Y Genedl Gymreig

CYRPH Y TLODION. -1 Y aa<$pobl Glasgow wedi euoynhyrfu yn ddHawr gaB yr adroddiad fod oyrph p bl dlod.on a lyddant feir" yn y tlotty yn cael ea gwerthu i'r meddygon, y rhai a'udefn- yddiaut i ddibegioll dadansoddol. Os methir adnabod y tiodion, bydd y cerbydwr yn dwyo y cyrph i ystafell y meddygon, ac yn cael am bob an. Gwnaed ymchwiliad i rai achosion, a chaed allan amryw feddau heb gyrph ynddynt. Mae y mater yn llaw yr Erlynydd Cyhoaddus.

DARGANFYDDWYR I ENWOG. Ba farw Celumbns yn dlawd a thrnenas. Dieoyddiwyd Bilbos, yr hwn gafodd hyd i'r T- welfor, ar y crogbren. Cafodd Magellan, y dyn gwyn cyntaf a fordwyodd y Tawelfor, ei laid gau frodorion un o yoyaoedd y mor hwuw. D:enyddiwyd Syr Walter Raleigh yn mhen pymtbeng mlynedd wedi i'r dded- fryd gael ei chyhoeddi arno. Americus Vespacias a fu farw mewn tlodi ac angeu mawr. LladJwyd Cadben Cook gan can- nibals. Bu farw Maishall, darganfyddydd aur Cdiiffornia, mawn tlodi. Yr an ffawd ddaeth i Hargraves, darganfyddydd aur Awstralia. Erbyu ein dyddian &i, modd bynag, y mae darganfyddwyr ya aael eu noddi a'a psrchn mewn dull teilwng.

YGHEFTDD NEWYDD." ilawer o 8011 sydd am y "grefydd" nÐwydd a elwir Theosophy. Hona ei disgyblion eu bod yn medru eydawni gweith- redoedd gorawebnaturiol. Yo ddiweddar rhoddodd y meddwl ddarllenydd, Mr Stuart Cumberland her o fit o banaau i an o'r dis- gyblion i gyfiawni gwyrth. Derbyniwyd yr her gan au Milwriad Desmond." Ar ol hyny, anfonodd lythyr at Mr Stuart Cum- berland yo dyweyd ei fod wedi derbyn gair nad oedd i ddatguddio cyfrinachy "grefydd" newydd.

A YDYW ALCOHOL YN I .,NGENRHEIDIOL? Y mae ysgrifau Dr Mortimer Granville yn tynu crya lawer o sylw y dyddiaa hyn. Dywed Dr Granville ei fod o'r farn fod alcohal, mewa modd cymadrol, yn lies i'r corph dynol. Wrth gwrs, traethu ei farn ei hnn y mae y meddyg enwog. Ysgrifena Syr Wilfrid Lwon lytbyr, nodweddiadol ohene ei hun, yn dadiou nad oes dim Iles mewn at oWl, ond ei fod yn cynyrchu dtwg mawr. Cymer Dr Alfred Carpenter ochr y blaid ddirwestol ar y mater. Oywed fed yetadeg- aeth cyuideithasau cyfeillgar yn myned ya erbyn gosodiudau Dr Granville.

DARGANFYDDIAD ERCHYLL MEWN COED- WIG. Pryduawn dydd Mercher, fel yr oedd I nifer o f(,n,,d,,Iigesau a boneddigion yn hel cnau yn Nghoedwig Greenfield, ger Alford, awydd Ltucoln, daethant ar draws corph dyn. Nid oedd yno amgen yresgyrn, Caed allan mai corpli rhyw lafurwr, o'r enw Henry Taylor, oedd, a'r hwn sydd ar goll er duvedd mis Mai. Bn yr heddgeidwaid ac eraill yu ohwilio y goedwig yn flaenorol, ond yr oedd y corph wedi ei guddio gan gangaa y coed cuau a'r glaswellt.

"PARTHAU IS A'R DDAEAR. Dyffr/n y Mor Marw ydyw y llecyn isaf ar wyneb y ddaear y mae 1290 o droed faddi islaw Ifor y CA-uoldir; tra y was gwely'r Mor Marw 1310 o droedfeddi islaw y dytfryn. Y mae Mor Galilea 652 o droed- feddi islaw y Canoldir. Gwelir felly fod disgyuiad yr Iorddoneu yn 651 o droedfeddi, er nad yw ei hyd uoionsyth ond triugain milldir. Anialwch Sahara hefyd sydd gryn lawer ililaw Mor y Werydd, a rhai rhanan o Hollikad a'r Mor uispiau.

