Y Genedl Gymreig

Y FFUG FEIBNIAD. Y cawr ynnghlorian coraeL,-& bwyair, Heb ciaiau amgenach Safon-bwys,—y fo'i hunbacb Yw hwnw ;-fu'f gjflawnach ? Alitud Gwiwaht.

MYRDDIN FARDD. ueewr, a (' hymretR hanesydd,-mawrddyag, Yw Myrddin Fardd glodrydd: Yn Ngbymru, ni fu, ni fydd, Ei lath lei hynafieuthydd. Edxtotdb.

TR EDIFEIRIOL. Yu y llwch y mae fy lie.—yn isel, With drsed Icsu gRiwLO; A mwyaeh, rhifo'meio Sydd yn hawdd with orsedd ne. AAM0XYD1).

NI DDYLAI YB. AKWYODION our. LYNOL GAEL JIll] HESGSULUSO. Y mao yr afleobyd yn dochrau gyntaf gydag ashwyJ- d,, ysgafn yu y .Yil.? yr b oa eajjeulusir, a lltwo ar yr 11011 gorpn. gan gymocyu 1 mewu yr arenau, yr afu, Y pa.crea." &o,yn wir, yr gyfu? ?f. hwac. enol, ac y rnie Y dyodd elyild yn treuUo bywyd tmeaUsneSy bydJ ianges roddi rtiyddhad oddlwrtk ddyoddef. CamKym?rir yr aUecbyd 1B ami am &D- hwyluerau ereill; oud os bydd i'r darllouydd ofyn iddo t i himan y ewestiynaii eaulynol, bydd yu alluot; 1 ban- dertynu pa uu fti y w et oi uuti yn uu o'r dyoddefwyr ie¿t 't: neu sutiawsder mewn anadlu ar '¡ bwrt"¡ A oe. yua deimlid tlw-, poenua, lIod ot d?yn' gan tarwo?d-dra.' A ..?, g.- y Lly?-id "aw meiyu! A oes ym" ,Id t,? glyhol, yu Ymga*ZL o gylch 7 g,"?, fr d. u.-Id yu Y boreuau, ya 0- ei d?yngft???anhytrydt Aywytatod yugroened?T Aoosynaboeuynyrocnr o,'r;cernl Aoosyna,deUu184 0 1.?e.der 0 gylch yr ochr dde, fel pe.byddai yr du jra -wyh ,? A nes yna fol-rwymedd 1 A oæ yna fath 0 ??yt?dnndod?en benysxafuderwft.h godiynxy<tym<? sa1lø orweddol t A y w y rhediadau (secretiam)o't 81. fmodynbrinttowedieu Htwtoyu?r?. gyda gwaddod arolaelyllt A ywy bwydynymchwyddoyu Huauarot bwyttk, yn cael ei <i(lil*ugau wyntogrwydd e ys- ?%giad nwy o'r c?Uit! A oea yna fyyeb ){un? calon 1 aU gwahanol yti(ijon byn beidio bod j* breaenol ar yr un a?er. ond y maent I I ny Jrrtl; bryd 1 bryd °tliy mM "lh ar?wyd- t&wa yn enm tir. Oa byddb yn uu o nir barnad.byd(t yna besychiad aycU, haciu^, yu cool ei dZI. ?V b= yehydis gu Uaa-'jjeri. l'au fyddo J dyoddsfydd ya. ddwfniawnyu yr .wechyd y mM y croati y erw? gwedd Uedtwyd. f udr, ac y mae y dw 11?Ir ?'r y tr-l ,a ,?,eu gorchud(tio aehwysoer glulioi ,F y mae yr au .'r .1?l?..d yn dyf- yn fwy_fw? i?f'I y m" oenau y gewynwst yn ymd'taugoa, ao y mae y drm- aed arierol yn proli yn lull! dd?ies yn er .yn Y dr- hwylder arteitniol olaf. --h,,3.d yr -d-nyd hwa yw dilfyg t/euliad, a gwDewm "Yoh" o'r o,dr g"l thb?i.a.1 Y.uA yr.. ahyd, os 01moN hi yn .i duchreuad. Y m.a adecslgrwydd luwyafrif fod it adeebyd gael ei ,In o'r pwylawn ac y., y (I yn b r Yd ye h feddyginiaeti* :ft":fI1à; nanhY:n fg gymeryd g,,¡ael gref, ayhd parhau i arfor y Jleddyglniaeth 0' iiduus nCS y byddo .jl. 'yd wadi symuJ yii llwyr ?ei Vr awydd at fwy ddychwelyd.- i'r peiriannau LLI-I 9-11 eu badferu i sefyilfa iaoti. i' feddygiaiaeth ??,f ffeltjil"f t vr anhwylder ?o?utf???'w ?Et(?I???Ml.'?'? ::m darv"riaeth lysieuol a werthir gan yr hoJJ iferyuwyr a gwerthwyr meddyglniaetn drwy y byd, a oh= y percb- ??ion. A J. White, 21, FttMiu?doa-road, ?9°?* K.o. Y mae y Syrup hwu yu crgydio wraidd yr adechyd ao yu ei ymUd, wreiddyn ?changen, a?a <? cvranaoddiad. Gofynweh i'ch iferyllydd am "SbluEL a SuS?i't?: sy'RU?." X mae y "aeigel'a avrufr and piaw, gwnioneddol &'r geiriau A J. vfaluu Limited." wedi eu c,«llo ar 8Ulmp 1 Ll/wodraeth sydd yusysylltiol a phob potel a boca. A ga" ydl 11?lyni3'a" o 'Y"ra a dderbJD- ?A d,ar.?.' y Itf, 1 ö2, oddi wrth leddygon ea? Y. y wlad hono ya tystio i deiiv.gdd oin ueddygia- iaeth. Ni fuasai y boneidigion hyn yn perygla en cymeriad- au eu hunain trwy cymeradwyo nwyddau diwerth, *a- ni fua«ent ychwaith yn gwneathur yr adroddiadaa a ganlyn, on I eu gsrybodaeth o r ff-ith Taomaa Dale, Upperbridge, KolmfirthM Y Id6 eich Curatire Syrnp yn gwerthu yn hynod dda, ac ya rhoddi pob boddlourwydd." W. Witkenaou.Kuahden.Higham Ferrers:—"Yr wyt yn canfod ey, Id parhau8 yn y gotyniadaa alii 1 maintiol mw)af, yr hyn a ddengya ei fod ya cael a I gan y bl.' gan yM? CtenneU,:52, Derby-street, Newcutle 1-" Yr :iYei';{df:odn::fi!c!u rhai = ya ..il wedi ?i dulfi2, ond wedi i&chau yn waithredel, *r 01 ei arfer a1l& ddau neu dri mis." i mi fod dft George Drury, Southwell"Er i mi fod yn werth- wr meddyginiaethan breintebol yn awr, dro8 ddeg mlynedd ar hugain, eto nid wyf yn gwybod am y fotu werthu ar 011 feddyginiaeth a'r hyn a gafais ar eirb meddyginiaeth cbwi, ao y mae amryw bersanan wedi fy hyibyao o'r Ilea sydd yn deilliaw oddi wrtho. Dr- wed fy mrawd yn Lincoln ya gyffelyb. Y aae f gwertbillnt yn hynod." Thomas Miller, Wednesfiold "Y mae eioh nwoff. yginiaethau wedi rhoddi pob boddlourwydd ya y 81: mydogaeth, ac mai alaryw o fy nghwameriaid yn saras yn uchel am Mother Seigel'a Syrup." Wm. Flower, Beccies Nid yw yn arteriad godr i gymeradwyo narhyw feddyginiaetb frtintebol i f, nghwsmeriaid. Mewn achosion unigol ohono bob amser y maa genyf ah da i'w ddyweyd am Mother Seigal gofyoir am fy marn." t. S. Ballard, Hooton BUlI8tt: Yr wyf wed cyfarfod ag achosion bynod o iaohadtrwy gymeryj gwsuieriaSiydm."p, acyrwyfynei gymeradwyo i fy koil G. H. White, 29, Commercial-street, Monntkn Ash" Gallaf yn bjvsonol dyauo i deilyngdod eioh maddy giniaethavi." J. Fiahcr Edisbury, M P.S., 3, High-street, flmim am Yr wyf wedi cymeradwo Seig-l Syrup oddi ar fy mhrofiad uuigol, a pherthynant iddo deUyngdoi ya ddiamheuel. W. S. Glass, Friookhsim Y mae braidd yr UWC feddyginiaeth freintubol bur yn y farehnad." Edward Tampiin, Kingston-upoo-Thamea:-Id Y mae y gwerthiant ar eich Syrup yn cael ei gynal lIP ei deUyugdod ei huu." Samuel Jouea, HolyweU: Y mae wedi creo thy- fedicdau ya y gyaydogacth hon." Henry lutte, Waterloo Place, Londonderry "Yr 8 wyf yn ami wedi derbyn adroddiadaa ffafnoi am daoa oadi wrth beraonau sydd wedi ei arfer, fel yr wyf yn iii gymeradiryo ar bob cytrif pan y gotyiar am rhyw oeth tuagat y camdrenliad."

