Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
5 articles on this Page
-CKISTION OGA ETH ^ vv WYNEB…
CKISTION OGA ETH vv WYNEB AMHEUAETH J YR OES. [OAN y PARCH. G. PARRY, D.D., OAHNO.J (PAKIIAP.) Pfpfir hyn yn ,alwg i bob meddw di- 3?e 'J.! vn vmdreotioa caled yr Aut4ddiwr i ""Y ?aredowtrtonedd yltàeool crefydd gae ?im'Bedd am Dduw. Nil os eisieu dY vd todOisti'inoea- th yn gorphwys ar ?ionedd hwD, "blegid y uiue C.istioa- y? ?h??fydd-ie.y grefydd-yr unig (,, M ,ir a dwyfol; ac y mae Cte?ydd yn *• d¡;styr heb e gysylltti a Duw. Y mae ygV ei hHnan, mewn gwahanol ie!tboedd, yn cario cufrestr ei eoe:11ath ar ei ?i ?u Mswn uu iaith golyga yr byn sydd ""hwvms, veu yn adrwymo dyn yo ol Dth Pduw' mewn iaith arall golyga addol- 'l llnw mewn un arall gweddi Mr U?uw b tunol crefydd Ond dyma YBbryd D yi !aet -)' withcd & Duw. Dy- „ dd yr yt"y ? ?' galon-Nid on un u,?IneuDiiii D?'" faith y ga)oo-y dymuniad yn dad ir gred. ? fyd?n n. Y Duw hwa "-? pban y daet iIr claawd, M fynwn m y dyn bwn ? fod Duw ynd? I ?yrt-aau an.orn." 'p?o8irhynyncgwiuth yr Auffyddiwr »n c»i!^o codi gIVrthryfJ yn obeyroM Natur in ei ?'n ei Bream. I r llygad syml y mae Natur yn Ila n o Dduw, a'r greadiga^th yn "deml sydd yn fyw ggia ei fawl. Dyna addY8 y Beibl a llais rheswra. Y mae yr Adfyddiwr vn euog o'r cysegr-ysheiliad chrys o droi teml y Creawdwr yn bwlpud i bregethu obono-Nid oes un Daw. Y nefoedd sydd yn datgan gogonunt Duw," medd y Beibl. "Nag ydyw y nefoedd yn datgan dim o'r fith bath," medd Cowto,- "Y nefoedd svdd yn datgan gogouiai.t Hip- carc'T.-s Kepler, a Newton—y riyuion a Sdnrganfyddodd ei ddeddfau." Pan geisir gal) y gwyddonwyr gredu yn Now, eu hateb y,it,,v-" Nid ydym yn gweled Duw." Ac y VJ!>8 yn digwydd, pan geisir gan y barbai- jaid isaf ffuifio syuiad am y gwir Dduw, fod en bateb hwythau yn hollol yr un psth- Sid ydym ni yn gweled Duw." Eithafion yncyduyfaifod—gwyddoriaethabarbariaeth. Ocd Did ydynt yr un fath er hyny. Heb idyrgu gweled y mae y naill, tra y mae y Hall wedi dysgu "gweled ac heb waled." Dechreu sgor ei lygad ar y goleuni y mae un, l't litit yn ran ei lygad, gan garu y tywyll- web ya fwy ca'r goleuni," Y mse yr Anffyddiwr yn cyhoeddi rhyfel ya erbyn Natur odiitilan a'i vatur ei hunan eddifewn. Nid anghrefyddol yn uoig yw jnffyddiaeth, ond annltturiol-trais ei natur. Ir meddwl iach a naturinl, y mae pobpeth yo llefaru am Vdllw. Ei weision ef yw pobpetb," -a'i dystion ef yw pnbpsth. Y mae y gweision yn tfyrld10n i dystio dros eu Meistr. Ceisia yr Anffyddiwr eu IIwgr- webrwyo. Cynygia roddi gognniant eu Meistr iddynt hwy, a'u gosod bwyafrsedd en Meistr, otd iddynt hwy ei wadu. Deuant yn ml-en 1 dystiolaethu ond yn lie "Ii wadu ei gyboeddi y roaent k lief uehel. Wedi eu cjfiVi i felldithio, y maent (fol Bdham gynt) yn unfryd yn benditbio. Dyma eu tystiolaeth wedi ei hargrffu mewu llyfr "Ete a'n gwnaeth ni ac nid ni e:n huoain "y mae ei dragwyddol ailu Ef a'i Dduwdod i'« gweled ya anilwg ynorn ni "y petbau a woaed "nid o betbau gweledig y gwnaed ni y pethau a welir- y mae ein gwreiddiau yn yr anweledig ac yo y Duw anweledig "obonoefathrwyddo ef ac erddo ef yr ydym ni ac y crcwyd ni," ac o'i gyfljwnder ef y derbyniasom ni oil." A dyrna y dystiolaeth yn ymdori mewn burst o fawl -ellor?zs mawr "Dyholl weithred- tadd a'tb glodforant, 0 Arglwydd Dyma yr slygfa wedi ei symud dyma ni yn cael eiD hunain yn sydyo o fod mewn llys barn yn gwrando tystiolsetbau, mewn adeHad ac eto yr uii os goddefa cyfeillion y cycglierddau i ni gymeryd bettbyg en gair IJ "Y at rhyw fater Dach fel hyn—dyma ni mewn "eyrgherdd mawreddog." Ac y mae programme y cyngherdd wedi ei ysgtif- eau mewn llyfi I, Molwch yr Ai jilwydd o'r nefoedd, molwch ef yn yr ucbelderau Molwch ef haul a Ueuad, molwch ef yr toll ser goleuni Molwch ef Let y nc-Eoedd a'r dyfroedd y rhai ydych oddiar y nefoedd Jfolant erjw yr Arglwydd; oherwydd efe a orcbymyuodd, a hwy a giewyd. A gwnaetb iddyut barhau byth ya dis- ywydd; gosododd ddeddf, ae nis torir hi. Dyna atbrawiaeth y Byd haniad—dyma y gwir Cosmogony! ":I!olwcb yr Arglwydd o'r ddaear, y dreig- iaa a'r holl ddyfnderan Tm a chenllysg, eira a thartb, gwynt ys- tormus yn gwneutbur ei air ef: Y mynyddnedd, a'r bryniau oil; y coed ffrwythlawa, a'r boll gedrwydd bwystfilod, it ph-)b anifail, yr ymlusgiaid ac adar asgellog." 4 Yn awr ayma y chorus dynion ya ymuno a"atur "Btenbinoedd y ddaear, a'r holl bibloedd tynysogion, a holl frnwyr y byd l,wyr ieuainc, a gwyryfon hefyd; henaf- gwyr a Uanciau Molant enw yr Arglwydd oherwydd ei enw ef yn unig sydd ddyrchafadwy ei ardderchowgiwydd ef sydd uwehlaw daear a refoedd 11 Ie-" btddoniat'th ydyw peth fel yns," tttddai rywuo. Ie, barddoniaeth, ac fel pob gl,ir farddoniaetb, wedi ei seilio ar ac yn •lawn o wirionedd. Ffurf uchel ar wirion- edd ydyw barddoniaeth-gwii ionedd at dia, y iliac pib theory sydd Stan Dduw allan o'i peadigaeth yn drais ar reswm, yn trnseddu d'ddfaii sylfaenol y meddwl, yn myned yn erbyn egwyddorion cyntaf pob ymresymiad Wad eu dilyn i'w canlyniadau), yn rais ar natur foesol dyn-egwyddor- lon, dyfnaf ei natur, nid yn unig "winiaetbau gwreiddiol y rheswm, ond gteddfau ei natur f oesc)),-y peth dyfnafsydd 10 M Dahu, o bosibl, y syniad am yr Anfeid- '? r dyheuad am yr Amfeidtol—hoU egwy- <MMMQ a dyheidau gwettbftwtoc? yr (Mid, j boll brophwydohaoth y natur am anfRrwoi- eeb  mae yr Anffyddiwr yn matbru y clIbl 0 da" draed ae yn "rhedeg yn y ^J™ 'r gfed am Dduw trwy de?dwr Itonau „ 'atiannau." Mewc gair, nid ?yr At?ffyddiwr ddim gwadu Dow, heb ei 'Ma e) hunan, gwadu y grnadigMth, ewadu POpctb, Dyna ydyw ActfyddMetb mewo !?"")?dd-cegyddiad cytt?edinol. Cartref ?ydf?eth ydyw g?iad diddymdra tra- ?yddo)-i)e n d oes dim yc bod. A P.wyn fyd r?a welid hi wedi dycbwel i'w bl'titf! ? mae ?? ? ?"