Y RHAMANT GARU I ROCTMANAlDD. Dywed un o bapyrau y Cyfandir fod Mdlle. Vacaresco, y foceddiges ieuanc a gliolynlli Brenhines Roumania yn ei hym- daith drwy Gymru, a'r hon dynodd gym- aint o sy iw drwy ei helynt garwriaethol ig Aer Coron Roumania, wedi ceisio llaid ei hun ar y 14eg o'r mis hwn yn Milan, lie yr erys gya'i mam- Fe gofif i Aer y Goron l syrtbio mewn cariad tair Hath dros ei ben" (chwedl Ceiriog) a Vacaresco. Llorodd hya galon y faw," Carmen Sylva." Ond ow! codwyd gwaedd, trech gwaed na serch. Am nad oedd y ferch ieuanc o dras ai ittoorataidd, ni chaniateid iddi ymgyfath- raohu a mab y Brenin. Yn mhellach rhaid ydoadd iddi adael y freuhines. Mewn canlyniad efieithiodd hyn ar ei meddwl, ac un diwrnod caed hi yn gorwedd yn ei hys- tafall, a thybir iddi yfed gwenwyn. Galwyd ar y meddyg i mewn, yi hwn a Iwyddodd i'w hadfer. Y mae yn am allan o berygl. Nid yw ei theulu mewn sefyllfa snanol gysarus ac er pan alwyd ar ei thaJ adref o fod yn Weinidog yn Rhafain. oid yw y teulu yn rhyw ddedwydd iawn. Y mae Vacaresco yn foneddiges dalentog, a dywedir fod yn ei bwriad i ysgrifenu llyfr o hanes yr helynt caru. Bernir y daw y Brenin a rhai Gweinidogion o dan wialen drom ganddi. Y mae Brenia a j3renkines rvOuiiiBuia Ii" < byn o bryd yn arcs mewn gwesty yn | P?L?tZt.Ue y mae rhodfa brydferth. Er ( yr adeg y cyrbaeddavant yno, ni bu y freuhines ar y rhodfa ond nnwaith, a hyny am ychydig fynydan. Dioddefa oddiwrth boen yn ei gwegil, a g3rwedda mewn hamoc. Nid yw yn oymeryd sylw o ddim. Ychydig a gysga, a hyny yn y boreu. Ym- ddengys nad oes fawr obaith am ei hadfer- iad. Dychwela y brenia adref yr wythnos hon, gan adael y Frenhines yn Pallanza.

Y mae Syr Edward Watkin yn dwya allan I o'r wasg Lytbyran a Bywyd Mr Richard I Cobden." j

ARLUN) DD DIOLCHGAR. Yr oedd yr arlunydd enwog Panl Veronese nnwaith yn aros gyda chyfeillion yn en palasdy yn y wlad. ac yr oedd ei ymddygiad yno yn rhyfeda odiaeth. Hawliai feddiant llwyr a hollol o'i ystafell wely; caaai ei han yno am oriau, a phan elai allan cloai y drwII; ni chai y forwya fyned yno i lanhau yr ys tafell na chyweirio y 'gwely. O'r diwedd Beth yr arlonydd ymaith heb ddweyd gair wrth neb. Pan aed i'w ystafell gwelwyd fod cynfasau'r gwely wedi diflanu. Ond wedi chwilio pellach cafwyd hyd iddynt mewn congl o'r yetafell, &'r darlun byd-enwng, "Alexander yn mhabell Datias," wedi ei baentio arnynt. Dyma'r ffordd ryfedd gymerodd Paul Veronese i ddatgan ei ddiolchgarwch i'w gyfeillion am eu caredig- rwydd.

Nos Wener eynhaliodd Undeb Gweinid- ogion a Phregethwyr Ymneillduol Llan- gollen a'r cylchoedd eu cyfarfod chwarterol yn addoldy Penybryn, pryd y llywyddwyd gan y Parch J. Williams, gweinidog y lie, ac y darllenwyd papyr rhagorol ar Ys- brydoliaeth y Beibl" gan y Parch R. Williams (Hwfa Mon).

