Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
14 articles on this Page
EISTEDDFOD GENEDLAETHOLj !…
EISTEDDFOD GENEDLAETHOL PONTYPRIDD. Ymweliad Arglirjdd Faer Lliindaiii. Yn ol y trefoiadau presenol, bydd i gyhooddiad" Eisteddfod Genediatthol 1893 yn Mbontypridd gymeryd He ary dydd Llan cyntaf yn Kgorphenaf y fiwyddyD boo. Y mas Arglwydd F^er L'undain, saf yr Henadur David Evans, 0 Lmtriaant, wedi aidaw bod yn brcjaenol yn y ajrmoni.
YR ANWYDWdT-INFLUESZA.
YR ANWYDWdT-INFLUESZA. Pan glywaom tua dw" flynedd yn 01 ar y clefyd blin hwn yn gwujyd difrocl mawr fody Cyfan lir, ac yn cieu lymaint 0 bryder ae ofn yn y gwledydi lie y tfyaai, yr oeddym ni, yn y wlua hon, yn tuoddu I anghredtf yr ntrodd- iadau, a gwawdio y ayniid fod clefyd o'r natur hwn,—dim ond anwyd oyffredin fel y tybiem ar y pryd,—yn peri y fath ddifrod ac aagbyeur. Ond pan wnaeth ei ) n>ddangosiad yma, gan ymnsod ar bob oed a sefyllfa, yn mbob part.h o'r wlad, argyhoeddwyd ni yn fuan naa an- hwylder dibwys ao un i'w ddiystyru ydoedd. Yo necbreu y flwyddyn 1890 pan ocdd yr hiintyn anrheuhio Paris, ymweludd gohfby,, d y New York Herald yn y ddinos lioi.o, a ihai o'r prif feddygon a fft;ry!lwyr yn y ddins, or 0-el gwyb..d pa ^yffyriau a ddefnydiiid fwyrf cyffredin ganddynt i atal neu leidtu ymc-od- iadau yr ha nt, a chafodd eu bod bron yn ddi- eithriad yn eymeradwyo Quinine mewn undob arhyw ■•yfiyr DU gy^yriau ereiU yn yr holl achosion 0 influenza a ddeucnt dan eu aylw. Mae genlm yn y wlad hon feddyjlyn i hAg- orol eydd yn hynod boblogaidd, ac yn cynwys y cyffyr enwog Quinine wedi ei gyfuno a rhin- weddau iachaol amryw o'r prif ly,iau inedd- ygioiaethol ftdnabyddus trwy y byd. Y /uodd- yglyn nodedig hwn ywQuilline Kittera GwiJym Evans, yr hwn t-ydd wedi )>ui gtr brony cyb o:dd am ao I ua(iu mlynoi<i,a; y mae ei rlnweddau iach&ol ae adgiyfhaol yn cad eu cydnab d mor gyfftedinol yn mhob man lie y gwnaed prawf teg arno, fely mo galwad am dano yn cynvddu 0 wythnoa i wythnna, ac nid I 008 un meddyglyn mwy adnabyddos yn mhob I rhan o'r byd na Quinine Bitters Uwllyw Evans. Y mae y Bitters enwog hyn wedi profi yn fwy llwyddianue nao unrhyw feddyginiaeth arall i liniaru ae atal ymosodiadau y clefyd poenus bWD, yü ogystal ag i adfer nerth i ra oedd yn nychu mewn gwendid, ar ol doddef i dan yr anhwylder. Y mae y profiad a gawsom y llynedd yn ein dysgu fod liawer iawn o'r rhai A gaweant ym. oaodiad o'r Influenza wedi tahulo mwy OJdi. wrth ei effeithiau dilyaol, Bef tiwendid, Diffyg Yni, Iselder Yabryd, & nag a deimlasant pan yn dyoddef dan yr hint ei hun. Maelluaws o dy-tiolaet au oddiwrth fodd. I ygon onwog yn ty-tio i effeitbiolrwydd Quinine Bitters Gwilym Evans, a'< fod y.i (eddytiuiaeth hollol lysieuol, yn ddarpariooth eifeirhiol i I gynwthwyo bwyd-dreu iad, cr. fbau y cy.an- odditid, puro y gwaed, a symcd ymaivh ffeithiau ciwoidiul ofiechyd o'r corph.
[No title]
 GweUhetrycryd.?m?M gmy concen.ratsd Mu«r -a Ú:18. ar wett!? jjaa yr ? holl UMcen a'r twyr a? 1* v hjtct
MA B I N O G I O Nl ARABIA.…
MA B I N O G I O Nl ARABIA. I ÜN CARNHUDOL. I JHAWLYSGKIF T (;ElfEDL GY31rtIO "I Aladin a'i Lamp. Aladin ali Lamp. I (Parhad). CKTNODKB O'E EH AN OTKTAV. CRYNODSB 0'& RU.N GYliTAY. Mi* b i I'a'.liwr tl»wd o'r enw MOAhfle, Y" by" ■ew tref (>«> yn Chiaa, oedd Aladin. Wedi marwei dtri, daeUi "»ynwr Affrioayafddgan ffugio mai .ytllr Aladia oadd, a chymhi'lload y ll»»c tdiM Jvdar ef. Drwy ei swyiicn agorodd yr Affnoiuwr fynodfa i egof gnddiedigyn y mynydd, M YR ho-< eafodd Aladin tamp a na^rwy gyfria, ond eauodd y swyawt ef a'i gai'aoi-.ou yo yr ogof. ODd trwy swyn y fo-hwy galwdJ AUdm ellyll cryf i'w gy "'?.thwyo, a disagodd t«ag u(i.,ef at ei faa wddw. Yuo cafodd fod altyll 8r*l» yo BMt?;.x i'r I:,m. a thrwy help hwnw cai Aladin a'i fam oobrhyw fath o fwydydd. Un diwrnod g"ludd Ah,tio y Dyw,o, Badr,?u!houdour, march y brauin, geu y Sultan fel ei gelwid, a ayrthiodd dcos ei be* a'i glostiau mswn cariau a hi. Tr oedd mam Aladin wadi msn'd i sobvwjdd wrth feldwl n8 y gwallgofrwjdd oeltl wedi ei fediiaunu. Yttyus," rnsddai, "both wyt tin ym- gytbacdd nto. Pwy, dybied ti, ft fedd y awyneb i fyn'd o flaen y Saltan i otya ei felCh i ti 7" obwychwi, fy main," ebai yutau, "ac nidnabart.il." y fi I Aladin, y i t fynd at y Saltan ar y fath nege» ebe hitbau mewn syndnd —"na, na, un ofulaE fi am beidio yioyraatb b pheth o'r fitth--yotyria, draan, a chofia pwy wj,t ti-nad oedd. dy dad ond un o'r teilwriaid tlottaf yu yr boll dref-a minixt dy fats, o deula ilel. Nid yw tywysogesau byth ya priudi neb ond tyviryaggiod. Cyrner bwyll, (13 fittigen, a phaid a pheadrom." • Nid yw o ddyben yn y byd i ohwi tesyuiu a cbodi rhwystrau fel yna, mam bsc'.i," Middai Aladin, "mae fy serchiy fatb « £ .8gfcllir bytb ei ddiffodd, tra ruro'm etilua dau fy turon bydd yn rhaid i chwi'o faan jhwn ballaob fy ngweled ya inch a iUweu yu nghwmui y Dywyaogcs Badrsul- boudour. Net yate's wolw iawn fy ngwedd Yn uael fy mwrw'ilawr i'r belld: am bvrv, marc, Rwnswch fy ugbais, Ie achnbwfh fy caywyd." Gwtlni y fam nad oadd wiw ymresymn gyd^g ef mwvacb, end ocdodd tuihuwsJer arall ar y tt'onld trwy ddangos mor anhawdd ydoedd eae: ymddiddsn a'r Saltan, fie mor aff?symr 1 yloedd disgwyl y fath ffafr, yn enwedis: b--b anrheg werthfawr ao II balli y gtlhi hi gael nnrheg o'r fatb werth ag a hawiini y sylw lleiaf i'r fath gaia. Old yr oedd Aladin yo barod i gyfarfod a'i gwrth. ddadl trwy ddwyn u gof iddi y fifrwykhaa a ddygoi-i rll,,n gyciag 6t pin yn faabgen o'r ardd dwddaearol. Yr wyf yn deall nrbyn byn," meddai, 41 mai genjRu ^werthfawr ydynt cymerwch bwynt gyda chwi yo anrheg i'r Bulho, a cbawn wybod y oaniyniad." Ymcstyngodd y fam o'r diwedd i nfudd- hu ¡ g",i" rhyfedd Aladin, a ciiymeroddy perlau gwerthfawr gyda hi mewn nspoyn i lys y Suttin yr adeg y byddii ef ei bun yn y llya yn gwraodo ar gwynion ei dde.liaid, ac aoboKi in eraiki, er gwciulddu hanJ. Nid oedd amser yn cwattiu iido, fodd byoag, wrsndo pawb o'r lluawaa ddenent i mewn bob dydd, end ar yr wythfed dydddywedodd y 811 I tan with y prif