Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
10 articles on this Page
Advertising
YN EI<IEU. ) DRAPERY—WANTED, an experienced 1 er or A ssir-tant -Apply at one??,i "?antile Ho?e, Talysarn. V PPRENTICE WANTED to the Draper business -Apply, William Owen,Drape- :11 Streot, Pwllheli. N ETSIEU, GF cynefia a gwaith X pwlad a phedoli; gwaith cyson i ddyo aebr.—Ymofyner & Mra Ann Hughe?, Ehil Oastell, Pentir, Bangor. YN ElSIEU, APPRENTICE i'r Drapery JL Trade-Rachgen cryf tua 16 neu 17 oed. Rba;d iddo fod yn ysgolor ac o gymeriad da. -H fyd, dau oeu dri o Deilwriaid yn eiiieu.- Tm-fyner ag Edward Hughes, Bradford Ho w, Llangefni. YN EISIEU, yn ddioed, MORWYN ( }en»ral Servant) mewn lie yn y wl°.d 17 i 20 oed.—Anfoner, gan norii'r cyflog, at Rbif 5114, Gendt Office, Carnarvon. AT REIRI MEINT A BRICKLYERS, AYn EI'IEU yn Ngbaernrfonynddioed. amryw o ddynion da a medrng. Cyflog da. —Ymofyner & D. Williams a'i Fab. 5419 TO DRAPERS.-Wanted, an experienced band.-Apply, stating sabry required, to Owen Jones, TalyMrn. DRAPERy.-Wanted for the General Drlipory and Ready Niadt)a,a Staady and pushing likND (Welsh). Apply, Hughes Jones & Co., Golden Eugle Establishment, Holyhead. aROOERV and PROVtSIONS.-JU? ?f MR ASSISTANT WANTED.—Apply by letter, stating full particulars, to D., 27, Geraint Street, Liverpool. 5383 YN ETSIEU, amryv fan symiru o Ar" yn pIli pnnt y cant o loer. Picrwydd da ar leasehold. Ymofynnr a David Williams, Tanrallt, Portdinorwic. WANTED, an APPRENTICE for the Grocery, Provision, and F;our Business. Age 15 to 16. Must be thor^ug! ly recom. mended, and able to spoak Welsh. -Apply, W. H. EVANS, Chirk Shop, Denbigh, LOANS WANTED in sums of XIOO and uowards to meet the requirements of the Improvements and Organ Comm:ttee of a Calviiiis'ic Methodist chnnel. U dobted se- curity.—Arplicatinns, stating the sum offered on loan, with lowest rate of interest requirc d, to be addressed to the Chairman of the Finance Committee, Moriah C.M. Chapel, Carnarvon. £ »} —G->llir enill Uwy riant ac yenwaneg .o8J. yo wytnnosot yn aw id a tronaat gan tBb neu rer"h, hab ymyryri dim a'u gorcbwyl Ibn p-jTr-onol,—Am tanyli n a sample, gan an on envet pe, aof mar at EvaDs, Watts and Company œ 293), Birmingna —V mae yr hyehysia hwn VB IIn y Rtllir dibynu arm. YMFUDIAETH I CANADA, Kew )L South Wales, Victori t, South Au-trulia, Queensland, Western Australia, Tasmania, Now Zealand, Cape of Good Ho. e, a Natal.— Gellir cael pob hysbysrwydd am yr amser goreu i V mf ido, y Cyflojjau, y Gweithwyr sydd yn EWeu, &c., drwy anfm chwe' stamp oeÏ1 iog.—Oyfeirer—Manager, Central Offices, Rhyl- Noder y wlad y dymunir cael yr hys- bysrwydd am dani wrth ysur'fe'iu. S' "ERVANT8 WANTED.— Reentry Othce for respectable Servants: 19, Granby Street, Prince's-road, Liverpool. Conducted by Mrs L. Morris. A convenient and easy medium for Servants requiring situations in Liverpool at a small charge. Recommended fcy some of the leading Nonconformist Minis tern, Communica j by post in English or Welsh) attended to at once. For reply send stamped envelope. WANTED. CAPITALISTS, AGRICUL W TURISTS AND OTHKRS IN "AN AD A. —Free Grants of 100 to 2r0 Acres of Land are given by the Canadian Government. Bonuses gTantcd to Sot.tler. Report?? of the British .?nt Farmers' Deleates, 1890, and other newly issued illustrated and authentic pamphlets, maps, and full information respect- ing Manitoba, or any other part of Canada-its resources, trade, demand for labour, wages paid, &c.supplied free. THE CANADIAN GOVERNMENT OFFICES, 15, WATER-STREET, LIVERPOOL. AROSÖIJ NEU AH WtiHTti. TO BE SOLD, WAGGONETTE to carry eight persons, in splendid condition, as good a- no,?. Also, stong MILK 'LOAT in good orckr; cheap to im',(date purchasers. En V,?? at Brya Falwys, Ua!lbri" Further particulars from T. S. Ingham, Ebenezor, near Carnarvon "GROWLS ON SALE.—Oua "llite LE\' -T horn C 'ck and Nine He s, 11 )aying.- Apply, No. 5122, Geaedl' OMe?, CrnatVon. ARWERTH, WAGGONETTE, ail law L-I grcf, am bris rhesYlOol Y mofyner a J. Williams, Mona View, Llanfairf ;cban. 5381. AR WERTH neu ar OSOD, Mount Villa, Twthill, Caernarfon. Am fanylion ym- ofyner D. Ed -aris. 5262 AT AMA.ETHWYR.— Gwiftau (Wires) ail law, cyfaddas at ffensio, vn hynod 0 rad.—W.Thorman, Bont Bridd, Carnarvon CAPEL HAIARN AR WERTH. Mesar- iad.deugain troedfedd wrth ugiin. heb- law ei bwrpas presenol gwn-lai fnarhdy neu ystordv.—(^ynygion i'w hanfon i'r Parob J. Griffi lIs, Llatifairfecban, lie ceir manylion. ANER CAN' PUNT.-Os ydyw eich holl t'dyledinn o clan 50p, 8e anhawsder i'w talu, gellwch wneyd Apel Cyfreithiol i dalu rhan, ac felly arbed tostau a phoen. Anfon web am Gopi o'r C5yfrait.li yn ltymrae. pris Swllt.-Ceotral Offices, Rby' 5085 BUHYM FFEtEN13IG.- Dymn y Barym sicraf a'r oryfaf o unri-yw Furym a gyny; ir yn y farchnad. Cyuyrcha fara gwynach, melusach, a mwy dymunol i'r arhwaeth nag unrhyw furym arill. Gwerthir ef yn Margor gan J. H. Williams, Garden Square, a W. Jones, 32, Well-street, Yn Ngha-rrybi gan John WilILms, 41, Thomas street. YnLlanerc ymedd gan Hugh Roberts, Penygrnig. Yn Mhwlllieli gan David Lewis, Penlan Street. Ymoryner & J. Watson and Co., 61, Union traot, Borough, London, E. LIVERPOOL•& \TORTH ALES S S. 0, NLtd. 1 w HITSUNTIDE OLIDAYS. Tm: MAaNmaEKT N'EW "TEA PHS ST. TUDNU," and" BONNIE PUIVUESS." DOUBLE DAILY SAILINGS (Sundays esC!.pr<d), BETWEKN JLIIV'RPOOL, LIJAND^DNO, BEAU. MAIUS, BANOOR, and N'ENAT BRIDGE (Weathe- ,nd ntb<=r ci'cun s' ,> co3 permitti.9 U,!iil iGth icst. "B'nnio Pt;n'n- teles I,ivc) PO^ 10..5 -I.M. arrives Livorp M -4 St I 10. 45a,m. *r»ives L verpo J 7 (I, nju. Cu an fter 20th 'nst. Prhicss" leaves Vver" 12 0 p.m. arrives f ive-n ol U o p.m. •iN.B.