Y Genedl Gymreig

TY Y CYFFREDIN. I In1»' ni) Lv:Wlth ddefgfiho ?wetth- ? y bt-dctyw, dywed th-gtd-dy.t tuwy?f Rnt.yddpr?.t leaI. mwyaf Bni yddorc.l %I .dy'n"' yl- ""teddi?d tuwyaf tini?yddor?,l ¡nal Y ,] -it baLes y Ty. Yr cedd y y ?e ?ou o burpp hyd dde? we:DCI'" ??'t ?' f? tb?sturic', ebai ?'*th vr? d?a'u aeledau oddynt ya .??tr''?'t'??y"'?*?'*o' Darfydd ?'' 0 £ 0 j j iy.idordeb ar unwaitb, pan yr ty u id I ?. 't H. S?'th, mewn ?biad i a t,)d,iai efe y laluog i Mf wcMt?." ?-?.?.dMgwtsyhuaQGshyd j4 Iaii ? fomaDt yr e?teddodd Mr S?? ?h bn vo "xjdua .:yffredmol, ac ni M08- i «,.i,vdie b -isanau oedd yn teimlo ?r?y"y ^a>th oeddiddyfod gar bron. Aelod Newydd. I C?ro? ? M?uire?-i t? a'i sedd dros I n? Sr?t. D..?'. CyH?ynwvd ef .'r  Ty n )Ir A O'C'?no'' a Mr Power, a ????y??bynudogatonogotgM I '?Qd&uUwydd?!?. Mcmt y Col Addysg. Wedi i'r Ty vm?'6o yn bwyllgor ar y Inrhwu cafo? ei h?io yn ddiymdroi; Btouwyd' ef ydyd.ddw?h..rhodd.yd I ?d?'n'?tetfyi.oti'idt). ilfrn- GorlkwMarth Australia. I Yon, ofodd y mesur hwn ei ddwyn ger bron V p,Vllgor, a chvinerodd dad! faith le aron. EI brif wrtbwynebydd ydoodd Syr aere Cimpbell, a chynygiodd ef amryw welliar.tau a, ",I. Oud yr oedd hyny o ael- odwoeHd yn oresenol wedi llwyr flioo arno, ilc <>arehP'Tbaid" yn uoig oedd yn en cadw yo y Ty". Wedi i'r ymdr.fodaeth gael ei cbarh y. mlaeo uiewn dull dia?? hyd nn o'r eloch v b 'ni. ymwMg?rodd y Ty.

TY Y CYFFREDIX. DYDD MAWRTU.-Cymerodd y Llefarydd I gadair am dri o'r gloch. b- Iwerddon a Threfn'adau y Gyllideb I wrfyuodd Mr Sexton pa beth a fwriadai y tlYlVodraeth woeyd gyda'r 4,0000p v bwri,,sd, "yd eu rhoddi i'r Iwerddon yn ol trefniadau y ynjdeb. Ganghellydd y Trysorlya a ddywedodd fod rOtstiwQ hwn yn awgrymu na chaffai eSFur y Pwrcas Tirol ei basio cyn yr :Uain Fllwrth n6saf, yr hwn awgryniiad nai ei 8a<lari,kan (0! a chwertbiu). ley, credai ef mai gwell, am beth ainssr o taf, ydocdd gadael y mater hwn o ber- H Jsas i gyorhwysind y dengair: mil punnau ?"??. Gallai ef e:crh?n yr aelod Wrddna !H chymerid yr ariaD ynnith Sr^r lwerdl,.rl; hyny ydyw, caffai y dolf e13arJw yn y Trysorlys hyd nes y pen- de,fyma pa btlth a wneil gydi hwynt. J{f811r Cy/an'Qddiarlo.l Gorlleioinbarth .1 Awstralia.  Y Ty i ?wv?').- ar y mesur bwo, a ??vmS '?'??yy y?y gad?yd Y DoswQlth 6f!"(\rol. d ,r ehhtJ C?t'eif a gymerasant ran yn a a(H()"\1ynt h W Rathbone (Arfoo), C????"8?(M3rtby.). 404itiod'  djydd y trydydddMHonnd ei | o yd ddydd lau. [ Mtsur Rfdd<jddwadol Yejo'JanJ. ( Cafodd gweddill yr eiateddiad ei roddi i fyuy yn hollol i'r aelodau Ysgotaidd, i'r omcan o drafod y mesur nchod, ail ddarlien- iad yr hwn a gynygiwyd gan Mr Robeitoon, Arglwydd Ddadleuydd y wlad hono. Y foment y cododd of -at ei draed, aetb nifer fawr o aelodau Seisnig a Gwyddelig allan o'r Ty. Oynygiodd Dr Clarke fod i'r Mesur gael ei ddarlien yn mhea y tri mis i'r diwrood hwnw. A siaradwyd yn gryf yn erbyn egwyddor y mesur gan Mr E. Robertson (Dundee), a Mr Old\ell. I I Yna cymerodd ymraniad Ie sr weHiant Df Claike fel y cMtyn Dros y gwelliant 51 Yn erbyn 226 Mwyafrif 175 Wedi hyn, ymranwyd dracbefo, pan gynyg- iwyd fod i'r mesur gael ei ddarlien yr ail I waith: a safai y pleidiau fel y canlyn Dros yr ail ddarlleniad 175 I Yn erbyn 51 Mwyafrif o blaid 124 I Gohiriwyd y ddadl, ao ymwasgarodd y Ty i am bum' mynud i un o'r gloch.

TY YR ARGLWYDUI. DYDD lAu.-Ni fu dim o bwys ger bron yr arglwyddi heddyw.

TY Y CYFFREDIN". DYDD lAu.-Cymerodd y Llefarydd y gadair am dri o'r glocb. Mr W. H. Smith a ddywedodd nad oedd mewn eefyllfa i allu hysbysu beth oedd l bwriadau y pwyllor dewisedig gyda golwg ar gario gwaith y Ty yn mlaen. I Cyffro y Dfgwm yn Nyffryn Clwyd. Mr S. Leighton a ofynodd i Brif Arglwydd y TVysorlys pa un a oedd ef yo gwybod fod gwrthwynebiadau ffyrnig i'r degwm wedi cael eu hadaewyddu yn Nghymru; fod Mr Stevens a mintai atafaelol yn analluog i gasglu y degwm yn Llanefydd, pan oedtiyat yn ceisio gwnoyd hyny yn ol y dull cyfreith- Ion, yn herwydd cyffroadau y terfysgwyr; ddarfod i geryg gael eu taflu, ac i un o'r gwyr-wrth-raid gael ei archolli fod miloedd o bunnau o ddegwm dyledus heb ei dalu yn Nghymru; a pha uo, er mwyn cyfraith, trefn, a chyfiawnder, a fyddai iddo ef gymersdwyo y Ty i fyned yn mlien gyda mesur y degwm ya ystod yn eisteddiad pre sevol ? Mr Osborne Morgan a ofynodd ai onid oedd y terfysgoedd cyfeiriedig i'w priodoli mewn rhan fawr i yraddygiadau annoeth y goruchwyliwr; a pha un a oedd yno derfysg pan oedd goruchwyliwr arall yn y gymydog- aeth ? Mr W. H. Smith.—Yr wyf yn dymuco osgoi myned i mewn i unrhyw ddadl o barthynas i yraddygiadau swyddogion y gyfraith mewn cysylltiad a'r degwm yn Nghymru. Anturiaf obeithio y bydd i'r degwm-dalwr yn Nghymru ddyfod i weled fod yr hyn ag yr hawlir ef i'w dalu yn cael ei ofyn eddiaruo gan y pyfraith-(chwfrtbin gan yr Wrthblaid)-ac nad oes ganddo yatau hawl i beidio ei dalu. Nid af i ddadleu ar Fesur y Degwm yn awr, ond gobeithiaf y galluogir y Ty i'w basio. Syr Hassey Vivian a ofynodd pa bryd y byddai i'r mesur cynhenus hwn gael ei ddwyn eer bron y Ty. Mr W. H. Smith a ddywedodd feallai y byddai i'r Ty ganiatrtu iddo ef ohirio gwneyd unrhyw ddatganiad gyda golwg ar ddyddian mesur neillduol hyd nes y caffai y Ty ychydig yn rhagor o amser i ystyried (chwerthin gan yr Wrtbblaid). Wedi hyny cafwyd trafodaeth ar amryw faterion ereill, ac ymffurfiodd y Ty yn Bwyllgor cyflenwadol, a pfeasiwyd amryw amcaDgyfrifon yo uglyn A'r fyddin.

