Y Genedl Gymreig

MORFUDD BACH, Geaethig wen Mr John Owen, Avallon, Llandudno. MonrrroD bach, hoeniacb, helni',—w&r enetb, Goron-yd i thlyBni: A rbtnoedd ei rbieni Yn hardd iawn u'i harddo hi. CYFAILL

AELWYD Y OWBITHIWR. Mangre iymWYH i'r gwelthlwr orffwyeo, Yw cynes aelwyd, pn ca noswylio; -Iiihal.1 eny4i adfywiol yoo A hoffa egwan pan ar ddiffygio; man mae o n ddytuuno,-cartrall serch, Yw'r anwyl lauerch gyfrioiol hone. Y dyn oodd yn adwaen nerth A ddaw yno yn ddinertb; Ei dylatiwad adlonol Ddtw a nwyf iddo yo ol: Hwa iliq w iith mor hoew a neb Dranoeth a dry 01 wyneb. UROBSFBTN-.

y RHEW. Y rhew cun yw arlunydcl-ambydrln Raiadrau y mynydd: vr hudol ros a'r diil rydd Yn oer ddelwau ar ddolydd. B. EDNANT JONES.

Y PAROH D. MATTHIAS (WRTYD). Xleil ere'dl*wn hyawdledd,—iaith awen Mitthiaa urddaswedd; Ei ool fy w, trelddiniad feda,-wr ei_ n_ol, Cerab urddunol yn creu barddonwid. MACHBAITU HUN.

BR COF I Am y diweddar Owen Hughes, ysgolfeistr, Bodffordd, Mon. Tery biraeth am athraw tirion,-trist Ethoi Hu/hes at, farwollon; I ffardd, mwy, o Bodffordd MOD, Ciliodd, o doriad cal m. Heneglwys. OWAIN MON.

ETO. Hen athraw en, fti i'r fin-yll fremo,— Cyfranai dciyg eiri«n; 0 i fri aeth; ac rnaa'r fro welthian, A'i mawredd. yn llygredd y Llan. Gwalchooai. JOlIN UBIli'ITH.

Y PRIFATIIRIW 8 INON YN Y BALA. Ddydd Owener talod-i y Dr Simon, prif ihrsV Cole- Dus> iuyddol yr Aunibyowyr Ilriinbfr^h, ymwtl'ad a Ch-)Ieg Duwin- yddol y Bala, at waboddind y Prifathraw T. C. Edwards. Tradclododd ddarlith i'r myfyrwyr aa Y feddyginiaetb oreu ar jsyfer amhouaetb grefyddol." Wrth gyf- lwyno y darlitbydd i aylw y cyfarlod, eyiwoda Dr Edwards ein bud yn amheu, ac Bttddylasem wneyd.; a dylid edrych ar 71 riubeuon byn fel gelyuion y rhaid en gorchfygn. Ymdiicwdd y Dr Simon i'r gwahanol wrthwynebiadau a ddygid yn r-lnea yn erbyn Oristionogaeth yn oi pher- thynas t Daw, a thoddodd anogaethan ym- l ierol iawn i'r efrydwyr i feitbrin tfydd •^rtiysgott yn ngwirioueddau mawriou yr Eiat,gyl, yr hony maent yn bwriadu cysegrn ru hoea i'w phregetbu.

