Y Genedl Gymreig

J\rhrtrll1hth¡nt ggtoM, &c. I GAN MR E. H. OWEN A'I FAB. Glan'rafon Fawr, ger Caernarfon, Dodrofn Ty Engine, &c. Tach. 30 Ty Rhydd-dalidadol yn Pepper-lane, Caer- narfon, Castle Hotel Rhag. 1 Yn y Castlo Hotel, Caernarfon, Eildo Rhydd-ddaliadol, yu Carmel, Mynydd Cilgwyu, Rhag. 1 GAN MR J. PRITCHARD. Y mart, Bangor, Dodrefn, &e., Rhag. H a 12 Dolbadau Hall, Llanberis, Aneld-dai yn Ogwenterrace, Llanberis, Rhag. 15 GAN MR DAVID JONES. Blaenau, Ffestinios, 4 o Faanachdai Newyddion. Tachwodd SO GAN MR T. H. OWEN. GAN MR W. DEW. Mostj-n A- H',t?l Rh 1 yr h.11 Sto,- T.?h. 29 m ¡\ t; 1f;;Ihr;¡;g:'tz, yn 'h¿t; CGoedWUyi;r0'han'GoIWy11' P°!' '?? ?! yn Ued fuan Goed

AT EIN GOHEBWYR. I JONATIIAV.—Nid ydym yn agor eiii colofnau i groniclo helyntion eglwysig. M. G. R.—Credwn fod pawb wedi clywed digon or helynt melinyddion Arfon. CYKAUFOD CHWAHTEUOL MON.—Yr ysgrif yn rhy hen. LLYTHVB 0 BATAOOXIA.—Wedi ei gysodi, ond yn aros ei dro. BWRDD YSGOL [()STyx.-Daeth yr eiddo John Parry i law yn rhy lnvyr. FFEIIYLLFAH.—Byddai yn dderbyniol, os yn fyr ae i'r pwrpas. YMDEITHYIID.—Anfonwch i ni eich enw priodol. W. T.—Aufomvch i'r I)tipyr lie yr viuddangosodd yr ymosodiad. lOAN DEYRN, CWUAMA*.—Yr englyn yn an- ystwyth ae annaturiol. R. J. DEIIFHL.—Yu eiu liesaf. DAITH I LAW. — Ymdeithydd, Sion Gymro, Presbvteriaid Cymreig, Gwalcii, Silleb, Onelydd, Sion Chwareu Teg, L. D. Jones, T. Edwards, T. Briwnant Evans, Finion Ddu, El., Cyngar, Dafydd ileirion, Bradwenfardd, O. Mon Edwards, R. S. H., loan Deym, Y gwir oheh- ydd o Rhostryfan, A. B. C., H. y Gors, Zera, Ehedydd Ceulan, T. M., Wrexham, J. J., V. H., Rhos, Idris Vychan, Un yn gwylio, Robert Thomas, Mechellydd Mon, loan, Yr Hen Ieuan.

CA~W DAL YR USTUSIAID. Mae dyrnaid o ustusiaid sir Gaemarfon yn parhau i weini difyrweh i'w hoos a'u cenliedl- aeth, a'r poth digrifaf oll yw gweled henafgwr fel Arglwydd Penrhyn yn ymostwng i gadw gwyneb i'r llaneiau, ae i ymagweddu fel pe buasent gyda'r gorchwyl o gyflawni rhyw wrhydri. Bydll y cyfarfodydd hyn o eiddo yr listusiaid ieuainc yn foddion i ysgafnhau ysbiyd rhyw lianesydd diwyd mown oes ddyfodol a ddi- gwyddo droi dalenau cronicl ustusiaid y sir, canys efe a genfydd brofion amlwg mai nid Don Quixote oedd yr unig farchog a fu yn yni- frwydro a mclin wynt heb beri unrhyw ddrwg gwaeth na chjTihyrfu peiriannau chwerthin y cenhedlocdd. Nid oes neb erioed wedi aniheu cydwybodolrwydd y marchog Yspaenaidd yn y gwrhydri diangenrhaid lnvnw, nac ychwaith pan y camgymerodd efe braidd o ddefaid am fintai o filwyr, a'r un modd nid oes neb yn aniheu nad yw Mr Pennant yn berfl'aith ddifrifol a chydwybodol pan yn ymgleddyfu â gwr gwellt ei ddychymyg ci hun, Nid arno ef na'i dad y mae y bai fod y byel yn crechwen, ae o ran liyny rhaid fod sillgoll yn rnhen y byd a ganmola