weinidcg am alw'r wraig a welei bob dydd er's trc o'i fhen a I ch&nddi rywbeth yn ei bxrcM; felly dygwyd fci o'r d.world Rerbron y Sultan, R ym. grytnodd iMo hyd Jawr, gen atolygu ei laddenaot am ddyfod ger ei fron gyda njgee ryfedd ac afresytnol iawn," Dsrbyniodd y Saltan hi yn dyoer, a gon-hytuynodd droi piwb o'r ystafell fel na torddai reb yn olywpd ei neges noc yn rhwystr i,tdi ei harodd, ond ef ei hun a'r prif wainidog. Ylla dywedodd wrthi aID gymeryi oilon, a dweyd ei i.egeg ym rfcydd a diofn, gAn siocban idd;, bath byii'-ts a geteiai, na wnelid dim n.wed iddi. Yna dywedodd hithan yr holl banes am Aladin, y modd y gwelodd y Dywjsogis, ae y Byrthiodd yn abirth i'w seroh aigerddol, ao fel yr opdd rhaid wesli ei osod ami i ddyfod i'w gofyo yuwI a; g i'w mb, ao fod arm ofn nacau rhag iddo mewn anobaith waeyd niwed iddo ei hua. Gwenodd y Salt %u ar y fath ddin'weidrwydd, a gofynodd iddi beth oedd gaoddi ya y napoyn. "Aurhog i'oh Mawroydi oddiwith fy mab," dbai hithan, gao gyfiwfno'r p TISU idln. Yo yo ol a, ar y perlaa dysjtaer gwerth- fawr lyny, fe lyoawyd y Saltan gan syadod mad. Yr oedd yr olwg sraynt ar nnwaitb yn ei swyuo, a thtodd at y grand v'zier (y prif weinidog), yr hwn hefyd oedd wedi ymgolli mewn ayndod, a gofynodd, Beth dybieoii chwi, awolaoch chwi erioed anrheg gvdws, th a he& ? Quid yw'r gwr a allai anfon i mi y fath aarlieg yn d^ilwng o law fy mer .li ?" Qwridodd y piif weiuidog gaD eiddigedd, gan fod y Saltan wedi lied addavy ei turoh i'w fab ef; a throdd ato, g'\n ddy w-yd yn ei glust, "Gwir, eich Mawraydi, fod y rhodd yn werthfiwr iawn, ond erlyaiaf arnoh aros dri mi s heh woejd dim ya dorfynol, gan y tybiaf y gall fy nub gael anrhag wacth- lav iocath i chwi." Prin y ciodai'r Sultan hyny, ond dywed- odd wrth y wr\ig nm fyned e.t ei mab a dy vroyd y bydd .i i l ia gael ei feroh yn briod yn rGh3D. y tii mis. Mawr ce.;d ILweoydl y. wraig, a mwy o lawer oedd llawjayddy oiab, trwy atobiad Siorfoddhaoi. Llithrai'r wythnoaaa be.bio'n araf, ac Aladin a'i lygaid ya nj!iL,n Ar y gw!-nfyd ceid yn ei aros. Oad, tyw ddiwrnod, yn mhea y denSa, yr ceid y f?m allB o'r ty eji myaed i brynn clew, pan y gwe'.ai lu«wg nviwr o owyddozion y 115s mewn gwisgoedd gwyohitm ar frircb, a llu mawr o wyr trae-l gyda hwynt, a gofynodd I r maehwr Letb oedd yr helyut f Wraig (ida," ebe yntQu, "oni ch'yw- 8oh ch?i foi mb y p if weinidog i bnodi merch y Suitan heno ?' Aetb hitfcau bron i leamair vn glywo-id, ond wedi ymoertfeu aid oedodd nemawr heb droi tuag adref a'i gwyot yn ei gin,ddf, i gludo'r rewydddrwg i Aladiri. Disynodd y ncwvdl fel taraD- follt ar Ala tin, a brwi e1 waa,l gan eidd- igartd at ei wrtbymgeisydd, a uieddyliodd amci lamp, a phendei fyoodd yn ddiymdroi arpvnlluui fvnu cyrsedi y ncd a cs sdodd o'i fli3iv Ymdawti!odd, a swperedd yn hapus y noawaith houo gyda'i fain. Aetb i'w ysttfell ei huo, t io a da. at y lamp; all wedi ti rbwbio, safodd F eilyil o'i natm, gan ei syfareh yn yr un geiriau a'r troion o'r b!ieo. "Tydi, fy nghatt'awaB," mdli>\i A:arlin, 41 gwvbydd fod mab y prif woinido? hono's prjoc1! mercb y Soltau, yr hen a addawsai i fod i mi yn wraig. Qan hyay, m» fuaa ag y cy.lorwoddo'r ddatx heno, clnda hwynt yn eu g,ely i'l ystaf(,Ii hon "G«njf dy gais," ebe'r ellyll: a diflan- oad. ♦ Mawr oadd y llawanydd vn mhilas y ISaft in y bri(,dag, Treuliwyd yr oriau baihio jh ddifyr a chyda llaw- enyrid mawr, ae atil ti wy yr holl soiemouiaa pettfajaol i uvMyeni1-^ <• fath, Am biuer 1108 ^Tngynu:iodd y pir ieuaoc fr ystfeil *ly: ac :nor fuan ug y gorweddssant ynddo, p.wyd y g\ely a hwytfcan gan yr 6ily!I, » <odwyd ef yn ystafell Aladin, ac yno yr dd yntou yu eu diegwyl. Ni aiswodd i'r wt ieuauo aros yn <i wel, nemawr, opd jrchycuynod^ i'r ellyil « glado i'r geglD, ) ■i gadw ynshyd y wawr. Gwcaed hyny hag blacn, ac aradlodd yr ellyll arno byd es y deuai yna i'w ryddhan. Wedierchi, i'r I)yw) s,gei beit:io dyebryn, a did;iD ei ferrh angH.ddol tuav' gorwoddedd with oi hoc'jr, fn csod oi itoi-th fhyng- d?t.t fa! arwydd o?r S^P a Ueddai pe -e?ddiai ymddwyn ?m ;nweddus. Pp n dorodd y wawr, rhyJdua? '? y ?'°'"?. ? ?yd «f drachefu yn 3t??y 1 r?u., a chiadwyd h?aty? '?7 !'???' Wely yn mh?a. y Su tan Gah ?? r yffeU y d "l a mewa braiod gydag idàynt gF¡¡dd, 1 Cbya idd/nt ddadebm o'a 'yL ??' ac ar hyny neidiodd y gwr ieasno o'i we'y, ac I ymgaddiodd o'r tu ol i Ion. Cyfarchodd y bream ei fe-ch, a chasanodd hi, yc ol arfer I bitnbinoedd y Dwyrain, oud cafodd fed ei fel cb yo fnd, a golwg gytbryblus arni. Pan ddelb pi m"m i roewD, a'i ebael yn ym- d h ya filly, dywedodd yr holl hanea wr hi, 0?1 n:d otdd ti mam )n ei choelio. Yr o;i d y swr i uanc yntan, gan faint yr an- rhvdedd a deimlai o fod yn fab-yn-oghyf- raith i't brenin, yn cyaoeryd arno na wyddai f d dim ne llduol wedi cymeryd lie, Ai brenddwyd oedd ph ie, tybiai'r Sal- tWI ø, Oad DOl dranoeth wel\'yn cyraerodd yr un digwyddiad le, a dyebrynwyd a rhynwyd mwy ar y gwr ienaoc na'r noswaith cynt, fel y cyfaidsfodd with ei dad fod yr byn a ddywedai y Dywyaog08 yn wir, ae yrerfyniai am iddo ofyn ffafr y BuitAn i ddadwneyd y briodas. Hyny a wnaed, 8" aeth yntaa ym- a.th am ychydig wylian, a rboddwyd terfyn trwy orciiymyn y Sultan at y llawenydd prioda.ol drwy y deyrnas. Pan ddaetb y tri mis i ben, s-Afai y wrai, g draohefn gerbron y Snltan yn y llys dros ei mab Aladin. Gatwyd hi ato, a gofynwyd ei neges, pryd yr atsbodd yo ostyngedig iddi ddod yn ol gorchymyn y Snltan i efyn ei torch i'w mbab. Gyrodd byu y Sultan i benbleih, gan nail gwyddai yn iawn pa fodd i'w hateb, a gofynodd gyoghor gan y Prif Weinidog. Gofyned oicb Iiwrhydi y fath nchelbris ganddi," tlhai yntin, &!i gwnelo'n an- mhosibl iddi jbeithio enill eioh march i'w mab." Da iawp," med/'ai'r Siiltin, a throdd at y wraig a dywedodd wrthi, Ewch at eieh raab, wraig dda, a dywedwch wrtho y lafaf at fy addewid os gall ef fy anrhegu a dea- gain o ddysglan aur pur yn llawnton hyd yr yinylon fel y lleill, yn eael en cludo gan ddeagain o gaethweision duon, a'r rhai hyny yn cael en lnrwaio gan ddsogain