? yn synia4an yo tybied—?, yn cynwv, E Kn ?ydd. Os ces rbywbetb yn bod y mae l fod Duw yn bod. Os nad yw Duw n bOd, "'? '? dim y? ?°°' Dya addysg yn gyatal %'r athroniaetb jj ?' Un Pi'3wf 0 witionedd yr hyn a ddy- ??lwyd ?? ?-M pob ymgais i roddi ,fyrelli ig leth ar w%han odtii wrth Dj,, ^Dem Sl?oio ni mewn anialwch o ??r" swrth ddywediadau, ptau kz bo,81 1 bod yn grnqs i ??'o° ?-i'n ?'swm cah-not. Y m?e dywyd 'ud Y gr,!ad?g&,t w,di ?'"?' bod iddi ei Un.n yn wrthddywediad, am fod hyny yn ?c? < ?n-) P'?  ?'? ac beb fod ar un Inset. a' t'agyvlyldoideb y gread let «« an Osibl- Y "? y p? ?" ?3?"?n ? ? yn wrtbddywediad, gan fod yo cynwys peth ''nmbosiM-vr ''mb?o? <,?',?.ydd a ?e. tw.r II" lapsed ?e?t<y. ( m-4e V, ? t ? ei irst A ne y yo addef ? y ? ei ?wa rym; ond y mae yo ceMio ei ddirymu drachefn trwy gymei-yd arno brofi y gosodiad hollol wrthgyferbyniol. Oud y mae yn sicr ei fod wedi methu, fel y dengys rhai o'i feirniaid galluog, am ei fod wedi colli golwg ar y gwahaniaeth rhwng parhad cyn y greadigaetb a pharbad yn y grsadig- aeth, neu rhwng yr byn ydyw amser i'r Anfeidrol sydd yn byw uwehlaw iddo, a'r hyn ydyw yn y byd ac i'r cieadnr sydd o din ei amodau. Ac y mae peth rhyledd iawn wedi dygwydd yn nglyn a hyn. Y mae thai o'r hen wrthddadleuon yn erbyn fod y bjd wedi dyfod i fod trwy y wfithred o greu, megys y cweatiynau Why here ? a Why now ? wedi eu profi yn bollU ddirym, ond yn nnig mewn un cyfeiried. A pha un ydyw hwnw ? Wel-ya erbyn yr Auffvddiwr ei hunan. Y mae y byrddau wadi troi yn hollol. Y maey Mcses yr oedd yr Anffyddiwr ya ymddiried ynddo wedi troi i'w gm- demnio: fe gafwyd allan fod yr arfau a pha rai yr oedd efe yn ymladd yn ddiniwed i bawb ereill, ond yn angeuol iddo etel hnnan. Us yw mater yn dragywyddol, a meddwl yn gynyrch wedi ei ddadblygu o bono, pibatti yn awr ? Pa fodd y gall wneyd dim mewn unrhyw bwynt o amser nad yw wedi ei wneyd oesoedd trnpvwyddol yo (,I? Os yw yn d'aajywyddol, rbai J ei fod yodragywyddol berffa'th a digyfnewid. Dyma ben y cawr yo casl ei dori i'i gleddyf ei bunan. Nid 08e eisieu dyweyd fod Kant yu feddyliwr mawr, yn llacw lie pWY'Jj yn Lanes athroniaeth, ac wedi gwneyd gwasan- aeth rhagorol i Dduwinyddiaeth Natariol trwy ddatguddio cadernid eisylfaenynnatur foesol dyo. Rhaid cofio mai ambeuwr athronyddol oedd Kant ac nid duwinyddol. Ac y mae y dernyn o'i waith He y cyfer- byna y nef serenog uwchben A'c ddeddf foesol oddi fewn, yn cael ei gydnabod yn ddarn ysblpnydd-yn ddarn, fel y dywed un, of surpassing grandeur. Ond credwn gyda rhai o'i feirniaid mwyaf galluog fod ei ymgais i daflu ymresymiadau Duwinydd- iaeth Naturiol (ardir rbeswm) y tu allan i gylch gwybodaeth ddynot yo fethiatt. Ceisiodd it byn trwy ddal y gellir profi contradictories —neu osodiadau croes i'w gilydd-yr un mor sicr alu gilydd. Yr ydym eisoes wedi nodi allan y man gwan yn no o'r thai hyn. Ond y mae dyweyd tod y fath beth yn bosibl o gwbl yr un pMh a dyweyd ffid cyrhaedd gwybodaeth sicr n ddim yn aomhosibl-fod deffinio terfynau ac egwy ddorion gwybodaeth ddynol yn beth uas gellir ei wncyd-ac felly yr ydym yn ciel ein glanio ar gyfandir o amht-uaetdi gyffredinol. Gwnaeth yn drJa ddatguddio sylfaen ddiysgog Duwinyddiaeth Nuturiol yn natur foesol dyn, ond ni lwyddodd i symud ei sylfaen oddi ar dir rheswm. Y mae iddi fwy nag un sylfaen y map fel iddi fwy  a'i sail or y myryddoedd Jerusalem a'i sail ar y myryddoedd sanctaidd," ac fal y nefoedd yn ddinas ag iddi sylfeinisylfeini yn cael eu gwo^yd i fyny o'r profion sydd yn yr oil o Natur, mewn dyn ae oddi allan iddo, trai "yr hwn a adei)adodd bob peth yw Duw." Drachefn nis gellir dal cadwen o achos- ion yn ymestyn yn 01 beth bynag fydd nifer y dolenau—os bydd y ddolen gyntaf at 01 sydd yn cydioy ewbl â. gorsedd Duw. Rbaid cael y ddolen sydd yn cydio yr ailaehosion wrth yr Achos Cyntaf, cyn y gellir bodd- loni gofynion gwreiddiol Rheawm dyn. Fel v dengys Canon Mozley yn ddiwithbrawf- uis gall y meddwl dynol byth orphwys mewn Achos ond sydd ei hnnan yn aehosedig. Un Aches sydd yn llon'd yr enw-Achos yr acbos; on-yr Anfeidrol a'r Tragywyddol, Ac heblaw hyny, y mae cadwen ddidetfyn o achosion yn annychymygadwy, ae nid bvny yn unig ond yn unmhosibl. Nis gall y fHth beth fod a nifor anfeidrol. Y uiae nifer yn ei banfod yn feidrol, ae nis gall byth ddyfod yn anfeidrol trwy unrhyw cbwanegiad. Y mae completed infinity yn beth nas gellir ei feddwl, ac yo anmhosiblrwydd. I gyfeirio at un wedd eto. Y mie y galluogrwyad cuddiedig sydd mewn mater i ddyfod yn dlefn, ya brydferthweb, yn fywyd, ac yn bobpeth sydd yn bod—h!«ri:.d Prrffjswi1 Tyndall-yn haeddu y He o anrbydedd o fod yn goron ar y ffolinebau blaecorol i gyd. Tameidiau o fater marw yn dyfnd-o hono ei hUQ, cofier- yn dyfed yn drefn, yn dyfod yn brydferthweh, yn dyfod yn Itawn profion o fwriad, yn dyfod yn fywyd yn ei holl ffnrfiau, yn dyfod yn feddwl, yn athrylith Newton, yn serch perthynasol, yn dyfnd yn gydwybod i farnu yn ol egwyddorion tra gywyddol moesoldeb. Gwisgo mater marw a phriodoliaethau y Duw byw ? Dvrna ddad- blygiad olaf a gwylltaf y theory of evohttion. Dyma gaclyniadau eithaf-addfed fiVwyth yr byn a alwyd ,vn dra pbriololl wewn mwy nag un ystyr-the dirt philosophy. 