yn Arglwydd Nowborough fel dewr- dcr a gonostrwydd yr hyn yn mryd y Seneddwr o'r Penrhyn nad yw amgen nag ystyfnig- rwydd. Golygfa cfteithiol yn ddiflu a fyddai gweled sir Gaernarfon ar ei gliniau NyTtli byrth Normanaidd Castell y Penrhyn, golygfa a fuasai yn cynhyrfu awen y bardd arwrol, ond y mae y gau yn mynod yn hupynt byr pan fyddo y Penrhyn yn tynu y tannau a'r ustusiaid inwyaf profiadol yn gomedd dawnsio. Y n y cyfamser, pa fodd bynag, tra y mae Mr Douglas Pennant yn gwneyd ei hun yn gyff cler i'r werin, y mae corph yr ustusiaid yn parhau yn vrrthnysig, oblegid nid ufuddhaodd i'r gwys a'r gwahawdd ddydd Sadwrn di- woddaf ond yr un fintai ag sydd wedi bod o'r dechreu yn moddvvl fod sautli Arglwydd New- boroughwedi ei hanclu atynt hwy, ac hefyd ychydig o ustusiaid dewr, hob fod yn icuanc nac yn anmhrofiadol, na phlygasant eu gliniau o flaen y ddelw fawr. Yr oedd y cyfarfod ynadol ddydd Sadwrn wedi ei alw gyda'r itis- gwyliad y deuai Arglwydd Newborough yno i waeddi Peccavi," eitlir nid yn unig ni ddaeth yr hen bendefig gwrol yno, ond nid anfonodd air i gydnabod bodolaeth yr ysweiniaid ieuainc a ryfygasant ci alw i gyfrif. Ond fo ddaeth y trethdalwyr i'r neuadd wrth y cannoedd, i ddangos 011 cydynidoinilad ag uchelwr a fu bob amser yn eiddigeddus o'u liawliau a'u rhagor- frcintiau. Cynhaliesid hcfyd gyfarfodydd mawrion yn y parthau mwyaf poblog o'r sir i'r un perwyl, ac yr oedd yn IImlwg fod yr ustus- iaid yn ffrwyno eu tafodau yn mhresenoldeb y dorf benderfynol oedd yn gwylio eu hysgog- iadau. Fel y cofia ein daiilonwyr, yr oedd pleidwyr y Penrhyn yn nghyfarfod blaenorol yr ynadon wedi ceisio cario penderfyniad yn condemnio Arglwydd Newborough am ei gyhuddiad yn erbyn eyfran o'r ustusiaid, ond llesteiriwyd hwy yn yr amcan gan i Mr E. G. Powell a Dr Millar wrthdystio yn erbyn eu gwaith yn ceisio barnu Arglwydd Newborough yn ei gefn. Ond erbyn dydd Sadwrn diweddaf, yr oedd arnheuaeth wedi codi a oedd gan y llys liawl i basio barn ar y mater o gwbl, ac felly esgorodd mynydd digofaint yr ysweiniaid ar lygoden o bender- fyniad i'r perwyl fod barn yr Arglwydd Gang- hellydd yn cael ei ofyn ar ymddygiad yr ustusiaid hyny y cyfciriwyd atynt yn llythvr enwog ArglwyddNewborough at wareheidwaid Caernarfon. Y mae yn ddiau fo 1 yn dda gan yr ysweiniaid dewr hyn gael rhyw esgus i bcidio trafod achos oedd yn dwyn y fath anghlod iddynt hwy eu hunain ac yn ycliwanegu ey- maint at boblogrwydd a dylanwad y pendefig a fuasai yn gymaint blinder iddynt. Ni feddyl- iasant erioed y buasai y wlad yn sylwi eymaint ar eu hysgog'aiau, ac yn ymgynull gyda'rÜth frwdfrydedd dan faner arglwydd y Glynllifon. Ond y mae gan y werin rhyw reddf sydd yn ei galluogi i adnabod ei chy-wynas?yr, ac felly yn yr amgylchiad hwn ni fyn i un a fu mor ffyddlon i achas y trethdalwyr