Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

10 articles on this Page

Colofu ffcnuia&attfr.

News
Cite
Share

Colofu ffcnuia&attfr. EISTKR>bKOD 0A.DEIR10L CHWAKBLWVU GLAN 'RAFON, MAI 28, J891. PRYDDKST, "Y WYDDFA" (200 LUSELL). I Honir weithiau fed testynuu y gadair yo ein beistaddfcd iu yu rhti hychain, eiddil, nc anfarddonol. Nta gedir itweyd hyny ana destyn y Gadair hon. Y mae enw y Wyddta yn awgryruu mawredd ac urddas anwad- adwy. Nid yw yn rbyfedd fod cyuifer a thri-ar-ddeg o f.,ird,l welli bod yn dringo Gwyddfa y gysudlaiw.th hoo, a hyny ya y gobaith gwynfyied'g o gael eistedd yn y gadair sydd wedi ei rhng-barotoi i't yaigeis- ydd llwyddiariuf. Y luae y ffog-enwau lei y can!yn Ap Eryri, Hedd Molwynoe, Pennant, Cyuuo Disfadl, Y Gareg Atrt, Gomer, Snowdnn'RO, NantoUr.n, Siabod y" T Bardd Cu. Miuymynyc'id, Bugail Cwm- dyli, Ymde.tbydd. Cyn manyiu ar V ?yuVK;h?n )hMsox by0l dy;aunwn ddweyd fod yr oil obonvnt, !l cyfMaoddt.LdM. 3i?i Y(?hy0?Z I iawn yw y gwa'ilau mf?n n?'???'°" woUu barddcUeth. M. fod y rhan fwyvf yn f:yf.oH.d?yt P?? a rhai ya f.tr;?d Y" y ?'y?-?'"? ptth? er.iU y 4'at-i?t yu aD"} ac yn ePwIl",iR m*" l)ylidiaeth ddae:nyr.dol a 11"" tv w si dd?ry?l lin .S natur o nuu. 1-1.1 ? n- gwmp»8 goi'ienoLi y Wyddta, ?ddy-?t ab,h, I yr r ,'r 200 lhndl cyn d'cd in?;wti at y testyn, Yna gwd.r twv ? bra^i'iia -iie^j lla.,u Dndded.nMn?d?h?.?dy?th? cvfarUledd V I'yfaaso'.WMa* B3lLab, y ( £ yn brvi i Iii ?u 9,vYll() Ou SYM ndifidau- D^uaut I' 9" i?'! f"l y cinly Ymdeithyd.K-Cyi^nsaddmd maloclaid?a th!? Ym?'. ?.?? y f?? ttj]yr.e¡¡:ol X?nnw. C?rt?cf.'u.?hep? bu. D,i;l;jn: Ah??,itid ill Wydl'?'a, a thra ynKorpb'.ys y.o?t??. yn?<-y? des<rifio y go y.f.,?? '"?-???"'Y, 8wyuol at ?mtyw o'r CL?w.M Cymr_ei^ Y maeycyniiuny?wy 4, ddetw??- eeiriancanta?d p?ryd.?'st. ° Bu?it C?mdy? ,-Pryad.sta c^ f',9"r o y?bryd ?hdg.roi yn rhede.? drwyddi. Lied wan ydyw mewu cynl'un; Did yw y mtddyli&u?edie?:'?P?Mayndre(&as. Dywed y bardd hwu Huu-dfl i awen ydyw crwydro Gyda'i 'lv^aid i bob man, Ac ;uii?hjfij aru y 1 Vi/dilfa Vllywr pwnc; "Ül yr olyt'fa Geir cd liar ei thyrau b;\n. i T dystiolaeth hor- ^y<id wir. P,3 buari; yr awdwt wedi Cidw .') Lweo rhag c, wyriro | gynwint c.twssi la vnvch yn y Itystadleur..eth. vSyn bAfyd ydyw /lwe'.i y b irrtd hwn, ae de yn Fugail tlwitidy,i, vu resyn y Wydda ( danoftttadoi no o'r r/ulf pr itiiseuig. Minymynydd.—C)ia sddid yo dangoa medr sweny.,dol, no ueitify lrwydd birn a syniadaetb. Ar y decl rell ceir cynwysiad, Den" gynllno" y gftn. Y n\M bwn yn dlla, ond yn rhy wastar g i pyisteb 1 ueuynau gosoded; y bryd :J.;st. TejmHr ei fod yn gaethiwed ar yr awen, NVvdi idd) daocnran gaf?,e' mewn uti pt", y mae y cynuupi fel heddgeidwad o'r tu c fn, yo gwaedd;— Mov OK Oid i-ry iiU .t dda ydyw hon; y meddylistu yn b' iidol, a'r uiqg yn hardd. Na-'Co!i«D.