I COLOfN GERDD. I [OAW annsos OTHBXIO]. I CAITW MTWAU T* Y* 1MTBDDFODAW. 1. Da geayf weled fod suryw 161 11 yn teiml. ei bod y. aa"r gweard Iyl" .'r arferiad bechadarus hot. Nid wyf ya petrQI) ei ,al" ,a arrlriad b.oiadurHS M yu bachaduras iawn hafyd. Nid oes dvwerd mai y gwr da ar lawer ystyr, an sydd wedi gwneyd Uiwer 0 ddaioni if evd ddinion-Maboii-yw ypeowur mawr yn hyn o bttll. Hwyraeh mai nn "P" oedd ei wneyd uawaitb dan assgylchiadan asillduol, pryd y isdawodd y canu argratt ddofn sc am rg ar y derf. Oed y maa gwneyd hyn yn htbi ganddo yn awr, bob tro y bydd rkywbeth yn digwydd. Yr "If yn mawr obeitbio y bydd i'r gwr hwn aaael heibio yr arferiad, yr hyn sydd eisoesiweai eolli ei rym a'i werth, ac wadi synod yn arf peryjlus iawn yn awylaw gelynioa crefydd. HKN ALVWON A*OA»I. I yn y Mimical Herald am y mis hwn, mae amryw hen alawon o'r rhanaa hyny o'r whd a elwir Norfolk. Wrth ediycb drostyat a'u cymhara a hen alawon Cymrn, maent ya sefyll yn isel ar y rhestr. Nid oes ynddynt and y eraddan lleiaf yn bosibl o felodedd. Ychydig iawn or path hwnw sydd yn v,hy.dgd y galon .ydd ynddynt. Dyma rai I .yk.Yt er eagrtipht:— Don F- rSlld: d lti.li:ti.siId :d ) d :d :r :n If :o In d d r:rj.f is :a I :t, Id :r.s,J. Ijs :8 1m :r II :1, III} d :d -1| |t| :S| Ld :d.lilt, :sl |jd :d )r M |f :s !n | d r m.f Is :m 1 -tl Id :r.r |Jd.rm.f|s :n |1 :t, |d:r.rj id.r:n -f is :d d :tl Ii, II ?- —— ) )) Gwelir fod hon yn gorphen ya y modd Lab, a hyny yn hollol wrthnaws i holl ranau yr alaw, ac mown modd hollol an- naturiol ao aafoddhaol, gan wneyd yr alaw yn llawer gwaelach yn ei diwedd nag hyd yn noi yn ei holl raiuu. Eto |:S| Jd -cl,dld :81.,8, J d d Id :si.,Bi I I |Jd :d |d :r.ti J r :s,|si :8.,s | d ;S| j f| :S|S| I d :g, | Id :d.,d 1 I ) J j|d:d,d jd?:d?d :d 1 d I- -1111 ( t ) ..?{;?.?J! O'r holl ganoedd hen alawon a wetait ac a glywais, nid wyf yn meddwl i mi weled na cblywed dim mor llwyr amddifad o enaid erioed dan yr enw o hen alaw boblogaidd. Mae ereill yn y cyboeddiad crybwylledig, ac maent oil yn hynod nndonog a diffygiol mewn teimlad, ond nid mor wael a'r nchod oil. Natariol ydyw i Gymro, wrth glywed nea weled hen alawon cenedloedd ereill a'u cydmaru 4g hen alawon Cymraig, ddyweyd mai rhaiei bobl ei bun Jydyw y rhai goren, Ond pan y mae prif gerddorioa y byd TO cydnabod mai yr hen klawen Oymreig ydynt y rhai tnwyaf melodas ac effeithiol, rhaid maddea i Gymro am ddyweyd hyny. Ood nid oes eliieu ond galla bach iawn i weled gwaeledd y rhai uthnd. Gellir dyweyd In bod hefyd yn eaghraipht deg o gannoedd genir y tn arall i Glawdd OSa. I JIWBILI Y TOmc IIOL-U,&. Erbyn byn y mae gwahanol ranan y byd wedi anfon banes ea cyfarfodydd dathluhaner can'mlwyddiant ygyfundiefo bon. Eglnr yw bellaob fod y gyfandrefn wedi eymeryd y fath afael ar y irlad-nage, nid ar y wlad ddylaswn ddyweyd, ond ar y gwledydd-fel nad oes angen dyweyd dim yn ei phlaid bellach. Ni fa yr. an gyfasdrefn eto mor gyffredinol y* y byd, ae nid ow yr na arall ddeil i'w chydmara a hi yn mhob ystyr. I CLUSTILIT HIRION T CODDOMO*. I I Ya y Da? M?rapt ya ddiweddar, mael I rbyw grudar yo dyweyd fod taedd ,I D8blaøtiau c.do!ioB i fyned yn hition, drwy yr ymarferiad o ymdrecn I giywea. A I oes perthyaas agos rhwng y dyn hwo a'r I clastiau hi; ion" yn liD gwladt DADdANWT* NGLWYSI NAW TOJtX. I Llawer o son eydd wedi bod ar hyd y blynyddosdd am ragoriaeth caniadaeth eglwysi America, ac yn neillduol felly rhai Etrog Newydd, am fod y cantorion yn rhai cyflogedig oil. Mae oddentn 3300 ohonynt ynddynt oil. Dywedir fod dwy fil ohonynt yn eael dolar yn yr wythnos; mil yn cael dan ddoler, a'r gweddill yn cael pedwar doler. Tybed a ydyw y doleri hyn yn sicr- haa llawer o ragoriaeth? Mae yn amheas genyf. Gwn nad yn y lleoedd mae cantorioa cyflogedig mae y caou goren bob amssr yn ein gwlad ni; hwyraeh nad yw yr America yn gwahaniaethn. CBBEDOB YN TODDLAWN AS EI WAITH. I Yn Paris mae org" dd o'r enw Wider,  yr hwn Byd? wedi ytgnfeBn wyth o ddMO&u I meithion as anhawdd, at ynddynt lawer o dlTsai, at waeaaaeth yr organ; ac ■»•• wedi ei feddhau mor fawr ynddynt fel Dai yw y meddwl llafario rhmaor yn ycyfeinad awaw, a. lal gall weeyd dim ya debyg eto. WII, as ydyw wedi boddloni ei bunaa,, gwell lddo M?H?ydd .h?g o? iddo ddigio ei hanM Xty?th?t Pas an »«-boddl;Di .i haaaa ..WH oynyrehioa weddyliel  T d?tM y cyfryw orphwye. RM'a Md rbanaa oho.. wedi ciechreugerphw a rbag 4igwyid p.th.u gw..th doeth iawn^ ydyw i'r Cffry. nrpliwra yn hollol.

DAMWAiN DDYCHRYN- LL IrD Yq NANTLLE. Ddiwedd yr wythnos ddiweddaf eymer- edd damwain ershyll 18 yn chwarel y Cilgwyn, Santile. Yr oedd amryw ddynion wrth y gorchwyl o dyahau cadwyna,, neillduol yn y chwarel pryd y collaitci lever ei afael a tharawodd un o'r enw Bran Hashes, yn trigiaou yn Mhsnygroes, yn e ban &Jdllo'r fath rym felyi helltodd ef mewn modd dyebrynllyd. Ba y truau farw mewn ychydig amser. Yo yr na moddtarawyd I William Jones, Bsthel terrace, Penygroes, nes tori ei fraich.

I CAERGYBI. I C"GHERDD.-Noo Fawrth cynhaliwyd I I cyngherdd llwyddianus a lluosog ya y Town Hall gan yr Holyhead Brass lianet (Mr Richard Griffitb, arweinydd), yn cael ea cyaorthwyo gan y Kingsland Brass Band (Mr O. Jones, Pencerdd Oybi, arweinydd), yr elw yn myned at y blaenaf. Llanwyd y gadair gan Mr T. P. Elliott, ac arweiniwyd gan Mr S. J. Griffith (Morswyn), tra y cy- feiliwyd yn fedrus gan Miss K. Williams, Tanalltren; Miss K. Jones, Stanley Cres- cent, 4a Mr Llewelyn Jones, Bangor. Cy- merwyd rhan gan Mrs Fraser Williams, Miss L. Hughes, Bangor; Miss M. 0. Davies, Miss M. J. Evans, Mr J. W. Jones, Llan- beris, a Mr Seth Hughes, Bangor. DALIAD FFOADURIAID O'R FYDDIN. — Dydd Ian daliodd Sergeant Toohill a r heddgeidwad Owen Jone4 dan o ffoaduriaid o'r fyddin. sef Albert Smith, a W. A. Tram. well, o'r Hussars, Island Bridge Barracks, Dublin. Dydd Gwener dygwyd hwy o flaen Mr T. Owen, R.N., a throsglwyddwyd hwy i garchar i aros cael ea cyrchu yn ol.