GWALCHMAI. I Ysoox, Y BW.RDD.-Dydd Gwener, anrheg- wyd plant yr ysgol uchod & tbe a bara brith o'r fath oreu, gan aelodau lleol y bwrdd, yn oghyda phwyllgor cynorthwyol. Eisteddodd tua 140 o blant o atngylch y byrddau, ac yr oeddynfc yn mwyohau eu hunain yn ar- dderehog. Rboddwyd y tystysgrifau i'r plant gran Mri Owen, Treddolpbin, a Jones, Cefncaerfor, dau o aelodau gweithgar y bwrdd, a gwobrwywyd hwy i'r llyfrau gan Mrs Priestley; Mrs Parry Jones, Heodref: Misses E. ac M. Riwlands; Miss Roberts, Tyddyn; a Miss Griffith, Pendref. Canwy1 amryw o weithiau yn dra awynnt gan y plant, o dan arweiniad eu hathraw Mr Jones. Hefyd cawsom adroddiadau Ssisnig gan y plant yn bnr ganmoladwy. Yr oedd yr ysgol wedi ei haddurno A dail, blodau, ac arwydd-eiriau yn dra phrydferth. Siomir i ni os na welir ol y cyfaifod hwn ar rieoi a phlant yr ardal yn ystod y flwyddyn dyfodol. —J. J.

QUININE BITTERS GWILYM EVANS. Mae y Quinine Bitters yn feddy ;iniaa*h hollol lysienol, ac yn cyowya chwerw lysiau a irelus-lyfiau wedi eu haiddas gymy3<ru i ffurflo y feddyginiaeth oreu a ddyfei«iwyd erioed er cryfhau v oyfansnddiad, puro y gwaed, a symad ymaith effeithiao gwabanol gl, fydau. Cynwysa rinweddau iachaol Quinine, Suraparilla, Saffrwin, fafai)t, Dart y Llew. Crwynllya (Ganfian), Cynghaw (Burdock), &c. mewn gair, y mae braidd bob llyaiiuyn a swroiddyn meddyginiaethol ya y meddyglyn rhyfodd hwn, ao y munnt wadi ciel en parotci a'u cyfartslu i wneyd cymysgedd celfyddydjav o'r f«th mwyaf hapus a llwydd- ianun i sicrbau cydweichrediad yr elfenau msddyginiaethol ? gynwysir yn y llysiau t'y", ac i gyrbaedd yr amcan oedd mewn gohve wrth barotoi y feddyginiaeth hon. Yn yr oes bon, trwy ddarganfyddiadau gwyddonol so ymchwiliadau meddygol, mae amryw ddarpar- iaethau llysiouol at buro y gwaed a symnd anhwyldtr iu yn cael en cynyg i'r cyhoedd, ond tyaMolaeth miloedd yn y wlad hon a gwledvdd ereill yw, nad oes yr un meddyglyn adgryfbail ïw gystadlu & Quinine Bitters Gwilym Evans. Gan fed efelyohiadau o hono, m vnwoh weled fod cnw GwiIym Evans ary boiel, y sta-til), a'r label. Pris poteli 28 9c a 4s 6, yr un. Gellir ei gacl yn ddidraul trwy y po-t am y prisiau nchod yu uniongyrchol oddiwith y peychenogion-Quinine Bitters Manufactur- ing Coaipany limited, Llanelly, South Wales.