6. Hyfryd yw dyfod allan o'r dyfnion bethsu" byn, i weled fel y mae synwyr cyffredin, yn ngoleu dydd natur iach- egwyddorion naturiol rheswm dyn—egwydd- orion cyffredin pob gwybodaeth, yo dyfod i'r un casgliad, ac yn cadarnhau yuichwi1- iadau dyfnaf athroniaetb. Yr oedd yr ben Napoleon Buonaparteallan unwaith ar nofou ddysglaar, serenog, a dau neu dri o gyfeili- ioo anffyddol gydag ef, y rhai oeddynt ya ymresymn yn llithrig i gau Duw allan o'i greadigaeth. O'r diwedd, fe dorodfi Napoleon ar en hymddyddan, a chan gyfeirio ei law at y ffuifafen, fe ddywedodd You may talk as yon please, gentlemen, but who made all tht 7" Ni a atebvvn y cwestiwp &g ateb y bardd—ac atb y bardd yw ateb yr Ysgrythyr, ateb ymchwiliadau dyfnaf athroniaetb, ac ateb synwyr cyffredin dynolryw, He didp-d His Hand in glory, And touched the skies." Efe a drochodd ei law mewn gogoniant, ac a gyffyrddodd i'rwybrenau"-Ol ei fysedd yw y bydoedd dysglaer i gyd. Swm y cwbl yw-fod yn rhaid fod pob bodolaeth sydd yn cael ei therfynu gan amser, lie ac acbcsiaetb, yn gynyrch Bod sydd uwehlaw y deddfau hyn oil—fod yr amodol yn gorpbwYt; ar y diamodol, y meidrol yn pwyso ar yr anfeidrol, yn byw, yn symud, ac yn bod ynddo—ynddo Ef- Yr Anfeidrol, annherfynol Fod, A'i Hanfod ynddo'i Hun," 7. Y mae natur foesol dyn yn ategu ae yn cyflenwi y profion o Natur yn allanol, ac yn datguddio y Duw bwn yn ei Beraonoliaeth, ei Anfeidroldeb, a'i Gyfawndar a'i Dcleddf. Trwy y byd yebrydcl oddi mewn, egyr i ni y byd ysbrydol oddi allan. Cadarnha dyitiolaeth yr Ysgrythyr fod y gread:gaeth ary cyntaf yn berffiitb—ord fod pechod weai nyioa l mewn-y ttiitb cldu yn han,s ysbrydol dyn-achoa a defnydd ei holt drueni. Ond nid oes dim yn hyn oil i bechadur, Y Beibl sydd yu datguddio iachawdwriaetb, ac yn daogos fod y Duw Anfeidrol, tua deunaw can' mlynedd yn ol, wedi cyfryngu Y8 helynt ysbrydol y ddynol- iaeth trwy gyfryngiad goruwrh-naturiol o ddoethiaeb, galla a gras, hollol anhebyg i ddim yn holl banes y byd. e, Pan ddaetlr cvflawnder yr amser, Duw a ddanfonodd ei Fab"—" Crist mewn pryd a fu furw dr: s vr annuwiol"—ac "Efe yw yr Iw[j dros ein pechodau ni." Dyma new departure mewn Hanesyddiaeth-cyfood newydd. Trwv I wyith yr Ymgnawdoliad, nurtli 'vr laws, a gym ei adgyfodiad ef," ft) byd uewydd i fod-byd yr Efengyl-" the gospel Y mae Cristionogaeth yn newydd ac yo hen. Y mae yn anrhebyg i ddie, yn hanes j y byd, ac eto mewn eysylltia:i liywiol Ali noil banes. Un o neilldaolion yr oes boo yw adgyf3diad yr yabrvd haoeayddol. B"rnir pob path yn ngoleuni Hanedyddiaetn. Y roae CnstlOuogaeth yn eefyl! y p!.twf tanilyd hwn, OwycebCristy goleuni yn tywymi ar boll hanes y bvd. Hebddo y mae Haresyddiaeth yn ddam"g ares?on- tadwy. Efe yw yr ag, r Ad- Ffe yw golimi y byd. Yn ngoleuni y Graes. gwelir fod holl hanes blaenorol y byd yn batotoad Gribt a i waitb-a'i holl haoes dyiynn! yllawo o tffeithiau gogoneddus ei gtefydd of. Dyuia ddadl anatebadwy droa Griationogaeth- Holl-bresenoldeb Criat mewn Hanesydd- iaeth. Efe yw canolbwynt amser. 8. Y mae gwirioneddau mawr ein crefydd yn bethauar en penan en hunan-yn vmque. Pan y mae dyn yn cyflawni rhyw orchest, y mae yn gallu gwneyd rhywbeth drachefn yn debyg-rbyw ail sydd yn gyffelyb iddo. lawn y gofynodd un-Os cynyrch y dychymyg dynol yw y syniad am Dduw, pa le y mae y peth nesat a gynyrchodd y dyebymyg dynol yn debyg? Cymeriad Crist —y perffaithrwydd nilhme, os dynol; pa le y mae yr ail sydd gyffelyb iddo ? Os crefydd ddynot yw Cristionogaeth, pa le y mae yr ail sydd gyffelyb iddi ? Os llyfr dynol yw y I Böibl, gviewch i ni gael golwg ar yr ail sydd yn gyffelyb. Oasefydliad dynol yw yr eglwys, pi 10 y mae yr ail sydd ya gyffelyb iddi ? Yr unig ateb yw dystawrwydd. Ar y dybiaeth ddynol, gellir benthyca geiriau y bardd :— "Nothing was hea d but silence, Nothing was teen but darkness." Glynwn yn ffyddlon wrth wirioneddaù goitoneddus crefydd Crist—"yffydda rodded unwaith i'r saint." Llanwer Di âg ysbryd Efengyl Crist" yabryd nerth" ysbrydol, nerth sancteiddrwydd, nerth ffydd agweith- gatwoh-yabryd cariad-cariad angerddol at Griat. ac at eoeidiau dynion nes colli Bin hunain truenus yn yr amcanion mawr; cariad diragrith at ein gilydd, nes colli yr eiddigedd dirmygedig sydd ynlleihaupob rhagoriaeth, ac yn mwyhau pob diffyg-y cariud a b&r i ni wir edmygu rhagoriaethau ein gwlad a llawenychu yn llwyddiant a phoblogrwydd ein gily ddac ysbryd pwyll —doetbineb i adnabod arwyddion yr amser- oedd a gwaith ein dydd, ac i gyfaddasu ein bunain at amgylchiadan ae anghenion newyddion ein hoes. Tra y byddoin yn gwrieuthur y pethau byn, fe ddeil ein Cyfundeb ei ffordd, ac a chwanega gryfder -fe fydd yn fendith i'r byd etc, megis y mae wedi bod te fydd Duw yn ei ganol" -ac yn mhob cyfwog ytf ei hanes "Daw a'i cyuoithwya yn fore iawn 1"
IY CYNYGIAD I CHWYTHU J CREIGIAU…
I Y CYNYGIAD I CHWYTHU CREIGIAU Y PLATTERS. Mewn cyfarfod gohitiedig o Fwrdd Lleol Ciergybi, dydd Llun yr wythnoa ddiweddaf, iMr S J. Griffith ya Itywyddu, eyfeiriodd Mr Richard Hughes at yr ohebiaeth fu rhwng Cwmni y Rheilffordd a'r Bwrdd Masnach, gyda gelwgar symud Creigiau y Piatters o Borthladd Caergybi, ar amodau lietllduol, a gofynai ef a oedd y bwrddyo barod i wneyd rbywbeth gyda'r trfater. Deallai ef fed araryw yn disgwyi iddynt yuisyn^ud, ac os gallent wneyd rhywbeth yr oedd yn ddyledswydd arnynt wneyd. Nid oedd yr un dibn yn awr ceisio ei ddadleu fel cwestiwu cenedlaethol yn unig, ond fat cwestiwn lleol yn ogystal. Cynygiai ef fod daiseb yn cael ei hanfon at Lywydd Bwrdd Masnacb yn erfyn arno ail-ystyried ei ben derfyniad gyda golwg ar gynyg cwmni y rhei;ffurdd i symud y creigiau ar amodau neiltduol, ac yn gofyn i'r Llywodraeth i ddyfod i ryw delerau a fyddai o fudd i'r cyboedd ae i'r cwmu i. Dylid dangos yn y ddeiseb na bydiai y lie a gymerid gan y pier mewa ua twr i'r portbladd ond anfantais fechan o'i chymbarn h'r Ila mawr a gymerit gan y creigiau, y rhai sydd yn gwneyd haner can acer yn anghymwys i longau angori yndd', a dau gant a haner o aceri o'r tufewn i'r creigiau nas gall lloogau mawr fyned iddo. Hefyd dylid dangos yr anghea mawr sydd am pier gyda digon o ddwfr,gan nad oes yr uu pier yn Nghaergybi ag y gall llongau yn tynu Ua^er o ddwfr fyned atoodan unrhyw amgylchiadau, Dylent hefyd alw sylw at y ffiith y bydd i adeiladu pier o'r fath a symud y creigiau fod o fudd nid yn unig i Gaergybi and i'r oil o Ogledd Cymru, gan y rhoddai waith i gynifer