o gaeth- weiaion gwynion, mewn gwisoedd yaplen- ydd. Safaf at fy addewid oud iddo wneyd byny; ewch ato gyda'r neges, aroasf yma hyd iaas y daw ateb oddiwrtbn." Wedi ymostwng i'w Fawrhydi, dychwelodd y wraig adref, a mynegodd yr banes i Aladio, gan ddweyd witbo am roddi y meddwl o enill y dywysoges i fyna bellach. Yroeddy Sultan," meddai, "yn dis- gwyl yr anrheg heddyw cyn gadael y llys,— ond bydd raid iddo aros bobddi bfth yo hwy, drnan," meddai gan chwerthio, "Nid mor hir, mam," meddai yntan; mae'r Saltan yn camgymeryd os yw yn dingwyl drwy or-bria fy amddifada o'r dywysoges. Yr oeddwn yn disgwyl iddo ofyc mwy o lawer, gan nad oes ormod i'w ofyn am y fath degweh digymar a'r Dywyccges Badronlboadour." Mor fuan ag yr aeth ei fam allaa i'r farchnad, aeth Aladin am ei lamp a galwodd yr Ellyll yn mlasn, a gorchymynodd ef i ywor¡;,1 am y perlir, &; o'r ardd dan- ddaearol, ae aID y caathweiaion oil, da a gwyn, yn ol cais y brenhin; a phan ddych- welodd ei fam o'r farchaad, Bynwyd hi wrth we!lId y ty a'r buaith a'r ardd yo llawn o'r dieitbnaid rhyfedd hyny gyda'r fath olnd anmhrisiadwy. Mam," meddai, "dyma'r anrhegion a hawliadd y Saltan, ewch gyda hwynt i'r llys rhag blaen, oyo iddo ymadael oddiyno, a cheir gweled a saif ef at ei addewid y tro hwn." Cyn disgwyl ei hateb, sgorodd y drws, a ohyshwynodd yr orymdiith—caethwas dQ a dysglaid o berlaa ar ei ben, yn caei ei ddilyn giti gaethwas gwyn, ddeogain gwaith dros- odd. Cyrhaeddwyd y Ilya trwy beolydd llawn o bob! oadd yn eu dilynqyda'r syudol mwyaf. Ciliai'r swyddogioa o'r ffordd i wnoyd lie iddyot fyned i mewn, ee nis gall- ont beidio ymgryma iddyot gan mor oiidog ent be d lo y en gwetld. Wedi myned i mewn ffurfiasant yn haner cylch o flien yr orsedd, gan ym- grymn a dodi gerbron y Saltan y dysglau aur ag arnynt gauadaa arian wedi ea gor- chaddio & chorf llodau aur, y thai a agoraaint gan ddingoa y llistri'n llawnion o be lia a gemau na webdd y Sultan eu cyffelyb o'r blaen. Bron na lesmeiriwyd ef gan syndod aswyu. Ynyr olwg ar y fath gasgliad o oladoaad bloeddiodd ar y Prif Weinidog, a gofynodd, Bsth dybiech chwi, bellacb, onid teilwng o law fy merch yw gwr mor oladog a mawr- frydig P Cydolygodri y P if Weinidog, er nad o'i galon, a throdd y Sj Itiii at y wraig a dy wadodd, "WrailC drii, ewch yn ol ar frys at eich mab a dywedwch fy mod yn ei ddisgwyl gyia breichian agored-goren pa gyntaf gtnyf ei weled arfcyflwyno iddo fy merch, y Dywysoges Badio^br ndoar." J Gorohymynodd y Suitin ddwyn y dyagl- eidisa gneithfawr i ystafell ei ferch, er mwyo iddo ea gweled, ac befyd arvrain y pedwar ngain eaethweision yn ea gwisgoedd prydferth o flien ffenestr ei hystafell fel y gallii ea gweled trwy y dellt. Llawenydd mawr a ddygwyd i Aladin gart ei fam, gan ddweyd wrtho am wneyd brya, fod y Sititin yn ei ddisgwyl. Ualwodd Aladin yr Ellyll rhag blaen, a dywedodd wrtho fod arno eisieu eael ei ddwyn i fadd- ondy i'w ymolchi yn y modd gorea, 800 yna ei wisgo mewn gwiag na welwyd ei bath am freuio. Yr oedd yr Ellyll yn ymbyfrydn mewn nfnddhau iddo, gwoaeth ei hno ac yntan yn anweledig, a dygwyd ef ifaddondy o (armor tog, dadwiqgwyd ef a golohwyd ef mewn dwfr olaiar cynts, o arogl peraidd; ao wedi ei ddwyn trwy wahanol raddaa o wrea, dygwyd of bllan i'r nenadd farmor yn ddyn newydd o ran golwg a tbeimlad, yn hardd a glin ei wedd ac yn bydwyth o gorph, ao yno yn lie ei hen wiag cafodd wisg na welodd llygad dyn ei gwell na'i harddaeh o ran defnydd a gwnwnthuriad. YiDa dygwyd ef yn ol i'w dy. Wedi i'r Ellyll ofyn iddo a fynai ef rywbeth yn ychwaneg, Mynaf," meddai, "y mae genyf eisieo march heb ei fatb yn ystab'an'r Soltan mewn harddweh ac ymddygiad, a'i gyfrw, a'i £ Trwyn yn werth miliwn o bannaa ugain o gibthweisiou mewn gwisg hardd i'm dilyn, ao ugain o rai eraill i'm blaenori; shweoh o gaethforwynion hefyd i fy mam, wedi eu gwiego mor haidd a chaethforwynion y Dywysoges Badroulboudonr. Hefyd dong mil o ddttrnan anr mewn deg o byrsau. Dos, a bryeia." Dygwyd yr holl betbau hyn iddo yn ddi- ymdroi. Rbcddodd bedwar o'r pyraaa i'w fam, a rhoddodd chwech ohonynt i chwech o gaethion, gyda gorchymyn iddynt ea llachin'n ddyrueidiau i blith y bobl yn yr heal pau ar y daith tua Ilya y Saitan. (Ito barhait )
GWOBR O GAN PUNT.I
GWOBR O GAN PUNT. I Rhoddai ami i olndog y enm ochod ddeng waith droaodd am adferiad i'w ieabyd ac estyn- iad dyddiau, tra y diyatyraat ac y gwrthodant ddarpariaethau eyml Datur, sel meddyginiaeth lysiouol a roddii adferiad buau iddynt trwy gryfhau y cyfansoddiad gwanllyd, puro y gwaed.a rboddi bywyd ac yni adnowyddol yn y rhanau hyny sydd wedi myned yn wan a llesg dan efifcithiau afiachyd. Gellir aicrhau hyn oil ar draul o ychydig eylltau. Ni raid radw y feddyginiaoth yn dairgelwch cyfrin, ond dylai pob teulu fod yn bysbys o'r ff?tith a darparu yn ddioed botelaid u Quinme Bittere Gwilym Evans. Y mae y racddyglyn rhagorol hwn erbyn hyn yn fyd-adnabydilus wrth yr enw Quinine Bit. ters, G wilym £ van-\ Nid oes un moddyginiaith all gystadlu ag ef mewneffeithiolrwydd i symud ymaith holl anhwylderau y cylla, yr afu, a'r iau. Mae ar werth gan bob fferyllydd mewn poteli 2a 9o a 4s 6c yr un. Nea gellir eu cael yn ddyogel drwy y post am y prisiaa uobod ajdi wrth Y perchenogionQuinine Bitters JKanufaoturin;'> o., Limited, Llanelly. Frif oruchwyliwr yn America: -Mr R. D williams, Plymouth, Penn. INFLUENZA. ALABMINO INCREASE. — "THK ONLY PREVF.NTIOX AND CORE."—Extracti f om Dai y News, January 8th" M. Pasteur, the tolobrated French Savant, recommends l.an'.>drt'o'» Pore Concentrated Distilled t-sunce of Cinnamon 118 an unfailing remedy, and saye no living disease-germ can re-ipt for more than a few fnurn, the antiseptic pewer of this Essence."—Langdale's Prize Medals. Special Medicinal Bissnce of Cinnamon should always be kept iii the houso :-la lid, 2f fid, and 4s 6d per bottle, of all Chemists, Stores, &c, Ordinary Essence is ueelcss-E. F. \.A:I'GPAL\ Laboratory and Essence, Distillery, 7'2. a,,(( 73, HattoD (iarden, Lor d .'n, — poet Free 3d extra.-Establiabed 1775.