Y WAWB. Hoenus yw'r wawr ysplenydd,—o'l golwg Ymgiiia'r nos beunydd O! dduwies eres arwydd, A gwen deg, yn geni dydd. Celn Mawr. H. D. I

ENGLYN I A gyfunsoddwyd i'r Harmonium a fwriedir ci rloddi, trwy danysgrifiadau, i Mr H. Davies, y ccnadwr, yn aurheg i'n cydwladwyr yu Pata- gonia. Chwi, wyr mwyn, rho'wch Harmonia-i Eglwys Fach, wiwglod y Wladfa: Eich cerdod yn glod gllda-dyos y tir, A'r motto genir ym Mhatagonia. I BANooRFAii.

HEX LANC. Drucnus Hen Lane dWinwedd,—a'i oes Dan warth ac anhuuedd S'rch byw at fenyw ni fedd, Na chalon fyth i'w cioledd. Llwybra'i oes yn dywyll braidd-hyd leayreh Diadloniant, marwaidd: Myn'd ei hunan mae'n wanaldd, A'i afar ya daiflo'i wraidd rortbdfnorwig. Glaswvrok. I

II fa HWN Y MAE YR ARSLWYDO YN EI I GARU Y MAE YN EI GERYDDU." Hawdd yn slwr yw I ddyu sirtrad-yn hyf I Pan menu erch amgylchiad Rhoddi i ti y mae'r Tad Ei dda gerydd o gariad.

CYBUR I'R CRTSTION YN NGWJTNEB I ANGAU A'R BEDD. 'it Iorddonen ddofa nac ofna --gwir ydyw, I A gredodd ni irysia: Taweiwch y ty ola' Dry'n hedd oa bydd diwedd da. IUbcsda. Dbwi Givaliter. I

COLWYN BAY. I Ha! dymhorllon! dyma'rlie,—'nfuaniawn, Fwynhiiir fol ymdrochle: Eeb 10'i cnllib i'r nnlle, galon byd fydd Colwyn Day,. Uolwyn Uay. LIAS llVGHSS. I

COLLAWG, LLANDYFRYDOG. I cnawg fardd, dau hardd urddtiu,-a fawrheir, I Drwy'r fro hon, am emau o urddunol fawr dioniau, A'u bii o hyd i bathau. CYFAILL. I

T TALL YN OHWAREr, V "WELSH SLA rE," I FFESTINIOG. (Darn i'w adrodd.) 5I;:cd3 degaa o'r chwarelwyr, er's amser maith yn oi, Yn gwelthio mewn peryglon erch, o dan y ddir. fawr fall: A. c c!iiaa yu cyniwair,-pob mynwes oedd mewn braw, With swu y disgyniadau mawr a glywid ar bob Haw: 11; fiywiif swn cracladaa, medd rhyw chwarelwr craff A welaf ar yr uchel graig yn rhwym o fewn i'r ihnff; Ond gweithio wnai y dewrddyn o dan yr uthrawl le Hy'Jtlron:iai arco 'nawr-ond eilwalth gwenai'r me'. Ond diwrnod bjtligofladwy o brudd-der i bod biou Oodd adeg cloi, yn ughôl y graig, tyw bump o'r viintrs lion, 'Hoedd braw yn argraphedig, a dwyeder, ar bob grudd, With wel'd ein hoff pydweithwyr dewr o fewn y graig yn nghuda: Mile ungeu fel yn syliti! a dywed wrtho'i hun- II Ooa gobaith i mi gael y rhai'n yn eiddo 1m' bob yr un ? Mi wyliaf yma nwcfc en pen er gwel'd beth ddawo hyn Os ymarllwyeer graig i lawr, f-Yti dygat oU trwy'r glyn." ond, hl\! mi welaf luoodi, ar ffrwst yn d'od i'r fan, Gau ymbalfaln, yn y ft ill, er cael y pump t')- lan; Pob uewyn arei oitliat, yn utudd ynddo'i hun,— Ymfh rhai mewn calb neu raw, a'r lleill mown gordd a cbjn Cwel dioigla, hyrddio'r meini, gwel luchier clai a'r baw, Fed'emiai'r bywyd yma'u hyfyangwynab "breuin btaw:" 0 fiwydr! pwy orchfyga ? O! otiau pmdd a dwys,— O3 g('b¡thc<!ir y truain hyn i'r Ian o dan y Bwys? Pwy draethn fyfvTdodau y carcbarorion hyn ? A phwy all sylwedduli'u gwcdd o fewn eu carchar tyn! Pcb calon geir yn ctiro-Lnor welw yw pob grudd, Cyu hir cautyddir gobaitU gwau eu ceir i oleu dydd: O'u dtulaw garchar cadarn clustfetuleiit,-wele wawr! A chyda rhwyag groeeawol daeth y pump o'r dyfn- der mawr, 0 Bdnw! Tyai arbedaist, fe'u tynaist, do o'r fail,- Rho aerth i ni a hwjthau mwy i ddilyn ar Dy ol. Er <ael y warodigaeth o safu yr auceu du, Ac er rbybuddiou ar bob Haw ceir rhai'n ddiofn a h? y graig 0.'1 hfmysgaroedd yn dadgyma'u sydd, A tiiiwst y diagyniadau mawr i'w clywed nos a dydd PHeJi trvrcbue, mawrion, a ssif fel dewrion lu, Fel pe aw herio pwysau'r graig, a 'istormydd o bob rti: Ond, I jui wolaf foroal-mae'r mynydd cadarn cryf, Y. dewr bilen hyn, a u gwasgar tnegya plyf. o d fwch! y twrf ofnadw.r, llithriodau'r graig 8'i ihu,— YLn!erwier dyfnder gyda rhoch,—ecbydrwydd o bob tu,- Taranau o gwycipiadau,—ymsudda'r ciynydd i Mawr, Fsl cawi arJderobo pel ei drem-mae'n d'od! mae'n d'od! i lawr 0 fynyd o ddifrilwch, yn dristweh ar bob grudd, G:> ofn 1I8w1&01 rbag bod that o dan y fall yn nghtidd Ond uoddodd Neljy gweithwyr, o'u dwfn beryglon mawr. A itdi dyddordeb byth ynnglyn ZfaUj "Chwarel BiEtWTDOX. I

AFON DUW. I (Emyn a ganwyd mewn O/farfod Uiolcbganrcn am y Cynavat.) Am gael cynauaf yn el bryd Dyrchafwn foliant byw: Fo gyfoethogwyd meusydd byd Gan feodith afon Duw. O ffynnon glir haelioni'r nef, Y tardd yn hardd a byw: Ac am ei fawr ddaioni Kit Y dywed afon Daw. I'w glanau, yn sychedig iawn, Daw Latur wan a gwyw: Gwneir celloedd gweigitn Eiaiau'n Uawn Gan olad afon Duw. 0 hon yr J-f gronynau'r llawr, A'r egiu o bob rbyw: Kid ydyw gamog wlith y wawr Ond dafnau afon Duw. O mor ddoniadol yw ei gwedd, Gall. BWfD o Ddwyfol ryw: Pelydra beulwen gras a hedd Ar donau afon Duw. Pryd ban a medi geir o hyd,— Bendithir dyuolrywl A srwenau'r nef, holl oesau'r byd, Trwv dawel afon Dllw. Oorwen. _un I Htwsi Cbbvtw.

