Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
19 articles on this Page
...-:;-;õOCHON Y'? EFENGYL…
.õOCHON Y'? EFENGYL A I ctiWARHU C\t{Md.U. c.. —Yo d-iiweddar, ith itp?diffyn ?'" ?rwydded y St^p i-y A?? Hotel .,),yfhwnaKyt)U<).?n???f"an- ??n ?"??' to wit, \,?.y? cards for ?'. ?.aetb Mr l??sytwadau ?? 't, ?) yf ymddao?sttstnt, yn y ne- ?)'i.duMU,yo ?9uhtn} ? weinidogion f??°'fe"?' ??? ? ftyduu hyny, fel y '.??(id ya nattinoL w.?i tyuu cryn 'a r o sylw ao achoai ttim?dau U"d ddi- ?? ?tmla'a ei bod ys rklyledswydd arnaf, S ?emid.g yr eilZyl a gwemidog yr \"ÿs o h? y ?? ?'' Ra"a?"' A.S? yn 13 ai"v ?d?g "f i ga«! ymgom ar J.al"^x, (Mais i yr byu ddywedodd ? R?f.deU \n Hgbwis n ymresymiad o blat yba ,0 (M y MM d?tganmd Mi RMd? y° cae' <' ?.td?uh?u ?n y goheb *r a chf.Q oeddy.il yo brcsenol) y jj !"d à«areu card'M yuddo ei bun n iH??'°<? a bod hyd YR nod busomQld a ?,. gwio^d'sgiott yu gwwyd hyny yo ach- Vol e" ?Uoumnt d\mw«d & xorphwy&. f ),h9 f? boMai y p?d?r diffynydd a ?!idd.& gy.?'f d.w??.d ?edt gwMyd Sm rb?- c? cbwartsu « vme of cards," Da buai 'J "^7° weAi ?" dwyu ya eu "et&yc; «, Unad "allasM y ustai'ia? eu cospi, yn iLeb V* ),yn a ddyfynwyd ganddo et: ond {?r<? y deebfeuM?nt chw?ft? am PTian M vr Acho3 ar unwaith yn cymeryd gwedd LI 3C yn dro?dd yn ?y?b y gyfraitb. ?e3y eytw?au bye g'¡ Mr Randell ?M?t'tamd?yoot fe? d?dteuydd, ac I ">' mpwu uu m?dd te) ?f'' if wmmdogtoo .-ef??. M?g-tnddocr.oodob-.trch •'divot ''w eybadd? o chw,?e)i cariau am %Tian. Nia ty awcaa yu y nyttiyr nwn yw aaidd ffy° cbwatsu caidi^i. Nichwareuais ieriotd gymaiut ag un of Mrds." Ac Did yw yn perthyn i mi r >nJi barn ar ddorth- ineb neu anuoetbineb cyfe,r"d Mr Baodell at weibidogion yr efengyl. oali ef amddi- ffyn ei hun yn hyny. Ond y ra w ycaoaod- {):\id creDkwn wedi ei wnl)'d Mno. Mae iaitil isel rèai oenyddiadun'ri Tfiriaidd yn ornfi yn glir bsth yw en hanioin, 8ef cam- ddarlunio ystyr yr by a a ddywedudd, a"i ddetuyddso i arr.cauioti puiit:cuuio. Rhodd. wyd gi-iriaa yn ei emn ftl dyn cyhoeddus weui eu gorliwfo a'« by-»<u oddiwrth eu hvstyr "reiddiol Br IlJwyn amcariion pjhtic- aidd. Tr thai sydd n adr »bfd Mr Kan dell nid oes un angen am ariKlfiiffyniad -iddo. Mae boil Gymtu yn gwybod yn swr fod Mr Randell yn un o'u haelodau Ssneddol inwyaf ea!iu3gadef*yddiM, ao nad ydyw yis ol i'r na ohonyut ruewn addewsci o waitli cyioeth- g ya y dyfodol. Oud y mae yn degj i'r thai nad ydytit yn ei adliabod ond fel aelod Seneddol goal y gwit, ar y mater uchod. Ma0 yr adod acrbydedtiua yn b icu a dtJulu tia adnabyddifS am eu oaredigrwydd i'r efengyl aci weinidogion, ac y mae yn dilyn triddndiadau ei deulu yn y mator bwn. Mae yu sicr ^<?nyt of«d oes dim a ioddai fwy o boen iddo La clabl (,i gyhuddo o daflu yr anfri lleiaf ar weimdogion yr efergyl.- Ydwyf, yr eidrtoch yo barcbun, The MaDse, Jjlaoelli. JOHN FOWLKBS. I I
ITAD YN TORI PENAU EI BLANT…
TAD YN TORI PENAU EI BLANT YMAITH. Cyflawnwyd llofruddiaeth o'r fath fwyaf ercbyll yn New Brighton, yn gynnar boreu ddydd Sabbath, ac y mae y cyfryw wedi schoai cyffro dychrynllyd trwy yr boll wlad. Lladdodd morwr, o'r enw Frederick Spicer, ei ddau faehgen-y naill yn 14eg oed, a'r Hall yn bedair blwydd-trwy dori eu penau bron oddiwrth eu cyrpb. Yn ddilynol, gwnaeth ymosodiad Uofruddiog ar ei wraig; ond llwyddodd hi i ddiaae. \rmddeogy8 fod Mrs Spicor, er's peth amseir, yn byw ar wabfin i'w pbriod, yr hwn a breswyliii yn 18, Richmond street. Yr oedd Mrs Spicer wedi cymeryd refreshment rooms yn 3, Beckley Parade, ac yma yr oedd yn enill ei bywoliaetb. Rhwng tri a pbodwar o'r gloch boreu ddydd Babbatb, deffrowyd Mra Spicer trwy glywed gwydr yn y ffenestr yn cael ei dori; a phan aeth i lawr y grisiau, caofyddodd fod ei phriod wedi tori yr holl