I CYMuEITHAS Y CYMMROÖÜRION I GAERNARFON. BYA,-Bom ar fedr lawer gwaith cyn hyn ysgriieuu gair ar y mater i.nhod ond tybiais mai gwell ydo:d<i ar > hyd nee y Jeaai ysgrifbin m-idrus.ch i ulw sylw ato. Hyd yn hyn u.d oes air wedi ymidaogos. Dyma fy e^guaawd i d; os anfon ychydig IineU,.n ar y pwnc i'r waag. Hysbys ydyw I nad ,es yu Ngh&;r?&rfon yr uo gymdeithM lenyddel gyffredinol, lie y gall y rhai a ddiwyllio en meddyliaa gyfarfea Wu giiydd. I mi y mae hyn 1Q beth anesguscdol. Amser yn ol yr eedd cymdeitha au Uenyddol yn nglya a pbob capel o'r blon ond yn awr, y maeat oil, oddigerth an nen ddwy, wedi diflauu. Beth sydd ar gyfer diwylliant pabl ieuaibc y d ef ? Gwir fod geoyrn e'n alybiau gwleidyddol a'n Darllenfa Rytld ond i feddwl ieuanc ymchwilgar, nid yw hyn yn ddigon. Pa le y mae em meithiin- feydd ar gyfer ein llwyfan gyhoeddns yn yr oes nesaf 1 Mae eia gwyr cyhoeddus, abl i siarad o flaen cynulleidfaoedd ar wahanol faterion, yo prinhau yn y dref. Credaf fod Caernarfon mor lleagar ag nn dref yn Nghymrn, ond nid yw ei Ilenyddwyr Da'i gwladgarwyr na'i hiaitbgarwyr byth ya cyf- arfed t'n gilydd. Gresyn hyn, gan fod geaym ddefnyddi tu, ond eu hel at eu gilydd. Hoffrtrn i yn fawr pe sefydiid cym- dei-thas Cymmrodoriun Cymreig. Hawdd ydyw gwneyd Dylai y cyfarfodydd gael en dwya yn mlaen, hyd y mae modd, yn yr iaith Gymiaeg. Diau y deiliiai badd an- mbrisiadwy i bobl ieaainc oddiwrthi. Mewn tref sydd ya cefnogi gymaint ar y Wasg, yn sier dylai f,d genym gymaeithas o'r fath. Nid wyf ond ym tafla awgrymiad allaa, pan yr ydym ar drothwy y gauaf, gan obeithio y bydd i ereill o'm cyd-drefwyr draetba ea syniadaa ar y mater. SKIONT. I

BANC IA U CEINIOG. SYE,—Y mae addysg rydd bellach wedi ei sefydla yn lied gyffredinol yn Nghymru. Da iawn gweled gyda hyn fod taedd i gymeryd mantais ar yr adeg bresenol i sefydla banciau cynilo mewn cysylltiad a'r ysgolion yn cael ei amlygu mor ami, a byddai yn dda gan lawer, o bosibl, wybod fod Bane Cynilo y Llythyrdy yn barod i roddi pob cynorthwy i sefydlu bane yn mhob ysgol, trwy aafon cynllun o reolau pwrpasol at gario y gwaith yn mlaen, mewn cyflenwi yn rhad nnrhyw nifer o lyfrau priodol, ar y dealltwriaeth ea bod i'w rhoddi am ddim i bob un a ddewiso rt ddi arian i fewn, ac caewn cyflenwi am bris isel iawn lyfrau pwrpasol at gadw y cyfrifon. Gellir cael pob manylion trwy anfon at The Con- troller, Savings Bank Department, General Post Office, London, E.C.—Yr eiddoch, Gaerwen, Medi 12fed. THOMAS EVANS. I

"YR ENEINIAD." I I Dydd lau ymddengys i olygfa anghy- ffredin gymeryd lie yn y cyfarfod gweddio a gynhaliwyd yn Llandrindod. Tra yr oedd y Dr John Thomas yn offrwm y weddi fwyat dwya ac ymbilgar, torodd y cynulliad i lawr yn hollol. Yr oedd lluaws mawr yn wylo, aD yr oedd difrifWch ac arswyd drwy y lie. Erys y cyfarfod hwn yn hir yn ngbof y rhai oedd yn bresenol.

Nid oes waBanaeth Cymraeg] boreuel i fod o hyn allan yu Eglwys y piyf, Corwea. Dyn dystaw iawn oedd Cbaneer, awdwl Canterbury Tales, Rhagcrai fwy yn at farddomaeth na'i ymddiddan. Arferai yi Arglwyddes Pembroke ddweyd wrtho ei bod yn hoffi ei ddystawrwydd yn well o lawet na!i siarad. Ymddengys fod cryn awydd mew. thai pobl am gael cystadleuaeth rhwog csraa Llanelli a Dowlais. Bernir gan rai taH yw Cor Llanelli yn well na Chor Dowlais. Y mae Mr Lloyd George, A.S., yn bwr. iadu myned yn fargylreithiwr. Dywed gohebydd Llundeinig fed y blaid ddirwestol Gymreig ar fedr dwya i mewn i-I Senedd fesur er catl,r tafarnau yn gyniar u y SadyrLiU. Y rrae y Taranwr o Lundain (y Timet) n thwyg  yn .r byd)sawdo ofn cadymgyrch y Dadgysyiitiad. Cyuadladd fythgufiadwy ¡ eedd C)aadledd Pontypiidd.