1- LLENYDDIAETM- Gwait" Barddot;ol Swfa MOil. Llanerch-y-medd: Jane ac E. Jones. Pa Uymro, o flaergjbi i Gaerdydd, ac o Lan. andraa i Dy.ddewi, sydd heb wybod am Hwfa Môn-un [al drwy ei glywed yu pregethu, yn darlithio, yn rhoddi auercbiad ac yn beirniadu oddl at lwyfau 11 Eisteddfod, neu ynte drwy ddarllen cynyrch ei ysgrifell, o bryd i bryd, drwy y wasg ? Mewn gair, y mae enw Hwfa Mon yn un teuluaidd ar aelwyd pob Cj mto 11 yms a thn draw i foroedd." Ymddengys Hwfa ger ein bron y tro bwa o dau y eymeriad o fardd, yn ei Waith JBarddor ol, yr hwn sydd newydd gael ei gyhoeddl yn uu gyirol fawr, ddestlua, a rhadlawu. Bu y cyhoedd yn hir yn dyegwyl am y wledd bon: olt diwedd dyma hi "edi cael ei harlwyo ger ein bron, yn cynwya blasusfwyd o'r fath a gâr hoffwyr gwir farddoniacth. Ceir yma yr amrywiaeth mwyaf boddhaus; yr awdlau cadeiriog a'r ariandlysog,- yr arwrgerddi a'r pryddestau coronog ac arobryu, -y oywyddau, y toddeidiau, a'r englynion aweu- yddol a chryfion,-ar caniadau Wr emynau awynol a phrydfertti. I'n bryd nl, y mae yr englynion penigauip geir ar ddiwedd y gwaith yn werth y 91,1101, gyd, er cystal ydyw drwyddi: teatyn yr englynion hyny ydyw "John Elias ar Greeny Bala." Y mae edmyeedd yr awdwr o bawb a phobpeth a bertbyn i Fan weithiau yn ymylu ar yr eithafol: ond yn ein byw nis gallwn weled y gallai yr awdwr, na neb arall, osod allan ragor- iaethau. y seraphaidd Elias o Pan mewn lliwiau rhy gryflon, bsth bynag. Ymddengys Hwfa wrth ei iodd yn darlunio y dylanwadau neithol a grymua a deimlid oddi ar G een y Bala, o dan weinidogaeth yr Efengylydd nef-anedig hwnw. Yn necbrcu y gwaith hefyd ceir portread ysblen- ydd o'r awdwr. Y mae y grfrol, o ran cynwysiad, yu deitwng o'i hawdwr, ae, o lau argraphwaith, yn gredyd i'w hargraphydd.

0 DAN Y CRYD-CYMALAU: NEU. DAIR WYTIINOS MEWN MEDDYGDY ELUSENGAROL YN LLOEQR. GAN J FRODOR 0 ARDAL BETHESDA. I IiHTtt VII. I Gorfodwyd fi i ddwyn fy llith ddiweddaf i der- fyn cyn gorphen fy sylwadau ar y ddwy Wyddeles, yu awr af rhagof gyda'r cylryw. Hwyrach y bydd rhywun yn ddigon parod i ddywedyd fod y medd- ion i wellhau trinioeth y nurses crybwylledig yn gorwedd yn hollol ar ddwylaw y cleifion eu hunain. Addefaf gyda phob rhwyddineb fod llawer iawn o wirioneda yn hyny, ac y gallant osod eu cwynion gerbrou y rhai oeddynt mewn awdurdod arnynt hwythau, gan gofio yr hen ymadrodd Cymreig fod Meistr ar leiatr Mostyn. Ond a Darnu oafli wrth yr hyn a glywais, ac yn wir a welais, os y dygwyddai i uu o'r cleiSoa wneyd byn, ac er y dichoa y byddai gMddo Mfon ddigonol,a ch j flawn- d?r o'i blaid, a ehyNawnder, meddaf, ag y byddai ganddo bob hawl i edrych yn mlaen am dano a'i twynhau, dros wneyd cwyn o'r fath, ele ei hunan, yn y diwedd, a fyddai.y celledwr. Yn wir, gallaf ddy wedyd oddi ar brotlad peislmol, mai po leiaf a gwyno daf, goreu oil iddo; caiff lawer iawn gwell triuiaetk ac ymgeledd os yr ymostyngs, at bryd- iau, i rai petiiau ag y byddai yn berffaith argy- hoeddedig na byddant amgen na chamwii tuagato. Uoadefer i mi gyfeirio yma at un amgylchiad neillduol a ddFgwyddodd rhyngwyf fi. ac ua o'r nurses. Fegofir i mi awgrymu swm y bara a gan- iateid i ni yn ddyddiol, set oddeutu pedair owns. Ua diwrnod bu y wanUman mor garedig a rhoddi i mi ddarnbyehan, od&eutumainUoliwy chwiaden, yr hwu a osodsis, yn hollol ddiniwed, ac heb feddwl dim drwg, ar y gadair wrth erchwyn fy ngwely, gan wybod yn dda ddigon na byddwn yn hir cyn y gallwn ei Iwy ta. Yn y man daeth un 0" nursei drwy yr ystafell, ac wrth fyned heibio i mi disgynodd ei llygaid eryraidd ar y darn bara, corddodd hyd at y gadair, a chipiodd ef ymaith. "Otileiues," medawn withyf fy hunan, "wydd- cet ti ar y ddaear pa mor fuan y byddi dithau yn garcharor rhwng erchwynion dy wely, ac y bydd yu dda gan dy gaton gael o'ystyni'w gnoi." Pwy, mi a ddymunwn ofyu, a allaeai fod yn euog o'r fath weithred annhrugarog ond rhyw fath o fod symudol nad oedd y rijithyn lleiaf o ddynoliaeth na chydymdeimlad yn perthyn iddo neu iddi. Cafodd yr amgylchiad hwn effaith neillduol arnaf, "C 08 y bu digaloudid ac ieelder ysbryd yu fy medd- iannu ar achlysuron blaonorol, parodd y dygwydd. iad hwn i mi gael fy llywodraethu gan y cyfryw i radduu llawer iawn Illwy. Dywedwn ynof fy huuan, ynngeiriau Burns:- "Oppressed with grief, oppressed with care, A burden mcre than I can bear, I sit me down and dgh; 0 lifo! thou art a galling load Along a rough, a weary road, To wretches such as I." Yr oedd yn ddywedlad cyffredin yn mysg y cleif- ion y byddai y ddwy ?«?e dan eyiw yn wastad 7n ymorfoleddu ynddynt eu hunain os y caeat uu o'r cleifion yn ,?. 0 'r camwriliciaf, modd y gallent gael achwyn wrth arolygwr y lie. Byddeut yn fynycb iawn yu dyfod i'r ystatell- mor Uechwraidd a llygoden yn dyfod allan o'i thwll, er ceisio "dal" rhywun yn ysmocio. Bu un yn Ilwydd- iannus yu hyn yn ystod yr ameer y bum i yno. Carddodd at wely y clal, yr hwn oedd yn adyn mewn gwth o cedran, ac er y gwyddai yn elthat da fod cyfeillach y bibell yn godiad calon nid byeban i'r hen wr, eto;bi a.'1 hawliodd ac &'i cymerodd oddi aino. Yr oedd rhai or cleifion yn mynedmor bell Be awgrymu, yn eu myog eu hUD!D, mai eisieu "mygyn" ei hunan oedd ami. Oa gwir hyny, nid C5nmoladwy ynddi ydoedd yHnocm allan o bibeu neb, ac mewnmodd neillduol felly Fibell hen wrar ei wely cystudd,ar drao I amdditadu yr hen hwnw o fygyn ei hunan.—Yn uu pen i'r ystafell yr oedd cwpbwrdd bychan, gyda chlo aruo, :1r hwn a gynwyaai niter o boteluu yn cyiiwyg darpariadau meddygol or gyter pob claf. Yr oedd enw pob claf at ei botel, a phob un ag oedd alluog i ddyiod allan o'i wely, so ymlwybro ychydig o gwmpas, byddai raid iddo, nid yn unig ddyfod am ei ddogn ei hunan, ond byddai laid iddo hefyd weinyddu ar y rbai naa galienC ymadael a chymydogaeth j planccdi. Y nurtes a roddaut y gwahanol didognau allan o'r poteUu. Hwyrach maihollol afreidiol ydyw nooi yma mai '"Uou'd llwy. fwrdd dair gwaith yn y dydd ydoedd y duil o gyfranu y dognuu yno, tel yn mhob man arall. 0 leiaf dyna oedd yn argraphedig -at bob potel, ond ni dderbyniem y cyfryw yn rheolaidd. Yr oedd yr amrywiaeth yn y gwahanol botolau yn ymddaugoa i mi y fath fel ag y buasai o'r braidd yn hollol aulabosibl i t un dewin ar wlueb yr boll greaaigaeth gymaint hyd yn nod a bieuddwydio ata yr un anhwyldeb ag y mlàu y tatur ddynol yn ddurostyngedig iddo, nad oedd rhywbeth yn y potelau hyny ar ei gyfer. Y mie yn wit yr atferai y cdwy nurse ofyn i'r cleifion yn uwr ac yman pa lodd y bvddent yn teimio, ond hawdd iawn ydoedd caniod oddi with eu dull oeraidd a didaro o wneyd hyny mai gofyn er mwyn gofyn" yr oeddyut.nc uid am fod y graddau llniaio gydyaiueiuilad virih wraidd y"gofyn." Yst riwyf fy mod wedi treulio liawn ddigon o r amser gyda'r ddwy Wyddeles yma, yn wir, teimlaf fol yn deJig wrthyf fy hunau fy mod wedi gweetrafiu cymaint o bapyr ac ink, heb son am drethn cy. maiot ar amyucda y darllenydd, a threnlio cy- malnt Q amser megys ynofei; gan hyny gadawaf hwynt, a chrcder tl, da gan ly nghalon gael gwneyd hyny. Fy ngweddi wrth ftarwelio & hwyut ydyw, T Nefocdd fawr a'1I1 gwaredothag byth ddylod i gyfaif f ddiad a hwynt mwyach,mewn unrbyw ddull na modd, heb a3n am gael fy cgasod o dan euiIwyla\v a'u llywodraeth uanhrugatog a didtimlad. Yn awr y mae genyf yr hyfrydwch o gyflwyno i IIllw y darllenydd y nurse a wasanaethai y. ystod y nos. Aderaf y gair UhyfrJdwoh" am y rheswm a roddais yn barod, set tod yn dda gau fy nghalon gael ymadael a r ddwy Wyddeles. Partbed y foneddiges ag y mae a fynwyf a hi y. au, gallwn feddwl nad ydoedd uwchlaw un ar hugain oed. Fr nodi ohonof un waith neu ddwy, yn flaenorol, fy mod yn aelod ff/ddlawn, gonest, a chydwybodol o'r clwb hen- lancyddol, coelierfipan ddywedwyf, bob amser y meddyliwyf am y loneddigra byddaf rywfodd yn cael ty nhueddu, es nad yn wir fy ngorfodi, i ang- Un v ffaith hnnn nnd deallir.ni ddymunwn ar un cyfrif i'r un o'r frawdoliaetb ddyfod i wybodaeth o'r ffiith hon, rhag ofn y gelwid fi i gyfrif. »» ddechreuai hon ar et gwaith hyd naw o r gloch yn yr hwyr, a byddai yn y lie i'r fynyd ac mor wir a hyny, byddai fy nghalon yn hiraethu am yr awt hono, am y rheswm y gwyddwn jyn eithaf day cawn wyneb llawen ganddi hi, ar ol bod o dan deyrnasiad golygon mor angharedig, mor sur, mor ddideimlad,-yu wsr, mor bobpeth ag oedd anny- munol, ar hyd y dydd. A dyweyd y lleiaf, ac y mae hyd yn nod y dywediad ?ieiaf hwuw yn ddywediad mam-, dyna UD o'r benywod prydferthaf a welais yn i"yh1. 1 fy-d. Hed debyg y bydd amryw o'm datUenwyrynhynodbarod i amheu cyfaddasdra .e. alluoedd hen lane i farnu merch o ran pryd- ferthweh allanol. Addefaf mal hollol naturiol a fyddai amheuaeth o'r fath, ond ar yr un pryd nis gallaf lai nag amheu y cyfryw amheuaeth (rhwng cromfachau, dyna ddywediad lied ysmala onidS? ond goddefer i mi ei roddi mewn geiriau ereill); yr hynablygwyf ydyw, nad oes neb dyn yn raeddu ar fwy o gyfudbaslra, mwy o gymhwysder, beth a ddywedalr i farnu prydferthweh neu numbrydforth- wch, mewn merou, na' hen lane; ac oddi ar y farn gydwybodol hon o'm heiddo, mi a ddywedaf un- waith eto fod hon yn un o'r boneddigesau pryd- fertbaf a welais er ;pan aned 11, a dygwyddodd hyny yn mhellach yn ot na'r dydd cpntal o Ebnll, y flwyddyn ddiweddat. Yr oedd rhyw anwyldeb ynddi nad oes yr un bardd o fe "n terfynau Cymru farddonol a all.ei ddesgrifio, a phob tio y deuai i'r ystafell, os dygwyddwn fod yn elfro, ac yn ami y byddw, nis gallwn yn fy,myw dynu fl llygaid oddi ami. Pe y gofynasid i mi o ba le y daeth y fath angyles, nis gallwn feddwl am atebiad gwell i'w roddi ma'r ddwy linell hyny o eiddo y diweddar, ond byth-goSa?wy, Dewi Arfon, a gyfanaoddod? wrth edrych ar ddarlun meroh ieuanc ISM g&Uaf ddyfynu yr hoU eBgIyn.cnd conafyn dda ei f^ogd »"aI y ddwy linell gyntaf yn gofyn iddo ei hunau ° ba le y daeth y fath wrthddrych, ac yn y ddwy lineil ddiweddaf y mae yn ateb Ar olwynion pur oleuni, Yma o'r nef—dyna mam i." Ac wrth edrych at ei gwallt modrwyog ac enraioa, nis gallwn 10i na gwaeddi allan yn ngeiriau bardd arall, fief todnaturwedi bod megya at ei heithaf yn HoUti aur yn wallt i hon." Dwy linell arall a redent yn gryf ryfeddol I'm meddwl bob tro y cawn olwg aryr arwrea dan sylw ydynt o syfanBoddiad un o'r beirdd tieisnig i'r Baban Yn y cyfansoddiad hwnw y mae y bardd yn gofyn nifer o gwestivnau i'r baban, ac yntau megys yn eu hateb. Yn inysg ereill gofyna y bardd But how did you come to us, you dear J" Ac y mae y bában yn ei ateb :— "Goà thought about yw, and so Tm here," Ond rhaid i mi dynu fy llith i derfyn cyn gorphen fy sylwadau ar y nurse hon, ond mor dda fydd genyf gael galw sylw ati eto yn fy nesaf.