GWIBDAITH DRWY I LYDAW.I
GWIBDAITH DRWY I LYDAW. I [Gkw MR J. R. PRICHARD, POWMADOG I I TIL I POST L'ABBB. I Cyrhaeldasom y lie hwa yn gynar un 1- prydnawn braf yn oghwmoi y Parch Jenkio Jones. Derbyniwyd ui yn wresog gan Mr Evan Jores, bravvd y cerihadwr. Nid yw YDhn, mwy na'i frawd, wedi aoghofio y Gymraeg; ond wrth ei siarad y mae yn dra gwahanol i'r hyn glywir yn ardal Aberaeron heddyw, oharwydd y dine Ffrengig y maent wedi ei feithrin trwy fyw ovmaint ymhlith y geoedl hono. Mae Pont L'Abté yn dref henafol iawn yn nghanal y wlad. Wedi croasi pont y felin sydd rhwng yr orsif ar dret yr oeddym yn myced i mewn i'r brif beol heibio i ben dwr nchal, fa uawaith yo garchardy. Yr Oedd yn farwaidd iawn yno, tel y tybiem fod y trigolion wedi myned ymaith ond y gwirienedd yw, mwynhau eu prydnawnol gyntyn yr oeddynt yn en tai, allin o Vires yr haul. Yr oelld ein hymwel- iad a'r dref yn eren dyddordeb mawr ymhlith y rhai oedd yo efltro. Rhedai y merohed a'r plant i'r drysin i gael golwg arnom. Mae y cenhadwyr mor boblogaidd ya y lie, fel pan glywyd fod u,fjr o'u cyfeill- Ion o Gymrq yn talu ymweliad 4 hwy yr oadd y dtaf yn awyddus iawn oael ein hadnabod. Y ill\e'r yggoldy perthynol i'r genhadaeth yn yr heol fwyaf pWJsig yn y lie. Mae Mr Evan Jonesyn byw mewn ysrtafell- oedd earg uwch ben yr adeilad. Wedi oyrhaedd y ty yr oedd pob croesaw yn ein dysgwyl ao er tun croesaw hsnlaaoyddol oedd buasai yn amhosibl cael ei well. TK YN FFRAISO. Anbawdd iawn yw cael te yn Ffrainc. Coffi y mae pawb yo yfed yno. Mae glo hefyd yn brio iawn yn y wlad, Coed eydd yn cael an llosgi yn gyffredin yn y tai. Yr oedd yr holl ddanteithion yn ein disgwyl ar y bwrdd, ond nid oedd y ayfeillion yn barod i'w oyffwrdd heb gael y oofti, Bu raid disgwyl yn hir, gan fod y tan wedi myn'd allan: a gorchwyl lied anhawdd yw goleu tin coed, os bydd y boBcyffion yn fawr. Dywedai Mr Jones fod ei fegin ya un or rbai diwedditaf. Credwn si bod felly. Ni fydd iddi ddyfodol maith, oherwydd fed ei gwynt yn diaoc trwy amryw leoedd heb law y fan y bwriadwyd iddo wneyd. Y cbydig iawn aedd oi dylaowad ar y Un, Cymerodd pawb ei dro gyda'r fegio. Rhaddwyd y brif wobr i Mr Howland am gyneu y tin: a rbyfeddais mot fedraa oeddi wneyd ccffi åa. iirifBD I'R FABCHJTAD. Y roae gwlad amaethyddol fawr o amgylch Pont L'Abb6. fel y bydd y marcheadoadd yno yo boblogaidd iawn. Tebygolai trigoli,)n y vlada w-lem yu cyrehu i'r dref i'r h?n Gyrary flynyddoedd lawer ya ol. Byddai y than fwyaf yn doll yno ya eu cerbydau y buafai amaethwyr cyffredia ein gwlad ti gywilydd bod ynddynt oherwydd en henafiaeth a'a blerwch. Mae pobl y wlad yn byw i oedran rnawr: gwelaia mewn liawer oerbyd bychaa -air ceahedlaeth, y taid yn gyflrodin yo gyru, a'r boll dytwyth wedi eu paoio yn mhob Ilecyn gwag YD yeeibyd. Mae'r hen ddynirn yo gadael en gwallt i dyfa i lawr yn bir dros ea hys- gwyddau-fel y Taerched. Bvdd yr hen a'r iijuanc yn ysmocio. Mae gwel'd Llydaw heb getyn mor chwitbig a gwel'd Ffrancwr heb cigarette." Mae'r merched hefyd yn bnr hoff o fygyo, ond credaf nad yw yr arferiad yn ffynu ond yn unig yn mhlith hen wragedd. Mao y dynion hefyd yn arfer y tybaco mewo dull arsllllawer mwy ffiaidd, set ei gnoi nes melynn eu dannedd a difa en holl archwaeth. Nid oea achos dirwestol yn y whd oddigarth yr hwn sydd gan ein cenadwyr, ao y mae peidio meddwi ar ddiwrnod y flair a'r farchnad yn dangoa rhywbeth allan o le ar y dyn. Meddwi yn chwil y mae y Llydawiaid. Nid ydynt yn credu ond ychydig mewn cymedroldeb; thaid yfed digon, nas cyagu yn 1f81 y clawdd, nen fod yn abl i rowlio adref gan gymeryd yr boll ffordd iddynt eu hunain. AR T TRLETH. Gan cad oedd rbyw lswer o ddim dy- ddorol yn Pont Ji .\uté i'n cadw yno yn hit, itogasom gerbyd i n cludo at Janau y Bay of Bi&oay. Nid oedd y ffordd yn faith, dim ond ryw aaith milldir; ac yr oeddym yo eael golwg ar y wlad. Dyma y than fwyaf aa- waraiddoffrhiae. Rhodai plant carpiog ar ol y cetbyd gan lefain am geinlogal ao os byddai un o'r teithwyr yn tafiu ceiniog iddyat, llefai yr un fyddai yn oael gafael ynddi Des deffro y gymydogseth, a denai holl blantyradalarot yeerbyd. Yr oedd y cenadwyr yn ddig wrthym am roddi dim i'r plant, oherwydd fod yr arferiad wedi myn'd mot gyffredinol yn y wlad fel ag i darfallawet o ddyeithliaid fyddai ya d'od at lanau y mor yn yatod misoedd yr haf. Yr oeddwn wedi sylwi pan yn teithio trwy ran arall o Lydaw mor iael a ohaled oadd bywyd y merched; ond yn y than hon o'r wlad y maert yn waeth allaa o lawer. Gwelwn bwy yn goesnoeth yn gweitbio yn nghanol y pridd a'r cerig, mewn dillad tlod- aidd a charpiog, a rhaid cyfaddef Bad yw llancesau y rhan yma o't wlad yn dodyn agos i gymydrgieth prydferthweh. Maey gwaith eBled a'r byw allan ar bib tywydd yn eu gwneyd i ymddangos yn fwy gwryw- aidd na'r dynion eu hunain. Yr oedd y lihu yn dawel iawn, yn bur wahan3l i'r hyn oedd pan oeddwn yn morio drosto y flwyddyn cynt. Gan fod y diwrnod mor gynes a'r dwfr yn dawel, .darfu i'r than fwyaf o'r cwmni fwynhau en hnnain yn y dwfr. Dealiais fod un o'r owmni heb 1m, droohi o'r blaen er yn agos i bymtheng mlynedd, er ei fod yn byw yn agos at lan y mbr ond er mwyn cael dweyd ei fod wedi ymdrocbi yn nhocau y Bay of Biscay ment- rodd at ei ge3eiliau. Buan iawn y trodd yn ol; tybiai ei fod wedi gweld crane anferth yn chwareu gwmpaa bodiau ei draed. Sylwais fod tywed glanau y m6r yn ym- ddangoa yn arianaidd; mae hyn ya cael ei achoai oherwydd fed yn mblith y tywod ronjnau bychain o gregin dysglaer wedi 611 briwsioni. Yr oedd y traetb y dygwyddem ni ymdrochi arno yn nodedig am gregin prydferth; sasglasom amryw ohooynt, a byddaf wrth edrych arnynt yn awr yn fy ystifell gjrtraf, ac yn eu dodi wrth fy nghlust, yn meddwi am brydferthwch y glanau; a thybiaf fy mod yn clywed tonau yr hen Faa yatormna yn curo ar y glanau. Yr cedd yn decbreo t1wy110 pan y darf'' ni adael glanau y Yr oedd raid eerdded ryw filldir at y fan lie disgwyliai y cerbyd wrthym. Yr oedd y gwesty ar lan y dwfr ya agos at borthladd byohan lie yr oedd agerlong o Gaerdydd ar gyohwyu i'r mOr gyda llwyth o byhtws Llydaw. Llwythid y llong gan fetched, ac yreeddynt yn derbyn tM am eu gwaith ar lan y dwfr ao yn pr) onto i'r dafarn gerllaw i wario than o'r cyflog. Prysarasom yn ol i Pont L'Abbe, er mwyn bod yn brydiawn yn y gwuanaoth orefyddol. Clf roddi desgrifiad o'r Llydaw. iaid yn addoli ya y capel yn if nesaf.
[No title]
PYSOOD PVSGOD! FYG)D!-Y mae'r Co-Operative Fish Sapply Co., Ltd., yn, anfon atlan faagetdian rhad o byegod neu oysters, y cludiad wedi ei daln, i unrbyw ran o'r deyrnpa, am 2s 6d. 3s, 4s, a 5s, y fasged ac i fyny. AnfoDir hwynt a'r eu hunion o'r landing itage. Treiweh hwynt! biaredit yn uchel am danynt gan y Wasg, Cy:tirierpobarchebionathaliadiu i'r Co- Operative Fish Supply Co., Ltd., Pontoon, Grimsby, nen i Billingsgate Buildings, London, E (J., fel y bydd fwyaf oyfleus. Rhoddwch brawf ar ein masnathdy yn Llundain am eu-Bloaters, K ppers, Find, n Haddocks, Dried a Smoked Salmon adnab. yddub, &c., &e. Dyrna'r owmni mwyaf yn y byd sy'n aufon p sgod yn nniongyrchol i bob rhan o'r wlad. Gocheler efelychiadau. YB RAIN Y.If YMLEDV.-Nid anfaddio ydyw rhoddi cyfarwyddiadau oto ant i ym. ddwyn pan y daw yr lufluenzi. Aed y claf i I i ewely ar un^aith, eymered dose o Davies's Tonin Antibilious Pills, a dose o Cough Mixture Hugh Davies bCJ'" pedair awr, gofaler fod y I feddyginiaeth yn v tv vn barod ac ni raid ofui dim.