EGLWYS LOEGR YN NGHYMRU. DADL Y DADGYSYLLTIAD I YN NGHOLWYN. (PARHAD). I Gyda go!w? ar eiddo cenedlaetbol, ym- J dden?ye fod Mr WiHhms yn gwbl anmi, ??iI amsy?red y tMth syml a nodais am w,,ih I Harri VIII. yn atalhelu cyfoh.y mynachlog- ydd, yr hyn oedd yn swm anierth, gwasgaru y ? rhan fwyaf ohonynt rhwng eigyfeillion, yr byn I eydd mewn ulian yn cyfrif am fod cymaint o'r degwm ar glwysdiroedd yn nwylaw: Ueygwyr y wlad hon heddyw—megys y mae bywoliaeth Dolwyddelen yn eiddo personol-Lord Wil. lougbby d'Eresby, ao yn dwyn i'w logell 130p yn y flwydlyn, so yntau yn talu 127p i'r Parch Robert Williams am wneyd y gwaith yn ei le, ac ya gorfod cael 99p 2a 9c o'r Queen Anne Bounty i woeyd ei gyflog i fyny; ac am y rhan arall 0 gyfooth y mynachl'gvdd, rhoddold bedair míliwn ohono i sefydlu a gwaddoli pump e'gobaeth, sef Gloster, Bristol, Peter- borough, Chester, ac Oxford, yn nghyda tri-a,Ieg o'r pethau a elwir Chapters (Llys- oedd Cabidwl), ao mi a ddywudais fod y pedair miliwn hyny wedi chwyddo erbyn hyn yn ddeng miliwn a haner. bynai Mr Williams yn arutnroi at gyn. ydd y swm yna, a dywedai y dygai dong miliwn a haner, yn ol 35 y cant, 367,500p y flwyddyn Ond pwy on I efe fuasai yn meddwl am roi unrhyw eiddo, yn enwedig eiddo eglwyeig, i dalu 35 y cant? [Cododd Mr Wil- liams a dywedodd mai if wall yr argraphydd oedd bwn]. Buasai 3fc y cantyn fwy rhesymol. Nid yw dùdo Eglwys Loegr, yn enwedig F. jlwys Loegr yn Nghymru, erioed wedi talu 3J y cant yn arianol nao yn ysbrydol. Er engrai^hfc—a dyma i Mr Williams ragor o statistica i'w llyncu a'u treulio, os medr ef- I cyfrifir fod gwerth cyfalafyddol (capital value) yr eiddo mae Eglwys Loagr yn fwynhau yn fwy nt dan can' miliwn obunnau-tivo hundred millions sterling. Yn ol y cyfrifon Senediol y mae yr esgob- aethau yn meddu ar eiddo sydd yn werth dros again miliwn, a'r prif eglwysi (cathedrals), dros tuag uguin miliwn arall.-Facts about Church Property, 2 Sergeant's Inn. Mae yr eiddo anferth yna yn awr, nid yn ngofal lIya eglwysig, neu'r convocation, ond yn ngofal corph o ddirprwywyr, wedi eu penodi gan y Benedd— yr Ma lesiaitical Commissioners yrhyn sydd brad arall eto mai eiddo cenedlaethol ydyw'r eiddo, oblegyd y gencdl sydd yn edrych aT ei ol ef. Y mae cyllid y clerigwyr oddiwrth y degwm yn gwneyd i fyny y swm o bedair mlhwn a hanner y flwyddyn. O'r swm hwn y mae rhai ohonynt yn derbyn lOOOp, a rhai 2000p y flwyduyn, ac eraill 200p, a rhai o dan lOOp Y lUie yn agos i 14,000 o fywiolaetban yn yr Eglwys Sefydle its;, ac mae haner y rhai hyny yn eiddo yeisjrnl unigolion o leygwyr, ae yn cael eu prynu a'u gwerthu dan forthwyl yr arwevthwr, fol rbyw eiddo arall. Y mae yn agos i 7900 o fywiolaethau yn E jlw/s Loegr ar w rth ar hyd y flwyddyn, yr hynsyddyn werth tua phedair miliwn o arian. Yn yr Ecclesiastical Gazette am Hydref 8, 11872, cawn vr hvsbvsiadau a ean'yn hev. W. Powell Jones, 56, Great Kussell- street, London, has on his books 700 livings W. Emai y Stark, 27, Bedford- street, has. 200 „ MrCoibett, 70, Camden-road, has 400 exchange livings Mr Ancona, 8, St. John's, Adalphi, has a list of 88 livings Full particulars in Gazette 75 Mr Lara, 4, Pulsgrave plaoe, Ptrand, gives full details of 13 Mr H. Bagster has a regis- ter of 42 page. but only give,, details of 21 „ Livings and exchanges, total advertised 1497 Mewn geiriau ereill, tuag un ran o bump o holl fywioliaethau Eglwys Loegr yn y farohnad heddyw, ac yn Ciel eu gworthu fel gwartheg neu ddefdd Gall y neb a fyno, os bydd ganddo aria", brynu bywiolaethyn yr Fglwya, agosod y neb a fyno i gyflawni y dyledswyddau crefyddol yn ei le Mewn gwirionedd, y man Ylla draffic gwaradwyddll-mwy gwarad- wyddus ua'r stone traffic yn Affrica, yn cael ei gario yn mlaen yn y wlad hon dan gochl cref ydd. Nid yw y slave traders yn medru delio ond yu chwys a gwaed a ohyrph eu caethion, ond y mae yna ddosbarth o bobl yn Eghvys Loegr yo cario yn mlaen draffic mew-n eueid- iau 1 Ond or gwaeth^f yr holl ysgelerderau hyn, y mae yr offeiriaid yaydd heddyw yn ymgyng- reino ac ymgreul imwrth weled y Sefydliad yn dylo(I i lawr, a bod dydd eu gofwyyny ^yl. Y mirnt fel yr Iuddewon olljeu diny-tr Jeru- 'salem, yn glyuu yn wallgof wtth yr hen adei adaeth, er iddynt gaal eu cladda yn ei had- feilion. Am Eglwys Loegrfel Eghoys y gyfraith icladol nid oes dim a ddywed Mr Wdliams yn erbyn yr hyn a'ddyw dais i yn deilwug o s^lw, ond ei garn'idyfyniadiu. Y mae vn oamddyfynu fy rigosodiad i ai\ eiddo Dr Freeman. Proff-sa ddyfynn y pit- agraph a ganlyn o waith Dr Free- raan • Ni ddygwyddodd y fath beth a sefydliad eglwys newydd adeg y Diwygiad. Gorfoda fTo\t\:au yr "aues ni i gydnabod per- ffaith unoliaeth yr Eglwys cyn y Diwygiad a'r Eglwys wfdi y Diwygiad. Yn awr nid oes dim o'r fath barograph a wna yn Disest. and Dist. Dr Freeman, pp. 21, S3. Cawn y rhan ddiweddaf o'r paragraph ar fcudalen 21, a diehoti y gellir cael y rhan gvntaf ohonomewn rhyw le arall, ond nid yma, 80 nid mewn cvsyllHad a'r Hall. Dengys hyn etc y modd y mae Mr Williams yn dyfynu o waith awdwyr -eywei-yd darnau unigol a'u haaio wrth eu gilydd i ateb ei bwrpas ei hun. Yn debyg i ryw hen gigydd oedd yn Nhalybont Y8 Hawer dydd, yn ewnoyd adood, "Judas a aeth ac a ymgropdd; gwna dicbau yr un modd, a chad wedig a fyddi." Mae y gflirim yna i gyd yn y Baibl ond nid mewn eysylltiad i'a gilydd, mw na'r geiriau y cymera Mr Williamo arno eu dyfynu o wiith Dr Freeman. Ei gmddy. fyn ad o fy ngeiriau i eydd fe) hyn—"Nid oes un sail ar y dda-ar i gredu fod yna gysylltiad rhwng yr Eglwva cyn ac wedi y Diwygiad Mr Willi •ms ei hun a lunirdd y frawddeg yna, ac md y fi. Fy ngosodiad i oedd ac yw hWIJ- Bod eglwva, yn ol ystyr y Beibl i'r gair eglwy, yn golygu eynulleidfa o gredinwyr yn Ngh'ist, yn ey(iiino mewn athrawheth a' addoliad: a'i bod y < anmh"sib\ fod Elwys Loer yr un ag Eglwys Rhufain yn yr ystyr bono-bod Pro- testaniaeth yr un a Phabyddiaeth. Ond os vdyw Eglwy, Loegr, er ei phroffes wahanol, yn credu yr un ath-awiaetbau ag Eglwys Khufain -y trawsylweddi d, addoliad seintiau, a gall yr offeiriaid i faddeu pechodau,—fod hyny yn ddigon o reevru dros i'r wlad hawlio iddi gael ei dadsefydlu a'i dadwaddoli. Ond fod Eglwys Loegr, fel peirianwaith gwladol, wedi dyfod yn greadur y gyfraith, a chvmeryd lie Eglwys Rhufain, b.y., bod Brenin Lloegr yn ben iddi yn 110 y Pat),-y Brenin ac nid y Pab yn penodi ei hesgobion, yr holl offoiriaid dan effaith Act of Parliament yn troi o fod yn Babyddion i fod yn Brotestan- iaid, ac yn nmser Mary Waedl'yd yn troi yn ol yn Babyddion drachefn, ae yna YI1 amser Elizabeth yn troi yn ol yn Brotestaniaid wedi hyny, a'r cwhl yna trwy Acts of Parliament. TrAvy Acts of Parliament y ffurfiwyd credo yr Eghvys, y bwriwyd ymaith y Missal a'r Breviary, y gosodwyi y Llyfr Gweddi yn eu lIe-.a hyny heb ofyn barn y C nvocation, fel y dywedai* o'r blaen, ac y sefydlwyd Unffurf- I iaeth yn nghredo a gwasanaekh orefyddol y deyrnas hall. Ond er y cwbl yr oedd yr olyniaeth Eglwysig, yn o w-, y gyfraith wladol, yn cael ei chadw yn Hdidor, h.y., yr oedd yr esgobion yn parhau i eistedd yn Nhy yr Arglwyddi, yr oedd Arch- esj;obawth Cinterbnry, fe! cyfanwaith gorphor- iaetbol, a phob esobapth odditani, yn parliaU yn ddiauaf, a'r holl offeiriaid yn newidou credo a Iliwio eu gwisgoedd yn ol fel y byddai yr a'wad arnynt. Mewn geiriau eraill, aeth Eglwys Brotestanaidd Lioegr yn ddirgelaidd i esgidian yr Eglwys Babaidd, gwisgodd ei dillad, bwyfaodd ei bwyd, a moddianod-I ei heiddo; ac yna hi a gododd ei phen, ae a sychodd ei safn, gan ddywedyd, Ni wnaethum i anwiredd Am ymosodiadau Mr Williams ar Lyfr "Y Parch Henry William Clarke, M.A., Church of England," nid ydynt yn werth fy sylw. Y mae y gwaith hwn wedi cael ei ddyfynu gan aelodau Sone Idol, yn y Senedd ac oddiallan i'r Senedd, l a dywedai Mr Osborne Morgan y dylii fod yn Haw pob etholwr. Mae ei ffeithiau a'i ffigyrau yn damaging ofnadwy i Eglwys Loegr yn Ngh^mrn, yna ffordd Mr Williams i w gy- farfod yw ceisio baeddu yr awdwr Ond thai hi ddim. Facts are stubborn things. Dyaa rai o ffaithiau Mr Clarke" Y mynachod Nor- manaidd oeddynt y cyntaf i ddwyn i mewn yn Lloegr y gyfundrefn o briodi degymau plwyfol er mwyn chwyddo cyfoeth eu mynachlogydd. Dilynwyd eu hesiampl gan yr esgobion a'r cabidyliaid. Dylanwadodd y mynachod hyn ar y rhoddwyr cyntefig neu eu holynwyr i roddi trwy gyflwyniad i eglwysi mynaohaidd ddegymau eu tiroedd, am ba rai yr oedd gweddiau dyddiol yn cael eu hadrodd yn yr Eglwysi dros eneidiau y rhoddwyt, eu teulu- oedd, a'u disgynyddion. Trouliodd Harri ran fawr o'r degwm ar ei wyr llyg, oi anwyliaid, elusendai, oolegau, ac ysgolion. Dyma He tarddodd y lay impropria- tars a'r lay rectors. Mae y gwaradwyddiad-u dychrycHyd yn yr Eglwys y rhai a achosasant Ymneillduaeth yn N- YmLu yn cael eu cydnabod yn llyfryn C;?h,, Bevan, yr hwn B gyhoeddwyd gan Gym- deithaB Amddiffynol yr Eglwys. Gan mai dyrua aeho. yr Ymneillduaeth, a ydyw yn gyfiawn bod y Heiafrif bychan o 350,000, gan gynwys plant, allan o boblogaeth o 1,750,0011, yn cribddeilio holl waddolialau yr Eglwys yn Nghymru a sir Fynwy, fel y dangosiryn Ffurf F., a'r',Ieiafrif hwn befyd yn cael ei wneyd i fyny o'r dosbarth cyfoethog? Mewn Eglwys Wladol Esgobaethol yn unig y gallasai y fath waradwyddisdau cyhoeddus fodoli. Mewn eglwys a fyddai yn rhydd oddiwrth y Llywodr- aeth, yn yr hon y byddai y lleygwyr yn meddu awdurdod ni allent fodoli am bedair awr-ar- hugain. Am y rheswm yna y mae y gwarad- wyddia 'a i Eglwysig preseno yn bodoli He ma1 pob poriglor yn gwneyd vr hyn a fyno ei hun, 110 yn dirmygu awdurdod esgobawl, aceto mae esgobaethau yn llnosogi, a'r alwad yw am ragor, Pe buasai y fath wrthryfel yn bodoli am un diwrnod Yl1 ein byddin neu ein llynges, buasai yn olygfa bert.