BLUE HILL, NEBRASKA- I i i [GAIR GAN FRODO:a 0 FBDDGBLERT] I Dyma fi, ar ol hir oedi, yn cymeryc1 y cyneusara hwn! auton ychydig o'n hanes i'r cyieillion yn Nghymru, drwy: gyfrwng y Gencdl Qymreig. J Oychw yuusom 0 Lerpwl ddyad Sadwrn, Mawiih 31hiu, gyda'r agerlong Gallia, jerthynol i Uwmni y Cunard. Yr oedd dau irawd a chwaer ohouom a chyfaill arall o Feddgelert. in y llong dasthom o hyd i Gymio ieuanc arall o Ddinbych, o'r enw Edward Hughes, ac felly yr oedd padwar ohouom yn yr un bunk. Cawsom fordaith lied yatormus. Gall pob un ohonom ddyweyd trwy prollad betll ydyw clefyd y môr. Cyrhaeddasom New York yn ddiogel nos Fawrtu, Ebrill lOfed, ond ni chawaom L' _>I 1_- 1. L. ..1_401.. V 4! 8. lyuea lr lan nya uoieu uimiucui. 4J3 r aethom i'r lanyr oedd archwiiiad yn cael ei wneyd ar ein luvgaye. Yr oedd geuym rai dilla<iau, &c." newyddion, a dywedai yr archwiliwr y byddai yn rhaid iddo et eu hanloa i'r Custom House, os na ddewieem yn bytrach wneuthur yr hyn oedd right. Gofyuwyd beth oedd yn right. 11 ithodai dolar rieu ddwy iddo ef," oedd yr ateb. Rhoddwyd dau hanner coron iddo, a phssiodd y cyfanyn all right. Dyna esiampl o gyfiawndpr Americanaidd. Wedi hyny; aetnom dllou arwein- iad JIlr Jones i'w dy ef i 53, Beach-street. Cawsom le cysurus neillduol yno am delerau rhesymol. Oychwynasom nos lau gyda'r trSn o New Jersey, ar hyd y Lake Erie Line, a chyrhaeddaaom Buffalo nos Wener. tfna aethom dros y Niagara Suspen- sion Bridge enwog i Canada, a theitliiasom,or hyd y nosyn Canada, ar hyd y Grand Truuk Line, a'i cherbydau sl11w, salath nac hyd yn nod cerbydau ealaf y Cambrian. Cyrhaeddasom Detroit boreu dranoetb, lie erbyn yr hwyr nos Sadwrn, Chicago. lr oedd yn rhaid aros yuo hyd un o'r gloch pryd. nawn dzanoeth cyn y gallem gael trea i fyntd yn mlaen. Cawsom letty cysurus dros nos yn nhy 31re Davies. Daethai hi drosodd o Fachynlletb, tua naw mlynedd yn ol. Yn aros yno hefyd yr oedd Cymio ieuanc o'r enw Ben. Jones, o ardal Ty Croea, Caergybi. Y mae ef yn gweithio yn un o stoek-yaris enwog Chicago. Dywedai fad oddeutu 800 o foch yu cael eu lladd yn ddyddiol yno, yn nghyda nifer anferth o ddefaid a gwartheg. Ychydig iawn o fynydau a gymetir i ladd a glanhau moohyn yno. Dywedai y byddant i ddechreu 111 rhoddi thaff am un o'i goesau, ysia codir et i fyny amryw lattieni gan machinery pwrpasol. I fyny mewn congl y mae oigydd yn ei ddyagwyl, a phan y mae y mschyn yn ei basic derbynia dTywaaiad marwol a chyllell yn ei wddf, nes y bydd yn gwaedu "fel mochyn." Yus symudir et yn mlaen rai Jatheni ar hyd passage cul, yn mben draw yr hwa y mae pair yu llawn dwfr berwedig yn ei aros. Teflir et i mewa iddo ya mhell cyn iddo farw, ac ar ol ei droi a'i drosi am 1ebydig yn y dwfr, y mae machine yn ei aros i mewn i ba un y mae yn cael ei anton ys liawn blew, ond dawallan yn mhen ychydig eilladau I I .1:11 neo yr un Diewyn ar ei giu«u. uingjua won 1&1V ar fwrdd, lie mae dyn yn barod i'w agor, &a. Drachefn symudir ef ar fwrdd arall, lie tOtir ef yn chwarteri. Yua tetlir et i faril yn ywyll a rhoddir swm penodol a halen bras a dwfr yn y faril gyda'r cig, a chauir hi i fyny. Cedwir hwynt am oddeutu dau fla cyn eu ahippio i'r wlad yna. Saethu gwartheg y byddant, ac yna dechreu eu blingo y fynyd y syrthiant. Lleddir lluaws mstwr 0 wartheg truenus iawn yr olwg arnynt i wneuthur cornedbeet." WediberwidigoniLtuyntbyddant yn weddol frau. Y mae yn debyg y buasai gweithredoedd fel yr uchod yn cael eu cotbi yna, ond 'does neb yn meddwl tawr ohonynt yma. Gwelais hanes dyn meddw ) n cael ei ddirwyo yn drwm yn Lerpwl am gario dwy hwyaden yn erbyn eu gyddfau, ond yma y maent yn eu pluo yn fyw bob blwyddyn, nes eu gwneyd y pethau mwyaf truenus yr oiwg arnynt acin haul. Y mae 'buses yn Chicago yn caelcn gym arhyd yr ystrydoedd gan ager. Y mae y steam power mewn adcilad fawr yn sghanol Dearborn-street, a wire oddi wrtbi wedi ei gosod mewn math o Cos gul ychydig fodfeddi yn is na gwyneb yr ystryd sydd yn tynu y cerbydau. 0 dan y cerbydou y mae otteryn bychan, tebyg o ran ffurf i g6g mochyn. Os bydd. eisieu i'r cerbyd eymud yn mlaen 'does eisieu dim ond can y g6g yma drwy dynu mewn levtr, ac yna y mae y wire yn ei dynu 711 mlaen. Os bydd eisieu oi atopio, dim and agor y geg a chaifl y wire ddigon o wagle i redeg yn rhyad. Y mae y wire yn symud yn ddibaid. Uadawaont Chicago am uu o'r gloch prydnawn Sabboth, a chyrhaeddasom Lincoln, prif dref Nebraska, erbyn ciniaw ddydd LJuo. Bhoddaf ein banes yn Nebtabka mewn llythyr dylodol.- ïdwvf. &c. I JoHX EVANS. I I Blue H-W, Webster Co., Neb. JOMC EVAN S. I

