Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
10 articles on this Page
jJjYTHYR O'R SENEDD. j - I
jJjYTHYR O'R SENEDD. j I [GAN MR T. P- LEWIS, A.S.] I LLUSDUN", MKUEFIN 7.FBD, Ychydig aed yo mlaea yn y S-oedd yr ..thncs bon, er fod materion pwyaig wedi bód din sylw. Y r ydym yn hotlol argy- kalcN'ff. erbyo llyn, na pbesir unrbyw feo\\( 14 yr rw" y wi2d yn gyffrediool ei f I, yo un di yn y Seuedd-uymhor hwn. V J gin nad oes lluaws o Lsurau buddiol lawu wedi tetel eu cyuyg gan bersonau unigol, d t'?y ?d y Llywodraeth wedi myned h-il amel ? berthyna iddynt, nid yo ?? o»« t 'hsith ?'? 6u pM)o, ond ni i&ai.-ta:. ?wyn i ay)? y Ty 011. T-i mssur mii?r y Llywodt?eth ydynt )Isur prynu T.r Iwerddon. Mesne y Deg- am a Mesai Gwadd^li lafaruwyr. T tn gwacthaf o'r thai hyn yw yr olaf. R I v ddau ddiweddaf o dan sylw yr wytbnos ben; a daw y cyntaf yr wythnos Desaf. Caed noswaiHi o ddadl ar Fesur y Degww. Pynyeiii ur- Mr Stevenson fod adran yn c3el ei rb,,dtii N n Ywastlt er r hoddi bawl i wastadbau y <>*w«n, lie y mae yn anwastad a^oghyfLwu; ond tollwyd hyny, Y cyn- yg:¡¡,:i nesaf v y P3.PY' oadd yr eiddo hir St-f fod i boll ddegwrn Cymru gael ei mddi at achos addysg. Disgwylieni y cawaid codi, a dadleu, yr hill gwestiwn Gymreiu: ar y cynygiad hwn; ood darfu i'r cadeirydd benderfynu fod hwu a rliyw banar dwsin eraill a'i dilynent allan o dref", ac felly ni eaaed dyweyd gair arno. he yn basi'.l mai y rheswru oedd fod y wnyeiad kwn yn dwyn egwyddor newydd i mQWO na! oadd yn y B 1 pin ail-ddarllen- wyd ef: ni chynwysai y Bit gwraiddiol ddim ond v dull i jtodi y degwm, tra yr oedd hwn yn yrowneyd a'r defnydd a wneld ohono ar olfjodi. Y pwnc sydd yn cynbyrfu fwyaf ar y Senecid a'r wlad y dyidiiin hyn yw y pwnc o Mwldoli y fusnaeh feddwol. lIa iawn geoyf waled fod y wlad yn gyffredinol-a Ciiymru yo arbeuig—wadi detlio ar y mater liven. Byddai yu syn pa Rwelid y nifer m-wr o ddaiseb^.i!, tencierfy-Ladau, a llyth- yran, sydd yn cyrbacdd yi aelodaa zeneddol bobdydd. Gellir dyweyd am dauynt fel "bob bore y asi drugneddau R lagluciaetb, bob bore y deu-nt o newydd" ac y in-,(! yn cymeryd agos y dydd c!J i'w trefuu, n'a parotoi, a'n cyilv-yun i'r Ty, yn nghyda cbyduabod eu derfcyniad. Diau fod pawb yo falch o gael cyllawni y fatb wasanaeth. Nid yw y Wein- yddiaeth cts wedi iboi un awgrymiad o'n bwriatl i dynu y Bil bwn yn ol; ocd byddai yo barion l ni ell gono tianes y oaruwr acgLyfiawn, yi bwu ni ofnai Ddaw ac ni phaicbai ddyn, -ac felly yn 11awer gwaeth laa,r Weiuydai-ieth Doa&iud—iddo yntau roddi heibio ei bondai-fyliad di wg, pan oedd y wtddw dlawd yn parhau i'w flino. Dalier at: i flioo y Wt.inyddiaeth hon am ycbydig amser eto. Mao rl ai o'r rewyddiaduron Toriiidd y dyddku hyn yo eu bauog i dynu eacvciygion yu d, ac y inaorbywarwyddion ereiil, a welwyd y uosweitbiau diweddaf, yn peri i ni led obeituaj taai felly y bydd. Gtfllir sylw i m'A dygwyddiad lied hynrd mewn cysyllt'ad ihri Bil mawr y Llyw odiaeth yw hyn-fd y dosbarthiadau hyny y proffjsir eu llesbau trwyddynt yn eu haDgLymeradwyo a'u gwrthod. Aaican Mesur Prynu Tir yr Iwerddon yw llasbauy tenautiaid a'r tirfeddiarwyr trwy toddi bonthyg ariun iddynt. Ond yr ydym yn canfod fod y tecantiaid braidd yn gyff- redinol, trwy eu cynrychiolwyr yb y Senedd, alluawsmawr o'r tirfeddianwyr, hefyd, yn gwithwynebuy motor, gan dystio nad oes arnynt eisien yr ariaD. AM FESUR Y DEGWM, dadieuant nid yo Ut,i¡( y "woa les i'r person- iaid, ond hefyd i'r tenantiaid a'r tirfeddian- wyr; ond gwyddom yr, dda fod y ddau ddosbarth diweddaf yn ei fawr ang- bymeradwyo. Ond y mae yn fwy bycod fyth gyda Mesur Gwaddoli y Fasnach Feddwoi. Bad! fawr y Llywodraeth o blaid hwn yw mai raesur er cefnogi sobrwydd yw, trwy leihau tafarndai ond yr byn sydd yn rbyfecld yw fod pob cynadeithas ddirwestol a chymhedrol, yr holl demlwyr da a'r bands of hopet gyaifer ag y gwjdays am dauylt, trwy yr holl Deymas—gyda'r eithr- iad o un adran Doriaidd o gyuadeithas Eglwys Loegr-yn erbyn y meaar, gan gredu y gwna ddrwg mawr i achos eobrwydd yn ein gwlad. Ac heblaw hyoy, gwelir fod yr holl dafarnwyr, bragwyr, darllawyr, &c., &'u holl egci o'i blaid. Rhaid fod rhyw ddall- ineb noillduol wedi nuddianu ein llywodr- aethwyr y dyddiau byn. Caed heddyw (prydnawD Sadwrn) un o'r arddaDgosiadau lluosocaf a fa erioed yn Hydo Park, er gwrthdystio yn erbyn y gwaddoliadau byn, Yr oedd y cyouUiad yn anferth-siaredid ddi 1Ir 14 0 VI ahanol egynloriau.
PENDERFYNIAD HHYL.
