Y Genedl Gymreig

BRAUWRIAETH GWYDDELIG YN GLASGOW. Bydd SweDer diweddaf cymerwyd chwech o ddynion i'r ddalfa yn Glasgow ar y oyhuddiad o iod yn gyfranog yn y ffrwydriad a gymerodd le yn y ddinas hono ar yr 20fed o lonawr diweddaf yn -Dlltn i'r gwaith nwy. ac hefyd yn nglyn a'r brad- wtiaeth dyanmeitaidd yn Ngorsaf y Caledonian Bail way a'r Forth and Clyde Canal. Enwau y oarcharorion ydynt Terence Mc'Dermott, 20ain oed; Henry M'Cann, 47; Peter Callaghan, 47; Thomas Devaney, 40; Patrick M'Cabe, 50; Patrick Drum, 64. Ar hyn o bryd nid ydyw yn vybyddus pa fodd y daeth yr awdurdodau i gol- eddu ambeuaeth ar y personau uchod. Dygwyd hwy o flaen yr ynadon ddydd Sadwrn, a gohiriwyd eu hachoa hyd ddydd Llun. Pellebyr hwyiach a hysbysal fod tri charcharor wall wedi eu cymeryd i fyny ar yr un cyhuddiad. Y mae yn awr naw o bersonau mewn dalfa, y rhai y crod yr awdurdodau oedd a wnelont a'r ymgaia i ehwythu i ffny y gwaith nwy, &c. Y mae yr oil 0'1 naw yn Wyddelod.

Y LLADRAD AR EMAU TN I BIRMINGHAM. Dydd Mawrth.'yr wythnos ddiweidaf, derbyn- iodd y Prif-gwnstabl Farndale, Birmingham, •ypynau o emau wedi eu niweidio, y rhoi a ad- nabyddwyd wedi hyny fel rhan o'r ystoo a lad- ntawyd oddi ar y Mri Mole a'i Feibion, High- street, Birmingham. Hwyrach y coflr fod gweith mWDjt 5000p a 6000p o emau wedi cael eu llad- jrata gan ryw ladron medrus o'r lie uchod tna phedwar mis yn ol. Daethpwyd o hyd i rai o'r gemau pan yu carin thyw weithrediadau yn ulaon-yu y Mersey. L'usgwvd parsel i tYnY, yr hwn a welwyd a gynwyeai dd.ruau o oriaauron, ymyhu lockets, ya nghydag amryw weM<U)on ennU o emau gwerthfawr. OynwyMt rhai o'r darnau oriaduron enw "Mo?e. Birmingham,^ M ?tMbyddw)d hwy ddydd Mnwrth fel ?"? .Mdo a ladratawyd oddi arno ef. ? oedd y !M?wfdi gofalu am ?y?eryd y ceryg gW6rth- iawr vmaith, ac ?. tafluaDt y d.?.u tuallaa frafon 1ersey. fel na ellid olrham y ttoa?edd- wyr.

RHODDI TAS WAIR AR DAN. I OWAS DIALGAR. Tn LIys Ynadon Sirol C?Marfoa, d?Jd ?????haddwyd Morris Owen, M ei gyfadii?,i iad ei bn, 0 rod1. tas walr a ân, M yr !S?n cyn- thai perlhynol 1 David Williams, BrynbugcUi?. a?. P'-???r.n yr heddgr idwaid gan yr M"d? ?-?S D?tca.-D.Tid Williams a ddy. iTeda i'wdM w?r fod ar d? ar y dtwrnod cry. ?die Yr oedd yn adnabod y CMcharar, yr ?'?<'u?? P?eithio gydag ef wythnos yn hvr wythnos, fel y cYtunwYd ag et. P? fodd bynacf pan gWB^ Mdooi f:y!I?. s?thod. Xti ddarbyn, Kan dd.d!eu iddo gael ? fie y SS?'Sy? n.?? o et i weithio, Yna aeth y car- nWor i ffordd, ond cketb yn ol dMehetn yn mhen ?diRor? pan y rhoddodd y tyst ddeg swllt ?huMit 'ddo. Derbyniodd banner pwys '0 S.ht<'co tm y bu yn ei wmanaeth. CyfnM cf y "??w.aeth i'r df? oddeutu deg punt M ell:i. Nideeldef(ytvat) adref pan y cymer- !°5° Ji y dv?dd!ad le-Ty.tM Ellen WU)i.?. °?L?6tHaenaf,iddi ,anfod v das ar d&n '5???tdo'i gloch foreu ddydd M.wrth. ?Sd ei chymydogion i'r fan yn ?iong?cM. Yr oedd yn adnabod y carcharor ere blynydaoedd K Parry Pon-yr-yrfa, Clynnog, a <??' iddo S?. ??rt?y. i dd^cd yt?fcreu Sdd MawrtU. Gwnaed mwed ? mawr !1 n- vTdi. yn ol eifam « o lop I ?p- B?d?dw? EMM JonM (60), C?mMfoD, a ddy. !edeti iddo gvfarfod y carcharor foreu ddyQd .awrth,oddeutu bMoeraWt wedi n«w,yn Ty ii-y- cei. Gofyuodd y carcha?f iddo, "? r?dych we(h clywed am dau? a. maa'n deb YR P" 1 Datebai y ty.t. Dywedodd y c?huddeai? yn tchcHMh, "Yr wyf yn myctd i rf'?r f? bun ?rny." & sier- hooea fddo fod Nu CWtryh ?tfa'iteit.tr.mewh peTtbyu& it'?tofdd yn d 1,]e(¡" Judo iel e't)?. U" celd Muo o. d e s eu gwe th punt o'r dM wedi ei llosgi, ac iddo roddi y fatsen yn mhen y du, Myn? rhedeg i flordd. Nid oedd gauddo äian i dd).nc. a'r peth goreu iddo ef wneyd fyddai rhoddi ei bun i f3mr. Cymerodd y tyst øfal yn- Jdo, M aeth ag ef i Of,a! yr ''??'?'°'t", „ James (16), Caernarfon, dyetiBi Iddo dderbya Y c*rcharor mewn g.<.d ddydd Mawrth ?wedd&? Dywedodd wrth y tyst iddo fod yn gwvitUo yn y cynauaf t!?!r..M i David Williams wrthod talu ei gvfiog Idddeutu punt yn <y. Boreu ddydd Mawrth yr oedd yn pallio Bryn. bo geilis; pall. Y trodd ei feddwl i wneyd colled iddo, a rhoddi y das wair ar dan. Nid oedd wodi amefLUU gwneuth, u.. T"O.'L- _L_Iit ur mwy na gwerth punt o gol ea ls g dalt hyn iL ddywowt t?<<tMt.<<h<t"P<" '°, & dd1wedai. oud dywedal yD =he,) nad oedd yn bwriadu rhoddi unrhyw drafferth iddynt, nag » n gael y bai.-Trosglwyddwyd ef i «J>»w»{ fa y brawdlypoodd, a rhwymwo Y tYstiOu yn 7 swm o lOp i rcdii en prMeDOI&D.

