Y Genedl Gymreig

Y SKMEDD. TB AELODAU CYNBEIG. Pa Beth Maent yn ei Wneyd. mxsrr YR WYTH A WR I FWNWYB. To Nhy y Cyffred n, n-n Fsrchur, eynyg- Jodd Mr laake ail-Jriiirlief iki y Mennr hwB. Dywedai mai prif adran y Mesur oedd yr on a gyfyngai yr orian y gf-ll.d gweithio o dan I y ddaeir i wyth awr v dydd. Cynygiwyd gwrtbodisd y Mesor gan Mr Bart, yr hwn a ddywedodd fod yo ddtwg gdnoo ei fod yn gortod myuol yn erbyn y rbai oedd ef vveii arfer eydweithio ft hwynt. Yr oedd ef a hyrwyddwyr y Mesur yn un yn y dymotiid o weIed oiim llafur y mwowyr yn oael eu lleibao, a'r acig wahaoiaeth rhyngddyr t oerid yn rghyL-h y unddion goreo i ddw-yo byny odd.utDgylcb. Ba a,.i hyrwyddwy. y Meaor mai trwy ddeddf Sec- eddol ond biraai ef, ar yllaw arall, mai cyd-ddealltwriaeth btddyohlun rhwog y meibtri a'r gwwthwyr fimai y modd goreu i ddwyn hyn oddiamvylch. Mr W. Abraham a flybiai mai gwan iawa oedd y gwrthwyuebiad i'r Mesur. Doniol oedd clywed aelodaa aarhyrteridus yn dyweyd wrth y mwowyr pt beth allant ti wneyd, tithr yu olaiua i^wo i toiJij eu banog i'w wceyd (dywch, clywch). Os meddai yr aelcdan anrhydeddus y gwroldeb i anog 700,000 dyaion a weithient yo mWII- glodrtiau Prydain Fawr i beidio gweithio fel y g,lldnt ficthin I!eib-Ad yo nifer yr oriiu gwetthio, bydded iddynt or bob oyfrit wnemhnr byuy. Eithr ni feiddieut. Do-illai y mwnwyr yn cithaf da pabatu yr ocdd y meistradoedd yo barot ich i ganiatan oodiad yn awr ac yn y man yo y c flog'iu yn hyt- rach na lleibnd yn yr oriau. Y rbswm am kyny cedd I Jd lIeibali yn cifw yr oriaa, onwaith y gwcelar ef, bron bob ameer yn lleihad parhaol tra yr atmywiai y cyflogan yo (awr, weltbiau byddai iddo gael ei godi a phryd arall ei oatwng. YT oedd yn dda ganddo weled m&i yt Diig wahaniaeth rhwtog cefnogwyr a gwrtbwynebwyr y Mesur oedd, nid un o egwyddor, eithr un o briedoldeb o ddwyn y Mesur yo mlaen yn awr. Boddhaol iawn ydoedd gwaith eyoifer o aelodao yn dadgaa to eydsyariad i cbai. y mwnwyr y dylai eu boriau gael eu lleitna i wyth j'n y dydd. Yr oedd yr aelod cedd wedi gwrtbwynebu y Mopur bwn o blaid yr hyn a alwai ef yn gytundtb cyfeill^tr rbwDB y meistradoodd gweituwyr ar y cwestiwo bwn os yn bos k!. Vod pa b.tb a gymer ti 1* pan y gwDeidtais felly? YaNortikembariand, yn ISSw, pan y goftnwyd l'r moistri leibaa yr oriza. yr atebiiid a gafwyd oedd, "Na wnawn." Pan wnaed cais eyffelyb yn Neheudir Cynarn yn 1869, yr opdd y meietri yn brod i yetyried cwe»tswn y cyflog ruowo modd oyfeillgar, sith, pan gyuygiwyd fod yr orian i aeleu l'eibin, dywedwyd ar unwaith vn bind,ut, "N"n'f). Yn 1881 ovfar iyddciM Cyngli»ir Mwnwyr Prydaiu Fiwr y nae^tri yn Llundain, a'r atebiad a gufwyd i gal. i ftiatu vr oriau oeeld, Na wuawn" (lywch clywch). Tr oedd y roeiitradoidd yn ddie.tbriid wodi cyfarfod gofynion mwnwyr Lloegr, Cyiuru, Ysgtitland, i gwrtb idiad pendant i leikaa nifir yr oriaa