ag Arglwydd Newborough gael ei erlid gan ddyrnaid o fcehgynos y bu yn dda iddynt gael rhywbeth heblaw synwyr pen i'w dyrchafu i'r fainc ynadol. Ond ni ddylai y wlad feddwl y gall fforddio bellach i fod yn ddiofal, a'i bod wedi cyflawni holl fesur ei dyledswydd trwy gadw y cyfarfodydd mawrion a gynhal- iwyd yn Mhenygroes a Llanberis yr wythnos ddiweddaf. Yn y penderfyniad a basiodd yr ynadon yr wythnos ddiweddaf, gwelir mai Ar- glwydd Penrhyn a benodwyd i osod y mate: c flaen yr Arglwydd Ganghellydd. Pa fodd, atolwg, yr ymddiriedwyd y gorchwyl hwn i atolw-, '? Penrhyn yn hytrach nag i ysgrifen- yA rd f'?yIdogol y Ilys, sef Mr Poole ? Nid oedd yn syndod yn y byd i Mr Powell ac amryw o'i I gyd-ustusiaid wrthod pleidleisio o gwbl ar gynygiad i ymddiried i dad un o'r pleidiau yn yr ymrafael y gorchwyl o osod yr helynt ger- bron yr Arglwydd Ganghellydd. Gofaled y trethdalwyr fod Arglwydd Cairns yn cael ei hysbysu fod corph trigolion y sir yn Ymneildu- wyr, ond fod yr ustusiaid, yn enwedig y rhai a benodwyd gan Arglwydd Penrhyn, braidd i gyd yn Eglwyswyr, eithr fod Arglwydd New- borough yn un o'r ychydig ynadon sydd yn mwynhau cyflawn ymddiried y trethdalwyr. Yr ydym ni yn llwyr argyhooddedig y gwnai y cyfarfodydd hyn ddaioni ymarferol trwy alw sylw yr Arglwydd Ganghellydd at yr angen- rheidrwydd o benodi ynad cyflogedlg i gyd- eistedd i'r ynadon eraill mewn sir mor boblog- aidd a Sir Gaernarfon. Tra yr oodd Arglwydd Nowborough yn gaieirydd y brawdlys chwar- terol, nid oedd eymaint o angen am swyddog o'r fath, ond ar ol enciliad ei arglwyddiaeth y mllo diffyg profiad a thlodi meddyliol y fainc yn amlwg i bawb.

Y GELFYDDYD 0 DWYLLO. "Lleidr ddywed lloidr gyntaf," ebe yr hen air Cymreig, ac y mae y dywediad Scisnig, Set a thief to catch a thief," yn gyffelyb iddo. Ond erioed ni chyflawnwyd hyny mor lythyr- enol ag yn yr achos rhyfedd sydd newydd ei ddwyn i derfyniad yn Llundain-aenos yr hedd- gcidwaid airgelaidd. Yn hwnw dadlenir per- lfeithrwydd dyhirweh y galon ddynol, ao y gwelir leied o ymddiried ellir ei roddi mown dynion pan y dygir hwy o fewn cylch dylan- wad swyngyfareddol aur ac arian. Y mae ein darlletiwyr yn cofio fel y cafodd dau ddyhiryn o'r enw Kerr a Benson oil dal u,'n earcharu, amryw fisoedd yn ol, am dwyllo, ar 01 iddynt wagio llogellau rhai personau o fil- oedd o bunnau, drwy ffordd ddcheuig a chyf- rwys dros ben. Mae yn ymddangos mai Kerr oedd yn dychymygu, a Bensoii yn perffeithio y drwg. Darfu iddynt unwaith a.