PENDERFYNIAD HHYL. (At Olygydd y Genedl Gymreig). I OYR,—IN id wyt ya teimlo tod unrnyw angenrheidrwydd i mi ateb ymresymiad fy nghyfaill y Parch Evan Jones. Y mae yr eiddo ef a minau o flaen y wlad. Burned hitbau. Ond pan y syrth i gamgymeriad mewn ffeithiau, [ybiwyf fod cariad b-awdoi ya gofyn am ei gywiro. Dan gynhyrfiad y ddawn rasoi hon, ameinaf yn ostyngsdig wneyd hyny. Dadleuais fod y gefnogaeth eiddil, fechan (dim ond 45), A gafodd cyn- ygiid fr Watcyo Williams yn 1870 wedi profi mor eglur anaddfedrwydd y cwestiwn (anaddfedrwydd y Deymas Gyfunol, wrth gwrs, ac nid Cymrn, fel v cyfeiliornodd fy nghyfaill y Parch J. Machreth Rees, i ddinystr ei ymresymiad), fel nad anturiodd yr i-.elodau Cymieig ail gynyg y penderfyn- yr i,,eloigti Cyoiieig ail gy v g l on a mat nid iad hyd 1886. Dadleuai Mr Jones mai nid yr anaddfedrwydd, ond araeth Mr Gladstone again mlynedd yn ol, gafodd y fath effaitb hir-barhaol. Wele ei eiriau yn ceisio profi hyny Yr oedd gwrthwynebiad tanllyd, Syrnig, a puendorfynol Mr Gladstone, mai cawr avuthr yn rhuthraw,' wedi gyru y fath rswyd ar y gwersyll Cymreig fel na feidd 'odd yr un ci mwyach ysgwyd ei dafod byd nes y dymebwelwyd ei awdurdod yn 1886. Er y pryd hwow-pan y mae Mr G!adstone, cofier, a'r blaid Ryddfrydig ar lawr, a'r Toriaid mewn grym, y mile yr aelodau Cym. reig eto wedi cafglu digon o nerth i gyoyg y mater i'r Senedd, a bod o fewn deuddeg i'w basic. A meiddiaf ddyweyd yn y fan hon, pe buasai Mr Gladstone mewn swydd, a'r blaid Ryddfrydig mewn gallo, yn lie y Toriaid, na cllywsid na siw na miw am ddadgysylltiad yn Nghymru yn 1887 mwy nag yu Senedd 18S0. Ond yn awr, pan y mae y Toriaid mewn swydd, gW\1Q nnrhyw asgwrn—byd yn nod yr Eglwys yn N^bymia—y tro i guro y ci, ac y mae y blaid Ryddfrydig, er ei gwaethaf, yn cyd- nabod fod rhywbeth ynddo. DYtlÙ esbon- iad cywir a gwiriooeddol ar y gwabaniaeth syad rnwng sana y pwnc yn y bfiiedd yn awr rbagur yr hyn ydoedd yn 1880." y ffaitb yw mai Mawrth gfsd, 1,86, eva dyuichwelmd Mr Gladstonp, a-thru yr tedl V blaid R>Mjrydig mewn gryrn a'r Toriaid ar laier, y gwotted y cynyg, ac y catwyd o fewn deu i'bg i fnddugohaeth. Ow I Ow Mor fldisyuiwth y crinodd yr esboniad cywir." Catngyaer'ad bach arall. Cyhndda Mr Jotea li o athrawiaethu nad odd". yn hidio botwm yn y wlad. Yr hyn a ddywed ais (ac a (iily wedaf eto) ydoedd nad oeddwn n mah) hAwm. nil yn y wlhd. oid yn y trawdoliiictb o (hebwyr dienw /I'i byuiosod- iac, -)U. Gwahaniaatti anfeith, uud nn lAB Y me y frawdoliaeth yoa yn v/astad yn ei chelu. Mi dvbygwo, fodd byaig, fod synud gwano bono yn decbreu gwawrio arnynt hb"lYI a'r CvLghor y dyddiau hy°' Digon b each, J. BRYJf RoBicitTS. nO.v Y.—Qollynger fi yn rhydd o hyn allan tn iy nireidi ynghyich y "cbwaID." Bydded it an ci" yn tet of iddo.
YSGREP4N JOHN I BROWN.I
YSGREP4N JOHN BROWN. RHIF XLVI. CYNWYSIAD .•—Llyft Da.-Pwy yw yr Awdwr.—Oair at Faer Caernarfon.—Dameg y Llygoi.—Cyngorwyr Tirtjsiog —Rhyhwid ir II Chwain" Gwkidyddol.—Qorniod o Satsoneg, &c. u Yr wyf wedi derbyn ac wedi darllen Ilyfr newydd tra dyddotot yn dwyn yr enw :— Yr Efengyl yn yr Hen Dfstament." Yr awdwr yw y F-irnh R. Williams, M.A., Corwen (yn awr, Utica, America). Y mae y ilyfr yn cynwys tua 22 o brcgathau ar rauan lied anhysbys o'r ben Destament. Y mae gwreiddioldeb y testynau yn amtwg iawn. Anam), os bytb, y clywir nnibyw hregethwr yu sylfaenu sylwadau ar y rhan fwyaf o'r testynau a geir yn y gyftol hon. Ond y mae Mr Williams wedi oymeryd arno ei hunan i ddangos fod yr Et'er gyl yn gorwedd yn esmwyth a naturiol yn ngbanol enwan, croniclau, a banesydd- iaeth yr Hon Destament. Ac y mae wedi llwyddo i fesur canmoladwy. Cenfydd wir- ionedd mewn ilsoedd anhebyg. Medda, hefyd, y medr hwnw i wneyd capital o air nea ffawddegyn ei destyo, tebyg i'r defnydd a wna y cerddor o ambell i gord mewn miwsig. Ond, o bosibl, mai y gallu mwyaf nodweddiadol o'r pregethau hyn ydyw y RI\!lu prin hwnw i droi y gwirionsdd at y ayda vbod. Maent yn cyrbaedd hyd adref. Cofus genyf fod y diweddai VI Edwards yn anow, y pregethwyr i tod yo debyg i'r ellgob Lat>mer, yr hwn a goudemniai arleriVm peelmdarus yr oes yn y modd mwyaf di- arbfd. Aberthai bob adduru llanyddol i'r amcan o ddeffro y gydwybod a gwellhau y fuchedd. Buasai y pregethau byir, i gallwn feddwl, ya d'od i fyny a'r safon. Maent yn bregethau Latiineraidd ya ngwir ystyr y gair. Darlleaais y cyfan gyda Lluwer o Has. Wrth ddwedyd felly nid wyf yn awgrymu nad oes thai pethau y buaslli ambell ddar- llenydd yn gwabaniaethu oddiwrtbyDt, ac, efallai, yn eu condemnio. Gallwn nodi un o'r cyfryw syd I yn digwydd yn mhregeth yr "Adwy." Son Y IDBe yr awdwr am eiriol- aeth Moses. Dyma y geiriau Oud y mae I Moses, fel yr hogyn bach yn lleda ei freich- inu i geisio rhwystro ei dad i guro ei frawd mawr, yo para i eiriol ar ran y geDedl." "Fe Iwyddodd Moses, yr hogyn bach, i sefyll yn yr adwy, am fod y Bacbgen Mawr, yr hwn oedd yn dyfod i gau yr alwy, yn sefyli y tu ol 'ddo yn yr a rhetb, &e." Prin y mae yr ymadroddtoo ncbod i fsy â\( urddaa y gwinooedd y maent yn ei gytliU. Ni ddywadaf ragor. Y msa yn y gyfrol too, hefyd, farddoniaetb, set pryddest ar Orthrwm, a dernyn byr tr Fiodeuyn Gyntaf y Flwyddyn. Mae cynllun y bryddast yn dda iawo, ac y mae thai adranau oboni yn llawn o rym, ond nid yw gwisgoedd yr awen yr hyn y gallaseot fod, a chymeryd y awen yr bya y j, cyfaosoddiad drwyddo draw. Ac y mae y syniadau, ar brydiau, yo lied anghyfffedin. EograiEfl 0wlith natur i beri Didblygiad mwy hynod Yw'r Gorthrwm ddifera o'r nef ar y mtlod, Wrth ymlid, dadblyga y cryf i berfifoith- rwydd, Wrth ddianc, adnoddau y gwan ga'nt amlygrwydd. Y zebra ga'dd harddweb, a'r cawrfil ga'dd gryfder, Wrth ddianc, medd Darwin, rhag pmaan gorthrymder. Beth a ddywed y beirdd am y syniadau uchod ? A ydynt yn true to nature ? Ond cofier, nid awdwr y pregetbau aydd yn dysga yr athrawiaeth newydd bon. "Yr Efengyl yn ol Darwin sydd yn y bryddest: Ef. ngyl yr Hen Destament geir yn y pre- getbau. Hon oedd y waith gyntaf i ni waled Darwin mewo pryddest, a thipyn o "orth rwm ar yr awen oedd ei ddwyn i fewa. Yr wyf yn dymuno i'r gyfrol bon ledaeniad helaetb. Mae yn haeddu byny. Deallaf fod galw mawr am dani yr ochr draw i'r Werydd. Cyhoeddwyd y Ilyfr prydfertb hwn gan Mri Davies ac Evans, Bala, ac y y mae yr argraphwaith a'r rhwymiad yn haedda canmoliaetb. Deibyniaia y nodyn a ganlyn oddiwrth O. J., ae y mae ya wir ddrwg genyf nas gaUaf ar hyn o bryd ddodi fy Haw ar y penill yr ymofynir am ei awduriaeth. Hwyr- ach y bydd rhyw ddarilenydd mnr fwyn ag ateb y gofyniad heb lawer o drafferth. Mae yn eitbaf tebyg o rnn ei arddull i gynyrcbion Maes y Plwm Mab unig anedig, un odiaetb, 'Raa nerth o'i naturiaeth a'r Tad, 'Run oedrao, 'roo anian, 'run enw, 'Run ddelw, hardd loew, 'run whd, 'Ron iaith, 'tuo waitb, 'run ethol, R'un wyllys, i'w bobl gael byw, 'Run wertb, run nertb, 'run gwyrthiau, 'Ran geiriau, 'run deddfau, 'run Duw. Anwyl Mr Brown,-Dysgais y penill uchod pan yn bleutyn yn Penttaetli, Mon, ond er mawr ddymuno, ac wedi ymofyn ll&wer, yr wyf wedi ffaelu yn )&a a chael gwyhod pwy oedd y bardd, na pha bryd y cyfansoddwyd y penill. Darllenaf gyda boddhad eich cynyrchion wythnosol ya y Genedl, a theim laf, ar adegaa, anwyl Mr Brown, eich bod