Y Genedl Gymreig

Aboligiab » mug. I .Bc/tA>" f? tM Welsh H.H<; or K?MHMMM of ?<. ?t.M 1???«? ? ?". By Hcv D?. DAVIZ-, Westou-snper-mare (author of the New Name and other Sermons.") Illustrated by T. q, Thohah! R.O.A, London: Alexander and Shopheard, 21, Castle-street, Holbom. line y IVyir hwn wedi enill oymwadwyaeth nchel cddl with luaws o'r cyhoeddiadau Seisnig, ac nid ON genym uinan timgen na da i'w dd-wedyd am llano-a hyny yn mhob ystyr-fel llyfr prydferth o ran el rwymiad a'i argraphiad. a thra dyddorol o ran ei gyuwysiid. Hefyd, mae y darluniau a geir ynddo yn rhssrorol, as yn llawn o nodwdddion Heblaw yr Echoes, ceir yn y llyfr befyd dnetbodau a darnau o bregethtu o ciddo yr enwog- Ion a ganlynParchn J R. Kilxby Jones, Llan. ■WTtyd; Hugh Jones, D D Llangollon E. Herber EYanø, Caernarfon; B Thomas, Narbetth; R. Hnghes, Maes-teg; W. Ambrose, Porthmadog; A)hr-.tm-- Kvaurf, W. Bees, UI). Oaer. ileon; W. Williams o'r Wern, a David Evans, Jfynnon Henry. Wele dystiolaeth y Parch O. H. Spurgeon, yn y Stcord and Trowel, am y llyfr:—" Mr Davies, whose sermons we well r- nember.has produced a remarkable book,fullof fine apeclmens of .Welsh oratory One is DUrde by these Echoes to fall in love with Welsh piety and to longjfor its like in our English villages. We shall not be surprised to heat that JIr *David Davies's book obtains a high meed of praise bom his own countrymen, and that it inter. eats many readers in other lands. We know of no volume which giv-s so good an idea of the po wer of the living ministry of Wales." Freth Light from the Ancient Monuments. By A. H. BATe I, MA. (Religious Tract Society.) Y mae Cymdeitbas y Traethodau Cref/ddol wedi cael yr anrhydedd o wncyd diioni annh aethol yn mhob ewr o'r ddaear, drwy gyfrwng ei llyirau a'l ohvhoeddiadau wythnosol a misol. Da genym weled y fath arwyddion o yni a bywiogrwydd yn nodweddu y gymdeithas y misoadd hyn: erioedo'r blaen ni bu ya dwyn alian o'r wasg y fath gynyreh. ion amryfath ac amserol. Drychfeddwl hapus oedd jr an a roddodd fod i'r gvfrei3 a adwaenir with yr eaw By-Paths of Bibl, KnovcUige. Y drydedd o'r cyfryw ydyw y gytrol feohau sydd o'n bIlleD. Nid jdyw y gwaith yn proifesu bod yn ddim amgen nag aoilinelliad byr o'r dargaufyd Uatlau hynotai a wnaed yn lyr Aipht, Assyria, Palestine, Babylon, ac Ai. Leiaf. Priodol yw edrych ar y dargaufyddiadau hyn fel yr esboniad diweddaraf a ihagoraf o ddigon ar ranau helaeth o'r Hen Dcu- tameLt. Ymddiriedwyd y gwaith o grynboi i un cynolfan ffocus) y "Goleuni dlweddar"f oddi wrth 1r Hen Aareilion" i Proffeswr Sayee, ao nis gall- aid cael neb oedd fwy a chymhwysach i wueyd y gwaith. Y mae y ffeitbiau a geir yu y gyfrcl hon ynrhyfeddol; eto nid yw ffrwd y dargsntydd- iadau, er fod amguddfeydd Ewrop, yr Aipht, ac America yn llawniou o weddillion adftilicdig hen jmherodraethau y Baib!, ond megys toriad gwawr. plitu y mae wythuos yn myned heibio na ddygir o'r e2cudd oleuui newydd cadaruhaol ar yr Togrythyr Lin. Yn y puia' mlynedd diwoddaf synwyd dysgodigion y byd gan ddargaafyddiad ymherodraeth fawr ac:enwog yr Hittiaidp bodolaeth yr hon oedd wecti ei lwyr gladdn a'i hanghofio, er jddi unwaith sefyll ochr yn ochr agymherodraethau yr Aipht 110 Assur. Arferai amheuwyr ag edliw cyfeirimdau y Beibi at yr Hittiaid; kaprent fod y cyfryw yn waetb nil difudd; o'r diwedd dyma yr ymherodraeth i'r gúlwg, fel Samuel gyut, wedi bod allan o olwg haneawyr am flloodd o flynyddau, yn ei holl rwysg a'i gogoniant cyntefig. Ehydd or. ysgtifau Sargon olsuoi clir ar y lOfpd a'r llog o'r pennodau yn Esaiuh a daw Cyrus i'r golwg mewn goleuri bollol newydd i efrydwyr y Beibl. Do-. gaofyddiad pWYdig oedd yr ar-ysgrifen yn llyn iloam, tanys diwyddo ceir golwg ar y wyddor Hebraeg yn union fel yr stfetit hi yn nydaiau y Prophwyd Esaiah, ac yn ol, feddichon. hydddydd- iau Bolomou. O'r holl ddarganfyddiadau y ceir crybwyllion am danynt yma, nid y lloiaf ei werth a'iddyddorleb'jdyw eiddo M. Naville yu yr Aipht, ychydig wythnosau yn ol. Y mae gwlad (Joaeu, oartref yr Israel, wedi dechreu rhoddi i fyny ei dirgelion. Wrth glcddio daeth M. Naville o hyd i Pitliom, diuas y trysorau, aade ladw^dgan blant y ctethiwed. Daethpwyd o hyd i'r priddfeini heb wellt, a bellach gellir penderfynu dan betb nad oeø fan eebmwjr ond damcauu ya eu cylch, set dyddiad yr exodus o'r Aipht a ffordd y Môr Ooch. Y mae y gyfrol yu llawn dyddordeb hyd ei bymylon, ac Its gwyddom am ddlm sydd yu debyg o rodli cymaint o fwynbs" i ddeiliaid yr Yegol Sul-mwynhad sydd yn sior o greu ynddynt syched am ychwaueg o'r un peth. ijyliferu nodi fod yn y cytrol bedwar darlun—cof-adiil bremn yr Hittiaid, y Gar eg Foabaidd, Ar-ysgrit Siloam, e&C Ysgataeiiad Lachinh. JStutrite on the Soul: Dr, tht Pith for the Perplexed. By J. ciiiMoas DAYIEJ. Ilod.ior aud Stoughton. Y mae golwg chwaethus a dillvn ar wedd a gwisg y gyfrol hon; ao erbyu ei hagoryd a durlleii ychydig arui deuir i deimla nad y "diiladyw y dyn" y tro hwn. Da geuym allu tystio, a hyny heb yr un cymheiliad amgen uag eiddo argyhoedd iado Wiriouedd yr argraph aadawyd ur eiu meddwl ar ol darlieu rhnnau helaeth ohoni, fod y llyfr yn drwm o fcddyhu tej, wedi eu nithio yn ofalus oddi wrth lwch 110 Is. Y mae rhyw dawelwch dwfn a dymunol i ni yn awyr y gwaith. A ben. thyca cymtad ieta, gellir eylwi nad hantJd mawr, eagyrniog, asgellog, ao afroego sydd o'n blaen; yn bytnua cuepyn o foneddig cigog, gowynfyw, eto baiaddeaol; yn gyflawn o bob gwybodaeth, er hyny yn dwyn mwy o ddelw y meiidyiiwr nag o ddelw y darllenydd. Ac wediaros en yd i wrando amo yn egluro Reldan a gweithredoedd yr leau, y mae yn auhawdd peidio teimlo ei fod wedi el anion yn unswydd gan yr Athiaw i arwaiu meddyliau ar hyd Uwybr WAS gan fild amheuaeth i ba le yr ar- weinia—i gaitref ffydd, gwjbadaetb.a tliariad. Y mae teitl y gwaith yu eglur j ei amcan. Flyoyddau yaolaeth yr awdwr, tel pob gwr ieuiucineddyl- gar a darlleugar arall, drwy buir amhouou cref- yddol bliuiou; darlleuodd lawer o'r hyn a ygrjt. unwyd gan ddyniou, ond ymbyfhau a wcni ei boen. ydwyr, ac nid ymlonvddodd ei ofnau nes cael ei hun yu swyu y golunl a'r cydyuidtiinUd hwnw