—Welo eto brydcUst. ddyddcrol, wedi ei rhyinosodi i vda griful a elwaitb. Ceir vnddi lawcr u -.vybodaeth bapesyddol am y Wyddfa, ho y tuae y da'luoiao.f-u or llynoeddu'r niynvdrt'i-"1 i cyfagoa yn gywir a gwvch. Mat, y i»vj*r yn tramwy yn lied bell oddiwrth y tr"tyo ar brydiau, g.tn ymollwrlg yn oncodol i; d, aetlu am latiercD- ati e.striiio), rM oes iddvnt n^arawr cys- yllt;ad a'r WydfHa na Chymra cbwaeth. Nid yw hvn yn sjvfaosoddiad difrycbao, ond y TObjynddo arwyddiou clir o brtsenol- deb aWFrD, Siabod V.-ISTrilldnnlrwydd y bryddest J hon vdyw amled;! Cl ebydmariaethaa. Dan ddwylaw v bardd hwn y mae v WydrJh yn "frenhir"'B," ac v:. "fwbm;" "dwytol | ac)ei'IlIi," "e.n' ¡'¡fJI'tJ," s'vyn;dcies ryf. edd,' itc- Muwn nn mat. y mie yn "byramia ucbel," ac vu y Wndl ncsif desgrifiir hi Fel prydfertb i-n. a- fvtwes Cyuora. Or,id hyclv.tadet ydvw nodwedd ge'n ? Dyma wendid y bnrdd y mae yo rby ddiofal am ystyr fauwl ei gydj-ji-riaetb^n. Hetyi., y mae gwrnod o pvuiys«u ar y materol a r moesol vn y btyd ;ist. Yr uu pryd, yr "yf yn liorgyfarch yr awdwr am ei ymdrecil i feddwl cirnsto ei but:. Suowdnll:af1.-E." yr awdv;r hwnei brydd- est gvda ctmnis; fer, yn ciebysc i fel y gwnai telyoor y riyddivj gynt cyn dechrou traetbu ei cainantau. Wedi byr. v Mae yn rhudai 11am yt. o! i fora'r byd aell, yr Eryri. a der\fi) y h\Ll'l.ïUy,,hl1 mewn ystad losgfaol yo brwydro am oruchaf- iaetb,— Pob an a'i fryd ar fod yn nesa' i'r DCf. Yoa dyr, !vf,io, (i yr ia, pan orchuddid y Wyddfr. cu row frytma y Gogledd. fhpl vw y d.-<<giifiad o'r Brython eyntaf yn sanga ei dWfYII, ac yn bloeddio ei henw, bd-bau, wrfb yn atebyn Gym- raeg Yn it iiwaddfirft'b, daw b«:bin pennoa dvwy? Cvmra p?a !'?)'"dd at hannibyniaeth ya t?odi. I.'rw6!th Frcohin. Ocd 5 mii y caddu" i wnw vn cilio 0 flacia g'licuni cyfnod «wt;U—cyfiod y db¡ygL\(hu cref- eyfno.-l ;4wt;I-cyfi,?-d y ere f Oi.d nowid rafio'r oiygta, lelh heibiq flwyddi tnaifh. Mi w,, f hapua dyrfa Ar hyd dy lethrau ilaith F w.'n"dd haul V boret- Ar acl v myi'-ydd "ao. Ond RW-n idd Haul Cyfiawnder gwyn Ar aelwyd H d Llan i Pryddest fywiog y* "Snowdoman.' Y maeynddi oleont a gwios. G-im-r.- Pryddest yn > mcsar diodl, ac y mae y IlinelU'i, fel rbe d, yn ystwytb a lIyfn. Mediai vr awdwr gvfal-if da o eiriau des- gtifiidol i oujd ei feddyliaa. Unwaith nen ddwy y ceir ci yn iiepian. Er eng- raipbt Er syllt'n cyn ar d ixvyfol cilycrf' ydd 0, ie, mcr ofoad^y hadd a gvyoh. T'ogwvn. "lwycihn CHVystiysit iien, 0, ie, y c,wym liya fu gynt. Ni ddylosid sollwna; yr 0, ie" bwo i gyfansnddi^d t't fatb. Ond ar y cyfan« y maa bon ya bvj'ddriRt wasAid^yfc, a didram- gwydd. Cymro Didt'iO.