o bobl tra y y mae gwaith mor brin. Cynygiai ef hefyd fod copi o'r ddeiseb yn cael ei anfon i'r holl aelodau seoeddol dros Ogledd Cymru, ae i'r aelodau sydd yo gyaylltiol a Chymru, megys Mr Gladstone, Cadben Verney, a Mr Acland, a gofyn iddynt arfer eu dylanwad yu y modd a ystyrient yn oreu i gefnogi deiseb y bwrdd. Cyoygiodd Mr Joseph Williams welliant, eu bud yn gadael y mater yn llonydd yn bresenol. Sylwyd nad oedd y cynygiad wedi ei ellio eto. Dywedai Mr R. Hughes fod Mr Joseph Williams mor frysiog am gynyg gwelliant ar bob peth gynygiai ef, fel pe byddai iddo gynyg rhodd o wageoaid o aur i Mr Williams y byddai iddo godi i gynyg gwelliant li wer tb i n) Ediwyd y cynygiad gan Mr Thomas Ro- I berts, ac yoa cynygiodd Mr Thomas Wil- liams ei welliant. Dywedsi Cadben Lewis ei fod ef yn cael ar ddeall oddiar awdurdod dda fod rhywbeth yo myned yo mlaen yn nglyn &'r cwimi yn brfsenoT. Hysbysai y clerr, Mr Lloyd Griffith, ei fed ef mewn gohebiaeth a rbai o ewyddogion y cwmni, a disgwyliai gael rhyw hysbys- rwydd yn mheu ychydig ddyddiau. Amiygodd Jar Hughes ei barodrwydd i gynyg yr hyn wnaeth yn amodol, gyda golwg ar hyn. Tynodd Mr Joseph Williams ei welliant yn ol, a phasiwyd y cynygiad yn unfrydol, ocd penderfynwyd gohirio anfon y ddeiseb hyd cesy caffai y clerc yr hysbysrwydd dis gwyliedig, ac i'r arncan hwn gohiriwy.l y bwrdd byd ddyddiad a benodir gan y cadeii- ydd eto.
IUNDEB BANGOR A BEAUMARIS.
I UNDEB BANGOR A BEAUMARIS. Yu nghyfarfod pymthegnosol gwarcheid- waid yr undeb uchod, a gynhaliwyd ddydd Gwener, Mr Hugh Thomas yn y gadair, bys- bYBwyd fed gweddill arianol o E2689 yn ffafr yr undeb,-Datilenodd Mr H. Bulkeley Price adroddiad blynyddol y pwyllgor a ofala am y gwasanaethau crefyddol yn y tlotty, y rhai a gerir yn mlaen yn awr yn rhad gan weinidogioc y gwahanol enwadati Ymneillduol yn y dref. Ychydig o gyfte- widiad oedd wedi cymeryd lie yo yr Yagol Sul yn ystod y flwyddyn. Gwasanaethwyd yrdai fel athrawon ac athrawesau gan Miks Walhll, High-street; Miss Rowlands, Thomas's Buildings; Miss Williams, 6, West Eod Mri Thomas Thomas, Tan'rallt; G. J. Griffith, West End John Parry, Edmund street; W. Roberts, Victoria H iuse; a James Owen, Dean-street, Cifwyd cynortbwy parod hefyd gan ddi- weddu feistr y ty a'r swyddogion eraill. Darllsnai Miss Wallace gyda'r merched, a'r meistr (Mr Greeuley) gyda'r meibion ag oeddynt yo glaf yn yr ysbytty. Yr oedd eisieu 60 o lyfrau hymnan rhad, a dwsin neu ddHu o Destaaientau o argraphiatt brig. M ibwyeitidwyd yr adroddiad, a diolchwyd yn gynes i'r gwetnidogion ac eraill a rodd- asant eu gwasauaeth yn ystod y flwyddyn. Hefyd, ail-etbolwyd y pwyllgor am y flwyddyn ddyfodel.—Hysbyswyd fod y groufa at sefydlu llyfrgell i ddeiliaid y tlotty yn rynyddii. Heblaw swm o 12p neu Hp ag oedd yo Haw y trysorydd, yr oeddys er y cyfarfod diweddaf wedi derbya cyfraniadan oddiwrth y Milwriad Piatt, Mr Assbeton Smith, Miss Ellis, Tan'rallt; Miss WiUiatos-Ettia. Brvndicas; Mri W. G. Williams-Ellis, Griffith, Beehive a Hugh WiHnm?, J. GrifHtb, Beebive; a Hugh Jones, Oaodwr terrace yn nghyda nifer o lyfrau oddiwrth eraill.-Yo ¡in badroddiad o gyhifod y hwrdd bymlhegnos yu ol, bu i ni briodoli cyfeiyadau a wnaed at gymer- iad y rhai a ddeuant i'r tlotty i Mr Owen, Bmint, yn lie Mr Owen, Bryneira, Llanfair P.G. D. wg genym am yr amryfusedd, yr hwn a gymerodd le yo ddamweiniol, trwy y tebygolrwydd yn enwauy ddau aelod uchod,
Idssugain MLYNEDD iN 01.I
Idssugain MLYNEDD iN 01. Llith exxvm. I YMDDIDDANION YR EFAIL- I RHIP XIX. I Pwoe-Goqwydd yr Oes. I Yn fuan wadi chwech o'r gloch ncs Sad. wrn vmgasgtodd doetbion y "Parliament bach o dan y Pendiat yma, just mewn pryd i'm cynorthwyo i roi peg yn nhrwyn y mocbyn, yr hwn oedd wedi myn'd ya blig i'r holl ardal gan fel y tiriai-fel pe buasai yn chwilio am waith glo Yn wir, yr oedd Lowry fel pe buasai yn cymyd ei barti o, oherwvdd pan ddeudes i hyny wrthi, fe ddwedodd. Gadewch lonydd iddo, da eh'i; fe fyd"i yn drugpredd fawr pe b'ai yn ffeindio OD, wrth fod y glo mor ddrud Y mae yn ymddangos mai Sam Saer Maen oedd wedi prysuro ei bun i alw y brodyr yn nghyd gan flJddwl- codi'r ysbrydion fyth a hefyd, ond fe rois i y ddeddf i lawr yn o handy-mid oedd dim chwaneg o foddar i fod hefo nhw; ac yn y fan fe awgrymodd Mr Huws.—Fod sylw y noson hono i gael ei gyfeirio at ogwyddvr oes. Y mae pethau rhyfedd yn oymeryd He yn y dyddiau hyn (eba fe)). Edrychwn i'r fan y mynom, yn fydol neu eglwysig, y mae camrau yr oes yn freiabo ryfeddwl. Jim Teiliwr.—Tyd, eglurwch ych pwnc, Mr Huws. Tydl Mr Huws.—Pe baech chwi ddim ond yn meddwl am hyn Yn y Baptist am Mai 23ain, yr oedd hanes cyfarfod dewis gwein- idog yn eglwys Smith's Corners, wedi ei godi o'r Canada Presbyterian. Yr oedd yr ael. odau yno yn bur glau, fel eu ceir ar amgylch- iad mor neiliduol a hwnw. Fe gododd un gwr p vyaig ac fe gynygiodd fod yr eglwys yn rhoi galwad unfrydol i Mr Spurgeon- pregethwr mwyaf Llundaio, os nad y byd. Yr oedd yn rhaid iddynt gael y doniau gorcu, ac yr oeddynt yn barod i dalu. Yr oedd y pulpud wedi bod yn wfig am ddwy flynadd, ac wedi cael dros haner cant o ym- geiswyr, ond nid oedd yr uu o honynt yn dyfoj i fyny &'u disgwyliad, ac yr oedd yn sicr oddi wrth ei haoes y tarawai y gwr enwog hwnw yr eglwys i'r dim Eiliwyd y cynygiad yn bar wresog gan frawd arall; and cododd un arall, ac fe ddwedocd ei fod yn gwrthwynebn rhoi galwad i Mr Spur- geon am ei fod yn smocio. Wnriff yr un Cristion smocio," ebe fe; y mae smocio yn magu gorphws-Iledd, yfydion, a drwgweith- redwyr; yn arwain miloedd i'r cavchar, y crogbren, a bedd anamserol! Os daw ef yma byddaf fi a'm teulu yn gadael Smith's Corner's Eiliwyd hwow wedyn gan un mor chwyddedig ag yntau, yr hwn a ddwed- odd, "Os rhoddir galwad i Mr Spurgeon, fe ataliaf fi fy nghyfrauiadau (sef dwy ddolar y flwyddyn), ac wedyn lie byddwch chwi ? 