—7bis is th* eariy mornin s ^!ii g fr >m Wales Fir-t Salojn ''?°" ??'" 3 » 3s, First Kftloon 3f )y ip jU For ji if further infomjattoD a* p!y t 20, WATTK-STBE^T, J.IVI:: POOL. PU\r PUNT AM 6 YH ELW ER BUDD E'LWYS ST. P A DARN, LL \MJEhlS. rVHOODIR £5 am y oyfrifj.tcl cywiraf ■ (y c.5 i w rhanu os mwy nr g U', yn pywir) o^r lly.hyenau 0 R A yn v 4 a'r 5 ben o i1, istol 1 !o:m yn yr a '!)' dau n ittig) Cym- »>eg neu Seisnig Gyr r cyf mri1 pob lIytb. yren, a'r oil g\da'u gilydd. K< ihlsu i'w harfer —fc.PC K.. lea B & F.B.S. argraphiad Oywafg >»u Seisnig hfb fod nwchlaw 10 m!wydd • mgauT 6 tamp (OMog a 3 dirnf.1I 3TH y canlyniad, os yn rfvnol, Anfoner ateb on cyn neu ar Mehefin iiil, 1891, a th) feirie r A. MUCK1 ESTON, :c.:¡ care of Re fcir Llanberia. MESSRS W. DEW AND SON. COUNTY OF ANGLESEY. I LLYSLEW FARM, NEAR GAERWEN. SALE OF THE WHOLE OF THE LIVE AND DEAD FARMING STOCK. AND THE USEFUL HOUSEHOLD i FURNITURE. \f ESSRS W. DEW & SON will oTer ?-L for Sale by Public Auction, on thepre mises as above, on WEDNESDAY, MAY 27TH, 1891, the whole of the LIVE and DEAD FARMING STOCK, comprising Two Mowing Machine!, Four Strong Cart and Frames, Single and Double Ploughs, Scuffle s, Drills, Haymaker, capital Oilcake Crusher, Turnip Pulpers and Slicers, Weighing Machine, Rollers, Harrows, Set of Single Harness, Throe Set. of Carts and Leading Gerlr, and other Implements in Husbandry; Market Dog Cart and useful Gig, about 18 Tons of Hay and 45 Tons of Straw, 14 GRAND MILCH COWS, in Calf or just calved, a Two-year old Welsh Black Bull, Twelve fine Two-year-o d Welsh Black Bullocks, Seven Two-year-old Welsh Heifers, 21 Yearlings and 14 capital Calves, 46 Young Shropshire and Lleyn Ewes and Lambs, 93 Welsh Mountain Ewes with Lambs, and 50 Fat Lambs, Cart Mare with Foal at foot, Two capital Cart Mares, eged, good workers; a grand Two year old Bay (Jolt, by "Carbon," Yearling Colt, Yearling Filly, Bay Mare Pony, Six-year-old the useful and well made HOUSEHOLD FURNITURE, comprising briefly Two Handsome Mahogany Cheffoniers, Mahogany Circular and other TableR, Single and Fa,y Chairs and Couches upholstered in Leather, the Contents of Four Bedrooms in Mahogany, and nther Bedsteads. Three Feather Bóas, Washstands, Dressing Tables, Chest of Drawers. Single Chairs, Toilet Ware, and other Bedroom Requisites, together with the Kitchen Utensils, &c., &c. SALE to commence at 10.30 a.m Catalogues may be obtained at any of the Hotels or Inns in the neighbourhood, on the premises, or of the AuoTMNEEm, Wellfield, Bangor. MESSBS WILLIAMS & JONES, COUNTS OF ANGLESEY. HIGH STREET, LLANERCHYMEDD. SALE OF SUPERIOR HOUSEHOLD FURNITURE. ESSRS WILLIAMS & JONES are in- 1VL Htructed by Mr Owen Dew to Sell by Public Auction, on the premises as above, on Wednesday, May 27th, 1891, a collection of superior Household Furniture, including Draw- irg-r orr. Suite in dark green plnsb velvet, I walnut Cheffonier with plateglass back and doors, mahogany and irou Bedsteads, spring and wool Mattresses, mahogany Table-, Hat- stand, Oak Bureau, gilt Werglasses, black and gold Ornamental, oak and caue seated Chairs, &e. Further particulars in posters. AMLWCH. ANGLESEY. IMPORTANT TO FARMERS, BUTCHERS, AND OTHERS. V/TESSRS WILLIAMS & JONES will iVJL Sell by Public Auction, at the field ad- joining the Marquis Inn, Amlwcb, on Satur- day, the 30th May, 1891, at 2 p.m. prompt, Fat Cows; In-calve Cows to calve early 4 three-year-old Steers 13 one-year-old ditto 2 Bulls one year old 25 Sheep 24 Lambs; Gig, Phseton, Waggonette, Water Cart, Set Harness, Gig Lamps, Donkey Cart & Harness, & also a miscellaneous assortment of House. hold Furniture. Entries are invited to the Auctioneers up to day of sale. Amlw.h, Anglesey. MR J. G. JOKES. CAEAU UCHAF, PENYFFRIDD, RHOSTRYFAN. 0 BWYS I FFERMWYR AC ERE ILL. DYMUNA MR J. Q. JONES wceyd yn hysbys ei fod wedi oi gyfurwyddo gan Mr David Jones, yr hwo sydd yn rhoi goreu i ffarmio, i Werthu ar Anction gyhoeddus, yn y lie uchod dydd Sadwrn, Mai 30ain, 1891, am ddau o'r gloch yn y prvdoawn yn brydlon, y Stoc a ganlyn o Wartheg yn en !lawn proffit, 3 o Loiau haner blwydd, 1 FArlan 3 oed 14 o ncbder, hefyd Merlen Mynyddd 4 ned, amryw o Ddefaid ac Wyn, Trol, Set o Harness, &c., & Y Tir i gael ei osod ar auction, i'w bori neu i'w dori'n wair. Rhoddir Coel gyda Meichiafon boddhaol hyd Fiair Tanhwedd, Caernarfon. Am ragor o fanylion ymofyner a'r Arwerthwr, P.itsrnnstar Buildings, Caernarfon. BRYN DEULYN, NANTLLE, NEAP CARNARVON. SALE OF THE ENTIRE HOUSEHOLD FURNITURE ANO EFFECTS. VfR J. G. JONES begs to announce ha J, irg received instructions from Mr Thomas, who is leaving, to Sell by Public Auction, on thepremisas as above, on Tuesday, June 2nd, 1891, the whole of the Household Furniture and effects, comprising briefly of the following -Mahogany Chairs in hair seating and cretone, Couch, Easy Chairs, Tables, Wicker Cha rs, Fancy Table3, Waihing-stands and Dreaving Tables, Feather and Flock Beds, Hair and Flock Matresse, Chest-of drawers. Looking Glasses, Oak Cupboard, Night Com- mode, Iron and Brass Bedstead, Carpets, Stair Rods, Window Pole and Rings, Skin and other Hearthrugs, Coal Scuttles, Foot Stools, Oak Kitchen Dresser, Urockery Ware, Mangle, Dinner Set, Meat Safe, Bedroom acd other Chairs, Towel Rails, Elec'io-plated Goods, Cutlery, Ornaments, &c., &c., togother with all the Kitchen Utensils, too numerous to mention. Sale to commence at One o'clock prompt. For farther particulars apply to the Auc- tioneer, Paternoster Buildings, Carnarvon. HENRY LAURANCE'S IMPROVED SPECTACLES Y mae y Gwydr-ddrycbau ucbod wedi profi yn fendithiol i filoedd, ac argyml-ellir hwy gan brif feddygwyr (jolyg^n fel o'r gwerth mwyaf I rai a llyga'd gweiniaid ne i anmharedig. CRVN0DEB O SAI O'R T STTSORTPAU — O. Wynne Griffith, Ysw, L.R.O.P.,M,R.O.S., The Highlauds, Pwllheli, a ysgrifena Y mae'n bleser mawr geayf ddwyn tystiolaeth 0 ragoroldeb eich Gwydr ddrychau, a bydd i mi eu cymhell i gyfe llion al-ent fod mewn angen am wydrati." T. Eyton Jones, Ysw., M.D., F.R.C.S. (Edin.), Grosvenor Lodge, Wrexham, a ysgrif. ena :—" Cynorthwyant yr olwg heb effeithio y llygaid, pa mor hir bynag y gwisgir hwy. Y mae'rgwydrau'n glir, a cha y sawl fyddo ar o eu hangen fudd oddiwrthynt." CANNOEDD 0 OYSTIOHETHAU CYFFELYB Wedi cu derbyn oddiwrth t'eddyg m, Clerig' wy, r-c eraill a gawsant fudd o'u gwisgo. Rhestr i'w chael ond anioa am dani at DAVID PARRY, JEWELLER & OPTICIAN, 18, PALACE-ST., CAER. ARFON, Gan yr hwn y gwerthir 1 Gwydrau hyn. D.S.