-————- j OAERNARFON. I Deallwn fod cwmni enwog Sam Hague yn bwr- iadu ymweled i Ohaemarfon ddiwedd yr wythnos hon. Rhoddir dan beiflormiad ganddynt yn Y nuild Hall, un nos Wener, a'r llall nos Sadwrn. Gwyddyr mai hwn ydyw un o'r cwmwau enwocaf fel minstrels a fedd y deyrnas, a chredwn mai dyma eu hymweliad cyntaf athref Oaernnrion. Yn mhlith y manteision a roddwyd i Gaernarfon i n ddiweddar, nid ywyddwy bont (draw- bridge)- un o ba rai a osodlr i gyaylltu y ddwy ochr dros y patent slip a'r llall ar draW8 Y niynedfad i'r doe-y llaiaf ohonynt. Diau y bydd y ddiweddaf yn fan- tais fewr i'r rhai fyddant yn glamo gyda'r ager- long o sir Fon ar y landing-stage newydd. Yn y llys trwyddedol a gynhaliwyd ddydd Sad- wrn. yn y Neuadd Sirol, trosglwyddwyd trwydded y IVictoria :Vaults, Porthdinorwig, i Charlotte Roberts, gweddw y diweddw berchenog; eiddo y Prince of Wales Ian, Pen-y-groes, i Mr W. J. Williams, yr ymddiriedolwr yn y methdaliad j eiddo y Rhyddallt Inn, oddiar Isaac Davies James Ottley. Mr David Owen (Bangor). a wnaeth gais ar ran John Eughes am drwydded eyiiawn i'r Brittania Inn, Potthdmorwig. Can- iatawyd v cais.-Yn v Neuadd Drefol, ddydd Llun, gwnaeth Mr G. Thomas, cyfreithiwr. gais ar ran y ty coffi newydd yn y maea am btlhard hemse, yr hyn a ganiatawyd. Adnewyddwyd 62 o drwyddedaa. COLEG HYFTOBDDUDOL GOOLSOD CymRu.-Cymer ymddiswyddiad y Parch J. S. Boucher o fod yn brif-athraw y ooleg uchod le yn mis Hydref. Y mae Mr Boucher wedi bod yn dal y swydd er y flwyddyn 1865, a bu am wyth mlynedd yn brit- athraw yagol ihamilton. square, [Birkenhead. Ym. gelsia nifer mawr am y swydd, yr hon sydd yn n J J—„ v. MWMV 'If" vrnnø;D- werth 350p yn y uwyuuyu- A- =¡<6 J' BV-J wyr y mea Mr W. Morgan, is-athraw y coleg, a r Parch Owen Evans, B.A., minor canon Eglwys Gadeiriol Bangor. LLYS YK YNADom BWBDBIBIOL.— Dydd Llun, gerbroa y maer (Mr G. R. Rees), a Major O. Thomas, cyhuddwyd Owen Oweus o fod yn feddw ar y 25ain cynflsol. Dirwywyd ef i 5d a'r coetau; eto William Roberts, South Pen'rallt, am yr un trosedd ar yr 20fed cynflsol, a ddirwywyd i 5! a'r costau. LLY4 Ya YNADON SIROL. Dydd 8adwrn, ger- bron Syr Llewelyn Turner (cadeirydd), Dr Taylor Morgan, Mr W. T. Poole, Mr W. Darbishire, Mr George Farren, a Mr E H. Of en, cyhuddwyd John Jones, cariwr, o adael*trol yn cynwys dynamitear oohr y ffordd am yr yebaid o ugain mynyd. Amddiffynid gan Mr Allanson, ac erlynid gan yr ]Fi!.brif.gwnstabl Davies ar ran yr beddgeidwail.-P. 8. Rowlands (36) a dyetiai iddo ar y 24ain cynf.sol ganfod y drol ar ochr y ff >rdd eydrhwng Penllyn a Llanberis, yn ngofal bachgen nn ar bymtheg oed. Yr oedd yn y drol amryw • i J J. naAA tt flfcbau, pa rat a gynwyseut aynumuc, ou yl j ceffyl wedi cael ei gymeryd ohoni i, fyued a throl arall i'r pylordy oddeutu hanner milldir o'r fan. Khybuddiw/d y diffynydd i fod yn fwy gofalus rhagllaw, a gorcbymynwyd iddo dalu y costau Cyhuddwyd un Evan Williams o Jarfer gaff Ym. ddangosai Mr G. Thomas ar ran Bwrdd Celdwad- wyr yr Afonydd. Gohiriwyd yr achos ar gais y diffynydd hyd y Sadwrn cailynol.—Dygwyd cyhuddiad yn erbyn William Hughes, chwarel- wr, genedigol o Bettws-y-coed, o ladrata corn arian (bombardo) yn meddiaut Seindorf Bres Llaurug -Robert EvanB, ysgrifenydd y s)indorf, a dystiai i'r carcharor, yr hwn oedd yn aelod o'r seindorf, ddiane ymaith gyda'r offeryn-gwerth 26p-perthynol i'r Mri 13esson & Co., 190, Euston-road, Llundain. Yr oeddjyr offeryn wedi ei logi. Elizabeth Williams, Newborough Arms, Cwm-y-glo, a ddywedai fod offerynau y seindorf yn cael eu cadw yn ei thy. Yr oedd yn cofio i'r carcharor ddyfod yno ar yr 17eg cynflsol, a ehy- merodd yr offeryn ymaith, gyda'i chaniatad, gan iddo ddyweyd el fod yn myned i'w arddaneos i Mr Assheton Smith. Ellis Thomas Williams, Pen-y-graig, Cwm-y-glo, adystiai el fod yn aelod o'r seindorf. Yr oedd yn ooflo noawaith yr 17eg cynflsol. pan y cantyddodd y carcharor ar y ffordd ger Penllyn gyda'r offeryn yn ei feddiant. Ym. ddyddapodd ag ef, gan ddywedyd wrtho ei bod yn rhy hwyr i fyned i'r "practice." Yna aeth ar hyd y ffordd i gyfeiriad Caernarfon. Robert Thomas. Llanrug. aelod o'r seindorf, a dystiai iddo wejed y carcharor ar noswalth yr 17eg cyn- fisol: yu Cwm-y-elo. Daeth i'w dy ef gyda'r offeryn yn ei feddiant, gan ofyn am fenthyg lie. Gwelodd ef wedi hyn yn mened i gyfeiriad Caer- narfon. P S. Pritchard (46), Caernarfon, a dystiai iddo fyned i chwilio am y carcharor ar yr 20fed cynflsol. Aeth i Lerpwl, a chaofyddodd yr off- eryn yn 94, Dale-street. Daliodd y carcharor yn 24, Crocker-street, allan o Staul y-roxd, Lerpwl, a chyhuddodd ef o ladrata yr offeryn, pan yr atebodd na ddarfu iddo ei ladrata ond iddo ei adael mewn ty yn Nghaernarfon, a chatodd 3s am dano yn y ty. Pan yr oedd yn mynei » lawr Dnle-ftreet, fodd bynag, dywedodd iddo ci ladrata ai werthu-ac nis gallai wadii-i Mr George Jorden, Dale street, am 3^3. Nid oedd ganddowaithneuni fuasai yn ei wneyd. Hys- bysid fod gan y carcharor wraig yn y dref hon, alifodelyfedr dianc dros y erydd Dedfryd- wyd ef i ddau fis o garchariad gyda Ihfur caled.- Cvhuddwyd John Davies, milwr, o ladrata over. coat berthvnol i Owen Griffith, p-st-boy yn y Padain Viila Hotel, Llanbeii.Ymddengys i r carcharor ei Ilatrata o Ddolbadam, Llanbens, gan ei gwerthu iun John Coalfield, Bangor, am it 6c, wrth yr hwn y Bicrhaodd iddo ei pbrynu am gini. Canfvddwyd y gob ar y 27ain gan P. S. Rowlands, Llanberis. yn y British Hotel Bangor. Dedfryd- wyd ef i fi; o garchariad gyda llafur caled. —Cy- huddwyd Owen Roberts o fod yn feddw yn Llan- llyfni. Dirwywyd ef i 16s yn cynwys y costau Y BWUDD YSOOL .—Cynhaliwyd cyfarfod misol y bwrdd uchod nos Lun, yn y Neuadd Drefol, pryd yr oedd yn presenol Mr W. P. Williams (cadeir. ydd), Mr J. Menzies, Mr R. Newton, J. Edmunds, Mr R. Williams, Cadben (I. B. Thomas, a'r Parch J. Hughes.—Darllenwyd llytbyr oddi wrth y pril- gwnstabl (Mujor Clayton), yn hysbysa fod nifer o blant yn y dref, rhai ohonynt wedi eu gwisgo yn dda, yn dilyn yr arferiad o fyned ar ol teithwyr (tour- ists), gan ofyn am arian. Gofynaia allaaai y bwrdd wneutburrhywbeth errhoddi atalfa ar yr arferiad an nheilwug hon Yr oedd aylw yr heddgeldwaid wedi ca-I ei alw at y mater. Perderfynwyd fod i feictriaid yr ysgolion rybuddio y plant o'r peth. — Mr Robert Williams a alwai sylw at y modd y gweinyddid elusenau lleol. Ynystod araeth faith dywedodd fod gwahaniaeth dirfawr cydrhwng Caernarfon a Bangor mewn materion addysgawl. Yr oedd Bangor yn awr, drwy fod wedi gweinyddu ei helusenau mewn dull priodol, yn mwynhau un o'r ysgolion goreu yn Njjogledd Cymru, set Yagol y Friare, tra yr oedd Caernarfou trwy ei difaterwch wedi gadael i rai elusenau gwerthfawr gael eu gwario mewn modd ydoedd bron yn ddifudd. Adroddodd iddo fod yn ym ddyddan a boneddwr adnabyddua yn y gymydog- aeth, a phan yr hysbysodd wrtho am yr elusenau, braidd nadydoedd yn credu, gan na chlywodd ddim yn eu eytoh. a phe buasid yn crybwyll wrth nifer mawr o'r trigolion fod eluse au yn Nghaer- natfon, buasai yn ddiamheu yn creu syndod, nid bychas, yn eu plith, gau en bod wedi eu cadw hyd yn hyn yn hollol amddifad o'r ffaith. Nid oedd ef yn bwriadu priodoli unrhyw gam-ddefnyddiad ar ran ymddiriedolwyr yr elusenau hyn, ond yr hyn y cwynai o'i herwydd ydoedd fod rhai ohonynt wedi bod rhywfodd yn esgculus o'r ymddiriedaeth ydoedd wedi ei gosod arnynt. Byddai iddo yn gyntaf alw ea sylw lit y Morris' Charity." yr hon a sefydlwyd yn y flwyddyn 1720 gan Dr Morris, Caernarfon, gyda'r amcan o tddysgu neu brentisio plant ttodion perthynol i blwyfl Llanrug a Llanbeblig. Yr oedd yr elusen yn ystod y blynydd- oedd 1823 ac 1831 tel pe wedi ei cIodi beibio, ao nI chlywid dim am dani. Yn ystod yr adeg yna yr oedd yr elusen wedi cynyddn, a phrentisiwvd deugain ofechgyn gan roddiprnniulII iddynt o lOp a phunt yn flyuyddol taagat en dilladu. Yr oedd y oyllid yn deilliaw o ddemyn o dir oddeutu 137 o aceri, pa un oodd wedi cynvrchu am yr ugafn mlynedd diweddaf oddeatu 107p yn flynyddol. Y cyllid i fyny hyd y flwyddyn 186) ydoedd oddeutu CoOp yn flynyddol. Argais Mr Met zieseawodd Mr Wiiliams yr ymddiiiedolwvr a etholwyd yn 1SSl, pa rai oeddynt Arglwydd Newborough, Eagob Bangor, Mr As-,hetnri, Smith. Mr Rice Thomas, Cadben Wytn Gnfflth, Ur Millington, Mr^Wil- lia-n Poole. Cadfridog Rowiands. a'r PaKh Wn Iliame, j, lwn fu farW yn ddaweddw Me^wn atebia i Mr Newton, ricrhai fod yr elusen yn agored yr un mor gyfreithUwn^ g ^h l!ach ,ylozd i 1-t-a --ill- Oofnododd yn mhellach alusenau otaill 8ef oiddo Ellen Griffith, 4p yn flynyddol; Madam Jones, lp Yn RyDyddol; an- wybyddnø, 2p yn flynyddol; Hugh Evans, Tre- farthen, lOp yn dynyddol; ae eiddo Griffltb ? WiUijLms a Syr William Thopmo. Pe byddal i Elusen Dr Morris gael ei gweinydda yn briodol I bUM,i yn nlwoddoli mwy 0 to30J,S^lfynJddoi no?r hyn ydym In aWl. gan adael -Xan- rhydeddue i sefydlU 1s; 01 ramadegolYD 1 dref hon. -a-- -I- ?-hnr Wrth ddybenu cynygw 2u DOQ I wkl- i-D- SeM ao JrMtJMdbwtdei?r.folgydMo.e?u.t.aao.. DwyUMt wneydymchwiUadi'rMhoe, acifyned at ymddiriedolwyr, ao i osod y mater ger eu bron. Wedi Biarad pellaoh padwyd i wddi y mater dan vatfTiMth pwyHgbt y bwtdd.?—Awg??ymw?ya ?yn ?cYf?od?dyhybuddion Y p?twyayn a*en- orof i'w cyhoeddi, wedi cael eu Uedaenu y y<? y? erfyn am bresenoldeb y plant yn yr ysgol ?th ??th allan o ddeg yn yr wythnos M 08 na byddai i'r rhieni jeftredu ya ol y rhybadd bvddent yn cael eu gwysto ge?bron yr ustusiaid. bTK> iBcatML.-Cynhahwyd y cyfarM misol ddydd S?Wtn. pryd yr oedd yn breeenol Mri John Thomas (cajeirydd John Jones, D. P. ???U?ms 0. 0. Roberts, E. H. Owen, Thomas Williams, William Jones (M'.nHyM). William Hughes, David Jones (Wem.Ieu). Thomas Williams, Michael Owen, John Roberts, Leww Edwards, Hushes, J. MenziM, John Thomas (Clynnog), H. Parrv W. A. Darbishire, Hugh Thomas, R. H. Par? Owen Roberts, Richard Hughes, Dr Kirk, a'r Parch Beea Jonea.—DatUenodd y clere (Mr J. II. Thomas), adroddiad oddi wrth Dr Rees, y swyddog meddygol, mewn perthynas i sefyllfa y gymydogaeth, a'r hyn a ddylid et wneyd yn yr ardaloedd cylchynol rhag y dygwydd i r haint dinystriol, y colera. wneuthur ei ymddaagosiad. Hysbysai fod sefyllfa ardal Porthdinorwig Yn gi f- ryw ar hyn o bryd fel pe dygwydd-Ai i'f haint wneuthur et ymddangosiad, y bydilat i luaws mawr o bobl fyned yn aberth iddo. Adroddai yn gy- ffelyb am Tal-y-sarn a Llanllyfni, a cbymerdwyai hwynt ifyned yn mlaen Rydt gweithydi dwfr, &c. Awmai Y dylid lledaenu rhybuddion yn anog ai i'r trigolion fod yn ochelgar, so i osgoi pentyriad budreddi mewn cytiau mach, &Ar gynygiad Mr MeDzies, pasiwyd arfod l r arolygydd (Ur T. U. Jones), edryoh fod y cymeradwyaethau in yr adroddiad yn cael eu rhoddi mewn gweith- lediad-Dygwyd mater y prif-ffyrdd gerbron yn nesaf. Mr D. P. Williams a ddywedai fod Llan. b-ria wedi gwneuthur llawer gyda r ffyrdd, as wedi awario oddeutu 16p y fiildir gyda hwynt yn ddi- weddar. Tystiai fod ffyrdd Llanrug mewn cyflwr truenus.—Mr Thomas Hughes (Bettws Garmon) a vorpdai fod tair milldir o fforld yn y plwyf hwnw weai costio 36p ychydig cyn mis Mawrth. aln bod yn awr mewn cyflwr da. Mr Thomas Edwards a awgrymai fod Llanllyfni wedi gwario lOp gyda'r ffyro d dan yr ystyriaeth eu bod i gael eu cynal can y plwyfi, a dymuaiad y plwyf ydoedd eu cael danlywodl aeth y festri.-Mr WilliamRoberta(Clyn- noe) a ddywedai fod y plwyf hwnw yn dymuno yr un modd, a'r ffordd rataf ydoeofd y fioidd yr cedd y ftyrdd yn cael ei cynal yn awr.—Mr J. Jones a dywedai y dylai y ffyrdd gael eu gwneuthur yn y modd mwyat cyfleus. ae yn y ffordd ratal, a'r bobl eu hunain i'w llywodraethu-ae y dylid cael y llywodraethiad sirol i ddwylaw y bobl, yn hytrach na bod yr ustusiaid yn cymeryd y ffyrdd, y pont- ydd, &c., i'w dwylaw, pa rai nad aeddynt yn gyf- rifol, ac heb eu hethol yn flynyddol gan y bobl. Yr oedd yr un bobl a ffafriai y dull o gario yn mlaen y ffyrdd gan y gwarcheidwaid yn anfon at yr ustusiaid yn protestio ya erbyn y dull. Dylent hwy, y gwarcheidwaid, fel y tybiai ef, gael yr awdurdod i'w dwylaw eu hunain, f el cynrychiolwyr y tretidalwyr, ac fel y cymoradwyid ef dan y ddeddf a basiwyd yn 1878.-Mr Darbishire a gyd- syniai a Mr Jones. a barnai y byddai yn rhatach o lawer pe byddai i'r ffyrdd gael eu llywodraethu gan y bwrdd hwn.—Wedi peth ymddyddan pell- ach ar v mater, pasiwyd ar gynygiad Mr D. P Williams fod pob plwyf i anfon petitions yn union- gyrchol i'r brawdlysoedd chwarterol nesaf.-Dar- llenwyd cotaodion pwyllgor plwyfol Llanfair-is- gaer. Pasiwyd gan y pwyllgor eu bod i gario allan y drainage scheme fel y cymeradwyir hi gan y peiriannwyr.—Mr Rees Jones a ddywedai y gellid gwneuthur draeniau am oddeutu 2,OOOp, ac y gall- ent gael dwir o ddwfr-gionfa i flushio am bedair awr ar hugain, a phe gallant lenwi y pibellau am ddeng mynyd byddai yn ddigonol. Gellid cael dwfr gronfa o'r Bush, as oa byddai i hono brofl yn rhy fychan, gellid coneryd Tan-y-maes ato.— Mr William Jones a gynygiai fod yr hyn. a gymer- adwyai y pwyllgor i gael ei fabwysiadu.—Mr D. P. Williams a gynygiai fod cynilun penodol i gael ei roddi gerbron yr arolygyad, gyda golwg i tab- wysiadu y cynilun rhataf. Rhoddwyd y ddau gynygiad gerbron, a phasiwyd y diweddaf.—Dar- llenwyd llythyr oddi wrth Fwrdd y Llywodraeth Lleol yn gofyn pa gynydd ydoedd weai ei wneyd gan y bwrdd mewn perthynas i'r cartbffosydd gan dwfr yn ardal Porthdinorwig. DarUenwfd llythyr cyffelyb oddi wrth y bwrdd mewn perth- yuas i water scheme Nantlle -Ar gynygiad Mr O. O. Roberts, penderfynwyd ei roodi gerbroa y pwyllgor.