11 Watkin Crydd.-Dene chi lyffant dawiol! Fa 'tioed 'siwn beth Ewch yn mlaen, Mr Hilwa. Mi fydde Dafydd y Fawd yn arfer deyd fod fod Zack Llwyd yn dduwiol ofoadwy" pan fyddai yn ei geryddu am smocio, ond y mae y chaps one yn waeth na Z3ck Llwyd Go on Mr Huws.—Mi gododd an arall i ddweyd ei fed yn gwrthwynebu g*r mawr Llan- dain, am ei fod yn dweyd pethau ysmala- ei fod wadi dweyd wrth bregethn ar Jonah ii. 9, fod Jonah yn Galfin, a'i fod yn gobeitbio na fyddai raid i neb o'i gyfeillion Armioaidd ddysga Calfiniaeth yn y lie dysgodd Jonah." Yr oedd yr orael hwnw yn credu yn "nrddas y pwlpud," ac yn y "proper amount of clerical starch in his composi- tion Sam Saer Ma.ee.-Wel, diawst—y mae gin y ffwl one eisio'i ail grasu Mr Huws.—Am funyd a dyna fi yn darfod. Fe gododd un arall i fynu ac a ddywedodd ei tod yn gwrthwynebu rhoddi galwad i Mr Spurgeon, am nad oedd wedi graddio yn yr un o'r Universities; ac un arall wed'yn i wrthwynebu am ei fod yn erbyn ymweled, ae yfed tê yn nhai ei wrandawyr: a gwrthwynebai yr olaf, am ei fod yn rhy hen Twtn y Carwr.-Wel, wyaaocn ch'i be', yr oeddwn i vn meddwl ein bod ni yn Nghymru yma yn odiach na neb, ond y mae y tacle ene wedi cymyd y gwynt o dan ein hedyn yn Jftn Yr ydw i'n barnu nad oes gen yr un eglwys hawl i ddwyn enw dyn ger ei bron, gyda golwg ar roddi galwad iddo, heb yn gynta ofyn ei genad. Pe b'aswn i yn ymyl y trnban ddydodd na wnai ru'n Cristion smocio, mi faswn yn rhoi iddo letnpen na chodse fo byth j Just meddyiiweb— Aubry, Dr Rees, Lerpwl, Dr Edwards, Bala, a llnoedd o'n Cristionogion gorRo-yn uffrn I dros bu penau yn unol &'r mulf,,n ane! Lie byddweh chwithau Mr Dati" ? Pentewyn i dAn, ar ol y'ch holl gynghorion o'r set fawr Jim, tyd, He byddi dithe,-sydd yn wastad a dy getyn yo dy geg ? Saer Maen.—Dyna be ydw' ine'n ei dde)d,-y mae gogwydd yr oes yn dangos nad ydi plJbl yn myn'd yn ddim callach, beth bynag. Yr oeddech ch'i yn dyn iawn, fel doetbion Smith's Corners, yn erbyn ym- ddangosiad yo 'Rhen O'.—(Ar ei draws). Paid slla am danyn' nhw, Sem, Mr Huwa-Na, gadewch iddo ollwng ei gwd allan, yna fe gawn lonydd ganddo; peth garw ydyw fod a gofal llon'd dror o ys- brydion Sem Saer Maen.—Yr oedd John Wesley yn credu yn eu hymddangosiad, ac y mae gftnyf wmbtedd o dystiolaethan dynion giirwir taoyg iddo-rd fýn cornchwidlod Kychdduwtol gor-wybodus oes clerwyr Smith's Corners ddim byd i wneyd & ffeithisu I Y mae gogwydd yr oes yn I arwain i ryw bydew o amhenaeth diderfyn, ac yn sychu eneidiau pobl fel cecs f Fe ddylai y stori ddydodd Mr Huws ei wneyd fod arno gywilydd ei fod yn perthyn i'r Batio, nad elo i byth o'r Efail yma 1 Gogwydd yr oes yn wir!—gogwydd od iawn ydi o Twm y Carwr.—Y mae Sem yn galw i'm cof yr hen Robet Jones y tyrchwr, tad Bezareel, os ydech chi'n cofio ? Yr oedd o yn atbraw ar y class dynion yn Ysgol Sul y Batis yn Ninbych er's talwm, ac wedi i'r class orpben yr Epistolau hyd at y Dat- gnddiad, fe awgrymodd rhai o'r doabaith droi yo ol i'r Efengylau. "Dim ffaaiwn netb," ebe Robot, "onid ydem ni heb wnevd v Datzuddied V I'r Dadgaddiad yr aethant, a phan y daethant at y &I mÔr gwydr" fe esboniodd Robet ef yn berffaith ddidrafferth fel hyn Y marn i ydi fod yr ben fyd yma wedi myn'd mor felldigedig o annuwio1, fel y penderfynodd y Brenin Mawr rewi y ifior, os ydech chi'n dallt, fel gwydr, i'w slerio nhw i uffern i'w crogi." Y mae Robet wedi marw er's blynyddoedd lawer, ood y mae ei esboniad yn awgrymu i mi fod digwyddiadau y dyddiau yma yn slerio i rywle yn gyflyra iawn I Sem Saer Maen.-Crand 1 Un cute wyt ti, Twm 1 Mr Huws. Y mae Twm yn dweyd perffaith wir- yr ydwvf ya cofio Robet yn reit dda. f dduwinyddion oyffredio, y mae y Datguddiad yn dir anhygyrch; ni feidd- iai oad ychydig hyfiaid mentrys sangu arno, ond eep miai yr ben dyrchwr aroo mor hoew, ac esponiai, chwedl Twm, ei ddirgel- edigaethau dyrys mor gartrefol, a phe bu- asai yn dal twrch ac wedi i chwi gael yr engraipht yna, nid oes eihieu i mi yrabel- aetba. Ond ar ol y ewbl, y mae yna ryw- beth yn nghasglisd Sem, a'i gymhwyso at y slerio. Y mae gogwydd yr oes yn bras- gamu yn gyflym yn ryfeddol i rjrate 1 Dene Bismark wedi ei slerio o fod ya bobpeth yn Prwsia, i fod yn ddim byd yn y llywodraeth hono Y mae ein gwlad uinau yn ferw drwyddi o ddigwyddiadau rhyfedd a chwyl- droadol; a'r parygl ydyw, efallai, ein bod yn cael ein slerio, chwedl Robet y Tyrchwr, i ryw gorsydd rhy taidiog i ni alia crataugn obonynt1 Twm y Curwr.—O ran fy hUD, tydw i yn gwei'd paiygl yn y byd i beth au fel yua gymeryd He. Y mae yn arwydd er daioni fod y byd yn dyfod yn fwy gwerinol, a dyn yn caeledrych arno yn ol y gwerth cym deithascl fo ynddo. Yr oeddwn i yn dotio y diwrnod o'r blaen weled papyr cyfarfod mawr Cysegr, Mostyn, a thn o leygwyr yn cael yr aarbydedd o flaenori yn nglyn ag ef I Taylor ar ben y rhes, Maer Pwllheli yu e. gwt, a David Jcneg, Ebbw Vale, wed'yn ae yo dil vn, v Parchedigion Michael, yr athraw; Hooke, LIundain; E. Llwyd June", Jibyl; a litiydwen Parry wed'yn Y mae yr oes yn newid yn ei dull bob deugaiu mlynedd Y mae yr hen ffasiwn yn dwad yn newydd o byd, Yn nechre Ymneilldu- aeth lleygwyr o bregethwyr a ledodd gortynan ei phabell, ac anffawd oedd iddi fyn d i ddynwared yr Eglwys yn ei hoffeir- iadaeth. Ar waith ygwirfoddolwyr y mae'r fendith wedi bod, os ydw i yn cofio hanes Ymneillduaeth yo iawn; ac os ydw i yo mio, neh i Jawr at fy anwybodaeth. Mr i)!ktis. --We), nag ydwyt wir, Twm,- dim „ ffasiwn beth. Yn ol dy athrawiaeth di, te gyfyd interludiau Twm o'r Nant, ymladd ceitiogod, chwaren ar y Sul, lie ystrywiau pectiaanrna y, oes o'r blaen Dim ffaaiwn beth —a byth na wawrio y dydd ar grefydd yn Nghymru i hyny gymeryd lie. Twm y Curwr.