gweiihio. Dangoeai y tyetiolaetlian a rooid- wyaott en y Ddirprwyaetb Frrubinol fod mwnVyt (Jymm ac Vagotlaad a Cbynghrair MwDwyr Lloegr yn ymarferol yu onirydol o bl,,i(i lleiban yr eriau gweitbiu drwy rym dedrf Seneddol, Yr oedd yu wir fod tri o weithwyr wedi dyfod oflaeny Ddirptwyatth i rodefi tystiolaeth yn erbya lleihad yr oriau; yr oedd ua o'r tri ya gyinerwr, ac felly yr oedd o iartiisiddn ef yn bersonol i'r oriau fod yn feitbion, faC yr oedd yr bit yn cael ei i gjflogi gan y cyntaf, ac am y trydyrid, ad,lefo.ii ina w'd,Jai ogwbi pahim y datth o flien y Ddnprwyaeth (chweithin). ac 1<1 hae; ai yr nn ohouynt eu bed yn cynrychioli ayn adau neb ond hwy en hnndin (clyweb, dywch). C.f,dd If allan fod rhai o'r yni- geiswyr Ceidwadol weii trnfnn l'r tri dyn hyn ddyfud yn alseii er rbcddi tystiolaeth. Dywe^idd mewn tystiolaeth o flaen y Ddiri rwyaeth y caniateid i'r mwnwyr adael eu gtwaith ar derfyn wyth awr: eithr y gwirirnedd oedd, er y cf»Diateid i'r dynion beidio gweithio, eto ni cbaent ddyfod i fyny i'r Ian byd yr awr arferol. Djwedid y buaiai y Mesmr hwn yn yroyryd a hawli.n y deiliaid; eithr nid oedd gan y mwowr va y pwll yr nn rkyddid o gwbl yn y cyfeiriad nWD, Pa y oeieiii glowyr Cwm Rbondda u chwaren" am un diwrood, ni ebaniateid iddyt t fyaed i'r pyllau y diwrnod canlynol; ød unwaith yr elint i lawr, gorfodid hwy i arae yno AM yr eriiu llawn, hyd yn nod pe y cymtrai damwiin le a hwytheu trwy byny yn Bnaliueg i esiil yr un ge niog. Qallesid tybio fod ymdreehion yr aelod anrhydeddtw a eieteddai gyferbyo eg ef i berawadio Bwcwyr NortbemblirllHld a Durham ca byddai yn factsis iddyct le'hiu nifer yr orian llafur; eitbr )a Ngbyoghtei yr llndebao Ufllr, a gychiliwyd yn New- castle o dan lywyddiaeth yr eelod anrhyd- eddus dree Morpeth, dangoswyd fod 11,810 (I fWIlwyr yo NortbUllibelltlDd yn gweitbir) Uai Leg wyth awr; tra y gweitbiai 6481 fwy IIHK wyth awr; 4049 fwy na tiaw awr a 4 T45 yu gwtit!'io mwy na deDI awr. Felly, tra y gweithiai 11,840 o ddycion lai Mg wyth awr, yr oedd yno 15,870 yn Awe-thio mwy nRg wyth awr. A iWrbi hyny fod ymeais nndebau y gwioitiiwyr weni proti ya UwyudiaiiDs ? Dywedai peiriaoydd o'r cjffiniau hyuy, with roddi ei dy?tiolaetb, iddo fyned yo reclwr glofa yo 1S59, a bod imu hechgyn yr adeg hoBO yn 121 Y dydd, «'u bid wedi para felly byd 1872. pryd y Htibawyd bwy i ddoz., eithr yu 1879 codwyd oriau pois can ienainc dres ifieg ned i nn avvr Lr. ddeg y dydd. Yo )87i, cttfodd D^dHf y Mwngloddiau ei tfcrafod yo Nhy v C)ff,-edii). Drpuai y ddedd hono Ciid o. cid yr 00 bacbgen don 16eg oed i weitLio uiwy I." deog i-wr o fane 1 fane; fel mai yr oil a ganiataodd y meistr- adoedd i geisiadan undebeu y gweithwyr yo 1871 cedd yr byu y gwyddeiit y buaeai Doddf y Mwugloddi'xn yn eu gorfedi i wneyd (clywcb, clyweb). Yn 1879, tra na ellid, obiegid y bua#ai hyny yo groes i'r gyfraitb, orfodi bechgyn