RHYFEL Y DEGWM. Dydd Gwener aeth Mr David Owen, ar- werthwr, Aberystwyth, at fferm yn Bg is i Abeiaeron, gyda'r bwriad o werthu gwair a •tafaelwyd am ddegwm. Cyfarfyddwyd yr arwertbwr ,i gwinni gan dyrfa o bobl,y rhai lrhwyfltrafjant i werthu, a bu raid i Mr Owen Eti bob) droi yo ol. Diangodd y cer- J bydwr am ei fywyd, a gorfa i'r M?erthwr a'i blaid gerdded adref bob cam. Ttta?yd llaid atynt gan y dyrfa.

LLYS TRWYDDEDOL AMLWCH. Dydd GwMM oyohttt?d IIY8 trwyddedol ,,?wch o aatn GeMr?t Haghe*. Mr Elias Jones, Mr Ha?h Roberta, a Mr J. M.1h,w. I-YDl.dd¡Dgù.ai Mr R. Gray, cyireiLbiwr, Bang"" &1 Mt Cyd-bwyitgor Hedd?id wadol Mon, i wr'hwyubo ad"8wyddiad nifer drwyddedan, a )b KU8ty. Robartl, cyfieithiwr, Casrnarfom, ar raa tri o'r tafurnwyr. Ymwnaed i ddtchrea ar trwyddedan nad oedd gwrthwynebiad id lynt. Mewn parthynas i'r Pilot Boat Ion, Bull Bay, caniatawyd trwydded chwe' diwrnod yn lie an saith niwlood fel o'r blaen.—Gwrthwynebai Mr J. Matthews, an o'r ynadoo, yn y modd cryfaf i'r faioc gaciatau trwydded saith niwrnod i'r Bull Bay Hotel, gaa y dadlenai ef nad o dd acgen trwydded saith niwrnod ar yr an o'r ddau dy yno, a gallent obirio caniatiia y drwydded a rhoddi rhybadd o'r gwrth- wynebiad i'r tafarnwr.-Sylwodd Mr Elias Jones fod y drwydded wedi ei harwyddo yn batod, a chan fod mwyafrif yr ynadon yn bleidiol i hyn, rhoddodd Mr Matthews i fewn, a chauiatawyd y drwydded.—Galwedd Mr Matthews sylw yr ynadon at y tafaradai oedd yn cael ea cadw gan fercbei heb ddjnion i gyaisryd gofal ohonynt, er nad oedd am 6",S0. ar hyn y tro yma, ond ystyriai y dylid en gwrthwynebu yn y dyfodol.-Dywedodd y cadeirydd wrth yr heddgeidwaid am ea gwrthwyneba yn y dyfodol. Yn ei anerchiad ogoriadol dywedai Mr Gray ei fod ef ya ymddangos dros yr hedd- geidwaid i wrthwyneba adnewyddiad trwyddedau y Mona Brig, Riflemen's Arms, Eagles Ian, Skerries Inn, Belmont Vaalts, a'r fioyal Oak, ar y tir yn gyffredinol nad oedd eo hangen. Am y Royal Oak, nid oedd yno hack prtmites na ohyfleusderan priodol nid oedd y Moaa Brig Wedi ei gadw fel tafarndy er 1889; hefyd yr oedd y ) Belmont Vaults wedi bod ynghaaad o Chwefror 1890 hyd Gorphenaf 1891, Tr hyn I oedd yn btawf nad oedd ei augen. Yr oedd gan y fainc gyflawn awdurdod i wrthod y trwyddedaa gan nad oedd en hangen. Yr I oedd un rhan megys yo nythle tafarndai, a rhai ohoDynt ynghaaad, yr hyn a brofai nad oedd angeo y cyfryw. Ni ddaetb neb i ofyn atn adnewyddiad trwyddedaa y Mona B<ig I a'r Ship and Castle, ac felly ni adnewydd- wyd hwynt. Yr achos cyntaf ydoedd un y Balmont Vaults, ac ymddangosai Mr Mostyn Roberts dros y tafarnwr. Tystiai Sergeant Hughes fod y lie wedi bad yn nghauad o Chwefror, 1890, hyd Gorphenaf, 18;11, -pryd y trosglwyddwyd y drwydded, ond nis gallai ef ddyweyd pa un a oedd angen y ty at cjfleusdra y eyhoedd.-Doeth Mr Mostyn Roberta a gwrthwynabiad yn mlaen i weioyddiad y rhybudd, gan y dywedai nad oedd wedi ei roddi saith niwrnod llawn cyn dechreu y llysaedd trwyddedol, ond dyfarn- (.dd yr ynaden yn ei erbyn. Dadlenai Mr Robnrts fod y dystiolaeth yo nu ddiddym dros bet), gan nad oedd y tyst dros y gwrth- wynjbiad wedi dyweyd o gwbl nad oedd angeu y ty, ac yr oedd yn rhaid i'r ynadon besderfynu yr achos ar y dystiolaeth oedd o'u blaen. Galwyd y tafarnwr, perchenog y ty, ac an arall, i roddi tystiolaeth o berth- ynas i gyfleuBderau y ty, a'i fod yn dtll. mauteisiol i'r gweithwyr fyddai yn myned heibio. Y lie nesaf wrthwynebid oedd y Royal Oak, yr hon a gedwid gan weddw gyda thri o blant, un o ba rai oedd yn 23 oed, ond nas gallai enill ei fywoliaeth. Y lie nesaf ydoedd y Riflemen's Arms, lie nad oadd ond certificate yn cael ei chodi. Ymddangosai Mr Mostyn Roberts dros y ddau. Gwrth- wynebid hefyd yr Eagles Inn a'r Skerries Inn gan nad oedd diod yn cael ei werthu ynddynt.—Wedi gwrandaw y tystiolaetbau gobiriwyd yr oil ohonynt hyd Lys Llanersh- ymedd, er eyfleusdra i'r ynadon gael gwelad y gwahanol leoedd. Gwnaeth Mr Mostyn Roberts giis am adnewyddiad trwydded y Windmill Inn, yn eaw Mr John Hnghes, Frondeg, end gwrthwynebai Mr Matthews, U.H., hyn yn gryf ar y tir mai nid Mr Hughes oadd yn gofalu am y lie, ac fod yr ynadon yn ystod y flwyddyn ddiweddaf wedi gwrihod trosglwyddo trwydded i enw y sawl sydd yn cadw y ty, gan yr ystyrient nad oedd yn un cymwy. i ddal trwydded, ond penderfynodd mwyattif yr ynadon ei had- newyddu.