MABINOGION ARABIA. I I CAN CARNHUDOL. I I [ETAWLYSOEIF T GKKKDL 3TMEEIG "] I ABON HASSAN, I Neu'r CjSRadur wedi Deffro. I I CBYNODIB O'R RHANAU BLAITNOROL. I [SVLW,—Y Mabinogian cyntaf or gylrss gy. hodddwyd Renvm oedd hines Alidin a'i Lamp: dechieuwyd h»n yn Y Gsnedl," Mawrth lCftjd, a Korpbonwyd hi yn rbifyn Fbrill 13fed. Yr ail ystori i'r gyfres yw Abon Hassan, yr hon a ddecb. reuwyd yn X Geoodl" am EbrW 201od. I Yn Bgdad, yn nheyna.isd yr enwog Haroun AJMC.tr:v :I1: yr h-.etifeddodd gyfo?th nan ar 01 ei dad yr hwa oedd fmomh? eyfnfoU Cowdodd Abon b?oer ei eiddo yn ddiopl erbyn y dyfodol, a :¡idu:áderdh.!e aÙo\i: y: afiadlon Fyda'i gyfeillion treul oid fr haner hwn yn mhen blwyddyn, ao yna trodd ei gyfeillion eu oefnau arnoj 3r iddo daergeiaio gan idynt ei gyn- orthwyo, gwrthodent Eto yr oedd ganddo ddigon 0 fodd i'w gynal yo gyaurus yn yr haner arall o'i ffortiwn, a gwnaeth hi yn rheoll roi swper a llety bob noa i ryw wr dyeithr o'r wladddelai i'r dref ae a gyfarfyddai ar y bont oedd yn croeii'r afon. Un noaun felly oyfatfyddodd a'r brenin yr hwn oedd yn hoff o fyned allan yu yr hwyr mewn gwieg ffug. lol er gweled sut oedd ei ddeiliaid yn ymddwyn ae yn byw. Gwahoddodd Abon ef i'w dy, ac ar wper adxoddodd ei hanes wrth y brenin, gan ddweyd hefyd fod yno ben oSeiriad yn byw yn y plwyf, yr hwn, gyda phedwar o hen bobl ereill, a dr(!uli(?nt eu horiau Mgur i adrodd a thaenu cliwedlau anwireddus am en cymydogioo. "Pe bawn i yn frenin am ddiwrnod," meddai Abon, mi a'i cosbwn." Cymerodd y brenin fantaig o waith Abon yn troi oi gefn am funyd 1 ?od pins- iad o ryw lwoh yn oghwpM gwin y M!. ar 01 ei yfed syithiodd Abon i drwmgwsg. Ynaclud- wyd ef yn ei gwsg i dy y brenin, gosodwyd ef i .r.?,dd ,n gwe!y'r Wyrn, a gorehymynwyd hull BWyddogiony lrfnm:ieflro&i fel pe efe fuasai r brenin mewn gwirionedd. Cysgodd Abon Hassan drwy y moo, ae erbya y borea, adeg delfro, yr oedd pobpsth wedi ei barct)i yo y modd mwyaf perffaith i toddi iddo groesawiad bieobinol ar ei waith yn deffro. Yr oedd y Coliph ei hunan, Meerr.ur, ei was psrsonol, a'r holl weinidog- ion oedd yn perthyn i'r llys, yn wryw ao yn fanyw, ar eu traad yn foreu cyn iddo ef ymddadebru. Yr oedd y swyddogion a'r booeddigesan, y rbai oeddynt i weini ar Abon Hasaan, wedi cymeryd eu lleoedd yn 01 eu graddan yn ei ystafell wely, a'r Caliph weji yiuguddio mewn consl, ond mewn mantais i weled a chlywed pobpeth a gymerai le. Ar doriad y wawr, adeg codi ar y foreuol weddi, rboddodd an o'r swyddogion ddad- ebrya wrth ffroenau Abon Hassan, yr hwn a ddechrecodd diaiaa, ac ymyegwyd i ddeffro, ac o'r atwedd agorodd ei lygaid. Gwelai ei hun mewn ystafell ysblenydd 11awn addurniadftn costfawr, a llawer o bea. defigesaa prydferth ac offerynan cerdd yn eu dwylaw o'i gwmpas, ac E'Jiiopi&id mewo gwisgoedd 6wyddogol drudfawr yn sefyll gerllaw mewn agwedd foeagar ac ymostyngol iawn. Yr oedd gwrthban ei wely wedi ei addurno e-g anr, a'i ymyln agercau apberian, a Kwelai wisg fienhino), a thyrban (pen- gnwcb) Caiiph wrth erchwvn y gwely, Wrth gwra, edryobai ar y cwbl ac ar bawb o'i gwmpas, fel gwr wedi nyna'n ddirfawr. Ni ddywedodd ddim wrth neb, ond wrtho 'i htin dywedodd-" Breuddwydin'r ydw i, bid Hiwr, fy mod t'n freahin, etfaith y dy- maniad y soniais am dano wrth ygwrdieithr iifcitbiwr." Yea cauodd ei lygaid a rhoes dro i'r oohr arall i gysgu drachefn. Brflnin y ffyddloniaid," meddai Meironr, yn barhaus, uiae'n amaer i'ch Mawrhydi gndi am y gweddiau, mae'r dydd wedi gwawria." Yr oedd Abon Hassan yn metha gwybod beth i'w wneyd o'r gairiau hyn,— "P'run ai cysgo, ynte'n effro, 'r ydw'i bobol bach ebai Abnn wrtho'i hun, end yn ddigon uohel i bawb ei glywed. Cysgn wrth gwrs," meddai wed'yn, "daes dim rbesA'm i mi feddwi 'mod i'n effro." Own na bydd i'ch Mawrhydi ddigio wrtbyf," ebai Mearour, draohefn, am ddweyd withych unwaith ato ei bod yn bryd codi at y weddi foreuol-maer haul yn dridgo'n bryour." Be' sy'n dod i mi, tybnd," meddai Abon, pan glywcdd yr ail dra; a tho'es dr,) drsobefn, ao agorodd ei lygaid eilwaith i weled yr un gwrthrychan o'i gwmpas. Yon eododd ar ei eistedd, ao edrychodd yn wyneb pawb, gan iedwenu'n ddiniwed, yna rhwbiai ei lygaid rhsg ofa eu bod yn ei dwyllo, gan eu hagor wed'yn a tbramio yn myw llygad pob un oadd o'i gwmpas. Yna oymeredd pob un ei bib, ei grwth, a'i delyn, gan fyrlymu flawed o'r miwaig mwyaf peraidd am ei ben. Teimlai ei hun wedi ymgolli mewn math o nafosdd—methai a dirnad yn mha le yr ced i, p'tun ai byw ai marw, ynghwsg ai yn effro,gwyrai ei bea, a'i law ar ei lygaid, i gdisio dyfod o'r dyryawch a chael eaboniad ihesymol ar bethau. Be' 'di peth fel hyn i "medda ple'r ydw' if p las pwy 'di hwn ? Be' mao'r Ethiopiaid n'r boneddigesan yma'n ei feddwl ,-a be 'di'r holl gaun yma. Breuddwyd- nefoedd—ynte beth ydyw peth fel hyn, sat y gailai wybod, 'sgwn i I" I Ar hyn penliniodd Maarour o'i flaen, ao meddai,— Fionin y ffyddloniaid, bydd i'ch Mawr- bydi faddeu i mi am ddweyd, na fyddwch yo arfer bod mor hir yn c jdi, Maa'r awr wedi myned drosodd. 'Rwyf yn ofni i'oh Mawrhydi ST IHI nos >n ddrwg, ai nas gellwch esgyn i'r niaodd yn y Cyngor beddyw, fel arfer. Mae eich holl gadfridogion, a'oh swyddogioii eraiil, yn disgwyl eioh preasnolieb yn y Cyngherlys." Erbyn byo, yr oedd Abon Hassan, wrth wrando a sylwi,yn deehreu perawadio ei hnn i greda mai nid breuddwydio yr oedd wedi'r cwbl, ac fod yo bosibt ei tod mewn gwirion- old jn effro, ao oherwydd rhyw ddigwydd- iadan yn ei fywyd, nas gullai ar y pryd en galw i gof, ei fod rywsat ca'i gilvdd wedi ei gjdi i'r orsadd a'i wneyd yo Caliph, (Yr oedd y Caliph ei hun ar y pryd o'i gadd- gungl yn sylwi ar bob ysgogiad a gair o eiddo Abon Hassan, ac yn cael boddhad angbyffredin, a tbrdfferth fawr i g.dw ei han rhag tori ar ei drflw go eisieu chwerthin). Gilda rbtfiymau o'r filth er ei faddwl trodd AboD at Mesrour, a gofyDodd iddo,- Wrth bwy yr ydych yn aisrad I" gan ei nIw yn frenin y ffyddloniaid. Er mor anhawdd oedd i Mesrour feddianu ei bun heb dori i chwetthin, medrodd trwy drafferth fawr orchfyga ei deimladau, ac actii'i lao yn dda. "Fy arglwydd a'm pen," meddai, "yr ydych yn gofyn hyn i'm profi, mae'n debyg -onid eich Mawrhydi ydyw brenin y ffyid- loniaid, teyrn y byd, rbaghw yprophwyd ar yddilear 1 Yr wyf fl, eich caethwas, wedi cael y fraint uohel o'oh gwasaaaetku am lawer o flynyddoedd, ft 'does bosib inad ydwyf yn eich adnabod yn rhy dda i'oh cam- gymeryd am neb arall." Methcdd Abon Hastan a dal dan yr araeth yna, torodd aUan i chwerthin dros y lie, a syrtbiodd yo ol ar y gubenydd, gan blycb ohwerthin nes yr oedd broa yn sftl. Mawr ymdrech hefyd gafodd y Caliph i ddal yr clwg arno, heb ddyfetba'r cwbl trwy dori allan i chwerthin. Ond daliodd pawb ond Abon Hassan i wnsyd en rhan yn gampss. Ar ol blino'n chwerthiB, eododd Abon Hassan ar ei e atedd drathefa a chan gyiarch caethwas do, byoban, a sifai'n agoa at y gwely, gOfynodd- Machgen pert i, wneyd dt ddyweyd wrth i pwy ydwy' j 1 N Ac ebai'r bychan, gyda gwedd ostyngedig a gwylaidd, Eich Mawrhydi ydyw breniu y gwir ffyddloniaid a rhaglaw Duw ar y ddaoar." Rwyt ti'n dweyd celwydd, y gwyneb hnrldul," meddai Abon Hassan. Wed'yo galwai ar un o'r boneddigesan agca )f ato. a dywedai,- ag1I1 aL ?"W? yn nea yma, 'mheth glwa i, a bratUwch ben 'y mys i, er mwyn i mi gael gwybod ydwy'n effro ai peidio." Neaaorfdyfoneddiges gyda gwedd ddifiifol I i ufuddh-iu a chan y gwyddai fod y Oaliph y yn eweK; l y cwbl, brathodd ben bys Abon yn lied ffyrnig, nes y gwaeddodd gan boeD, CipiMd ei fys yn ol, 11 dywedodd,— t 1.11 welaf fy mod yn effro, ond trwy ba 1 wfrth y daethulII i fod ya Frenin fel hyn mewn noswaitb. Hyn sydd yo fy aryou fi,o Un," Yuatroeci at y foneddiges a i brathodd, &an ddywedid,- ,I Yr wyf yn eioh tynghedn yn enw'r Nef- oedd i beidio cuddio'r gwirionedd oddi- wrthyf. Ai gwir ai nad 6 fy mod yn Fren- hin y W¡ddhoiaid l' ebo hithan, ( fel yr Mae mor wir," ebe hithan, fel yr ydym ni, eioh caethweision t'oh caethfor- wynion, yn synu ac yn rhyMdu fod eich Mawrhydi yo aoiheu hyny am foment." Ah! 'rydach chi'n beth glws i dwyllo, eba yntau; "mi wo i o'r goreu pwy ydwyf, peidiweh a meddwl." Qwelui Mesronr fod Abou HbBsan o'r di- wedd fel yn bwriadu hwylio i godi, a rhodd- odd help llaw iddo. Mor fnan ag y eafndd ei draed ar y caiped, llanwyd yr yettfall h cbyfarchiadau y swyddogion ar boaed.lig- esau iddo: "Daw gadwo'ch Mawrhydi, meddai pawb, ac a roddo i chwi ddiwrnod newydd ua. Y Nefoedd fawr," meddai yntau, mor ryfedd ac anesboniadwy ydyw byn: ddoe 'rceddwn t'n Abon Hassan, a heddyw dyma fi'n Caliph, brenin y ffyddloniaid. Fedrai yn fy myw ddirnad But y daeth 81n o gwmpas." Helpwyd ef i wisgo am dano gan rai o'r Ethiopiaid 800 ytia yn ei wieg freabinol, arweiniwyd ef rhwng lliuellaa o Ethiopiaid a boneddigesau ar hyd y ffordd i'r Cyoghor- lys. Cerdd Mesrour ar y blaen nes dyfod dyfod at yr orsedd, a rboddodd ef ac nchelwr arallllymhorth i Abon Hassan esgyn i fyny r orsedd. D ietbi y Caliph o'i guddfan yn yr ystafell wely i guddfan arali yn y Cynghor- lye, ao oddiyno gatlai weled a eblywod pob peth drachefa, a ch!infyddodd ar wedd Ab?n Hassan ei fod o'r diwedd wedi perswadio ei hua i gredu ei fod yn frenin. Yr oedd ei wynebpryd eisoes yn deehreu gwisgo gwedd o ddifrifwch, o arddas, se awduidod, i wedda fel y tybiai i franin mewn llys o'r fath. Wadi i Abon Hassan eistedd ar yr orsedd- fainc, nesaodd Giaffar y prifweinidog at ei tbroed, ac ymgrymodd iddo hyd lawr, gan ddweyd,- Duw a fendithio'ch Mawrhydi yn y byd hwn, a roddo i chwi baradwys yn y byd a ddaw, ac a ddymchwelo eich gelynion." Erbyn bya yr oodd Abon Hassan o'r diwedd weai cwbl gredu ei fod yn Caliph, ac Did oedd mwyach am boeni ei ben i geiBio cael allan sut y daeth i fod yn frenin. Digon oedd gaoddo wybod i sicrwydd, fel yr oedd erbyn hyn, ei fod yn freoin mewn gwir- ionedd, ac 0011 efe ac Did neb arall oedd y I Caliph. 0 ganlyniad, gyda gwedd fawr- eddog a phwyaig, trodd at y prifweinidog a gofynodd iddo pa adroddiad oedd ganddo t i'w gyflwyno i ystyriaeth. Asd trwy ychydig yn rhagor o seremoniau trwy i luaws mawr o'r gwabanol swyddogion ddyfod i ymresymu ger ei fron a'i gytarch-yna cyflwynwyd aohosion heb fod yn bWYlig nac yn ddyrus i'w ystyriaeth, ac aeth yntau trwy ei waith o ddadgan barn arnynt a rhoddi ei och m yu. ion mewn dull par ddeheuig, ac er boddlon- rwyjd mawr i'r Caliph oedd yn eudd- wr.tido arno. (J'te barAau )