—Y mae pob Sportol wedi ei stampio "H L ",bob yr hyn nid yw eiddo Laurance.  [?ISTEDDFOD G?DEHUOL ANNI- '? BYNWYR FFESTI?OG, DDYDD NADOLIG, 1891. Pryddest, "Y Cysegr Sancteiddiolaf" heb fod dros 350 o linellau (agored i'r byd). Gwobr 3p 3-, a Chadair Dderw gwerth 3p 3s. Beir- niad. Parch H. Elvet Lewi., Llanelli, South Wab. Rhaid i'r oyfansoddiadau fyned i law y beirniad ar neu oyn Tarhwedd 26, 1891 Gellir cael rhestr gyflawn o'r Testynau ond anfon stamp i'r ysgrifenydd, W J. Williams, Ty'n y-cefn,Tanygrii!iau,Blaenau Ffestiniog. pORNS & BUNINS- Gentleman many years tormented with Corns, will be ;-z .a,ra others the information > y whicb he b tained their complete removal i. a short period, ,? .kort period, thollt pain or inconvenience. Send address on j stamped eavelope to S. F. WOOLLATT, Esq. Ware. Herta. 1&1 I PUBLIC NOTICES.. IN THE COUNTY COURT OF CAR-1 NARVONSHIRE HOLDEN AT PORT- MADOC AND BLAENAU FESTINIOG. | WILLIAMS V. WILLIAMS. PORTMADOC. TO BE SOLD BY AUCTION (under an Order made in the above action) by Mr Henry Roberts,at the Newsroom,Cornhill,Pnrb- midoc, on Friday, the 29th day of May, 1891, at two o'clock p.m., (subject to conditions to be there and then read), All those 64-64ths shares of the SCHOONER MESSENGER. The above vessel now lies at Pertmadoc Har- bour, where she may be inspected. For further information and particulars apply to Messrs Lloyd-Georsre and George, Solicitors, Criccieth and Portmadoc, to R. Mostyn Roberts, Esq., Solicitor, Carnarvon, or to the Auctioneer at Pensyflog, Tremadoc. TO BUILDERS AND CONTRACTORS. PARTIES desirous of giving in Tenders L for pulling down present Farm Building, and for the erection of certain new ones at Merchlyn, near Conway, can see the Plans and Specification upon applying to Mr G. O. Jones, Merchlyn, or at the office of the architect, on and after the 22nd of May, 1891, between the hours of 10 a.m. and 5 p.m. Approved sureties will be required for the due performance of the contract. Sealed tenders to be delivered to Owen Janes. Esq., Green Bank, Carnarvon, marked outside, 11 Tenders for Merchlyn Farm Build- ings," not later than the 5th June, 1891. The lowest or any tender not necessarily accepted. L. OSBORNE WILLIAMS. 70, Victoria street, Liverpool, and Bangor. TO BUILDERS.-Proposei new School- room, &0.. in connect'on with Gorslwyd Calvinistic Methodist Chapel, Rhosybol, Anglesey. Plana and Specifi,ation of the above are lying for inspection at the Chapel-house and at the office of the Architect at Bangor, Tenders, marked outside" Tender," are to be delivered to the Rev Wm. Roberts, Rhosybol, Anglesey, not later than one o'clock in the afternoon of Thursday, the 4th day of June next. The lowest or any other tenderjjot necessarily accepted. B'ngor, RICHD. DAVIES, May 23rd. 1891. Architect. TO BUILDER*. J ALTERATIONS, &c., TO TPrE IimDEPEN- DENT CHAPEL, GWALCHMAI. DERSONS desiring to tender for the 1 above may inspect the Plans and Specifi- cations at Mr Griffith's, Hendre, Gwalchmai, on or after Tuesday, 12th inst. The tenders to be addressed and sent to the Rev Cynffig Davies, M. A., Grammar richcol, Menai Bridge, Wednesday, the 27th of May. The Committee do not bind themselves to the lowest or any other tender. May 8th, 1891. MORFA MALLTRAETH A CHORS- DDAUGAU. AT CONTRACTORS AC ERAILL. jITAE y Cynrychiolwyr yn barod i dder- l byn TENDERS am y gwaith sydd i'w wneyd ar y Cobiau a'r Afonydd yn yatod y flwyddyn ddyfodol. Gellir gweled Specifications yn swyddfa Mr R. Algeo, Surveyor, Porthaethwy, a chan Mr Owen Owen, Trosyrafon, a Mr Hugh Evans, Pare Mawr, Trefdraeth. Tenders o dan sel, wedi eu marcio Mall- traeth Tenders," am y rhanau gwahauol (y rhai a roddir yn y Specifications) o'r gwaith i'w gyru i mi, ar neu cyn 28 Mai, 1891. Nid ydyw y cynrychiolwyr yn ymrwymo i dderbyn yr isaf neu unihyw tender. J. RICE ROBERTS, Yngrifenydd y Cynrychiolwyr. Beaumaris, Mai 16eg, 1891. TE AM lOp 12s 6c, a 25p 10s 1 Y PWYS. MAZAWATTEE. TE AM 10P 12s 6c, a 25p 10s Y PWYS. MAZAWATTEE. TE AM lop 12s 6c, a 25p 10s t Y PWYS. MAZAWATTEE. TE AM 10P 12s 6e, a 25p 10s Y PWYS. MAZAWATTEE. AM 10P 12s 6c, a 25p 10s ) Y PWYS. MAZAWATTEE. TE AM lop 12s 6c, a 25P 10s t Y PWYS MAZAWATTEE. HIE AM 10P 12S 6c, a 25P 10S Y PWYS. MAZAWATTEE. TE AM lOp 12s 6c, a 25p 10s t Y PWYS, MAZAWATTEE. TE AM lop 12ti 6c, a 25P 108 Y PWYS. MAZAWATTEE. GORTJCHWVjuV Vi4 ARblNIG, Carnarvon J:n08.awis & Go Bangor Thos Lewis & Co Holybead Thos. Lewis & Co. Amlwch Thos. Lewis & Co. Llanerchymedd Thos. Lewis & (Jo. Llangefni Thoo, ?owis & Co. Lp = Thoa.Lewia&Oo. Bethel Thos. Lewis A Co. Bodedern Thos, Lewin & Co. Pwllheli Thoa. Lewis & Co. ronmaonmawr Thos. Lewis fV Bettwsywd I I BwUoson, Llyi Ciraa^; Oolwyn Bay E. feoberts, uxkridge House Abergele J. W. Ellis, Market-street, Rhyl Jones & Son, Abbey street Denbigh W. Clwvd Pierce. Mold