a jBaaetha o eirJau a gweitbrodoedd y dyn Crist ",2, wrth wrando arno a'i ganlyn o fan i fJn yn brld a thymheredd plentyn. Mawnamscr, daeth ,utau ixylweddoli Iud ?i ei,i-u Et "'di 1l'lddo i wneyda'i f?jdwt yr hyn y methodd geiriaa pawb dynion. Cred Mr Davies fod profiad y pair hwnw wedi dodi yn ei law allwedd a all aoryd durB di. tangfa i fadyliau dwys yr ieaane, a chan ei fod wedi traddodi caewullyn y gwaith i wÿr ieuaiuc yn Leipwl a Uuudain, ymao yn hawdd genym grodu -ddarfod iddynt, yn y ffurf hono, brofl o wasanaeth a budd i nid ychydig. Nis gwyddom yn hollol pa 1aet.a. i'w gul» —pregothau, auerchiadau, nou ddebougliadaeth-tudti byiia.;T, y Lqee yrna ugaiu ohooynt, a'r all wedi eu selioar Etecgyl Matthew. Y mae teitlau yr au rohiadau yu hapui a llawn myneginut. Dyma rai ohonyut: "Jesus and im- perfect Faith," Jesaa and Thoughclestueso and Thought," Jeeue and Mau's %teep?bt 8adDcss." *• Jebus tcuchel by the Wy,l "Ju.. giving hi JPower to his Followers," 11 Jesus and His rest, "4 Joan,, to be trusted," Jesus and RIB teaching," Jesus and his Doubters," 4c. Brithiry gwaith A geman cair. f-I hyn: Every true w rd is of wider import thau is the demand of the occasion on which it was uttered. The prophecy that ful- fills itself once may fulfil itself twice. And every noble deed begius or is in the sequence or cycles which stretch aud expand with ever-increasing amplitude towards the bouudless and the eterual." Diflasydyw caumol llyfr a'igaiw heb eitya tamaid ohono i'r darllenydd i'w "brofi." Dyma ni yn irvueyd hyuy o*r broi;eth ar yr "Iesu a'r Pethau Onddiadig." yet hyu yr eglura yr awdwr yr ym. adrodd, A' udadi;uddio i rai bye,iain: I'- "Ignorance, was not the (citur" which the 11 is'er aeiaed upou wh. n be uwd this word babes. Our natural feelings towards childhood A ids exoregsi^n in words eueh as these. How i-pre.,ble and oaptble o( tak ug the simple idea!" The child will leam of his father and mother, of chairs ftnd tuble#, of everything he can fall on, aud of ev Tf- tking that can tall on him. He does not the world as yat, it is tue world's turn to affect him. He receives from tvertbing with comprehensive catholicity si.d spontansou'! ease It is by the aid of s'ch th-maihfs that we cin in ooi imperfoct way enter into the Muster's feelings, and participate in His devoutneos when He thinks the Father for bid.ng the-e things from the wise and prudent, and for revealiDg them unto bibes. A man who knows little may !a;. this knowledge impM'e't to him; these things were at leugth revealed to Galilean fUhtrmcn, aud are still bring unvealod to the wondering eyes of the child.ik- And they may be, and are made known to tbil man who knows Hiticb. The thinir is to conserve spiritunl impressibility; if this be done, we may k->uw much 01 the world and much of Him whesj ways are past fiuding oat" Yr ydym yn ddiolohgar am y gyfro!, ao yn falch:m"i L1; inro ieuauc a'i cvfonpnd d odd. Arsafl bon gobeithiwu bettiau mwyotw wrtho; aryrun "Id Did 1ym 1JI petrau dtJ;ac na c odd neb oln cenedl ni gyfrol feohan yn dwyn mwy o arwyddiou diwylMaut a ohratfder meddyliol. The Congregationalist, tor 1883: Edited by J. Guinneas Hogers, B.A. London: Hodder and Stoughton. Er fod y cyhoeddiad rhagorol hwn yn dwyn enw a bar i ddyn feddwl mai miso'yn enwadol yw-ae un felly ydyw mewn ystyr gyfyog— eto y mae ei ysbryd .1 Bynwls yn dangoa nad oes ynddo ddim na byddui pjb Anghydffurflwr ar ei enill o'i ddarllen a'i ystyried. Y mae r golfgfdd yn un o'r gweith-yr caletafac yn un o'r Anghydffatfwjt mwyaf i:afn a deallus. Y mae ei ddirnadaetb glir. a'i ddeall da JD mhob peth a berthyn i fy,, yi eyhooddu, yn ei wneyd yn un o'r arweinwyr deallol thagoraf a adwaenora. Yu y coleu yma y rhaid edrych ar y Conjregationcdisl. Y mae ei ddalenaa ynUawD a lenyddiaeth y dydd-gwleidy,ldol, eglwlsig. a Beiblaidd. N:d oes yn yr iaith Seisnig ddim cyffelyb iddo c't bris. Gellir edrych arno M corphnriado bethau goreu y Spectator a'r PcùZ Hall Gav'tte (o dan yr olygiaeth beraonol) gydag ychwaiiegiadau. Teimlasom lawer gwaith fod Mr Rogers y. gwnovd S ni y caredigrwydd o'n cy- northwyo i ddeall pynciau gwleilyddol a gwleid- yddol-eglwysig y dydd pan y byddai y newydd- iaduron dyddiol wedi eir, gadael mewn tj wyUwch trwch weitbiau a llwyd-olsuni brydiau eteill Er gweled y fath amrywiaeth o faterion yr ymdrinir a hwy yn y gvtrol, goddefar i;ni nodi y traethodau 8r "Pulpit Oratory," 44 Wvcliffe and the Mendi- cant," 44 Mr Gladstone's High Ohurch Appoint- ments," "Are wo NODeonforooistsP" "The re- oovery of Pithom-Succoth," "Tae Wesleyan Can- ference," "An Apology tor Faith," 11 Madagas- car and related Questions," Kenan's Recollec- tions of Childhood and Youth," "Dr Magee on Ecclesiastical Politics," "Convocation and the Salvation Army,"["Among the Mangols," "Bish. op Wilbsrforoe, "A Lesson in Religious Liberty," "The Ideal of Religion before and under Christ Th'e Present State of the Angli- cau Church," "Presbyterianism," "Politics and Women," a degau o'u cyffelyb. Rhoddir eylw helaeth i lyfrau nowyddion a gwaith Cristionogol gartref ae oddi cattref, pwy bynai; a'r a f'o yn ei gyflawni. Ceir yn y cyhoeddiad hefyd ddarluuiau o wyr cyhoeddus ae euwo'g y byddai yn hollol briodol cysylltu yr ansoldair ysbleuvdd i hwy. Yn myag eyeill gwelwa Mr Thomas Walker (cyn- olygydd y Daily News), Dr James, A. H. Murray (llywydd y Oyradetthas Ieithyddol a golygydd y New Eng ish Dictionary-y gwaith anferth hwnw sydd ar gael ei gyhoeddi gan argraphwasg Prif- ysgol Rhydychain), Dr Maclaren, John Pulsford, Edward White, Syr Risden Beunet, Morlais Joaes, a llawer ereill. Sanct yr EJlwys Gristionogol årwlI y Hyd, he. Rhan III, Gan DAVID OaIPFITH, Dolgellau. Caernarfon: 0. R. Owen. Deily gwaith hwn i fyned yn ei ilaeu yo rheol- aidd. Estvn y rban hon o ddiwedd y V. ganrif hyd ganol yr VIII. Pa bethau bynag oeddyct ragor- iaethau y rhanau blacnorol, y mae hon yn sicr 0 fod yn gyfartal i'r cyfryw, Y mae eglurder, trefnusrwydd, symledd, cynwysfawredd, a phryd- ferthweh arddull yn nodau amlwg yn y rhityn. Hyderwn fod cefnogaeth galonog yn cael ei roddi i'r gwaith.