-or swyddfa inewil dau neu dri o wahanol fanau, a hysbysu eu bod yn rhoddi benthyg arian ar delerau manteisiol,.ond anfon iddynt lnvy yn mlaen llaw ryw SWill tuagat sicrhau hyny. Cafodd Hawer eu dal yn y fagl yua. Ond y mwyaf llwyddiannus o lawer ydoedd y drychfeddwl ° sefydlu swyddfa i ddal ae i wystlo arian ar red- egfoydd ceffylau. Priodol ydyw i'r darllenydd Cymreig yma gadw mewn cof mai sefydliad cenhedlaethol y Saeson ydyw rhedegfeydd ceff- ylati-llawer iawn JUWY poblogaidd na'1' Eis- teddfod a'r Sasiwn, a bod miloedd o weithwyr yn gystal a bonedd Lloegr yn byw ar dclarllen a siarad am geffylau. Yn rhai o factarics llaw- weithfaol Manchester, er engraipht, ar awr segur ddiwrnodau gwaith, gellir gweled ugein- iau a channoedd o'r gweithwyr yn tyru at eu gilydtl i ddadleu teilyngdod anifail; dyna fydd eu siarad penaf, ac am hyny yr edrychant gyntaf pan ddclo newyddiadur i'w dwylaw. Nid rhyfedd, gan hyny, fod Kerr wedi canfod llwybr trwy ba un y gallai orchymyn arian i'w logell, heb iddo ef na neb arall eu henill mown ffordd one3t. Yn gyntaf oil, sierhaodcl dy anedd yn y Brifddinas, a swyddfa olygus; hys- bysodd yn y papyrau fod yno gwmili neillduol gydlt goruchwylwyr drwy Ewrop, yn gwylied symudiadau meirch-redegfeydd, ac yn rneddu ar wybodaeth sier ae anffaeledig pa farch fyddai yn debyg o fuddugoliaethu. Pawb a ymddir- iedent bum' punt i'w gofal hwy yr oeddynt yn sicr o'u gwneyd yn ddeg, ac fe allai yn ddeg gwaith eymaint a hyny. Llyncwyd yr abwyd, a dylifai yr arian i mewn o bob parth o'r deyrnas. Ond i goroni y cwbl, penderfynwyd eyhoecldi newyddiadur yn unig at wasanaeth y ewmni. Benson (gwr dysgedig ac o ddygiad da i fyny, mae yn amlwg) ydoedd yr un i ofalu am dano. Yr oedd i fod yu yr ilitli Ffrongig, ac i'w ddanfon i brif deuluoedd Ffrainc. Yn hwn proffesid rhoddi adroddiad cywir o brif redegfeydd y doyrnas a'r Cyfandir, a chanmolid uwchlaw pobpeth y ewmui oedd yn eyfoethogi eymaint ar y sawl a ymddiricdent eu harian i'w gofal hwy. Yr oedd yn Paris foueddiges gyf- oethog ac anturiaetlius gyda mcirch-redegfeydd. Gwelodd ei ffordd yn glir i enill llawer at y llawer oedd ganddi yn barod. Pendcrfynodd anfon deng mil o bunnau i ofal y ddau walch hyn. Wedi derbyti ysglyfaeth mor fftWr, symudasant y swyddfa; daethant i ddeall fod yr heddgeidwaid yn eu herlyn, fel bytheiaid, o'r naill faii i'r Hall. Ond gan eu bed yn fcd:lian- nol ar wreiddyn pob drwg," llnIli,sant gYll- llun i'w llwgrwobrwyo.a thrwy hyny gadw allan, o grafangau y gyfraith. 1'1' diben hwnw llwyddasant i ymgyduabyddu a'r heddgeidwaid dirgelaidd yn Scotland Ward, Llundain. Am- lygasant y cwbl iddynt. Yr oedd rhai o'r rhai hyny yn anghenus iawn, ac mown angeii am yr hvn ag yr oedd gan yr erlyniedig ddigon i'w hebgor. Rhoddasant i un gymaint a 500p i ddyrysu oynlluniau yr awdurdodau, a thrwy roddion tywysogaidd i dri os nad pedwar o'r heddgeidwaid eraill llwyddasant i ddiogelu eu hunain rhag disgyn i afaelion cyfraith. Cawsant afael ar swyddogion y rheilffyrdd, pellebyr, a'r llythyrfa, a thrwy arian cymerwyd liwy-thpu i'w cyfrinach. Pan anfonid allan wys i'w dal, byddai hyny yn hysbys iddynt, a