CADWRAETH Y SABBOTd YN NGaAEa. I NARFON. SYB.—Dichon eich bod yn coflo i mi rai misoedd yn ol alw sylw eich darllenwyr at yr arferiad gwrthun o wag-rodiana ar hyd heolydd ein tret ar nosweithiau y Sabbofch. Nia gwn a fa fy aylwadau at y mater hwn o unrhyw fudd, er rhoddi rhyw gymaint o atalfa ar y drwg ai peidio; ond pa un bynag am hyny, yroedd fy amcan yn dda.ac y mao l.e i ddyHgwyl bendith ar bob ymdrech i ddiwygio fy tghyd-drefwyr, a'u codi o bob sefyllfa ddaroa- tyng,il. Yn awr y mae genyf i gwyno oherwydd yr hyn a feiddiaf ei ddynodi fel drygioni hoUol newy jd i ni yn Ngha-rnarfon. Fel y mae yn hysbys i drigolion y dret, y mae llneth yn cael ei gvtchu yma o air bob dydd, a gwneir y peth yn wybyddus i breswylwyr y gwahanol heolydd trwy ganu cloch, yr hyn sydd ddigon rhesyznol ac angenrheidiol. Eto, ni ddysgwyliais srioed y buasai hyn yn cymeryd Ile ar Udyddyr Arglwydd. Yn raddol, y mae trefydd a gwledydd yn syrthio it ddirywiad, ac y mae ya ddyledswydl ar bob dinesydd Oristionogol wylio yn ofalus symudiadau graddol y gelyn, a gwneuthur yr oil ag sydd yn ei allu er gwrthweithio ac atal pob rhith o gynydd ar anfoesoldeb yn y dref a'r wlad. Gan nad yw yr byn a gynygir i ni yn y dull trystfawr hwn yn angenrheidiol er cynhaliaeth bywyd, ac am y rheswm y gellir gwneyd hebddo yn awr, megys yn y blynyddau o'r blaen, yr ydwyf ya ddifrifol brotestio yn erbyn y symudiad newydd hwn, ag sydd yn sicr o ddarostwng ein eyraerind a gwneu- thur y Dydd Sanctaidd yn wasanaethgar I fydol- elw. Dylein fel trefwyr dd, rchatll ein lief yn erbyn yr ymosodiad diweddaf hwn ar sancteidd- rwydd y Sabboth, oherwydd y mae pob peth o'r natur yma yn rhwym o ddylanwadu yn niweidiol ar feddyliau y bobl, yn neillduol yr ieuonctyd, a pberi fod y dydd a gadwodd Duw yn ei feddiant ei nun yn cael ei fathru yn anystyriol o dan draed ei greaduriaid. Caram weled y Sa iboth yn ddydd o orphwysdra mewn gwirionedd i bob dyn ac anifail. -Yr-aiddoch. &o., I HEN DBBFWR.