dan lieg Old weithio ychwaneg o orian, eto gorfodwyd beclgyn d/os yr oedran hwnw (gan na ym yrai y gyfruith P byny) i weithio ychwaneg o oriau. Cani>>tawyd ccdiad yn y cyflogau y fiwyddyn hono. Oni phroiftt hyn i gyd gvronint tfTeitbiolach cedd drldfall SIIU- ecldol i ymdrechion yr urdeban gwe tbiuol ? Oa y byodai yn boeibl, pan lyadai maeoach ya dda, i'r undefcau gweithfaol gyrhtedd yr amcan hwn, eto pan fyddai y fftsnich yo ieel caffai y meistradoedd en ffcrdd en1 banain yn gyiat)g" bl- tr&, at y ihw arall, pe pesid y Mesur hwo gau y Seuedd, ni chatt'ai yr oriau y pryd hwuw eu n-awiel. Sefydlwyd Cyird^itbas Mwnwyr Noith DiuberlHiid yn y fl«yddy» 1C63 Y0 ol ej theolan u* D'i Pbrlf awciii,i,),, (elld lieibad Eifer rriau gweitbio y bechgyu i wyth yn y dydd, VYlllørdd ddcog mlynedd ar hngam iddynt en iieibar., i ddeg; ao flIy cmeral drinsain mlyinadd iddynt en lleihtu l wyth. Qwaeeth ei gyfeilliOD 8n gOTef, ac DI adaw- eant yr no gateg heb si throi, am y rhwwm ea bod yn ymladd droa eu eg a a gwaed en hnnain. ae Did cedd ganddo y petrnsdor lleiaf yo ei feddwl with tfya if Ty gefnogi j Meenr hwn (olyweh, olyweh). Mr Fenwick a siaradodd yn erbyn y Meant, yoghyda Mr Mathews, yr Ysgiifen- ydd Caitrelcl. Cynygiodd Mr Leake yeloadur, ao yn ddilycol rbanwyd y Ty, a phleidle siwyd lei w aanlvn :— O blaid yr ail-ddarlleniad 160 Yn eibyn 278 Mwyafrif yn erk-ya 12- Cafoc-d y Meiur gan byoy ei wrtbod. Yn 1 nshlitb v rhai a bleidlpisianact. dros yr ail- ddarllnniad yr oedd Syr William Harcoort ) Mr Chamberlain, 80 Arglwydd Randolph S Churchill. J TR YMRANIAD AB Y MKSCR WYTH AWR. \1 Yn yr ymraniad bwn piemieiaioaa yr ael. odan Oymreig fel y canlyn O IllaiJ.-Uri W Abraham (Rhonda), oJ. LI DiU-YD (Abertwe), T E Ellis (Meir- iovdd), S T Evans (Canolbaltb Morganwg) FHinbary Tiaey (Bwrdewdrefi Maldwyc), 1' Lew a (iloii), i> L o>d (Jtwrge (Bwrdeis* ) drefi Arton), W F MtitUrd (Brycheiuiov), I G Otborne Mllrl¡ao (D>»yrain D nbych), W. Pritcbard Morgan (.\lertbyr Tyrifii), D Randell (Gower), Aht;1 Thtuuas (Dwyraio Caeifyrddin), A fred TbotnoM (Dwyrain A r- ganwg), S\f HOSSPV H Vivian (D wbarth Abertawe), MIl CM W rmiugt n((ioillewin Mynwy), ac A J W liims (Deheu Mor- g»r>wg)-16. Yn Frbyn.-Vr Aorbydt ddus 0 T KD- yon (B«>de:sdrefi Dinbyeh), Mri W R'th bone (Arfon), D A Thom .a (Me tbyr Tydfii), yr Anthydeddus A H Wa!tih (Maeayfed), y Milwriad W C West (Qoi lcwin D.ubych) 5 I Absenot.-Mr W Dav;es (Pijrifrp), Syr G Elliot (Bwrdeisdrefi Myuwy), y L'yngesydd Mayna (Penfm), yr Anrhydeddna F 0 I Morgan (Dehfubarth Mynwy), Mri B Lloyd Morgan (Uorllewin Cafrfvrddin), T P Price (Gosle,id Mynwy), Syr E J Read (Caerdydd), Kri Stuart Riridel (rief,,l iwytj), J Bryn Roberts (Bifion), J Roberts (Bwrdeialrefi Fflint), B,wen RJwlaud8 (Abe'tjifi), Samuel Smith (Ftliot), a Syr A J St^pnay (lh". deisdrcii Cierfyrddin)—13. I Y OWBITHKIYDD AUR Ylf NGHYMRU, I