CAERNARFON. UoLBO ABSBTSTWTTH.—Uealiwn lod y dref hon a Ffestiniog wedi eu dewis fel manau i gynal cystadleuaethau am ysgoloriaethau a gwobran, yr hyn a gymer le yn lonawr neaaf, mewn cysylltiad &It coleg uchod. COFIO Y TL&wD.-Hae yn dda genym hysbysu fod Mrs J. W. Jones, Preswylfa, eleni eto wedi cofia tlodiou Ebenezer /Wesloyaid) trwy ranu iddynt amryW dunelli o lo, yr hyn sydd yn deilwn o'i efelychn ar yr ade gyfyng a child prcsoaol. Y CTHDDOUD 1.-W.?..T. NQUABU- o?N.—yrydymyadeaU fod Dr Rowland Wil- liams a'i dad, William Williams, wedi eu rhydd- hau o'r carchar ar feichiafon, ond y mae John Jones, y trydydd person cyhuddedig, yn y carchar hyd yn hyn. TSQOL BHTJT PSBIS,—Qymerodd yr arddangos- iad banner blynyddol o waith boneddi esau ieuaiuc Miss Rimmer, Bryn Peris, le ar ddyddiau LIllu a Mawrth diweddaf, cynwysedig o ddar- luuiau, gwaith edafedd, a lluaws o bethau ereil), pa rai oeddynt yn adlewyrchu clod neillduol ar yr ysgolorion. TAS WAIR AH DAN.—Oddeutn pedw r i bump olr gloctk boreu Sul, caufyddid tfis wait ar din yn Herm Cae'r Bwl, ar ffordd Bethel. Yn ddilyn- ol rhoddwyd alarlVm a chyrchodd nifer luosog o bobloedi i'r fan ond i ddim pwrpas gan fod y das erbyn hyn wedi ei llwyr difetha gan yr elfen ddiu- ystriol. Deallwn fod y golled oddeutu 70p i 80p. Perthynai i Mr J. Pagh, Sportsman Hotel. YHWELIAD DIWEDDAB SYR STAFPciRD NoETHCOTH. —Yn ddiweddar anfonodd preswylydd o Lan. dudno gopi argraphedig o'r araeth a draddododd y b->neddwr uchod yn y cyfarfod Toriti Ida gyn- haliwyd beth amser yn ol yn y dref hon, wedi ei chyfleithu i'r Gymraeg, ac y mae wedi derbyn yr atebiad canlynol:—"Anwyl Syr,—Yr wy £ yn deisyf arnoch dderbyn fy niolchgarwch gwresocaf am y cyfieitbiad o fy araeth i'riaith hynafol Fryt- anaidd. Yr wyf yn ofni fy mod yn rhy hen i'w dysgu i'w darllen, ond bydd i mi bob amser ei hystyried Ryda pharch, a bvdd i mi gael ynddi adgol pleserus o fy ymweliad â Chaernarfon,- Ydwyt, yr eiddoch yn ffyddlawn, Sru STAPPOKD NORTHCOTE," CTHBBITHAS LIKTDDOL ENOllm.-09 Wener, Rbasfyr 14eg, yn y gymdeithas uchod, cafwyd dadl hynod o ddyddorol ar y testyn amserol, "A vdyw sefydlu cronfa i gynorthwyo eglwysi gwein- iaid yn fanteisiol i Fethodistiaeth yn Nghymru?" Yn absenoldeb y cadeirydd, r J. Davies (Gwyn. oddon), llywyddwyd gan y Parch Evan Roberts. Agorwyd y ddaiil yn y cadarahaol gan Mr Griffith Owen, Dinorwic-street, gall yrhwny oafwydpapyr galluog. Yu Ressf, agorwyd y ddodl yn y nacail gan Mr J. E. Jones, 1, New-street, papyr yr hwn a ddangoeai 61 Uafur ac ymchwiliad manwl. Wedi hyny anerchwyd y gvmdeithas dros y cadarahaol gan Mri J. W. Jones (Andronicus), a D. Jones, Llys Arfon; hefyd, ar y naoaol gan MrJ. D Bryan, Bridgestreet. Cynyrchodd y ddadl y fath frwd- frydedd fel y penderfynwyd oi gohirio hyd y not, Iau dilynol, pryd yr agorwyd y ddadl gan Mr Henry Owen, Pool-street, gan yr hwn y oaed sylwadau hynod o bwrpisol. Yn nesaf agorwyd ar y cadarahaol gilD Mr W. M. Pobette, Bhosdican. Wedi hyny anorchwyd y cyfarfod gan Mr John Jones, druggist, a'r Parch Evan Roberts ar y oidamhaol; hefyd, gan Mri Robert Roberts, Han. waliau; W.O. Williams, Pool. street; aJohn Jones, Druid House, ar y nacaol. Hefyd. Mri G. Owen, Dinorwic-street, a J. E. Jones, 1, New. street. Ar y diwedd rhanwyd y ty, pryd y cafwyd fod 16 drcs ycadarnhaol ac 11 dros y nacaol. >Llywyctdwvd y cyfarfod hwn gan ein cadeirydd, Mr John Davies (Gw.yneddoaJ,—0. T. R., Fsg. Y TEKLWTA DA —Dywenydd genym ddeall fod achos dirwest yn y ffurf uchod ya bur flodeuog yn y dref hou ar hyn o bryd, ac tod llwyddiant yn dilyn eu hymdrechion, yn enwedig yn Nghyfrinfa Eryri. Nos Wener diweddaf oyihaeddodd y gyf. rinfa uchod ei deuddegfed flwydd, a dathlwyd yr amgylchiaH gan yr aelodau mewn modd teilwnc drwy gylranogi o wledd i'r corph yn gystil as o adlomant i'r meddwl. Cynhaiiwyd y wledd yn ys- safjll y gyfriufa, am saith o'r glocb. Gwasan- aethwyd wrth y byrddau gaa Miss Parry, Ysgubor (JQch; Miss Hughes, Garnons-street; Misses Wil- liams, Pool-street; Miss Maggie Jones, New- street; Miss Maggie Parry, Eleanor-street; Miss Jones, Hill-street; Miss Hughes, Bhirehall- street; a Miss Williams, Marcus-street, fcistedd- odd nifer luosog o'r aelodau wrth fwrdd y wladd i gyfranogi o'r danteithion, a mwynhasant en hunain yn rhagorol. Ar 01 hyn cynhaliwyd cyfarfod ad. loniaibl difyrns, o dan lywyddiaeth y Teilwng Brif Demlydd (Mr Evan Williams), a chymerwvd rhan vo y gweitbrediadau Rau Miss Roberts, South-Pen'.»Ut, Captain G. B. Thomas, Meistri John Jones, D. Jones. E. R. Owen, W. R. Morris, J. M. Edwards, R. W. Jones, S. R. Jones, Ellis Parry, J. Owen, B. Menai Francis, J. R. Jones, Thimas Owen, a R. H. Rowlands. Yroeddy gwe:thre<Jiidau yn ddifyrua a bywiog, a barn pawb oedd yn bressnol am y cyfarfod ydoedd msi da oeld. Yr oedd yn b.esenol rai a gymerasant ran yn Monad y deml ddeuddeg mlynedd yn ol, y rh? tI<t[anMMt ya galed erefnea er yr amser hwa I .1, a'r rhai a welgait' I wvddiant yn ogyatl ao ?wyddiMt yn eu eyfarfod, ond yn awr M?wekd  "?'" ?"'?"? ''? flodeaog y gyfria- frYmddln na bu er's am,er °'?? Nor?ydd. ilUlDUS  mae Y" awr. Ar derfln y eyfartol =,?woP"wb&mOueartrefieoedd weditreuli? "noswaith l?wen" 0 fW1Uhadae ft^dl? oui.ant.. -5. 3. B, Tyr j nydd. LLY8 VH NADO* SIaoL.-D,dd bron Mr W. T. Poole (cwi! irvddl Mwr ^Me agw°ers", Mr W. Dew a Hr w 'u "'?"). Mt J. Me-tBtes, wyd Tho.?. ar y ?g cyfholyu., dret hon ??he'tMon aT 1r &mod iddo beidio t-ose?dneto.-Cyhudd- wyd Evan Williams f" Pwt Poni John T o gario goleuni ar Y lafed ^fi! Kfda'r amcan o dial p,-8ody yr ton Gwyrfai. Cyhuddwyd hwy 1n m> £ n u fod 1° faddinow ar e8 ¡mgblftelthIou. Er^nid gan Mr J. A. Hughes. Ni wnaeth yr olaf ei ymddangosiad yn y llys a rhoddwyd gwys allan 1 w ddal. Heddgeidwad Rhif 1 (Bontnewydd), a ddy. wedfti iddo fod yn sefyll ar y brif flordd yn nabymydagaeth Gorsaf Dinas oddeutu un o r gloch y boreu ar y ISfed cyfisol, pan y canfyddodd oleuni mawr yn fflichio ar lauau yr afon Gwyrfai. Yoa aeth ar draws caot a safodd o fewn tri chan liath i'r aton. Diifoddwyd y goleuni, ond goleu- wyd ef drachefn ychydig yn uwch i fyny yr afon. Yr oedd yn uosvrfith loergan, a thrwy hyny gallai weled y diffynyddion yn eglur. Cadwodd o fewn t.i chan' llath iddyat, hyd nes y cyrhaeddwyd Bontnewydd, pan y nesaodd °, fewnnBeL can' llath i'r afon, a gwelodd y ddau ddiftynvdd yn myned yn ol a blaen ar hyd yr afon. Yr oedd gan no, ohonynt r ywbeth ar ffurf ffon yn ei law. Yna aeth ac ymmiddiodd mewn cae, rau y clywodd hwyntyn dyfod oddi wrth yr afon. Ag,rseaut lidiart y cae, ac aethant heibio iddo, pan y rhuth- rodd o'i ymguddiau ernynt Hysbysodd hwynt ei fod ya ell hadnabod, ao nad oedd o fudd iddynt geisio dianc. Tatiodd y diflynydd, Evalk wiluams. lath o lelstr olew oedd ganddo l r Ilawr. Aeth at John Jones, yr hwn oedd ychydig yn mlaen, a chanfyddoddodd eogiad o faintioli mawr yn ei law. Ymddangosai leI pe uewydd ei ladd. Yr oedd diliadau y ddan ddiffynydd yn wlyb at eu hanner. Yna aeth i archwilio o gwm. pw yr afon, ond ni chaufyddodd ddim yn mheusoh. Yr oedd oddeutu chwarter wedi tri erbyn hyn.- Wadi petb ystyriaeth, penderfynodd y faint ddirwyo y difynyddi 40i a'r costau am y trosedd cyntaf. ao yn gyfl^lfb am yr aU-yr oH yn 5p 8s. -Cyhuddwyd Ohatles Mosea Williams, Moun- tain strnet, o'r dref hon, o herwhola yn y nos ar yr 20fed cvfisol, ar fferm Ty Mawr, Llan- iMalniolen, pertbvnol i M:r Assheton Smith. Er'vnid Ran Mr Allanson (Mri Turner, Allanson, ao Evans). Addefodd y carcbaror ei euogrwydd, a dedfrydwyd ef i fis « garcnariad, ao yn mhen y mis penderfynwyd iddo chwilio am ddau o feichiafon yn y swm o 5p yr un, a'i hunan yn y swm o 10D. am flwvddvn. I