I CAERWTS. CAPH, NBWYDD.—Dydd Iaa diweddaf. cynhal- iilryd cwrdd tê a gosodwyd meini coffadwmethol cspel newydd y Methodistiaid yn y Ddol. Y ddwy foneddiges a osodasant y meini oeddynt Mrs Hughes, Caerwys, a Miss Jones, Plas Iaaf, Caerwys. Oylraaodd y ddwy foneddiges haelfiyd- ig ddeg punt yr un at yr achos ya y lie YMADAWIAD GWEINIDOO.—Cyflwynodd plant y Gobeithlu ei ddarlun i'r Parch J. Rowland, ar ei yinadawiad i Aberteifi. Y llywydd ydoedd Dr Davies, yr hwn a wnaeth sylwadal1 pwrpasol ar yr amgylchiad. Anerchwyd gyda Uinell in barddonol gan Oaerwyson.

CABMEL, LLANDWBOG. n • • 1 1 CYPABFOD LLBNYDDOI.—uyaa oaawrn tuwvluu" mwynhaodd yr ysgol uchod wledd, yn y pryd, nawn, o dS a bara brith, ao yn yr hwyr gwedd feldyliol. Yr oedd y ves'.ry room wed! ei haddurno yn brydferth, a phawb yn cael pob cyfiawnder gan y boneddigesau oedd wrth y byrddan, y rhai sydd yn rhy luo,8 o i'w henwi, ond yr oedd pawb yn et le ei hun. Cyfranogcdd yn agos i dri chant o'r dantelthion a barotowyd gan garedlgion y lie. Wedi gorphen yn weddaidd, paiotowyd ar gyfer yr hwyr, a dyma y brlt wieddo ddigon, a throdd allin yn llwyddiannna, ac er fod y tywydd yn anny. munol, "Nid gormod d'od i Garmel." Llywydd. wyd gan Alafon yn ei lawn hwyl, ac aed yn mlaen fely canlyn :-Tôn agoriadol. Anerchiadau gan .> -2:- y beirdd, a rnai aonioi 1piwyat yn anwouig gau Alafon a'i frawd Griff., Am ysgtifenu gwobr- wywyd W. Jones, J. G. Evans, G. G. Owen, a R. Roberts, a rhoddwyd liyfrau yn wobr i ereill. mn gan R. O. Owens. Adroddiad gan J. W. Jones. DeaaWd gan Jane Williams ac Ann Jones. Dadginiad. U Awn, awn, i ben y Wyddfa fawr," gan barti R. Lloyd. Auerchiad ffraeth, gin Dan- iel Thomas. Caa, II Yr Eneth ar y bedd," Glan Peris. Gwobrwywyd Kate Hughes, Elizi A. Griffith, Eliu Williams, a Maggie Hughes, am adrodd, ae ereill, mewn liyfrau. Yn cafwyd deuawd "Wonderful Worlds," gan Miss Chiles, o Lundain, a Glan t'eris. Anerchiad gan Alavon. Am ddysgu o'r Rhodd Tai, gwrobiwywyd Jane Williams, John Williams, R. Jones, Maggie Jones, W. Williams, a W. Humphreys. T6agan y Plant.CSn" gan T. Jsnes. Adroddiad gan Laura A. Williams. Deuawd," Y ddau forwr," Glan Peris a R. O. Owens. Am ateb cwestiynau ysgrythyrol gwobrwywyd J. W. Jones, [a JHugh Jones yu ail. Can gan E.I T. Jones. Ysgrifenu darn o Drysorfa y Plant: gorau, Hugh Jones; ail, R. Roberts. Deuawd, Jane Williams ac Ann Jones. Traethawd ar ddaearyddiaeth Palestina goreu, John Jones ail, G. Robeita. Terfynwyd gan Glan Peris ar Rln, ac aeth pawb adret wedi eu! digoni yn gorphorol a meddyliol. Yn wir, ni welsom gymaint doniatt gyda'u gilydd o'r blaen. Yr oedd yn amlwg fod pawb wedi gweithio ar gyfer y diwrnod, a hyderwn nad ydyw hyn ond dechreuad gweithgarwcb, ac y bydd i Garmel enill eto eafle uchel am ei chyfarfodydd llwyddiannus. Dyna ddvml1niad-EtD,¡/[ysiu". Da,

CVHOEDDIADAU SABBOTHOL. MEW SPED.]' BANGOR. METHODISTIAID CALFISAIDD. Tabernaol ..W..lones, Felinhell. Twr Gwyn.J. Hughes, ilarneddau. Eirael LP. Koherts, Ceunant. GlBnadda..J. E, Jones. 1,lanrulf. Lon y pjtity.. D. O. Davies, M.A.. Banffor. Prince't)-rottd (Seisnig).T. J. Jones, Ilaugafnf. WRSLEYAID. Horeb.Boreu. D. A. Williams, Llanlalrfecban hwyr, J. Jonea, Bangor. St. Paul's Boreu. J. Jones, Bangor; hwyr, v. A. Wil- liams, Llanlalrfechan. Seion.Am 2, J. Jones, Bangor; hwyr, Mr T. Lewis Uartherwen. ASNLBYWWYB. Ebenezsr-.D. S. Davies. Pendref IA. B. Bobeits, Ffestiniog. DWYB. Fennel.Dan Davi es. riAEENARFON. MfiTnODISTIAID CARXINAMD. Engedi..Hnp:h Jones, Lerpwl. Moriah R. It. Morris. Caernarfon. Bilih.W. Williams, Caeraarton. Uaatlo-equare (Sett(nig;U. Edwarde.B.A. Bore ANNIBYNWYE. Salem.. u, J. Parry, Llanrhuddlad; hwy r,D.Jones, Oana. Mon. Fendref..Boreu,D. Jones,Oana; hwyr, J. Parry.Llan- rhuddlad, BEDYDDWYS. Caersatem..Myfyriwr o k*oieg Hwlflordd. WESLEYAID. Ebenezer.Boreu, Mr .J&iwards, Seion hwyr, John Hutches. Castle-street fdeisnig).Thomas Rippon, Warrington. PWLLHELI. Penmount (M.r!.)..B. Jonot t'refegtwys. Salem (M.C.) ..Francis Jones, Waeafawr. Penlall (A.)..OM«n Jones. Taboriiael (B.) ..JohnThomas. Belon (%V.) B(iren. W. Davies, Pwllheli; hwyr, R. Hughes, Pwllheli. F0UR0a039E3. Ebenezer (M.C.).Boreu. J. Morris, Brynmawr; hwyr, Q, C. Roberts. llaentwrog. Hftlem (A ).James Davies. TyddynSion (B.) ..John Thomas. BETHESBA. Llanlleohid.T. Pritchard. Amlwch. Jerusalem ..O. G. Owen, Ysgoldy. Tv'n y-maes..Am ddau, U. Q, Owen. Ysgoldy. Hermon a Phen-y-groos.T. Jones, t/Wyrua. (ierlan.J. Evans, B. A. Clyr.nog. Carneddi.. ,E. Llnvd. Treflynnon. Brynteg..J. R. Hughes, Brynteg, Mon. BEDYDDWTB. Taberneid T. P. Davies. WESLEYAID. Shiloh.Boreu, D. O. Joues, Siioam; hwyr, D. Jones (Dewi adawrtb). Siloam Boreu. O. Owens, Glan y gors; hwyr, 0. Evans Rhiwlas. Salem. It?aobub ..Boren, O. Evans, Rhlwlas; hwyr, oyfatfod gweddi, ANNIBYNWYB. Bethlehem..Mr Williams, Porthmadog. Oarmol.Aai ddau. Mr William*, Porthmadog; hwyr, Mr Williams, Bortb. Bethesda Boren. EvaDs, o Athrofa'r Bala; hwyr, R. 8. Williams. Treflys..Boreu, anhysbys: hwyr, Evans, Bala. Salem.BoreH, U. S. Williams, Bethesda; hwyr, anhysbys. Saron.. Am ddau, Evans, Bala. Uhwarel (loon. Am d'lau a'r hwyr, H. W. Parry. FFESTINIOG. Y METHODISTIAID. Peniel.l0, W. Roberts, Llaurwat, En«edi.6, W. Robert). Bethesda.,10, J. Williams, Bangor; 6. E. Edwards, M.A., Bala. Tabernacl.. 10, E. Edwards, M. A.; 6, J. Williams. Uareg-ddu (asseLably-zoum).. 10 a 6, R. H. Morgan HL.A. Dowydd 10 afi. D. Robert-, Rhiw. lthiw.10 a 6, W. I) ivies, Llacegryn. Tal y weunydd 2, W. Davies. Tan y gri»i«u.ld a ii. J. Owen, M.A. Uwmorthin.2, J. Owen, liLA., YB ANNIBYNWYB. Jefilsalem ..10 n 6, P. flowell. Biynx>wydd.X0, gwrdyeithr; 6, T. R. Davies (Crug- wyson). Salem.. 10,T. R. Davies; G,gwrdye.thr. Camel 10 a 6, B. Roberts. WESLEYAID. Biloh (Van) 10 a 6. E. Keen, Penrhyn. Ebenezer (BUeuauj.lO, L Joues, Tdsarnau; 6, M. Joues, Blaenau. Tan-y-gtisiau.2 a G, I. Jones. B EDYDDWYE. Spion..Io a 6, E. Parry. 8ardis.,2, E. Parrv. Galfaria.lu a 6. W. Rees, Llasgernyw. Mori»h..2, Wm. Rees. Salem (Albanai,id).J, Davie, Eho".