ffenestri o flaes ei phreswylfod. Brawychwyd hi yn fawr, a cbeisiodd ddianc. Yr oedd Spicer wedi Ilwyddo i ddyfod i mewn i'r ty; a chyda'r gyllell oedd ganddo yn ei la.w, trywaaodd hi amryw weithiau, gan ei hanafu yn ei braich, ei gwddf, a'i gwyneb. Diangodd o'i afael, irodd bynag, a rbedodd ar draws yr beol i siop Mr Bailey, yr ocbr arall i'r beol. Wrth glywed y trwst, daeth Mr Bailey i lawr, a chyrhaeddodd mewn pryd i ollwng y wraig i mewn, ac i atal ei pbriod wneuthur ymos- odiad pellach ami. Wedi c!ywed am yr hyn a ddigwyddodd, aeth yr heddgaidwad Jjnit3 i Richmond-street, Ua y cymerodd Spicer i'r ddalfa, Yu ddilynot, aeth yr heddgeidwad Putts i fYllY y grisiau, a chafortd y fath olygfa fel raai gydag anhawsdor y gUlsi efe ddal ei olygon. Ar un o'r gwelyau, gorweddai dau fach- gou y llofrudd, yo boilol farw, a'a peaau wedi eu bysgaru oddiwrth eu cyrph. Yr I oodd dillad y gwelyau wedi eu taenellu i gwaed, a'r ystafell ya hollol aflsr ac a". nbrefnus. Galwyd meddyg i mewn i edrych y cyrph ond baruai ef eu bad wedi eu llofruddio el's peth amber. Rhaid, gan hyny, fod yr aufadwaith wedi ei gyflswDi oddeutu hauer nos. Symudwyd Mrs Spicer i'r vshvttv.
I FFEIRIAU MON. I
I FFEIRIAU MON. I Mewn cyfarfod o bwyilgor a benodwyd gan Gyoghor Sirol Mon i ystyried y priod- olrteb o gyfoewid rhai o'r ffjiriau, ae a gyn- baliwyd yn Llangefni ddydd Iau, Mr T. Pritchard yn llywyddu, penderfynwyd cynyg y eyfnewidiadau canlynol i aylw y cynghor:- | Æ 1 Mis. Me. O :â ] •3 .S ts § ?. Ionawr Llanerchymedd 1 Fel o'r blaen Llangefni 2 lJydd ar 61 Llan- erchymedd Bodedern Dydd ar ol Llan- gefni (ffair newydd Chwef. Lianerchymodd 27 Yr ail ddydd Me rcher Llangefni .28 Yr ail ddydd Iau Mawrth Llanfechell 9fed, ffair newydd Mai Valley 4ydd. ffair newydd Gorph. Llangefni 14 19eg Llanfellech 2Ofed. fhir newydd Valley 21ain,fftfirnewydd Awst Llanorchymedd. Y dydd Mereher cyntaf, a di- ddymu y rhai eraill sydd yn tLlanerchymedd yn Awst Tach, Llanfollech 251 D ddymu hon Valley 12 Ffair newydd Rhagfyr Llanerchymedd. Y dydd Mercher cyirtaf Bodedern Y dydd Mawrth blaenorol Llanfechell 26 31ain Bwriedir i'r holl ffeiriaa na chrybwyllir I am danynt uchod i aros fel o'r blaen, ac i ddefaid fodyn ffeiriau Mawrth, Oorphonaf, ac Awet. Hefyd, fod y ffair a ddigwydd ar y S;,I:iboth i'w chynhal ar y dydd LInn dily^l-
GWERTHU DIODI FEDDWOL ARYSABBOTH]…
GWERTHU DIOD FEDDWOL ARYSABBOTH ] YN NGHAERGYBI. Yn Uys yr ynadon, ddydd Mereher, o flaen General Hughes, Mri lkflhh Williams Thna. Owen, R.N., a T. Forcer Evans. Cy- huddai yr heddgeidwad Mr David Williams, Mr Cornelius Smith, Gecrga Hotel, o gadw y Foresters Arms yn agored i wertba diod feddwol ar y Sahb)th. Y me Mr Smith yn trigo yn y George Hotel, ac un o'r enw Miss Keegau sydd yn cadw y Foresters Arms iddo.—Ymddangosai Mr E. G. Roberts i amddiffyn. Ty&tiai yr Heddgaidwad David Williams ei fod elloos Sabbotb, y 4ydd cyfisol, oddeutu ugain muoyd wedi de, yn yr hwyr, yn sefyll gyferbyn a'r Foresters Anns, p;yd y gwelai ddyoes yn dyfod allan gyda /!<? yn ei Haw, ddyrjes ya d yfa(ililan cuddiodd y ? 0 dan ei Sedog. Aeth y swyddog ati a gofynodd beth oedd ganddi yn y jug, ac atebodd hithau mai peint o gwrw i'w moistr, Gofynodd yn mhellach a oedd wedi talu am ] dano, ac atebai hithau ei bod. Cymerodd, hi yo ol i'r Foresters Arms, a chyhuddodd ) Miss Keegan o fod wedi gwerthu diod ar y I Sal, Dywedodd hithau ei bod wedi rhoddi diod i'r ddynes i fyned adref i'w swper, ond nad oedd wedi cael tal am dano, a'i bod wedi gwneyd hyn amryw weithiau o'r blaen, a gofynai iddo ada-el y peth yn llonydd. lhdleuai Mr Roberta fod yn ddrwg iawn gan Mr Smith fod y peth wadi digwydd, a'i fod i'w briodoli yn hollol i gatedigrwydd Miss Keegan. Yr oedd yr hen wraig, sef Mra Darby, wedi