-1 CROESOSWALLT. .L_' -_I Y SALOP SCHOOL.—Toroaayr ysgoiucuoa. I iyny am y gwyliau yr 16ag cyfiaol. Bu yr ysgol o dan arholiad yr wythnos gyat gau y Royal College of Plcepbrs-y Parch J. Morris, M.A. (C. C. C. Cambridge) yn gweini fel is-arholydd. Gan na dlaethai adroddiad y coleg i law, bu raid gohirio e Iftwyniad y gwobrau, yr hyn a gymer le ya gynar wedi ail-agor. Ar yr ua pryd, cymerodd y prif- athraw fautais (roddi braslun o waith y tymhor, yn arbeaig i 4diryn tystiolaeth i'r yni a gyfrenid i bob cangea o'r safydl ad oddi wrth y rhagolw* o'r arholiad eyhoeddus; a fyddai yn profl gwaith yr ysgol yn gyffrediuol. Yr oedd testynau yr arhol- iad fel y canlyn :_Dosbayth lot, Lladin: Casar iv. v Virgil s Atxeii, i. F,-ewh,liyfleithu difyfyr, Euclii, Algebra. Dosbarth 2il: Lladin, C'cctar, I. Euclid ac Alycbra hyd at Simple Equations. Dosbarth 3ydd: Elfenau Llddin ac Aljebra. Yn yehwan. egol at y testynau uchod, yr oedd pob dosbarth yn cael ei arholi mewn rhifyddiaeth a'r amrywiol gangenau o addysg gyffrediuol; y cwestiynau ar bob cangen yn gwohaniaethu yn ngradd eu han- bswsder yn ol y dosbarth. Mae arholiadau o'r natur uohod yn teilyngu cefnogaeth arDenig, gan y profant tuhwnt i bob amheuaeth fod yr ysgolheig- ion yn gyftredinol yn derbyu y sylw dyladwy ar law eu hatUrawon. Yn mhlith y rhai llwyddian- nus y flwyddyn hon enwyd dau o'r hen ysgolor- ion, un o ba rii oedd wedi myned yn llwyddiaunus drwy ei arholiad olaf yn y grjdd o B.A. (ulundain), yn y dosbarth blaenaf; o'r llall wedi myned yn llwyddiannns drwy yr arholiad cyptaf am yr un gradd, hefyd yn y dosbarth cyntaf. Wedi tê. dydd Gwener, eafwyd ychydig adloniant, yn benaf o gerddorieth, fol y canlyn:-Unawd ar y bar- doueg, Waltz," T. White; eto, "Home, sweet Home," W. H. Williams. Triawd, c. Here's a health," J. R. Evans, H. Evans, a W. H. Wtl- liams. CSu, Won't you buy my pretty flowerfj P" T. R. Roberts. Duett," I know a Bank," Meistri J. R. Evans, B.A., a R. J. Williams. Can, "Auld Robin Gray," Mrs .Tones, Brya OswaUt. Oâo, "Somebody," Miss Fouikes-Jonea, Machynlleth; ac mewn atebiad i eucSr "No, Sir." Digrif-gan, "I. O. U. Campbell. Duett, "The Larboard Watch," Messrs Evans a Williams. 0110, Baby," Miss Floulkes.Joues. Yn gaulynol yr oedd at- ddangosiad, trwy gymhorth lantern iragorol, o rai o brif ryfeddodau y Cyfandir; ac felly terfynwyd y cyfarfod ar ol tafr awr o foddhad cyffredinoh Oyn. ygiodd Mr D. Edwards, Bangor, ac eiliodd Mr Pritchard, Birmingham (dau o'r ysgolheigion), y diolchiadau arferol, ao atebodd Mt Evans yn fyr drosto ei hun, a'r teulu, a'r is-athrawyn. Ymwa- hanwyd hyd lonawr 15, 1881.