synmdent i fan arall. Gwnaothant gais, mown un dref, i lwgrwobrwyo heddynad ar y faine, a thynasaut gyfreithiwr i'r rhwyd gyda hwynt. Modd bynag, daethant o'r diwedd i'r ddalfa, a ded- frydwyd y ddau i ddeng mlynedd o benyJ- wasanaeth. Yr oed(I Benson yn teimlo mor ddwys oddiwrth ei sefyllfa, fel yr ameanodd losgi ei hunan i farwolacth yn y carchar. Yn y cyfamser, bamwyd mai doeth ydoedd eu denu i ddadlenu yr holl gytiinach, —pwy a thrwy ba foddion y buont yn ailuog i gario allan y fath gynlluniau twyllodras, ad ddiCJ- gelu eu rhyddid personol, am gymaint o amsar. Yn y rhagolwg ar leiliad ou cosbodigaeth, daethant yn miann i roddi tystiolaeth fel vi- hyn a elwir yti dystion y Frcnhinos," a chyf- addefasant yr oil. Y canlyniad 0 hyn fu gosod Meiklejohn, Druscovich, Palmer, a'r prif swyddog Clarke, yn nghyda Froggatt, y cyf- reithiwr, ar eu prawf am gydfradwriacth i dwvllo. Pwy bynag gafodd gyfleusdra i ddar- llen yr adroddiadau a yinddangosmit o ddydd i ddydd yn y papyrau, inao yn anmhosibl iddynt beidio a theimlo rhyw iasau yn rhedeg trwy eu cyfansoddiad wrth feddwl fod borlan o'r un natur a hwythau mor llawn o gynlluniau dieflig i dwyllo eu cyd-ddynior, ae mor fedrus i gario allan y cynlluniau hyny, Or niwed i gymdeithas, a dinystr i amgylchiadau personol lluaws mawr o bobl. Y mao rhyw ddynion i'w cael ag sydd yn byw ar anffodion pobl ereili—wedi ym- werthu i Satan i wneyd unrhyw betli or IlIwyn elw; ae ni ddigwyddodd i ni sylwi ar well engraipht o'r cyfryw gymeriadau nag yn hanej gyrfa for y d'lau wr ieuainc hyll ac nid oes dim yn dangos eu beiddgarweh yn fwy na'u gwaith yn sangu i soddau cysogrodig swyddog- ion eyflogedig y WJadwriaeth, a'u liudo i fod yn gyfmnog yn eu twyll. Ac y mao 011 bod yn gallu gwneyd hyny yn peri i ni'dcimlo rhyw ancsmwythder, a gofyn yn fytiyeli—pwy sydd ddiogel, ac yn mhwy yr ymddiriedwn ? Wei, ar ol prawf maith, manwl, a chaied, dygodd y rheithwyr ddedfryd o euog yn erbyn tri o'r heddgeidwaid, sef Druscovich, Palmer, a Meiklejohn, a'rcyfreithiwr Froggatt. a chafodd y tri cyntaf eu dedfrydu i ddwy Hynedd o gar- chariad, a'r olaf i llwyddyn. Rhyddhawyd Clarke am nad oedd y tystiolaetbau yn ddigonol -0'1' hyn lleiaf am nad oodd dim y tuallan i gadarnhau tystiolaeth y tystion, Goiidiai y bamwr nad oedd yn ei allu i roddi ychwaneg o gosb, tra yn cydnabod eu bod hwy wcdi eu dwyn i'r amgylchiad drwy gael eu hudo gan y dyhirod eraill. Dywedir fod sylw yr awdur- dodau yn cael ei gyfeirio yn awr at gyhuddiadau o'r un natur yn erbyn eraill; ond y mae digon wedi ei ddatguddio i brofi fod cymdeithM yn y wlad hon yn bwdr yn ei gwraidd, a bod angen dysgu egwyddorion cyntaf moesoldeb i rai sydd yn cael eu talu a'u tynghodu i fod yn achles i foesoldeb cymdeithasol, ac yn amddiffyn i ber- sonau a meddiannan deiliaid ei Mawrhydi.