I MANION. I Trethir dtyaaa a ffanestri yo FfrainOe I Cvfrifir fod cyfanswm dyledion y byd yn 30,000,000,000p. Tyfa planhigian fwy rhwng pedwar a chweoh yn y boreu nag un adeg arall. Y mae atal-dywedyd yn beth anadnabvdd as yn mysg ceihedloedd anwaraidd y byd. Deg pont ydyw gwerth tanell o garpiaa i fasnachydd yn y gaogen hono. Coscia rhaffaa Hong r> fel o'r radd flaeoaf 3,000p. Ni ddienyddir neb yn Sweden 01 na fydd wedi cyffesu. Gwerthwyd 184,000,000 o peatcards y flwyddyn ddiweddaf. Nid oes ond 3231 o blant yn Yegolion Sal yn SpaeD. Cyfrifid fod 70,000 o ferched yn edryoh ar ol tafarndai a bars yn y Deyrnas Gyfanol. Bernir mai Mr W. L. Jackson, A.S., fydd y Postfeiatr Cyftedinol newydd. Allan o 10,3->1 o beisonau sydd yn mhrif garchardai Lloegi, Ysgotland, a Chymrn, bu 6572 o honynt yn aelodau o'r Ysgol Sal. Dechrecodd Mr Powell, Q.C., barnwr Llys Manddyledion Lambeth, ei fywyd fel newyddiadurwr. Datganodd y Pab o blaid gwerinlywod- raeth Ffrainc, a dywedodd nas gellir byth adfer brenhiciaeth yn y wlad hono. Tybir y bydd i Esgob Llaaelwy benodi Mr Stanley Leighton yn ganghellydd yr esgob. aeth, yn He y diweddar Mr Ruikes. Oherwydd y gwres mawr bythefnos yn ol, caawyd yn rhanol weithfeydd haiarn a gwifrau yn Warrington. Cyfrenir awchlaw deng miliwn o bannaa bob blwyddyn yn y Deyrnas Gyfunol mewn elnaenau. Gwneir clorianaa yn awr mor gywir fel y gellir pwso ychydig ysgiifen ar bapyi wedi ei wneyd i phecsil blwm. Y Gwir Anrhydeddas James Patrick Bannerman Roberts, Q.C.. A.S., sydd wedi ei beuodi yn Brif Farnydd Uchel Lys Cyf- iawnder yn Yogotland, Pa baasai y Chineai 1 yn pasio heibio i ddyn fesal an ac un, ni fnasai yr orymdaith byth yn darfod, gan y dauai eenhedlaetb newydd o hyd i ddilyn y naill y Hall. Dywed y Proffeswr Lee, yr hwn a fa ar daith ymchwiliadol yn Labrador, ei fod wedi darganfod llwyth o Indiaid oeddynt o'r blaen yn anadnabyddas i ddynion gwyn. Yr enw a rydd aroynt yw Montagnais Indians.

BANGOR. BWEDD Y GWARCHEIDWAID.—Cynhaliwyd cyfarfod pymtbegoosol y bwrdd uchod ddydd Gwener, o dan lywyddiaeth Mr Hagh Thomas, pryd y penderfynwyd apelio at GWRloi Rheilffordd y London and North Western i barhan drwy y gauaf y tren sydd yn rhedeg yn-awr o Gaergybi i Fangor am 9.30 yn y bo.eu.—Cyflwynodd y clerc (Mr John Thomas) amcangyfrif o drenliadau yr undeb am yr haner blwyddyn nesaf. Y cyfanswm ydcedd 6577p, ac i gyfarfod a hwn byddai eisieu treth o tOo yn y bunt, sef llai o ddimai nag ydoadd yr amser cyferbyniol y Uynedd. Trosglwyddwydy mater i'r pwyll- gor arianol. Eglurodd y cadeirydd mai y gweddill mawr mewn llaw, bef 2920, a gyfrifai am y gostyngiad yn y treuliau.—Yn mblith y petban y gofynai meistr y tlotty (Mr Greenley) am dan y at am y pymtbegnos nesaf ydoedd soda water i nn o gle,fion yr yepytty.-Barnai Mr O. F. Priestley eu bod yn tala gormod o sylw i'r yspytty ar diaul gwasgu yo ormodol ar y treth- dalwyr.-Bylwo d Mr David Williams fod yn rhaid cofio fed llawer o bethan a ddefnyddid yn flaenorol wedi cael gwneyd i ffwrdd & hwy yn awr; a ohredai mai llawer gwell iddynt ydoedd myned yn mlaen ar linellau llwyrymwrthoiol (chwerthin) — Talwyd diolchgarwch cynhes i Mfs Davies, Treborth, am roddi gwledd yn Nhreborth i blant y tlotty a rhoddi t6 i'r hen fcobl yn y tlotty. Diolchwyd hefyd i Mr Roberts, fferyllydd, Bangor, am nifer o gylcbgronau at waBanaeth y tlotty.