yo gwyb d braidd y dirgelion oil. Os gwueweb roddi y penill i mewn yn y Genedl, gyda'r wyboda^tb pwy oedd yr awdwr, pa bryd y cyfansoddwyd ef, a pha le y mae yn argraphedig, teimtaf yn ddiokhgar i chwi hyd byth. Byddwch wych. ''Howel Teifi II a ysgrifena ataf ar weith- rediadan Cyng r S:rol Arfon, ac ya enwedig at ymddygiad noilidnol a oiddo Maer Caer- narfon yn y cyngor diweddat. Dyma sylwedd y ctfyn :— Anwyl Mr Brown,- Yn y Qentdl ddi- weddaf, gwelais bancs Cyogor Sirol Caer- narfon, yn yr hwn y cynygiodd Mr R. B. Ellis beadeityuird yn gwrthwynebu mesur y Llywodraeth i roddi iawn i dafarnwyr; neu. yo fwy piiodol, yo ol esboniad yr aelod dros E fion-ia-n i berchenogion y tai trwyddedol. Nid oeidwn yn eynu at y peiidetfvni&d hwn oddiwrth Ryddfrydwyr a dirwestwyr, ond buasai yn syndod eugweled yn peidio codi eu lief yo erbya y fath gyn ygiad beiddgar ac angbyfiawn. Qed syqais gryn lolwer wrth weled boneddwr fel Mr Iesard Davies, yr hwn fa un adeg yn wein- idflg yr efengyl; ac, ar hyn o bryd, yn faer tref Caemo.rfon-y dref ag y mae dirwest yn amlwg ynddi drwy y hlynyddau ie, Mr Davies yn csdi i bleidio mesur y Llywodr- aeth, yn dadleu dros ei dsgweb, ae yn synu fod dirweetwyr yn angbytuno ag ef; mewn gair, dyma y mesur, meddai efe, aiddercb ocaf i amcanion dirwest a welodd oleuui er pau mae dirwest ei bun mewn bodolaetb. Wrth ddarllen yinadroddion grasusol Mr I Divies, daeth Ftu cof hanes eyfatfod a gyn- haiiwyd yn Atfon flynyddau yn ol i wrth- dystio yn erbyn rhyw arferion IIg y dywedid eu bod yn niweitliol i'r bobl ienainc. Ond yr oedd rhai yn dadleu o'n plaid, ac yn hueru eu bed yn help i gadw yr ieueoctyd yn ages at bethau crefydd. Yn mvsg eraill Kalwyd ar y diweddar Bareh Griiffth Jones, Tregarth. Dechreuodd ar ei araeth trwy ddweyd na wnai llygid mawr ddim bwyta gwanwyn heb ei gymysgn & blawd ceirch. Ar 01 ei gymysRu yr oeddynt yn ei fwyta yn l'sd rwydd, oni--yr oeddynt yn marw i yd. Yn awr, fe fyu Mr bsard Dvies eyd. blawd ceirch ydyw mesur y Llyw- mai ?d. "bhwdceirch" ydywmeaur y Hyw- odraeth i waddoli y tafarnwyr, a rhyfeddodd na bai dir west wyr yn awehu am beth mor faeth- Ion a blawd ceirch Ond y mae dirwestwyr llygaid-aeored, trwyadl, wedi canfod mewn p;yd f- d yna rywheth wedi ei xytoysgu gyda'r i.lawd ceirch," ac nid ydynt- am c lynca rhag digsvydd a fo gwaeth. Ond nici oes dim diolch i ^er Caernarfon am hyn oeisiodd ef ei oren i prwun y cynghor birul i'r un bsnbleth a'r "llygod maw: Gan fod Mr Davies mor awyddus i wasgar goleuni ar y matar hwo, hwyrach y bydd efe mor garedig a tboddi esboniad yu y cyngor irol nesaf ar waith y boneddigson hyny sydd wrthi ya ddyfal ya prynu tai trwyddedol yn Nghaernarfon, o fewn yr wythnosau diweddaf, a hyuy am brin'au anarferol o uehel. Tybed mai o guriad at yr achos dirwestJI y maent yn gwneyd y pecbau hyn ? Ai ynte llygadu y mafent ar y seigiau breision y mae Mesur y Llywodraeth yn ddarparu iddynt, a h ny ar draul y trethi sydd eisioes mor lletbol arnom fel gwlad a theyrnas. Hwyrach y hydd y Maer mor fwyo ag egluro tipyn ar yr anturiaetbau sydyna mawrion hyn 1 Ond er mor degyr ymddengys Miss Gwaddoli'r iafarnwyr i Faer Caeruarfon, yr ydym ni, ffl dirwestwyr all round,—wedi yrndyng- ht.du y bydd i ni wrthwynebu y briodas a geisia y Llywodraeth ei sicthau rhwng y foneddiges oludog uchod a ffafryn y Llyw- od'Mcth httseaol, nid amgen,—Siojr Y BRAGWR." Y mae Hywel Teifi yn. myned rhagddo i egluro oi bwnc gyda ffaith ddyddoras yn mywyd y parcbus Faer: ond yn gymaint ag I nad ydyw y ffaith hono yn pertbyn yn ¡ arbenig i'w fywyd cyhoeddus, nid wyf yn tybied y dylid gwneyd defnydd o honi i amcanion dadleuul. Ond am ftiirniadaeth deg, y mae yn sicr mai Mr Isgard Davies fyddai un o;r rhai diweddaf i ddweyd gair yo ei herbyn. Tra yo son am Gynghor Sirol Arfon, y mae amryw wedi ysnritenu awr i gwyno oherwydd y gor-frys a ddangosir gan amryw o'r ae'odau i fyned ymaith o bob cyfarfod, Mae arnynt eisieu dal rhyw drên neillduo), ao you. rhaid pasio petbau heb nemawr o ddim gwyntyilio arnynt. Y mae amryw gwestiynau, meddir, wedi dioddef yn herwydd y ffrwst i adael pobpeth a myced adref. Yr wyf wedi derbyn gair oddi wrth un a gyfenwa ei huu yn "Hen Chwauen." Mae aatiddo bigiad neu ddau pur flasus i Mr Bryn Roberts, A.S., a dichon fod y gwr lnvnw yn haedda cerydd. Odd yr wyf yn dwyn mawr sêl dros lansvftithdra yr Firepan, ac nis gallaf yn ymwybodol ulhog "chwain" i mewn. Maent yn gvendeithion anniddig, yn enwedig ar dy wydd poeth, ac Lid gorehwyl bawdd ydyw cael ymwared o honynt. Bydded y frawdol- iaetb, nea y chwaeroliaeth chweinawl cyst:11 a dal sylw ar y rhybudd a ganlyn I YR YSGREPAN -I AT Y CHWAIN GWLEIDYDDOL _I DIM TRAMWYFA. -J. B. Da genyf ddeall fod yr hen gymrawd, S encyn Puw, yn dal yn ei berffeiphrwydd. Y maa wrthi gyd r gwair, feddyliwn: ond pan yo gochel cawod, y dydd o'r blaen, fe ysp.rihlodd fel y canlyn Anwyl Mr Brown,-Pan oeddwn yo dar- llen y liythyr hwnw yhydig amser yn ol oddi wrth yr" Alltud" at John Brown," dyma Beti Puw yn rhoddi gruddfaniad, ac yu dyweyd, Wel, wel, y mae John Brown wedi myned i gymaryd pelenau Tremadog." 0, meddwn inau, fe ddaw John i fyuy eto: tipyn o swn rbyfel sydd yna ond wele, bu tawelwch mawr Mr Brown, glywsoch chwi am y rbyfel sydd wedi ei chyhoeddi ar fynydd Llanllyfni yma, i gael ei bymladd ar Alb»n Hefio, sef ar ol i'r haul fyned i arwydd y cranc. Mae y prif alluoedd" yn ymbarotoi eu goreu i'r frwydr; ac y mae cadair hardd i'w chael i arweinydd y fyddin fuddugol. Peth rhyfedd fyddai gweled fy nghyfaill "Qwelltyn" yn eistedd yn y gadair, yn goncwerwr. Mae y pwyllgor wedi bnd yn hynod ffortanus yn eu dewisiad o gadoirydd y cyfarfod, neb Uai na Dr Davies, Fenygroes. Os bydd y gwaed yn codi yn uehel, bydd y doctor yno i deimlo eu pulse, ac i ostwng yr ysbrydion Y mae R. M. P." yn ysgrifena fel y canlyn am Arddangosfa Geffylaa Caer. na.rfon "Mr Brown,—I beth yn y byd mawr yma y rhoddwyd adroddiad o'r arddangosta uchod yn yr iaith Seisnig yn y Qenedll Pabam na fuasid yn rhoi y penawd a'r cyfan mewn iaith eetronol ? Onid gwell gan fwyafrif amaethwyr Cymru fuasai ei gael yn y Gymraeg-hyny yw- gan mai mewn papyr Cymraeg (bn agos i mi ddweyd Cymreig) y mae y mynegiad, Beth wyr llawer ben ifarmwr, ao o ran hyny, y mwyafrif o'r bechgyn gweini, am roadster," entire cart colt," foaled," Ac., &c. Eir i drafferth i gyfieithu hanesion tor priodasau, llofruddiaethau, &c., y rhai y byddai yn well iddynt beidio gweled goleu dydd, a dymao fy mlaen hanes arddangosfa y buasai yn dda gan lawer bachgen gweini dieulio decg myryd i'w ddarllen, ond fyddai waeth rhoi Iliad Homer o'i flaen na'r adroddiad hwn. Son am oes y byd i'r iaith Gymraeg Diwygiwn ar frys, [Yr wyf yn crodu y derbynir y cerydd uchod mewn yabryd addas gan y Bawl y perthyna iddynt. Mae yn dog i ddarllanydd g ileubwyll fel R. M. P." gael dweyd ei farn. Ond nid y Genedl yn unig sydd yn y camwedd. Mae hyd yn nod y OymrQ yn cyhoeddi colofnau yn yr iaith Seisnig. Ac nid peth mor bawdd, R. M. P. ydyw cael gairiau Cymreig am lawer' o'r petbau a nodweh. Yr un pryd, y mae eich awgrym yn amserol, a bydded golygyddion Cymru, Lerpwl, a Llanrwst, ar eu gwyliadwr- iaoth.] ggtf Fel arfer, cyfeirier pob nodiadau fwriedir i'r golofn i JOHN BROWN, Genedl Office, Caernarfon.