Humphrey Lewis,High-street Ruthin E. Hughes, St. Peter s Houpe Wrexham H. & T. Jones. Llandudno Stephen Dunphy Central Stores. Barmouth Edward Williams, 3, Belle Vue Arcade. Corwen J. Parry, Bala — J. Parry. Dolgelley Richard Mills, Towyn R. J. Roberts. Aberdevey William Jenes. Macbynlleth J. M. Breeze, Dovey View. Borth A. L, Lewis, London House, Aberystwith Thos. Griffith, The Lion Tea Warehouse, Corri:4 M. E. Davies, windy Cemmaes and Mallwyd David Evans. Holywell ?. J. Hague. ibl Llanrwst D. Williams,Liverpool House St. Asaph Jones 4, Son,Liverpool St, Maityn T. J. Pownall and 00. Llangollen H. Matthews. R. W. Bowen,Obester.street The MAZAWATTEE CEYLON TEA 00 Eastcbca ) Buildinga, London, B.C. YN AWR YN BAROD-PRIS DWY GEINIOG LLAWLYFR Ar Wersi Tegolion Sabbotholy Methodist- iaid Calfinaidd,am y flwyddyn Ebrill 1891— Mawrth 1892, yn cynwys Hanesiaeth Ysgrythyrol, Genesis xxvi-I., gyda Map, gan Edward Jones, Bangor. G styngiad iysgolion a theleran arferoli lyfrwerthwyr. Y mae I lawer m^'i o COMPASSED CORNED BEEF, I pob un yn cael ei osod allan yn I "brongystal ag un Libbys.r NiD YDYNT ond fel pob lychiad, y maent yn dciffygiol yn :insoddau achus. aC ajchwaeth gynyrchiol iy gwreiidiol Gofynwch am LIBBY'S COMPRESSED BEEF a Gynwch ei gael. werthir ef yn mhobman. Dymuna CADWALADR WILLIAMS, DINORWIC HOUSE a'r LEEDS HOUSE, Caernarfon, alw sylw arbenig Penau Teuluoedd ac eraill at ei Stociau anferth o DDILLADAU PLANT, yn cynwys Jersey Suits, Sailors' Suits, Norfolk Suits, a Rugby Suits, pa rai sydd, o ran style, gwneuthuriad, a phrisiau, y 1u. hwnt i ddim a arddangoswyd yn Nghymru erioed o'r blaen.- Y LEEDS HOUSE a'r DIN- ORWIC HOUSE, Cadwaladr Williams.
I 'EGLURHAD.
I EGLURHAD. Yn y Genedl am Mai 6, cyhoeddasom baragraph yn rhoddi hanes claddedigaeth Evan Roberta, Fronoleu, Tanrallt, LIsa- llyfni, yn yr hwn y dywedid ddarfod i'r periglor- y Parch T. Edwards (Gwynedd), anghofio neu esgenlusi presenoli ei han mewn angladd yr hwn yr ymgymerasai fod ynddo. Y mae yn ymddangos j'n Rohebydd wneyd camgymeriad yn nglyn a'r mater. S'crheir ni mai clerigwr arall o'r lie anghof- iodd yr angladd, ac nid y Parch T. Edwards. Drwg genym i'r camgymeriad ddigwydd, ac yr ydym yn cymeryd y cyfle cyntaf i'w gywiro. Derbynied ein cyfaill Gwynedd ein hymddiheurad llwyraf am yr amryfus- edd, oblegid y mae yn wir ddrwg genym ddarfod i'r camgymeriad gael ei wneyd.
INonIADAU CYMKEIG Yl "MERCURY."…
INonIADAU CYMKEIG Y l "MERCURY." r Ysgrifenydd galluog, ar lawer cyfrif, ydyw gohebydd Cymreig y Liverpool Mercury, ac y mae ei "Nodiadan," a ym- ddangosant bob dydd Mercher, yn dra dyddorol a darllenadwy. Os gwir y chwedl parthed eu hawduriaeth, y mae y Notes from Wales yn dda ragorol ag ystyried na ysgrifenir hwynt gan un yn byw yn Nghymru. Rhaid cyfaddef,modd bynag, fod gormod o'r elfen groes-rywiol yn nodweddu y gohebydd hwn, yr hyn a welir yn ei gyfeiriadau dirmygus at ymdrechion yr aelodau Seneddol Cymreig. Lied anaml y gwna -in Seneddwyr ddim fydd yn dyfod yn hollol i fyny a safon y gohebydd a phan yn ysgrifenu am danynt fe fydd ei bin, fel rheol, wedi ei drochi mewn wermod. Mae yn hoff neillduol o ymosod ar Mr Lloyd George. Yn gyffredin gwisga ei ymosodiadau mewn gwisg fel- fedaidd,ond yn ei "Nodiadau" yr wythnos ddiweddaf nid yw yn ymdrafferthu gyda'r melfed, ond yn ymosod mor ddiseremoni ag o chwerw. Ymddengys i Mr George draddodi anerchiad mewn cyfarfod dir- west. Yn awr, mae yn berffaith ddeall- edig fod gtaddau helaeth o ryddid yn cael ei ganiatau i ddyn wrth ddweyd gair ar ddirwest, a phechod anfaddeuol ynddo fydd peidio dweyd rhywbeth doniot neu ysmala yn ystod ei araeth. Mewn ysmal- dod, yn ddiameu, y dywedodd Mr George nad oedd yn Nghymru yfwyr cymedrol. Yr oedd y Cymry, meddai, naill ai yn llwyrymwrthodwyr neu yn feddwon Nid yw hyny yn wir, wrth gwrs, er fod ynddo beth gwir. Nid yw yn wir nad oes yn Nghymru yfwyr cymedrol, ond y mae yn wir nad oes yn Nghymru gynifer, ar gyfartaledd, o yfwyr cymedrol ag sydd yn Lloegr. Ryw- sut mae yn fwy naturiol i'r Cymro lithro i ormodedd ar ol dechreu nag ydyw i'r Sais. Ar yr un pryd nid yw dywediad Mr George yn llythyrenol wir, ac nid ydyw yn ryw ysmala iawn ychwaith. Eto i gyd methwn weled paharn yr oedd yn rhaid i oheb- ydd y Mercury gael ei gythruddo i'r fath raddau o'i herwydd. Haedda Mr George, fe ddichon, air o gerydd ysgafn, mewn dull chwareus, am ei ymgais at ysmaldod. Ond y mae y gohebydd wedi cario y peth yn rhy bell o lawer. Gyda difrifweh sydd yn chwerthinllyd o angerddol ac ofnadwy, dywed bethau celyd iawn am Mr George, a sonia am areithwyr yn siarad rywbeth ar lwyfanau cyhoeddus YIII unig er mwyn lladd amser. Mae yr ymosodiad mor chwerw a chiaidd nes y drvgdvb- laecn ioa rhywbeth hebliW yr ,araeth ddirwestol wedi ei gynhyrfu. Posibl yw, pe gwyddem y cwbl, nad yw mor anes- boniadwy ag ydyw o anesgusodol. Yn y Mercury am ddydd Sadwrn y mae Mr George yn amddiffyn ei hun; ac nid ydym yn sicr nad yw y gohebydd yn barod i edifai hau erbyn hyn iddo ddefnyddio y fflangell mor ddiarbed. Ca ei dalu yn ol "yn ei goin ei hun," ac nid heb log lied helaeth. Amheua Mr George a ddarfu iddo ddweyd yr hyn a briodolir iddo gan y gohebydd, oherwydd yr oedd holl areithiau y cyfarfod wedi eu trin yn bur ddiseremoni gan yr adroddwyr. Ond os darfu iddo ddefnyddio y geiriau, fe wnaeth hyny mewn ysbryd chwareus, ae nis gall ddeall pa fodd y cynyrchasant y fath ystorm o dymher yn meddwl y gohebydd. Credwn fod gan y gohebydd hwn, fel un o wyr y wasg, berffaith hawl i farnu, ac hyd yn nod i geryddu aelodau Seneddol; ond dylai wneyd yn sicr, cyn ymosod, fod y sawl yr ymosoda arno yn gwir deilyngu y cyfryw driniaeth. Ofnwn na fu yn ddigon gofalus yn hyn y tro yma.