—Os yw yr enw hwn yn cyorycl)i'%l' sviiiii yr aw lwi- am dann ei bun, y mae yu b'eser ^3nvf ddywejd fod ycyfan- soddiad j, wo o'i eiddo yn tiiheli o fod yn ddUudl. Darlu isa ei haian yn esgyn y 'Wyddfa tie n owi^dd, gan yoaboli Pwy r.>d'le« f,d hh Wyddfa bUI! Pwy ar dy zwyn uthr • Drns bwy yr wyt y.1 vvyi1(U> ? eryslls 0 cc ed!ret> au o dy gylch, \c mev/ri Ifjebau cu-Uw ji dy go). Ai g; lw'ni syhv a" j ilarw wnei Aí y, o at y nyw y dygi fl? Or a" ar gmol y ia;tl, v mao tymbestl yn ym- gasgia, ill, yntat Y,1 itoi am nodded i gysgod i r. Yi, dilyn, ceir darhiaiad da o ystorm yr Eryn. M ,e btiddoniawck y dymhestl ya y pnrtr« s Ond yn y man 7 m'tR y nen yn clirio, yb rdd yu oyrhaedd t..pVr Wyddfa, ac yn )ltyi>d dyst 0 (llyfeyèrt tyfoetboe rain I yr hwvr. Y tnae deiosiwn yn tteidrd ) drwy y brydd«>j<t, hoc. Nid pdyw "Cyairo Diatadl" v n cym'vint o fanylion y testvn A rbai o'i evdyn??. i?wyr, ond yn yr-tkgweadan sydd gabddo r-i, v mae yn ei dtufod yn jsbryd a nerth y gwit- faidd. Ap Frvi.—Cyfar.aoddiad 0 gryn f-yooi- ruydu, it] gyntaf oil y map ;ddo (jyuv.ys iad byuo^—yu y j>e«tyo dros i6 0 lineliao— digcn o cynwy^ id i'r holl bryddestan sydd yn y gystadle"a»t!i. Hëvd, y mae y syn- iadau yc ¡!a "wreiddir-L Er engbraipht Diau i'r \V,(Ufa fod mewn cyfnod boreu iawn A'r bylit tanllyd yn berwi ynddi'n llawn, A tllam 0 din ddyrbafat oddiar ei phen, Fel baner ^oc1' yn ohwytio yn entrych nen, Gan daftu ei di w ar wedd y llynoedd hyn, Á'r pysgod fat pe'n gofyn Beth yw hyn Tneddir y darlienydd, ond odid, i ofyo yr un path. Brawd tldrychfeddwl i'r uohod ,yd.vw blys eto;- Derwvddon larfog Cymro, fu ym i yn rhyw lu Ynt bellaih wedi suddo o lewn y beddrod du, VnciJweu Heisteudfcd, a'uhyfryd uchel-wy I Y beirdd a'r holl gerddorion yn huenua-oll mown bwvl. Pwy a ddywed mai peth diweddar ydyw cynal Eisteddfod ar ben y WyùLifa 1 Y I maa y ddefod mor bon a'r cyfnod Der- wyddol 1 Beth oedd tettyn y gadair y pryd hyny, tybei ? A phwy oedd y bardd budd- ugol ? Y mae daruau da ya nihryddtsc Ap E -yri," ond fe! nyfanwaith nid yw yn Ogyfowcb a'r r'tiai a gair yo y gystadleuifcth. Penuant.-C),fansoddwr medras a pbrof. iadol. Y mae yr iaitb, yr odl, a caywrain- dib y penillion yo rhigorol. Orid prin y in a, r awdwt wedi suddo yn ddwfn i'w destyn. Dywed lawer am y Wyddfa, a I hyny yc ddoniot a pbert eto i gyd ychydig o'r Wyddfa sydd yo y gaD. Baasai yn drlernyn d:. ar Bclysar cyffrBdio, ood yo y cwmni prJs,;uo:. fel cyfanwaitb uid yw ond cymharot ysgifn ac arsyneb.il. Piin yr wyf yn tyhied fod awoi Pauuant II ar oi goreu y tro hwn. Y Garreg Ateb,-Niftr o becilliou as ystlys-ganaa sydd yn ffarfio corph y brydd- est hon. We'e en^raipbt;— .Mae'r llonydd iynoedd disglaer sydd yn ei cheseilian'n llechu, Fol lloitri priJd yo llawn o