MR GLADSTONE A MR FORBES. Yr hyn ydyw Y Gohobyddyn mysg gohebwyr y newyddiaduron Cymreig, hyny, a mwy, ydyw Mr Archibald Forbes, gohebydd y Daily News, yn mhlitti gohebwyr y wewyddiaduron Soisnig. Y mao ei fedr i gasglu newyddion, ei gofnodiad eyflym, cywir, a dosgrifiadol ohonynt, yn nghyda'i allu digyffclyb i'w trosglwyddo gyda chyflymdor i swyddfa y newyddiadur y inae yn ei gynrychioli, wedi enill iddo edmygedd cy- ffredinol. Hir gofir ei ddesgrifiadau o'r brwyd- rau a ymladdwyd rhwng Ffrainc a Germani, ac yn enwedig y rhai diweddaf. Wedi bod yn bresenol yn mrwydr waedlyd Gravolotte a'r ymddarostyngiad bythgofiadwy yn Sedan, yn hytrach nag anfon ei ddcsgriliadau ohonynt gyda'r pellebyr, cymerodd ei farch am y porthladd agosaf, croesodd drosodd i Lundain, gaa ysgrifenu ar hyd y ffordd, a gorphenodd ei d d ar,u ddarluniadau o'r digwyddiadau hynod hyny yn swyddfa y Daily News bedair awT ar hugain cyn i'r newyddiaduron eraill gael yr un gair. Yr oodd ei ddesgrifiadau o gyflwr y Llafurwyr Amaethyddol yn tynu sylw oyffredinol, ac mewn araeth wawdus ceisiodd Iarll Beaconsfiold daflu arnheuaeth ar yr hyn a ddywedai am gyflwr truenus y llafurwyr. Ond yn hytrach na'i atcb, marchogodd Mr Forbes drosodd bob cam i gartref y Prif-weinidog, a rhoddodd y fath ddesgrifiad o'r hyn a welodd ac a glywodd yn uniongyrchol o amgylch Hugheden Manor, fel y bu yn dda gan hyd yn nod Mr Disraeli wasgu y glust. Gwnaeth ei ran yn dda ar ci ymweliad ag India yn ystod y newyn blaenorol, a eliofir ei lythyrau o Bulgaria a manau eraill. Ond 3m y rhyfel hwn y mae wedi hyd yn nod ragori arno ei hun, yn enwedig yn ei ddes,-jifi.,Ia. ymladd yn Mwlch Shipka ac o flaen Plevna. Efe oedd y eyntaf i ddwyn hanes yr ymladd yn y cyntaf i bencadlys y Rwsiaid, a chafodd ddyweyd ei hanes hyd yn nod yn ngwydd yr Ymherawdwr. Oherwydd ei lafur, aiimharodd ei iechyd i raddau pell, daeth drosodd i'r wlad hon am adnewyddiad, gwysiwyd ef o flaen ei Mawrhydi i adrodd yr hyn a welodd, ac y mac wedi ysgrifenu erthygl i'r Nineteenth Ceiitttry- arwr y Misolion Seisnig haner coron--am y mis hwn, yn rhoddi yr argraph a adawyd ar ei feddwl am y Ewsiaid, y Tyrciaid, a'r Bulgar- iaid. Yr oedd enwogrwydd yr ysgrifenydd, yn nghyd a'r cymcriad y mae wedi ei enill o ddyn o feddwl cang, agored, craff, ac annibynol yn peri disg wy liad cy ffredin ol am yr erthj'gl ac yn sicrhau iddi y darlleniad mwyaf manwl a gofalus gan bawb sydd yn teimlo y graddau lleiaf o ddydd- ordeb yn yr helyntion eynhyrfus sydd yn awr yn digwydd yn y DwjTain. Daiiunia Ymher- awdwr Rwsia yn y lliwiau godidocaf. Nid oes neb ar y maes yn sefyll yn uwch yn ci feddwl, a dywed fod pob trychincb a gyierfydd y Rws- iaid yn syrthio yn anrhacthol ddyfnacli i deimlad yr Ymherawdwr na nob arall. Y mae y milwyr eyffredin yn syml, ufudd, a cliaredig; ac y mao eu gallu corphorol yn gyfryw fel ag i'w cymliwyso i wneyd y milwyr goreu a welodd, ef erioed. Amluaws o'r swyddogion hefyd Uefara j-n y modd mwyaf parolius, fel rhai gwrol a deallgar. Ond nodadri pheth sydd yn andwyo gworsyll Rwsia, ac yn ei angliymwyso yn ei sefyllfa bresenol