Not Fawrth.yn NhyyOlff- @din, g,,fyoodd Mr Lloyd Morgan gwestiwn l Uanitbellydd yTryaorlye yn ughylch ydoyraged ar wøith. feydd iiiir ylt Nghyuirn a gutynojd Mr T. Ellis, Mr Kenyon, a Mr D. Thomas, gweutiynan erei 1 ya ngbylch writo a rodd- wyd &)]an yn sibjn Mr Pntrha d Merman er oodi costau y eviitzhtws a ddygodd y (Jeron yo erbyn Mr Morgan. Mr Qos hen (Cangbellydd y Tryaorlya), mewn atnbiad i'r ewestiwn cyntaf, a ddy- wadodd ei fod wedi bysbjsu )11 barod fod ei feddwl yn agored, ac idas giilai ben- derfynu dim hyd nes v cyflwynid adrodd- iad y Ddirpiwyaeth Frenhn->1 ar Doyin- ged y Mwntfydil. Uyda gdwi( ar y owestiyoaa (ra il, stn y oostin ulo an dadl oedd tua boop, Rhoddwyd alliin writ. er ee codi, 80 aUfselwyd eiddo a dybid oedi yn eiddo peraemil yr aelod anrhydeddus ciris Feithyr Ty-ifil. Cynygiodd yr aelod anrbydeddas dala y deyrngei ar yr olw clir, ond Did n ol y tseile bresenol. Ba mewn gobeb aeth &'r atilod drOll Fertbyr, yr hwn a amlygodd ei bar <drwydd i dala y oostaa pe y gwneid cyfoewidiadau ya y dull o godi y deyrnged, a bu raid iddo ei hysbyau uad ellid cymysgn y fath ddau futer. Er cymaiot a ofidiai Dirprwywyr y Coed wig- oedd gymeryd y cam wnasthaut. eto nid oedd ganddyot ddswisisd yu y raater. Dy- muaai bwyeo yn ddifrifol ar yr aelodau hyny a feddent ddylanwad ar yr at-lod drja Ferthyr i ddangos iddneifod yo rhoddi ei bun mewn safle aocbeg drwy orfodi y Llyworiraeth i godi y cost_iu hyn drwy st.faelia.t:1, nin nad oe-id ga.ddynt bawl i btidio gwnirutbur byny. Gobathiai Y11 fawr y bdllid t;rfynu y m iter yn beddyoli- lawo. Mr Pritelarl Vorzan a o-fyniodd ana gyfluustiti i w, O'jthreRlni'halpera.fnol. Aeth i Opioid Cymru yn 18S4, a hu yn gvieitliio yn ddiwyd yno 110.11 dair biynedd, gan wario ei gyfaltf, bob umhyw ymyriad ar ran y Goron. Yn 1888, adeiladoud beiriaoau, ao er ei fod yn uwrbod am y gyfraitn, eto ni ddychtnygodd y buasai nnrhyw Weiuydd- iseth yn Uetliu dadbtyjjiad yr un diwyd- waith newydd yo unrhyw ran o'r wlad (dywoh, c!yweb) NVeii iddo wario amryw filoedd o bonan, taflwyd ef i'r Cangbeil-lya am 08 faasai yn talu nwin afre-tytnol 0 uobel ac anghytiawn iel teyrgo^. Cynygiodd daln nnrhyw i-woa a farnai y Llywedraeth yn deg o'r enillicn, gin ar',ael iddynt hwy ban- dorfynn pa faint. Gwyddai piwb oedd yn gydoabyddns a mwnyddiaeth ins Rallai byth d.!a ar y cynyrcb. P«rbaodd y yngbawa am dair blynedd, a c'Uowyd gwerth 60,000p i fyny, gau na ohaniateid jildo ef oi weitaio. Wrth roddi y ddadfryd ayiw 'dd y B3txir Kortb y ga.lai fod :anddo ef acboa cyfiawn i 8wJ n J, (?nd nad fodrai ef fy Birnwr) wneuthur dim end gweiDyddu y gyfraith fel yr reid ar y pryd, to mai mewn lie tirall y gillesid cael diwygiari. Kithr ni chafwyd hyny byd y pryd hyuy. Y flwyddyn ddiweddaf byabyaodd Cingbell,vdd y Trymorlys y telid Pylw union: gricbol i'r mater can gynted ag y ppsiai adran mwnyddiaeth