CLADDEDIGAETH DR ALLON.I Gosodwyd yr hyn oedd farwol o'r prageth- wr Annibynol enwog uchod i orwedd yn Dgbladdfa Abruy Park, Llundain, brydnawn ddydd Mercher. Cymerodd gwasanaeth cotfadwriaethol le yn Union Chapel, Isling- ton, yr addoldy He y bl1 yr ymadawedig yn gweinidogaethau am yn agoa i haner canrif, I Be yma ae yn y fynwent yr oedd eynuiliadan anferth wedi ymgynull. Yr nedd yn yr J orymdaith gynifer a ohsnt o ger by dan. Cyr- haeddodd mab ieuengaf Dr Alloo, yr hwn sydd yn swyddog yn y llyngei farsisndel, adref mewn pryd i fyned at lan y.bedd heb newid ei wieg forwrol.

MR. GLADSTONE A'R ETHOL- I FKAINT I FERCHED. Cyhoeddwyd traethodyn gan Mr Glad- I stone yn thoddi ei rellymall dros obeithio y bydd i Dy y Cyfffedin wsthod Mesnr Estyn- iad yr Etholftaint i Ferched, yr hwn sydd i lawr am yr ail-ddarlleniad beno (cos Fercher). Un rheswm yw fod y Mesur yn an cui, gan ei fod yo can allan yr holl wragedd priod, y rhai ar un olwg eydd yn llawer mwy cymhwys i gael yr etbolfraint. Nid yw y cweetiwn ychwaith wedi ctal ei ddadleu a i ystyried yn briodol gan y cyhoedd yn gyffredinol: ac yn ngwyneb agosrwydd yr etholiad oyff/edinol egoøhaol, dylai ei byr- wyddwyr foddloni ar ei dadleu yn unig ar hyn o bryd. Yn ychwanegol at ddifaterwch mawr, ceir nifer llnoaog o ferched sydd wedi meddwl am y peth drostynt en huaain, yn bollol wrthwynebel i estyniad yr etholfraint i'w cyd-ryw. C) n gwthio y Mesur hwn yn mlaen, dy;id bod yn sicr fod y mwyafrif mawr o ferched y deyroasyn goflD am dano. Ganlyniad natariol rhoddi bawl i ferched bleidleisio mewn etholiad Saneddol, yw gorfod oaniatan i ferched hefyd eistedd yn y Senedd, ao y mae hyn yn ymarferol yn cydoafcod eu bod yn agored i gael eu ppnodi i leowi pob øwydd o dan y OorOD. With gwrs, ceir rhai marched yn gymhwy* i weinyddu pob owydd, pa mor wrywaidd bynig, fel ag y ceir rhai parsonan dan 21ain mlwydd oed yn gymhwya i ddefnyddio yr etbolfraint. Ond nid yw hyn yn nn rheswm droa ddiddymu y rheol gyffredinol. Addefa Mr Gladstone fod y prif yegolion wedi rhoddi rhyw gysgod o sail dreg ddwyn Mesur hwn yn nilaen. Eithr cysgoa yn nnig yw. Taeddfryd Mr Gladstone yw aros heb gymoryd yr ua cam hyd nes y caiff sicrwydd ei bod yn nn diogel

EIN CYSURON DYFODOL. Mae ein cyaur dyfodol i raddau helaeth fawn yn ein dwylaw ni ein hunain. Trwy ragofal priodol gallwn yn ami oagoi neu wrthaefyll peryglon neu niweidiau fyddant yo ein goddi- wediyd, ae yn ddigea i'n lletha pe wedi as- gealuso parotoi i'w cyfarfo,i. 0', tu arall, gelwo yn amI g8rtrefi allagant fod yn drig- lanaa iechyd a chYBDr wedi eu troi trwy dyi: ofslwch 803 e-geoloødra, neu ddiffyg rbag. ddarbodaeth, yn breawylfeydd aogen a thloai, lie yn drigfan hfi chyd a gaiar. I Mile yn ddyledswydd ar bawb i ofalu am eu hiecbyd o eiddo eu teuluoedd, a gwneyd prydlon i gryfhau y cyfaneoddiad i'w anuoi i gyfarfod ymosodiidaa o afiectiyd .'Il gwrthsefyll yn llwyddianng, ac i wyoebn amgyloh!ld>\u anffafriol i iecflyd. Fal y oy- northwya y garddwr y planhigion gwainiaid I wynebu ymosodiad gwyntoedd ygtormus y ganaf trwy eu rhwymo wrth brenau no a atogion cryfion, neu fel y dyogela yr amaechwr y teisi yn ei ydlan trwy eu hategu a pholion neu byat i wrthvefyll rhuthriadau yr ystorm, felly gellir dyogelu yr ierhyd, a nertbu y oyfanaoddiad I wynebu amgylcbiadau ieohydol auffafrioi, trwy gymeryd rbyw ddarpariaeth lyaieuol i buro y gwaed. Y ddarpariaeth oreu o'r natnr JUlIo sydd genym yn yr oea ton yw y feddyginiaetb enwog, QuiNijns Birr Baa GWILTM EVANS, yr bon sydd hullol lysiouol, ac nid yw yn cyowy. defnyddiau mwnawl, megia haiarn, nac unrhyw gyffyr arall all fod yn niweidiol i'r cyfansoddiad gwanaf. Mae Uuaws o dystiolaethaa oddiwrth fedd- ygon enwog yn tyatio i offettwolrwydd QUINIKK BITTBM Gwam ETANS, &'i fod -n feddygiuiaeth bollol lyiiiecol, yn ddarpariaeth effeitbiol i gynorthwyo bwyd drenliad, cryfhiu y eyfansoddiad, puro y pned, a synmd ymaith eSeithiau niweidiol afiechyd o'r cerph. Gochelweh gael eich twyllo. 08 cynygir rhyw ddarpariaeth arall i unrbyw brynwr d n yr e-gus el fod lawn cystal, a llawer rhatacb, hyderir y bydd iddo el wrthod yu benderfynol. Gall fod yn atcr fod ymgais yn cael d wneyd i'w dwyllo. Gwerthir mewn poteli 2s 90 yr un; dwbl maint, 4a 8c hlycbau yn cyowys tair potel 4s 6c am 12 6e. i'w cael Y11 mhob man, neu drwy y post od Jiwrth y percheno;ion,— QDININB BITTERS Manufacturing Co. Lmtd., Llanelly,

ROUGH ON RATS is sold all around the world; h ueed by all cirilised nations on on the globe. For destruction of Rats, Mice, Beetles, Cockroaches, Insect?, Bugs, &0., it is the most extensively advertised, the widest known, and has the largest sale, and gives the beet satisfaction of any article of its kind on earth. 7 J. íLnd h. boxes, at Chemists. Rough on Toothache" given Instant relief. 8d. at Chemists.