It is necessary, daring hot weather, to avoid beverage likely to heat or stimulate the system. Cocoa, deprived of thd superlfaous oil, and guaranteed absolato pare, is a most soothing, snstainiug, and refreshing beverage. Be sare that yon get Cadbury'a Cocoa E<seno<) when yon ask for it, as imitations are often pasted by bepkeepers for the sako of extra profit. Makers OJ acial appointmp-t tho Qieen. ADVICE TO MOTNEBS! —Are yon broken in yoar rest by a sick child suffering with the pain of catting teeth, Go at once to a chumist and get a bottle of Mrf. WIXSI/IW'S 80IJTHING SYRUP. It will relieve the poor safferer immed ately. It is perfectly harmlos and pleasint to taste, it produces natural quiot sleep, by relieving the child from pai", and the little cherab awakes "as bright as a batton." It soothes the child, it softens the gains, allays all paia, relieves wind, regulates the bowels, and is the best known remedy for dysentery and diarrhoea, whether arising from teething or other causes. Mrs. Winslow's Soothing Syrap is sold by Medicine dealers everywhere at it. 1U per bottle. A CARD.-To ALL WHO ARE SUFFERING VB J he errors and indiscretion of yanth, nervous waakne^ early decay, loss of manhood, Ac., I will send » roci;>t that will core you, FKEfi UF CHARGE, ibis groat remedy was discovered by a missionary in SjoTitb America. Sep<* • vt;f.addressed envelope to the itsv JOSEPH T. INMAX Station D., New York. Tka8hBAU LLYSIEUOL KEHNICK AT LADD LLYNGYR. I q- Pe bvddai maraau yn gwyb .d gwerth Tesenao oyn, lycumi aim un tecin, haaddynt. Os ydych yu dyoddef oddi wrthddolur y Pen Anhwylderau Gfriaws;, Diffyg Treuim rhyw nedd, (iAWVUVV-f,, IL Dolnr yWYnh, TbEIWOH BE LEVI LLYdlBUOL KERNICK. msent ya iychaiu, aj telly yu hawdd i'w oymnrvd a y yw yn auireurheidiol i aros yn y ty tra yn en yoiernidyd.Y maent yn cryfhaa y cyfansoddiad, ac j msent ytedi en trclo :f'UI iiioedd m wedi ell daigans Z.Udy.LRIWth v ur

MARWOLAETH DRWY G YMERYD GORMOD 0 DDOGN 0 WENWYN. CynhaUodd Mr Clarke Aspinall, crwner Leipwl, drenghollad ddydd Sadwrn diweddaf ar gorph Elizabeth Ann Roberts, dynes ddibriod, 32 mlwydd oed, yr hon oedd yn byw yu 85, Bruuswick-road, Lrpwl. Dywedai Mr Alfred Wickstead, 2, Hope- terrace, Egremont, fod y drancedig yu chwaer. yn-nghyiraith iddo ef, a'i bod hyd yn ddiweddar yn byw gydag ef a'i wraig. Ychydig amser yn ol symudodd i fyw gyda ffrynd iddi yn Brunswick. road, ond yr oedd trefniadau wedi eu gwneyd iddi ¡I<od yn ol ato af. Yr oedd y drancedig yn wael eI hiechyd or's rhai blynyddaa. Yn 01 trstiolaeth. Mrs Harriet Hughes, yn Dhy yr hon y bu y dranc- edig farw, ymddengys iddi hi fyned i'w hyatafell- wely boreu Gwener, a chanfod Miss Roberts yn gorwedd ar y gwely fel pe yn cysgu. Am uu o'r gloch y prydnawn aeth y dvst i'r ystafell wed'yn, a chanfu ei bod yn farw. Wedi edr/ch o gwmpat, canfu y dyst botel wdg, yn yr hon yr oedi opium wedi bod. Yr oedd y drancedig wedi pwrcaau yr opium y diwrnod cynt. Barnai Dr M'Cann, yr hwn a roddai dystiolaeth, ddatfod i'r drancedig farw mown canlyniad i gymeryd gormod o dote o I opium.

CYPABFOD MISQL ARroN.—DymuMr hysbysu y cyneiirCyfarfod MisolWantawr ar y 24ain a r 25ain cyfisol, ac nid fel yrhysbyswyd o'r blaen, ary IOfed a'r lleg. Prydnawn y 24aincymer ordeinial Mr J. Thomas, Rhcs try fan, le,yr hwn sydd yn ym. barotoi i fyned i Fryniau Cassia yn genadwr Dysgwylir y bydd y Parchn Dr Edwards, Bala; D Charles Davies, ;M.A., Bangor; Josiah Thomas, M.A., Liverpool, ac ereill, yn cymeryd rhan yn ngwasanaetb. yr ordeiniad. Bydd y cyfarfod yn agored i bawb. Treulir cyfarfod y boreu gyda'r pethau amgylchiadol, a r, aid gohirio, t mae'n debyg, gyfarfcdydd y pregethwyr a'r blaenoriaid ar wahan hyd adeg ddyfodol. A'<Mphwyd aCc. aoeddwyd yu Swradla Y oo"j ??MMty, New arbour, Caenmr<on gan I)- '*V' i??vieB -t Co., M H gyhoeddir he1fd gan "tMe?* ?' H. Hmith 3on. C?:.e-6treet. Lerpw; M  7a mhob .ay n\Jo" ya Hjrhymrui oi' ?ros )Run, t?nt o r..bwT y ,%srornwo, T.<>rpwl. MauchMter, Uund?a, "0., D?fD MtN- o ;LEa, Kedl 6, 1.