Cynghorfa Masuach Llnndain b^ndertyniad aruo. P^aiwyd y panderlvniad hwnw bythefnos yn ol. Ac felly aetkant yn mlaen, end yr wythnos ddi- weddaf gorfodwyd bwy i dsoi triagain o ddynion allao o waith, gan na allent fyned yn uilaeu i droi y mwn is-raddol. Arwydd- odd 80 neu 90 o'r aelodau—30 o ba rai a eisteddent ar ocbr y Llywodraeth i'r Ty, ac un obonynt ar fainc flGeDhf y Gweinidogion ddaiseb at y boneddwr anrhydeddus yn erfyo arno i godi y deyrngei ar yr eoillioo, ac nid ar y cyuyrcb. Yr oadd yo wir iddo ddyweyd 011 tbalai y coetan byn oddigerth ar on o dri amod. Beth oedd yr amod&u hyn J Y cyr,taf oedd ei fod i dderbyn y gyfran bono o'r enillion—as nid y cYDyrch- ag y barnaief a'i gycghorwyr yn briodol ei gymeryd fel teyrnged; yr ail, fod awm y deymeed i gael ei dynn i lawr i'r bacer neu y drydedd ran a'r trydydd-a derbyniodd tJwn Rytneradwyaeth yr eelod anrhydeddus dros Drby- fod awm byhan o deyrnged yo cael ei dalu ar y cynyrcb anr, dyweder, bam nea saith mlyoedd, fel y galler gweled pa deyrnged a allii y gwnith dalu. Gyda golwg ar y oostau, gallai y Soron fyn'd yu mlaen l werthu ei eiddo oe dewisent. gan na byddai iddo ef bytb eu talu yn wirfoddol (cymerad- wyaetb). -ClAr.¡.:fJl1ydd y Tryøorl}'1I a ddywedai [IN gallai ef dd'.r>>yn yr byn a ddywedid gan yr aelod dros Ferthyr. Gwahamaetbai ef oddiwrtb amryw o r gosodiadau yoddo; acyr oedd ef wedi tain sylw manwl iddynt. Yr oedd y mater, fodd byMtg, mor anhawdd fel y penderfynodd ei gyflwyno i Ddirprwyaeth Frenhinol. Diagwylisi dderbyn en h^d- roddiad yn fnan; eitbr teg faasai i Mr Mor- gan ddyweyd fod Dirprwywyr y Coedwig- odd, yn y cyfamaer, wedi caniatan amryw o freintian iddo, a chynygiasa' t godi swm bjchan iawn ar y swm iaraddol. yr byn a dderbvniwyd ¡I"n areill. Syr William Harconrt a ofynodd piham na ohiriai y Goron y cwestiwn o goatan byd yr adeg y derbynient adroddiad y Ddirprwy- aeth, vr hyn a allent wnfyd yn bawdd. Cunghailydd y Trysorlys a ddywedodd ei fod yn syen clywed y fath awgrymiud oddi- wrth yr relod anrhydeddus. Ni fyddai yn I briodul caniatau i neb baidio talu oustau cjnghaws hyd y ceid oyfnewidiad yn y I gy-fraith yr orlydid of odditsui. Mr Pritcbard MorgAn a gociodd tilwaith i eilArBd, pt yd y eyltiodd y Llefarydd 11119 gellid myned yu nilasn yn Qjhellaoh gyda'r mater. Yn ddiweddaracb, ar gynygiad ail-ddar- llepiad Meanr y Cronfeydd Unedig (Rhif 1), wadi amryw o syl-adau ar faterion Qwydd- .lig can Air S.xtm, Syr John Gorst, y Milwriad Nolan, Mr T. W. Russell, Mr Harripgtan, a Mr Illitigworth. Mr Jloyd Goorge a apeliedd at Geogbell- ydd y Trytorlys ar iddo beidio rbiddi mewn grym vr atalaaliad a wnaed ar eiddo yr aelod riroa Ferthyr. Ofnai y conid gwaith aur Morgan drwy hvny. Mr Pritchard Morgan a gwvnodd cad Of dd Dirprwywyr y Coedwigoed-A yo gosed y telorau telf ar weithfeydd niwnawl yn Ngbymra, ae y d j lent fabwyeiadn evive arall. Canghallydd y Tiyaorlya a ddywedodd fod nwyddogion y Tryacrlya yn cynrychioli tretbdalwyr y wlad u'r cwestiwn oedd pa faiat oedd ya ddyledns i'r tretbdalwr, a pba faint oedd yn ddyledns i'r antnriaethwr a ddarganfy'dd' dd fwnan (Mr Pntobard Mor- gan Arei dit ei bun ?). It- ond byd yn nod yn yr amgylcbiad hwnw meddai y trethdalwr ryw gymaint o fuddiant, yr hwn yr oedd y T.