0 WYTHNOS I WYTHNOS. I MAWBHAWif KIH OBHKDL A'N OWLAD. I Nid oee dim a rydd fwy o foddbad i bob Oymro gwladgarol a chenedlgarol na gweled I y Cymry sydd ar wasgai ar hyd wyr.eb y ddaear yn meddwl am yr Hen WI ad 80 yn gwylio pob eymudiad sydd a thneid ynddo ''I godi'r Hea W/ad yn ei H?L" Yr yebryd hwn sydd wedi codi yr Iwe'ddon i aylw ein seneddwyr, ao onibai am y cjn/rtbwy a rydd metbion yr Ynys Werdd ydynt tudraw i'r moroedd i'w cyd-geoedl gartref, mewa arian a dyaion, oid yw yn debyg y clywid llawer o son am Home Rule byd yn nod gan y blaid Hyddfrydig. Erbyn hyn mae arwyddion fod y Cymry hwythau, er yn mhelt o'a gwltd, am woeyd eu rban gyder symndiad bendigedig o gael Cymru yn Gymry rydd. Pan gofir fod ar gyfandir mawr yr America fwy o Gymry nag aydd i'w cael yn yr oil o Ogledd Cymru mae yn syn na bai rbyw ymgnis wedi ei woeyd oyn hyo i gael y teimlad gwladgarcl Cymreig i redeg i gyfeiriad Oynira, a hyny er mawr fantais i'n gwlad. Pan yo taithio o dref i dref, o ardal i Mdt), ao o dalaeth i dalaeth, yn Ngwlad y Gorllewin, ychydig flynyddoedd yn ol, yr oeddwn yn synu at yr olwg lewyrchus I oedd i'w chul ar y gwabanol gymdeitbasiu Cymreig yma a thraw ar byd y wlad ond, fel y mae yn rhaid addef, Did oes hyd yn hyn yr nn gwely wedi ei dori ei gallaogt'r ffrwd o wladgarwch i redeg i't oyfeiriad y buasii yn ddymanol iddo redeg. BBLP O'K AMEEICA. Yr hyn a barodd i mi yagrifenn yrychydig sylwadau hyn oedd darllen ysgrif wir alluog o eiddo fy ngbyfa.11 D. B. Williams, Wilkes- batre, yr hon a ymddangosodd yn y Dryth am Mawrtti 21. Paoawd yr ysgrif yw Mawrhawo ein eenedi a'n gwlad." Dar- llenwyd hi gan Mr Williams o gadair Cyindeithas Iloraidd Wrik^sbarre ar nos Gwyl Dewi, a chyhoeddwyd hi gan y Drych ar gaif y eyfarfod. Bau.i yn dda genyf ddyfynn yn faelaeth o'r ysgrif, ond ni chan iata y gofod sydd ar fy llaw. Wrth aerfynu ei ysgrif ragarol dywed yr awdwr :— Ond, on yw Cymru, Cymry, a Chymraeg yn oael en diystyru yn awr ni bydd hyn yn hir, canys gwelwn ei meibion "n deffro i'w hanghenion, so yn gwrol ddadlen dros ei hawliau. Llawenydd i nl yw gweled Owalia yn codi dyuion fel Ellis, Raudall, Mabon, Sam tfvans, Lloyd George, ac eraiil, i eistedd yn Senedd Prydain Fawr --dynion wldctant betb sydd ar Gymru ei eisieu, ac a feiddiant ddweyd both raid i Juhn Bull rel iddi. Ymaith, Gymry anwyl, ft hen gynrychtolwyr goludo a diog.Be yn eu l'e anfoner mwy o feibion gwrol a thalentog, teilwug o hen wludgnrwyr dewr Cymru Fu, a cbyn hir bydd yn rhaid cydnabod fod Cymru yn genedl. "Home Hule for Wales fyddo yr arwyddair. CFFLTHADAITH BOLTOCAIDD. Pwy na ddywed Amen ar ol pob braw- ddeg o'r ochod t Cotied ein cyfeiliion yn yr America y gallant hwy wneyd llawer er ein oynorthwyo i anfon dynion o stamp Ellis, Mabon, Lloyd George, a rbai tebyg, i'r Senedd. Beth pe bai dan o'n baelodaa, megia Ellis a Lloyd George, yn myned am daith drwy yr Unol Dalaethau er cael cyn orthwy ariauol i ymladd ein brwydrau 1 Mae yr etholiad cyffredinol gerllaw, a byddai draft am 5000 o ddoleri oddiwrth Gymry yr America yo dra derbyniol. Nia gellir disgwyl i fechgyn talentag ein gwlad ddrygo ea hamgylobiadan wrth ymladd ein brwydrau yn y wlad ao o fewn i'r Senedd-ay. Dywedai Cymro gwladgarol o'r America wrthyf ychydig ameer yn ol y baasai ef yn baiod i roddi 600p i gychwyn cronfa Amerieanaidd er on cynorthwyo. Nid 008 eisieu ond rbnddi cychwyn i'r peth, ao i Ellis, a Lloyd George, nen Mabon, i ym weled A'a cyd-genedl yn yr America, na fydd y cynorthwy ya dylifo i fewn. Pwy WDa gychwyn ? TMORISWTE UKDEBOL. I Anbawdd peuderfynu pa un ai y Toriaid sydd yn dod a'r ylugeiewyr Radicalaidd hyn allan, ai yr ymge swyr eu hunain aydd i dosturio fwyaf wrtbyot. Rhaid fod tir- feddianwyr a Thoriaid Cymrn wedi colli pob gronyn o ymJdiiied yDddynt eu hunain &0 yn eu haoboscyn y byddai Hdynt ymostwng i gymeryd eu barwam gan Ymneilldnwyr ac &maethwyr y rhai y buont drwy yr otsati yn edryeh i lawr arnynt gydadiimyg. 0 berthyuas i ymgeisydd Undebol air Feir- ionydd Did yw pethao yo gorphwys yn rbyw esmwyth iawn. Dywedir gan y rhai ddyleut wybod mai tad-bedydd Mr Owen (mewn yetyr wleidyddol wyf yn feddwl), yw y Parch Edward Hnghea, yr Abermaw. Yn y cyfarfort bytbg< fiadwy pryd y mabwys I iadwyd Mr Oven, traddododd Rheithor yr Abermaw araeth hyawdl o'i blaid, ao fel prawf fod yr ymgeisydd yna with fadd calon yr Eglwyswyr, ac y byddai iddo ofalu na ehai yr Eglwys gam, hysbyswyd y cyfar- fod fod tad a mam Mr Henry Owen wedi arfaethu ei ddwyn i fyny yn berson, ao wedi rhoddi iddo yr elddyag oreu i'r amean bwnw, ond trodd ea gobeithion yo siomedig, am na fynai Henry er dim wisgo yi wisg wen. Yr oedd yn dda genyf gael ar ddeall gan on oedd yn y cyfatfod y aoniwyd am dano i Mr Owen wrtbod yn bendant gymeryd ei rwymo ar unrhyw gwestiwn oddigerth ewentiwn Home Rule. Felly gall Toriaid Meirioo fod yn berffaith sicr en bod y tro hwn beth bynag wadi prynn catit mewn o&d. TAFAEJfAU snt DEBFAUJWYN. Yn ddlwoddar bum ar ymweliad ig amryw leoedd yn nghwr isaf sir Drefaldwyn, a'r hyn a'm synodd yn fawt oedd nifer y tafarnau oodd i'w gweled lie bynag yr awn, Ceid mewn pentref byeban gyDifer a tbri neu beawar o dafarnan, a dywedid withyf nad oedd arolygiaeth dros y tafarnau hyo ond tham, ao nfynyrh yr oedd yr un tafarnwr yn c\el ai. wysi.) am droseddn y gyfraith. Gobeithio y cymer y Cycgor S rol byn at ei ystyriaeth. Y BONBDDWi A'B HOKWTS. I Yr wythnoa ddiwedda! cynhaliwyd cyfar- fod pwys g yn Porthmadog yo nglyn a'r pysgodfeydd. Yr oedd yino gynrychiolwyr I o liroedd Aberteift, Trefaldwyn, Meirioo, ao Arfon, igid wyf yn aicr am Foa. Rvwbryd yn yatod y cytarfod daeth y owestiwn o'r modd goreu i uyboeddi y rheoliu newydd- ion a fwriedid ea dwyn ahn. Ar ol i hwa a'r Ilall wneyd ei gynygiad, dyma wr mawr, ie erbyn hyc gwr mawr iawn, o air Ga rya- arfoo, yn cynyg fod y theolau i gael eu hargraphu ar potters, t'r rhai hyny i'w gosod i fyny mewn ileoedd amlwg yn mhob tafirndy ar hyd linan Bau Aberteifl, ao ond gwneyd hyny y cai pob motwr eu gweled. Cadodd on o'r werin bobl ar ei draed, a dywedodd fod awgrymiad o'r fath yn aaheilwng, ac y gallai ef sicrhau y pwyllgor nad oedd, briidd yr un o forwyr yr A- byth yn myoed i fewn i dafarndy. Gwdodd y cyoygydd ei fod wadi rhoddi ei drued ynddi, a gwnaeth a allai i'w tbynu allan. Nid yw hyn ond prawf arail o'r modd yr edryabit ar y werin bobl gan y mawriob 0).