George J. Osborne yw enw dyn a laddodd ei hun yo ddiweddar yn St. Paul, am iddo gael ei ddynoethi fel celciwr tua 100,000 o ddoleri o arian rheilffoidd Chicago, Milwaukee a St. Paul, pan oedd yn arolygydd elevator i'r cwmni hwnw. Rheda James R. Garfield, Mentor, 0., an o feibion y diweddar Arlywydd Garfield, am Senedd ei Dalaeth eleni. Dylai ef gael ei ethol nid yn gymaint am ei fod yn fab ei dad ag am ei fod yn ddyn aoghyffredin o gymwys i'r awydd. Darganfyddwyd yn ddiweddar ddau dder- nyn barddonol angbyhoeddedig o waith Rob. ert Burns. Mewu h n lyfrdy ail law y tar- awyd arnyot. Bugeilgaa i'r 11 Witch of Crud eD" yw un,a tachangerdd i Due Queens. bury yw y llall

7 4  L _1. L_AAI ..J r 1 /?? 4. 4§4A ? /0! -loh ;x ar

I NEWTDOION LLEOL. .jl..J-. I LujfiiciYMiDD -• Yr wy tlino*dlfiwe«niM, llwyndodd Liewelyn B. Thomas (12 oeflj, mab Mr Thoisits, Gw« thdy'r Undeb, ae m 0 ddisgyblian Mr Gr ffitta, Tegol y Birdd 1 euill yr yp6oloriueth flaeaaf yn YSlol Raaadeg.,1 Beaamaria, yr boa oedd yn agored i blast dan 14 oed o holl O^ad I Oymra, PISOAH, LLANDWILOO.Bil farw Mr O. Evms.Bryn Pisg»h, jyiid Mawrtb d:weddaf, ive.li trwm gyatadd, yn 62 mlwydd oed. I I oedd yr yuo*dawidig yn dra adoabyddud yn yr ardakwdd byn. ECIiI oedd y diacon hyotf yr eglwys Annibynol yn Pisgah, lie y ba hefyd yo ddecbreawr cana am flynyddau, ac yn birod bob amser i rod ii cefnogaeth i gamadaeth y cysigr. Diao y teiaila yr eglwyeei chcl ed u IIg,,Ili. GaJawodd wed.:w, no terch, a phedtvar o fe bion i alara ac ei 01. Claadwyd ef prydnawa Sadw;n yn mynwent Pi,igab. LLANGOID.—Cynhaliwyd cyfarfod ,.8. adawol nos Fawrth, yo ysgeldy feamoB, at ran ymadawiad Mr Robests, yogolfeistr, yr hwn fa yn gwasaaaethu yn ddifwlch a diflino am yepaid o bedair blynedd ar ddeg: yr oedd yr ysgoldy yn orUwa, a'cbaf'll')' antrchiad,tu rbagorol gan y Mri Mitchell, Preston; D, Roberts, y Parcfc Kyffio, M.A., Llaofaea: Parch Owens, M A., Vangoed, ac ereill. D^gcswydy cydinid,iai|ad ||^af oherwydd ymadawiad Mr Roberts o'n plith, a siarad wyd yn ucbel am daao gan y brodyr crybwylledig lei dyn egniol gyda pbobpeth v deUall gysylltiad ag et; yr oedd yn hynorl ffyddlon gyda chyfarfod a gynhelid 7ga« wahanol enwadau.adynaunid n .bllwsddE f i Mr Roberts yn y maes newydd y mae at gyim-ryd, s«f myoed i weiQidogatb Eglwyg Loegr. Cyflwynwyd iddo dysteb ardderches yn nghyda pbwrs arian gan Yrll Mitchell. PWLLHELI —Ar y lOted a'r lleg rir mil hwn cynhaliwyd cyfarfod ,efyd'Li y Parch O. L. Roberts, yn Penlan. Ni chafwyd grymus- ach pregetha erioed. PregMhwyd gan y Parcbn J Thomas, D.D., Lerpwl; Herber Evans, D.D., Caernarfon; Owen Jones, Moautain Ash J. R. Davies, Caerdydd a W. J. Nicholson, Abertawe. Cymerwyd than yn y eyfarfod anerchiadol ddaa e't gloch git) y Brodyr Principal Roberts, Aber- ystwyth; Toomae Morris, Purtbmsdog; J. R. llavies, Caerdydd; 0. Jones, Mountain Asb; R. Lumley, Llanaelhaiarn; Herber Evans, a R. Roberts, Bethel. Yr oadd pawb a gair da i Mr Roberts. A ML wen —Da genym allu byebysa fod llawer mwy o fywiogrwydd yn y porthladd yma nag a fu, trwy fod iifer o longau mawrion yn dod i mewn aa allan yn llwyth- og, o wahanol gynhyrchion, o wahanol barthau. Yr wythuos hon daeth y Bell, lhstr fawr drihwylbren, gyda ilwyth o copper ore, o Huelva at wueyd y guano, ynghyd ac amryw loi gau eraill o ddan i bedwar cant o duuellt. Mae than o'r gwaith uohod oedri we ii sefvll era llawer o amser wedi ei ail gycliwyn. Mae agerbeiriant n.wydd wedi ei gosod yn y rhan a elwir Morfa Du, a nifer go fawr o fwnwyr "di dechreu codi yr hyn a elwir yn gareg 14s, o ba un y ceir plwm ac ariau hefyd cymysgir ef a DlWO baiaru i wneyd dllr a phethau eiaill bydd He i lawer mwy o bobl yno yu fuan, a hyderir bydd i lawer o b bl leuamo Amlwch sydd ar wasgar gael dod ya 01 i'w hen gtrtr-fi eto cyn bo hir. LLANAELHAIARN.