I ATHRQFA ANNlBYNOL Y BALA. I (CYFANSODDIAD NEWYDD.) Cynbaliwyd pwyllgor gweithiol yr athrofa uchod yn y bi. yr tieg cyt., a'r cyl-mod biyuydUyl y Hfed cyf. Yu absenoldeb y cadei/ydd wa y flwyddyn, J. Hughes-Jones, Yaw., Abeidyfl, cymerwyd y gadair jn y pwyllgor gan N. lleea, Ysw., Caerdydd, ac yn y cyfariod biynyddolgan C. B. Jones, Ysw., U.H., Llaafyllin. Yr oedd hefyd yn bresenol y Parch T. Lewis, piif-athiaw; Mr J. Parry, tryaorydd; Parchn '1'. R. Davies, ysgrifeuydd; W. E. Hughes, Dolgellau; Mr W. Lloyd Parry, Grammar School, Wyddgrug; ar. holwyr yr ymgeibwyr-y Parchn J. A. Roberts, B.D., Caergybi; L). ltoterm, Gwrecsam; O. Thomas, M.A., Treffynnon; D. Oliver, eto; J. Machraeth Bees, Penttefoelas; B. P. Jenkins, Wern, talyfer&; ]?ritchad, Dluid: Mr S.  Evans, Bangor; D. M. Ll.yd, Ysw., U.H., PISS- ?ini. Fte?Blog; Parchn H. Jones, B?kenhcad O. Jones, Pwllheli; Mri L.D.viea.LJMUwcM!?. E. Jones, Elgar, T?bont.F.rchnJ.C.  pen.y-grGes; D. 8. Jones. CaM; H. W. Pauy, Chwaref Goch, Arfon; E. M. Edmunds, Croesys- wallt Mri E. W. Evans, Dolgellau; Parchn J. M Jones, Caergwrle; R. W. Griffith. Bethel; R. Rowlands, Treflys; Z. Mather, Abermaw; R. Thomas, Glandwr; Capt Toye, Bronheulog, Llan- gollen; Mr W. T. Rowlands, Tan-y-coed; J. Cadwaladr, Ffestiniog; J. J. Jones, eto; J. Wil- liams, Miiuchester, &o. „ .3.31_- .Ul!lo'" ft'aPw1Tnn'P DecbreuWya yn y uubu eweithiol gan y Parchn H. P. Jenkins, Wern, a J. M. Rees, Pentrefoelas; ae yn y cyfarfod blyn- yddol gan y Parch T. Roberts, Wyddgrug. Dangoaai adroddiad blynyddol y pwyllgor gweith. iol fod gwaith y flwyddyn wedi bodyn drallwydd- iannus yn mhob ystyr. Mae Mr Lewis a'r myfyr- wyr wedi mwynhau iechyd rhagorol ar hyd y flwvddvn. a dengys advoddiad yr arholwyr y Parchn J. A. Roberta, B.D., ac 0. 'Thomas, M.A., fod cvnyddtra dy munol wedi cael ei wneyd. Mae y myfyrwyr canlynol wedi ymgymeryd a gwemid- ogTethau yn ystod y flwyddyn :-Mr H. W. Parry, vr eglwys yn Chwaiel Goch, Bethesda, Aricn; Mr E. M. Edmunds, yr eglwysi Seionig yn Maasbury, &o., Croesyswallt; Mr W. 0. Owen, yr eg wys yu Pen-y-bont -ar -ogwy; Mr J. Evans, yr eglwya yn Nelaoa, Morganwg. Y mae Mr D. Evans yn bwriadu sefydlu 111 fuan yn weiiudog ar yr eglwys Seianig yn y Wyddgrug, a Mr D. B. Hughes ar ir eglwysi yn Connah's Quay a Llaneurgain. Y mae Mr R. K Roberts hefyd yn debyg o ymsefydlu yn fuan mewn eglwysi Oymreig yn yr Unol Daleithau. Nid yw y myfyrwyr ereill yr oedd eu tymhor ar bea yn Mawrth diweddaf wedi ym- sefydlu mewn eglwysi, ond y mae tebygolrwydd y bydd iddynt wneyd yu fuan. Fel hyn gwelir fod y sefydliad Iyn parhau i wasanaethu yr eglwysi. Derbyniwyd Y pedwar ymgciaydd oeddynt wedi, eu cymeryd i mewn ar brawf hefyd, a dangos- ssant hwythau eu bod yn gwneyd cynydd bodd- haol. Daeth un-ar-bymtheg o ddyuion ieualnc i sefyll arholiad am dderbyniad, ac allan o r rhai hyny derbyniwyd wyth ar brawf. Oyfuewidiwyd ychydig ar reolau derbyniad myfyrwyr, fel ag i'w dwyn-ti gyfateb :yn well i'r cynydd mawr sydd wedi bod mewn addysg elfenol drwy y wlad. Teimiai y cyfarfod fod llafur ymloddgsr a diflino y Prif-athraw Lewis yn hawlio iddo well cyd- nabyddiaeth nag a roddid iddo, a pbenderfynwyd codi 25p yn ei gyfiog. Diau y bydd hyn yn galon- did mawr iddo, gan mai ewyllys y pwyllgor ac nid ei ddymuniad ef ydoedd. Etholwyd rhai i weithredu ar y pwyllgor am y fiwyddyn ddyfodol, a diolchwyd yn gynhea i'r pwyligor oedd yn myned allan am eu ffyddlondeb. Diolchwyd yn arbenig J'r prif- athraw, y cadeirydd, y tryaorydd, yr ar. chwilwyr, yr arholwyr, a'r meddyg (Dr Jones, Bala), am eu gwasanaeth ffyddlon a llafurus. Bydd adroddiad blynyddol o'r casgliadau a'r tan- ysgrifiadau allau yn fuau. Mae trefniadau rhai eglwysi ydynt yn ffyddlawn iawn gyda chasglu yu gyfryw nas gellir gosod eu casgliadau i uown yn yr adroddiad eleni. Bydd coffhad manwl am eu caredigrwydd yn y nesaf. Diolchir i bawb sydd wedi cynorthwyo y Eefydliad, ao ymdrechir yn barhaus i'w wneyd yn fwy o allu er daioni. Mae y myfyrwyr yn awr ar fin cychwyn i'w teith. iau casglu, ao y mae genym bob hyder y rhoddir iddynt yr un derbyniad caredig ag y maent bob amser wedi arfer gael. Blaen8u Fieetlniog. T. R. DAviEs, Yag. I