ADDYSG. I Dyma bWDO y dydd y Mynyddau hyn. Y mae y fe idilh werthfawrhon wedid'od yu awr I gyraedd pob plentyn yn y wlad, y tlawd fel y cyfoethog. Fel y gwyr pawb, nid yw addysg yn gyiyngelig i blaut, yr ydym ya derbyn addysg ar hyd ein hoes, raae yn hen ddywedlad "Nid oes nebyn rhy hen I ddysgu." Dyagir ni o'n mebyd 1'0 henalnt, o'r oryd i'r bedd. Derbyntr addysg ar yr aelwyd, yn yr yegol, y coleg, a', athrofa; o lyfrao. llwyfanau, a phwlpudau, ac yn olaf, 08 nad yn benaf oddi wrth brofiad. Ni raid cyfyngu yr olaf at ein profiad olD I hunain.—Mae bob dyn synwyrol yn cymeryd addysg oddiwrth brotiad eraiil. Mae profiad 1 lluaws mewn amrywiol wledydd yn tystio mai aeddyginiaeth anffaeledlg at ddoluriau y cylla, yr afu, a'r giau yw Qoisifs BTTTEKS OWILni EVABS. Mae dysgeidiaeth meddygon yn tystio ei fod yn feddyginiaetb sior, a gwybodaeth wydd- onol yn eicrbau el fod yn feddyginiaetb ddyozel. Gan hyny dylai pawb eydd yn dioddef oddi- wrth afiecbyd nou wendid yn tarddu o ryw an- hwylder yn yr orgmau hyn wneyd prawf teg ar QUININE BITTKRS Gwilym EvANi. Nid Yit byth yn siomi.