I AMLWCH. Da ganym allu hysbysu fod y psrtbladd yma yn llawn o longau wedi d'od ft llwyttu, nifer fawr ohonynt o'r gwledyddjtramor. Byid yo anmbosibl dadlwytho amryw ohonynt y flwyddj n hon, drwy fod cyniier wedi cyrhaedd yr un ade. Mae tna 80 o schooners, o gant 13 chant o duneUi yr uu, a 18 o longau mawr, o 7 cant i ddwy fU o dnaelli yr un, a dw, Itsamer, hefelaw nifer fawr o Lngau llai yn .pertiyn i Amlwph yn wig. Mae bywiogrwydd mawr yn iard Oapt Thomas and Co., a bydd tteainfs haiarn, tua pbedwar can' tunell, yn baiod i'w !gollwng i'r mfir yn fu*n. Mae yma olwg ardderchog ar føstlaohdaly cig- yddioD; aifE yn rhy faith i'w henwi oil. Mae niter fawr o wyddau wedi eu pnotoi etbyn y gwyllau,a diamheu y bydd i lawer un gael ciniaw blasas ihwng 1r oil.

GAERWEN. I TOSHJBI Ai Y TLAWD.-Y mae yn dda genym ddeall fod Miss Robeits, Cefn-du, eleni eto wedi rhoddi pum' cant o 16 bob un I oddeutu tri dwsin o diodionyr ardal hon, er gwnayd en cartrefl yn dipyn mwy siriol ar gyfer gwyl y Nadolig. Y mae Miss Roberta, a'i theilwng dad, b-jb amser ya hael- ioqus at bob achos yn yr ardal, ac nid yma yn nnlg, oblegid ni a gawn enw Mr Roberts fel tan- yegrifwr o hanner cant o bunnau at Brif-ysgol Gogledd Cymru, a Uawer o aehosion ereill ydynt wedi teimlo oddi wrth ei haelioni. YR EOLWVS.—Teimlir goM dwys yn yr ardal hon am fod y Parch D. Griffith, y curad, yn ymsdael oddi yma i Esgobaeth Llandaf. Pe bnuni awdurdodati uchat 7r Eglwys yn ddoeth, buasent wedi ei benodi ef yn olynedd i'r diweddar Barch R Parry Jones, A)iau y buasai gan Ym- neillduaeth lawer i'w ofni ynddo, oherwydd el foneddigeiddrwydd, ei weitbgarweh, ei dduwiol- deb, a'r dylanwad a feddai i dynu pobl ato. Perchir ef gan Eglwyswyr ao Ymneillduwyr yn gjffelyb, a buasai ei ewyllyswyr da wedi gwneyd tvstab iddo oni bai ei fod ef yn gwrthwynebu. Tra yn selog dros ei eglwys ei hun, y mae "n barcbus o'r Ymneillduwyr a'u gweinidogion. Un diwrnod bu yn gwrando ar y Parch Joseph Thomas, Camo, yn PenFarn. Y mae o dueddied- IIU rhy helfrydig i ddysgwyl am ddyrcbaflad yn Esgobaeth Bangor.

GWIJAD LLEYN A'I HELYNTION. CrKOKBBDD ELUSBNOAE.— NOS Fawrth, Rhagfyr llfed, cynhaliwyd cyngherdd o'r natur uchod yn Ysgoldy Cenedlaethol Bodfaen, o dan lywyddiaeth y Parch O. 1.1. Williams, rheithor y plwyf, pryd y gwasanaethwyd gan amryw gerddorion o'r gwa- hanol gym ydogaethau. Yr oodd yr elw yn mynod er cynorthwyo taulu Gorphwysfa, y rhai sydd Ulewa gwaeledd mawr ac wedi cael amryw brofed- igaathau chwerwon yn ddiweidar. Oafwy-I cyngherdd da. Hyderwn fod yr elw yn cyrhaedd swm go anrhydoddus. ABUDAXOOSFA GIO.—Dydd Mercher diweddaf arddangoswyd yn Neuadd y Farthnad ddeuddeg o wartheg yn nghydag amryw anifniliaid ereill a laddwyd ar gyfer y Nadolig. Nid ydym yn meddwl i ni weled gwell biff erioed nag a or. ddangoswyd eleni, yn noillduol dwy fawch Nanhoron, a laddwyd gaD Mr R. J. Jones. MABWOLAETH SVDYN.-Nos Sul diweddaf cyfar. fyddodd Dr P. B. Pring, Pwllheli, a'i angeu mewn modd tra disymwth drwy i waed-Ioatr dori yn ei frest. Tra yu dychw^lyd i'w breswylfod, oddeutu mw o'r gloch, gyrthiodd i lawr ar yr hool. Mor gynted ag ei canfyddwyd cymerwyd et i'w dy, ond yn mhen ychydig fynvdau yr oedd yr anadl olaf wedi ei adael. Yr oedd yn meddu ar allu- oedd meddygol uehel, ao yn foneddwr a fawr berchid. Gadawodd weddw ac un plentyn i alatu ar ei at. BAZAAU BBDYDDWYR PWLLSBLI.—Da genym glywei fod parotoalau ar gyfer y baxaar hon sydd i'w chinal y Calan yn cael eu cario all, yn llwydd- iannus. Hyderwn y cyrhaedda yr elw y swm angenrheidiol i ddiddyledu yr addoldy, gan eu bod mor ymdrechgar sryda hvn.

LLANDUDNO, CTPABPOD CHIDWADOL.-Yog Fawrth diweddaf traddodwyd araeth wleidyddol mewn cyfarfod Ceidwadol gau'tfr WilliRm Touchstone, a thra yn siarad ar bwnc y Dadsefydliad dywedai fod y capell yn Abertawe yn cael eu defnyddio yn ystod etholiad cyITredlnol1868 i amcaniou gwleidyddol, bod y gweinidogion yn oruchwylwyr etholiadol, ae yn dywevd wrth y bobl, os pleidleiaieut dros ym- geiswyr Totiaidd, y byddent mewn perygl o fyned i nffeni. Dywedsi Griffiths, aelod o Fwrdd Ysgol Llandudno, nad oedd hyny yn wirionedd, a chy. merodd golygfa Ued gyffrous Ie. Dywedai yr areithiwr y gallai brofl yr hyn a ddywedoddo dyrtiolaeth a roddwyd ar lw o flaen dirprwvaeth, a chytunwyd yn y diwedd ar iddo wneyd hyny, drwy gyhoeddi dyfyniadan o'r Llytr GIas mewn papyr ileol, neu ynte wneyd ymddiheurad i'w feirniad; ac os bydd iddo brofl yr hyn a adyodd wyd ganddo, yna byddraid i Mr Griffiths wneyd ymddiheurad.

LLANRWST. Dym WEDI El GAEL YN FARW An Y FFOBDD, yn agos i'r Abbey, tua thair milldir o Lanrwst, nos Lun, Rhagfyr 17eg.—Dyna oedd y newydd, a dyna oedd y son a'r helynt y siaredid yn ei gylch foren ddydd Mawrth, y 18ted o'r mis hwn, yn mhob cylch. Owen Owens, un a gymeral ofal gwedd Mr Thoms Elias, Bragdy, yn nhref Llan- rwst, wedi ei gael yn farw at y ffordd yn agos i'r Abbey! Y mae yn ymd tangos, yn ol yr hanes sydd wedi ein cyrhaedd, ei fod wedi myned fel aifor i Dal-y-cafn neu i E$!wys-fach yn ystod y dydd, ac iddo gychwyn adref gyler drol wlT yn lied hwyr. Gyrai y ceffyl neu !y ceftylau, fel y mae yn ymddangos, tra yn eistedd ar "grab y drol," fel y dywedir; athybiriddo syrthio ihepian tra yn y sefyllfa hono, ae iddo syrthio, gan daraw ei ben yn erbyn rhai o'r ceryg miniog sydd ar y ffordd. Yn luau, daeth un o feddygon y dref heibio; ae er y tywyllwch, canfu rhyw aylwedd ar lawr. Disgynodd yn ddioed, a chanfu fod y bywyd, er heb hollol gilio, yn prysur ddianc ymaith. Yr oedd wedi syrthio ar ei ben, ac yr oedd twll ynddo. Nis gallai slarad gair, ac yr oedd yn hoUol ddiym- adferth- Pa un 8i efe ei hun. at ynta rhyw an. ffawd arall a ddygoddhyny oddi amgylch, sydd vn gwestiwn y mae llawer o diyfala yn ei gylch. Pa todd bynag, canfyddwyd ef mewn sefyllfa o ddi. delmladrwydd, a bu farw cyn pen ychydig fynydau

PORTHDINORWIG. I MARWOLABTH A CHLADDEDIOABTH Mas J. PBIT- CHAD, POELT-Tepait&co.-Boren Sadwrn, y lifel cyfisol, ymadawodd ein tirionaf chwaer Mrs 0. Pritchard. Ei haul a fachladodd tra yr oedd hi eto yn ddydd." Enillodd gymeriad tra ushel yn y gymydogaeth hon, acyu enwedig yn yr eglwys y perthynai iddi. Y dydd Mercher dilynol daeth tyrfa fawr i'w hebrwg i dy ei hie gartref i fynwent hynafol Bettws Garmon. Gwasanaethwyd wrth y ty gan y Paroh Rees Jones yn deimladwy iawn. Y Parch W. Jones roddodd emynau allan i'w cann. Gwuaethpwyd pobpsth yn v modd mwyaf anrhyd. eddus. Cyii gadael;hyn.dylicl dyweyd y byddai ein chwaer yn cymeryd ei rhan ya y canu cynullc!d- faol bob amser, a chawsom y fantaia i glywed ef llais perorol rai gweithian, ae y mae pob sail i gredu iddi gael ei derbyn i With y cor nefol, Yr ydym yn cydymdeimlo ¡'n hanwyl frawd yn ei brofedigaeth gyda phedwar o blant bach, wedi colli eu mham yn 31ain mlwydd oed, yr hon a abeithal ei chys,it ei hun er mwya Uonl ei phriod a'i t)hlaut.-Aelod.