CYMDE1THAS isuuluriaethau GOGLEDD CYMRU. Cynhaliwyd cyfarfod hynod bwysig o bwyllgor y gymdeithaa uchod yn Mangor daydd Sadwrn di- weddaf, pryd yr oedd yr aelodau canlynol yu bresenol, aef, Gwir Barchedig Ddeon Bangor, y llywydd am y flwyddyn, yu; y gadair; Miss A. J. Davies, un o„aelodau Bwrdd Yagol Lerpwl; Parch D. W. Thomas, M.A., St Ann's, Bangor; Mr W. Morgan, B.A., Coleg HySorddiadol Caemarfon; Mr W. Glyan Williams, M.A., ptif-athraw Yagol y Friars; Mr S. D. Orme, M.A., prif-athraw Ysgol Bamadegol ibeaumaris Mr John Price, Coieg Norroalaidd Bangor, yn nghyd a'r ysgrif- enyddion, Mri. John Tiaomas, B.A., a W. Ond- waladr Davies. Darllenwyd adroddiad y Proffeswr Rhys a Mr Marchant Williams at yr arnoiiaQau (llweaaar. Dewiswyd y pump a ganlyu i gael eu arholi ar datod leferyad gan y Paich D. W. Thomas a Mr John Clioma,, sef: Abbitt, Wm, Park Board School, Caergybi. Jones, Arthur Stephen, National Sciiool, Dinbyoh. Price, Owen, National School, Llandegai. Pritchard, John, Park Board School, Caergybi. Rowlands, John, St. Paula' Board bchool, Bangor. Gan nad oes yr un ohonynt, pa fodd bynag, wedi enill niter digonol o farciau, ni ddyfarnw/d yr ysgoloriaethau, oad penderfyuwyd rhoddi gwobr o 4p i bob un o'r pump. Hyabyswyd fod y maes llafur yn yr arholiadau yn bresenol yn rhy galed, ac mai dymunol fyddai gadael allan y cangenau nad oeddid yn eu dysgu yn yr ysgolion elfenol yn gyffredin, am y credid, ond gwneyd hyny, y ceid cyweithiediad cyffied- inel yr ysgolfeistriaid d:wy Ogledd Cymru. 0 ganlyniad cynygiodd Mr J. Thomas, eiliodd Miss Davies, a phenderfynwyd yn unfrydol, lod Iiadin, Ffrancaeg, ac.Euclid yn cael eu gadael allau; ac ar gynygiad Mr John Thomas, yn cael ei eilio gan Mr Cadwaladr Davies, dewiswyd hauesiaeth Ysgrythyrol fel alternative subject i Algebra. Hysbyswyd y bydd y syllabut newydd, gyda ^r cyfuewidiadau pwysig uchod, yn cael ei gyhoeddi yn mhen mis neu chwech wytbnos. Cynygiwyd gan y Parch D. W. Thomas, eiliwyd gan Mr Glynu Williams, a phenderfynwyd yn unfrydol, fod y pwyllgor yn cael awdurdod i gymeryd oedran yr ymgeiawyr i yatyriaeth wrth ddyfamu ysgoloriaethau, ao hefyd i ystyried a ydynt yn debyg o lwyddo a chynyddu yn y dyfod- ol. Ar gynygiad IMr J. Price, penodwyd fod holl ysgoloriaethau y gymdeithas yn cael eu taflu yu agored i holl airoedd Gogledd Oymru, yn hytraoh na bod yn g/fyngedig fel o'r blaeu i siroedd Mou ac Arlon, a bod pob ysgol elfenol a gyfrano bum' awllt i ggael anfon i mewn y nifer a fyuo o ymgeiawyr.

A CARD.—To ALL WHO ARM S0WEBIN3 VH e re errors and indiscretion of yonth, nervous weaknuss inrly docay, loss of manhood, Ao., I will nd reoi taat will care yco, FREJlJ OF CHARGE. This great hmedy was discovered by a missionary in Soatb America. Sea«l wslf-addregsfld ravelopn to the ttitv JosEpa T. InhAn Station D., New York. YKWABKD KEWN TCHTOIO DDYDDUU ODWWETB GYRN CALRD A 3hMDALION, ACXUIMO(BIWYDD TM NQimtALAD BY8KDD y Teajid.—Tr nnlg feddyifinlseth efleSthlol ar tnrfei y thai hyn ydyw Flasteri JMtar at offelthiol ox 7 flduon. Jaent va wabanol j bob 1'lasten, A.ddfty.?yr tShieldt), man Gyyqosdu OPiy.fsatmale, wdd a ddyfeisiwyd hyd hyn. Drwy feddalu rhanau oamgylch y corn, symudir y baen yn ddiatreg, !<far)'trder<e'iUwyf ddiwreiddh. M WeUheir oym so ord2on a chwyddiadau ar gymalau y troed mor 6bmydd, ond ceir Ilea uaiongyrcUol odcliwrth)mt. QelUr gwisgo unrhyw eagidiau yn gysnroa ynmhentair GeMr"ounrh] Te liar gael eu eymhwyw. Na chy- merweb, ar un cyfirlf, eich denn 1 brynn rhai neb <tr? Ceir ':Y: ba pris lg gi M."r:n o'r bron. Yn rbydd drwy y Uythyrdy am 14 0 noda aoimog. Bedford LAbomtoryD.Yler-strat. London MMUTOMA3t= AM n u'O, 6"' TABAXOOM" A PODOPUYLLUT.Eniua y joymysgedd hyUtol h wn 8 ddinyuir o wre1dd1au yn m u piidoleddau laoh»>l. it?tv feunyddiol yn nghyud y cyhoedd, ao yn raddo oymer le biw piu c4loma fel m?ddy iae at= dreuliad, y garl, f pho? aaeo?d a ?d?dt ocdiwrtb 1I'l=:oYae1J:rw,.ddar¡dt foC 0 fodolaeth y cyfryw ydyw poen dan yr ysg .0 lodalath ;=dMg archwaeth at fwy tat( rhychog, im mniunci W' y genau yn y boreu, pen rhychow anhwuob yr yotamt?, ao y-d=n. 0v-ft"no I)wg yr iau Ue?ach i wtdthMdn yn briod. 471&uwe4a yn &mwdd m y coluddiod? *4 »wr adlera y dyodderydd I twynbad 0 gynawn 'eonya c'aysui. Gellir rhoddi yrnddiriedaetb ynddo fel mead- ,r,ath ddi Niv oto y' b ? TmaxMmn" l'Løg: U='8:: uni? ya y Bedford LaboMtory Ltundam, a K?eur d new 0 aroh po* IWUd Wu sylw arbenig 1 hvn. NKaZS OORKtOBOL YH m am?mHBWYD?-?ny?. "dd_1%eOl Pepper 0 Qui.tn.$H.I.r eydd feddygm- taeth d elyb at KrYfhan y Y?u slr eyhyr^u. oy- northwye iawn-dreuUad bwyd, g'U..d yr ysbrydoedd, SferJ?hyd?dtdMyM ?d'wym i wet?re<M<? y Vod=?, loll f110 y gwAod,eJUJ.rcbu cbwant |t fwyd, ymUd ymatth eynhBi M Metder y^bry<l, a oeithQ y peiriannau treuliadol. Y In" I,lai2y. teddygiDJae etMthiol at baen yn y giau, iU2yg tre y dwymyn, anhwyldw?u Y treat, aflwhyd.' ;?d' d, tueddladan manwynog, io. I)M d4du. ?dio ??et'e T?ic" fe ?ntheff pob rhac o'r corph weMymt' y g?noedd meddy&tt, <t ohefr *d<er<a4 bnm fCTS' Ar erih Ran K?tyC'*yr yn mhob pa?Qweiirenwt.PtMMMajfBteU. Qofebtf?tf? ^epner-a Tow6" *'??? TO MOTHEB9' -Are you bretea in yonr res by a sick child eaS-'nu? with the pain featting teeth. 60 at once to a chemist and get a bottle of Mra Winslow's Sooi,iiNL4 SYRUP. It will reliere the poor Btifferer immediately* It is perfectly barmleiii and pleasant to taste, it produces nataral quiet sleep, by relieving the child, from pain, and the htile cherub awakes "as bright as a button." It soothes the child, it softens the gums, allays all pain, relieves wind, regulates the boweJs, and is the best known Mmedyfor dysentery and diarrbœa, hether arising from teething 6? o't?r?!?ee. insiow,g Soothe Syrup ia sold bv Medicine dealers everywhere at 1,. IJ4 per bottle.