-Past and Present Revenues of the Ohurch of England in Wales, pp. 10, II. Yn y Ffurf F y cyfeiriwyd ati, cawn y ffaithiau a'r ffigyrau canlynol:—" Cyfanswm derbyniadau plwyfol y pedair esgobaeth Gym- reig yw 325,226p. Ychwaneser 5000p am renti eisteddleoed i, &c.. a 50,000p at guradiaid, a chawn y cyfanswm o 380,000p fel cyllid Eglwys L'.Jgr yn Nghymru gyda plioblozaeth f-glwysig o 350,000, gan gynwys plant, allan o boblogaeth o 1,750,000 "Wrth olrhain y pwnc hwn cawn ein taro gan fyebandra y swm a gyfrenir gan y cynnll- eidfaoedd tuagat gyflogau y personiaid Swm rhenti yr eisteddleoedd, taliadau, a'r offry iau mewn tair o'r esgobaethau ydoedd 4738p o 748 O PglWYRi a chapelm, h.y., 7p y flwyddyn ar y oyfartuledd oddiwrth bob un tuagat gyflog y person Yn esgobaeth Ty Ddewi yr oeddynt yn fwy haelfrydig, oblegid fe gyrhaeddodd y cyfartaledd lOp y flwyddyn oddiwrth bob eglwys. I "Po buasai y personiaidynymddibynuameu cynhaliaetb, fel mae yr AnghydfFurfwyr, ar ou cynulleHfaoedd, buasent yn dlotach na Jlygod eu heglwysi. A buasai gan Bagob Llanelwy wir achos o adfyd i'w osod o flaen y Saeson. Nid ydvm yn darllen nae yn clywed am Anghydffurfwyr Hymrn yn anfon yr hat trwy Loegr.—Pant and Present Revenues of the Church of England in Wales, pp. 76, 77. Gre:yni Mr Williams yn aruthr at fy ngwaith i yn dynoethi Ilygredigaethau y Llyfr Gweddi, a iywed bod y diweddar Ddr. Edwards, o'r Bella, yn ei gario bob amser yn ei logfll1 Pwy ft-dr gredu peth fel yna am y Dr Edwards? Onid yw yo rhyfedd na buasai rhywun wedi meddwl am ddweyd hyna pan oedd Dr Kdwards yn fyw! Ar ol marw o Rowlands o Lingeitho a Charles o'r Bala y dechreuwyd dywedyd bod yr enwogion hyny yn edifeiriol am eu Hymneiildua-tb, ahwythau wedi eu bwrw allan o Eghvys Loegr, a'u berlid fel pe buasent y drwgweithredwyr mwyaf ysgeloc Ond os oedd y Dr Edwards, o'r Bala, yn cario y Llyfr Gweddi bob amser yn ei logell, yr oedd yn 11 lwer rowy teyrngarol iddo na'r Parch Robert Williams, yr hwn, fely gwelsoch y nos o'r bliieli, nad oedd yn cario ei Lyfr Gwed li yn ei logell nac yn ei hat. Y Llyfr ftweddi eto. Ymddengys fod y Parch Robert Williams yn bur anghyfarwydd yn hanes a chynwysiad ei Lyfr Gweddi! Dywed yn bur goegaidd mai nid y Llyfr Gweddi a tryho^ddwyd yn 1552, ond mai yr hwn a gyhoeddwyd yn 1549, sydd mewn arfer- iad heddyw. Dylasai y cyfaill wybod fod Llyfr Gweddi cyntaf Edward V I. yn cynwys amryw bethau gwrtbwynebus, megis y trawssylwedd- iad, dechreu y gwasanaeth dyddiol gyda Gweddi yr Arglwydd, cynwys gweddiau dros y meirw, defnyddio liun y groes yn y bedydd esgob a'r ymwe:iadau, ae eneinio y claf, &c. i Cranmer, 1hrtin Bucer, a Peter Martyr, gael Cranmer, i'w adolygu, vna iddo ymddangos yr ail waith, Bef yn 1552, heb ofyn barn y Convocation arno o gwbl, a dyfod yn gyfraith y wlad. Ymddangosodd wedi hyny yn 1559, gyda deddf seneddol i'w orfodi ar yr holl deyrnas, ae wedi hyny cyhoeddwyd ef yn 1662, ar ol gwneyd rhith o ddiwygiad arno, ond mewn gwirionedd mai yr un yw y Llyfr Gweddi sydd heddyw mewn grym a hwnwa gyhoeddwyd yn 1552, a hyny heb ofyn barn y Convocation. Pan y gwthiwyd ef ar y deyrnas yn IG,2 cymerodd dwy fil o weinidogion eu troi allan o'u pwlpudau a'u bywioliaethau gan ddewis gwynebu ar newyn, noethni ao angeu yn hytrach na bradychn eu eydwyboiau gyda'r Llyfr Gwedii Dynoda Mr Williams i'li bod yr Annibynwyr wedi bod yn ymlidv yn Americi. Yr ydym yn cydnabod hyny; hwy oedd yr Eglwys Wiadol yno A dyma un o felldithion yr Eglwys Wladol yn mhob oes a gwlad ydyw erlid. Ond o bob un am erlid, 8glwys Loegr yw y ddyfnaf yn y pwll, ?c erlid y bUMai hi y dydd ?eddyw oni huasai bod y cleddyf wadi eigipio o'i Haw hi Mae y Toleration Act, ac amryw actau eraill, trwy drugaredd, wedi sicrhau rhyddid i Ym- neilldnwyr, 513 0 dan eu cysgod hwy y maent wedi llwyddo a llanw'r wlad. Am y Llyfr Gweddi y buom yn son amdano, nid ydyw ond trybllth anachaidd a diddosparth. Cynwysa beth o'r Beibl, peth o'r Apoorypha, peth o'r Tadau, peth o'r Babaeth; peth yu athrawiaethol a pheth yn ddefodol; path ya uniongred a phet,h yn wyrgred peth yn hen a pheth yn newydd pqth yn wir a pheth yn golivyad. Ac felly yn nnnn mae yr Eglwys y mae yn gynrychio' i—tryb ith cymysglyd ydyw. M e ei chyfieitniau oil yn ganonau cysegredig, rhai wedi cael eu dyf isio gan anffyddwyr yn y Senedd, ac eraill gan y saint, ond oil yn cael eu rhoi mewn grym gan yr ynad. Fi chynhal laeth ywy prog a gioiwyd o longddrylliad y mor-leidrdychrynllyd hwnw yPab. Elphenyw brenin nen franines Lloegr, bydded Lutheriad, Presbyteriad, gobyddiad, neu BabYdd-m wedi byw o danynt oil, a gwasanaethu amcan- ion pob un. Mae ei hon swyddogion, fel dnwiau y pagan- iaid, yn berffaith ddyeitbr i'r Beibl, ac oil o ddvfais a dyrhymye dyn. Mae ei phen yn gwioeo dau wYMb-un yn wladot a'r llall yn grefvddol; ac odano ef, o hyny i lawr, y mae arches?ohion, esirobinn, deoniaid, canoniaid, prebeniaid' reoloriaid, ficeriaid, caradiaid, cloehyddion, sext,niaid, &c., y fath ag y bn. asai ceisio descrrifio eu henwan a'n swyddau oil yn ddigon i ddyrysu y deuddeg apostol. Ma pob iota o'i ewasanaoth cyhoeddus w di cael ei ddarparu iddi fel pa^-fwyd i faban ac ynddo mae'r offeiriad yn darllen a'r clocbydd vn ateb, babanod yn cael en caticeisio, plant yn caul eu dysgn i ddywedyd anwiredd, ac wedi hyny yn cael eu conflirmio gweddiau yn cael eu hoffrymu dros linich y Stuarb, a mell- dithion yn cael eu cyhoeddi ar benau yr Ana- bapnViaid. Y mae ganddi yn ei Herthyglau air neu r\;1U am gyfiawnhad trwy ffydd, ond mae yn euddio pob gronyn o wirfonedd dan bentwr o ddefodan mae yn cysegru daear a ch ryg, Cristioneiddio babanod, tori llun y groes A d,?f,, cry?. pen les'd i (,.h f\: w;reli;¡no flr.o;,waFo' d:g; baraV rymun i geudo1 y llaw, bedyddio yn un pen i'r eglwys "cbymuno yn y llaU; larllen mewn nn pwlpud a nhregethu mewn un arall; addurno yr eglwysi i thyran, clychau, organau, lliwian a lluniau o bob math, a gwisgo yr off- eiriaid mewn gynau ewynion, coohion, brith- ion, a chroesau o bob 11 w a Itun ac heblaw cadw Dydd yr Arglwydd, y mae yn cadw hefyd gant a haner o wyliau bob blwyddyn I I Aceffaith naturiol yr holl gyfundrefa rwysg- fawr a deMol hon yw cadw yr addolwyr i beidio meddwl a barnu drostyot eu hunain, trwy ddylathru eu llygaid a rhwysgedd gwisg- oedd a lluniau. llanw eu hysbryd it choegni, a'u frwneyd i Iwybreiddio fel peiriant ar hyd y llinell unionsyth a ddarparwyd iddynt. Y mae Eglwys Loegr yn gwneyd dyn marwol yn offeiriad. ac yn ei gynysgaethu i gallu i dderbyn cyffes gan ei gyd-ddyn, ac i faddeu iddo ei bechodau. Mae yn dysgu fod yr off- eiriad hwn wadi derbyn yr Yspryd Glln 0 ddwylaw yr e?gob, a'i fod mewn modd gwa- hanol i Uristionogion eraill yn gallu rl;oddi gwerth ao e £ f«itliiolrwydd yn ordiuhadau crefy dd; 800 nad yw ordinhadau yr efengyl o un math o fudd i nob, oddieithr iddynt gael eu gweinyddu gan yr offeiriad." Fod meich- iau, fat y gelwir y tadau a'r mamau bedydd, yn medru credu dros faban, a bod yr offeiriad, wrth daenellu dwfr arno a dweyd geir iau gweddi uwch ei ben ef Y' gallu ei aileni, gan ei wneath.r y. ael.9 ?l Grist yn blentyn i Dduw, ao yn otifoid teyrnns nefoedd. Gwada Mr Williams fod y Llyfr Gweddi yn dysgu foi yr offeiriad yn ailani babanod wrth osodarwyddy groes ei dwfryn eu talcenan, a dywed mai diolch i Dduw y mae am wneyd hyny, Ond pa wiw gwadu ffaith, yr hon, os oes ystyr i einau, sydd mor eglur a'r haul. Dyma y geiriau:-Wedi i'r offeiriad wneyd croes yn nhalcen y dyn bach, adywedyd, "Yrydwyf yo dy fedyddio di yn enw'r Tad, a'r Mab, a'r Ysbryd Glan. Amen;" yna y dywed, "Yf ydym ni yn derbyn y plantyn hwn i gynulleidfa defaid Crist." Y no. y dywed, "Gauddarfod yn awr, anwyl faredigion frodyr, adeui a dodi y plentyn hwn yn nghorph Eglwys Crist," & Yr off driad sydd yn gwneyd y ewbl-efe sydd yn ymaflyd yn y baban, rhoi llun y groes a dwfr ar ei dalcen, ao yna efe a ddywed, "Ddarfod yn awr, anwyl garedigion frodyr, adeni a dodi y plentyn hwn yn nghorph Eglwys Crist!" Y fath gabledd ofnadwy Pan ddygit y plentyn yna i'w Fedydd Esgob, mae y mtichiau yn cael eurhyddhau, a'r plentyn yn cael ei gonllirmio ac yn derbyn yr Ysbryd GIân. Os daw y plentyn yna at fwrdd y eymundeb, y mae yn derbyn bara a gwin, wedi au cysegru drwy eiriau cyfriniol gan yr offair. iad, y rhai ydynt o hyny allan yn meddu ar gysegredigrwydd nad oeddynt yn feddu o'r blaen, fel nas gellir defnyddio hyd yn nod y gweddill ohonynt at ddybenion cyffredin bara a gwin. De daw nfiechyd arno, ac yntau yn arswydo wrth feddwl am farw, fe ymwthia yr offeiriad ato i'w ystafell wely, ae yna wrth oi obonydd efe a wasga arno ei hawliau a'i hon- iadau Ilehol, gan ei "gynghori i wneyd cyffes hyaoysal o'i bechodau," yn ei glust ef, os efe a glyw fi gydwybod mewn cythrwfl gan un achos pwysfawr; ac ar ol y, gyffea hono y gollwng yr offeiriad ef (os efe yn ostyngedig ae yn ffyddlon a'i dymuna) yn y wedd h >n Ein Harglwydd Iesu Grist., yr hwn a adawodd feddiant i'w Eglwys i ollwng pob pechadur gwir edifeiriol. aC yn credu ynddo ef, o'i fawr drugaredd a faddeuo i ti dy gmwoddau a thrwy ei awdurdod ef a ganiatawyd i mi y'th ollyngaf o'th holl bechodau yn enw y Tad, a'r Mab, a'r Yspryd lilftn, Am«n I Ac wedi i ddyn farw, os bydd wedi ei fedyddia, pe byd,!ai y dvhiryn gwaetbafafuaryddaearerioed, cyflwynir ef i'r bedd fel "anwyl frawd," mewn gwir ddyogel obaith o adejyfodiad i ftichedd dra- gywydilol." A'r canlyniad yw, y mae crib- ddeilwyr, cybyddion, maddwon, cablwyr, lladroi, a pbuteinfaid y deyrnas yn cael eu parotoi gan ddwylaw yr offeiriaid i'r nefoedd mor llythyrenol ag y mae corwg dafad yn cael 01 barotoi gan y c'gydd i'r farchnadfa. Gwa'thrudd ar syuwyr cyfTredin fuasai treulio amsc i ddangos fel mae'r ddyegeidiaath fell- dlgedig hon yn dirmygu'r Efengyl, gan ei bod yn diorseddl1 yr lesu allan o'i deyrnas ei hun. M yn diswyddo yr Yspryd Glan a'i weithred- iad-u o drefn iaehawdwriaeth er mwyn gwneyd lie i'r offeiriad glythig a'i holl ddefodau gweig- ion a chnawdol. Ond pan y cofir fod y gyfundrefn lygredig hon yn gysylltiedig a'r llywodraeth wladol, a i bod yn distyllio ei gwenwyn i feddyliau y werin yn enw gorsedd Lloegr, ac ar draul arian y wlad, mae y syniad yn ofnadwy! Mae bodolaeth Eglwys Wladol ynddi ei hun. bydded hi bured ag y byddo, yn berffaith anvsgrythyrol a gwrthun, ae felly yn rhwym o fod yn gondemniol. Ond y mae bodolaeth Eglwys Wladol Lloegr, yr hon sydd yn proffesu bod vn Eglwys Brotestanaidd, ae yn byw ar elw Eglwys Brotestanaidd, ond ar yr un pryd yn gwadu ac yn difrio Protestaniaeth, gan lusgo i mewn holl lygredigasthau yr Elwys Babaidd, fel pe buasai wedi ymddiofrydu i orchuddio y wlad eto a'i diluw dinystriol, yn annyoddefol i gydwybod ae yn gabldraeth ar synwyr y bobl. J. SPINTHEK JAMES. I