-Cynhaliodd "glwyai y Bedyddwyr ya Llanaelhaiarn a LUthfaen ea cyrddau pregethu eIeai. Gwasinaethwyd yn y cyntaf gan y Parchn A. J. Parry, Cefil Mawr; E. Jones, Blaenwaen; a T. Idwal Jones, Glynceiriog. Yu yr olaf o'r uchod gwasanaethwyd gan y Parchn W. E. Watkins, Pernbre G. Williams, Harlech a Mr B. P. Thomas, Llangollen, Hefyd traddolwyd darlith gan y Parch W. E. Watkins, yr elw at yr actios yn y lie. Caf- wyd cyrddau rbagorol. Gwisga y ddwy eglwys uchod agwedd leffychus o dan ofal y Parch H. Hu hee.—jlmicut. PBNSAEN, AMLWCH,-D/dd Lino, Medi l4eg, rBodctwya gwledd o de i blant yagol y bwrád gan Mr Burness, y boaeddwr 0 Lundaiu sydd yo trigiaou yn Llysdulas. U. genyf ddweyd i'r foneddiges deilwng, Mrs Burness, ymgymeryd A rhoddi y wledd hon i blant y ddau blwyf, Lhnsilun a Llanwen- llwyfo. Nid wyf yn gwybod i blant ysgol y bwrdd gael gwledd fel hon o'r blaea, ond gobeithiaf mai nid dyma yr olaf; gap fod peth fel hyn yn sicr o wneyd lies mawr i ddwyø y plant i'r yagol yn fwy cyson. Eis- teddcdd dros ddau gant o blant wrth y byrdaau a ehawsant ea gwala o bob dan- teitbioa. Yr oedd y gwaith o ddarpara ao 0 gario allan y wledd nedi ei roddi i Mrs Owes Griffith, Railway Stores, Pensarn; a C. Rowlands, Aailwch. Wedi hyny bu y plant yn mwynhau ea banain mewn chwarea, a rhanodd Mrs Barness ageiniaa o bwysi o felusion, yn nghydag arian mewn ymryaoa- fain. Drachefn daethant i'r ysgoldv, ac yno talwyd diolchgarwch ffuifiol iddi am.al charedigrwydd. Darllenodd Ecs EiliaO anerchiad barddonol Suienig iddi, yr hwn oedd yn hyaod adyddorol, ao yr oedd ya el fwynhau yn fawr. Hefyd gwnaeth Mr Wuliains, yr ysgol feistr, ei waith 10 bynod foddbaol gyda'r cann a phethau ereill. Heblaw y plant eisteddedd ugeinia-a o bobl mewa oed i fwyahau yr un wledd. Gallaf ddweyd fod gan y cymydogaeth hon adgofiea melas am Mr a Mrs Burness am eu hael- frydedd at bawb yn ddiwahauiaeth.—Llew- elyn. V-T,T Y.-BWRDD Y GWAECHKIDWAID. —Cynhaliwyd eyfarfod arferol y bwrdd hwn dJydd Mawrtb, Mr Richard Williams yn y gadair.- Y Qwasanaeth Grefyddol yn y Tlotty.—Mawn atebiad I gylchlytbyr oddi- wrth y Clerc, darllenwyd llythyr oddi- wrth y Parch R. P. Williams, Casrgybi, ya hysbysn ei fod ef a'r Parch W. R. Jones (Goieufryn) yn barod i gymeryd rhaa mewa cynhal gwasanaetb crefydaol yn y tlotty ya rhad. Ysgrifenai y Parch Richard Lloyd, Kingsland, y caffai y mater ei ddwyn o flaea cyfarfod eglwysig Metbodistiaid doabarth Caergybi; ac bysbysid fod y Wesleyaid L8 barod i gymeiyd rhan ond ymohebn & Mr W, S. Owen, Caergybi; ac fod y Parsh Mr Owen, gweinidog y Bedyddwyr yn Caergeil- iog, yn bated i wasansetbn. Y mis presenol y mae y Parch J. Hopkins, iheithior Rhos- colya, yn cynhal gwasaaaeth yao.— Y Drtih. -Amearigyfrifai y clerc y byddai y tiealian am y chwe' mis yn diweddn mis Mawrth nesaf yn 3993p, a'r ad-daliadau yn 1146p, fat ag y byddai angen codi 2847p trwy dtetb. Bnasai treth o 910 yn y bnnt yn cyrhaedd 2853p. Am yr haner blwyddyn cyferbydel yn y tair blynedd diweddaf yr oedd y dretb yn ioic, swllt a diitai, a swllt a thair- At gyoygiad Dr Roland Williams, yn cael ei .ilio gan Capt Lewis, pendeifynwyd codi trsth o uaw ceioiog yn y bunt.-Deiseb at Owmni y Rheilffordd.—Ar gynygiad Mt Josepb w.ili.ms, via cael ei ellio gau Mr J. Lloyd Griffith, M.A., penderfynwyd deisebn Cwmni y Rheilffordd I barhau y tren sydd yn gadael Caergybi am ugain mynyd v/tdi Daw y boreu, trwy y flwyddyn, yn He am dd mis yr haf yn unig, fel y mae yo bresenel.