TEULU WEDI EI WENWYNO.
TEULU WEDI EI WENWYNO. Dygwyddodd amgylchiad alasthus i deulu o'r enw Hewitt, yn cynwys tad, mara, a phedwar o blant, ddydd Iau, yn Coventry. Ar ol bwyta ciniaw o gig mochyn, pytatws newyddion, ac herb beer, aethant yn sal, a dydd Gwener bu dau o'r plant farw.
.MARWOLAETH I.ALAETHUS CYMRO…
MARWOLAETH ALAETHUS CYMRO YN NGHAERLLEON. D,ydd Gwener cafald corph William Hufhe", 52 mlwydd oed, oedd yn byw yu 78, Fiancis-street, Cserlleon, ei godi o'r pamlas yn ymyl pont Sellar-street. Yr oedd y traucedif, yr hwn oedd yn porter yn y General Station, wedi bod ar goll er dydd Mercher. Mewn trengboliad ddydd Sadwro, I dyohwelwyd rbeithfarn o "Cafwyd wedi I boddi."
CORPH WEDI EI OLCHI I'R LAN…
CORPH WEDI EI OLCHI I'R LAN YN LLAN- DUDNO. Nos Sadwrn cafodd eorph dyn tua 30 mlwydd oed ei olebi i'r lan yn Llandudno. Yr oedd mewn cvflwr orwg, ac wedi bod yn y dwfr tua dau fis. Yr oedd esgidiau, fel ag a wisgir gan chwarelwyr, ar ei draed, ac yn ei logell yr oedd oriawr arias, wedi ei I gwneyd gan W. R. Williams, Penmachno.
[No title]
I Drwg genym ddeall fod Mr Pierce Ma- honey, A.S.—yr bwa a fa yn anerch yr I etholwyr ar ran Mr Lloyd George yn yr etboliad diweddar—yn ddifrifol wael yo ei breawylfod ya Littowel.
CYFARFOD TALAETHOL; WESLEYAID…
CYFARFOD TALAETHOL; WESLEYAID GOGLEDD CYMRU. BANGOR, MEHEFIN 2II,3YDD,4YDD,5ED. Fel yr hysbyswyd yn y Uenedl am yr wytbnos ddiweddaf, Bangor ydoedd y man a ddewiewyd gan Wesleyaid Gogledd Cymiu i gynal eu Cyfarfod Talaethol ynddo eleni. Mae darparu llety ar gyfer cifer mor fawr o weinidogion a lleygwyr sydd ya aelodau o'r cyfarfod hwn yn ymgymeriad pwysig, ond da genym ddyweyd fod y Parch Ishmael Evans, arolygwr ygylchdaitb, gyda cbynortbwy ei gyd-lafurwr, y Parch Robert Lewis, wedi llwyddo i gyfhwni y gwaith yn y modd mwyaf boddhaol. Ni fu Wesleyaid y ddinas eu hunain yn angbofus o letygarweb, a dangosodd cyfeillion perth- ynol i enwadau oraill lawer o garedigrwydd yn yr an cyfeiriad. Cyfarfu pwyllgor captli y dalaeth yn Horeb prydnawn ddydd Sadwrn, a'r dydd canlynol pregethwyd yu boll gapeli Wasley- aidd y ddinas a'r capeli oddiamgylch sydd yn gynwysedig yn nghylchdaith Baugor gan weinidogion sydd yn aelodau o'r pwyllgor hwnw ac ychydig o weinidogioc ereiil. Ond ni diaeth y cyffredin o woinidogion y dalaeth i'r dref hyd brydnawn ddydd LInn. Ymgyfarfuwyd hefyd yn Ysgoldy Horeb am 5.30 p.m. Ar oll-trouli,) peth amser mewn trafod materion cysylitiedig a rhai o drysorfeydd yrenwad, cynbaliwyd CYNHADLEDD DDUWINYDDOL I I I am saith o'r gloch. Yr oedd cynnaliad cynhadledd o'r fath yn elfen newydd yn ngweithrediadau y Cyfarfod Talaothol, gan fod gwaith y cvfarfod wedi arfer a chael ei gyfyagu yn hollol i drafod amgylchiadau yr eglwysi yn y dalaeth. Datllenwyd papur gan y Parch John Evans (Eglwysbacb) ar Ysprydoliaeth y Beibl"—y pwnc a ddewiswyd yn nghyfarfod cyllidol Aber- ùyfi. Mewn papur maith a galluog ym- gymetodd Mr Evans a tbrafod golyg;adau duwinyddion hen a diweddar ar y pwnc dyddorol hwn. Wedi byny cafwyd rhydd- ymddiddan ar gynwysiad y papyr. Cymer- wyd rhan yo y drafodaathg an y Parchn Owen Evans, Llangefni; Evan Junes, Aber- gele; S. Parry Jones, Hanley; W. Evans (Monwysoo), Hugh Jones ac eraill. Diolch- wyd yn y modd mwyaf calonog i Mr Evans am ei bapyr a llwyddwyd i gael ganddo i addaw ei gyhoeddi yu bamphledyn. Trefnwyd fod cynhadledd gyffelybi gael ei cbynal ynglyn a'r Cyfarfod Talaethol y flwyddyn nesaf, a bod y Parch Richard Lloyd Jones, Abermaw, i ddarllen papyr ar "Awdurdod a Rheswm," a'r Parchn W. Ecans a J. P. Roberts i agor ymddyddan ar y pwnc. Yr un adeg yn nghapel Horeb cynhaliwyd I CYFARFOD DIRWESTOL, o dan lywyddiaoth Mr J. Jones, LerpwI. Cafwyd anerchiad i ddechreu gan y Parch Richard Morgan, Llanfyllin, un o'r dir- westwyr hynaf yn roysg y gweinidogion Wesleyaidd. Cyfeiriodd at y cyfoewidiad mawr sydd wedi cymeryd He yn y farn gyhoeddus gyda golwg ar ddirwest yn ystod yr haner canrif ddiweddaf. Dilynwyd ef gan y Parch T. O. Jones, yr hwn a wnaeth sylwadau miniog ar gynygion y Llywodr- aeth i roddi iawn i datarnwyr. Cynygiwyd penderfyniad yn condeainio ymddygiad y Llywodraeth gan y Parch John Hughes, Rhyl, ac eiliwyd ef gan y Parch Hugh Hughes, Birkenhead. Cafwyd sylwadau gwerthfawr gan y naill a'r Hall, a chariwyd y penderfyniad yn unfrydol. Diolchwyd i'r cadeirydd ar gynygiad y Parch Daniel Rowlands, M.A. Boren DYDD MAWRTH I ymgyfarfu yr holl weinidogion am 9 o'r gloch, i ddechrea ar waith rheolaidd y Cyfarfod Talaethol. Llywyddwyd gan y Parch Robeit Jones, Bangor, ac ethohr J":i y Parch Hugh Jones, Lerpwi, yn ysgrifenydd. Rhoddwyd derbyniad croesawns i'r Parchn. T. Mc'Cnllagb, a J. W. Gieeves, Llundain, cynrychiolwyr y Gynhadledd Brydeinig, ac hefyd i'r Parchn Thomas Morgan a Peter Jones, cynrychiolwyr Talaeth Dahendirl Cymru. Wedi i r ymholiadaa cyffredin parthed cymeriad a llafur yr holl weinidog- ion gael eu gwneyd, darllenwyd bywgraffiad byr a tharawgar o'r diweddar BARCH JOHN JONKB (VULCAN), yr hwn a barotowyd gan y Parch Ishmael Evans, gogyfer 4 chofnodion y gynhadledd ddyfodol. Cyfeiriodd amryw o'r brodyr at alluoedd a defnyddioldeb Vulcan ae at brydferthweh ei fywyd crefyddol. Oyflwynodd yr ysgrifenydd i'r cyfarfod YSTADIUABTH YR ENWAD I am y flwyddyn ddiweddaf. Cafwyd fod cynydd wedi bod mewn dwy-ar-hogain o gylchdeithiau, tra yr oedd lleihad wedi cymeryd lie mewn naw. Yr oedd y cynydd mwyaf yn nghyichdeithiau