[No title]
Penodwyd y lpirch John Evans, Crng- hywel, yn weinidog ar eglwys yr Arglwyddes Llanover yn Abercam. Yn dra sydyn, ddydd Sadwrn, bu farw Mr W. Lort, ysgrifenydd cyfrinachol Mr Assheton Smith, y Felinheli. Cydsyuioa-i Mr Victor Cavendish, mab y diweddar Arglwydd Edward Cavendish, i fod yn ymeeisydd Uadebol dros' Orllewin awydd Detby.
- - - 'III:! LLYTHYR O'R SENEDD,
'III:! LLYTHYR O'R SENEDD, GAN MR LLOYD GEORGE, A.S. S SADWRN. CyfiltfyddilSOIÐ ddyddl?iar 01 gwylialr an 0 r#n en bvrdra. -Ty:dl ????cr y noswaith hono yn anerchad i !l ?'y? ddadl led bwysig & ar5 °?''y?° Mr BaIfoM yg!y.t a M?nr Tir y Swyddelod. 0101g- )a_adrM newydd yo cyfyn? gweitbred- "dM y .aesur i diroedd 0 dan 30p o rent. SYDlad ME KATHBOHB ydsedd hwn yn y gwreiddiol, a chatodcl gefnogaeth lad gyffredinol yn mhob cyfeir- iad. Yn unig gwrthwynebai y Gwyddslod gwrth-Barnellaidd ef. HMrant h'.vy na werthai unrbyw dirfeddianwr ei dyddynod heb ;a.el ymwared a'i holl yatad ar yr un pryd. Y mae 11awer o wir yn byn, Y prif gymh^lliad i'r ysweioiaid Gwyddtl:g wertha fvdi y hyddant yn cael ymwared A thir na ddyga unrhyw ardreth i'w pocedau, tra y marnt n daa yr angenrheidrwydd o gadw ystiwardiaid ac eraill i'w orucbwylio. Trwy'r mesar hwn derbyniant aur melynion o dry.- orfa Prydain am yr hyn na ddygodd liw aur i'w coffran er's blynyddoedd. Ond cs (;e.ir y cynygiad i gyfyogu'r arwerthiad- au i ffermydd o dan 30p o brisiad, byddai'r tyddynod mda yn cael eu gwertha, tra yr arhoaai ambell i fferm yma ac acw yn ea canot yo meddiant y tirfeddianwr. Byddai traul y gornchwylwyr yn aros, ac oi chai yr yswsin waredigeeth o'i benbleth o fod yn dirfeddianwr Gwyddelig trwy drosglwyddo yr oil ohoni i drethdalwyr Prydaio. Y mae yn hyn yraddangosiad o reswm. Ond i'r sawl oedd a ewyllysio rbwystro mesar mor ynfyd dd'od weithrediad o gwb! yr oedd hwn yn rheswm da dros gynygiad yr Ysgrif- enydd Gwyddelig. Felly cafodd bleidlais y Radicali&id yn y Ty. ODd yr hyn oedd. fwyaf nodedig yr y ddsdl ydoedd CYMHORTU A CnTMERiDVTYAETn PABNEtl. i Balfour. Siaradodd y cadfridog diradd- iedig yn gryf a chynhes iawn dros yr adrun, y mesur, a'r awdwr. Dywedodd lawer o betbau sarhans am y blaid Ryddfrydig, ond nid nedd ganddo ond canmnliaeth i'w dywallt ar b11 y Toriaid. Wrth gwrs, enillodd gl id eu haelodau a'a newyddiaduroo. Rhytedd fel y cue y cyfeillgarwcb cydrhwng y gelyrtion hyn i Ryddfrydiaeth ya tyfu. Y mae ea galyniaeth yn cael ei wrthweithio gan yr nn elfen. N,'A Wner aeth y Mesur trwy'r pwyllgor. Cafwyri un ddaol led idyddorol. Cyn/g- iodd Mr Sexton welliant i'r perwyl fod gan y tyddynwyr a drowyd allan o'u cattref- leoedd yu ystod y blynyddoedd terfyslyd .i?thant heibio bawl i fantsisio ar y Mesur. Siaradwr hyawdl ydyw Mr Sextsu, fel y pwyrpawb a wyliant adroddiad n y dadl- euon Ovryddelig yn y Ty. Nid oes un gwr yn y S'Wid, ag eithrio Air Gladstone, a chanddo gymaint cyflswnder o eirian coeth- ion; a cbyda'r un eithriad nid oes un Senoddwrall wneyd yr hyn elwiryn oration, arseth o nodwedd aruchel, fel Sexton. Cyd- nabyddir hya yn gyfErcdionl; ac eto bachgea liollol gyfiredin ydyw yn ei haniad a'i ddygiad i fyny. Ond heblaw bod yn siaradwr coeth a dooiol, y mae vn un all I feistroli minylion mesuran. Nid oedd yna dri yn y Ty oedd wedi meddiann mor llwyr a Sexton holl adranau y Mesur Tir presenol —dyweder Balfour, Healy, a Chance. Gwnaeth araeth dawel a difrif o blaid y tyddynwvr digartrefedig. Apeliodd yn ddwys at ddynoliaeth Balfour i adfer heddweh a theimlad da yn ardaloedd gwledig yr Iv.erddon. Eithr vn ofer. Od nad ydyw Mr Balfour y gwladweinydd caletaf a lywr.draethodd y Owyddelod etioed, ceisia, i", gwna ymffr at ei fod felly ar di-uon. Efe a wrthododd ymbil her xt.m. Gwuaeth Mr T. P. O'Connor ymdrech pe'lach i'w leddfu. Siaradwr gwych yw Mr O'Connor, ac yr ydoedd ei araeth heno yn llawn teimlad. Felly hefyd eiddo Healy. O'r hyn ileiaf, gwnaeth Healy ei oreu i fod yn gymedrol ac ymbilgar yn ei ymadroddion. Methodd unwaith nea ddwy. Pan weki Balfour yn rhvw hansr gorwedd yn berffaith ddifater i'r apeliadau taer wnaethpwyd iddo, torai Healy allan weith- hu o'i lwybr i roddi blaen ei bicell finiog yndda i'w dde ro. Gwrthod wnaeth Bal- four erddynt