A RHOSIRYFAN. I Y GrLCHwrii LBNYDDOI.. —Hyfryd genyf hys- bysu lod rhagolygon da am gylchwyl lwyddlauuua eleni, fel arfer. Anhawdd dyweyd faint o les sydd wedi deilliaw oddi with yr heawylhon er s blynyddau lawer-Iluonog ydyw y pregethwyr, y lleaorlon* a'r cerddorion y mae wedi ef fagn. Tystiolaeth y bairniaid eleni hefyd ydyw fod Ilawer o*r eyfensoddiadau o deilyflgdod llenyddol sydd yn profl llafur ac ymriiad anarferol ar ran yr ymgeiswyr. Anhawdd, yn ddiamhep, fuasai cael cvstal cvstadlenaeth ag a geir ar rhai o'r testynau. Mae nifer fawr o arholiadau eto i ddilyn. A bamu oddi wrth y siarad, ceir cystadlouaeth galed gydag amryw. Wele restr o'r ffng-enwau sydd wrth y rhai a ddaethant eisoea i law:—Malr y Bryn, Arianydd, Naturiol, Mab Anian, Carrog Fardd, Brysiog (1). Mae rhywfaint yn well na dim, Ysgrifeoydd Ieuano, Pitman Bich, Brysiog (2), Keats, Efrydydd, Naomi, Gwenyneu y Gwaenydd, Luther. Hyderus, T. A. Settra. Ap loan, loan, John, Un Bach, Nlcolai, Iorwerth, Moses, Prentis, Y Byrbwyll, Albert Durer, Y Brysiog Y Prentis Bacb, Mair, Maggie, Miriam, Lydia, M., Pryderus, Mynyddwr, Epab, Mair, Joseph, Mynyddwr, Duwmydd Bychan, Myfyriwr, Rhys Trevor, Hol- iedydd, Brysiog, Ovmro, Bowel, Lucius, Moaes, Athraw Tenane, Un o'r Dosbarth, Ap Cuvier, Cad fan Bach, John F, anklin, Yr HSn Borthm< n, Arlnuvdd, Hen Borthmon. Fred, Un Bach, Llywelyn, Hugh. Ruth, Yr Eos, Cadfan, Robert, William, Un o Feibion Eryr;, Gwilrm, Asaph, Un o'r Rhos, Robin Gooh.7. E. Wiliarn, Ysyrifin- ydd. u-

 [  I TREFOR, LLANAELHAIABN. IDAULtTV.-Trad(lod3dd y Parch I). Oliver, 1're. ffynnon, oi ddarlith alluog ar India, China, a'r fasaach Opium, yn nghapel yr Aunibynwyr yn y Ile hwn, i gynulleidfa luosog a pharcbus, noa Ian, y 13eg cyfisol. Llywyddwyd yn fedrus gan Mr T. Hughes, goruchwyJiwr y Welsh Granite Com- pany, yr hwn, yn ei sylwadau arwe nlol, a ddarjg- osai yu amlwg "el fod yn byddys4 yn natur ac amcan pwnc y ddarlith. Pasiwyd pendetfyniad cryf yn unfrydol a brwdfrydig iawu ar ddiwedd y cyfartod, vnfxocdemuio ymddyglad Lloegr yn nglyn a gorfodi China, ifol y gwnaed, gan ein Llywodr- aetli flynyddau yn ol, i dderbvJ) fasnach fallditbiol hon, ac yn galw ar y Llywodraerh i ddadwneyd yr a gbydiwnder dybryd a gyflawnodd y pryd ) hw?xr. J

DINBYCH. RHODDION i'& TLAWD.—Y mae Mr R. 0. B. Olough, y maer, wedi rhanu oddeutu dau gant 0 do,,ynan i dlodion y dret, gyda'r that y gaila,t hawlio darn o gig gan Mr R. Ellis, cigydd. Yr ydym yn deall hefyd fod MrT. J. Williamr, U.H., yn myned i roddi ei wledd nrferol eleni eto. DAW.VSPA FLTJIYDDOL Y CLAPDY.—Cynhaliwyd y dduwnsfa uchod yn y Neuadd Drefol nos hu di. weddaf, pryd yr oedd oddeutu dau gant o fonedd- igitin a boneddigesan y cymydogae:hau yn bre- senol. Cawsant oddeutu 170p o elw tuagat y claidy. Yr oedd y trefniadau wedi eu gwneuthur gan Mr Vauehan Jones, a tbrodd y ddawnsfa allan yn llwyddiant yn mhob ystyr.

I TAL-Y-SARN. MARW>LABTH ROBBBT JONBS, TAX-YR-AI.LT.—Y gwr da hwn pedd un o'r diaconiaid hyuaf yu mysg y Metholistiaid Calfinaidd. Gaawyd ef yn Ebrill, 1791 BIl farw yn llawn tangnefedd non Sul, libagfvr 16. Yr oedd folly bron a chyrhaedd 90 oed. Yr oedd yn cofio am hen Gapel Buartha, Tal-y-sarn, a chapel cyntaf Llliugdni, yu mha un yr oadd et a'i briod yn aelolau, eyn adeiladu yr un capel yn Tal-y-sarn. Yn 1821 daeth ef a'i btiod yn aelodau o'r society yn nghapel cyntaf sarn. Yn 1823 daeth y Parch Jebn Jones 1 Dal- y-sarn, a bu y ddau yn cydweithredu yn nglyn a'r achos am 36 o flynyddoedd. Yn 1843 codwyd Robert JoneB yu ddiacou, ond yr oedd cyn hyny yn^flaenllaw a bywiog gyda'r achos. Yr hyn sydd yn galw yn benaf am sylw neillduol arno ydyw, nidJln unig ei ffyidlondeb am dros driugain mlyn- edd yn. ngwiallau ei Arglwydd, ond ei il a'i ys. bryd. Mae yn bosibl bod yn ffyddlon heb fol yn selog, heb fodyn Yagrythyrwr mawr ac yn weddïwr angbyffredin. Dyweiodd ei briod wrthyf idi) rai gweithiau fyned heb foreufwyd yn hytrach nag heb ddyleiswydd dealuaidd, Gweddïai lawer yn y dirgel, Yr oedd yr holl ardal yn gwybod, oblegid yr oedd ef a'i glyw yn drwm, I1C felly heb ystyried tod neb yn gwrando. fn y eyfarfod eglwysig yr oedd yn gynghorwr cadarn, mewn ysbryd a e4l. Oym:bellai I ddyledswyddaucrefyddoKelun ooddyn eu cyfl iwni el hun, Gwelodd beiwar diwygiad. am y padwerydd a chafodd ei wai'd, a gweled bron yr oil o'i gymydogis-n yn rhoddi eu huuain i'r Arglwydd. Ei hoff ymd'i'ddan oedd aoi yr hen bregethwyr. Coflni wsdi Robirt lloierts, Clynnos;, er nad oedd ond ieuano iawa ar y pryd. Efe gychwinodd yf YBgDl Sal Yd Tanlrtillt. Crsdaf iddo weddi3 llawer am welod capal yno. Oti4dd hyny, ac er's blynyddoedd ei dy ef oeld llety y pregethwyr; elai pawb ohonynt agoa, i Tan-yr- allt brydnawn Sabboth. Dygodjl ei douiu i fyny yngrefyddol; mae rhai ohonynt yn preswylio yn Yghaernarfoit, set Mrs W. WilliamMPool-stfeet; Mr G. Hughes, Miss G. Roberts, Bridge-straet; Miss Jones, High-street; Mrs Pritchard, a Mrs Hspwool. Yr oedd ei ferjh ieuengaf gartref yn gofalu yn dyner am dano ac am ei hauwyl fam sydd yn awr yn ei galar. Mae Rhag- luniaeth wedi bod yn dyner a gofalus ohonynt. Dydd Iau, yr 20fed, rhoddwyd ei weddillion i orphwys yn hen fynwent Llanllyfai, garllaw gweddillion un oedd mor BDWyl ganddo ef-sef Y f arch John Jones. Daeth tyrfa !a?t yn nghyd. Wrth y tv cyfarchwyd y dori gan y Parchn John Ji Bryn'rodyn; Robert Jones, Llaal?yfai; ac Evan Owen, T?t-y-sam. Ffar&wyd ya orym daith drefBus—ym gyntaf einldogion. yaa diaconiaid-aef o Tan'rallt, Tal-y-sarn, Pen-y- groes, Hyfrydle, Bryalrodyu, Llanllyfni, a Nebo; yusycantorion. Ynrhoddiyremynauilweanu yr oedd gweinidog Tan'rallt, y Paroh William John Davies yna yr elor-gerbyd; yna cerbydau y teulu, yn cael eu dilyn gatt y dorf, a deg o ger- bydau. Yn wir, yr oedd yr olwg ar y parch delid i'r hen batriareh yn lIauw ein mynwes a llawenydd. Yn yr eglwys, aed drwy y gwasanaeth arferol gyda theimlad gan y Parch Evan Davies. Wrth lan y bedd anerchwyd y dorf gau y Parch Robert Thomis, Llanllyfni. C/feiriodd ef, fel lluaws o'i flaen, fod y gweddiwr mwyaf yn y wlad yn cael ei gladdu. Rboddai anogaeth i weddio i ddilyn esiampl yr ymadawedig yn el fywvd. ei ffyddlou- deb, a'i sSl gyda chrefydd. Am 6.30,yn Tan'rallt, traddedwyd pregeth anghladdol wir dda gan y gweinidog. Buaswn yn dymuno rhodd crynhodeb, oni b'ai diffyg lie. Hefyd,caed aneich- iadau gan Mr Owen Jones, Mount-pleasant, Parch Evan Owen, a'r ysgrifenydd. Profiad yr hen ddiacon y dyddiau diweddaf oedd fod pobpeth yn cydweithio er daioni iddo-yr adnod hono: Di. gonaf ef a hir ddyddiau; daogosaf iddo fy iach- awdwriaeth." Nid oes genym ond gobeithio y bydd erdill tebyg iddo yn cael eu codi gyda chref- ydd yn y Dyffryn hwn.-Thomal Lloyd Jones.