—Y mae wedi myn'd yn rhy b 11 araoeh ch'i, Mr Dans, drnau oher- .Y? d y mae interludiau Twm 0'£ Naut wedi cael eu chwareu drosodd a throsodd drachefn dan eich trwyn ch'i, yo y cyngherddau er budd yr achos "-yn y canenon gwagsaw a genir ynddynt. Does yr un enwad yn Nghymru heddyw na chenir comic songs yn oi gspelan (at yr achos yn y lie), sy'n fwy anfoesol o lawer nag interladiau Twm o'r Nant. Yn wir fe r'own i hen wasgod i'r neb allo brofi rhagoriaeth y naill ar y Hall, a dweyd y Ileiaf „ Tim y Teiliwr-—Tyd, Twca^ Mr Dftfis,—Paid a pboithi y dyn cyn ei bachod, Jim. Dear me, oes, y mae gwahan- iaeth mawr rbyugddynt. Twm, ieuenctyd yr eglwysi,~sydd yn hoffi nwyf a bywiog- rwydd-bwynthwy sydd yn codi y cyng- herddau er cynorthwyo yr achos, a pbwy all weled bai arnyat ? Y mae Solomon yn dweyd Gwna'n Hawen, wr ieuanc, yn nyddiau dy ieuenetyd," ac y mae yn eithaf naturiol a chvfreithlawn. Y mae Twm y Curwr (ar ei draws).-Ond yr ydech 'h' i'a anghofio fod yr an gwitionedd yn dweyd Ond cofia, y geilw Daw di i'r farn am hyn oil." Fe fuasai yn well gen i, bron, fyned i'r farn yn scidie Ananias nag yn scidie y duwiolyn all sefyll ar blatform cyngherdd, uwch ben y set fawr, yn nby yr Arglwydd i dorsytha cann comic Bong. Does dim bendith i'r achos ar bres fel ene yn siwr i chi, mwy nag ar bres lwe lotri mewn bazar. Watkin Crydd.—Fu 'rioed 'siwn beth. P'rai o hono chi sy' goelio, dydwch ? Mr Huws.— Yr oedd duwiolion Smith's Corners yn myn'd i eitbafion wrth ddewis gweinidog, ac y mae Twm yn myn'd i eithafion wrth bwyo ar y cyngherddau. Cerdda yn llwybr y fuwch Twm, ac yna fe fyddi yn saff. Y mae rhagrith, yn mhob ffurf aroo, i'w gondeemio, ac y mae rhyfyg i'w gondemnio hefyd. Y mae dy iaith di yn rhyfygus i'r eithaf, ac y mae tuedd ynddi i wneyd mwy o ddrwg nag o les. Y mae yn wir fod y tadau Y mneillduol wedi llwyddo i roi ysbryd interludiau Twm o'r Nant i lawr yn ein gwlad, a da iawn oedd eu gwaith ac y mae yn ofiaus meddwl i'w holynwyr ollwug ou capeli yn agored i gyngherddau Mynyddog a'r llu mawr dynwaredwyr a'i dilynodd, yr hyn a filwriodd, yn ddiddad), yn erbyn ysbrydolrwydd crefydd yn mysg 9in pobl ieuainc ond nid o'r cyfeiriad yma y daeth y drwg i gyd. Y mae cyffredinedd papyrau newyddion, a ffug chwedlau, cicio'r bel droed, a'r cyfftjlyb, wedi bydoli mwy ar yr ieuenctyd, a dwyn eu meddwl a'u chwaeth oddiar betbau crefydd, na dim arlln. Watkin Orydd.-Reitwir. Mae Twm yn cario pethau yn rby bell o hyd. Fu 'rioed 'aiwn beth. Sem Saer Maen, Wei, arhcswch y nhwrn i ydi 'rwan. Yr ydych ch'i yn ion am ogwydd yr cei-yr ydw i'n gwel'd llawer o sense yn 'sponiad tad Bezareel hefo'r s!6r hono. Y mae y byd eto wedi myn'd mor ddrwg nes y mae ddigon a themtio y Brenin Mawr i slerio pawb sydd ynddo i rywle tebyg. Chrediff pobol ddim byd 1 Chred- iff crefyddwrs Lloegr ene ddim fod yr un "tragywyddol gosp," yr un uffern," yr un nefoedd," na dim byd, ae y mae llawer o'r sort yn magu yn Nghymru hefyd Chred- iff v rhai hyn yn ymddangosiad yø- 'Rheo O'Paid a son am danyn' 'nhw, Sem (yn gyffrous). Sem Saer Maen.-le, dene ch'i-yr ydech ch'ithe yn un o'r anghrediuwyr Ac yn unol a'ch mympwy ch'i 'does dim ffaaiwn beth a Satan ynrhodio oddi amgylch gan geisio y neb a alio ei lyneu," na dim vs- 'Rhen 0' (ar ei draws),-Paid a son am danyn' 'nhw, Sem-fyna i ddim son am danyn' nhw yn yr efail yma, waeth un gair na chant. Mr Huws (yn chwerthin).—Er mwyn yr anwyl, Sem, rho glo arnynt yn y dror," a phaid a phoeni dim ychwaneg ar yr hen chap. Y mae ganddo berffaith hawl i farnu fel y myno o barthed i ysbrydion, a phob peth arall, heb iddo fod'yn gyfrifol i ti. A? beblaw hyny, beth a wyddost ti am ys- 'Rben b O'.—Peidiwch a son am danyn' nhw (yn cuchio '1 lygaid, ac yn cydio yn nghoes yr ordd). Tim Teiliwr.-Dang,or! Tjd. Mr Bows.- Y r ydwyf yn gwev-d ein bod wedi slerio, chwedl Robert y Tyrchwr, i le patyglas iawn o'r diwedd, a taw pia hi. Y mae pob achos yn gogwyddo at yr effaith, ac ie fyddai i'r ymddyddan heno ein gog-1 wyddo tan bwysau yr ordd yn rhywbeth gwaeth na tier fawr y mor gwydr Mr Dafia.—Yn wir ionedd i, yr ydwyf ti wedi mwynhau yr ymddyddan yn anghyff- redin. Y mae yma lawer sylw wedi ei wneud y byddai yn dda iawn i'J rhai goreu o honom gymeryd sylw arnynt, a thynu gwersi ymarferol oddi wrthynt. Rhaid 1 chwi gofio nad ydym ni ddim yn byw mewn byd perffaith; ac y mae yn annbeg i chwi ddisgwyl i'r un person, na chymdeithas, fod yn berffaith. Ar y cyfart, yr ydwyf fi yn meddwl fod y byd yn well yn awr nag y bu erioed o'r tlaen. Yr ydwyf yn meddwl, hefyd, fod yr eglwys yn berffeithiach yn awr nag y bu erioed o'r blaen, a'r pwnc mewr i ni ydyw csisio gwneyd ein goreu i'w gwneyd yn berffeitbiach eto, trwy fyw yn fwy unol A golenni yr Efengyl. Bydded i ni ymwrthod a eyniadau gwylltion y dam- caniaethwyr diweddar, a dal i gredu yn ddi- ysgog yn y Beibl fel y mae. Dyma reol eia bywyd ni, acwrth hon y'n bernir. Peidiwa a eholli ein parch, ychwaitb, o gysegredig- rwyddTy Dduw. Y mae yr ymddyddan wed I deffro ynwyf fi of Dan ain bod yn ddiystyr o hyn, ac y dylem ddiwygio. Gweithiwn yn erbyn pob gogwydd yn yr oes at ddryg ioni, a phleidiwn yn wresog bob gogwydd at yr hyn fo'n rhõnweddol a da. Hoffwn sylwi yn mhellach ar y testyn hwn yn yr ym- ddyddan nesaf. At "Sion Cllwilog.Diolch am y dat- > goddiad o'r fedal oedd ar goll; ae o barthed i "Ltwycrhudol," tydi sydd yn dy le, Sion. Gweled Cywydd Marwgoffa am dan, o waith Sam o FOD, a'm eam-atweiaiodd. Gwel Soen Goirur, Mehefiu, 1843. Wedi dyfal chwilio, ar 01 ymddangosip.d dy ym- ofyniad, yr wyf wedi methr. a chanfod dyddiad ei farwolaeth. Ni choir gair yn nglyn ali hanes yn Enwoqim Cymru. Y mae fel pe buaaai "wedi ei gipio fel Enoch, heb yo wybod i neb. jeihyfedd hefyd, am un oedd mor ayhoeddu'j ychydig flynyddau cyn hyny,—a buasai Rglurbad gan ryvun yn dderbyniol iawn gan inau, yn gyatal a thithau. I 'RBJœ 0'. (l'w barhau.)