-yaorlya yn fbwym 0'1 am- ddiffvn. Gwyddai yr aelod anrhydeddus pan ddecbreucdd oi weitbrediadan pa faint oedd rhan y trethdalwr i fod. Er bYDY, gallodd y boneddwr werthu ei bawliaa am ewr,, n awr iawn. Mr Pritcbard Morgan a 3dlywedcdd iddo yru nodyn i hjsbysn ei fod wedi colli 50,000P. Cangph.ellydd y TryaotJja.^ syl.wod.d .mai. Lid dyoa oeddy pwynt credai ef fod pawb yn y pen draw wedi colli diwy y djaioa- aeth. Dyledswydd y Llywodraeth oedd gofalu uad oeddynt yn oaniatau gestyng- iadan a alluogent y meddiaowyr i weitbn en tir am br a nohel. Tra yr oedd y Llywodr- aeth yn awyddna i gefnogi dadblygiad y mwnfeydd aor yn JNgbymrn, itt) te imient uaalUot gymeryd nnrbyw gamptlhcb byd I ace y ceid adroddiad y Ddirprwyaeth Fren- I hicol. I Mr Thomas Ellis a obeithiai y byddai i'r Llywodraeth wraodo ar yr apal a wnaed atynt, ac yr atolid pob own cyfreithiol mewn perthyiia- i'r Rwaith mwn hwn hyd y pryd y cyflwynid adroddiad y Ddirprwyaeth ar Deyrnged Mwnau, ao hyd nes y gwnelai y Weiuyddiaeth a fyddo mewn awdordod ar y pryd eu meddwl i fyny a wnaent dderbyn awgrymiadau y Ddirprwyaeth ai peidio. Mr T. P. O'Connor a dybiai fod aohon cryf wedi owl ei wneyd allan y dylaBai y Llywodraeth ail yetyried y pwno hwo. Syr Jobs Paloston a ddywedodd fod teimUd cryf yo bodoli yn Nghymra, nid yn nnig yn tnysg cynrychiolwyr un blaid, eitbr yn gyflredinol, ao yr oedd y cwestiwn yo haeddu sylw difrifolaf y Llywoiraeth. Rhoddai y gweithfeydd aur waith i gryo lawer o bertoaau. Yoa ihancdd y Ty, a phleidleiaiwyd :— Droa yr ail ddirlleniad 124 Yo erbyn. 48 Mwy alt if 76 Yna darllenwyd y Mesur yr ail waith, a syribiodd mater y mwngloddian Mr i lawr. Nea lao, gofynwyd cweatiynau ar y mater hwn gan Mr Howell a Mr Byron Read. Cioghellydd y Tiysnrlys, wrth ateb, a ddywedodd fod pwuc y deyrogd a phwnc ccstio y cynghaws yn erbyn Mr Pritchard Morgan yo ddau beth hollal wahano), Nid oedd o no dybeo en cymysga. Cynygiwyd cymeryd toy. uged fecban iawn, lef y ganfed ran o'r cynyreh, ar y m urn israddol. Dyled- awydd y Llywodraeth oedd codi y cottiu hyn: a pbe y tynid y gwyaion yn oJ, fforffetid yr hawl iddynt. MBBUB NBWYDD. Yn Nby y Cyffredin, noa Ian, rhoddwyd esoiaUd i Mr Lloyd Morgan i dd'od a Mesur newydd i fewn, er galluogi Cynghorau Sirol i benodi ynadon cyflogadig. Darllenwyd y Meaur am y waith gyntaf. lIB A. C. HUMPHREYS OWKJt. Rhoddwyd gwaboddiad i Mr A. C. Hum- y¡breye.O nu i Eefyll fel ymgeisydd Rbydd- frydig droB adran Ooeaoswallt o air Amwythig, eithr deallwn na