myned yuo y noswaith a nodwyd at Miss Keegan gan en bod yn gyfeillion, ac yr oedd wedi Met ychvdig ddiod i fyned adref gyda'i swper. Nid oeddynt ym ceisio ei guddio, nen gallasent fod wedi myned trwy y cefn. Tystiai Miss Keegan fod Mrs Darby wedi bod yno am oddeutu haner awr, ae yr oedd hithau wedi rhoddi ychydie ddiod iddi, ond ni chafodd d&l am daao. Yr oedd y ddwy yn Babyddion, Mrs Darby a roddai dystiolaeth gyffelyb, ac a ddywedai ei bod yn ngwasanaeth Mr Campbell er's 26 mlynedd, a'i bod yn adnabod Miss Keegan er pan oedd-yn eneth ieuangc iawn. Gwadai iddi gyfaddef wrth y swyddog ei bod wedi tala am y ewrw, a gwadai iddi ddywsyd mai i'w moistr yr oedd. Dirwywyd y diffynydd i lp a'r costau.ond dyweilai yr ynadon nad oeddynt yn ystyried Mr Smith i'w feio, ond mai bai yr ua oedd yn cadw y ty ydoedd.
[No title]
Darllena Mr Gladstone am un awr yn gyson bob nos cyn myned i'orphwye.
DYNLADDIAD HEFO'R CEFFYL HAIARN.
DYNLADDIAD HEFO'R CEFFYL HAIARN. Mewn trengholiad yn Bristol, ddydd Iau, ar Thomas Davis, a iaddwyd drwy gael rhedeg drosto gan geffyl haiarn ddvdd Mawrth y Sulgwyn, dycnwelodd y rheith wyr ddyfarniad o esgeulusdra beius, yr kyn, meddai y treugholydd, a osodid fel dyaludd- iad yn erbyn William Aekbam, electrical engineer, oedd yn gyrn y ceffyl.
Y DEGWM A DADGY-I SYLLTIAD.I
Y DEGWM A DADGY- SYLLTIAD. CYFARFOD BRWDFRYDIG YN NGHOLWYN. Ba boneddwr o'r enw Mr Elm yn Nghol- wyn yn gystal ag mewn manau ereill yn Ngogledd Cymru,yn ystod y gauaf diweddaf, yn traddodi darlitbiau mewn amddiffyniad i'r Eglwys Safydledig yn Nghymru ac yr oedd amryw o'r Ymneillduwyr yn teioilo yn anfoddlon i adael i'w haeriadau fyned heibio heb eu hateb. 'Mewn caulyniad trefn, wyd i gynhal cyfarfod cyhoeddus yn yr awyr agored i'r perwyl hwnw, nos Wener, pryd y daeth tyrfa fawr yn cghyd i fan cyfleus ar ben y bryn. Llywyddwyd gan y Cynghorwr Thomas Parry, Colwyn Bay, yr hwn a agor- odd y cyfarfod gydag anerchiad hyawdl droa ben. Yna galwyd ar arwr y symudiad gwrth. ddegymol, Mr John Parry, Llanarmon, i anerch y cyfarfod, yr hwn a draddododd an erchiad maith a brwdfrydig ar anghenion Cymru yn Ryffredinol. Yr oedd yn hawdd gweled fod sylwadau miniog Mr Parry ar ormes tirfeddianwyr a pharsoniaid yn hollol gydweddol & pbrofiad llawer yn y gynulleid- fa. Yr oedd ysbryd aiddgar a phenderfynol yr areithiwr yn deffrn yr hen wroldeb fu yn gweithio mor rymus yn ardal Colwyn o blaid rhyddid flynyddau a fu. Ar ol Mr Parry daeth y Parch Spinther James, LUndndno, i anerch y cyfarfod, a phrofodd yn fuan ei fodyn feistr y pwnc a'r gynulleidfa. Gosod. odd drosolion nerthol cyfreithiau Prydain Fawr o dan rai o brif osodiadau Mr Elm, a thynodd hwy i lawr yn gandryll, a phrofodd gyda ffeithiau hanesyddol diymwad mai estrones yw yr Hen Fam" ac nid Cymraes. Wedi hyn gwahoddwyd unrhyw un yn mlaeu o'r blaid Eglwysig i ofyn unrhyw ofyniad nen eglurhad i un o'r areithwy, ac wedi peth cymhell daeth gwr esgobol yr oltfg arno ymlaen i ofyn i Mr Parry roddi enwau rhyw bersonau y eyfeiriodd atyot yn ei anerchiad, ac i ofya am gyfeiriad y swyddfa sydd wedi ei hagor yn Ngogledd Cymru i osod tiroedd i Eglwyswyt a Thoriaid ond nid dyn i thwareu tig tf ydyw Mr Parry, ac pi bu y gwr Eglwysig yn hir cyn gweled hyny. Nid oedd ond fel gwyfcedyn, a da iawc oedd ganddo gael cilio or maes. Daith booedd- wr arall yn mlaen i ddim ond i fradychu ei anwybodaeth. Ac wedi cyflwyno diolchgAr- weh i'r areithwyr, ac i Mr David Jones, Letty'rdriodd, am roddi benthyg ei bedrpl- feni.a ehael anerchiad byr ond llawn tio gan Mr Moses Williams, Bryngwynedd, terfyn- wyd y cyfarfod, pryd y cyhoeddwyd y cyn- hefid cyfarfod ymhen pymthegnos gan y blaid Eglwysig, ac addawodd Mr Spinther James fod yno. Disgwylir yn awcbus am dano. GOIIEEVDD.