I GWLEIDYDDIAETH CYMRU. ) Rhyddfrydiaeth yn Maldwjn. I Dydd Merchfir cynbaliwyd yn M^ohynlleth yr ail gyfres o gyfarfodydd ag sydd wedi eu I trefnu o dan nawdd yr achos Rhyddfrydo! yn sir Drefaldwyn. Cymerodd cynhadledd le yn y prydnawn o dan lywyddiseth y I Parch Jes ah Jcneø, pryd y pasiwyd pen- derfyoiidau o ymrwymiad i ddilvu arwein- yddiaath Mr Gladstone yn ffafr Yinreolaeth i'r Iwerddon a DadgyLyliti;,d i Gym,a. Siaradwyd ar y penderfyniad olaf gan y Mri Stna!t liandtl, A.8.; Hanbury Tracy, AS.; W. Abraham (Maboo), A.S, a F. L ewelyn Jotieo,-Ya yr hwyr cynhaliwyd cyfirfod oyboeddas lluosog, pryd y cyuierwyd y eadair gan yr Henadnr Richard Rees. Qwnietb Mr Hanbury Tracy sylwadau ar Fesur y Daliadau fiychain, tra yr apeliodd Mr ijtuart Reudel am gefnogaeth gwbl unol YuineillJuwyr Cymru i Ddadgysylltiad yu yr etholiad nesaf. Pasiwyd pleidleisiiu o ymddiriedaeth yn yr selodau dros y air a'r bwrdaisdrefi, a tbnddodwyd areirhiau yo mhellach gan y Mri Cramer, A. j T. E. Ellis, AS.; W. Abraham, AS., a F. Llew- elyn Jones. Yo Llanidloes, ddydd Iau, eymerodd cyf- arfodydd cyffelyb le. Yr oe.ld y gynhadledd o dan lywyddiseth Mr Hugh Lewis, a phas- iwyd peuderfyniadau ar Yinreolaeth i'r Iwerddon, Dadgysylltiad. addysg rydd o dan reolaeth y oyhoedd, Dawisiad LleoJ, a phycoiau ereill. Auerchwyd y gynhadledd a'r cyfarfod cyhoeddus yn yr hwyr gan sr un boLeddigion ag a loddasaot eu presenol- deb yn Machynlleth. MR OSBORNE MORGAN A'I ETHOL- j WYR. Cafndd yr Anrbydeddus George Odborne Morg in, A.S., gvfarfod rhagorol o'i etholwyr yn Brymbo nos Ferchardiweddaf. Yn ystod araeth feistrolgar sicrhandd mai goreu po gyntaf ganddo ef welad etholiad, go na fa trefoiadau y blaid Ryddfrydig yn yr etbol- aeth hono ya fwy boddhaol nag oeddynt ar hyn o bryd. Ymdriniodd yn greulon ag areitbian diweddar o eiddo ei wrthwynebydd, Syr Watcyn Williams WYDn-areithiau a ddesgrifid gaoddo fel mutieal box galluog i chwaren tair tdn (chwerthin). Addefai fod y Llywodraeth bresanol wedi paaio lluaws o tesnrau, rhai yn ddrwg a rhai yn dda, ond hawliai mai i'r Turiaid y pertbynai y rhai drwg ac mai lladrata y rhai da oddiar eu gwrthwyoebwyr a wnaethaut. Cyfeiriodd at Fe3ur y Daliadau Bycbain fel un diffygiol mewn dan aohebgor, set y peiriaowaith priodol er ei roddi mewa gweithrediad a'r elfen o orfodaetb. Ftti ag y safai y mesur'ar hyn o bryd y tebygclrwydd mawr ydoedd mai y tir a ddeuai o fewn cythaedd ei ddar- paiiadan ydoedd y tir na hidiai y perchen- ogion am ei gadw, ae na cfalai y bobl am ei brynn. Edrychai yn tnlaen yn obeithiol at yr etholiad cyffredinol. Am y waith gyntif yo ei banes yr oedd Cymra wedi crynboi plaid fecban ymroddedig, ac ni charai ef feddwl mor wael am ei gydwladwyr a chredn y buasentyo gwrthod dynion megis Thomas Ellis, Samuel Evans, a Lloyd George, er gwnayd Ue i gasgHad cy ysglyzl o DfiMd b d d ?ll oibddBII a gwrtbRilwyr Ricalaidd (achtil gymeradwy aeth). MR SAMUEL SMITH AR DDADGYS- YLLTIAD. Anerchodd Mr Samuel Smitb, yr aelod I pieseQol dros air Ffliot, a Mr Herbert Lewis. yr ymgeisydd Rbycfdfrydigdros fwrdeisdrefi yr tit! sir, gyfarfod brwdfrydig o etholwyr dosbarth Caergwrle, nos Fawrth. Llywydd- wyd gan Mr Henry Hughes. Yn ystod ei anercbiad byr cyffyrddodd Mr Lewis ar y gwahanol byociia Cymreig ag oeddynt ar byn o bryd yn clielsylw aalodao Saneddol, a siaradodd yn ffyddiog am Iwyddiaot y blaid yn yr ethcliad agoshaol. Ya ei anerchiad ef cyfeitiodd Mr Samuel Smith at yr hyn ag sydd wedi dyfod i gymaint o amlygrwydd yn ddiweddar, eel y sylw mawr ag y mae y Senedd Ymherodrol wedi ei roddi yn yatod y tymhor presjool i fatarion Cymreig. Gyda golwg ar DdadgysyLtiad yr oedd y owestiwn wedi ei benderfynu eisces mor bell ag yr oedd llais y bobl yn myned, ac pi chredai ef y caffii y dyfarniad hwnw ei cewid. Dadl plhidwyr Dadi>yaylltiad ydoedd y byddai i ryddhad yr Enlwys oddiwrth y Wladwriaeth hyrwyddo Cristionogaath a phrcfi o fadd i'r Eglwy, ei hunau. Ni ddymunai y Dadgysylltwr mwyaf salog niweidio yr Eglwys fel y oyfryw-yu unig amct-nid ei rhyddhau o'r llyffetbeiriau a'i hamgylcteot ar bob llaw, a phan y ceid Dadgysylltiad yna sicrheid cylnewidiadau bwyaig yn ni«gyb!aeth yr Eglwys.—Pasiwyd pleidlaia o ymddiriedaeth yo y ddaa fon- eddwr. Y noswaith ddilynol anerchodd Mr Smith a Mr Lewis gyfarfod arall yn Cinoah's Qaay. Wrth gyfeirio at y gwaith effeithiol ?v,?,d (ao y biatdGymreieynygctpheno! hyderai yo gryf oa byddai i fan ymraniadau oe. theimladan o eiddigsdd woeyd i ffwrdd A'r unihyw gydweithrediad gweithfawr yn y dyfodol.-Cyfeiriodd Mr Herbert Lewis at Fesur y Daliadau Bychain, a datganai ei øm heuaeth mai y cyngor sirol oedd yr awdurdod cymhwys i ymwneyd a'r cweetiwo. MR BRYN ROBERTS A'I ETHOLWYR. Ymwelodd Mr Bryn Roberts, yr aelod dros E,fion, a'r Waenfawr nos Faroher, a chafodd y pleser o anarch cyfarfod hynod laoaog a brwdfrydig o'i etholwyr yn y rban bon. Cymerwyd y gadair gan y Parch W. O.Jones. B.A.—Cynygiodd y Cynghorydd R. O. Jones benderfyniad o blaid Daj- gysylltiad a'r pynoiau eraill cynwynedig yn rnagleu y blaid Ryddfrydig. Wedi i'r cynygiad gpel ei eilio cefnogwyd ef gan Mr Baruh Gvynfe Ryini (o swyddfay Oenedl), yr hwn a gyfeiriodd at ymdrechion aflwydd- ianus y blaid Doriaidd i sicrhau ymgeisydd i wrthwyaebu Mr Bryn Kofcerts yn yr etholiad nesaf. Yn ei anerchiad oymerodd gipdrem ar banes y Senedd breøDol, yr hon oedd wedi dwya Cymiu a pbyocijnOymra'g i fwy o gyhoeddasrwydd ua'r on Secedd flaanorol (clywcb, clywcb). Cyfeiriodd yn I atbenig at ddadleuon pwyeig y misoedd diweddaf. 0 baithed i'r ddadl ar Ddad- gjsyiltiad yr oedd gwithwynebwyr y Mfsir bwn o gjfiawnde; i Yrnueiilduwyr (Jymlu wedi gwneyd llawer allan o'r lfaith fod y mwyafrif o blaid Didgysylltiud yn yr ym- raniad diweddaf yn llai nag yoo-idd y flwyddyn flaenorol. ODd yr odd byn i'w briodoli nid i unrhyw ddiffygion ar ran Dadgysvlltwyr ond i ymdrechion egniol y blaii E^lwysig a Thoriaidd i ddwyn yn ngbyd yr oil o'u calnogwyr. Eglurcdd yr aelod anrbydeddn8 pyda golwg ar Ddad- waddoliad na ddymuuui plaidwyr y diwyg- iad hwn gymeryd dim oddiar yr Eglwys ag oedd wedi ei roddi iddi fel enwad orefyddol ar waban i bob enwad arall.—Cefnogwyd y penderfyniad yn mhellach gaa y Parch Mr Williams, a phseiwyd ef.—Ar gynygiad Mr John W. Thomic, yn cael ei eilio gan Mr W. Pierce a'i gtfoogi gan Mr Ellis Owen (o'r B wydd fa boa), pasiwyd pleidlais o ym- ddiriedaetb yn Mr Bryn Roberts. i MR LLOYD GEORGE YN NGHONWY. Nos Fawrth, cyfarfu Mr D. Lloyd George, AS., ei atholwyr yn Ngbonw*. Llywydd- wyd y eyfarfod gan Mr Thomas Jones, Bartblwyd, yr hwn a gyfeiriodd at weith- garweh ac ecfndra yr aelod dros y bwrdeia- drefi er pan ddycbwelwyd ef i'r Sonodd.7 Rboddodd y cyfarfod dderbyniad calonog i Mr George. Gyda golwg ar gwestiwn pys- godfeydd y cregyn glaieion ya Nghoowy, dywedodd yr aelod anrbydeddus fod Syr John Pnleston, gyda gwylder nodweddiadol ohono fci haD, wedicymeryd yr holl gredyd am yr hyn a wnaed er lleibau yr sinalr gwaborddedig i gasglu y ciagyn. Fel matar o lfaith, darfn iddo ef (Mr George), ar ran nifar o bysgctwyr, (aid en holl gwynion gerbron y Bwrad Masnac'.i ymohebodd hefyd a'r pwyllgor pysgotawl, gin ymgy- meryd, oa byddai angen am hyny, ag ymddangos gerbron y pwyllgor er dadleu acholl y pysgotwyr (cymeradwyaelh). F)dd bynag, derbyniodd bysbysrwydd oddiwrth y Bwidd Maanach eu bod wedi canfod ffordd foddhaol i benderfynu yr anhawsder, as) wrtb £ wrs, ni ruthrodd tf (Mr George) i yugiifeoa i'r newyddiaduroa am y goicheet. I ioo a gyfliwnodd yn y mater (chwerthin a chymeradwyaeth). Qwaeuthur gwawd I wltilyddiaeth ydoedd ymladd brwydr a symerai i mewn Itweatiyusa o bwysigrwydd Ymherodioi ar fater lleol fel eiddo pyegod- feydd Conwy. Ni ofynai am gefnogsetb yr etholaeth oblegid ei alln fel agorwr cregyn glaieion—(chwerthin)—oad fel Ymneillduwr, Cymro, a Rhyddfrydwr, parod i gynrychioli I pob adran o'r etholaeth (cymeradwyaeth). Yn y gweddill o'i araeth sylwodd Mr George ar yr hyn a wnaeth ef, ac aeiodau Rbydd- frydol erail), br gwrthwynebu mesur prisitla cludiad y London a North Western, caolyn- iad pasio yr hwn fyrtdai d'ny«trio i raddau belaeth masnach leobi sir Gaernarfoo. Mewn atebiidi gwestiyaan dywedodd Mr Gi-orge fod yn ei twriad ef ae ereill ddwYD Ulesur i meWD er tiflu afonydd y wlad yo agored i'r cvhoedd.—Siaradwyd yn mhellach gen Mr Woodill, A S. ac ar gynygiad yr Henadnr Capt. Griffith, pasiwyd pteidta e o ymddir ledaeth yo Mr George. NEWYDDION ETHOLIADOL. A Mr J. L. B adney, Talooed, Mynwy, sya- wedi ei d-lerbyn fel yr ymgeisydd Toriaid am swydd Fiesyfed.-Deallwo fod yr Anrbydeddus Frederick Ormaby Gore, mab Arglwydd Harlech, wedi tynu yn ol ei yOigaiaiaeth i Mr Samuel Smith, yr aelod presenol dros Ffliot.

HESUR NEWYDD Y MWN- I GLODDIAU. Cymer y ddadl ar ail-ddarlleniad Mesur y Mwngloddian le ar F"t 4ydd. Ei hyrwydd wyr yw aelodau Cynghrair Mwnwyr Prydain Fawr, y rhai sydd wedi ymdrin "i ddarpar- iadan mewn cyfaet o gynhadleddan. Yo myag y cyfnowidiadau pwyeicaf a gynygir, bwriedir gwahardd i rai dan 21 oed weithio dan y ddaear fwy nag wyth awr y dydd. Darpara adran 4 na byddo i neb weithio mewn mwnglawdd os nt bydd wedi bod ya gweithio fally pan oedd o dan un-ar-bymtbeg oed. Amcan yr adran bon ydyw cadw dynion anmhrofiadol allan o'r mwngloddiau. Gan fod dros 90,000 o ddynion ychwanegol wedi myoed i weithio ynddynt er 1883, a 28,000 yn ystod y flwyddyn ddiweddaf yn iinig, gw-'lir fnti vr adran hon yn meddu car,lyn'adan dift ifol. Yr oil a ofyna y gyf raith yw fod y dyn newydd i fod dan ofa gweithiwr profiadol am ddwy flynedd. Gwahardda adran am)t i ferched weithio ar Ian y pyllau glo. Trefna adran arall fod uifer arolygwyr y Llywodraeth i gael pi dreblu, a bod gweithwyr, neu rai a fu yn gweitbio fel mwnwyr, yn cael eu panodi yn is arolygwyr. Darpara adran arall fod presenoldeb yr aroiygwr mewn trengholiad i fod yn orfodo!, ac n!d yn fatar o ddewisiad iddo ef. Rhydd hefyd hawl i gynrychiolwyr y gweitbwyr groes-holi y tystion yn anni- bynol ar gaDiahd y trengbolydd. Darperir hefyd ff d byrddau yn rael ea sefydiu er tyau allan gyfres o reolau i gario y gwaith yn mlien. Mae y byrddan hyn I fod yn gynwysedig o gynrychiolwyr y gweithwyr yn cgystal ag eiddo y meistradoedd, trwy yr byn y rhoddir lliia i'r gweitbwyr yn ffu/fiai y rheolau fydd yo ei lywrdraethu. Mae yn ddiamheu y bydd i'r adranaa byo a'r rhai ereill llai pwyaig gael eu gwyntyliio yn drwyadl pan ddaw y ddadi ar yr ail-ddar- leaiad yn mlaen.