MWNGLODDIAU AUR CYMRU. CYNGHAWS YN ERBYN MR I PRITCHARD MORGAN, A.S. Dydd Iau, yn y Canghellys, Llundain, o flaen y Barnwr North, Ilwraodawyd cyng- hawsy Cyfreitbiwr Cyff, edinci yn erbyn Mr Pritchaid Morgan, A.S., or rhoddi mewn grym hawliau y Goron yp nglyn & royiliis mwngloddiau aur yn Ngbymru. A.' ol i Syr Richard Webster fynsd ychydig i mewn i'r achos, gobiriwyd y gweithrediadau byd ddydd Mawrth.

I POBL WEDI EU RHWYMO! WRTH Y STANC. ,i i L,, h io Y mae y rhan fwyaf o bobl yo gweithio am eu bywioliaeth bero'a dwylaw neu eu pen, neu y ddau. O'r goreu. I enill ein bvwioliaeth rhaid i ni fedru llafurio hyn a hyn ooriau y dydd,oddyddiau mewn wythnos, o wythnosau mewn blwyddyn. O'r goreu etn. Ond tybiwch fod gan bob un obonom elyn a faddai allu i'n rbwymo li fyny hefa rhaff pan y mynai. Heddyw t nid yw yn rhwymo dim ond y fraich chwitb, yfory y dde, y diwrnod nesaf goes, ac felly yn mlaen. Yn awr aceilwaith y mae yn ein rhwymo wrth ein gwelyau ac yn ein cidw i lawr yao am wythnos. Pa faint a gostiai i ni mewn arian sych mewn blwyddyn ? A pha faint fyddai o werth i ni pe gallem ei gadwyoo wrth graig neu ei grogi hefo'j raff ei hun P Gadewcb i ni gael cydmhariaeth nen ddwy. Yr oedd dyn yn gweithio ar reilffordd y Midland fel signalman. Fe wyddoch i gyd beth yw y sefyllfa, ac y mae genym i gyd i syniad am v Uafur a'r cyfrifoldeb. Wel, fe ddaliodd* ati am rai blynyddoedd, heb 1 fethn diwrnod. Fe wyddai ei waith, neb yn well, ac nid oedd dim allan o'i le ar ei adran ef o'r llinell; ond o dipyn i bath, dechrenodd ei elyn ei rwymo i fyny. Ryw- i fodd ni chai ddim bias ar ei fwyd fel cynt; pan y ceisiai fwyta, fe deimlai mor drueous I ag oedd modd. Hefyd fe deimlai ar bryd- iau mor benysgafn fel y gwelai bobpeth yn troi o'i amgylch. Pe dygwyddasai hyn pan yn gosod tignal i fyny, fe allisai gwrth- darawiad fod yn ffndus ni ddygwyddodd. Yr oedd rhaffal1 ereill wedi eu rhwymo o'i gylch. Yr oedd ganddo boenan yn ei frest a'i ochrau, aeth ei ymysgaroedd allan o drefn, ei dafod A chfen arno, bias drwg yn y genau, dwfr paeth, gwendid, & Dywed- odd y meddygon y byddai raid iddo roi ei le i fynj1, ond nis gallai. Yr oedd ganddo i: gadw ei wraig a'i blant, a dim ond ei onillion at hyny. Ond o'r diwedd fe dorodd i lawr yn pyfangwbl, a bit yn ei wely am wyth- nosau, yo anymwybodol am ran o'r amser. Yn awr, gallwn ddweyd ei fod wedi ei rwymo draed a dwylo. Yr oedd ei elvn wedi ei orchfyeu, a bron a'i ladd. Un diwrned S," ol i'r meddygon ei roi i fyny, yr oedd ei feddwl yn glir, ac fe gofiorld am feddyginiaeth-baner potelaid—a guddiasai vn rhywle yn y signal box ao yr anghofiasai bibpeth yn ei cbylcb. Anfonodd am dani a chymerodd ddogn. Mewn llai na mis yr oedd ys ddyn iltcb; yr oedd y rhaffau wedi en tori i ffwrdd. Os ysgrifenwch ato (Andrew Agge, Culgaith, Cumberland), fe ddywed wrthycb mai y feddyginiaeth hon oedd Mother Seigel's Corative Syrnp, a'r anhwylder oedd (Ftfyg treuliad. Ond tra yr oedd yn afiach o dano, buasai lawn cystal- ïe, yn well-iddo fod wedi ei rwymo wrth y stanc. Y inde 11a n acbosion o'r fath yma ar hyd Lloeg"-—ar draws y byd. Fe glywn am ychydig o honynt; ni chlywn ddim am fil- iynan o bonynt--weithiau y mae yn glefyd y galon weithian grydcymalau weithiau ddarfodedigaeth weithian wendid cyffred- inol; weithiaa anhwylder yr elwlod a'r ys- wigen weithiau gwendid gienot weithiau anhwylder yr afa. Hyny yw, y mae y medd- ygon yn ei alw wrth yr boll enwan celyd hyn ond yn y gwaatod diffyg treuliad yw a'r holl afiechydon hyn, fel en (telwir, nid ydynt and arwyddion o bono. Pe na chai dyn ddim trafferth hAro'; gylla, fe alllli fyw am bytb, am ddim a wyddom ni. Eto, pa fodd, yn enw trugaredd, y gall dyn nen ddynes weitbio 4 marwolaeth a llygredig- aeth y ta fewn i'r corff-gyda'r cylla yn llawn o fwyd braenedig, yn anfon gwenwyn drwy y gwaed i bob eymal, cyhyr, a gewyn 7 Dyma yr hyn y mae diffyz treuliad yn ei wneyd. Y mae diffyg treuliad yn wenwyn aTaf ond sicr, yn debyg fel pe cymerid ychydig ronynau o arsenic bob dydd. Dvma achos arall, nn t&nwr ar y rheil- ffordd, yr hwn a yserifena o Hurlford. Dywed "Yr wyf wedi bod yn dyoddef oddi- wrth ddiffyg treuliad am dair blynedd; rboddais gynyg ar amryw feddygon, ond aetbnrri yn waeth bob tro. O'r diwedd aethym at fferyllydd, acaddawodd fy niywella mewn wytbnos neu ddwy Gwerthrdd i ui dair botelaid gostus o feddyginiaeth a'r cwbl a (tefais oddiwrth hya oedd colli fy arian. Yna fe gefais afael mewn pntel o Mother Seigel's Svrup, ac yr oeddwn yn well ar unwaith bron! Y mae'n ddrwg genvf na ddefoyddiais ef flynyddoedd yn ol!" Fe allwn roi enw y dyn hwn os dym- unech ei gael. Nid oedd arno ef eisieu ei argraffu. Ood yr oedd ef gystal a pbA wedi ei rwymo i fyny am faith amser. Y mae afiechyd yn rhaff gref. Dvwa no gymharfafth eto. Dvwed Mr R. R Hopton, Loner Weston.—" Yr wyf yn 68 mlwydd oed. Nid yw Mother Seigel's Syrup wedi fy ngwueyd yn ddyn newydd hollol, ond y mile wedi fv nfrweHa o gaeth- dra a nychdod gieuol, ac anhwylder yn y gwddf yn codi o waed drwg. Yr oeddwn yn rhy wael i weithio; ond yn awr fe fp.4,af wneyd fy ngwaith, diolch i'r fsd^veiniaeth fawr vna. Fe ellwch eyboeddi y ffaith. Fe ddaethyr holl anhwylderau i gychwyn oddi- wrth ddiffyg treul'ad." A dyma'r ffordd y mae pobl vn cael en rhwyrrta nes y mae Mother Seigel's Syrup yn eu rhyddhan.