"PORTMADOG BA'Y." I
"PORTMADOG BA'Y." I Syr.Gair neu ddau, cs gwelwch yn dda, at y Penawd uct-od, CIkr y gair "bay" mewn gwahanol ffurfiau mewn aiuryw leith- cedci, megis Ff., baie; Eid., Iw;'a; Hisp. a Phortugalaeg, baiiia: lsell., baai, lmgt\ ac mewE Lladin satbredig, bain. 'Nid oes sicrwydd am ei dwddiad. Cynygir anirvw gyfiachau iddo, mcgis (1) Eid. Cadare; Ff. bayer^ Cat., badwr; astor genam, dvlyfu ¡¡êll. O badar (Catalouian) y daeth ladia ( 'b&u"), ac efallai i "badia" dod yn badhia ac yea yn "bay." (2). Or 'lhrque (base) laic, itit/a, porth, portbladd, llongborth. {3). O'r cyff i^wtooaidd,—iEII., biegew, Qotbeg, biugan; A. Sax. beogan; S.le8" bow, plygu, camu. Y delfiniad diweddaf yw y naturxjlaf.trwy fod bau yn y mag or neu droi o lir>ell glan y mor, er nad anncebyg y cyntaf, sef ei fod fn fftirfio agvriad ubu enau i'r mor. Ueir "bau," fel rheul, rhwog dau beorhfo Deu bentir, a thipyn o bellder oddi- wrth y oaill y lIaH, au felly yn wabanol i gilfaoh, ystyr yr bon yw dyogelfa, Iloches, machwy, o cil a macho Yr un geiriau aydd yn ylteeg a'r Lladin am fynwe* a chilfach, lieU faa, sef HOLPO* yo y naill a aimc, yn y Hall, a'r ddau yn goiygu yr un peth yn eu holl yrtjron. Y syniad 0 geudod na gamadd eydd yn y ddau- Fel mae plygiadan y dillad ar y fynwas yn lperi paotiad ae ym- ciwyddiad, felly y mae bau neu gilfach rbwng ereigiau neu beotiroedd. "Kolpos" MU "sinus" y geiwir y pant rhwog dwy don; neu hwyl Hong pan lenwir hi gan wyot nes ffurfio centdd yn ei chauol. "JCofpS" sydd yn loan am "fyowes yr Iesu," a "kolpon" sydd fill Luc am y "gihach a glan" hono; a phe cyfieithid yn Hythyrenol byJdai fel hyn- "Canfuant fynwes a glan iddi" (ueu yn ol Kaiotiel, "g Ian ag iddi fau," [neu ango.'fa]). Wel, dicbon y gwelir wrth iiyn paham y geiwir bay yn "oay;" a rhag eich blino a meitbder, terfynwn ar frye.—Yr eiddoch yn wreiddioi, Seacombe. R. M. P. I
AT Y PAR(M T. ROBERTS,I WYDDGRUG.
AT Y PAR(M T. ROBERTS, I WYDDGRUG. ANWYL SVE,—Diolch i chwi am gymeryd sylw o'm holi.idau yn mhertbynaa a'r ddau achos Atnibynol (Jymreig yn Ngbaer; a theimlwn yn fwy diolcbg^r i chwi 08 byddwch cystal a gidael i mi gael gwybcd pi un a fu uarhyw drafodaetb rbyogoch ag no o'r ddau achos yn Nghaer, mewn nnrhyw ffnrf r.eii fndd, cyn anfon oh^noch eich ateb- iad t'm b.)Iiadau I Diau, os yw y ddwy oehr yu "addef yn th-vydd" tad oea yma le i ddau achos, eu bod yn arwyddo parod- rwydd i uno. Ystyriwch "y byddai yn ddoeth i swyddogion y ddw-y blaid gyd- gyfatfod yn rhywle er ymgynghori yn bwyllog a brawdol ar y mater;" a chwanegweb, Y mae yn anbawdd genyf gredu y gwrthodai y naill ochr na'r Hall." Gyda golwg ar eich crediniaetb, hoSwn ddangos, nid yu unig i chwi, ond i ereill hefyd ydyrit yn cymeryd dyddoideb yn y mater, ddarfod I swyddog- ion Eglwys Albion Park, mewn canlyniad i ymddyddan a gymerasai le rhwng dan o swyddogion y lie hwnw ag un o swyddogion Back Brook-street, yn cynwys y cynygiad a gaolyn Yn gymaint a'cb bod yn rbcddi ar ddtall i ni eich bod yn awyddus i weled Albion Park a Back Brook-streec yn ymuno, er mwyn cysondeb Cristionogol yr ydwyf Snaa dros fy ngbyd-awycUupon yn dymuno ataoch chwithau ddyfod I rywfan i gyd- ystyried y moddion goreu i ddwyn oddiam- gylch yr undeb bwow." Yratebiad a gafwyd i hyny ydoedd i't prwyl ddarfod i Back Brook-street eu hunaÍl bendel fyou ar gyn- linu "acnaa gellid," ac "iia byddai yo ddoetb, cynyg uu cynllun arailyn bresenol," yo ol barn y swyddog a ysgtifenai, gan chwanega fed ei gyd swyddogion yu cyd- synio à. ef o bertbynas i'r cyfryw gynllun. Y cycllau ydcedd i'r vaill le r.,cw!d pulpud i'r lJan, Mewn canlyniad i'r atebiad yns, aiafin- odd