fitutbigutfm, døbaslfut a, J!Ufø.o1m. croodir til o will am bob tnglyit ntu btniil a gyhotddir yn y golofn Kan. thllir anftn y til HUM postays stamps.] GENKDIGAJSTHAU. Edwards-Awat 3. yn Haulfre, Rhuthys, priod Mr W. Osbert Edwards, cyfreithiwr, ar tab. Evaus-Awst 28. yn (iwyutryn, Newsham Park, Lerpwl, piiod Mr Taomas Avans, ar lab. Hughfs—Awnt 1G, yn Hafodlas uchaf, Tal y sarn, priod Mr Morris Hagucs, ar lerch. Hûghes-Mcdl 2, priod Mr William Hughes, cariwr. pen y groes, ar forcti. Jones-Awat 2, yn Eifion terrace, Tal y sarn, pried Mr j. M. Jones, ar lerch, Jones—Awst 29. priod Mr Edward Jones, tiloma eanol, Blaenau Ffestioiux, ar torch. Lewis-Awst 30, priod Mr Morris Lewis, Bawydd street, Blaenau LllestilLiog, ar rercn. Lewfs-Awst21, yn Conwy, priod Mr Humphrey Lewis, ar fab. Morrh-Awst 25. priod Mr Owen O. Morris, 32, Corona road, Waterloo, Lerpwl, ar leroh. Oweu-Awst 21, yn The Hand, Lianrwst, priod Mg John Owem, ur fab. Roberts-A.wst 2, priod y Parch Edward Roberts, North parade, Llanfairfecban, ar fab. Williams-Awst >19, priod Mr David Williams, Broa ddwyrl d, Blaenaa Ffestiniog, at ldrek. RRIODABAU. Davies-Evans-Awat 22, yn Swyddfa'r Cofrestrydd, Aberystwyth, gan y cofrestrydd, Mr John Jones, Tal y boat, Mr Richard Davies, Pen y cae. LJao- fihangel y Ureuddyn, a Miss Mary Evans, Uwarhos Llanllhangel y Crcuddyn. Evaos-Davies-Awet 21, yn Eglwys St. DogmellSt Aberystwyth, trwy denvydaect. gan y Parch E. T. Jones, fieor, Mr William Evans, morwr, Cw -n, a Miss Elizabeth Davies, liwlch y mwtllwr-y ddau o St. Dogmells. Evans-Jones-Awst 27, yn Nghapel Wesleyaidd St. Paul, Aberystwyth, gan y Parch D. Evans (Degar), tad y priodfab. yn cael ei g"ortblwyo gan y Parch J. GriCiittis. sweinMou tri.uriannol, yn mbre.enodcb y P"rcb William Jones, cofrestrydd, y Parch Evan Albert Evans, Dreluewydd, e nideg Wesleyaidd, a* ^lico 3 jphia, merch ieuengat Mrs a'r diwediac Mr Eyan Jones, 7, Marine terrace, Aberystwyth. Griffiths-Roberts—Awst 29, trwy drwydded,' yn Nghapel Salem. LlaUytni, gan y Parch nobert Thomas a Mr Uaniel Thomas, cofrestrydd, Mr Daniel Uriffith a Miss Elizabeth Roberts, Shop Ucha'—y ddau o Lanllyfni. Jones-Morgan-Awet 32,trwy drwydded.yn Swyddfa'r Oofre'tryiid, Abcry.-t, yth, gan Mr John Joaes, cofrestrydd, Tal y bont, Mr James Jones a Miss Hannah Morgans-y dlau o'r Market Tavern, Aberystwyth. Jones—Boyd—Awst 22, yn Blwys y Methodistiaid, Larne, Iwerddon, Mr Espartere Jones, Oonnah's Quay, ag Hannah, pedwaiedd ferch Mr William Boyd, Caroickfergus. March—Roberts— \wst 23, yn Eglwys Rhyd ymwyn, George EdwardMarch C X -ti', diwo(liar o'r Swyddta Dramor, a Margaret Mary, merch. Ur A. Roberts, Coed DIl, air Fflint. Prythereh—Williams—Awst 31, yn Ngbape! Dinas, llasgefnl, pan y Parch James Donne, Mr John Prythereh. Railway Station, Lilanerch y medd, a Miss Elizabeth Williams, High street, Llangefni. Roberts-Robert-g-Awst 31, yn Swyddfalr Cofrestrydd, Caernarfon, gau Mr Daniel Tiornas, cofre?r-vdd. Mr Owon Rober s, Frondirion, Tal y sarn, a M si Eliza Roberts, Railway Temperance, Caernarfon. Simpson--William -Awst M yn Nghapel y Method- istiaid Cailiaaidd, Pontrhydfecdigaid, gan y Parch John Bowen, yn mhresjnoldeO y cofrestrydd (Lledrodian), Mr C. H. 8impson, Hadbury, ger Pershoe. Worcester,a Miss M. Williams,Boroughgate, Ystrad Filar. Thomas Shtittlewortb Awgt H. yn Swvddfa'r Cofrestrydd. Treffpnnon, Mr William Thomas, Bedol, Bagillt, a Mrs Anne Shuttleworth, ger y Ship, Bagillt. Williams—Hughes—Modi 1, yn Ngliapel Dinas, Llan- gefni, trwv drwvdd.'d, gan y Parch James Donne, Mr Richard Williams, Ty'u y goeden. Bolaton, a Miss Ellen Hughes, Pen y bone, Amlwch Poit. Priodas Mr W. Roberts, Bodgarad, Rhostryfan, a Misc Mary Hughes, Minafon. Ymorol am Mary Lon-wnsi William I'w hanwylo'n dirion: LAa frawd 1 ca'dd. i loni9i fron, Fan notol o Fin^fon. MARWOLAETHAU. Desle-A WFt 16, yn Rryntirion,Dolgellau, yn 71 mlwyda oed, M rtlla, gweddw Mr W. J. Boaie. Davies—Medi 3. yu Pendref, Bangor, ar ol maith gyatitid. yn 70 mlwydd oed, MTs M. Davies, eweddw --yiitweddw W;lD^ies;15006^1ter BifnKorra I Mr D. W. Davies, swyddfa'r Genedl, Caernarfon, Orftflths—Awst 28. yn 16 mlwydd oed, Mary, merch Rf (iiilfith Griflittis, fea y bont, Tal y earn. lIuhcs-Gorphenal 13, yn Bomerton Cottage, Melbiiurne. iiwetralia, yn 23 mlwydd oed, Richard, ail fao Or W. U, Husoes, Giasfryn, Lianrwst, Jones- twst 23, yn 69 mlwydd oed.yn Peatre,Tre £ aroD» Mr Evan Jones. Jones—Awst 30, Mr Evan Jones, Lord street, BlaecaQ Ffestiniog. Jones-Awst 29. yo 6 mls oed, Elizabeth, bobin bacb Mr Robert -joues, Manod Hoiue, Congi y wal, Blaenau Ffestintog. Morgan-Awst 29, ya Ysbytt v YAtwyth, yn 77 mlwydd oed, Elizabeth, gweddw Mr Stephen Morgan, crydd. Owens-Awst 27, yn 75 mlwydd oed, yn ;Glan yralon Mr Thomas Owens, ger Tiegaroo. Owen-Awst 31, yn y, atanticld road, Everton, Mr Jotn Owen, ya 6S mlwydd oed. Owen—Awst 26. yn Tan y fynwent, Aber, Dora Evacs (Lanie), merch Mr David E. Owen. North Altos, Oxtou, Bukonhead, yn 2l mlwydd oed. Rowlands-Awbt.- 23, yn Mount Cottage,, Bala, yn 72 mlwydd oed, Elizabeth Rowlands. WUHama-Awst 10, yn 53 mlwydd oed, Mr Edwin Wil" liams, Bryntord, Trelilynnon. Williams-Awst 16, yn \9,Magdn'en. road. St. Leonards- on-6.ja. yn 51 wlwydd oed, William, pedwerydd mab y diweddar Mr Lesis Wiiluiflw, Fronwal". Doltrellau. Wmiams-Awst 25. Mr Jobn Williams, Odau-cae, ijilaiu, arol biruychdod, yr hwn a ddyoddefodd ytt da?el a dirwgnach. Yr oedd yr mad% w?d* ya selyU yn uchel ya ee:ciuadau pawb ori gydnab.1 Wiiliams-Awst 29. yn 21 mlwYdd oed, Jane Elizabeth inercu hynat Fobert ae Elizabeth WiUianafl, C. Chatsworth street, Edgebill, Lerpwl. Worsiey—Awst 10. ya Rhyl. yn 21 mlwydd od, Sarah (Tannie),pedwar<sddferchMr Robert Wor:;Jey.liyIl o Aiusdale. Williams-Medi 1, yn 61 mlwYdd oed, Mrs Elizabeth Ti-evor Williams i. dt. David's road, Caemarion,«y^ o Fryneelyn, Tal y sarn. Yr oedd yr ymadawedig 7n wraiggymferadwyapharchns, ac ar hyd y blynydd, oedd yn nodedig o ffyddion a charediK i achoe crefydd, Bwriedir cycVwyn y cl&(Idedigaeth 0 Oaemarfon i Lanllyfni am un o'r orloch p,iduawo ddvdd Iau ne»af. Deallwn mai yr und&rta/cr ydyw iu* 0. D. Jones, Victoria House, Bangor-street. Gauaf du gofldiau hon,-5.11 hir nos, Diijai'a tiat t,,g weithion: Mewa uwch bri, mae'n iach ei broB,-U'\Ii'ch poen&lI, Draw yug ngwylhu Duw a'i augyiion. William Hugh, p'entyn bach y bardd Tremiya. William Hugh anwyl! wela' i molso-byth- Beta bacti. nefol, eto- Nes y cat. hyfrvdaf fro, Arweadlon ei gwrdd I yno."—Cyfaill,

LLEIHAD CRWYDRIAETH IN KGOGLEDD CYMRU. Yn MhytMtod Bwrdd G?arche.dw?d  6dr" 1., diweddaf, darllenodd yclerc Y 17,,d,=U .?t.?d?nMrT M?f.y BMW.e.ythM' 8oeent nUer y .T?d?d a KeiaieDt fyned- ted ft gw.hMoI diotw yn N?te.dd Cymru a eir 0-. Nifp)- v erwrdhMd y f* uttawyd c'northwy ?-V. N.wrSecMm y ?!!y?neddy?t oedd ?1.3S6 o tn yr oedd eu nifer yr un adeg y ^7™$. |-016- Vn Nawrecs&m y llynedd yr oedd 1,336 o etwydnaid wedi cael cynortnwy, wa yr oeaa eu I iifcw wedi UeihaH fsrbyn oleni i 501.