AMRYVriOX LLEJYDBOL. |
AMRYVriOX LLEJYDBOL. | [GAIT ALAFON]. Bydd yn Aia, ond edid, gan ami i ddar- llenydd air Gen edl welod llythyr o waith yr ben fardd Amerisauaidd olodwiw John Ghreealeaf Whittier. Nid liawer o'r r L.ai eyntfin ri farddoniaeth awelsant ertbygl nea Sythyr o'i waith. Testvn y llythyr ydyw I John Bright" (hen Grynwr parchus, yntaa, fel Whittier), B4 achlysur ei acfjtind oedd cyfatfod i aon am Bright, i'r hwn (jig gatlai Whittier ei huaan fyned. Ya sicr, y mae yn llythyr gwerth si ddarllea. ty ele rydd-gyfieithiad obono 11 Vowbaryport, Chwefror J9, 1S92. Fy Anwyl Gyfaill, W. Walker Jubb.-Nis gall neb fedda syniad uwch na mi am eymar- iad a frwasanaeth John Bright. Frlareithydd, ni feddai gydradd yn mlilith dynion cyhoeddus ei ddydd. Ni ohafoid prydferthweh, Mrth, a chyfiddasrwydd ein hen iaith Saeeonog or. dderohog ou himlyga'n well odid erioed nag yn rhai o'i areithiau mawrion ef. Fel gwleid- yddwr, fe gredai fod cynseriad cyfiawn a da yn dyrchntu oenedl, ao fod gweithredu eyiawader bob amaer yn fuddiol. Fa feddai yr holl wroldeb ag a ofynai ei arg/hoeddiadau cryflon: ao wedi uowalth gvmeryd yr hyn a ystyriai yn ssfle gywir, ta safai mor ddiyugog a hen ilder- wein Heisnig gadarn, chwvthed gwyntoodd y farn gyho.-ddus fel y mynant. Ac y mae amaer wvdi cyflawnhau ei gymeradwyaeth uea ei angbymdfadwyaeth o'r boll feauraa pwysig a hawhuant ei ystyriaeth drwy ystod oi yrfa seneddol faith a disgiaer. [Wyr Whittier am helynt yr Home Rule, tybed ?] Ni oddefai ei natur gref ac iach ddim rhagrith na mursen. dod, ac ni wnai ddim profTes arbenig 0 brofiad neu gyrbaeddiad crefyddol personot oud yr oedd ei tfldd gref yn arnlwg bob anser, a gwnasth y Bregeth ar y Mynydd yn rheol ei dndth a'i weithrediad. Yr oedd yn aelod o gymdeiihas grefyddol fechan, ond yr oedd yn Rhyddfrydwr rhy esagi fod yn Bnwadwr. Yr oedd bob amser yn gyfiawn a mawrfrydig 2t bob oenedl arill, ond yr oedd yn falch o'i enidigaetb-fraintei ban. Nid ydym yn ei garu ya ddim 11*1 am ti fod yn wir a theymgar siaia. Fel Americaniaid yr ydym mewn dyled o ddiolch iddo nad a lir byth ei thalu am ei blaidiaeth ddiwyro i achos yr Undeb yn ystod y Rhyfel Cartrefol. Onibai am dano ef Rallaski yCyngreiriad fod wedi cael ei gydnahod gao y Llywodraeth Bfydeinig. A allwa nl fynegi eiu oydaabyddiaeth ddiolchgar am ei gymwyaasau annhrisiadwy mewn ffordd well na thrwy dial ei eaiampl o flaen ieuencty* ein gwlad, fel y byddo iddynt hwythau, pan elwir bwynt i gyf- ranogi yn achosian y Wladwriaeth, gael eu tueddu gan yr un purdb cymhelliad, a ph,ofl ou hooain. yn amddiifynwyr iawader mor ddl. ffaant ? Dy gyfaill gwir gywir, J. G. WHITTIER." Mi cefaie blessr nid ychydig wrft ddarlleo T Traethodydd diweddaf, yn enjedig ranau abDBu, Ysgrif gyataf y rhifys (vo mhob ystyr efalla ) yiyw ua y Parch W. Jamfes, B.A., ar "Anwariaeth yo eabenio Gwareiddiad." Mae hon yn duilwng o'r Traethodydd yn ei orea. Dyfynaf y para- giaph olaf ohoni, am ei fod yn fyr ai yn ddiweddglo, ac at bwrpas y golofn han:- "Yn awr, y mae yr olwg ddyblyg yma ar natur,—mewnoliad Duw trwyddi, a cliorffi>riad drycbfeddyliait ynddi, -yn Iynyg i ni un ffordd hawdd a rhasymot i roi cyfrif »m gyfodiad bore a lledaeniad eang a hirboedlog chwedloniaetb, gyda'i hoJ yetorÜa coal a'i thraddodi?dau ofer- 9.11l, a digon gwrthan yn 8ml. Ae nd chwedloniaeth yn nnig ycbwaith, ond barddon- iaeth hefyd. 0 ran hyny, nid yw yr olaf yn ddim liawer mwy neu iimgen na'r fluenaf wedi ei dofi megys, ei gwareiddio, ei choethi, a'i dyrchafa. Ae y mM y tfordd a enwyd p eyuie t am natur yn hanfodol i tardduniaetb ti henaid alibywydydyw. Cymerwoh oddiwrtl y bnrdd y thyddi4 i berso-oli natur, I gymdeiihasu & hi ar y telerau mwyaf agos a ehyf.illgir, as o ddal cymuadeb a hi ar y t,r uchaf o daealltwr- iaeth y mae ef yn abl i sefyll arno, ao y m \0 ei alwedigaeth yn diflanu ya llwyr ar uuwaith. Ao ni a allwn fod yn bur sicr am y gwir far-ld mai nid darllen ei ddrychftddyliau i mewn i natur y—mae, un o'r syniadau mwyaf diflis 08 nad gwirion a all fod. Y mae ef yn myned yro am danyat ao yn ea cael yno, am y rheswm symlsuboiynooigoes. EI walth of yw d'rllen y llyfr ysgrilenedig sydd yn agored e'i fhen not, 08 mynweh chwi, darlten cyawyn cyfoethog ti matur ysbrydol ei hen trwy gyaorthwy y drych y mae natar anianol yn ei aaat i tyny 01 flaen. Ysgrif erwin iawn ydyw on "Gwlad garwr," ar." Etwindeb," yn y rhifyn. Y mae wedi ei gorliwio ychydig, fealhi: nnd y mae llawei gormod o wir ynddi. Cwyno oherwydd anfoesoldeb ac anwareidd-dra gerwin ei gyd-geBedl y 111M Owladgarwr;' a byddai yo waith da adsain ei gwynion mewn liawer lie. Onid yw yn rhyfedd," gofyna, megii y mae iaith cenedl yn fyn- egiad i'w abymeriad-nod oes air da yn Gymraeg am genflema" 1 Os nad yw y peth genym, nid oas eisiea eaw aroo." A dsngys ei fod ef yn credu nad yw y peth genym, ond i fesar prin iawn. Ond ai peth tebyg yw y theswm am absenoldeb geiriau ereil or Gymraeg ? Dyna'r gair righteout- ness-ag y bnasai yn dda genyf alia ei gyf- ieitba'n well yn llythyr Whittier, a liawer pryd: debyg nad oes genym ddim righteous- nm, faint bynag 0 justice sydd geoym. Ao nid oes genym lawer chwaith yn ol ysgrif Gwladgarwr," ac yn ol ored Ilawer an araU. Pa bryd y oawn ni ddigon o rin- weddau o'r fath hyn i beri eren geiriau i'w gosod alisn I Kdryobwn eto," medd Gwladgarwr," wtth ddiweddu, ar ein llanyddiaetb mewn papyrau newyddion a ehyhoeddiadau cyfnodol. Os meiddia ysgrif- enydd farnu yn wabandl i rywrai, a mynegi so amddiffyn ei farn & rhpsyman, gan nad pa mot bwyllog a bineddigaidd, dyma gawod o eiriau sarhaus a ohabledd am ei bea! Giesyn fod 1/iawa o weinidogion Cymru 0 natur a dygiad i fyny mar ise!; yr yobydig addysg a gaweant, nid yw ond bitneisiad tenen ya cuddio vulgarity han- fodol eu oatar, ac y mae yn ei arolyf»u ar y oyffyrddiad IlAisf. Scratch a Ruman, and you find a Tartar.' Diwygiwn diwyg- iwn II Llsis pwy ? Ni a glywsom bethau tebyg i'r dywediadau diweddaf yma o'r blaen, o gyfeiriad'neillduoi. Ond feallat mai un yn teimlo'n dda at weinidogion 0 bob enwad a lliw sydd yn siarad. Belh bynag am hyny, gresyn 08 ydyw oatar a dygiad i fyoy" rhai o wainidogirn Cycarn yn rhoi aohos i Wladgarwr" resynu cymaint. Un dygyn yw Myrddio Fardd! Chwilotwr a threfnwr di-well. Dyma'i nawfed penod o hanes "HAD Gerddi y Cymry yo y rhifyn hwn o'r Traethodydd. Bychau feddyliai dyn wrth