Cymerwvd dyn p.,i enw Stqnhpn Swtth i fyny yn N«haerludd ddydd Mercher, ac y m ad'r heddgeidwaid yn credn ran efe yw'r lleidr a ddygodd emau Dir, Fiinhiirzh Pan oedd ei Uchelder Brenhinol vn Edinburgh ar agoriad yr arddangosfa. Cifwyd nifer o nwyddau a ddefoyddir gan lodron tnedrus i agor bags, drawers, fee., yn Hetty y carch- aror. Ar y"cyntaf o Ebnll, fa yrnild rh,ywun lythyr at Henry Ward Beecher, heb ddim vo v lIvthyr ond Y flAirillt1 I, Ffwl Ehrill." Wel," ebe Beecher, "gwelais amryw droion ddynion gwamal yn ysgruenu nytnyraa neD roddi en henwau wrtbynt, ond dyma y tro cyntaf i rai erioed weled person yn rhoddi ei enw yn llawn, gan anghoifo pob peth arall. Dywedie fod Ardalydd Salisbury wedi gwrthod yr anrhydedd o gael ei wneyd yn II Ddue, yr hyn a gynytriwyd iddo gan ei Mawrhydi y Frenhines, fel cydnabyddiaeth o'i waith yo gwneyd y cytundeb diweddaf i Germany yn nghylch tirio?aeth yn Affricat \I dros b4 rai y dymunai Lloegr gael awd jr- dod.