i wnoyd gorchestion gyda'r isradd-Llygrcdigacth, Ffafriaoth, a Dibrisdod. Oherwydd y 11ygredigaoth ofnadwy sydd yn ffynu yn nililith pob gradd, o'r coryn i'r sawdl, y mae Llywodraeth Rwsia yn gorfod talu eymaint ddwywaith o leiaf am bob petli ag yw ei werth. Yr oedd ffafraeth wedi rhoddi pob swyddog tcilwng o'r naill du yn nechreu y rhyfol, a thybirmai yr unig gym- hwysder mewn swyddog i gael llo uchel oedd ei fod yn ddigon anwybodus, ond yn unig ei fod yn meddu rhywun i ddyweyd gair drosto gyda'r Ymherawdwr. Wedi methu eymeryd Plenay meddyliwyd am Todloben, arwr Sebastobol. Yr un inodd ni thalwyd un sylw i Kauffman, gorchfygwr Khiva, Bariatinsky, Kotzebuc, a Tchernaieff, tra y rlioddid Schakoffskoy, Krud- ner, a Kriloff yn y lleoedd uchar. Ymladdodd Skobeloff ieuanc mor ddewr a gogoneddus wrth groesi y Danube ag y gwnaeth byth ar ol hyny, ond tra y OOflCldUU yr Ymherawdwr Dragim- roff, ac yr ysgydwai law a Yolchinc, trodti ei roff, ae yr ys?, gefn mewn gosgedd ar Skobeloff, yr unig un nad oedd yn ffafr y llys. Y eaÚlyniad o'r ffaf- raeth hwn yw, tra y mae y swyddogion ar y wyueb yn gwisgo cyfeillgarwch at ou gilydd, ou' bod mewn gwmonedd yn agore?t i gyflawni y swyddau salaf er mwyn enill sylw a ff.fradh ¡{r draul eu cymydogion. Fel canlyniad y ffafraeth hwn daw dibrisdod. Nid yw jr swyddogion yn teimlo fod eu dyrchafiad yn ymddibynu ar eu hymroddiad, a'r canlyniad yw, yn yr adogau mWYltf peryglus, eu bod yn cymeryd eu ham- dden i fwyta, ysmocio, a siarad tra y mae y milwyr eyffredin yn gwneyd eu goreu—mown gair, lloi yn arwahi llewocl. Am y Tyrciaid, dywed Mr Forbes nad ydynt ond barbariaid pur a syml, hob 11a rhan na chyfran yu mhlith dynion gwareiddiedig, ac na ddylid disgwyl ond yr hyn sydd gyfatebol oddi- wrthynt. Tra y lUae y milwyr eyffredin Rws- iaidd yn well o ran eu defnyddiau na'r Tyrciaid, y mae y Twrc fel pe byddai wedi ei eni i drin arfau, ac ymgymera hyd yn nod a'r arfogaeth ddiweddavaf gyda'r deheurwydd mwyaf. Ond y mao yn grculon fel barbariad. Gwelodd Mr Forbos bentyrau o Ewsiaid wedi eu darnio gan- dd8, a phan fyddai y Ewsiaid wedi digwydd cael y b\Vaethf yn yr ymrafael, a'r clwyfedig- ion yn gorwedd yn eu gwaed, gwelodd y Bashi- Bazjuk-Mahomedan arfog-o dan drwy a y milwyr rheolaidd, yn mynod ac yn eu gorphen mewn gwaed oer. Mae'ri wir fod y TjTciaid yn cyhuddo y Ewsiaid o wneyd yr un peth, ond gwada Mr Forbes yn bendant iddo weled diai yn debyg i hyny, tra y mae pob peth a ddy- wedwyd am greulonderau y Tyrciaid yn wir. Dau fai y mae yn ei ganfod yn y Tyrciaid. Y cyntaf ydyw, gan mai barbariaid pur a yml ydynt, eu bod yn cwyno yn nglustiau Ewrop yn erbyn yr hyn a alwant yii greulonderau Ewsia, tra y maent hwythau, hyd yn nod yn ol eu cyfaddefiad eu hunaiu, yn gwneyd yr un peth. A'r ail ydyw, na buasent, pail orchym- ynodd y Llywodraeth o Constantinople iddynt adaol Bulgaria a chroesi y Balkans yn gwneyd yr holl wlacl. ar eu hol yn anialwch, trwy losgi v envdiu, dinystrio y tai, a gwneyd y cwbl i gyfarfod y Ewsiaid yn anghyfanedd. -Gwir Illai peth ohiadwy fuasai lIyny, ond peth ofnadwy ydyw rhyfel. Yn