GWARCHEIDWAID UNDEB I CAERGYBI A'U TRYSORYDD. I Yn nghyfarfod arferol Gwarchnidwaid I UodebCaergybi, ddydd Mawrlb, Mr Richard Williams yn y gadair, daeth yr aDghyd welediad rhwng y Bwrdd a'r trysoryod yn mlaan unwaith eto. Parba y gwarcheidwaid i wrtbwyneba iddo symud y cyfrifon o'r N. P. Bank i'r North a'r Boath 1;yifrifon olr ales Bac k ac yn y cyfarfod blaenoiol yr oaddynt wedi penderfynu agor cyfrif arall yn y base, a cbydlÚ amcao hwow yr oedd cheque wedi ei thyna allan am y awm oedd yo llaw y trysorydd yo ffafr manager yr N. P. Baik er ei drosglwyddo i'r cyfrif hwnw. Darllenodd clerc lytbyr oedd wedi ddeibya oddiwith y trysorydd (Mr Moreton Priohard, Y.H.), yn mha nn y cybaddai Mr Prichard y clerc o fod wedi gweithredu yn afreolaidd mewn. cydweithrediad A'r cadeirydd, an gwarcheid- wad arall, a manager y bane, yn hyn o beth. —Dywedai y Clero nad oedd ef wedi gwaeyd dim ond yn ol cyfarnyddiadau y gwarcheid- waid. Yr oedd ef wedi rhoddi ei fara iddyot ar y deehreu fod gan y trysorydd bawl i symud y cyfrifon, ond dylasai fod wp.di dyweyd ar yr an pryd ei fod o'r farn y buasai y feichiafiaeth trwy byny yn ddirym. Uynygiai Mr 0 H. Foulkes fod y Bwrdd yn oymeiadwyo yr hyn oedd y olerc wedi wneyd nad oedd y clarc wedi gwneyd dim ond ei ddyledswydd yo y mater ao fod y Bwrdd yn condemnio yn gryf lytbyr Mr Prichard, ao yn galw arno i dynu ei eiriau yn 01. Eiliwyd hyn gan y Cadeirydd, ao ategwyd ef gan Mr Robert Jones, Gwalohmai. Rhoddwyd y cynygtad i'r cyftrfod, a phasiwyd ef yo unfrydol. Darllenwyd nifer o ohebiaetlnr] meithion Bit oedd wedi pMM rhwng Mr Prichard a Bwrdd y Llywodraeth Leol, a Mr Smith. Pr.siwyd peadetfyoiad i'r perwyl a ganlyn, ar gynygiad Dr Roland Williams a Mr O. H. Foulkea. yo cael en heilio gan Mr Chambers, i'w hanfun i Fwrdd y Llywodr- aeth Leo], mewn atabiad i lythyr o eiddo Mr Pritchaid a ddarllenwyd yn y cvfarf Jd blaenorol:—"Fod y Bwrdd yn gwrthdyetio yn erbyn y oybuddiad disail » wnaed gan y trysorydd, fod rban o'r gwatchndwaid yn ei flino ef na neb arall mewu cysyiltiad a'r Bwrdd yn herwydd rhesymau gwleidyddol; fod ei aylw o berthyoas i feicbialon yn aiigby,, ir, itan na ddarlu i'r gwarcheidwaid eriotd wrthwynebu uuthyw feichiai newydd a gyaygid ganddo; en bod yn galw sylw Bwrdd y Llywodraeth Leol at y ffaith fod y Nntional Provincial Rink wedi gweithredu fel en trysorydd am y dengain mlyoedd diweddaf, ac fod enw Mr Pritchard wedi ei roddi yn un'g cherwvdd mai efe oedd y goruchwyliwr ar yrsddiswyddijd y di- weddar Mr Hughes, ei rag-flaenydd ac fod Mr Pritchard wedi dangos rheswm digonol dros ei ymHaia i symad y cyfrifon i ariandy or 11." Pisiwyd y rhai hyn yn ddiwtthwynebiad, oddif-erth y rhan olaf, i'r ben y cynygiodd Mr J. P. Rowlamds welliant, ond paaiwyd y cynygiad gwreiddid gan 12 yn erbyn 7. Hefyd peuderfyawyd gofyn i Fwrdd y Llywodraeth Leol gynal ymcbwiliad i'r holl achos.

DON'T DIE IN THE HOUSE.—" Rough on Rats" clears out Rate, Mice, Cockroaches, Water Bags, Flier, Beetles, Moths, Aate, Bed- bugs, Hen Lice, Infects, Potato Bugs, Sparrows, Skunko, Weazale, Gophers, Chip- muuki-, Mole*, Musk Rate, Jack Rabbits, Squirrels. 7, and Is box-», at Chemints. Rough on Gurus gives iostant relief, bd at Chemists, G WAE I) DRWQ I tiWBSWYS Y CORP- HEB WAED—HEB FYWYD I HEB WAED PUR—HEB IEOHYD HUGHES'S BLOOD PILLS MEDDYGI ■ IAETH FYDENWOQ AT BURO OWAED A DILEU II ROLL DDRWO, Iach&nt yn nntonayrehot Waed Drw?, Scurvy, Comwydon, TMddtMttm y Croec, Bear Y DiCTyg Traal, Bilioasnesa Dy- pops* Gwynt, Pom Pen, Afn Mrwg, *?efT« Egwan, leelder Y Ibryd, Cortlrwyiadar, Gwynegon, Poen Cefn, Fite, Nervoosnem. MEDDYG Y TAD, MEDDYG Y FAM, MEDDYG Y MAB. MEDDYG Y 0 iAAN EDDYQ Y TBULU. HUGHES'S BLOOD PILLS. HUGHES'S BLOOD PILLS. HUGHES'S BLOOD PILLS. Mlloedd yn tystao i'w werth anrhaothol mu nt yn ddi ML BYWY1 NEWYDD I'R GWABD BYWYD NEWYDD l'R CYLLA, BYWYD NEWYDD I'R AFU. lWWYD NEWYDD I R ARF-NAD BYWYD EWYDD I'R HOLL GuRPP y maa ea clod wedi cyrhaadd i'r Gogledd, reheu, Dwyrain a', Govllewin. Gelwir am danynt o'r America, Canada, India, Chili, Awstralia, New Zealand Madagascar China, Japan, ac Affrica. Ua mawr yn oaal en hiachaa yn fea- nyddol. MODDION Y GWANWYN, MODDION YR HAF, MODDION YR HYDREF. MODDION Y GAUAF. HUGHES'S BLOOD PILLS Y maent ar werth gan bob Chemist a Pateut Medicine Dealer drwy y wlad, an Is lio, 2B 9O; 48 6c; trwy y Post am la 3o 2a lis, < 4* 9o oddiwrth y Parchenog,- JACOB HUGHES MANUFACTURING I CHEMIST PENARTlI. CA It D IFF., IQTIlim yn bur heb lun calon ar bcx. oxar Uooa. tJ IITHE WORLD'S: PROVED REMEDY FOR ALL CHEST DISEASEa* oouas, ASTHMA, CHII ONIC BB ONCHTHS, IMTFIiXTIlXZA. THERE IS NOTHING TO EQUAL ff, CONGREVE'S Balsamic Elixir dev. 5. E. HEAPE, of Derby, wrltm In a nam* letter—"Your Medicine alway. puts my lung* right. and drove out the terrible iNFLUEMZt last May." This Medicine has been prepared for 65 Years. In Bottles slig, 3/9. 416 and may be bed • all Chemists and Medicine Vendor*. "LIFE FROM THE DEAD." "MY LIFE SAVED." "I AM A MIRACLE." "ALL WHO KNEW MS AMAZED." Such aN the expressions used by patients relative tfr their CASES of CONSUMPTION CURED BT THE TREATMENT or MR. CEO. T. CONCREVE Read his Book "ON CONSUMPTION, &c. which may be had, post free for ONE SHILLING, Iroa the Author. Coombe Lodge, Peckham, London, S.E. IT CONTAINS NEARLY 400 SELECTED CAlIS. GWAITH I'R RHAI SYDD ALLAN 0- tjr WAlTH. CYHYGIR Bwyd Da DiHad Da I Ddynion lonaim DLlielltatd y DDa a i ? beinyf a sobr. M ar?n i I Dynion rh?ng WM:o bob dydd 18 a 25 oed. Am bob manylion ymofyner a'r Recruiting Sereant8 yn Mangor neu Gaernarfon, neu &g narhyw Sergeant Instructr.r of Votantae?. Gellir cael pamphledyn ar F&oteiatcn y Fyddin yn rhad oud gofyn am dano m6?& oMbyw lythyrdy. NEWJPATEN-T IMPASSABLEMOLE TRAP. Set without opening the run. •^jE=Sp ?MM S'SiB EM  tSo. The run is pressed down, and setter placei "4 the earth. When lifted by the Mole, the pie^platn is released, and driven down by thj dinff into tho earth. Hundreds nnsclnioited Istimonials. Of Ironmongers, or Sa mple byPoet, 28. BRESDOK BR03,, UALMNGTOW, COHNWAI. HEDO A LLAWNDEB. MODRWYAU PRIODASOL. DIGON o <?dewis. Rhoddir baner d wpii o Iwyau te, (Genuine Britiph Plato) pyA bob modrwy, Cardiau at feenr maint y bye yi rhad trwy y post. rhad W. BURNETT, Watchmaker, Glanbwfa Road, Llangefni. HSBONIAD Y PARCH. T. c EDWARDS, D.D. ARM HEBREAID. Ychydig gopiau ar law, her rhwym ryf (lledr). Pris cyhoeddedig, 3j 6e., anfocir y cyfryw yn rliad drwy y poat ar dderbjuiad 28 Gc,-Cyfeirier: I D W. DAVIES & Co"Clboddwp, Carnarton