M til) 0 YH is t AbTfl FYDENWOG AT Y GWAED, CliOKN, NERVES APi I, CYLL, ABE\AO HUGHES'S BLOOD PILLS Hl'GHWS BLOOD PILLS HUGHES'S BLOOD PILLS MEUDYGINIAETH DD AIL AT Waed Drw^, Scurvy, C jrawydoa. lefydaa j Croen, Clwyfau Mauwyniau Diffyg Trani, Dyspepsia, Poen- Pan, Biliousness, Afu Ddrwg. Gwynegon, Poell Cefn, C rffr vymedd, Piles Y.ts, Nervousness, leeldar Ysbfyd, Coeiaa Clwyfedig. ACHOS TRUENUS YN ABERDAR. STB,-Y maoyiiddvledswydd neillduolarnar i'ch hysbysu o'r effaith lyfoll :I gdodrl eiob Hughe,4,. Blood Pills" aim.. Yr wyf Wadi bod yn dioddef iros 9 mlyneld gan d.-irddianft poenusar fy nwylaw, breiniau,"m co.lf, yn fy analluo,,i i weithi, t; mig o bf)h lo; tua dwy flyuedd yn ol fe wnaeth y clef yd ymaflyd yo fy nghoesau a m trae,. noa p-ri i mi fethu gw nthio. Mi a (u'm and niaeth pob Doctor ofawn cyrha'dd, olld ) r oil i .ini.'n pwrpas, Yr oedd fy ngluniau yn otchudded.g gan glwyfau a chroen pydredig. .r aro-,Yl vn lanyoddcfol i neb ddyfod i'r ty; pawb yn credn I nad oedd diaa gwellhad i mi byth. Ychydig amser yu 01 cefids fy anog i gytnerya Hughes's Blood Pi 's," a deflJyddio" Gomera Balm." Yr oedd yn ayndo-l yr etfaith a gawsat.t am if Yr wyf yn 5s oed, ni welais i yn fy oot dim meddygiuiaeth tebyg iddynt; mae fy holl giwyfJU we ii eu gwellhau, mae fy holl gyfansoddial yn iacii, grymos, a hywiog, ac "rr wyf yo teimlo wedi fy adaewyddu yn fy nghorlf am meddwl, ac yn ben Ilthio y dydd mi gaoi gwybod am danvnt. — Yd wyf, JOHN JONES. 13, Oxford-street, Aberdar. SYR,—Yr yd wyf yn tystiolaathu i bob gair O uchod, Yr wyf wedi bod yn liygad- lyst o'i case hwn am bum' mlyoedd.— J D. REES. Congregational Minister, Aberdar. Yn enwog at OkfydM y P.HYW FENYW- AIDD b.b,,cd?.. Anhebgorol AngenrheiJiol i Forwyr, Emi. grants, a Tlieithwyr. Fe ddyleut gael ea cyneryd yn y Gwanwya Haf, Hydref, a Gauaf. Y mae twyll gwarad ????e?. Y mae twylt gwarad t'pylltind a'r Pills enwog iiyn. Gofal r wrth brynu a& thwy!lir chwi. Mynwchweled ????r y?w, HUGHES'S BLOOD PILLS yn llawn, ae hefyd LLUN CALON ar label goch ar bub blwch. Reb hyn twyll ydynt. HUGHE-'S BLOOD PILLS HUGHES'S BLOOD PILLS HUGHES'S BLOOD PILLS Ar werth gan bob Chemist drwy y Deyrnas am Is lie, 2s 9c, a 4s 6c. Drwy y Post, Is 3: 2a 11c, a 4s 9c, gan y per henng JACOB HUGHES, Manufacturing Chemist, Penarth, Cardiff. AGENT YJ* AMERICA. -R. D. WILLIAMS Plymouth Penn. pHOSPHODYNE DR, L ALOi ara Bum Mlyneddar Haguin ydi wed-I cynhalei eaw ;1,. drwy'r toll iyi fd yr-unig feldyginlaeth dd/jga!, Vovidirlcdlawu,a Phosnhoraidd a ddar. ganiyddwyd erioed er gwellhad oarhaol anmhar- i*d vr Ymenydd Parlys, Oitfyg Ow-ig, Breudd- wydo. n-is Saifyddiad anamserol y Gallu- ".1; 8 'ivydol, ■ ph;) math oafiechyd ar orguiau y Corph, y rhai sydd yn dibynu ar effeitbdol. rwydd yr Organau 11 Yl1 rhoddi Bywyd. Y mae yn Gwella Diffyg Treuliad a Chlefyd yr Ysgyfaint a'i Oahn. Gwella Afiechydon yr fait a'r AlII. Gwella pob anuhrefn ar y Cfwaed. Gwella Ddiffyg Trouliad a Diffyg Archwaeth Gwella Darfodedigaeth a Gwendid Cfffredinol A gofal i am roddi yr oil o'r Organau Bywyd. ol mewn kefn. Y mae effbithiau y Feddy ^in;aeth Phosphor- aidd werthfawr a safonol yma ar Wendid Gieuol ac anhwylderau cyffelyb yn gyflyra a pharhaol, ac y mae'r holl De(mladtlu Annvmunol ac Ar- wyddion Poenus ya diflanu mor gyflym nes achosi syndod. pl:IOSPHOE DR. J^ALOB a g, Wlybw? ?,.euoI newydd a Mater Ymenydd ;a "i!nb;¡ yGi n1Y1f:nMF;clen;; danol Phosphorus, craidd a bauolbwynt Ymenydd ei han," a thra yn ddymunol ir ar- hwaeth a'r ystnmog, ni phaela byth a P^nro a Thewychu y Gwaed, ao adnewyddu yn llwyr n Y.. Giau, a'r Gewynan. Y maeei aeitri ao yn rhyf?.l?ivi i.w canfod o'r dydd yntaf ar *1 ei ddefnyddio, drwy gynydd anarferol yn nerth J Gewynau a'r Msddwl gyaa theimlad o Wroldeb, Nerth, a Oliyaur, i'r hyn )u y claf am gyhyd o omser mor anjjkynefln. G qrelllieir yr organau at aret> ioy Bwyd. Y mae yr Arcbwaeth yn cyn- y o yu rhyfeldol. Y mae y Coluddion yn dyfoa yu fwy rheqlaidj. Ovsgir yn dawel ac adfywiol. Daw yGwyuob ynllawn^ Gwefnsau vn gochion, y LlygaW yn ddisglaer,y Croen yn g g. aeiach.1 Qwailt ya gryfaah, yr hyn sydd ya dangoi mor bwysig yw ei vrelthrod¡a.d ..r Org?«nau Hwyd, MILOEDD o dystiolaethau anwad&lwy o bob rth o'r hyd, ac oddiwrth yr Awdurdodan kyI. y rhai d: }dy;' farnind Cylfrediaol nad oes yn y byd gwyddou, I ymoiiwiltui LJ.Urpariaetu Pii!>sphoriiid aral wedi derbyn cviraint o glod a chydiiatyddim* Gwerthir me, va Pot* lau agii 4s 6c gan bobfier yllydd drwy'r byd neu a anfonir i unrhyw rao Brydain Fawr ar ddetbyniail P. O.O. T Mi wrth o D R. LALORM PHOSPHODYNB LABOilATORY, HAM^STBAU. LOS'VJN N. DODREFN TY. Y MAE GAN "RIDWIN JO?ES KySa PI-0 C&?iaet Wor? Øir. -Ci street BDor, Stoc Helaeth o bob math 0 DDoH){?N TY? ya cynwys !)inin? & B«irooa Sut?, Bookcases, ?boaM?, :f.St:t of Drawers, Dressiu? HmweM. ? pb-b -??lh G.A. iau i'w rhoddi yn y Parlwr &'r Yst?eH?ety.Sp&s, Coui?b? weat eu ?orchuddio & Hedr, Gwe?M H&Wz a Phres, Plu, a?e'yta Gwitn a t'ap?o, Matresi, Sprimr Gwbn. Byrddau Dim? D?w)MB<tom åL: ? ':iHir;dínDr; des?r;t!? &o. YmMEDWtM JONEI canlynna 1 Ryydd fi fivuach, wedí eymeryd ysto'fij mawr yn yeh?eg? at oi a leilad-m ereill, a gw,\hodda ei gwameriaid 1 dilod i aroliwitfosi Stoe.yr hon y bwriadaei gwert¡ am broflit bychan mil!1ir n drlirlra14l. D?d,.f- o fewn 15 will lir ru ddiiraul. MODRWYAU PRIODASOL GWERTHIR MODRWYAU PRIODASOL o'r AUR GOREU am y PRISIAU ISELAF yn HEN SHOP JOHN HUGHES, Sivyd Llyp, Caernarfon. ROBERTS a70WE|, PETKjaENOQIOX HUGH WILLIAMS, TAILOR AND DRAPER, 1113, HIGH ST. PORTHMADOG. I

TY YR AltGLWYDDI. DYDD fA WRTH-Cymerodd yr Arglwydd Ganghellydd ei sedd am hanner awr wedi pump- Hour Brawdljtsoe/M Mon, Cafodd v mesur hwn oi ddarlien y drydedd waitb, a'i basio. Mesut eostau y Siryddion. Cynygiwyd ail-ddarlleniad y mesur hwn gan Iaril Camperdown. Amoan y mesur yw gwaeyd rhywbeth i ryddhan yr uchel sir- yddion rh ig mjnad i gostaa gyda'r barnwyr pan y byddant yn ymweled fi'r gwabanol eiroedd ar gylcbdaitb. Nid YWdefe yo ym- wneyd o gwbl &'r swydd, gan y tybiai ei arglwyddiieth raai mater i'r Llywodraeth yw byny. Yr oil a gynygia yw, fod i'r pwyJl gorau heddgeidwadol, ustusiaid yr beddwcb, trwy gydayniad yr Arglwydd Gargheliydti, wuayd trefniadau o berthyoas i dderbyiiiad y barnwyr yn y gwahauol sir- oedd. Arglwydd C^lsndgp, Prif Farnwr y deyrnas, a gynyiodd fod i'r mesur gael ci ddarllea vn \1'hen y cbwe' mis i'r diwrnod hwuIV. lirwg ganddo, ebai, ydoertd gorfod gTtthwyoebw y u esur; ond am fod yoddo ddarpuiaeth i osnd chwanpg o bwysau ar y trethi siro!, dylasai fod wedi ei ddwyn i mewnyn y Ty Inf. Yn ei farn of, hefyd, ni ddylid gwn- jd rheolau o berthynas i dderbyniad y barnwyr, heb ymgyngbori yn gyntaf a'r personau oedd a fyoo hwynt â'r mater. Siaradwyc! yn mhelkeh ar y mesur gan Arglwydd Esbpr, Arglwydd Morris, Ar- glwydd Belpe'.Ir.rll Kimberley.a'r Arglwydd Gangbellyerl. yr hwn a apeliai am i'r Ar- Brif PVtiwr beidio pwyso ei welliant jnmlaeD. Cytuco^d Arglwydd Coleridge a hyo. a thynodd y eyfryw yn ol. Yna darllenwyd y mesur yr ail waith, a throsglwyddwyd ef i bwyllgor sefydlog.