"CANWRLLIL CYMRY.HEN ARGRAPHIAD. Y Parch Rhys Gwetsyn Jones a ysjjrifena fel y oanlyn i'r Drych, dan y penawd, Fy Nhaith i'r I)wyrain: "-Cychwynais tua Buohville, Indiana, i ymwelod u phorth ynaaau teulu oeddynt yn aelodau ya ty cglwys yn California. Mae yr Eglwys Bres- brteraidd yno wedi rhoi ealwad i weinidog o'r enw Thomas, genedigol o Virginia. Mae yn chwe troedfedd a phedair modtedd o hyd, ae yn gyfartal. mjidir, drwyddo. GFin nad oedd wedi dytod i ddechreu ei weinidogaeth, cefaia y fraint o bregethu yn y pulpud a fwriada efe lenwi, i gynulleidfa 1rwr a boneddigaidd iawn yr olwg. Cyfarfum yno < Dr Pngb, disgynydd o rai o'r Orynwyr a ddaeth. ant I Pennsylvania gyda William Penn. Gwelais yno hen wraig yn bedwar ugain ae un ar ddeg oed, yn ccfio y piano cvntaf yu dyfod I Baltimore. Orfais wahoJdiad i dy i weled hen iyfrOymraeg na lddrAi neb yno wneyd dim ohonp— "OUWYLL Y CYMEY PrlotlcllR yn Lixintlai. 11"11 Annn Bruwdtcr, tau Ion y tri fiibt, yn ymyl Pauls, 2636.11 Eidd" Mr Abel Griffiths, 1773. To tbecare of Amos Evans. To be sent to Mr Joahua Humphreys, Charles- town, Chester Couaty." Ymddengys na anfonwyd ef i Mr H,, oblegid y nut) yn awr yn moddiant Matti Rvans, Link., orgryres Amos Evans, Waynesboro, VirRinis. -Beth pe oeid banes eyfloiwn o*r ben ivir, a gallu ei gyffroi 1 adrodd ei helyntion a'i adgofion ?

Y TRYOHINEB YN YNVS JAVA. OOLLIAD DENG MIL-AR-HUSAIN 0 I FYWYDAU. Y mae manylion ychwaneyol wedi dyfod i law yn nelyn a'r eruptions o'r llosg-fynydd yn ynys Java. Y mae yr ynys Krakatoa wedi diflanu, rc y mae amryw losg- ynysoedd ereill wedi gwueyd eu hymddangosiad yn y culfor. Y mae y chwydd- doll. a achoawyd gan eu hymddangosiad wedi gor- chuddio yr holl for-laaau, gau ysgubo ymaith y UAt-hwcs ar y glauau, yn Dighy a'z trefl a'r pen- bel. Y mae yr hyn oedd gynt yn wlad amaeth- yddol wedi ei gwneyd yn ddiffaethwch diwerth, gorchuddedig a'r lludw oddi wrth y llosg-fynyddau a wnaethant eu hymddangoeiad mor sydyn yn mbob cyfeiriad yno. Y mae y coll ar fywydau welli bod yn aruthrol. Yr oedd ynys Krakatoa yn aaith milldir o hyd ac yn bump o led, aj y Mae yr boll ynys wedi cael ei gorchuddio yn hoilol. Yn ughymvdogaoth Tuiringen y mae deng mil o Itwvdau wedi eu colli. Bhwng pob man, dywedir tod 30,000 o bersonau wedi colli eu bywydau.

DYFFRYN NANTLLE. Y FBIBL GYMSBITHAS.—Y Sabbath diweddaf bu y Parch W. Hinton Jones, Amwythig, yn anerch cynulleidfaoedd lluosog yn Llanllyfni, Pen-y. groes, a Thal-y-sarn, ar ran y gymdeithas uchod. Cafwid ganddo areithiau gwir alluog, a diau eu bod yn cael eu gwerthfawrogi gan y dosbarth meddylgar. Dichon y gallasai y darlithydd enill cymeradwyaeth fwy gan y mattes pe y buasai yn ymoetwng i ddyweyd petbau mwy cyftredin ac ystrydibol; ond rhoddodd foddlonrwydd mawr i'r rhai sydd yn hoffi clywed rhywbeth am wir sefyllfa crefydd a'i Llyfr yn ngwahanol wledydd y Cyfan- dir. Caiff re..

BANGOR. Y mae Mr Jones Parry, A B., wedi cyfranu lOp, a Mr Rathbone, A S., 2p 28 taagat glirio ymaith y ddyledsydd vn aros ar gapel Seion (W.). rfirael. CYFARFOD PKSOBTHD.—Cynhaliodd WeslcyaidSt Paul's eu cyfarfod blynyddol ddyddiau Sal a Linn diweddaf, pryd y gwasanaethid gan y Parchn. T. J. Humphreys, Daniel A. Williams, a D. 0. Jones, Batbesdp.Mae y POST PARSELI wedi dyfod yn dra phoblogaidd yn yr atdal hon, fel y gwelir oddi wrth y ffaith fod cynifer a 5324 o barseli wedi pasio drwy y swyddfa yn yetod y mis diweddaf. Yn mysg y cuyosities a anfonwyd ydoedd crwth. torthau, ewaineod, pyagod, gwlawlcni, hetiau, &c. UNDEB COBAWXI CKWAESL Y PBNRHYN.—Dydd Sidwrn diweddaf, cynhaliwyd dau gyngherdd yn y ddines hon gan yr undeb uchod, pryd y dad- kauwyd ganddynt y daroau cywidieiioi yu Als. teddfodau Dinbych a Ohaerdydd. Mor fawr yd- oedd yr awydd am glywei y cor fel yr oedd appli- cations am docynau yn dylifo i mewn wrth y can- noedd o bob cwr o'r wlad, a bu raid sicrhau y Stating Rink erbyn cyfarfod yr hwyr, pryd yr oedd oddeutu 1603 yn bresenol. Yr oedd rbaglen y ddau gynsherddfslycanlyn:— Cydgtn, "Cyfoded Duw." Can. "Suo of my Soul," Miss Annie E. Griffith. Solo pianoforte, Mr J. Albert Jeffery, .W?dd Eg!wy. Gadeldol Albany. o*n, "Iwyn Onn," Miss E. J. Evans. Cydgan, "Lord of the Golden Day." Ok n t T^ Vaga- bond," Mr J. Ashley Thomas. Can, I ?'y???_ Thee," Miss Fanny BiohMds. Oydg.n, Wretched Lovers." Pianoforte solo, Mr ?Je?'Mry.. Can, "From Mighty Kings," Euroawy JEry i Cydgan, Sweet and Low." Cin, I a- a lriar of orders Grey," Mr J. A. Thomas. Cin, The Storm," Miss Griffith. CydgaD, "Judge me. 0 God." Gwnaeth yr oil o'r cantonon eu gwaith yn ardderchog ac i foddlonrwydd pawb, a chatwya eyi gherddau rhagorol yn mhob ystyr.