Gyfiiriei v Farddolliketh i Eifionydd, I bwyddfer Omtdl, Caernarfon]. I

A.T Y BBIRDD.—Fel hysbysiad y,2 tinigy cyhotddiranerchiadau pnodasol, coffadwr- I iaethol, &c. NI chvwerir tcilyngdod darnaa llenyddol felly i ystyriaeth. Am y telerau, ymofyner &'r cyhoeddwyr. I

BVW. Byw'n Mr yw ymgais fawr y byd, A ireMir oes wrth faint ei hyd BVW'H ddtiwydi-hyny eto gawn Yn amcan bywyd 118wor iawn: Byw'n Uuryddiantu diff Y lie Blsenaf gall thordd is y no': Byw'o niov ydyw amcan Mawr Rban holaeth o dripoiion Ilasr: A byw'n anfurwol, dyua nod Pob maiwoi,—rhyw anfarwol fod! OB am fyw'r oil o'r rhai'n yn un, Fyw'u hir a dadwydd yn gytun, Llwyddianus, enwog, yn y b)d, A byw'n anfarwo) yr un pryd, Un ffordd yughyd i gyd a'\I gwna, A dim ond un, sof byw yn dda, WATCVN WYN.

ER COF AM MR EDWARD JONES, BEL AN, I rre?thwricuMOpurobeithMgydit'r Bedyfdw) r. M ?b tawal yu mhob tywydd-oedd Edward, Ddidwy)tefM)fy!yid; Mown braw y Mnmi& n broydo;— Mylyr siom o'i farw sydd. Brawd ienane o bur duedd,-hyledr, fa, Drwy ei fawr hyawdledd; Ei ddenol iaith oedd yn wledd 0 fynweeaf hynawaedd. Acth A grym athrylith gref-fry i'w fri,- Eiiryd oedd mewn tat, zuef; A'i bur, raslawn, ber oslef, in Uaw ei Dduw Uwyddal of. Heibio aeth ein ter obeithion,-er Ing 1 Ni iocs anqau creulon I lawr, a'i ddwylaw oerion, Anwvlach mab i lwch Mon. LI tngefni. J, E. JONES.

"ANUFODD-DOD HYNOD DYN." rob alaoth a ddatth i ddyn-trwy bechod Tra bychan i pychwyli F-rch amharch i'r gorohymyn: Ei warth a'i Icell wrtho lYn. Y SHJP, Col wyn. OWEN WILLIAMS,

DADOECHUPDIO OOFGOTXJFN Y I DOCTOR MORGAN. I Er cc f an ddoet'l. g(;cth gyfieithydd-geilw Y golofn bon beunydd Eiu eylw at hen bresw.vlydd A gwr o ddawn goreu i ddydd. Lion alwad i UaDelwy-a gafwyd I'w gofio'n glodadwr Awen gb i Morgan mwy Rodiodd mor gymeradwy. I'r Gymraeg, ein haeg wen nh--ayfoethog, Cyfieithodd Air Celi,- 0 dan vyn fawrhad aniuwn fri, 'E ct wlad fawr i'w glodforl IAOO TEOEINHL.

Ve >r».jir achwyniad cvffrodinol fol y rhan fwyuf 0 cocoas yn annhreulladgy; 0 trymaint ag fod y broffeawriaeth feddygol wedi dangoe yn ddiweddar fod yr alkalies a ddefnyddir yn rhy ami g,n wnoathurwyr tramor, yn nghydg mater bru, yn ffurfij sylwodd eebonaidd pydd yn liynod o beryglus i ioshyd. Gyda golwg ar rocoit a wneir gyda gofal, mcgis eiddo Mr Cadbury, nid yw y gwrthwyaebiadau hyn yn bod.ii,-WhiO,alt Nid rhaid i David's Cough Mixtcre wrth c ? r.oltreth; y mae wedi bod 0 S?n y cyhoedd ;?r blnvd,Tau, ac y ma y ?rchenof? drwy dr ? a ?siur di-ildio wed* ei berdjithio yu y fuh fodd fel y mao yn Mel ei gyJaabod fel ,1 iig,.infyddiJ gwerthf.iwr at yr &uhwyMeran noliod. Y mae miloodd lawer wedi Met i.i'jlif.d, ae yn gwneyd eu ROreu i'w eymhelit r .11 ay'd yn dyoddef. Ni rsid cymeryd ord un dOiO erprofi ei ddylanwad union-iryrohol yn rhyddhau y phlegm, yn clirio y llais, yn cynhenn y frest, gan weithio pob anwyd ar thrygni yirinith. Ni raid i ueb ofni cinlyn iadsu anwyd a phcswoli ond pofalu fod poteliad « Davief's Cough Mixture yn y ty. Bydd pol dyn yn feddyg i'w dculu at boll anhwylaerau y ,;V(1,U a'r lrest, o bydd Davit B'a Cough xiuro wrth be Ar worth gim bob druggiftt.

ATAFAELU AB MR GEE. I Nos Fercher, gwoaeth Mr Phillips, Rhothyo, yn nghwmai nifer o .e wyr wrth raid," ac atafaelwyr, ea bymddangosiad yn Eglwyswen, fferm sydd yn cael ei dal gan Mr Thomas Gee. Amean y neges hwyrol ydoedd atsfiela am 31p, sef gweddill o ddegwm dyledus i Reitbor Dinbych. Cyn i'r ymwelwyr gyrhaedd cafodd gweision y fferm wybod am eu dyfodiad. Cloasant yr. ystablan a'r beadai, llwyddasant hefyd i odro y gwartheg boreu dranoetb, pryd y gorfodwyd yr atafaelwyr i ymadael heb gyr- haedd yr amcan. Creodd nifer o feebgyn dwrf trwy guro piseii.

I Llanrwst. YSGOL Sra ANENWADOL.—Mae 1ml 1m. cbwiliad yn cael ei gano yn mlaen er's amesr bellach gan bwyltgcr cyfausoddedig o'r holl eaRaiFiu i ba le mae nawb yn myaed ar y Sabbotb: mae yn amIwg erbyu bya y bydd gan y pwyllgur hwn ffeithian rhyfedd i'w dadleuu yn mhan yrhydig amser etn. Ya Heol Watling a'r cylbodd mae yno gynifer a thriugain a th:i o blant, a deugaia ae nn o rai mewn oed, nad oedd- ynt yn myoycbn nn lie o addoliad ddydi mewa blwyddyn. Y Sabbath diweddaf ajorwyd Ysgol Stil mewn ty ancedd yn y lie, ac ymonodd pedwar ar bymtheg.