I TAL-Y-SABN. Y SZNEDD GYMREIG.—Fel yr hysbyswyd yr wythnos ddiwaddaf, testyn y ddadi ar yr 20tea cyfisol ydoedd "UadgysyIltiad a Dadwaddoliad yr Eglwys yn Nghymru." Oynygiwyd y mesur ar ran y Llywodraeth gan yr aelod dros Man- cheater (R. F. Evans), a ohefnogwyd gan yr aelod hynaf dros air Forganwg (James Lewis). Nid ydoedd y great guns peuodedig yn bresenol j wrth. wynebu, ond ni bu y blaid yn brin o wneyd hyny yn dra deheuig, gan i'r aelodau dros Dlinbych (John Lewis), air fflint (Owen Hugfies), a bwr- deisdrefl Penfro (William Roberts) gymeryd y gwaith mewn llaw. Ar ol i rai o'r aelodau ereill siarad yn fyr ac i'r pwrpas, ac i'r cynytrydd wynt- yllu ychydig ar sylwadau yr ochr withwynebol, gobiriwyd y ddad am bymthegnos. Credwn mai dyma y ddadl oreu. a gymerodd, le er agoriad ein Sanedd, a baaeop2 yn hoffi cofnodi amryw o'r sylwadau, ond gan y bydd eich papyr yn orlawn o hanea cyfarfod arall ar yr un mater, nid doeth ynom fyddai ymhelaethu y tro hwn. CYFARFOD CYHTADLBCOL, &c.—Cynhaliwyd hwn yn yr Assembly-room nos Wener diweddaf, pryd y gwobrwywyd y buddugwyr canlynolOwen E. Owen, William Owen, Hugh Williams, Lewis Parry, Dora Ellen Jones, a pharti o Dal-y-sarn o dan arweiniad John J. Jones. Hefyd, cafwyd can gan Glynne Owen, anerchiad gan loan Eifion, a dadl gan Hugh Williams, Dorothea, a'i gyfeill- esau. Beirniedid gan loan Eifion, Trevor Lewis, Hyfrydle, a William D. Jones, Llaullyfni. Y llywydd ydoedd Mr T. Lloyd Jones. Sonir am wneyd y cyfarfod nesaf ya (Vll teilwng o gefnog- aeth yr ardal yn gyffredinol, Be hefyd ymdrechir gwnayd ei gynhaliad yn fwy eyhoeddus.

NEW COMPANIES. I BWLCH- Y-SLATES QUARRY COMPANY, LIMITED.— On tha 11th inst this company was registered, with a capital of L50,000, in £10 shares, to acquire tiio business of slate merchant and manufacturer, carried on by the Bwlch-y-slater Company, in the parish of Festlniog, county of Merioneth. The subscribers are:—P. Strickland, 6, Orosby-square, broker; H. F. Brown. 12, Duke-street, solicitor; G. Bromley, Chester, tradesman; -.s. Wright, Rhyl, Farmer; .U. Bromley, Chester, tradesman; F. F. Brown, Ohester, tradesman; *W. Brown, Chester, merchant; J. Wright, Rhyl, farmer. The number of directors Is not to be less than 3, nor more than 7; qualification, 50 shares; the first are the subscribers denoted by an asterisk; the company in general meeting will determine re- muneration. "EIFL" STEAMSHIP COMPANY, LIMITED.—Register ed on the 5th inst., with a capital of L.4,160 in 465 shares, to purchase and work the S.S. Lady Kate, of Carnarvon. The subscribers are:—G. Farren, J.P., Carnarvon Rev S. Cundy, Pendle- ton, near Manchester; J. S. Cundy, 14, Mans. field Villa, Hampstead, spinster; A. O. Cundy, 14, Mansfleld-villa, Hampatead, spinster; W. Farren, Carnarvon; W. T. J\1organ, M.D., Oar- narvon; M. J. J. Farren, Strathmore-gardens, spinster. •'LLANTHEWY" SRBAMSNIP COMPANY, LIMITHD.— This company was registered on the 1st inst with a capital of £6,000 in LLOO shares, to purchase from Messrs Jones Boook & Co., of Newp rt, Mon., the S.S. "Llanthewy," now building at the yard of the Usk Shipbuilding Company, Limited, at New- part. The subscribe, s are: — D. Jones, Newport, timber meachant; W. Brooks, Newport, ship owner; W. Williams, JNewport, tlMDer mercaant; A. G. Jones, Newpoit, engineer; H. Sach, Christ church, Mon.; A. J. Steven, Newport, engineer; J. Oardell Oliver, Cardiff, dental surgeon. Toe two first subscriber are appointed directors and managers. "MARBY" STEIMIHIP COMPANY, LIMITED.— Registered on tho lit inst., with a capital of 1 £10 600, in £50 shares, t" acquire aud work the steamship Mardy. Tae subscribers are:-J. H. Carney, Newport, Mof., obip ownet; M. Mordoy, Newport, MOil., shipowner; T. Jones, Newport, Mon., accountant; W. Niaucis, Newport, Mon., shipwright; J' Rutter, Newport, Mon., ship- wright; E. Prigg, Newpoit, Mou., shipwright; W. Parkes, Newpoit, Mon., shipwright. The first two subscribers are appointed directors and managers. 8 IUTH CAMBBIA STEAMSHIP COMPANY, LIMITED.— F on MCKXB Evans, Jonea, & Co., this comcaiy PI o.sea to acquire a contract entered into tor ihd building and purchase of the 8.8 South Cambria, by and frod the Blyth Shipbuilding Company, Limited. It was registered on the 6th, ■ ii.st, with a capital of £ 30,000, in £ 10J slurea. I The subjeribers are:—K. Jones, Cardiff, ship [ roksr j d. BviUf, Oariiifi, sh'p Or-k-t i W. O I ouas, Jid.if, ship builder; E. Hughes, Oardi ip ch^udler J. Davies, Jforr'ston, agent; W. M. Roberts, Portmadoo, a chitect; D. blorria, Portmadoc. ship owner. The first threa sub- scribers are appointed irectora and managers. SOUTH WALBS EHGINBERINO WORKS ANBJ SHIP RBPAFRIXO COMPANY, LIMITFD.-This company was registered on the 7th inst. with a capital of S15,000 in £25 shares, for carrying on the business indi- oate1 in the title. The subscribers arc.T. Event", C.E., Cardiff; J. Hartmann, Cardiff, merchant; 0. H. W. Grasdorff, Newport, Mon., ship broker, &c.; G. E. Macarthy, Newcattle-oa-Tyne, ship owner; J. H. Wilson, Cardiff, ship owner; H. WigRIesworth, Cardiff, consulting engineer; E. R. Moxey, Cardiff, merchant. The first six eab- cribera are the first directors. VICTOBIA SLATB QUARRY COMPANY, LIMITED.— On the 11th inst. this company was registered, with a capital of £ 10,000, in £5 shares, to purchase the lease of the Gallt-y-fedw slate property, situate at Nantlle, parish of Idendwxo z, Carnarvon, The subsc ibers are -J. Dyson, Newton Heith, Man.. chester, ootton tpiners: J. H. Noble, Oldham, machinist; *B. Ifallewell, Oldham, coal agent; -T. Ward, Oldham, estate agent; C. F. II. Milne, Oldham, Builder; C. H. Barlow, Oldham, account out; D. Phillips, Oldham, book-keeper. The number of directors is not to be less than 5, nor more than 7; qualification, 20 shares, the first are the subscribers denoted by an asterisk and W. Humphreys, and W. H. Bulow; remuneration, E300 per annum.—Investor's Omrdinn.