brynu a darllen yr hen gerddi ystalwm y byddai cofftd parchus am danynt, nn 'rol un, yn dda ac yn ail, yn y Traethod- ydd I A ydyw rhithiou Ywain Meirion, Btrdd Gwagedd, a'r lot, yn cagl eu gweled, tybed ? A foasai rhai o'rcerddi sydd wedi cael ymddangos yn nillad gweddaidd y Traethodydd yn cael ymddangos yoddo yn eu dydd A ydynt yn well am eu bod wedi myned yn hen) A gaiflf rhai 0 gerddi pen fair yr oes hon eu hanrhydeddu yn Nhraeth- odydd yr nnfed gaorif ar hngain ? Pwy a lryr. Mae cwestiynau fat y rhai ucbod wedi rhedeg trwy feddyliau llawet ohonom et's blwyddyn. Ond yn øiwr, ta betb, y mae rbyw ddyddordeb rhyfedd i ni yu rhestrau difyr Myrddin o "Hen Grerddi y Cymry." Ac y mae y ddwy gerdd a gyhoeddir yn y rhestr bresenol ya ddigri- ddoaiol mewn gwirionedd, yn enwedig y Qin yn rhoddi Hanes fel y saetbodd Ffowler Ebol bach yn lie Ceit og dll," Dy- wedir ynddi fod taid yr Ebol anffodns yn nn a snilloid y ra«« hyd ddolydd Lianbetim, yn fentrns dda'i faeth." Yrwan, a ydyw hyo yo "ir, yote barddoniaeth" ydyw f A fa "ruQI cetTylau" hyd ddolydd Llanberis yn yr hen amaer gynt ? Pwy rydd atebiad ? Fe fyddai yn dda genyf gael dyfyou yma amryw ddatnaa o Geninen Gwyl Dewi befyd. Mae y Than fwyaf 0 gyowys y rhifyn yn ddyddorol a da iawn. Nis Rallaf beidio tolli yebydig ar ddwy o'r yogrifau,-eiddo y ddau lenor a bynafiaethydd tra gwych, Isaled, a Richard Williams, F.R.H.S., y Drefnewydd,—wo, yn nn petb, fod ea tee- tynaa yn atjadnabvddas i lawer o d larllea- wyr y Genedl, Y diweddar Lewys Glyn Dyfi ydyw teatyu yagrif Mr Williamp, bardd ¡ a pbregetbwr da, a anwyd yo agoa i Fach- jullitb, ac a fa fanl y Uynedd ya Amotion, Bu ef a m'nan," ebe Mr Wjlllam. "rn riif miioujd 1n prcswylio dan yr -n ¡,otl:l-r1. I Yr oedd yn Machyolleh y p<yj hwnw 11 nifer ohcmom yn ferhKYo llawn o boon Re 1&>!11, a sel dros isaydi iaetb -John Jonea (ErYl Meirion), Bvan Jones (Ciernarfon), Mosea bngkts (otlfa da adl dano), John Flaccid (W r¡;xhaw), a minau, ac imryw eieiil, o ba tui y mae ychydig yo aros ond a' wasgar, ond y ihin fwyif wedi mya-d i wlid y tawelwch miwr. Yr oedd dyfodiad Lcwya i'n plith yn F,ff 'eliai mawr; a chycbwyuw)d eymdeith&8 lenyddol ganym. Cyfarfydd8m bob wythaps yn yr hen Town Hall a lafai tie m*e'r Oastle- raaltl ("lock Tower yrwan; a threulid y cyfarfodydd i ddarllen nea draddodi barddon- iaeth, gofyn ao ateb eweetii-nau, a dadleu: a'r fatli d initleu! Gan tod Lewya eiaoea yn awdwr ac wedi cyhoeddi llyfr (bobolaiwyl!) dwJilwyd ef ya ilywydd am y flwyddyn gyntaf, os da 'rwy'n cofio. Oud yr otdd Lowya bniid yn rhy groendeneu i wnoyd Ilywydd da a ohyn bo hir toroid allaa frwydr go tlin rbyfigd-to ef a'r Eryr. Cawaora gyfarfaJydd J tludeuog am rai blynyddo.dd, Nid oedd wodi dod yu ffiniwn eto i'w galwyn eiateddfodau. Vnddynt hwy a obyffeiyb cyfarfodydd yn y gymydog aethyda,thblynydiog athafolog i'r golwg tua'r aniser yma. • Yr oedd genym I gylohwyl yn nghapel y Graig, ddydd Nadolig, 1854, dan lywyddiaeth yr hen arwr gwladgarol uavic.s o Ddolcaradog. Dieth bacbgen gwledig, yswil ymlaea yn nghyfarfod y prydnhawlI i dderbyn gwobr o chwe' swllt ana haoer dwtin 0 benillion rhagorol i Golomou Noah.' Ta'olog oedd hwow. Yn yr hwyr dyfarnwyd gwobr o aaith a chwech i' Lcfi' am cnwech a Englyaion ar fynadiad Israel drwy y Mar Coeh "J ouglyn- ion rhagorol oeddyaf. Atebwyd i'r eaw gan ddya iauanc pengnch, cogyrnog, a gwyneb rhadlon, yo mhon draw'r capel. fan dtneth i fyny i'r esgynlawr i 4dirbyn y wobr bu cryn garo traed gan Lanbrynmairiaid ao ereiU a'i hadwaenent. Ar hyn obai yutau, Gosteg, OH byddweb gystal,— Rhowca cliwareu teg i'r coch tai. Prin y mae achoa dweyd mai My ay ddig nedd y gwr ieuanc hWIIW, Lcwyø Glyn 1),6, os "'Y'11 ccflj yn lawlt, oedd y beiruiad." Ni bydd Mr Williams yn arfer dyweyd ptoau bob fod yn bur aiwr 9 honynt, ond braidd 118 chredwn fod ei gof widi palla mewn un pwnc bach ya yr hyn a ddyfynaia, —yn yr ail linell a gwplel aodwuddol Mynyddog ieuanc, Fel yni y gwelais roddi (ueu y clywaia) y cwpl-td rywbryd o'r blaeo. Ond yr wyf bion yn s *r oddiyma mai "ChwarQ teg i'r coch wr 1M" a ddywedodd Mynyddog. 'Roedd mor foawdd ei tbraws- ffurfio mewa truddodiad i'r ffurf ddi- gyoghanedd. Ond prin y bnasai Myoyddog yn methu mewo lie mor hawdd. Rhijiart Powell ydyw teatyn yr ysgrif (gau lealeti), "Budli arian-dlyaog E stedd- fud y lhla, ya 1793, ac ysgulfeistr yn Ysbytty Ifan." Nid oes," incd4 Icaled, grybwylliad o fath yn y byd yn ei gylch yn y Cambrian Btojraph'i, Thf. Eminent IVdsKmen (1 Villiamt), Eiiivoy;on Gym", (Foulkes), use ychwaith yn shruethawd yr Hybarcb Archddia;on Evans or Biwyf Ysbytty Ifin a'i Wt l\ôd,' Sonia Caledfryn am dano yn ei adciygiad ar Weith- iau Dafydd Pdu Eryri, a dyw.il ei fod ya un o feirdd goieu Gwynadd tua therfyn y ganrif o'r blaen. Oddige th am y crybwylliad hwn gellid yn briodol ei restru yn myag eia henwogion anghofiedig." Gydag awdt ar y Tymboraa yr enilloia Rhisiart Powell ariaudlws y Bala. Ceir yn yr yagrif amryw ddyfyuisdaa o honi.a beiin ladaeth dda alui. Dyma fymryn o hyny:- Dywedai rhywun mai 1?l1l"ldJ./7I Clynnog yn ei gwahanol arwoddau a'i belyntiou a gair yn awdl iibon Fardd ar y tostyu hwnw; a chyda'r un priodoldeb y gellir dywnyd mai y Tymhorau fel y dauant yn eu tro ar ymweliad A thudwedd myny idig y Wiad Uchaf, a wt-ir yn awdl Rhisiart Poweli. Paentio natur fel yr ymddantcoeai yn ei y;yl. dan des haf a drycinvvch gauaf, yr oe-ld "f". A I alleaid gw.tl a chywirach yeir-diarlun na hwn o arial Dolgynwal' yn amser gwyliau Nadolig: Mae'n hynod canfod pob ewm,-a bryniaa, | A bronydd, mor no thlwm Mae aelitu oohrau Pob ma" gro a lie, yn 1: Will I Dyma ni yn yr un nrclal oan byddo gwlaw- ogydd diwodrl y flwydilynyudisgyn arfynydd- oedd y Mignynta'r Gyleliodi, a'r afonydd a'r man obyr yn prystir lifo tros eu glasan, nes y mae v cwm oil ya llawn 80fa dyfroedd lawer — Cymylau draw a wlawiant-I yngwrth Eangu pob cornant; Mae n ayu, yn nyffryn a nant, Leferydd mjwr lifeiriant." Dyma gynghor da o'r awdl, wedi ei fynogi'n hapus Ddyn digonawl, bydawl, heb oedi, Dyro'n helaeth luniaeth i lenwi Y gweiniaid, a'u digoni—o'th gyfoeth, Heb eiriau eignoeth na bwrw coegni." Yr oeddwn wedi bwriadu djweydgairat ddwy awdl a gefais yn anrheg yn odiweidar -awdl Gwilym Alltwen ar Uchelgais, ac awdl Coalanydd i'r Haul ond rhaid ea gadael hyd y tro neiaf, a meddwi am dipyn o fwyd sych i'w ro'i gyda nhw.