I JAMES CAREY A'l LOFRUDD. 1 I LLYTHYR ODDI WRTH GYMEO YN CAPE I TOWN. Ymddangosodd yr ohebiaetb a ganlyn yu beren Cymru, ao ar Byfrf Y desgrifiad byw a dr1 o amgylchiad .til llofruddiad yr achwynwi James Carey, yr ydym yn ei ddyfynu yn lliwuI an yu dychwelyd i'r dref hon rhwng dau a thri o'r gloch ddydd Llun, Gorph. 30aiii, yroedd y Malkt.squale yn llawn cynhwrf, a phawb wedi anghofio ell gwaith a'u maanach, ae yn Jlawn awydd i wybod y manylion yn nghylch llofiuddiaetb l^owcr (aims Caiey). Ymddengys fod caaoen yr agenong ju*™* wedi rhoddi mynegiad swyddogol i'r awdurdodau fod Carey wedi oi lofruddio oddeutu pedwar o r gloch y nos o'r blaen. Nid oedd dim amser i'w goili brysiodd un o agents Donald, Currie, & Co., yn ughyda awyddogiou y I lye, ar fwrdd y llong, a dygwyd y llofrudd, yn nghyda chorph Carey, i'r jetty. Gyrwyd y carcharor drwy Market-square, i'r llyll, a derbyniwyd ef gyda b nilefau cymerad- wyol gan ugeiniau o'r Gwyddelod, y rhai oeddynt wedi ymgasglu ar y pavement. Ymddangosai O'Donnellynddyntal, oddeutu chwe' trodfedd,yn hytrach yn deneu, o ymddangosiad garw, mewn serge; safai yn syth, a'i ystum, gallem feddwl yn fllwiaidd. Yn y Court Bouse, gofynodd am gwp- auaid o ddwfr; ac wedi iddo dori ei ayched, ac ateb rhai gofyciadau, danfonwyd ef i'r carchar. Pan doygwyd corph Carey i'r Custom's Gate, at- taliwyd hwynt gan un o'r swyddogion, ac ar- chwiliwyd of gan Dr Everite ac uu o'r teithwyr, yr hwu a weinyddai aruo ar gais y cadbn, a cliyflwynodd y corph i Dr Ensor. Symud- wyd y corph wedi byny i'r cafchM o fewn ychyd)g latheni i gell O'Donnell. Dian. oetb, gwnaed ymchwUiad arno. Gorfa. wyd i ni argraphu extras o'r Herald ar un- W.Ith ac wedi i'r cysodwyr gael chwareu teg am cddeutu tri chwarter awr, yr oeddym yn alluog i gyflenwi y cyhoedd a braslun o'r hanes am dllir ceiniog yr un. Nos Fawrth, yr oedd brysneges wedi cyrhaedd yma o'r Swyddfa Gartrefol yn Lluudain ;yn sicrhau fod James Carey wedi gadael Lloegr am.Affrica. Bum yn siarad ilg un o Byd- deithwyr Carey; a nos Lun bu chief steward y Melrose yn cysgu yn ein ty nj, a dywedai fod marwolaeth Carey yn oinadwy o druenua. Bu iarw mewa poenau dirfawr. Yr oedd un o'r bwl. edi wedi lletya yn ei ysgyfaint. A thra yn y eef. yllfa yma, yr oedd ei wraig yn ei gofleidio ac yn ei gueanu, nes oedd yn orchuddiedig gau waed ei gwr. Rhedodd mab Carey i ymofyn revolver ei oad o'r cabin, ond pan ddaeth yn ol yr oedd y llofrudd gwaedlyd O'Donnell wedi rhoddi iddo ddau ergyd marwol. Nid yw mab Carey ond 15 mlwyddoed; er.hyny, rhoddodd dystiolaeth ar- ddeichog o flaen yr hedd.ynad. Gweithred faw- aidd, isel, waedlyd, ydoedd saethu Carey. Aeth O'Donnell yn llai na CWard. Amddiflynwyd ef yn y llys gan O'Brien (iJwyddel), a myn ei i'r carcharor ddyweyd mai electric machine oedd yr iifemal trastitc a daflwyd i'r mor. Haera ei fod yn defnyddio y peiriant oherwydd fod ei fraich wedi ei phariyaeiddio. Prydnawn ddydd Mercher claddwyd Carey mewn claddfa newydd tu cefn i'r carchar. Nid oedd yno nac offeiriad na gweinidog i gario allan un gwaa- anaeth; ond yr oedd hyn yn ormod i Dr Enaor. Wedi anerch yr ychydig swyddogion a'r con. victs," gwyddfodol, gweddiodd yn fendigedig. Mae yn weddi fer, a rhoddaf hi yma. Meddai:— Friends, in the aljaenco of any ofiicial minister, I think its only right that a few words should be said over the grave of this poor man. Let us pray (erbyn hyn yr oedd pob pen yn noeth). '0 Thou omnipotent, omnipresent, and omniscient Ruler of the universe, we reatoie, as is fit, the mortal remains of this our weas ana erring brother to his mother earth. His immortal part, we are certain, ia also under thy guidance and control. We bow to the Omni- potent. Yet we would at the same time re- member that mercy is the attribute of God him- self. In mercy then look down on these, the widow and the helpless orphans, as they stand beside this open grave. Grant that time, the con- soler as well ss the avenger, may throw a thick veil over their past. Grant, Lord, that in all their future they may seek and find Thee to be a very present help in time of trouble, and the Comforter of the widow and orphans lu the time of their affliction. Amen. (Gweddi masonic ydyw, ebent hwy.) Yna gosodwyd ef yn ei argel wely gan y carcharorion. Mae yr holl dref yn canmol y Dr am ei ddoethineb yn yr amgylch- iad. Boreu heddyw (dydd Gwener) cafodd cyfreith- iwr O'Donnell gyfle i'w amddiffyn. Dywedai y carcharor, mewn atebiad i'r ynad, mai mewn hunan-amddiffyniad y saethodd ef Carey. Haerai yn mhellach fod Carey wedi .cynyg ei saetha ef. Ni wuaethjyr ynad ei gredu, a thraddodwyd ef i sefyll ei brawf yn y brawdlys nesaf. Cefais gip- olwg arno heddyw; mae yn hynod o dal, dros chwe' throedfedd, gyda breichiau hirion, pllr o esgidiau newydd am ei draed, a diliad gweddus am dano. Mae Mrs Carey yu derbyn caredig- rwydd a chydymdeimlad mawr. Codir trysorfa iddi gan rai cyfeillion. Dyna i ti, ddarllenydd, freslun o'r hanes. Gweithred ofnadwy ydoedd cymeryd ymaith fywyd Carey o dan orchudd cyfeiilgarwch. Cydyfent, gan ymddyddan fel flryndiau; ond yr oedd digon o ddiaiol yn O'Donnell i'w eaethu.—Yr eiddoch, (cc., HARM EnEN. I Swyddfa'r Herald, Port Elizabeth (gynt o Llano 1 fynydd), Awst dydd, 1883.

YMWELIAD Y PROF. W. AUBREY POWELL A CHYMRU. Diau y bydd yn llawenydd gan filoedd ddeall fod un o ser dysgleiriaf y byd cerddorol yu America, y Prof. W. Aubrey Powell, yn bwriadu ymweled si Chymru, gwlad ei enedigaeth, tua diwedd y mis nesaf. Daethym i adnabyddiaeth a Mr Powell ddeunaw mlynedd yn ol, tra yr odd ya cynal rhes o gyngherddau drwy swydd Schuylkill, a minau ar y pryd yn weinidog yn Minersville, Pa. Mi gciiai byth am ei gyngherdd yn Minersville. Yr oedd Mr Powell yn cauu The Ship on Fire," ac fel arfer yn chwareu ei gyfeiliant ei hun, lie mae "n y dara ddesgrifiad o tam yn rhuthro drwy y fflimau a'i'babiu yn oi brelchiau: Yr oedd yr olygfa mor fyw, a'r effaith mor angerddol, fel ty neidiodd boneadiges Ger- manaidd ar ei thraed, g,m daro ei dwylaw yn nghyd mewn gwallgofrwydd, ac ebo hi-" If that man would go to hell, I would go with him 1" Yr oedd y cyffro yn ofnadwy. Bwriada Mr Powell gynal niter o gyngherddau yn Nghymru yn ystod Tachwedd, Ehagfyr, a lonawt. Bydd yn cynal y cyntaf yn Llandudno ar ei laniad, a'r neb a fynoat sicrhau ei waaanaeth, gallant wneyd hyny drwy ohebu yn ddioed a.'r—eiddoch yu wasanaethgar, J. fipiNTHsa JAMES. Llandudno, Medi 20fed, 1883.