ddwfr, er mwyn ei I dirychedu. Gwabanol iawn ydyw oyni3.d "Nancolian am y llynoedd hyn. Ebai ef Tobygau. ,-mau arian wawr, Yn hrldu gwycddlas gob y Wyddfa fawr. PJ na sydd agosaf i'w I', fcybed ? Mae oryn wahanioeth rhwng IJ ;tWIn fIT/aD a liestr pridd." Dcachafn, pin yn darluaio codiad hiiil, dywed yr awdwr bw u Ar drothwy'i lys fel arwr glan y saf.ii i'n ccoesawu, Ac ar tsgynlawr gwyu o Diwlj y dawneiai .i .,o difyru. Onid gwell faas« i'r bardd ddyvveyd ei fod ef Vi i. wmni yn croesa-vu yr h»al 1 Y mae y brvdd.st hoo yn cynwys thai p(,uillion da, ond liici 083 ynddi lawer o rym na newydd- deb. Hedd Molwynnr;.—Ni raid darilen end ychydig lineliuu o'r cyfattsodrii_ ad cyn deall fod yr awdwr yo awenydd o radd uchel. Rheoir y lestyn fa; y canlyn :—Y Wyddta. Fu, y Wyddra Sydd, a'r Wyddfa Fydd. Yn y rhan gyntaf ii yr awdwr yn liaw v gwydd- onydd i'r cyfnod daeardgo). "Wfldi hyn ce r ef gyda'rhanesydd, aiM y dyddiau gyot yn son :— Dyddiau gweliol hen Dderwyddon dan gysgod- ion glasgoed Mon. Y mae yr ail ran yn dryfrit,h 0 brydfectlion barddoaol. Ei eagraipbt Machludo mewn gogoniant, canfyddaf huan nef, A throa tonau'r VIerydd yn aur o tano e! Cya cilio draw o'r golwó dros ysgwydd aur y Hi, \11 olaf i binaolau'r fro, cusaaa'th riiddiau di. Mae hwyrliw y myi;yddau yn cordded dol å rhos, A'r holl geunantydd dyfnion a lonwir gan y DOS. Lletyaf flnau acswaitK yn nghwrani glan v seer, Mown mvfyr, fel y Salmydd gyat, am ryfedd- odau Ner; A syllaf tua'r dwyrain, i wylio'r wawddydd dlos Yn cgyn o'i phalasau i wrido grudd y noa. Yn toii dros yr wybren mso'r dydd yn donan glftn, A'r noa yn diaac ymaith, a'i haden ddu ar dan. Mao'r hen geunentydd duon ya newid gwedd a 'l'w> 1 Mae cawr y dydd yn codi, a minau'u gweled Uuw Yn y drydeld ran,daw Yabryd y Dyfodol at y birdd ar iden wen y dydd," acediydd iddo wtledigaethau disgla"r am Gymra yn y dyddiau ddaw. Prydd:st odid ig ydyw hon cyfaniad o gyfoeth meddyliau a chein- der iaith. Y Bardd Uwsg.—Un arall 3 feibion y cavri. Fe! hyn y dechr,a.(t y gaa :— Dynosa'r Hong: daeth gorwel Cymru'n amhvg, A ninau'n ctru mangro'i hawyr hi On.1 pan ddaoth pen y Wyddfa won i'r golwJ, .A nghofiam ho.1 yst jrmydd tonoj; li! Heno drwy niwlog len cawn loer-olcnnj I'w dringi, dros ei brwynou; Holfa Fawr, A llwybr illeclioz, nea ba'r 1:0" gwmpsini Ar dwr Kryri cyn y toro'r wawr. Yna ii rbgddo i dlweyd hanas y daitb. p.3 y mae ei do u'lnuiadau ytt gryno, yn g-ilfydd, ac yn fyw. N:d esgym sy :h.oa ydy.it: ra-io anadi etnioej yn na ffr .eaau. Pryddest .1 augh)ffrtie,iu ydyw boa yn ai syniidau a'i gwisg. Y mae y naiil a'i Hail yo dwyn ben fciidd ciasaro! Cymrn yri iyw i'r meidwi a'r cof. Atweiair y daiil^aydd i serth orthiroedd CWIJI pellonig Yr hafod unuop, a phant corlan