TY YR ARGLWYDDI. DYDD LI.U.V.—Cymerodd yr Arglwydd I Ganghellydd pi sidd am chwarter wedi I peowar. Brawdhjsoedd Mon. I Cafodd Mosur Frawdlysoedd sir Fon ei bas;o trwy bwyUgor. Troig!wi/Jdiad Ynys Heligoland i'r I Almaen. Cododd materion pwysig i sylw y Ty heddyw, gan Arglwydd Rosebery, mewn pertbynasi fwriad y Llywodraeth BrydeiDig i drosglwyddo ynys Heligoland o dan awdurdoà yr Almaen, yn lie yr hyn a ganiata- wyd am earii gan Germani i Loegr yn Affrica. Dywedai Arglwydd Rosebery ei fod ef yo gofidio yo fawr am fod preswyl wyt Heligoland i gael eu tros^lwyddo drosodd o daij awdnrdod yr Ellroyr, h'Jb fod Llywodraeth Prydain yn rhodifô irwydd iddyr.t y caent ymsefydlu mewn rhflo arall o't yaihercdraeth, 0" oeddvnt No dymuno hyny. Dywedodd fod y Llyiw'iv.eth yn awr mewn pel b!eth ofcadwy jn ceisio dyfeisio at ba beth y cymhwysid yr arian fcyty, a'i awgrymifrt ef ydnedd fod iddynt giel ea riefnyddio at yr araem hwn. Pa un byoag a wneid hyú 'ai peidio, ei awydd ef jdoedd, ar fad i weicidogion y Goron roddi jstyriaeth ddyUdwy i ddymut,iilau y bobl byn (oymeradwyaeth). Arglwydd Salisbury a ddywsdodd nad Wad ef yn gwybid fod gan ei gyfaill gwir anrhydeddns, Mr Goschen, Ganghellydd y Try8orlys, narhyw swm o arian wrth law, er IJllnogi prei.wylwyr Heligoland i ymfudo i, ic ytusfydla mewn gwabanol ranau o'r imherodraeth Brydeinig. Nid oedd ef waltÍ1 wedi derbyn unrhyw bvsbysrwydd 51 ynys y buasai mabwysiadu y dull bwo yn lool a dymutmdau y preswylwyr. At hyn 0 bryd, ni8 galiai of wnanthur dadganiad Pell&cb tia dyveyd y caffai y cytnndeb ei rYdd() 0 ffWQ ychydig ddyddiau; ac wedi syny, y caffai masar ei ddwyn gerbron y ,eeedd i Radarnhau yr hyn a wnaed. Y Plyd hwnw, byddai iddo yntau ymwneyd yn elaetbach 4'r cwestiwn. Arglwydd Granville a dybiai nad oedd '■«wad ei arglwyddiaeth yn hollol foddhaol. t edai af tod preswylwyr Heligoland yn fffllo ynddwys ar y mater; a hyderai e » byddai Ardalydd Salisbury yn abl 'flanges, pan yn cydwyno y mesur gerbron, el od Wdl gwneyd ei oreu i ddyfod i wybod aelb o'r hyn ydnodd gwir deimUd yr ynys- "yrsry cwestiwo. -Yua, gidawyd i'; mater syrthio i'r llawr, ymwasgarodd y Ty am ddeng mynyd i

TY Y OYFFREDIN. I DYDD MEEOHER.—Darllenwyd Mesur C) frifoldeb Oyfarwyddwyr Cwmniau am y drydedd waith, 'ya nghydag amryw fan fesurau ereill. Hefyd dygodd Mr Hobhousa fesur yn mlaen i rwyddhau a diwygio cofrestriad pleidleisiau yn Lloegr a Chymru.

TY YR ARGLWYDDI. I DYDD GWENER.—Rhoddwyd y cydsyniad brenhinol i 59 o feaurau cyhoeddus a phreifat, so ya eu plith yr oedd Mesur Brawdlys a Brawdlys Cbwarterol Mon, a Mesur Rheilffyrdd Cut Gogledd Cymru. Darllenwyd am y waith gyntaf fesur yn cadarnkau y cytundeb rhwng Prydain a'r Almaen.

TY Y CYFFREDIN. DYDD GWENER -Cymerodd y L'.efarydd y gadair am dri o'r glocb. Cafwyd cryn ddifyrwch, ao achoswyd peth cyffro yn y Ty beno drwy i'r Black Rod- swyddog sydd yn gwysio y Llefarydd i dd'od i Dy yr Arglwyddi pan fydd y cyd syniad brenhino! yn ciel ei roddi i fesurau —ddyfod i mewn a g%lw yn awdardodot ar y Llefarydd pan oedd Mr Gladstone ar ganol siaraa ar y ci sgodi" yn yr Iwerddon. Hawliwyd ar fod gwell trefn i gael ei mabwyeiadu yn nglyn &'r eeremoni hon yn y dyfodol. Davllenwyd Mesur Cyfansoddiadol Gor- Ilewinbarth Awstralia am y drydedd waith. Wedi hvny buwyd yn trafod Mesur Dirwyn i fyny Gwrnniau, a gohiriwyd y Ty.

CLADDU BABAN YN Y I NOS YN MON. Yn Graigwen, Llanwenllwyfo, Mon, y mae gwraig briod o'r enw Elizabeth Williams yo byw, gwr yr hon sydd wedi myned i'r Am- erica er's oddenta tair biynedd, ond sydd yo anfon arian yn gyson tuagat eichynhaliaetb. Dydd Mawrth, y lOfed o'r mis diweddaf, rhoddodd Elizabeth Williams enedigaeth i blentyn anghyfreithlawn, yr hwn a fa farw y boren Iau canlynol, as yn mbpn ycbydig ddyddian claddwyd ef yn mynwent eglwvs Llanwenllwyfo oddeutu nn ar ddeg o'r gloch yn yr hwyr, gan frawd yn nghyfraith y farr, heb gael tystysarif, nac ychwaith gan. iatad person y pi wyf, Hefyd gwadodd y fam fod iddi blentyn anghyfreithlon, ac mewn canlyoiad bu hyn yo destyn siarad mawr yn y gymydogaeth. Yr wythnos cyn y ddiweddaf, canfyddwyd boes yn yfynwent yn hanner cuddedig, a'r corph ynddo, a rboddwyd hysbysrwydd i'rRhingyll Hughes, Amlwch, yr bwn a ysgrifsnodd at y crwner, ac mown eanlvniad eynbaliwyd treagholiad ar y corph. Dydd 11u diweddaf.jynhaliwyd trengholiad gohirisdig yn eglwys y plwyf, o flaen Mr R. Jones Robarts, a deunaw o rheithwyr, ar ba rai yr oadd Mr T. Elias yn flaemor.-Tystiai mam Elizabeth Williams iddi fod ¡,ryda'i march pan y rhoddodd enedigieth i blentyr, yr hwn, yn ot ei barn bj. nad oedd yn ei oed. Cafodd bob ym- geledd a allai hi roddi, ood yr oedd yn crio mwy na phlant cyffcedin, ac ychydig cyn ei farwolaeth yr nedd y convulsions arno. -Dr Peter Fraser, Llangefni, a dystiai iddo wneyd post mortem examination, ar y corph, yr hwn oedd wedi llygru yn fawr, Be mewn canlyniad yr osdd y gwaith yn anhawdd iawn, Yr oedd y plentyn yn ei oed. Nis gaMai ef ganfod unrhyw olion o niweidiau allanol arno, Be nis gallai gan fod olion o afiechyd ond yn tinig ar yr ymenydd, lie yr oedd envniad Iwedi dechreu eymeryd, ae hyn, yn nghyda'r convulsions, vn ol ei farn ef, oedd. wedi achosi marwolaeth. —Hugh Lewis, Rhosbach.Llaneilian, brawd- yn-nghyfraith i fam y plentyn, a roddodd dystiolaeth iddo ei gladdu yn y nos, gan ei fod o dan yr argraph na chaniateid claddu plant na fyddent wadi eu bedyddio, yn y dydd. Nid oedd wedi cael caniatad y rhe;thor.-Ar ol i'r crwner anerch y rheith- wyr, ymneillduasant, Be ar eu dyehweliad dywedodd eu blaenor eu bod o'r farn fod marwolaeth wedi eymeryd lie o achnsion naturiol.—Eglurodd y crwner ei fod yn ddy- ledswydd ar y Rhingyll Hughos gymeryd y cwrs a wnaeth, ac niR gellid lai na chvnbal trengholhd. Tlpfyd, cynygiodd ddiolch- garweh i'r rheithor am ganiatau cVIJRI y trengholiad yn vr eglwys. Eiliwyd byn gan flaeoor y rheithwyr, a phasiwyd ef yn unfrydol.

Dufn i George Marshall sic Alfred Richardson, gweithwyr ar y rheilflftrdd, evfaddef eu bod yn euog yn Derbv, ddydd Mawrth, o ladrata swm o emau ar Reilffordd y Midland; a dedfrydwyd un i ddeuideg a'r liall i bymthee mis n garchariid. Y mae yr Op-ra housp, awyddfeydd pall- Abyr a newyddiadtir, a nifer o yatordmi, yn Troy, Alabama, wedi cael eu dinystrio gan n. THROAT IRWTAIIOS AND OG3GTI.— Soreness and dryness, ticklinq and irritation, inducioj; cough and affecting the voice. For these symptoms use Epps's Glycerine .Tajubes. In contact with the glands at the mo mo t they are excited by the act of sucking, the Olyi erine in these agreeable contentions becomes actively I healing. Sold only in boxes 71d., tin" la. Ud.. lab lled "JAMBS EPPS k 0o„ Homoeopathic Chemists, London." Dr. George Moore, in his work on Nose and Throat Diseases" says: The Glyoerine Jujubes prepared by James Epps and Co., are of undoubted service as a curative or pallative agent," while Dr. Gordon Holmes, Senior Physician to the Municipal Throat and Ear Infirmary, writer After an exteoied trial. I have found youi Glycerine Jujcbes of considerable benefit in almost ail forma of throat diftass.