. COLOFN Y GERDD.
COLOFN Y GERDD. I [GAN GERDDOR CYMREIG]. MISS GLOVBB. Y cbydig feddyliai y fonertdigea hot), pan yo gwneyd ei gorea er m"yn yr ycbydtg b)?ot Mdd dan ei gofa! yn yr Y?o! 4dydd iol Geaedlasthol yn Norwich, ] bnasai ei gwaith yn eagor ar y fath ganlyniadau gwertbfawr a pharhaol. Mae yr hanes am dani wedi ei adrodd lawer gwaith drosodd bellach, fel hanea Mary Jones a'i Beibl. Er hyay mae rhyw swyn diddarfid yn yr enwau a'r haneaicm hyn. Yo ddiweddar meddyl- iwyd mai priodol iawn fuasai gwneyd rhyw- beth er cadw mewn ccffadwriaeth enw Mias Glovar, yr hon fa yn foddion i ddwyn y fath fendithion cerddorol i'r wlad—a'r gwledydd yn wir-drwy ei cbynllua o addysgu plant. Y cynllnn gymerwyd i wneyd hyn ydoedd drwy gael tabl gerficdig i'w osod i fyny yo Eglwys Norwich, lie yr oedd hi yn aelod ne y llafnriodd yo ffyddlawn i wella'r cann. Y ISfed eyefisol ydoedd y dydd penodedig i ddadorchuddio y tabl. Aeth amryw yno o Lundain yn enw Coleg y Tonic Solflfa, ac amryw ar en cyfrifoldeb en btinain, ae yo en plith amryw weinidogion. Cyohaliwyd gwasanaeth ya yr eglwys, a chafwyd anerch- iadaa gan lawer, yn ciumil y gwaith nsawr oedd M'as G!over wedi ei wneyd yn ei doll F,Vmt a dystaw. Yroedd hi ya credo fod pJb gJlu a roddodd Daw iddi i'w ddefn- yddio er ei ogosiant Ef a lies ei chyd-ddyn- ion. DYLANWAD Y CHWABBBDT. I U  ?. I Litwer 0 yagrifenu a siarad syad y Dlyn. ydde,a hyn yn ngbylch dylanwad yshwareu- dy ar y rhai sydd yn eyoieryd rhan yo y chwaren a'r oanu yno. Clywir gan rai yn ddidaw fod yo natar y chwareud..i ddyrch- afu y bobl y tu ol a'r ta blaen i'r lien. Ond dyweJ ffeithiau fod ea dylanwad yn bobpeth ond dyrchafiid felly. Yo ddtweddar bu ehwareog&n o'r eow Dorothy" yn boblog- aidd iawn yn Llundain. Ac mewn canlya- iadau i'r datganiadau ohoni m&e pedwar acholl o ysgariad gwyr a gwragedd wedi cymeryd lie, a htny yn myag wenluoedd parchus iawa, IIn chsnynt yo neb llai na Sigaor Randagger. M.e rhai ya Ngbymru 4 a holt egni yn ceiaio sefydla yr un hadol iaethsu. Mae yr ychydig fu o'r gwaita hwn yn ein gwlad wedi cynyrchu ei ffrwyth oofid a thrallod, ae yn ddigon o rybudd i ni fel cenedl i fod ar ein gwyliadwriaeth.
ADRODDIAD AROLYGYDD ULOFEYDD.
ADRODDIAD AROLYGYDD ULOFEYDD. Yn al adroddiad blvnyddol Mr J. T. Robaon, arolygwr glofeydd Debeudir Cymru, sydd newydd ei gyhosddi gto y Swyddfa Gartrefol, yr oedd nifer y rhai a weithient dan y ddaear, yn ol Deddf Rbeolaiddiad Giofeydd, yn 1691; yn 73,935, ac ar ben y pyllau, 12,413, yn gwneuthur cyfanawin 0 88,318. Cytaoswui y mwnllU a godwyd oeddynt-glo, 22,03,09 tuneil clai, 124,260 tauell ctreg liaiarn, 21,287 tanell mwnau ereill, 15,460 tanell; cyfanswm, 21,198,125 tauell. Gyda golwg arddamwein- augeuol, achoawyd 6 0 honynt gan ScKyiiini fire damp, a 7<5 gan gwympiadaa 0 nen ao ocuraa y pwll. Ach swyd 28 trwy ddainwbiniaa yn y ehatftiau, a 49 drwy h,siou amrywiol, yn gwueothur cylanrif e 185. V m-»rwolaethau a arhoswyd trwy y damweinian hyn o«ddyi.t—ffrwydriadaa, 9 cwympiadjU, 713 oarutveitiiau ya y 6hetftila, 38; amrywiol, 4' cylaniit, 198. Yr oedd cyfartaledd y oaaiwe niau yo 1 ar gyfer pob 4titi person a Wdsanajtliii yo y pyllan, ac 1 marwolaeth ar gyfer pob 436 person,
- - - - - - --SABBOTH AR H…
SABBOTH AR H FOTA DD PORTH. MA DOG. "Pro boro public,) Pi enfyn atom yr byn a ganlyn f Sabbjih oaf yn Chwefror, bu y brodor adcabyddus, y Cadben Robert Jones, Ausanda, drwy healydd Porthmadog, yn cyhoeddi yn hyf y genadwri ganlynoi Ty Isra»l, f ;l hyn y dywed yr Arglwydd Ddnw; Ni bydd y blynyddoed'l hyn B8 gwl:th na gwlaw, drwy ogledd a de, ond yn ol fy ugiir I A'r arwyddion hyn a ganlyn- ant y rhai a gredant ynnf Fi, medd yr Arglwydd Ddaw. Y flwyddyn hen chwi a fw?t??wch yr f¡ n a dvf? ohouo ei hun, ac yn yr ail Nwyddyu yr attwf i chwi, M yn y drydwdd flwyidyn,hanwoh a msdweb, plan- wch wiullauo&dd hefyd, a bwytawch o'a ffrwyth bwynt. A bydded y flwyddyn hon i chvwi yu flwyddyn o rybydd. Yr hwa a wrandawo, gwrandawed; a'r hwn a beidio, pei lied caf¡Y ty gwrthryf^lgar ydych." Pa un ai daearoidab gwaatadol proffeswyr crefydd ysbrydol, ai anwadalwch pobl i'w hegwyddorion yo yr otholiad sirot presanol, fo yr acblyear o'u tra-tho, rid yw sicr, ond fel y ga'les:d disgwyl achesodd hyn siatad mawr.
ARHOLIADAU Y TOXIC SOLFFA.I
ARHOLIADAU Y TOXIC SOLFFA. Cyahaliwyd eyhrfod-cbwarterol bwrdd Caernaifin, ccs Wener, Mawith 18, yn Yagolion y Bwrdd, prvli yr oedd y Mri W. J. Wiliiams, A.C., J. H. Roberts, Mus. Bao., Humphrey Roberts, A-C H R. Parry, A C., H. H. Parry, D. Price Jones, G. and L, D. T. Edwards, Edward Jones, Ben Jones, ifcc., yn bresenol. Da genyrn ddeall fod y bwrdd yma yn dechieu ar ei waith o ddifrif. Y mae 30 o ynigeiswyr wedi anion eu ben wau i mewn M ynigeiswyr am y tyiatyogrifan uwchaf eibyn yr arholiad a gymer le ar yr Sled a't 9fed o Ebrill. Y JUG y Pirchn E. Cyr,ffiit Daviea a Mr L). Pi yae Jcnes wadi eu dowis fal yu:geitwyr aim seudau yn y cynghor yn Llundain dros Ogledd Cyiira dewisir pedwar o'r Deheodir, a disgAyliwn y gwnuitf pJb cylranddaiwr Cymreig ei ddylertswydd trwy fotio dros y cnwech byn ac 1 neb ara!l pan ddaw y p 'pyr balot i law. Allan o 60 o aelodau sydd ar y cynghor n!d oes genym ar hyn o bryd oud dau aelod Cymreig, ae felly pa food y gallwn ddisgwyl trefniadal1 tfafriol i Gymi u ? Yrngeisiwo, Gymry, a deuwn allan yn aelog ac egniol.