Dinbych, Conwy, Treffynnon, Caeroarfon, Porthmadog, Dolgellau, Towyn, Llanrhaiadr, Llanfair, a Stockton-on-Tees; a'r lleihad mwvaf yn ngbylehdeithiau Rhyl, Shaw street, Lerpwl, a Thregarth. Cyfanswm y cynydd ydoedd 220, o'r lleihad 98. Nifer y rhai ar brawf am aelodasth ydoedd 1,738; rhif y plant mewn cyeylltiad &'r eglwys, 2,517. Niter y prigothwyr cynorthwyol ydoedd 215. Caf- wyd ymddyddan maith ar SEFYLLFA. YSB11YDOL YR EftLWYSI. Yr oedd rhai o'r brodyr yn gaHo rhoddi ad- roddiad calonogol iawn 0 Be!yUfa y gwaith mewn rhai manau, yn enwedig yn mysg yr ieuenctyd, tra yr oedd eraill yn gorfod cwyno oherwydd aefyUft ysprydol isel rhM eglwysi dan eu gofa). Rhoddwyd ystyriaeth fanwl i'r achosion oedd wedi arwain i leihad mewn rhai cylchdeithiau. Cwynai amryw Oherwydd y moddion annheilwng a ddefn- yddiigan rhai o offeiriaid Eglwya Lloegr mewn rhai manau yn y Gogledd i hudo Wesleyaid i'r Eglwys. Dywedodd y Parch Evan Jones ei fod yn meddwl mai y ffordd fwyaf effeithiol i roddi teifya er y fath ym- ddygiad anbeilwng ydoedd drwy ddad- gysylltiad, a mawr gymeradwywyd y sylw. Y Patch John Hughes, Glanystwytb, a ddywedodd ei fod ef yn dymcino, tra yr oedd cynrychiolwyr y Gyahadledl Brydeioi yn bresenol, i alw sylw at yr hyn a ystyriai yn annbegweh & Wesleyaeth Cymru yn ei pherthynas å I "CHANT CTlRRITHIOL" I (Legal gundred.) y Gynhadledd. Yn unol & threfuiant y Parch John Wesley ei hunan, yr oedd y Wesleyaid Gwyddelig i gael deg o'n plith hwy en bunain yn y cant," ond nid oedd dim darpariaeth o'r fath gyda golwg ar Gymfu, er fod llawer mwy o neill- duolrwyid yn perthyn i Wesleyaeth Gym- reig nag oedd yo perthyn i Wesleyaeth Wyddelig, gan fod y Cymry yndefnyidio iaith wahanol i'r Sieson tra nad oedd y Gwyddelod yn gwneyd byny. Yr oedd yn resyn m,dd,.v, gan Ileied o Gymru oedd wedi bod yn aelodau o'r Cant Cyfreithiol. Ni thybiai fod en brodyr tteisnig yn meddu ar doimladau Mirabriodol tuag atynt hwy v Cymry. Crsdai mai hwy en bunain fel Cymry oedcl i'w beio ya y mater, gan nad oeddynt wedi gwneyd ymdrech briodol i dd.mgor. i'r Steson beth ydoedd hawliao Cymru yn hyn o beth. Dymunai efe gynyg —" Fod y cyhrfod hwn, yn yr olwg ar y nemdnol;on mewn eenedl ac iaith sydd yn suuddi arbenigi wydd i Wesleyaeth Gymreig, ac yn yr olwg ar y ffaith nad oes ond pedwar o Gymru wedi eu hethol i Gant Cyfreithiol y Gynbadledd Brydeinig yn yetod y 90 mlynedd diweddaf, yn dymuno galw sylw y Gynhadledd at yr snnhrefniant hwn, ac i geisio gaaddi tabwysiadu mesnran er sicrban I cyrirycb:olat>th I aw each yn y dKfod(Il. Biliwyd y cynygiad gan y Parch Richard Morgan (B). Dywedai y Parch T. McCnllagh ei fod yn cydymdeimlo Ag aooan y cynyg- iad, ae fod y ffaith mai Gwyddel ydoedd, i ryw raddau efallai, yn cvfrif am hyny. Credai mai y ffordd fwyaf effeithiol i ddwyn cyfnewidiad oddi amgylch fyddai gofalu am ymddiried enw y Cymro a gynygid i ofal aelod o ddylanwad yn y Gynhadledd.-Wedi ymddiddan pellach mabwysiadwyd y pen- derfyniad yn nnfrydol, a pbenderfynwyd yo mhellacb, yn yr olwg ar y ffaith y bydd y Parch Samuel Davies yn gorfod ymneillduo o'r "cant" y Rwyddyn bresenol oherwydd fi fod yn uwchrif, fod y cadeirydd (y Parch Robert Jones) i gael ei gyayg yn ei le. Darllenodd y Parch John Evans (Eglwys- bach), adroddiad pwyllgor arholiadol y cyfundeb ar bapyrau y gweinidogion ar brawf. Y pyuciau yr arholwyd ynddynt ydoedd y Testament Groeg, duwinyddiaeth, llenyddiaeth Feiblaidd a hanesiaeth eglwys- ig, ac yr oedd adroddiad y pwyllgor yn dra boddhaol. Yr oedd dau o'r gweinidogion ienainc, sef y Parchn J. Felix, Aberdyfi; a J. P. Roberts. Brymbo, wedi cwblhau eu pedair blynedd brawf, ac wedi iddynt gael eu barholi ar lafar gan y Parch Thomas McCullagb, cawsant en cymeradwyo yn un- frydol fel rhai teilwng i gael eu hordeioio i gyflawn waith y weiuidogaeth yn y gyn- adledd nesaf. Gyda golwg ar y materion a gyfeiriwyd gan gynadledd Sheffield i ystyriaeth y eyf- arfodydd talaethol, penderfynwyd fod y cyfarfod o'r farn mai mantais i'r onwad fyddai estyn TYMOE ARHOSIAD GWJJINIDOG mewn cylchdaith o dair i chwe' blynedd. Pump yn anig oedd yn erbyn y cynygiad hwn. Penderfynwyd hefy fod y cyfarfod o'r farn mai anfantais fyddai caniatau i wein- idog ddychwelyd i'r un gylchdaith yn mhen tair blynedd; a chwanegwyd at hyny, os byddai i'r gynadledd benderfynuyn wabanol, fod cais yn cael ei wneyd at y gynhadledd fod y trefniant i aros fel y mae yn Nhalaeth Gogledd Cymru. Gwnaeth y Parch Owen Williams, Tre- gartb, gsis am gael ei ryddhau oddiwrth waith rbeolaidd y weinidogaeth. Dywedai Mr Williams ei fod wedi bod yn teithio am 34 mlynedd, ac nad oedd yn teimlo ei hunan yn alluog i wneyd yr oil a ddisgwylid ganddo yn awr. Tra y teimhi y cyfarfod yn ofi lus wrth feddwl colli gwasanaeth gwerthfawr Mr Williams, cydsyniwyd a'i gais ei fod yn cael ei osod yn nosbarth parchoa yr uwchrif-1 iaid. Boreu dydd Marcher gwnaeth gwahanol gynrychiolwyr lleygol y cylchdeithiau eu hymddangosiad. YmdriBiwyd a cheisiadan a wnaed gan wahanol gylchdeithiau am gyn- orthwy arianol i gyfarfod amgylchiadau neillduol. Etholwyd y peisonau canlynol i gynrychioli y dalaeth yn NGHYNADLEDD BRISTOL, yr hon sydd i gael e1 chynaM y mis nesaf gweinidogion, Parohn T. J. Humphreys, Coedpoeth; Edward Humphreys, Caergybi; J. Hughes, Rhvl; H. Jonee, Lerpwl; Richd. Williams, Cefn Mawr; Griffith Jones, Pwll- heli; T. Thomas, AberfflBw; Evan Davies, Conwy; a J. Jones, Llanasa. Lleygwyr, Meiatri Boaz