Advertising
:è't'. f, r1 ¡ c:. itOi ,"A 'T:S i1 ¡H k 11 W4,J V '\P lr:1J\D j ,).' è MÀRX ",(Ç 'r'r..$ A"" ::ff;((*"1 'I'" rsi F. IN THEHOUs GOé Where tha Woodbine Twineth. .R:t aro smart. U Hoiiphon Hats" heats them. .'17" out l(Ms, :\11"0,' Roa.ehcs. Water nus FUeg !s. lotlls, Ants, Mosquitoes, Bed llllg Hen iiiSOv t -i, Potato Bugs, Sparrows. ISkuiUcs I.' P:i;er,Oi:ip:kS, rí':sOWMu.kRa' JT ack Rabits. Squirre,. 7d and Is Box, ar chomits only. Wholesale agents, F. ,NEwruRY & Sos, 1, Kmg Ed1wrd streat o ewgate Street, London, E, C. MEDDYGINIAETH FYDENWOG AT Y GWAED, CROEN, NERVS AFCT, CYLLA, ARE <7A U HUGHES'S BLOOD PILLE HUGHES'S BLOOD PILLS HUGHES'S BLOOD PILLS MEODYGINIAETH DD AIL AT W«ed Drwj, Scurvy, Carnvr/don :Ietydall j Croen, Ulwyfau Manwyniau, Diffyg Tranl, Dyapopsia, Poen Pbb, Biliousness, Afu Ddrwg, 'iwynegon, Poen Coin, Gorffrwymedd, Piled Nervousness, Igeldor Yebryd, Coosav Clwyfedig. ACHOS TRUENUS YN ABERDAR. aVB,—Y mae yn ddyledswydd neiliduol arnai ileii hysbysu o'r effaith ryf# Id a gafodd eich c. Huhe's Blood Pills arDaf. Yr wyf wedi bod yn dioddef dros 9 mlynedd gan darddiiin- poenus ar fy nwylaw, breichiau, a'm co-If, yu yr analluogi i weithio 6 mis o bob 12; tua dw} flyuedd yn ol fe wnaeth y defyd ymallyd yn fy nghotsau a'm traed, nos peri i mi feth' gill jithio. Mi a fu'm dan d'iniaeth pob Doctor o fewn cyrhaedd, ond yr oil i ddim pwrpae, Yr oedd fy ngluniau yn orchuddedig gan glwyfau a chroen pydredig, a'r arogl }D anyoddtfol i neb ddyfod i'r tt; pawb yn i-red'i nad oedd dim gwellhad i mi byth. Ychydig amser yn ol cefais fy anog i gyniervd Hughes's Blood Pi's," a defoyddio" YG"ler,(i ?.Im Yr oedd yn ryndot yr etmtr> « gawdSLt arnaf. Yr wyf yn 53 oed, ni welaia }n fy oes dim moddyginiaeth tebyg iddynt: mae fy holl glwyfau wedi eu gwellhau, mae f > holl gyfansoadiad yn iach, grymus, a hywiog ae -it wyf yn teirnlo wedi fy adnewyddu yn fy ngborff am meddwl, ac yn ben, iithio y dydd mi gael gwybod am danynt.—Ydwyf, JOHN JONES. 13, Oxford-street, Aberdar. SYR,—yr ydwyf yn tystiolaethu i bob gair" uchod. Yr wyf wedi bod yn llygad-lyst 0'( case hwn am bum' mlynedd.- J D. REES. Congregational Minister, Aberdar. Yn euwog at Glefydau y RHYW FEI?Y ?v AIDD o bob oedran. Anhebgorol Angenrheidiol i Forwyr, Etui grants, a Theithwyr. Fe ddylent gaeleu cymeryd yn y Gwanwy Haf, Hydref, a Gauaf. Y mae twyll gwarad wyddus yn cael ei arfer mewn ItiSKBp ffl Ecyeylltiad a'r Pills enwo^ hyn. Gofaltr wrth brynu na %plj|tlcirjSfgr thwyllir chwi. Mynwchweled vr enw, HUGHES'S BLOOD PILLS yn llawn, ao hefyii LlJUN CALON ar label gooh ar bob blwch. Heb hyn twyll ydynt. HUGHES'S BLOOD PILLS HUGHES'S BLOOD PILLS HUGHEFE'S BLOOD PILLS Ar werth gan bob Chemist drwy y' Deyrns am Is lie, 2s 9e, a 4s 6o. Drwy y Post, Is 3 2a llc, a 4s ge, gan y perchenog JACOB HUGHES, Manufacturing Chemist, Penarth, Cardiff. AGENT YN AMERICA. -R. D. WILLIAMS Plymouth Penn. PHOSPHODYNE DR. L AI, ) am Baia Mlynedd ar Huguin sydd wedi cyziliml, ei enw tiR drwy'rioU fyd fel yr unig Feddy^inla. ddy3gel,Tmdalriedlawn,a Phosphoraidd a d l.-t- cantyddwyd erioed er gwellhad parhaol anrnh ir fad yr Ymenydd Parlys, Diffyg Owsg, Breud.i vrridoi; Po n !«, darfyddiad anamserol y Gallu ed B /wydol, ? pMr. math o afleehyd ar or^ia y Corph, y rhai sydd yn dibynu ar efleith?o rwydd yr Organau vdi yn rhoddi Bywyd Y mae yn Gwella Diflfyg Treuliad a Chiefyd yr Ysgyfaint a'r Galon. Gwella Alechydon yr Ian a'r Aia. GwelIa pob annhrefn ar y tlwaed. Gwella Ddiffyg Treuliad a Diffyg Archwr.eth Gwella Darfodedigaeth a Gwcndid C.iffredmu: A gofala am roddi yr oil o'r Organau Bywyd ol mewn trefn. Y mae effeithiau y Feddyginaeth Phosphor aidd werthfawr a safonol yma ar Wendid tiieuol ac anhwylderau cyffelyb yn gyflym a pbarhaol, ae y mae'r holl Delmladau Annymunol ac Ar- wyddion Poenus yn diflanu mor gyflym nes achosi syadod. pHOSPHODYNE JQR. LAJJm a grea Wlybwr Gienol newydd a Mater Ymenydc drwy gvflenwi y gwaed 4'r Elfen Fywydcl Dry :!I :r:crddEIe;:tc;npr:, Ymenydd ei hun," a tbra yn ddymauol i'r ar ,hwaeth a'r yetumog, ni phaela byth a Pburo b Thewyohu y Gwaed, ao adnewyddu yn Uwyr y Y menydd, Giau, a'r Gawynau. Y mae ei etfeith a yo rhyfeddol i.w ca.fd o'r dydd cyntaf ar ei d efuyddio drwy gynydd anarferol yn uerth j Gewynau a'r 31?ddwl gyda theimlad o Wroldeb Narth, a Chysur, i'r hyn .my claf am gyliyd :f' b:I:;etn bI:fy::rg::rl arevlioybwyd. Y mae yr Archwaeth vn eyy- y a yn rhyfeddol. Y mae y Coluddion yn dyfo, yu fwy rboolaidd. C?,ogir yn dawel ac 8dtywi(} Daw y Gwyneb yn UiLwnv Gwefuaau yt