ol). Ni raid ddyweyd fod y Torhid wedi sefyll un ac oil wrth gefn ei wrthodiad. Cefais lythyr boteu heddyw oddiwith. Gymro twymgalon yn gofyn i mi EGLURO'R "CHILTERN HU.VDBEDS yo fy Ilythyr nesaf. Bydd yn dda genyf yn fy llythyrau roddi eglurhad ar unrhyw fater gwleidyddol hyd y gallaf, os bydd o ddydd. ordeb eyffredinol, Credaf fod hwn yn gyfryw, fally gyda phleser cydsyniaf a'i gais. Nis gall aeloi seneddol ymddiswyddo. Nid oes unrhyw ddarpariaeth yn y gyfraith ar gyfer hyny. "Ond mae yna hen ddeddf yn trefuu os bydd unrhyw aelod seneddol yn ■ymaryd swydd a chyflog yn nglyn a hi o oan y Goron ei fod yn colli ei le. Dyaa i chwi y rheswm pabam y bydd Gweinidogion v Guron yn cael eu hail-ethol pan y derbyn- iant swydd. Dyna hefyd y rheswm paham y bu raid ail-etfcol Mr W. H. Smith y diwmoi o'r blaen. Penodwyd ef yn hyn a olwir "Warden of the Cinque Parts," math o wyliwr ar bum' prif porthladd y Sianel Seisnig. Mewn gwirionedd, ni dderbynia unrbyw gyflog, ond gan ei fod mewn enw yn myned trwy hyny yn bercben ar bob llong a ddryllir ar ymylon y porthladdoedd o dan ei ofal, ystyrid ei fod yn derbyn swydd ag Plw yn ndyo a hi o dan y Goron." Felly peidiodd yr hen wr a bod yn selod SeneddoI y foment y penodwyd ef. Rhywbeth tebyg i hyny ydyw stiwardiaeth y Chiltern Hundreds. \r unig wahaniaeth ydyw y derbynia Mr Smith gastell, sef Caftell Dover, yn nglyn A'i swydd ef, pryd na ddng etiwartiaeth y gantref ddim—na elleiniog na chastell-i'w derbynydd. Ond mewn enw y mae yoa fees i'w derbyn. I Feny, pwy bynag a benodir yn oruchwyl- iwr ar Giitref Chiltern, cyll ei le fel aelod. Wrth gwra dyna ei ddyfcen yn yaofyn am dani. Rhoddir hi i ba aelod bynag a ymofyno am daoi yn ddinag. Wedi derbyn ohom hi gall ei rhoddi i fyny drachefn. Dyna esboniad byr ar y Chiltern Hundreds. Cynygia Syr Henry James yn awr yn ei ¡ J íIf ar ioa DOo aelod i gael y fraint o ym- I dtiiswyddo heb fyned trwy yr holl ffng a'r ffoiineb o gael ei banodi yn yetiward didal. Yr anhawsder gyda her Mr Maurice Healy i Mr Parnell, neu yn fwy cywir derbyniad Healy o her Parnell, ydoedd hwn: mynai Parnell i'w wrthwynebydd yniddiswyddo yn nghyntaf. Na, meddai Healy, nid oes genyf fi ddigon o ymddiried yn eich gair chwi i wneyd hyny. Hwyrach pe yr ymddi- swyddwn i y chwiliech chwi aia rhyw esgua i osgoi dilyn fy esiampli. Fe gaiff dan chwip, on o bob plaid, fyned a'n ceisiadau ni ein dau am y Chiltern Hundreds ar yr un adag at Gangbellydd y Trysorlys. Jë, meddsu Parnell, oad ois gall roddi'r swydd i ddau ar unwaith. Dyna un ffordd a gymerodd i dynu yn 01 ei her. Nid oedd dim yo hyny oanys gailasai Parnell roddi'r swydd i fyny cyn pen deog mynyd ar ol iddo ei derbyn a Mr Goschen ei throsglwyddo i Mr Maurice Healy. Hyderaf fod yr eglnrhad yn glir i'm go. hebydd.
Y LLOFRUDDIAETH .YN LERPWL.
Y LLOFRUDDIAETH YN LERPWL. Y mae John Conway, yr hwa a gyhuddir o lofruddio Nicholas Martin, ac a ddaliwyd mewn llety yn Heol Bridgewater, yn 60 mlwydd oed, ac y mae ya gynrychiolydd cangen ganolog Undeb y Llongwyr &It Tanwyr. Dywedir fod yr heddgeidwaid wedi dyfod o hyd i'r person a werthoddy gyllell a'r Ilif, ac fod y person hwnw weai adnabod Conway. Pan gyhnddwyd y carcharor yn y trengholiad o gyflawni y llofruddiaeth dywedodd, "Fy Nuw, fy Nllw. nid wyf yn euog." Dydd Sadwra claddwyd gweddillion y bachgen MMtm yn mynwent Ford, yn ol y ?ybyd" yddo. Yr oedd y ?ddedimath Jd-yd U. mawr 0 ii. 0. d V, dodi ar y bedd ? .J
AT EIN GOHE3WYR. I
AT EIN GOHE3WYR. I YMOFYNYDD.— Geilw y gohebydd bwn ein sylw at ffaith dra anghyffradin a gymerodd le yn ddiwaddar, ac a gofnodwvd yn ein colofnaa yr wythnos ddiweddaf sef priodas gweinidog yr efengyl gyda'i nith- merch i chwaer iddo. Dywed ei fod wedi arfer eredu fod y briodas yn waharddedig yn ol Gair Duw, a gofyna am oleuni gan rywnn ar y mater. Diau y bydd i awdur- dodan yr enwad y perthyna y gwr parch- edig iddo, yn yr amser priodol, roddi golea-fynag i'n gohebydd ar amgylchiad, a dyweyd y lleiaf, sydd anghyffredin yn ein dyddian ni. CYMRO.—Hawdd gweled ar unwaith mai adroddiad o gyfarfod ffugiol a anfonasoch. Cynghorem chwi i ochel llwybran, rhag i chwi ddyfod i faglan y gyfraitb. AP MOEOAK —Heb yr enw priodol.
IELLIS A GEORGE YNI MANGOR.