Jones, Dinbych; J. Jones, Lerpwl: J. Lloyd Jones, Llanrhaiadr; E. Jones, Bangor; D. H. Davies, Dinbych, ac R. J. Jones, Bagilit. Etholwyd y Parchn Robert Jones, eadeirydd, yn gynrychiolydd i bwyllgor sefydliadau y gynadledd. Ar gyygiad yr ysgrifenydd rhoddwyd cymeradwyaeth unfrydol i benderfyniadau y gynadledd a gynaliwyd yn ddiweddar yn yr Amwythig i'r dyben o geisio dwyn ,oddi amgylch undeb agosach rhwng YMSEILLDtrWYR CYMRU â'n gilydd. Penderfynwyd fod y cadeiryddi Parch Robert Jones, a'r ysgrifenydd, y Parch Hugh Jones, yn nghyda Mri William Williams, Rhyl, a T. C. Lewis, Bangor, yn cael en penodi i gynrychioli y dalaeth yn y gynghorfa y trefnwyd arni yn Nghynadledd yr Amwythig. Y CYNYGIAD I BANU Y DAL r OGLIDDOL. Yn unol & rhybudd a roddwyd ganddo yn nghyfarfod cyllid Aberdyfi, cynygiodd y Parch T. O. Jones y penderfyniadau can- lynol:- 1. Bin bod yn rhanu Talaettt liogieaa Cymru yn ddwy. 3. Fod y cyfryw raniad yn rhedeg ar hyd Dyffryn Clw) (I i sir Drefaldwyn. 3. Fod y talaethau yn cael eu galw dan yr enwaa Pawys a Gwynedd, yn unol A'r enwan prydferth sydd ar y rhanau hyny o'r wlad eisoes. 4. Fod Talaetb "Powys" i growls y cylchdeithiau canlynol :-Rbyl, Dinbych, Rhuthyn, Corwen, Llanrhaiadr, Llanfair- caereinion, Llanfyllin, Llangollen, Cefn- mawr, Coedpoetb, Wyddgrug, Treffynon, Llansana, Bagillt, Larpwl (Shaw-street a Mynydd Seion), Hanley, a Stockton-on- Tees. 5. Talaeth "Gwynedd i gynwys y cylch- deitbiau canlynol:-Abergele, Llanrwst, Conwy, Bangor, Beaumaris, Amlwch, Caer- gybi, Caernarfon, pwllbeli, Porthmadog, Dolgellau, Abermaw, a Towyn. 6. Fod dealltwriaeth trwy y talaethau fod y gweinidogion i newid o'r naill dalaeth i r Hall fel y bydd amgylchiadau yn galw. Fod pwyllgor y sefydliadau yn y cyfar- fadydd talaethol i gael eu diddyma. 7. Fod cyngborfa Gymreig i gael ei sef- ydln-yr un nifer o'r tair talaeth i fod yn aelodan ohoni. Foi y gynghorfa hon i gyfarfod oddeutn'r Pasg, ac i wneyd trefniadau parthed sefydliadau y gweinidogion, ym- geiswyr am y weinidogaeth, y llyfrfa, &c. 9 Fod trysorfa y Genhadaeth Gartrefol, yn nghyda thrysorfa y cipelydd, i gael eu rhanu, a phob talaeth i ofalu am yr eiddo ei hun. L ;1,1. DywedM Mr Jones y uummy.. uum gany. pe buasai brawd mwy profiadol wedi ymgymeryd a dwyn y cynygiad yn mlaen. Fel rheswm o blaid y rhaniad, ceisiodd ddangos fod y cyfarfod talaethol, fel y mae, vn rhy luosog, ac mai yobydig o drefydd Gogledd Cymru oodd yn alluog i'w dderbyn oherwydd ei luosogrwydd. Credai fod teimlad cryf yn y dalaeth o blaid y rhaniad. Dywedai fod y diweddar Barchedig Ddr Wm. Davies wedi datgan ei farn 30 mlynedd yn ot o blaid rhaniad o'r fatb. Yr oedd y teimlad wedi bod yn haao am rai blynydd oedd yn ystod y 30 mlynedd byo ond yr ceddwedideffro erbyn heddyw. Yr oedd efd (Mr Jones), wedi bod yn siarad gyda degau o swyddogien eglwysig ar y mater, ac eithriadau oedd y gwrtliwynebwyr. Pd mabwvsiedid y cynygiad ceid mwy o amser i drafoi swestiynau y dydd a materion cym- deitbasol. Ar hyn o bryd ystyriai, fod gwaith y cyfarfod mor fawr nas gellid myned drwyddo yn effeithiol. Y r oedd ef ei huo yn argyhoeddedig y byddai dwy yn lie un dalaeth yo y Gogledd yn fanteisiol i'r achos mawr yn mhob agwedd arno. Ediwyd y cynygiad gan Mr Richard JODe8, U.H. Llamhdr., or Y Parcn D. Jones (Uewi Mawrtn; a gyn- Miodd. fel gweUiaut, f'ld ystyriapth or oynygiad yn cael ei gobirio byd amser an- mhenodn!. Ya ei faro ef vr oedti y cynllun yo anaeddfed. Y Parch T. J, Hnmphreys a eynygiodd fel gwelliant pellach fod pwyll- gor o weinidogion a llejgwyr yo cael ei ben- odi i ystyried y ra^r. Ar ol trafodaetb lied faith mabwysiadwyd penderfynia-t o eiddo y Parch J. Hughes (Glanystwytb), i'r perwyl fo:l pwyllgor o weimdogion a eyg- wyr yn cael ei benodi i ystyried efyllfQ y cylchdeitbiaudrwy y.dalaethynmhob agweda arnynt, a bod y pwylSgor hwnw yn cael ei awdurdodi iwahodd cynrychiolwyr Dahetb v Deh?m i'w ?eiateddisdau, a cbyda hw?y t ystyried y cwestiwn o ad drefnu terfynau y talaethau, &c. DADGYSYLLTIAD yn KGLWYS YN NGHTMSU I I Y Parch Hngh JODM.ya?.L.L.y? y I aJLfc darVdd fed ,« d cyny?y pendeffya?fM a g?M',yy" °=-??- ?F<? y cyfarfod hwn yo ystyried fod dadgysylltiad yr Eglwys Sefydfedig yn Nghymru oddiwi th y Wladwriaetb yn anghacrheidiol er gwneuthur yr Eglwyø ei hua yn aliu ys- prydol yn y wlad, ac er mantais crefydd yn gyffredinol. 2. Fod y datganiad hwn o eiddo y cyfarfod yn cael ei wneyd yn hysbys i holl aelodau y Weicyddiaeth. Nid oedd efe (Mr Jones) yn y cyfarfod hwnw yn dy- munO cymeryd golwg boliticaidd ar y cwes- tiwa o gwbl. Dadleuai o blaidy cynygiad o eafle grefyddol yn unig. Eiliwyd y cynygiad gan Mr Boaz Jones, Dinbycb, a phasiwyd ef yn unfrydol. Penderfynwyd fod I LLYTHYRAU 0 GYDYMDEIMLAD I i gael eu hanfoc at Mri T. Lewis, Bangor; J. Pritchard, Leipwl; J. Profit, Rhuthyn; ae Oi Jones, Penmachco, y rhai sydd wedi bod yn aelodau atolwg a defnyddiol o'r Cyfarfod Talaethol am lawer o flynyddoedd, ac a analluogwyd i fod yn bresenol y tro hwn gan afiecbyd; ao befyd at deulnoedd y I diweddar Mr J. Jones, Llangollen, a'r Parch I J. Jones (Vulcan), Cyfeiriodd Mr J. Harrison Jones,Dinbych, at fwriad y I RARCH JOHN EVANS (EGLWYSBACH), I i adael y dalaeth am betn amser, ac 1 ym- gymeryd a chylcbdaith Seisnig yn HundaiD. Cynygiodd benderfyaiad yn datgin gofid y cyfarfod yn yr olwg ar ymadawiad Mr Evans o'r dalietb, a gobaith am ei ddy- chweliad buan yn ol i'n plith. Kliwyd y cynygiad gan y Parch Hugh Jones, yr hwn a ddywedodd ei fod yn gobeithio y teimlai Mr Evans yn hynod o annedwydd yn roysg y Saeson, mor annedwydd nes do'd yo ol yn fuan i'r wlad a'i magodd, a'r wlad a deimhi mor falch o bono.