wyn, Yr erfawr foini, noddta'r afr fynyddig A'r praidd yn gorwedd ar eu gwely brwyn. Gwaciodiou byd a gilianfc is y goulan, O'D bboo,-gr(lg, brwyn, a hryniau sorih y sidd, Chwilottan heltn, rhedfan railgi buan, Oweryrfan merlyn ).'jynydd—he-fan i ydd \rydymyn teimlo tjoigedfl a dyelthrwch golygfeydd mynycidig yo narluniau t rym us y bardd. Dengys y gin fod yr av, dvr yn j dra cbydna-iyddoa a holl gylcb e! d?styo. Nid gvvyboci euwau llynan a mynycldocdd y mao yn unig, ond dtj.sgrifia au ncillauohon gyda cby.virdfb a meistrolaeth sydd yo g.>«od swyu a hyfrydwch ar b'jb lliuell yn y gerdd. ) Wedi adolygu ao aii-aawien amryw (ff ovnyrcb oii hyn, yr wyf yn cael fod y rhni ) canlvDol yn rhagiri ar eu Cymro Distadf," Pennant," "Nanc j Ytudtithydd," "8l1o,douian," f-Iadd M">l vyuog," a'r "Budd Cwsg." Y mae y rhai'n yn y dosbarth cyntaf, ao ni fuaswn yn pebruso ihoddi y gadair i dri i eu beuwar o j honynt, p^ na buasai y gweddill yo y gys- j tadleuaoth. Fel y m..e, fodd bvn.ig, nid j gwa>th hawdd ydyw peaden'ynu, a hyny 1 oberwy.id aailedd eu rhagoriaetbau. Mwy j bodohaol fuassi estm cadair i bob nn, ood i aia gali byny fod. Fo ly ihaid llymhau y prawf-gwneyd y ffl'o I'I;'R fairnit,,ic)! yu sa th boetbaeti oa.» aifer, a "tratfa a fa'iylion sydd bron yn anwelodig 'r llygad noeth 1 Y ma;} tri o hooynt we(ti c- d dvwy y p' &w { maa tri o honynt wedi d od Ihwy y pi awf yma yn anrbydeddus, set Siiowdo"i-*n," Hedd Moiwynog," a'r Bwrdd Cusg." Y mae "SnowdODhn," et". ynhydiq yn ys gafnach n,,ei gymrodyr. Gyda'r (idiii hyn y mae y boirniad yn t¿imlo ei fod mewn bwlch cyfy g." Mewa swyn a rnelodedd, y mae Hedd Molwynog ar y blaftD, ond muwn cryfd'r; gb.uwdor (it sgrifiadol v rtue y Bardd Cwss yn well. Y toao Hedd Molwyaog yn ddyddorol odiaeth Did lies llinoll farwaidd yn y geidd, oud yn y "Barrlet Owsg y mae givyc) iea y oniaeth yn fwy dofn, ac yn twy dysithrii'l. Csinder ac arddnn<?dd y Wyodfa sydd yn y naiil, ond yn y Hall y mae ofaafiwyaetu y cecnentydd dyfnioe, uchder syffdaool y oei^ian, civchwen yr elfeuan, a gwylltmeb Natur fvnyddig, yn cikgl en portraajn gan law thhiatr, a hyny yn y fatb f"dd nes cynytehu ivisan 0 ar&wyd a synaod yn y Udarileuydd. Mewn gair, y mae eiddo "H\dd M); ,lwynf)'" yn fynydd usliel—yn Gaineaa Llawelyn o biyddist: oud Y Wy,jdfa- Owyddfa v gystadleu-eth galed a rhagoroi hon ydyw eidclo y Bardd Cvsg. c'5 ef boei-yr corbyd&dd o eistedrJ yn nghadai.r Eisteddfod y Wyddfa, dan LealweL4 Mai, yn yflwyddyu 1391. Ar air a t&yawybcd,. R. D. KOWLASD (AGtJropos). Catnatfcn, 26ai 27, 1891.

I BOREU DDYDD MAWRTH.

[No title]

jCYFARFOD TALAETHOI WESLEY…

--DYDD IAUI

I MR S. T. '"EVANS, A.S.

ICYFAhFOD MISOT, DYFF-RYNCGNWT.--

Advertising

I YR ANWYDWST (INFLUENZA).…

Advertising