BEWARE of PACKAGES of IICJUKIOUS STUFF purporting to make genuine HOP RITRERS; alao preparations and fluids aoid to contain all the proper- ties of HOP BITi'EttS. The genuine is only pat up in very large square panelled bottles, Dr Soale's name Jjwh ia the glass, white I label on one side, with iiiaek letters and green hop cluster; the other side yellow label with directions in English and German, jilanufactored only by HOP BIT VERB COMPANY. Corn Flour JOHNSTON tditw t Gobbu.—Gyda llaeth.y bwyd mwyaf perffaith i blint. Y mae yn dra rnsgorol "-Lal. Ar werth gan y Grocers Teulaaidd mwyaf parchus. Na ehymerweh eicli twyllo. J. a G. /ohuaton oeddynt y rhai cyntaf yn Lloegr i hysbysu ac fhgyflwyno Corn Flouer i tarchnadoedd Lloegr a'r rhai Trainor, ac y mae eu henwan yn dderbyniol yn mbob parth o'r byd fel siorwydd am y Corn Flouer goren. a chymerweh amU; ae na chymerweh eich twyllo. Temperance seams on the increase, if we may judge by be extraordinary damand for the Afontserrat Lime Juice; over 100,000 gallons being imported annually. The Lancet Bays:—"Ihe Montserrat is purest, and we ojunsel ti epablic to drink it. As a rule, Lime J nice is partioaar during the summer, a far mere whclesasae drink tnan any torm ot aicotol. Wo have subje-eted the samples of the 'Limo-Fruit Juice' of themontierrat Company to fit 8ua,y.is, to teat its quality and purity. Wø have (omvl illo be in 60und condition and entirelyfret fromaduteeratwn." jiO-N" I'.SKHltAT Lime-Fruit Juice andcordialgi. Umettaor Pare Lime Juice Corfli18, Aromatic C'iove, Strawberry, liaapberry, fiarsaparills, Pine-apple, Jargonelle, Peppermint, Quinine, &c, B ANHWYLUBKAtj Y a sychder.uoglaia ac aneamwythder, yn acuoai pesweh ac yn niweidio y llais. At yr anhwyiderau uyn defnyddir Epps's Glycerine Jujubes. Tueigyflyrddiad i'r chwar. enau, y foment y cjmhyriir hwynt i augno, y mae y Glycerine yn gweittiredd ya hynod effeithiol er lachad. Gwerthir ef yu uaig mewn blychau 7¡}c a la lie, wedi eu harwyddo ••Jamca Epps & Co., Homeopathic Uhemiata, London."—Llythyr a dderbyniwyd: "Foneddigiou,-Byddai yn ddy- ddorol genycb, efallai, wyood fy mod, ar ol prawf helaeth o'r Glycerine J uj ubes, wedi caul allan eu bod o fudd neillduol (gyda ch, northwy meddygol neu heb hyny) mewll pob ahcB brcu 0 anhwyiderau I y gwddf. Y maent yn clirio ac yn meddalnau y llais.—Vr eiddoch yu ifyddlawn, Gordon Holmes, L.K.O.P.E., Senior L'hywciiu of tie Municipal Throat and Ear lnftrmary." alt.

NEWYDDION CYFFREDINOL. Y mae dyn o'r enw Nuttall wedi cail at anfon i garchar am wythnos gan ynadon Biackfriara am ladrata ci perthynol i'r Parch A. de Foaftine, perigior y lie hwnw. Dygwyd pedwar o swyddogion Byddin Iachawd- wriaeth gerbron yr uatusiaid yn Notti4liamlddydd Meroher, ar y cyhuddiad o acliosi cynnwrf mewn pentref cyfagoa. Fodd bynag, tynwydy gwyaiadau yn ol, a chyughoioddj prit ynad i'r Pycidia o hyn allan ufuddhau i orchymynion yr heddgeidwaid. Y mae cof. golofn ar fin cael ei chodi yn Pieetoa ar ol Mr Edward Harman, yr aelod ijeneddol di- weddar dros y fwrdeisdref. Y mae Mr C. J. Bishenden, y dadeanydd ad- nabyddus, wedi penderfynu rhoddi 300p o yagolor. iaeth i'r tenoryad Seisnig goreu. Clywid yr opera Faust, yr hon oedd yn cael ei pherfEormio yu Manchester nos Fereher, drwy oiferynoliaeth y telephone, gan foneddigion ya Warrington. Adtoddir fad piinder arian yn bodoli yn Canada eto. )(maeariuaayaraflweaidyfodiadyzyowch yno. Yn :marchnad Caer, ddydd Mercher diweddaf, gwerthai y pytatws mapium bonum am 2s 90 y 120 pwys, neu tua ffyrling y pwys. Yn ol yt adroddhdau o bob rhan o'r wlad y mae y cynyrch eleni y mwyaf a gaed er's blynyddoedd. Y mae gwarcheidwaid Holborn wedi penderfynn rkoddi i bob aelod o'r tlotty ddeuddeg owns a byagod coginiedig, a swm cyffelyb o bytatwa, i giuiaw unwaith yn yr wythnos. Y mae tua hanner cant o achosion o wenwyniad drwygymeryd lead wedi c-tel eu darganfod yn Ebbw Vale a Thredegar. Ofuirmaiynydwfry, mae y gwenwyn metelaidd hwn, lie y mae II awdur- dodau yn parotoi i gael dadansoddiad ohono. Yn Iioacombe Down, Wilts, ddyddJMercher di- weddat,. cynhaiiwyd cyfarfod blynyddol cyntaf Byddiu y Ruban Coch." Y mae y Fyddin yn gynwjeeiig o yfwyr eymedrol" Mewn atebiad i ofyuiad y mynwyr Cymreig, y mae Ardalydd, Hartington wedi hyabyau naa gall efe ddyweyd pa un a all y Llywodraeth ddwyn. mesur i mewn y tymhor nesaf yn ymwneyd a'r etholfiaint. Y mae cardotyn newydd farw yn Illinois yr hwn oedd wedi casglu tfortiwn o t>5,0u0 o ddoleri, er ei fod wedi ei eui yn cripple. Ar detfyn y rhyfel Gartrefol Americanaida pwrcasodd Biwt o ddillad gau nen filwr, ac aeth oddi amgylch yn hono, gas ddyweyd iddo gael ei anafu yn y rhyfel. MewiL tair blyncdd casglodd 65,000 o ddoleri, yna neill- duodd i fyw ar eu llog. Yn Stratford, Essex, ddydd Gwener diweddaf, caniatawyd gwys yn erbyn clercBsrddLleol East- ham a Barking, am saethu ohono at heddgeidwad yn y nos. Y mae ta hyn o bryd 120 o newyddiaduron yn cael eu cyhoeddi gan Negroaid yn yr Uuol DIil- eithau. Y mae uylchredial organ y Badyddwyx Negroaidd yu Philadelphia yn udeng mil yn wyth- nosol. Y mae parot perthynol i signalmtn o'r enw Ja bmau wedi cael ei golynu l farwolaeth gaa weuyneu. Yr oedd yr aderyn wedi ei roddi mewa cuje y tuallau, a thybir iddo geisio pawenu gwen- ynen, ac i niter ohonynt mewn caulyniad wneyd ymoaodiad ama.

TEISi-BAU LLYSIBUOL KKKNICK AT LADD LLYNGYB. W Pe bvddai yn gwybad gwwtk Town" hyn, fyddi dim Ya te,bobddynt. Os ydych yn dyoddef oddi wrth ddolur y Pea Anhwyiderau Geriawg, Diflyg Treuliod rbywmedd, tiewynwat, s Dolur y Wyntlbt TUfclWCH BBLKNI LLYSIEUUL KEBNICK. maent ya fychain, ao felly yn hawdd i'w cymarytt aunidywyn anKenrheiiliot i aros yn y ty tra ys on ymeruidya.Y maent ya cryfhaa y cyfansoddiad, ao y maent wedi ea treiu gan hloedd so wedi ea dadø- uieoay .iBi«eth v ut LERPWL.—Dymunem hysbysu fod Meistri Foulkes ttud Eva-li,ein Agents yu Tithebarn-atrect, wedi symud i 2a, Dale-street, ac yn puihau let. Dosbarthwyr y Oensitl a'r Geninen.

10 LO CAERNARFON. Yr lolo maW! el a1wad-un didwyll, I ? Nodadig fel beinUad.— Owrllon, a'i fron yn ddifrai,— Gwr uniawn, goreuli enwad. DBWI AB SBLYP.

Y BARDD MEWN ADFYD OHERWYDD COLLI EI OLWG. 0! fy Nnw, myfl na ad—fy hunan,— Cofla heno'r Ceidwad; Trwyddo Ef, i'r net, O! fy Nhad, O'r fan yd-oyf, rho fysediad! R. o Fadoo.