-Cydnabyddodd Mr Evans y penderfyniad mewn ycbydig eiriau. Yn yr eisteddiad cyntaf boretl dydd Iu daeth y Parch Hugh Hughes ag adroddiid I PWYLLGOR DIRWESTOL I y dalaeth yn mlaen. Yr oedd yr adroddiad yn no tra chalonogol. Datgenid ynddo foci cymdeithasau dirwestol newydd wedi en sefydlu mewn amryw fanau yn ystod y flwyddyn, a bod nifer y Gobeithluoedd yn fwy nag eioed. Gelwid sjlw ynddo 'at y manau hyny lie nad oedd darpariaethau o'r fath wedi ei gwneyd ar gyfer y p'ant, ac ymchwiliwyd i'r achos o hyny. Pasiwyd peiiderfyniad unfrydol yn condemnio ym- drech y Llywodraeth i roddi iawn i dafarn- wyr am ddiddymiad trwyddedau. Pender- fynwyd hefyd Fod y cyfarfod hwn yn argymhell fod ysgrifenydd dirweatol yn cael ei benodi yn mhob cylchdaith yn Ngbyfar- fod Chwarterol Medi, i weithredu gydag ysgrifenydd y dalaeth i sefvdlu cymdeithas ddirwestoi." Galwodd y Parch John Evans (Eglwys- bach) sylw at y rhwystrau oedd yn cael ea gosod ar ffordd llwyddiant achos aobrwydd mewn cymydogaethau amaethyddol, drwy arferiad rhai ffrmwyr i ddarparu diodydd meddwol ar gyfer eu gweithwyr yn ystod y tymor cynhauaf. Penderfynodd y cyfarfod argymhell eglwysi mewn manau lie yr oedd yr arferiad yn ffynu i wneyd ymdrech egniol i'w ddileu. Galwyd sylw hefyd gan Mr T. Ciiarlea, Brymbo, at esgeulusdra Wesleyaid mewn rhai manau i wneyd defnydd o ddarpar- iaethau I Y DDEDDF GLADDU NEWYDD, ac at y defnydd a wneid gan ^iwyswyr o waith Ymneillduwyr yn claddu dan yr hen drefn i geisio amdiiffyn y cysylltiad rhwng yr Eglwys a'r Wladwriaeth. Pasiwyd pen- derfyniad i a)w sylw eglwysi y dalaeth at y mater hwn. I Yn eisteddiad yr hwyr rhoddwyd ystyr- iaeth i I SEFYDLIADAU Y GWEINIDOGION I am y flwyddyn ddiweddat. At 01 traioa- I aeth maith, gwnaed y trefniadau a I ganlyn:- Dinbych—Hngh Owen. Rhyl-John Hughes (Glanystwyth). Prestatyn- W. O. Evans. Rbuthyn-Richard Hopwood. Corwen-Daniel Anwyl Williams. Llangollen—Isaac Jones. Cefn (Ruabon)-John Pierce. Coedpoeth-T. Jones Humphreys. Gwreosam-Thomae Hughes. Brymbo-P. John Roberts. Llaarwst- Robert Jones. Penmachno-Robert Hughes. Abergele-Joseph Owen. Llanddulss-Phillip Price. Conwy-Evan Jones. Llandadne-T. 0. Jones (Tryfan). Lsrpwl, Shaw-street-O. Lloyd Davies. „ Boundary-street — S. Parry Jones. Lerpwl, Bootle-Hugh Jones a" William Jones (uwchrif) Lerpwl, Mount Zion-J. Calyon Davies. Birkenhead- Hugh Hughe? • Widnes-Owen Hughes. Treffynnon-David Jones (B). Caerwys-Davíd Thomas. Uanas&—T. GriSth Pnghe. BMittt—Dav'd Jones (Druisyn). Caerlleon- William Hugh Evans. Wyddgrug-Wllliam Evans (MonwyscnS Coedllai-Aneurin Lloyd Hughes. Baanmaris- William Thomas. Llangefni—Owen Evans. Amlwch-Thomas Thomas a Samuel Davies (uwchrif). Gaergybi—Phillip Williams. Aberffraw-Evan Davies. Caernarfon-David Richards. PoJrthdinorwj-Daniel Marriott. Penygroes-Edward Jones. Bngor-Ishmael Evans a David Jones (Dewi Mawrth) Bangor, Goruchwyliwr y Llyfrfa-Robert Jones. Liaufairfeeban-W. Caenog J-oses. Tregarth-Richard Williams. Bethesda-Richard Morgan. Rhiwlas-David Jones (D). Pwllheli-Griffith Jones. Porth madog-Henry Hughes. Blaenau Ffestiniog -Rowland Rowlands. Talsatnau-Richard Hopwood. Dolgellan.-Lewis Owen. Abermaw-Richard Lloyd Jones. Towyn-John P. Roberts. Aberdyfi John Felix. Llanfyllin John Jones (F.) a Moses Roberts. Llanrhaiadrynmochnant- Peter Roberts. V,roesoovi al I t-Ed ward Humphreys. Liansilin-Thomas N. Roberts. Lia,nfaireaereiuion-Robeit Lewis. Meifod—Richaid Mon Hughes. Hanley- liichard Morgan (A.) St)ckton-on-Tees-Riebard Hughes. Manchester—D. 0. Jones. Llnudain-Evan Evass. Dydd Iau ydoedd I DIWRNOD MAWR Y PREGETHU. I Deth tyrfaoedd mawr ? r»uKU.6Q I'1' w.b?< 1 ya y Gog edd, Yn ?Sei.t F?r" c?ydaneretnadau y n.1. 'U T,? I buddiol a hwyiiog gan y .c n. oJ _'UC,>, Lerpwl) J. Davies (Cadvan), Samuel Davies, ft Mr Lloyd Jones Llanrhaiadr. Pregeth- wyd yn ystod y dydd yn y drefn ganlynol —Horeb, 10 30, dechrauwyd gan y Parch W. Thomas, pregethwyd gall y Parch Hugh Jones (B); am2, Parchn E Davit-s; E. Jones, E. Humphreys; tlu, 6, Parchn H. Owen; J. Griffith, John EVDUS (B), (Eglwysbacb). St Paul's, 10.30, Parcbn R. Hughe* W. Evan. (A); 2, Parchn D. Mtrrimt- D. Richards, Js Hnghes(c); 6, Parcbn R Williams, D. O. Jones, B. Huglies. Hiraei, 6, Parch 0 Job Jones (F); Richaid Morgan (B), W. Kn Evans. Yo yr eisteddiad terf„ ynol, pryd, na, wn ddydd Iau, cyflwynwyd diolehgarweh gwreFA- og a hMddol i gyfeillion B?of am eu caredigtwydd yn d.rpMn "ety t a?d.n y IC"fod, ae i'r P?eha lahuiael Evans a Robert ?wi9 am eu tref?dM ?'roIer Icynaliad y eyfarfod
Family Notices