swyddogion Albion pai !t yn ol yr hyn a ganlyu;—"Gan nag gellwcb, ao na tbyb. urcb chwi y byddai yn ddoetb, cydsynio S chytiygiad fy llythyr blaesorol atocb, pa odd v gellir dis^wjl i ni gydsynio i'ch cynllun chwi o uniai y ddau le ? Gao na c?eh chwi fel awydd?gion Back Brook- et'l?tt gyfarfod S ni i gydyiuddiddan yn y bryd yr efengyl yn c?t y!ch y telerau ar ba  vge newid pulpud, arnoch chwi y ?Phwy. y cyfnfoJdeb o ang ar waban.' .?'ydunrbywatebi? i byn. Cym- ?y?biapthym.te yo mis Eb?gfyr S?' ()nd '"? dyna y? ym?'B olaf a  "?" y ?"" 's at eu eilydd; .'?  "ttchren v awYf'i?n hon, ym '?e[fM i, M fY nghyfnfoldeb fy hun, i anfon i'r ddau le tar, sylvy iyvf ddau neu dri o ofyniadau i'r psrwyl t ganlynA oeddynt yo. awyddus am nndeb 1 03 1 byddai y naill yu dangos parodrwydd i'r peth, a fyddai i'r liali gydsyniof Ac a fyddent yn foddton i newid pulpud am ychydig Sabbotbau yn flaenorol, ar y deall- twriaeth eu bodyu dyfod yn gytuu i'r uulle i gydaddoli o hyny allan, ar ryw adeg nellL- duol? Derbyniais atebiad o Albion Park en bod ljwy yn foddlawn ond yr atebiad a gefais o Back .Brook-street ydoedd, nad oeddynt yu ystyried fy ngefyniadau yn awyddogol; ae oherwydd hyny, gwrthodent eu hateb. A hyny er fad un o brif swydd ogion Bick Brook-Mceet ya gwybod yn mlaeu Haw fy mod yo myned i (tuton y eweatiynau Dyns i chwi, anwyl syr, mewti can Ueied c gylch fig a aHaf fi eu rhoddi, olwg ar sefyllfa pelhau yru. ar hyn o bryd. Goddefwch i mi ddvweyd ral yw ond tegweh a mi fy hun i adael i chwi gael pybod fy mad yn bersomtl ye. ihydd oddi. wrth ragfara ya yr achos twu. Diau y credwch hyn •pan y dywodaf fod un o ddi- aconiaid mwyaf blaenllaw Back Brook- street yn beithynaa agos i rii, i'r hwe y mae genyf y parch dyfnaf, ac P! hwn ni bu i mi erioed air-croes. Y mae un arall o'r ptif swyddogion wedi bod yn gydoabod cvfeill- gar i mi er's pymtbeng mlynedd. O'r tu arall, nie oes genyf un porthynas yn Albion Park; a chyu i mi yroaonA. bwy, nid oedd genyf gymaiut ag un cyhill yn eu plith ac yn mhellacb, ni ddeutbum i i Gaer am bedair olynedd ar ol yr ymraniad. Wrtb derfynu, hoflfwn ofyn un ewestiwu i chwi, a byny yw, A ellir dyweyd nad yw Albion Park wedi gwneyJ ei rhan at dtlwyn oddiamgylca yr undeb a Kvmhellwch ?—Yr eiddoch, (Sn-, I WlII. H, DAVIES. I I Caerlleon, Mai 3lain, 1890.
I.-.--Y TRENGHOLIAD. !
I Y TRENGHOLIAD. Dydd Iau agorwyd trengholiad ar y cyrph. Yr oedd Ird Spicer wedi gwolla yo ddigon da i allu bod yn breseool, er oi bod 111 buc egwao. Addefodd mai Cynaraes yd- oedd o Gaerdydd, ac mai ei benw morwynol oedd Parry. Er ei bod ya byw grda Spicer er's pan oedd yn 16 oed, ac yn fain i saith o blant ohono, eto nad oedd wedi priodi &g ef-byddai et yn gwrtbod gwneyd. Nid oedd hi ond 32 wlwydd oed, "ra yr oedd Spicer yn 60. Y mddengys oddiwrth ei tuystiolaeth nad oeddynt yn byw yn gysurns ,I. gilydd mewn uorhyw fodd. Oobiriwyd y trengholiad hyd ddydd Mercher.
GWEDDW IEUANC I LWCUS.
GWEDDW IEUANC I LWCUS. Y mae un ofenywod cyfoethocaf Awstralia mewydd gyraedd Llundain. Y mae yn weddw ieuanc, ao yn werth pum' mil ar hugain o bunau y flwyddyn. Ei hystori a ddengys pa morbroffiliol ydyw mwoglawdd ariau Broken Hill yn New South Wales. Talodd gwr y foneddiges 120p am gytrandal- iadau neillduol yn y mwnglawdd bwD. Pan y bu efe farw ychydig amser yn ol, yr oedd y cyfrandaliadau yn gymharol ddiwerth, a thybiai ei fod ar fedr gadael ei wraig a'i deulu ieuanc mewn angen. Yn fuan ar ol ei farwolaefh, cododd y cyfrandaliadau yn sydyn i bris mor anarferol nehel, fel gwerthodd y weddw ftortunus haner ei chyf- randaliadau am 190,000p ac y mae yn awr yn derbyn 25,000p y flwyddyn.