ELLIS A GEORGE YN I MANGOR. Digwyddiad lied awgrymiadol oedd i Mr Tom Ellis, A.S., fyned i Fangor, y ddinas fwyaf eglwysyddol a landlordaidd yn Nghymru, i draddodi ei araeth gyntaf ar ol ei ddychweliad o Affrica Ddeheuol. Wrth ddesgrifio Bangor fel dinas Eglwys- yddol a landlordaidd, nid ydym yn awgrymu fod mwyafrif y dinasyddion yn Doriaid. I'r gwrthwyneb, credwn fod eu eyflwr yn yr ystyr yma yn dra boddhaol, ac fod eu Rhyddfrydiaeth o ansawdd gref ac iachus. Ar yr un pryd nid anmhriodol, ni dybiwn, ydyw galw y ddinas lie y mae yr esgob a'r deon, yr archddiacon a'r canoniaid, a'r eglwys gadeiriol, yn ddinas Eglwjsyddol; ac y mae cynifer o land- lordiaid yn trigianu yn y gymydogaeth a'r rhai hyny yn chwareu rhan mor bwysig yn mywyd y ddinas, fel y mae yn naturiol meddwl am Fangor fel dinas landlordaidd. A phur arwyddocaol ydyw gweled Mr Tom Ellis yn myned yno yn gyntaf man. Gelyn anghymodlawn ydyw i aristocratiaid eglwysig a thirol, a rhuthr- odd i ganol y frwydr y cyfle cyntaf. Llongyfarchwn ef ar ei ddychweliad, ae eiddunwn iddo oes faith ac iechyd cryf i ymladd à gelynion cynydd a rhyddid a I cbyfiawnder. 1 ddyn ag y mae gwladgarweh yn berwi yn ei fynwes anmhosibl bron fyddai traddodi araeth heb son rywbeth am y ayiaudiad cenedlaethol. Dywedodd Mr Ellis fod cynydd gwleidyddol Cymru yn dibynu ar wladgarwch. Yn ystod y pum' mlynedd diweddaf," meddai, "y mae Cymru wedi gwneyd mwy o gynydd mewn gwthio ymlaen ei hawliau cenedl- aethol nag a wnaeth mewn unrhyw gyf- nod blaenorol, ac nag a wnaeth yr un o'r tair cenedl arall. Y mae hyn i'w briodoli i'r ffaith fod Cymru wedi codi i fyny faner hunaa-lywodraeth. Rhoddodd hyn ddyddordeb newydd, nerth mwy ang- erddol, ac amcan mwy anrhydeddus i wleidyddiaeth Gymreig." Tra yn cyd- nabod mai y pwnc blaenaf a phwysicaf yn Nghymru ar hyn o bryd ydyw Dad- gysylltiad, nid yw Mr Ellis yn cydolygu a'r sawl ddywedant na ddylid talu sylw i'r un pwnc ond hwnw. Creda y dylid dwyn achoa Ymreolaeth i Gyoom i'r ffrynt gymaint ellir, ac mai oddiar safle gwladgarol y gellir dadleu achos Dadgys- ylltiad yn fwyaf effeithiol. Gwnaeth hefyd sylwadau amserol ar addysg gan- olraddol ac addysg rydd, a rhybuddiodd y Bangoriaid rhag cael eu twyllo gan addewidion teg y Toriaid. Ceisa y Tori- aid trwy gynllwynion bradwrus roddi miloedd o arian y cyhoedd i ysgolion eglwysig, ysgolion He y dysgir y plant fod Anghydmirfiaeth yn bechod erchyll, a mynychu addoldai Ymneillduol yn gamwedd anfaddeuol. Yn erbyn hyn rhaid i bob Rbyddfrydwr ymladd a'i holl egni, Biich araeth Mr Lloyd George oedd y cwestiwn Ilafur, Ni raid i ni ddyweyd fod y Toriaid ya gwneyd llawer iawa o'r I Ddirprwyaeth Lafur, ac yn haeru, gyda'r I digywilydd-dra eithafol hwnw sydd mor nodweddiadol ohonynt, mai hwynt-hwy ydynt wir ac unig gyfeillion y dosbarth I gweithiol. Ymdriniodd Mr George a'r cwestiwn hwn mewn dull tra meistrolgar, I a gobeithiwn y bydd i bob gweithiwr ddarllen ei sylwadau yn ofalus. Nid yw yn debyg, ar y wyneb, fod y blaid a wneir i fyny o aristocratiaid, land!ordiaid, cyfoethogion, a chyfalafwyr, gyda'u lluoedd cynffonwyr, yn rhyw or-awyddus i hyrwydJo cysur a manteision y gweith- wyr; a hyny am y rhoswm syml nas gellir byrhau oriau llafur nac ychwanegu cyf- logati heb gwtogi eu derbyniadau hwy. Anmhosibl ydyw cynyddu cysuron crefft- wyr a gweithwyr y trefi heb ymyryd a chyfoeth y cyfalafwyr; anmhosibl hefyd ydyw gwella eyflwr truenus y llafurwyr amaethyddol heb gyffwrdd i raddau lied sylweddol a. rhetti y landlordiaid. A swnia braidd yn anhygoel fod plaid y landlordiaid a'r cyfalafwyr yn meddwl rhyw lawer pan haerant mai hwy, wedi'r cwbl, ydynt gyfeillion gwirioneddol y gweithwyr. En ffordd gyfFradin ydyw dyweyd fod buddiannau y gweithwyr a'r cyfalafwyr yr un, ond dangosai Mr George mai twyll ydyw hyny, a rhoddi y gweith- wyr ar eu gwyliadwriaith rhag cymeryd eu denu i gredu celwydd. Beth ddywed hanesyddiaeth ary cwest- iwn ? Beth, er enghraipht, am g westiwn y tir 1 Heddyw gwelwn fod y tir yn meddiant v landlordiaid. Pa fodd v daethant i feddiant o hono 1 Eglurai Mr George fod y tir unwaith yn meddiant v goron, a'i fod yn cael ei osod i hynafiaiti y landlordiaid presenol ar y dealltwriaeth eu bod i gadvv a ctiynal milwyr er amddi- ffyn y deyrnas rhag ymoeodiadal1 gelyn- ion. Hwynt-liwy, hefyd, oeddynt i dalu trouliaii y goron a gweinyddiad cyfiawn- der. Oad beth am danynt heddyw 1 Cadwant eu meddiant o'r tir, ond ni chyflawnant y dyledswyddau oedd yn nglyn ag ef ar y dechreu, ac y mae y wlad yn cael ei threthu tuig at gynal y milwyr a.'r goron a gweinyddiad y gyf- raith. Ac eto dyma'r bobl a ystyriant eu hunain y mwyaf anrhydeddus ar wyneb y ddaear, ac a ddywedant, ysywaeth, mai, hwy ydynt gyfeillion y gweithwyr 1 Rywbeth tebyg ydyw tystiolaeth banes parthed y degwm. Defnyddid y degwm, ar y dechreu, i gynal y tlodion, i adgy- weirio'r ffyrdd, ac i addysgu'r ieuenctyd. "Fel Protestant," meddai Mr George, "yr wyf yn gorfod cyfaddef fod yr offeiriaid Pabaidd, tra yr oeddynt hwy mewn awdurdod, yn gwneyd eu dyledswydd yn onest a chydwybodol." Ond y mae clerigwyr Eglwys Loegr wedi trawsfedd- ianu iddynt eu hunain eiddo sydd yn perthyn i'r cyhoedd yn gyfiredinol; gyda'r canlyniad anocheladwy fod y wlad yn cael ei threthu tuag at yr hyn y bwriad- wyd y degwm ar ei gyfer. Ac eto medda y bobl hyn yr haerllugrwydd i honi mai hwy ydynt gyfeillion y gweithwyr. Ar yr un pryd credwn yn bendifaddeu y dylai y gweithwyr chwareu rhan fwy blaenllaw mewn gwleidyddiaeth. Y mae ganddynt eu hawlial1 neillduol fel dos- barth, a dylent ymladd drostynt yn wrol a dyfal. Nid oes dadl nad y Rhyddfryd- wyr a wnaethant ac a wnant fwyaf erddynt. Gwastraff anesgusodol bron ar eu synwyr a'u gwybodaeth fyddai gwas- traffu gofod i brefi y gosodiad hwn. Ar yr un pryd fe'u hanwybyddir yn ormodol oni fyddant hwy eu hunain yn egniol a phenderfynol. Nid wrth ddisgwyl yn unig y ca. neb sylw y Senedd yn yr oes hon. Pa mor deilwng bynag fo'r achos, ei esgeuluso a ga oni ymleddir yn ffyrnig drosto. Rhaid i'r gweithwyr, fel pob dosbarth arall, weithio allan eu hiach- awdwriaeth eu hunain. A chredwn fod yn hen bryd i weithwyr Gogledd Cymru, yn chwarelwyr ac yn llafurwyr amaeth- yddol, deffro o'u cysgadrwydd, taflu ymaith eu difaterweh, ac ymarfogi ar gyfer y frwydr wleidyddol.