(1)tibígitdya)!, IriatnJtm :uind;utbaa. GENEDIGAETHAU. Hughes--Mehr-fin 2, yn 4, Thomas-street, Caernarfon, piiod Mr William Hughes, at fercb. Hughfs-Mai 28, yn 7, Gurnal-street, Aofield, Lerpwl, priod Mr E. Hughes, effeiiiiftid. Hunt-Mai 26, yn Hogarth-road, Walnut, Lerpwl, priod Mr T. Hnnt, a fercb. Jonas-Mai 25, yn 41, Stacfi^d-rotd, Ler- pwl, priod Mr Thomas Jones, ar ferch. Jones-Yu 4, Wesley-terrace, Water-street, Egremont, priod Mr Thomas, ar fab. Wiltiams-Mai 2j, yn Ceryg Coinwen, Uan. gristiolus, priod Mr R. T. Williams, 10, Conningsby-street, Lerpwl, ar ferch. FRIODASAU. Hughes—Bunnett—Mai -0, ya ngbapfl Pen- rant, Llaobryumair, gan y Parch ll. Pryse-Ellis, Giaseoed, yn nihreseuoldeb y cofrestrydd, y Parch Richard William Hughes, Prenwylfa, L!&bjris, a Miss Sarah Jane Beunett, unig fetch Mr Ell. ward Bsnnett, Hor.dse, Llanbvynmair. Hughes—Hughes—Mai 27, yn Ebenezer, capel y Bedyddwyr, Llangefni, yn mhres- enoldeb Mr J J. Gray, y cof.-cstrydd dir- prwyol, Mr Joiin Hughes, a Miss EHzi- beth Hughes— y ddau o Neuadd Cewlyr, Lianrhwydrus, MOD. Jones- Robeits— Mehefin fi,trwy dtwydded, yn Ngbapel D,nas, Llangefni, gau Mr H. Hughs, y eofrestrydd, Mr Thomas H. Jotic-, Tr,.symynydd, Llane;¡ir,n. a Miss J:.r.e Roberts, Pentrefeiin, A mlwcb, Mon. Jones—Parry—Mehefin 6, yn nghpl Silob, Caernarfon, gan y Parch It R. Morris, Mr Griffith Jares, Cefnygof, Caeatbraw, & Miss Mary Parvy, Pantygro, Waenfawr. ilin.s -Willi arrts -iniai 20, yn Nghapel An- nibynwyr Porth Amlwch; gaa y Parch W. Davies, Saion, yn cael ei gynorthwyo gan y Parch T. Evans, Amlwch, Mr Owen Jnnes, Glanyrafot), Rhosybol, a Miss Ellen Williams, merch Mr John Williams,Glan- bweb, Mynyo.d Mecbell. Pritchard- WlHi:>ms--Meh fin 4ydd, trwy drwydded, yn Ebenezer, Caergybi, gan y Parch Owen Hughes a'r Parch William Lloyd, Mr Thomas Henry Piitchard, mas- nacbydd glo, 72, North Hill-street,Lerpwl, P. Miss Jane NVil;iams, metch Mr William Williams, contractor, Tanyrefail, Caer- gybi. Potfell-J ones-Mebffin 3, yn St. Mary's Church, Rdgehill, Lerpwl, g&n y Parch N. Wilson. Mr Thomas Powell, 45, Canning- street,Birkenhead, » Dora, trydedd merch Mr Hugh Jones, iron merchant, Pla;, Llacscfni. Robeits-Williains-N.Tai 26, yn Swyddfa'r Cofrestrydd, Caernarfon, Capt. John Ro- berts, Parys-fctreet, Amlwcb, a Miss Margaret Williams, Market-street, Caer- narfon. R-,b,rts-Griffith- Mai 26. trwy drwydded, yn Nghapel Ebenezer, Caerr.arfoD, gan y Parch Owen Lloyd Davies, Mr Richard Owen Roberts, Post Office, Niwbwrch, a. Miss E'len Giiffith. Collfryn, L!andwrog. Rob,ir ts-Thc mas--Alehe fin 2, yn Nghapal Eogedi, Caernarfon, gan y Parch W. Wil- liams, Talysarn, yn mhresetoldeb Mr [(Daniel Thomas, cofrestrydd, Mr W., D. Roberts, mab hynaf Mr Evan Roberts, Nantlle House, Banger, a Miss Jane Eliz* Thomas, Broneryri, Talysarn. West)o- JOJell-Mebefio 5ed, yn Nghapel Clwyd-street, Rhyl, gan y Parch S. T. Jones, yn rohreeenoldeb y cofrestrydd, Mr James Davies, Mr John H. Weston, chemist, Runcorn, A Miss Frances E. Jones, Grove-terrace, Rhyi. Wiliiams—Jones -Mehena 5, trwy drwydd- ed, yn Nghapel Bethlehem, Nethe'w l' ?didd-" road, Lerpwl, gan y Parch Hugh Jones, Mr Richard Williams, Church-road, Edeyrn, fig Ellenor, unig ferch Mr Evan Jones, Shop Groesffordd, Edeyrn. Williatns-Evaus-Lkfehefin 7, trwy drwydd- ed, ya Nghapel Peodrd, Caernarfon, gaa V Parch W. W. JonEs, yn mhresenoldeb Mr Daniel Ttirmas, cofiestrydd, Mr David Williams, Pencae Sien, Carmel, a Miss Jane Evans, Bryu, Pisgah. Boed y bywyd priodasol Ildynt yn fanteisiol iawn I was'naethu Duw eu tadau A'u cenhedlaeth'n llwyr a Hawn. T'wyaed disglaer haulwen llwyddiant Ar eu pabeU tra bont byw; Ffyned iechyd, gras a rhinwedd Dan gawodydd bendith Duw. l/YFAILL. MARWOLAETHAU. 21, Ryecroft-road Liwf^bam, Mr Henry Couitice, diweddar boatsvsain R.N., diweddar o Gaergybi, ya Evaos—Mehefin 4ydd, Mr Richard Evans, -,wy, AnINveh, ar ol Ty'nlou, Penrhos!lut-,wy, Amlwch, ar 01 cystodd mawr mewn byr amser-ychydig dros dair wythnos—yn 57 m!wydd oed, Dioddcfodd yn amyneddgar iawn, gan roddi ei bwys a'i ymddiritd ya ei Gynhal- iwr bendigedig Yr oedd yn aelod ffydd- lawn gyd ,i3r MetLodiiit'aid Calfioaidd yo Bryn'refail. Gadawodd wraig alarus ar ei ol, yr hon, hefyd, sydd wedi ei hamddi- fadu o'i golwg. Jones--Mobefir. 2, yn C^oed-Cje-gwyn, LUn- arajon, yn 62 mlwydd ced, Mr Thomas Jones, gynt o Tynant, Nantlie, a'r Myn. achdy Gwyu, Ciynnog. Claddwyd ef ya mynwent Llanllyfni, Mehefin ofid. Yr ydoedd ya ddyn da a rhinweddol, ac yn cael ei barchu yn fawr gan ei holl gyd- nabod. Owen—Mehefin 4, cyn bod yn llawn 20 mlwydd oed, Ellis Owen, ail fab Mr Hugh Owen, crydd, Talysarn. Cafodd ddygiad i fyny crefyddol yn eglwys y Methodist- iaid Calfinaidd, Talysarn. Mawr hoC:d ef ar gyfrif ei fuchedd ddiargyhoedd a chrefyddol. Yr oedd disgwyliad yr eglwys llyn uchel wrtho, gan ei fod yn meddu at da^entau diaisheuol, ac ymroddiad i ym- gvmhwvso i ddsfnyddioldeb. 11 Fel blodeuyn y daeth allan ac y torwyd ef ymaith." [Dymunir ar i'r papyrau Amer- icanaidd gofnodi yr uchod.] Parry-1ai 26, Nql 42 m!wydd oed, Ellen Parry, priod Thomas Parry, saermaen, Pentir. Gadawodd briod, a dau o blact. a chyfeillion lawer i alaru ar ei ol. Yr oedd ya aelod gyda'r Annibynwjr yn y He. Gwasaofu-.tbwyd gaa y Parch R. P. Jones, y gweinidog, Pritchard-Mai 23, yn 69 mlwydd oed, Catherine, anwyl briod John Pritchard, Ty Newycld, Dwyran, Mon, ac a gladd- yd yn mytwent Capel Dvryran, Mai 28. -.r yr achlysur gan y Parch J hn Williams, gweinidog, a'r Parch R. U. Jone3, V J'è!. Rnhnrta—7, yo 74 tnlvvydd oed, Mr Robirts, Sink, Clwtybont. Yr oedd yri ap.1, d gydMethodistiad Calfinaidd yn Difgwy'fs, Arfcn, yn mha I- y bu yn arwaiu y canu am dros 30 mlyneid. Cymer vr angladd le ddydd Ian, am 2.:30 y prydoi.wo. [Dymanirar l'rnewyddiaduron Amevicanaidd f;odi'- ttchod]. Roberts—Mai 25, Mary Roberts, gweddw v d'weddar Jobu Roberts, Gorseddau,Llai; rug, yn 78 mlwydd oed. Bu farw yn vsl y si 03. Lacasch Grnffith, Brynffynnc- VVaoufawr.
Advertising
COFGOLOFN&U. STOC FAWR CYN PRYNU COFGOLOFN BYDDKD I CHWI ALW GYDA HUGH JONFS. AARBLE WORKS, CARNARVON.