FFRAINO A CHINA. Telegram Reuter o 'Paris, ddydd Mercher, a ddywed:—"Y mae y National prydnawn keddyw yn lledaellu y sibrwd a dlywea fod y Llyngisyild Oourbetwedi cymsryd SoEtsy heb gyfarfod :\g unrhyw wrthwynebiad. Chwanega y newydd- iadur hwnw fud y Chineaid, yn 01 brrsneges bra:- fat, wedi ymadael o'r lie ar el iddynt weled y corphluoedd Ffrengig yn dynesu. D/wodai y frysneges yn mhellach :— Nid ydyw meddianniad Sontay, modd bynag, yn dwyu y gweithrediadau milwrol i derfynial, can nad ydyw y Llywodraeth wedi cwblhau ei cSjnllun, 7r hwvi sydd yu cynwfs cymeryd Hong Hoa a Bacninh. 'I'ybir fod y Chineaid oedd yn Sontay wedi cymeryd aoddfa yn Bacninh, lie y mae Cbina yn bwriaclu cyd-gasglu ei hymdrechion cr ahll Francodifyued yn mlaen.

BIGWTH OHWYTHU ADEILADAU Cy HOSPDUS YN LLUNDAIX. Dywedir fod yr awdurdodal1 yn Llundain wpfii derbyn dau lythyr, pa ni oedd ya cynwys bygyth- ion i chwytha i fyny Boat Lmndaiu a Cfistcnar Newgate. Er nad oedd yr awdurdodau yn cy- sylltu rhyw bwysigrw/dd mawr a'r gohebiaelhaa hyn, barnant ei bod yn ddoeth iddynt gymeryd llwybr i atil i nnrhyw fygythion o'r fath gael ea rhoddi mown gweitliradiad o ganlyniad, gwyir y editt le yn fanwl, ya gystal a'r rhau fwyaf o'r prif adeiladavi cyhoeddus yn y Brif-ddinaj.

NEWYDDION CYFFREDINOL. Agorwyd bazaar gan Mr Gladstone ddydd yn Bistre, ger y Wyddgrag; yr elw tuagat helaethu ystafell genadol eglwls Bistre. Yr oedd Mr Childers hefyd yn bresenol. Ddechreu yr wythnos hon, ba farw y Parch Joseph Waite, B.A., gweinidog yr Annibjnwyr Seisnig yn Obarles-strect, Oaerdydd. Yr oedd wedi bod'yn weinidog yn Nghaerdydd eils droa 22ain o flynyddau. Dewiswyd ef yn un o lywydd- iou Coleg Newydd Caerdydd. Yn ughyfarfodldiweddafCynghorColeg Caerdydd daxlliiuwyd Uythyx oddi wrth yaprifenyda Coleg Aberhonddu mewn perthynas i'r trafnidiau i dderbyn myfyrfwyr euwadol yn y coleg, a phen- derfynwyd i'r cofrestrydd anfon i hysb ysa y bvddai i gynghor y coleg gyfarfod dirprwyaeth a Golsg Aberhonddu mewn cyfarfod oedd i gael ei gynal yn Chwefror. Y mae Cyaghor Trefol Exeter yn bwriadu ad- eiladu gwallgofdy newydd, yr hwn a gostia 56,000p Y mae Mr Gladstone wedi aufon coeden o baro Peaarlsig i gael ei phlanu yn Piestou Park, Brighton. Hysbysir'fod y mortgage, o 13 "GOp oedd ar yatid Mt Parnell wedi ei tnalu, Tybed mai gyda'r dysteb y gwnaeth efe hyn ? Wedi canvasio y lie, caed yn Ngwlad yr Iraf IS.000 o bobl yn ffafr can y tafardai ar y aul, a 1,658 yn erbyn hyny. Y mae Pwyllgor Cymdeithas y Traethodau Crefyddol wedi gwneyd trefniadau i rauu cardiaa Nadolig, &c., yn y gwahanol dlottai drwy y wlad. Y mae Mr S. Smith, A.S. dros Lerpwl, wedi anfon cheque am lOp tuagat Eisteddfod Lerpwl, yr haf iaeaat. Enillwyd y Westmoreland Scholarehip yn y Royal Academy, ddydd lau diweddafgan Eleanor Rees. Y mie Corporation Portsmouth ar fin gwario can' mil o bunnau i wella earthffosydd y dref. Cafodd glowr o'r enw Wood ei anfon i gir- char am bedwar diwrnod ar ddeg am rostio aderyn yn fyw. Ba farw un o'r enw Rebecca Bell, yn Ngbarchar Pertb, yr wythnos ddiweddaf. Wedi archwiliad oaed chwech o ddarnau arian yn ei choluddion. Cafodd un Joshua Driver, Ceidwadwr, ei ddirwyo i Ip a'r costau ya Chatham, am wneyd ymcsodiad ar ddyn mewn cyfarfod politicaidd. Y mae yn Wharfedale, get York, chwaer a phedwar brawd yn byw, oedran y rhai a Willi gyfantif o 420 mlwydd.

I Y TEULU HAPU8, NEU LINRLL4U DE3- GRIFIADOL 0 GOR YU AELWYD. iilor hapus yw y te-aiu Sy'n byw ar ael y bryn, Er ceisio eu darlunio iN'i fedrar awen byn. Cydgan -Arweinialr tad ei dculu cur, A pher y seinia rhai'n bob us. Mae'r tad a'r fam yn feistriaid Ar roddi'r cywir sain, A chura'r ddau yr amsr- Fu 'rioed fath gor a rhai'n. Cudjxn—Arweinia'r tad, &3. Mae'r teulu 'gyd 'n ymlwybro En camrauyn y lIon; Tra'n gwrando côr yr aelwyd 'Rwy'n dotio arnynt bron. Oydgan-Arweinialr tad, &e. Rhyw Handel bach yw Arthur, Sy'n cann'r alto'n fwyn, A Miriam, Jane, ftc Annie. A'u Sciniau'u liawn o awyn. Cyàgan-Arweínia'r tad, &c. Maq seiniiu per y rbiaint, Yfl nghyda teiniau'r plant, Mal engyl gOt o Gwynfe, Yn chwareu'u nefol dant. Oyd, -a -ArweiL iAr tad ei deulu cun, A pa: y teinia raai [j b,b Ln. LT,A?fDSILONIAy.

JOHNSTON'S COH.V FLOVR IS fHE BItST.-(With milk the most perfect food for chilcren). "J decidedly superior."—The Lme<t. Sold by most respectable Family Growers. Take no other. Do not ba defrauded. I. and G. Johnston weie the fir-t in England to adven 8e .md introduce Cora Fbur to the English and export markets, andtbeir i name is accepted in all psrts of t??- world u a J guMsntee for bp. C.ri, Flour. Take no other. M Do not be defrauded. z A7 M Holloicay's Ointment and Pills.—Old Wounds, and Ulcers. -The reaainess with whicll Holloway s unguent removes aU obstructions in thi circulation of the vessels and Ivmphatics esploina their irresistible iLfluence in healing old acres bad wounds, and indolent uicers To bsure the de- sired effect the skin surrounding the disMsed net shoaHbeiomectKd.dtied, and immediate ??)t' rubbed with tbo Oi.tMut. This will?' purit:¡ to the foul blood, Md strength to the\e?d BM?es, the only conditions ne,?esi?arY for t?  of ail those ukemtiona whi?h r;meT 1:?. i.t.ieMble. No sooner i. thi. Oittme ,fs P;o„t,ive p )wers exerted th.n th,. d..t.?t?<. process Tt'sl a?d the MMt:uctive bu.!?M beiD9-new, b"l\hhý ^y! £ ~tJ fillUp Jut zly Paialul Lx.