[No title]
Yr oedd deng mil ar hugain o bohl yn llygad-dyatioa o ddadorehuddiad cofgolofn y diweddar Mr W. E. Forster, yn Bradford. Cyflawnwjd y sereraoni gan Aidalydd; Ripon.
I C Y F F E S GWRAIG I DWYLLODRUS.
C Y F F E S GWRAIG DWYLLODRUS. Darfu i fonvw ieuanc linwadd a tlirws- iadus, yn ddiweddar, hurio ystafell yn nn o westai y Rue de Strasbovrg, a cheisio lladd ei hun yuo. Cafwyd hi yu y borau yn gor- welft y-i y g%vely, ai gw(ldf wedi ei dori. Wrth ei im-hr yr oadd llythyr, yn niha un y dywedoddd ei bod wedi twyllo ei gwr, yr hwn nn hae ldodd y fath drinieth ùddhvrthi, a'i bod, yn hytrach IUÙ wynebu ef, wedi pen derfynu dirwyn ei heinioes i ben l'i Ilaw ei bun. Yr oedd wedi terfynu y Ilythyr gyda gweddi am bardwny N of, a chyda gobaith y byddai i'r Rhagluniaeth Ddwyfol ofalu am y gwr a fradychwyd gan yr hon yr ymddiried- odd ynddi. Cyrnerwyd hi i'r yapytty.
GWEITHRED ERCHYLL.I
GWEITHRED ERCHYLL. I Cyflawnwyd llofruddiaeth ysgeler yn Ffrainc ychydig ddyddiau yn ol. Darfu i fenyw o'r eaw En j albert, gyda chynorthwy ei mab, 11 mlwydd oed, ladd ei gwr mewn modd erchyll o flaen llygaid ei ferch fechan. Bernir i'r weithred gael ei chyflawni ar gais Gely, ffermwr, 137 mlwydd oed, yr hwn oedd wedi ymserchu yn ngwraig y dyn a loft udd- iwyd. Prynodd y fenyw iawddryll chweoh ergyd, ac arfogodd ei mab & tibastwn mawr a-chryf. Yna deuwyd Ed j albert allan o'i dy yn gynsr yn y boreu, er mwyn myned gyda'i wraig a'i fab i'r farchnad yn Gabin, gerllaw Montpellier. Tra yr oedd y tri yn croeei rhyw bont, Madam Enjalbert a ddeisykdd ar ei gwr i gylyrnu carai ei hesgid; se ar ei waith yn plygil i lawr er gwneyd byny, hi a ollyugodd dair ergyd o'i llawnryll i'w v egil. Svrthiodd y goddefydd; a tbra yr oedd aT y llawr, tiniodd e: wraig dair ergyrl arall ato, a thorodd ei ftib ei benglog fi'r pastwn. Yn nesaf, tynodd y fenyw gyliell allon o'i llogel; a cbigyddiodd gorph ei. gwr mewn modd au- nesgrifiadwy. Yna taflwyd y corff i mewn i bydew, He y cafwyd ef dranoeth. Cymerwyd y fenyw o flaen y llys bunal, ac addefodd ei bod yn enog, ond yr oedd am ddweyd fod ei mab, yr bwn hefyd a gyffesodd ei fod wedi cymeryd rban yn y weithred, yn ddieuog. Condemniwyd y fenyw i farwolaeth, alltud- iwyd y mab am oi oes, a rhyddhawyd yr hen ffermwr.
II UNDEB BANGOR AI BEAUMARIS.
UNDEB BANGOR A BEAUMARIS. YCHWANEG 0 GYSDRON I I DDEILIAID Y TLOTTY. Cynhaliwyd cyfarfod pymthegnosol gwatcheidwairl yr undeb uchod ddydd Gwener, Mr Hugh Thornas yn y gadair.— Hysbyswyd fod gweddill o 1442p yn ffafr yr andeb.-Penderfyoodd y bwrdd fadwysiada deiseb i erfyn ar y Llywodraeth barhau am beth amser eto y tollau ar ffordd yr Am- wythig a Cbaergybi. Byddai gwnayd i ffwrdd a'r tollau yn faich ar y trethdal- wyr yn gyffredinol, tra os y parheid hwy cafTai y rhai a ddefnyddiant y ffordd dalu am daui.—Mr H. B'llkeley Price a gyflwyn- odd i'r bwrdd adroddiad y pwyllgor a benod- wyd mewn cyfarfod blaenoroi er ystyried pa fodd y gellid ychwanega at gysuron deiliaid y tlotty trwy gyflanwi y rhai mewn oed 4 ilyfrau, &z, a'r plant h theganau a moddion o ymarferiad corphorol. Anogai y pwyllgor fod i ystafell gael ei neillduo i'r rhai hyny a ddymuneot gael distawrwydd i ddarlleD; fod i ystafell ddydd y bechgyn a'r genethod gael eu paentio, ac fod darluniau, &c., i gael en gosod ar y mnriau er eu gwneyd yo fwy atdyniadol, ac fod y bechgyn a'r genethod SHOPYDDA MEWN CADEIRIAU SEDAN GAN' MLYNEDD YN OL. < I Y FEENHINES CHARLOTTE YN YMWELED A MASNACHDY PEARS I BRYWU SfiBQN AT BiU>fJlBTBV EI PH-UM (Copi 09SIWBTH ON DOAfiLDH O'B QTIrZrOIDBWXWI. j hefyd yn derbyn cyflcuwad 6 ckwareuon I priodol l w difyru yn ac oddi aliau i'r tt. Hyderai Y Pwyjlg,,r y byd,tai i,r warcheid. waid gynorthwyo yn y mater hwn trwy ddyfod a llyfrau, newyddiaduron, dtc., wedi leu rhoddi o'r twiildu, i'r t; a bwriedid hefyd anfon uilao alii gyoortbwy yo yr un cyfeiriad.