BOOTH A'I " GYNLLUN,"I
BOOTH A'I GYNLLUN," I Nos Iau diweddaf cafodd tref Caernar- fon ei breintio a. phresenoldeb y Cad- fridog Booth. Eglurodd ei "gynlIun" i gynulleidfa enfawr yn y Pavilion. Siarad- odd am dros awr, ac er nad yw yn areith- iwr hyawdl na hwyliog, eto cafodd wran, dawiad o'r fath fwyaf astud. Pa faint bynag o les all ddeilliaw yn uniongyrehol oddiwrth ei gynllun, eglur ydyw ei fod wedi gwneyd daioni dirfawr yn anunion- gyrchol, trwy gynhyrfu y eyhoedd, yn wleidyddol a chrefyddol, i roddi mwy o sylw i bwnc a esgeulusid yn ormodol. Dywedai y Cadfridog fod ,tair miliwn o drueiniaid yn y wlad hon nad oedd gan- ddynt gartrefi o fath yn y byd, na modd- ion bywoliaeth na chymeriad, ac nad oedd neb yn meddwl o gwbl treio eu gwella ea diwyaio. A'r hyn yr amcanai ef ato oedd estyn gwaredigaeth iddynt, agwneyd eu bywyd yn werth ei fyw. Fe wneid lliwer yn barod i leddfu eu trueni. Gwerid dros ugain miliwn o bunnau yn flynyddol mewn elusen, ond y pwnc mawr oedd gwneyd y cardotwyr yn weithwyr, yn wyr a gwragedd gonest. Nid oedd ef yn bwriadu codi neb ar draul darostwng eraill, nac ychwaith wastraffu arian ar elusen. Ei n61 oedd cael y bobl hyn i enill eu bywoliaeth eu hunain trwy waith anrhydeddus. id oedd yn credu 0 gwbl mewn cynal oferwyr mewn diogi. Ar yr un pryd baruai fod miloedd o'r anffodus- ion hyn yn dyheu am fywyd gwell, am fywyd o lafur cysou, pe gwneid hyny yn bosibl iddynt. I Gofod a ballai i nj gymaint a chry- bwyll gwahanol bwyhtiau y cyfillun. Fe wel y darllenydd grynhodeb o anerchiad y Cadfridog mewn colofn arall. Ond carem sylwi yn iyr ar un peth. Ymhlith amryw ddulliau ereill o gario ei gynllun allan i weithrediad, y mae y Cadfridog wedi prynu darn o dir, a bwriada sufydlu arno nifer o wyr a gwragedd o'r trefi gorboblog. Creda fod angen dwyn y bobl yn ol o'r trefi i'r wlad. Nid yw y tir yn cynal y nifer a ddylai gynal. Trwy gael ei droi yn dir pori amddifadir y llafurwyr o waith, a gorfodir hwy i droi' eu hwynebau tua'r trefi. Yn fuan neu yn hwyr, ac yn gynt, fe ddichon, nag yr ydym yn arfer meddwl, fe fydd raid nid yn unig i'r Cadfridog Booth, ond i wleid- yddwyr y deyrnas, dalu sylw i'r cwestiwn hwn. Dengys y cyfrifiad diweddar fod poblogaeth y rhanbarthau amaethyddol wedi Ileihau yn ddirfawr yn ystod y deng mlynedd diweddaf; ac yn ol osgo bresenol pethau fe leiha lawer eto yn y dyfodol. Yn awr y mae buddiant eyffredinol y deyrnas yn galw am i ryw drefniant gael ei wneyd a alluoga y bobl i gael gwaith a bywoliaeth ar y tir, Rhaid tori y ffermydd mawr yn ffermydd bychain, rhoddi rhanal1 o'r tir i'r llafur- wyr, a gwneyd gwyneb y wlad yn debycach i ardd. Yn lie prynu ffrwyth- ydd a llysiau o wledydd ereill dylid eu codi yn y wlad hon; fe gai pobl felly fwy o waith, ac y mae digon o farchnad i ar eu cyfer yn y trefydd mawrion.! Cwestiwn dyrys ydyw cwestiwn y tir, a dywediad cynwysfawr ac anhawdd ei esbonio ydyw 11 y, tir i'r bob! Ond gallwn fentro dyweyd y dylai y tir roddi moddion bywoliaeth i lawer iawn yn rhagor o bobl na'r nifer presenoh A chredwn fod y Cadfridog Booth wedi taro yr hoel ar ei phen wrth sefydlu yr hyn a I eilwyn "drefedigaeth dirol."
IBRENHINES MEWN HELBUL,
I BRENHINES MEWN HELBUL, Prydnawn ddydd Llungwyn gorchym- ynodd Maer Belgrade, yn unol a chyfar- wyddyd y Llywodraetb, i'r Frenhines Natalie ymadael o'r ddinas. Gyrwyd cerbyd i'w chymeryd o'i phreswylfod i lawr at yr afon, lie yr oedd plessr long yn barod i'w chludo allan o derfynau Servia. Ar y ffordd o'r ty, modi bynag, amgylchynwyd y cerbyd gan dorf yn cael ei harwain gan nifer o efrydwyr, rhydd- hawyd y ceffylau ohono, a thynwyd ef yn ol i breswylfod y Frenhines. Dranoeth cymerwyd hi trwy rym railwrol i orsaf y rheilffordd, ac mewn ychydig oriau yr oedd wedi ei holwyno allan o'r deyrnas. Tybir y bydd iddi osod ei phabell i lawr yn Mharis, lie mae ei gwr, y cyn- frenin Milan, yn preswylio er's peth amser. Ymddengys mai creaduriaid lied ddiras ydyw y nam a r Hall. Dro yn oi alltudiwyd Milan o Servia, a gosodwyd ei fab i eistedd ar yr orsedd yn ei le. Add- awodd gadw draw o Servia hyd nes y cyrhaeddai ei fab i'w oed ar yr amod i'w wraig wneyd yr un peth; ac un rheswm dros yru ei wraig,—os gwraig hefyd (oblegid y mae y cyn-frenin wedi cael ysgariad oddiwrthi),-o'r deyrnas oedd ofn iddo ef dd'od yn ol. Beblaw hyny nid oedd preseuoldeb Natalie ynddo ei hun yn ddymunol, nac yn ddiberygl i heddweh y deyrnas. Dynes ddichell- ddrtfg ydyw, a drwgdybid hi o chwareu yn llechwraidd i ddwylaw Rwsia, o'r hon deyrnas y mae yn frodor. A chymeryd pobpeth i ystyriaeth barnai llywodraeth Servia y buasent yn fwy diogel ar y cyfan hebddi, ac nis gellir eu beio am ei halltudio. Ar yr un pryd y mae y dull a gymerasant i gario allan eu cynlluniau yn cael ei gondemnio fel un hollol annoeth,ac yn debyg o gynyrchu yn mynwesau y werin g> dymdeiinlad a'r Frenhines. Dyna'r perygl ar hyn o bryd. Dywed y Times: Wrth alltudio y Fren- hines Natalie y mae Llywodraeth Servia wedi gwneyd peth drwg yn y ffordd waethaf." Dylesid gweithvedu yn y fath fodd fel y byddai yr hyn a ddiwyddodd yn amhosibl. Ond wedi'r cwbl, gwell yw i le mor barod i danio a Belgrade," medd y Daily Telegraph, "fod heb ffag- lydd mor ddireol a Natalie, ac y mae Servia, am amser beth bynag, yn rhydd oddiwrth ei phrosenoldeb peryglus."