CYFARFOD MISOL GORLLEWIN CYFjRf'OD…
CYFARFOD MISOL GORLLEWIN CYFjRf'OD -ifi7 (tORI,LEWIS MEIRION YDD. Cynhaliwyd yr uehod ya Aberdyfi, Mawrthl4e8 a'r l->fed. Llywydd, Mr T. Lloyd Pritchar Penrhyndend, aeta. Rhoddwyd y gadair i fyoY. a thraddodwy't anerchiad Ran y Lilywydd blaen- orol, y Parch J. Williams, B A., Dolgellau. Der. byniwyd dciiddeg « flaenoriaid yn aelodau o'r Cy- fa, ¡or! Misol—tri o Har ecfc, dau o Aberllyfeni, dau o Ddolgellau (Siesneg), a phmnp o Heruon. Peuodwyd cenhadon i gymeryd llais "I(:WY8 Aber- llyfeni mewa dewisgweinidog. Peno iwyd hsfyd ddeuddeg 0 ym Idiiiedolwyr i gladdfa Dewycd Dolgalisu. Pn»i«yd pundetfyniad 0 gydym- deimlad & Mrs Spsigosn. Y Cyfatfod Miaol aeuf i fod yn y hontddu. Hbf?U UM t't 12fed. Pwyll- gor y llry. f Gyaorthwyul i gyfarfod yn y eJ. ?,rf1!rDtf:3\O neh!ard y prydnawn. Rhoddwyd aylw i yswirint medd lanau y Cyfuudeb. Gwnaethpnyd ychydfr o gyf- newidiad raewn perthynaa i y»goloriaeth 0b.rl. y« Athrofa y Bala. Cyineradwyvryd aifer o ben- d«rfyni»(iau o Bwyllgar yr Ysgol Sul. Rhoddodd y Parch Hugh K"bert», Rtiydymain, rybudd y bydd yn cynvg uoili pwyllgur i dyns allan roolau, aefyolig. Kcoiowyd llythyr o gyflwyaiad i'r Parch H. M. R. Aberdyfi, i Baugor-is y coed. Gwuaethpwyd coflblid.111 Richard Jones, Arthojj, a Hugh Pugli, Rhiwspardyn, he amlygwyd cydym. deimlad ig amryw luewn afiechyd a phrofedigaeth- au. Pregcthwyd g<n y Parehn T. J. Wheldon, B A J. Williams, B.A., Dolgellau; D. D. Wil- liams, Ffest niog; S. Owen, Abram Olirar, J. IDaviea, Boutddu Hugh Roberts, Rhydymain; a I D. Jones, Garregddu.
Advertising
SPPK'S COCOA —GRATIFBL AND Cojtroar- liig -"By a thorough knowledge of the natural laws which govern the operations of d'gostion and nutrition, and by a careful application of the fine properties of well- selected COCOA, Mr Epps has provided our breakfast tables with a delioatoly flavoured beverage which may aavo as many heavy doctors' bills. It is by the judicious use of such articles of diet thatt constitution may be gradually built up until strong enough to re- siit every tendency to disoase. Hundreds of subtle maladies aro floating around us ready to attack wherever there is a weak poiat. We may escape many a fatal shaft by keeping our- selves well fortified with pure blood and a properly nourished frame.' Civil Service Gazette.- Made dimply with boiling water or mdk. S,ld only in packets, by Greoerg, labelled-" -TAMES Em & Co., Uomcepath^ Chemists, London." iGWAED DRWti 'oWBNtVTV Y CORPK. HEB WAED—HEB FYWYD! HEB WAED PUR—HEB 1ECHYD lll/ixBES'S BLOOD FILLS mElfDVGI IAETH FYDENWOG AT BURO OWAriD A DILEU II HuLL DDRWG Iachrint yn nniongyrchol Waed Drft, Scurvy, Cornwydon, XarddK»ntau y Creei, Cylla Gwan, Diffyg Trani, Biliousness 0, pepsia, Gwynt, Poen Pen, AID 'Jdrwg, Nejvea Egwan, Iselder Ysbryd, Cortlrwyiadai. Gwynegon, Poen CefD, Fits, Nervousnaw. KEODYG Y TAD, MEL)DYti Y FAM, MEDDYG Y MAB, MEUEYG Y KERCH, EDDYG Y TEULU. HUGHES'S BLOOD PILLB. HUGHK8 S BLOOD PILLS. HUGHES'S BLOOD PILLS. Miloedd yn tystio i'w werth surheattiol mu at yn ddi mL BYWYJ NEWYDD I'R JWAED BYWYD MEWYDD I'R CYLLA, BYWYD NEWYDD I'R AFU. BYWYD NEWYDD I'li AliENAb. BYWYD EWYDD IR HOLL UuRFF y mae eu clod wedi cyrhandl i'r G igledd Dehea, Dwyram a'r Uo-tiewta. Gelwir ata danyot o'r America, Canada, India, Chili, Awstralia, New Zealand Madagascar China, Japa", ac AJrica, lJl1 mawr yn cael eu hiachau yn fea- oyddol. MODDION Y GWAN WYN, MODDION YR HAF, MODDION YR HYDREF. MODDION Y GaUAF. HUGHES'S HLOOU PILLS Y maent ar werth gan bob Chemist » Pater,t Medicine Dealer drwy y wlad, am is lie, 2s 9o; 4s tic, trwy y Post am Is 3t 2a lis, a 48 9c oddiwrth y Ferchenog,— JACOB HUGHES MANUFACTURING  CHEMIST  PENARTH. f CAK DIFF. Dim yn hur heb luu calon ar bo^ ox ar Label Ooch. < "THE WORLD'S' PROVED REMEDY FOR ALL CHEST DISEASES." COUGH;, ASTXXM^ CHRONIC BRONCHITIS, inrrziUEiirzA. THERE IS NOTHING TO EQUAL IT. CONGREVE'S Balsamic Elixir Reu. F. E. HE APE, of Derby, writes In a recent letter—"Your Medicine always puts my lung. right and drove out the terrible INFLUENZA last May. This Medicine has been prepared for 65 Years. In Bottles i/VA, 2/9, 4/6 and n/- may be had a all Chemists and Medicine Vendors. "LIFE FROM THE DEAD." "MY LIFE SAVED." "I AM A MIRACLE." "ALL WHO KNEW ME AMAZED." Such are the expressions used by patients relative to their CASES of CONSUMPTION CeRED BY TIIE TKF.ATMF.ST OF Mil CEO.T.CONCREVE Read his Book "ON CONSUMPTION, &r- which may he had, post free for ONE SHILLING, from the Author. Coombe Lodge, Peckham, I^ondon, S. E. IT CONTAINS NEARLY 400 SELECTED CASES.  R,,Y-1 B'? Bo?'l By Royal  ?'? Royal ???or???o? ?v «. SS??? ?T.?"?' ApH i??Ql, iCrTj E". Nt,V. a PrincoofWates. 'rM c???'-y ??SaB3?*' ?'?" of Walu. DAY, SON & IIEWITT'S ORIGINAL and CELEBRATED LAMBING AND JALYING REMEDIES. THE CHEMICAL EXTRACT. For Aooioting after Calving and Lambing. For StraialDg and Preventing Gang« £ ce For Mil SoreM, Wounds, and Swollen Udders. Foi Sore Throats. Strains and Rheumatism. P, ice 2 Gri. 3ft 61, and 'is per bi/ttle. THE RED DRENCH, For Cleansing after Lambing and Calving. For Hide Bound, R*1 Water, and ellows. Toe Chilis, Fevers, and LctmoI on a. For P, even Mi'k Fever Md (?a?r?t.? "K. Pric? M per d.z  p., doz. (C-x4 THE GAŒuU Bl.LIU, Cures General Debility in Stock. Curell Low Condition and lioven or Blow^. Cores Scour or Diarrhea, and Colic or Gnjes. Cures Coughs, Calda, aad Loss of Api-eti-ie. Price Is lid per bittla,, 20n ner doz. THB GASfiODV. Used as Landanum for Deadening Pain. For Severe Diarrhita and lafkuezz-. For Paining in bad Laiabingand CalvmR. For iuflamniatory Colic aftd Lung: Dittorders. tur u Price 31 Gd. per bottle. SPECIAL LAMBING & CALVING CKIESTS, With Key to Farriery," complete j3 3s and £110a, carriage paid. PAMPHLKT on LAMBING and CALVINt riSQRDEKS by Nir T. G. Hewitt, M.R.L.V .o London, gratis and post free. Bewaic of imitation?, and note precisely vjdrefs— ROYAL ANIMAL MEUICIŒ MANUFACTORY. 22. DORS? hTREKl', LODO, W, l £-.2-0eUir M !1 Dwy BMt M )chwM? JjjU ynaythnosolyn hawed a gu.ist ?bnewerch.h.byn.y.yd dim a.gorcbwy.. 1, fanylion a ?awpic, gill I anfon envelope, -fo?r at Ev.n,,  I ComD?nv (M?). Hum'?h?i'? ?? V hysbysiad hwn ya un y geliir dinynu aroo.