fydd idde sefyll. OYKR ilTH CYD FRADWRIABTH. Yo Nhy j Cyffredin. nos Fawrth, cynyg- indd Mr Edmund Robertson, yr aelod Rhyddfrydig droa Dundee, benderfyniad i'r perwyl Fod y gyfraith yn erbyn cyd-frad- wriaetb, drwy yr hon y cosbir dyuion am gyngreiiio i gyflawni gweithredoedd nad ydynt ynddynt eu huuain yo Bngbyfreith- )on, yn anghyfiawn yo ei gweithrediad, aa y dylid ei diwygio." Prif amcan y cynygiad oedd dangos yr aogbyfiawnder a ddioadefa gweithwyr ein gwisd tra yn ceiiio hjrwyddo I en baddianau fel dosbtrth. Gwrtbwyneb- i wyd y cynyglad, ar ran y Llywodraeth, gan Mr Matthews, yr Ysgrifenydd Cartrefol. Owrthodwyd y oyoygtud gan 226 o bloid- Itisiau yn erbyn 180, tuwyafrif o 46. Pleidleiatodd Mr Gladstone, Syr William Harcourt, Mr John Morley, Syr George Trevjilyan, Syr Charles RU138011, a ehorph mawr y blaid Ryddfrydig, gyda'r Ueiafrif o blaid y cynygiad. Gwneid y mwyafrif D erbyo y cynygiad i fyoy bron ya gyfangwbl o Gaidwadwyr a Royddfrydwyr Uodebol. Fel y canlyn y pleidleisiodd yr aelodau Cymreig 0 Haiti.—Mri W Abraham, L Ll Dillwyn, T E Ellis, F Hanbnry Tracy, Thomas Lewis, 1) Lloyd Georga, F W Maitland, G Osborne Morgan, W fritcbard Morgan, J. Lloyd Morgan, DJRandell, W Rathbone, J Roberts, Abel Thomas, D A Thomas, C M Warming- i ton, ac A J Williams-17. Tn erbyn—Yr Anrbydeddus F. 0. Mor- | gan. a'r Anrbvdoddns A. B. Walsh-2. ?M?.- Mf W :o.yj, Syr G B))i? Mr 8 T Evans, Yr AnrhydeddM O. T. Kenycn, Y L!vn;<M?dd Mayne, Mr T P Price, Syr E J Reed, Mri StUart Reudek J Bryn R?bertf. B ?w?n R?)aT'de, Simuel Smith, Syr A C Stepney, Mr AJffd Thom e, Syr H H Vivian, a'i Milwriad W. C. Weat- I CYNRYOBIOTANTE GORLLXWTN DTNBYOH. I Er i'r Milwriad Cotnwallia West hyabyan unwaith na fusaii yo sefyll fel ymgeisydd etc am gynrycbiolaeth Gorllewin Ddinbycb, dywedir yn awr ei fod yn bwriadu dod allm yn yr etboliad gyffredinol neelif fol ym- geia/dd UodeboL DEIUB. I Gyflwynodd Mr Rathbooo. ddotaeb oddi I wrth febtri ddethrlaiig Lerpwl o blaid can I y tifaman ar y Sabboth, BITH DDARTH O'B LLI8TRI OYMUø J I Mr Kenyon a ofynodd i Ysgrifonyaa y Tryaoilya beth ddaeth o'r lleatri cymun beeafol hyny a ddarganfydd wyd ryw ddwy Cynedd yn ol yn ngbyrnydogaeth Dolgellau a oedd yaddiriedolwyr yr Amgaeddfa Brydeiuig wedi datgan eu parodrwydd i gymeryd en gofal; ac 08 folly, paham na dderbyriwyd en cynygiad J Syr John Gorst a ddywedodd na fn yr Ysgrifetjydd yo alluog i gael allan yn faowll yn niha le yt oedd y lleatri eglwyeig a ddar, > g^nfyddwyd ryw ddwy flynedd yn ol ger I Dolgallau. Ymddengya en bod naill ai wadi diflanu nen ynte wedi pn lladrata. 0 dau yr amgylchiadau nid oedd y Tryaorlya yn barad i fyned i'r goat o'u eadw (cbwerthin). Mr Kenyon a ofynodd pwy oedd y person oedd yn gyfrifol am ofalu na foaaeat yn diflann. Syr John Gorat a ddywedodd y bnaaai yn dda ganddo ddangos yr ohebiaeth oadd wedi cyneryd lie ar v mater.