—Mr Baoj .min Tho nl I" (Llan- dysilio) a aluiygdd ei foddhad fod y pwyll- gor wedi symud yo y cyfeiriad bwn. Yr oedd y mater yn un sgyr oedd ef wedi galw sylw ato lawer gwaith, a hradii f.,d y g'varchmdvfaici, tal cyurychiuhvyr gwit- ioneddol, yn ilily,la o gydsynio a auog- aethau y pwyllgor.—Mr Muriuy Browne (arolygydd Bwrdd y Llywodraeth Le.11) a gydsyniai a phoopeth a ddywedadd All Thomas. Nid oeda dadl na feddai y bwrdd bawl i gario allitu yr hyn oedd yn angen- rheidiol yn y cyfeiriad a nodwyd. Iddo ef, y dosbarth tnwyuf dyddorol a phwysig yn y tlotty y.loedd y plant, y rhai a ddeuent yno nid oherwydd unrhyw hi o'u beiddynt hsvy, ac o ganlyuiad ciyiedswydd y gwarcheidwaid ydoedd eudwyn i fyny yn y ffordd iawn (cymeradwyaeth) -.NI.Abwysiadwyd adrodd- iad y pwyllgor yu unfiydol. Tanysgrifiodd y bwrdd yn swyddogyl 5p tuag at y syaiud- iad, a chafwyd lluaws mawr o dauysgrifiadau u'iigol.—Mewn catdyn ad i eiriau a syrthiodd oddi with Mr Murray Browne, gyda golwg ar y pwysigcwydd o gael nurse gymhwys a phrofiadal i yspytty y tlotty, rhoddodd Dr John Roberts rybudd at y cyfarfod nesaf y bydd iddi) gynyg fod i'r bwrdd .gyhoeddi hyabysiad aui bjisjn o'i fath am y cyflog o 25p yn y flwyddyn.
CAERGYBI.
CAERGYBI. Y TABVR.N-ACL NEWITDD.—NOS Lun y Sulgwyn, cynbahwyd cyngherdd hyuod lwyddiannus yn y oapel uchod, o dan lyw- yddiaeth fedrus Mr J. W. Jones, Bod- warrcn. Prif a. wr y cyfarfod ydoedd Mr Gordon Williams, Bethesda, a chafodd dder- byniad tra chrocsawus a char.odd res Ihvyr foddio y gycuileidfa. Tetycores MUlai hefyd am y waith gyntaf i ymddangos yn y dref hon, a wefreiddiodd y f(wrand, w vr gyda'i detholion a ahwon swynol ar y dolyn. Yn aicr y mae dyfodol cysglaer i'r ferch ieuanc hon. Gwnaeth y cyfeillion o'r dref eu rhan yn dda, sef Misses Sallie Williams a Kate Williams, Mri R. Parry, R. Griffith, a J. Singleton, Y mae canmoliaeth ncbel yn duyladus i Miss M. J. E. Owon am ei gwasanaeth parod a medrus wrth y ber- doneg. Heblaw llywyddu yn ddoniol, cyf- ranodd fr Jones Ip tuag at ddiddyledu yr yagnldy newydd perthyaol i'r capel, at yr hyn arncao yr ,Iai elw y cyfarfod. D,q GYDA BAD,—Dydd Vun yr wythuos ddiweddaf, syrthiodd morwr o gwch yn y porthladd i'r mor; ond llwydd. wyd i'w achub gan ddwylaw eweh arall. CAHDOTA. A MEDDWDOD.—Dydd Sadwrn, wytbnos i'r diweddaf, o flaen Mr T. Owen, R.N., dedfrydwvd John Ryan i 14 niwrnoi, a. James Morris i 7 niwrnod am gardota; a dydd Mawrtb, dedfrydwyd Derby Millighan i 14 niwrnod am feddwdod, yr oil gyda llafurcaled. Gwyddelod oedd y tri. YR ODYDDIO.V—Llun y Sulgwyn, cyn- haliodd yr Odyddioo (Oddfellows) eu gwyl flvnyddol, a gorymdeithiwyd trwy y dref. Cynwysai yr orymdaith eleni heblaw yr aelodau mew a oed, dros 200 o blant per- thynol i'r juvenile lodge, a blaenorid yr orymdaith gan yr Holyhead Brass Band. Yo yr eglwYB gwasanaethwyd gan y Canghellydd Iirscoe, D.D., a'r Parchn R. Price, B A., a J. Jones, B A. Ar ot yr oryrudaith eyfranogwyd o giniaw rhagorol yn y Town Hail. G.M. yr Harbour of Refuge Lodge yn breseool ydyw P.P.G.M., W. D. Jones, 0,1),; a'r N.G. Mr R. Parry. Y mae i'r g .naien hon 650 o aelodau, a 4030p wtdi ei fuddsoddi; i'r St. Seiriol Lodge 276 o aelodau a HOOp wedi ei fudd. soddi; ac i'r Juvenile Ledge 280 o aelodau, ac oddeutu 120p o gronfa. ADDYSG GANDLIIADDOL.