I DINBYCH. I «• • • a Damrmh i GBFPTL.-Dydd Llun mweaaai darfn i geffyl gwerthfawr, eiddo Mce Btorey, Ooppy farm, slrthlo dros ddibyn [craig ac anafu ei hun mor ddlchrynllyd Des y goifawyd, er caal pob cymhorth dichonadwy, ei saethu.gan fod ei archoll- ion y fath nad oedd modd eu gwells. MASWOLAMH Mas :PARRY, HOLLAND HOCSE.- Drwg gan lawer fydd deall fod Mr Parry, auwyl briodMr William Parry, o Gymdeithas Adeiladu Gogleddbarth Sir Ddinbych, wedi marw ddydd Mawrth diweddaf. Yr oedd yn dyoddef ex's hir amser 0 dan yr allccnyd twyllodrus hwnw ydar- fodedigaeth; ond nid oedd neb yn tybio fod ei dlwodd mor agos. Yr oedd allan mewn cerbyd gyda'i phriod y Sadwrn blaenorol, ond paeth- ygodd yn luan ar ol hyny. Yr oedd yn fonedd. I..g fAnAnn hvnod o flfvmeradwy yn y cylch yr oedd yn troi ynddo. Pan yr oedd ei luechyd yn caniatau, y hi oedd yn chwareu yr harmonium yn y capel Seisnig. Nid oedd ond saith-ar-hugam oed pan y bu farw. Y CYMOBITHASAU DADLBUOL.—Da genym ddeall fodparotoadau yn cael eu gwneyd er eynal y cym- deithaaau daionua hyn yn y tymhor dyfodol eto. Mae pwyllgorau wedi eu cynal er ystyried pa gyfnewidiadau fsydd yn nngenrheldiol; yo y rheolati, a pha faterion a gymetir dan sylw yn ystod y tymhor nesaf. Gobeithiwn, nid yn unig y bydd llwyddiant y cymdeithasau hyn yn ogymaint yn y dyfodol ag y maent wedi bod yn y gorphenol, ond y byddant yu myned yn mlaen ao yn cynyddn, fel y delont i gael eu teimlo yn allu yn y dret a'r amgylchoedd. Nid ydynt o'r dechreu wedi bod heb eu gwrthwynebwyr, ond da genym ddeall fod eu nifer yn lleihau. Rhyfedd fod that swyddogion cretyddol yn gaUu bod mor hynod o ddisylw ohonynt. Pa reswm sydd dros hyn nis gwyddom, os nad am y rheawm nad ydrnt wedi cael eu cychwyniad yn y set fawr. Nis gallwn lal na theimlo, os ydyw y dyniou hyn mor awyddus i ddarostwng yr hyn sydd ddrwg ag y maent yn proffesu bod, mai un ffordd effeithiol iddynt wneuthur hyny ydyw cefnogi yr hyn sydd a thuedd uniongyrchol ynddynt i wclla chwaeth ein pobl ieuainc ao i'w cadw oddi wrth ddifyrion mwy am APIBCHTD R TRABD A'S GEmAu.-Drwg genym orfod tystiolaethu eto mai ur gynydd cyliym y mae yr afiechyd hwn yn myned, er pob rhagochel- iad sydd yn cael ei wneuthur. Yn ystod yr wythnoaddiweddaf y mae wedi tari allan mewn amryw o fanau o'r newydd. Gobeithiwn glywod yn fnan fod yr aflechyd hwn yn lleihau, ae y bydd ein gwlad cyn hit yn rhydd oddi wrtho. LLYS YR YNADON, DYDD GWBNBB.—0 flaen Mr T. Evans, J. E. Wynne Edwards, W. Morris, E. T. Tonea, a T. J. Williams. Trwyddedau.—Gan mai hwn oedd cyfarfod blyn. yddol caniatau trwyddedau, daeth holl dafarnwyr Dinbych a Henllanyn mlaen i gael adnewyddu eu trwyddedau. Nid oedd neb yn dwyn gwrthwyn- ebiad iddynt, a darfu i'r ynadon ganiatau ad. newyddiad yr holl drwyddedan. Y nifer ddaeth yn mlaen oedd 37. MeddlD -Am fo I yn feddw ar y ffirdd fawr rhwng Dinbych a Threfoant, tra yr oedd ei drol a'i ful yn safyll ar draws y ffordd, dirwywyd Owen Roberts, potiwr, Stryd Henllan, i 59 a'r costau, non saith diwrnod o garchar gyda llaftir caled.- Nicholas Stauden, am fod yn feddw ar y 4ydd o'r mis diweddaf. a ddirwywyd i 3s 6c a'r costau. Peddf v Pteysau a'r Mesuraa.—James Jones, Winllan, a gyhuaawya gan supt vaugnan o gaaw ynei feddiant fesurau heb eu stampio. Cafodd ei ddirwyo i 10s a'r costau.—Jane Roberts, Hen- llan, am yr an trosedd a gafodd ei dirwyo i 10s a'r costau. Ymosodiad. Sarah Evans, Castle-ten ace, a gyhuddai Richard Jones, yr Eagles Inn, o ym- osod arni. Yr oedd yr achos hwn wedi ei wrando yn rhanol yn y llys diweddaf, wedi ei ohirie er galluogi yr achwynyddes i gael tyst i ddyfod i'r llys. Yn y llys hwn cadarnhaodd y dyst hono (Anne Williams) yr hyn oedd yr achwynyddes wedi ei dystio yn y llys blaenorol. Daeth Richard Jones yn mlaen gyda'i dystion yntau, ond bamodd 31 fainc fod y diffynydd wedi gwneyd mwy nag oedd ganddo hawl, drwy gymeryd y gyfraith i'w law ei hun, a dirwywyd ef i'r swm o 2s 6c a'r costau.—Yn achos James Gallimore a'i wraig, pa rai oedd yn cyhuddo eu gilydd o ymosodiad, tafl- odd yr ynadon yr achos allan. Creulond,h at AnifeilMd.—Diriey Droyn.Cy. huddwyd Richard Price, o'r Wyddgrug, o fod wedi schosi poen ddiangenrhaid i dri o fustych, drwy gymeryd cjllell a thori eu croen er gallu gwneyd y llythyren A fel n6d arnynt. Yr er- lynydd oedd James Allen, arolygydd i'r Gym- deithas er Atal Creulondeb at Anifeilinid. Dros y ttymdeithas hefyd ymddangosai Mr Adams, cyf- reithiwr, Rhuthyn. Nid oedd y diffynydd yn bresenol, ond yr oedd wedi anfon ei frawd yn ei le. Dirwywyd ef i'r awmlo 5p, a 2p Oa 2c o gostau.

I BETHESDA. OYMDBITHAS GOBAWL CHWABBL Y PBNSHYW YN MANOOE.—Dydd Sadwm diweddaf, bu y cOr enwog uchod yn perfformlo y d rnau a enillasent y brit lawryf gerddorol yn Eisteddfod ddiweddar Caerdydd. Cynhaliwyd y eyngherdd cyntaf yn y Peurhyn Hall, Bangor, ond oherwydd y llifeiriant mawr tu ar werthu tocynau, yr oeddynt o dan orfodaeth i fyned i'r skating rink yn yr hwyr. Dywedir fod y He hwn yn ddigon eang i gynwys 1500 o wrandawyr, a Uanwyd y lie yn orlawn. Nid ydym yn gwybod i ba le yr oedd yr elw yn myned. Yn aicr cawsant elw da, a chafodd y Bangoiiaid wledd gerddorol o'r dosbarth goreu. Yr ydym yn hyderu nad ydyw y wiad yn bwriadu gwneyd masnach o'r QOc enwog hwnar ol y fuddug- oliaeth fawreldog a gafwyd. RELYNT Y NFUADR) DRBFOT, A MAHCIINAD.—Dyma iu helynt fawr y Bethe,diaid ychydig amser yn ol- Fel y mai yn hysbys yr oedd dwy blaid gyda'r mater hwn, fel gyda llawer o betha.i eraill. Yr oedd nn blaid yn erbyn derbyn rhodd hael- ionnus Arglwydd Penrhyn i'r ardal, set mil o bnnaau a thir mewn man cyfl-us yn yr ardal. Plaid arall o blaid derbyn y rhodd ardderchog er lies a llwyddiant y trigolion yn gyffredinol. Ond oherwydd yr adran annheg a gorthrymus oedd mewn perthyuas a'r bwrdd lleol mewn adeg o eth- oliad ar faterion eyhoejdup, y caulyniad [o byny fu i'r blaid wrthwynebol lwyddo yn ei hamcan. Penderfynwyd gan y bwrdd lleol i gael newid yr adran. Daeth arolygw: y Llywodraeth i't Ue mewn perthynas i'r adran, aci wrandaw y pleid- iau yn dyweyd eu rhesymau o blaid ac yn erbyn y sefydliad o gael neuadd drefol a marchnad i'r ardal. Yr ydym yn dealt fod y canlyniad o hyny wedi d'od yn ffatr newid yr adran. Ond pa bryd, a pba fodd, y gwelir yn dda pan aelodau y bwcdd symud yn mlien yn y cyfeiriad hwn nid ydym yn gwybod ar hya o bryd. Ond gellir dyweyd hyny, fod mwyatrit y trethdalwyr yn aeddfed i'r cwestiwn pan y delo. Hyderir y gwelir symudiad yn y cyfeiriad hwn, a hyny yn fuan. Y GVVAITH DWFB.—Da genym allu hysbysu fod y gwaith gwerthfawr hwn wedi ei ddechreu. Dyma fawr angen yr ardal yn gyffredinol, ac eithrio ychydig. Ceir y dwfr o'r Afon Gaseg, a bwriedir iddo ddiwallu holl drigolion yr ardal yn gyffredinol. Yr ydym yn deall y bydd y contract yn parhau am tua wyth mis. Gellir dyweyd fod cael dwfr i'r ardal yn un o'r bendithion mwyaf a fafwyd yu oes neb sy n coflo. Mae prinder y wfr at wasanaeth teulunidd yn druenus mawn liawer rhan o'r ardal, fel y mae llawer o'r trigol- ion daa orfodaeth i gario eu dwfr ar foreu Sabbathau. Gresyn meddwl hyn, ond cawn weled cyfnewidiad yn y cyfeiriad hwn heb fod yn hir, a bydd diwedd ar brinder dwfr yr ydym yn gobeithio. YMWBLWYB.—Dywedir na fu mwy o ddyeithr- iaidyn talu ymwellad a UhwArel y Penmya e!'s  llawer o amser. Gre4y& na byddat yn yr ardal I  gy?euadeMu i ddal yr ymwelwyr yn yr Mdal er Uwyddiant mMnachot y Ue.—Co/?MM.

I PEN-Y-GROES. I TYSTHBI-'B TEILWYO.-Fel y mv'n hysbys i'r ardalwyr, y mae Mr Ellis G. Roberts, cynorttwy. Idd Dr Roberto3 Peu-y-groes, wedi peaderiynu I myned oddiyma i America. Deallwn fod Mr Roberta yn bwriadu myned i le mantelsiol er astudio yn fanylach y gangen o teddygiaeth. Da gonym fod symudiad ar droed i gyflwyno iddo dysteb fel cydnabyddiaeth o'r eiddom oll wasan- aeth tra y bu yn ein plith. Llanwodd ei ewydd i bob boddloarwydd, a bu ei holl ymddygiadan ya gyson ag eiddo boneddwr caredig a thirion. Dillou genym y bydd yn dda gau ei edmygwyr gacl y cyflensdra yma i ddangos eu parch iddo; a sicr yw y bydd i'r dysteb adgoflo ein cyfaill, pan yn ngwlad fawr y Gorllewin, fod iddo Rorael gynee yn mynwesau trigolion y dyffryn yma. By d,i i Mr Roberts hwylio y mis hwn, a dymunwn iddo ford ait h ddiogel, a Uwyddiant wedi iddo lanio. —Cyfaill.