goehion y Llygaid yn ddisglaer,y Cr..en ynglir ac iaeh.J awaut PJ gryfacb, yr hvn sydd yo dango* mor bwysig yw ei weithrediad *r Organau Bwyd, ?L-OEDD o dystiolaethau -wadh?1-Y w- pr»rth o'r b)?d@ ac oddiwr?h yr Awdurdoaau Meddygol, y rhai sydd yn profl yn derlyuol y D? farniad Cytfredjaol nad oes yn y byd gtvyddon, I ymohwiliad Dslwpariaet'i Ph"ilpb,)r4id<t sru 1 wedi derbyn c,vn<aint o glod acbydnaDyddiaeei. Gwerthir me ra Pot. lau am h 8c glin aoft der y llydd drwylr uyd; neu a anfonir i unrhy- ra: Srydaia Fawr I'r ddeihyoiad P.0.0. Uft LALOIV6 T pflOSPHOOYNK LABORATORY, F-AMUfOFAT ](:nN N HyaersiAD PWYSIG. dymunx MR D. JENKINS ABERYSTWYTH, HYSBYSU Y BYDD lil ATTODIAD, SEF GEMAU MA WL," YN BAROD DIWEDD YR HAF, 1890, Cynwyaa tua 80ain o Dacau ar fesorau anghynefin gyda'r geisian, ac ychydig c Saimaa ac Anthemau. IPRIS—SOLFFA, 6c; H. N„ eO. Ceir byobysrwydd pellach yn faaD.-An- foner pob orderthi AberyBtwyth, neu at 7 Llyfrwerthwye. O til A D U ii.O H at« /rlø7!Æ»l)J Y gorcu am wir ,wert\, am barhad, ac am gadw'r ArYl o'r, :1. wllaed erioed. TYSTIOLdTHAU ODDIWRTH FILOEDD o'r rh .i sýdd yn awr yn eu defuyddio yn mhtb parth o'r byd. OKIADURON DI-fiLLWEDI) (GYDA PHOB GWELLIANT). Mis gallant fethu. C,yt dros ben. Mwy rliydd oddiwrth ddam- wp-íui,.u, a'r crust o'u gwnevd yn llai. "KEYLESS LEVER WATCH" 0 WNEUTKURRIAU ARBENIG I FONKDDIGBSAU. STewn Cloer Arian Afewn Cloer Aur iJ1 fI "Three quarter I'l t1 Lever." gydø. "Compound Batatic, R, by jewelled in 13 actions, Gwaith cryf iawn, Diallwedd, pob rhan yn Gyfnewidiol drwyddynt. Pri 10p. mewn C:o4?rau TrwahuB o Aur 18, carat, ffyda Gwydr "Hunting, Half-hunting, neu Crystal g r.. Gerfwaith ddlyn neu yate we(U ei aboli Y'? IIltD Llythyrenau eich Enw wedi eu Cerfio yn Bhatt. Mew. CUv rau A?-i?.. 5p. GVVKRTHWYU Si?EDO 0 H 0 N f NT. Gwarantir eu gwe:thlediad. Anfonir hwy ar eiD l cyfrifoldeb ni i bob puth o'r byd ORIAWR 'BANK' DDI ALLWEDD (fy/AmAow YH "ENGLISH LEVER WATCH Rahf. Oryfif, a'r Oeu am 5p a wnaed erioed. Clorialt Arian. Cloriau Arian 11 M Gwnenthuriad Ltuudein'g Goreu drwyddi. "Threequ'Llter PlaCe li;»glish Lever," t( Lvge Chronometer IhlaDc> "Jewelled in Rubies," Extra Strong ICeyle^a Action," Pob rlun yn gyf.,?idiol. Ceidw yr amser yngywir, ac y mae yn werth mwy na'r un Oriawr arall yn y Farchnad. GWERTHWYD MILOEDD. Pris Gp. Cbeull Arian diffnant o gcyfder arbeuig, gyda Gwydr Grhialaidd. Gwarantir y ffweithrediad. Anfonir IIwy, ar ein cyfrifoldeb ni, i bob parth o'r byd. 0'1' byd. BYDD I (fyj/dwbAom Anfon yr Oriadnrou uchod, yn nghyda Gwarant- iad o'u gweithrediad cywir, i unrhyw barth o'r byd, yn ddidraul, :ir ei gyfrifoldeb ei hua ar '(t;d frI'G:eïDp': Oftke). Nodyn Ariaudv, neu A,i.. Sychion. CLOCIAU i annedd-dai o bob math, mewn amrywiaeth mawr, o Ip i 560p. ?S??T?E?VYsf'A THYRAU.- Rh.ddir amcan-brisiau a ebynhor y. rhydd. Newydd orphen Clociau Mawrion at Neuadd Drefol Portsmouth, Eglwys Blwyfol Ashton- under-Ly:ie, a llawer eteill LLESTRI, at' anrheginn a dybenion tsuluoL Arian dyymys^ ae Electro. Patrymau tra, phrydfettli, o'r ansawdd oreu, am brisoedd cym edrol. GEMAETU, gemau dillyn, neu aur plaen o'r gwneuthuriad J.J¡udeini6 gOleu, Miloedd i> nwyddau newyddion am briaoedd y gwneuthur- wyr. i AIODRWYAU DYWEDDIO, mewn amryw- iaeth aneirif, addumedipr a'r Gemau tecaf. ao o'r ¡¡wtl"\1thuriad Llnodeinig goreu. "Speciality Brilliant Rings am Hp, 10p, a 20p. Detholediij yn rhydd ar dderbyniad prawf > ddilyarwydd. d "BENSON'S PAMPHLET," y mwyaf a'r goreu o'i fath, yn cyuwya ng >s i £ 00 o dndalenau briaoedd a dailuniau o bob math o ORIADURON, CLOCIAU, CADWYNAU, GEMWAITH, LLESl'RI, AWRLEISIAU i DYRAU, YI1 ddidraul gyda'r post. GWEITHFA AGERAWB. Yw yr unig un o'i bath yn LIundain. Yw yr u?ig uii o'i bath yn Llundain. Gwahoddir ymwelwyr a'r brif-ddinas i weled y Weithfa a'r Show Rooms," y rhai a gynwysant y Stoo fwyaf a goreu yn Liundain, am y pria- oedd Iselaf am Arian Parud. ? ?? Sefydl. wyd ??< ??? U:De\1t\w i'w ?faw?hydi y B'Mnh.BM a'r TeuluBrcnh?!, yMo.I?. Swyddfa Rhytel. Swyddfa'r Irdia, &c., &c., ir Ager-wnguthurfa, 62 ? 64. L.dgat. Hi-1, Norton Bouse, La Bdle Sauvage Yard, a 1, B, y t. E-^ j 28, Rt*-yal Exchange,, a '? Ei,&Rouse, 25, Old Bond 8tl'eet, W., Uundam. CLYBIAU OBIADUnOX, &o.—Cychwya- wvdy clvbiuu hyn yn wreiddiol gan J. VY. Benson droa ±0 ndyuedd yn 1. Gwahoddis ceisiadau i fod yn Ui ushwylwyr. Manylion llawn yn ihi I drw> ■ v F G LNk U. '-<I< < C$   t????3?????5 i z «% 11 <) g !IJ 0 o z ROB^iiT WILLIAMS (DIWFIlYiAR WIIX V tlHIi'lITII-l), DINQRVYIU fc K ET, CAbRNA BirON.