—Y ma9 y pwvll- gor lleol yn brescnol yn gweithio yo dra egaiol, Mewn cyfarfod a gychaliwyd bryd- oawn Gwener rbanwyd y dref i gael ei chanvasio, a pbenodwyd rhai i wneyd. Hefyd pern dwyd rhai i ganvasio y cylchcedd eyfagos. Bvvicdi,, befyd ffurfio pwyllgor o ffermwyr ac praill sydd mewn pellder cyfleus o Gaer?ybi, er cael ysgol yn Nghaer- gybi, er cael addewidion o'r lleoedd hyny, gan y bydd cael ysgol yn Nghaorgybi o gymaint budd i'r holl leoedd cylchynol & fewn amryw fiiidiroedd. Mawr obeithir y bydd i'r cyfryw Imgytneryd a'r gorchwyl mor zelog ag y mae y cyfeillion yn y dref yn cwrevd. SYETHIO I L.Aw it YCREiaiLu.-Fel yrcedd bact geu R. Hughes, Baptist-street, yn chwfcrcii yn P .rthdafarcb, boreu Iau di. weddaf, syrthiaM i lawr y creigiau, a thor- cdd ei noes. G .vasanaethwyd arno gan Dr E. T. Hughes. LLYS YR YX DON.— Dydd Mercher, o flaen General Hv •' s, Mri Griffith Williams, T. Owen, R.N., a T. Forcer Evans. John Williams, 2. M,-¡ i'> nk-terrace, a gyhuddid o ganu cloch d; ws ~in Sergeant Toohill, ond ni phwysid su, gcsbedigaeth; ac felly taflwyd yr Er: < allan gyda rbybudd.— Dirwywyd W1:3•.?v: Williams, 45, Wynne- street, a Richat" ighes, Black Bridge, i 58 yr un am esgei 1 .nfoll eu plant i'r ysgol. —Am fodyn fni.! v ac afreolua dirwywyd John Jones, Lane, i lp 7s 6c yn CYDWYØ y costi.
! Ti-;'.GARTH.
Ti-GARTH. Y OWAITH R PB.—Mae yn gofns gan eich darllenwyi- i ychydig aruser yn ;)1, alw sylw at y m ■ r uchod, gan fod yma wir angen am ;r>' 'wnd o ddwfr. Cynhal- iwyd amryw gvx t' >>dydd, a nodwyd person- au i ymweled a'r iwri&d West: ac er mwyn i'r ardalwyr yn t; gael gwybod But y mae yr och's liv, •• "tisefyll, gallwn ddweyd fod y pwyllgor v. derbyn llythyr oddiwrth Mr West yn hysby:u fed y mater yn cael ei ystyiiaeth. Gobm-hio na fydd i ninau fel ardalwyr fed yu ,1;nydd nes y byddwn wedi cael yr hyn yr ystj riwn sydd yn wir ang- eurhidiol, ID0.W!i rnwy nag un ystyr. Nid ydym yn gwyL¡r] am ucrhyw ardal yn y sir ag sydd mor brii. o ddwfr ag ydyw yr ardal hon, ac yr ydy; yn credu nad ydym yn gofyn am ddim >md yr hya sydd regymol wrth ofyn am ù¡U". Gobeithiwn y bydd i'r Milwriad Wesi wamdaw ar lais y pwyllgor ar ran yr ardalwyr, ac y gwelwn yn fuan fod y mater wedi roddi mewn gweithred- fad. Vn o'r Arrii-l.
TALYBONT, GER CONWY.
TALYBONT, GER CONWY. Cynhaliwyd cy'Vfod amrywiaethol yn yegoldy'y bwrdd, hI ydnawn y Llungwyn, o dan lywyddii^th MRF. Evans, ac arwein- iwyd yn ddcht?ix gan y Parch R. 0. WtHiMns.MC., i. bont. Wele reatr OT eowau y rhai i,t-dd v t-ymeryd rhan yoddo -Evan jone. S?.muel.9boB. R. J. Evans, J. Owen Frondeg; M. Evans, E. Jones, Trafriiv; W. Roberts, Tyucba'r. ffordd; M. A. F.v>r^, Shop newydd; A. M. Owen a J. Evans. Caed cyfarfod difyru*, (<td yehydit: radii ya bresenol. Am bedwar o'r gloch yr otdd ;:1' a barabrith o'r fath oreti wedi ei ddarpar • gan Misses M. A. Haghes, Blaenddol; J, :orJe. Royal Oak; J. E. Owen, Post r. a C. S. Evans, Shop newydd.-Cy od yr h-vyr. Llywydd, Mr W. Edwards, db-p; alweinydd. y Parch R. O. Willisms, Y.- by" byn yr oedd yr adeiiad eang yn orlawn. Yo y cyfarfod hwn cafwyd nerfformiad o gantawd dramayddot "Joseph" (Dr Parry), gan syfeillion y lie, o dan atweiniad Mr J. J>nes, ieu., Royal Oak; yr byn a h"rhacdd am oddetu tair awr. Deallwn i bawb wneyd ei ran yn ganmol- adwy. Yr e lw at odiddyledu capel newydd y Methodistiaid yn y lie.— Gohebydd.
[No title]
l Y mae tawdd-dai Morriston wedi caniatiiu y.. yn y dydd o godiad yn oghjflogau y -dwyr;'& thrwy hyny wedi rhod(?' '?yr. ar y streic fygythiedig.