lie hyny gadawsant bob peth yn ei Ie, a cliiliasant eu hunain heb wneyd y difrod lloiaf. Ond prif ddyddordeb yr erthygl yn ddiddadl ydyw y sylwa iau a wneir ynddi ar y Bulgariaid. Nid oes ganyr ysgrifenydd yrun gair da i'r rhai hyn. Tra y gadawodd y Tyrciaid bob peth ya llonydd iddynt hwy wrth fyned ymaith, nid cynt yr onciliasant nag y dcchreuodd y Bulgar- iaid wneyd pob difrod ag oedd yn bosibl ar bob peth y gallent ddodi e l arn"  TT<iaid. Ac am y gorthrwm TlS^ bod dano, nid yw Mr Forbes yn L ,>1 "« yn drwm iawn, Oddiwrth "?Ifi? gc.Hid meddwl fod y ?w?Sn h? ?riS? Hawergwellallan o ran pethai, It na r wenn yn Ewsia nac hyd ?. n?'?'! mown Uawer man. Rhydd eswmrJ anonestrwydd y Bu1gariaid. ju' hr:fYd 0 gylchiad prynodd ef ei hUn fer]? „ Un "t. ydd o Sistova. Gan nad odd J !ilR- gymeryd ymMth yr amfaIl ar y M?) ?T ? '? haner am dmo yn ngwydd tystion 'aVcb^ am ei gadw ncs y danfonM am danr y- deuddydd anfnnodd ei was i'w ymo!' n ffordd gwelodd y gwerthwr jTl ru'n. .? anifail, a galwodd arno, ond trodd^ '? ac ymaith ag of ar garlam i ran anX?"?". o'r dref. Pan alwodd dracliefn dywedodd ei chwer daa wenu na.s ? ?. ba Ie yr oedd wcdi myn, ,UI •' 17,1 J dychwelai. Gadawodd Mr Forbe< ??' y heddgeidwaid yn erbyn v dvn   ik byth na'r din?sydd, ?'r 3,, 'rm"Ian; A oes a l y iio ydigwyddiadh?-n ?..? oth -1 oes a fyno ydigwyddiadlinTi rj-.vbptl, yr erthygl ms gwyddom. Hyn sy<ld Iryd ?""  oes dim canad yn colh rhnvng V^ p *orbes sv Bulgariaid. Hyn JTI dmJlhcu a barodd i Air  ?' mewn cyfarfod yn Y.?.*gol(i?, C Hawarden, nos Wcuor di?ddaf w.:?'? mewn adolygiM ,i, y--??if Mr Pcrtx-' ?? ystyr y mae Mr Gladstone wedi g&soj 1 fyny yn y wlad hon yn arwr y Bu?ri? ?. belled y mae umondeb a chyfiavniriV,-W --a thcnniM yn ddiamheu f)J .?h'j,? Forbes ) n tueddu i ri toimladau trin-Ti-'J wlad hon atynt, ac y gallM h^v niweidiol p:m ddaw dydd gwnevd ? trr.fr,; f" angenrhmUlol ar ol y rhyfel  Rhydd y ganmo!iacth uehaf i Mr F.?' ysgnfenydd cywir, cyflawn a desg?.t}. gan gymeryd achlysur oddiwrth yr hm., ?' wedodd ei hun yn ncchrcu ei y?n' MA' a ydyw ei gasgliadau mor gywir a'i &.ithiau 0. gadawodd y Tyrciaid eu heiddo i'r Bul?' amheua a ddylai y Bulgariaid oedd w«U  eu gorthrynider yn hir, dMuib yn dtoich'?c iddynt am adael hyny iddynt, mwy M? v d,i dyn oedd yn digwydd byw mewn tv M.il!?' ac wedi cael ci mmgellu yn ann?iytiM? '? namyn un cant, deimlo yu ddio gar ali:' M buasai wedi cael ei Hirig;llu eanLl tr". 0. oedd y Bulgariaid 'edi IIusgi a diM ni chlywodd eu bod wedi mwrddro y Tyrciaid fd y gwnacd a hwr gan y Tyrciaid y flwvddj-a •- blaen. Os oedd eu cyflwr yn dda, g,.Ilil dyweyd hyny hefyd am gyflwr y caethion™ America cyn eu rhyddhad; ond nid oedd daioni ou cyflwr yn un esgus dros orthrymdercNNKJi- iwed, na thros gadw eu rhyddid oddi wrthjut: ac ni ddylai y llawnder y mae Y Bulgariaid jnci feddu yn eucaethiwed0 dan iau" y Tyrciaidfodvn un esgus dros eu cadw hwythau yn v cartbiwed yn hwy. Ac os ydyw cymeriad y'Bulgamid, fel y dywcd Mr Forbes, jl1 isel, i bwy y dylid diolch ? Hyd yn nod pc gwneiid y Bulgariaid yn ddeg duach a gwaeth nag y d<6gdM hwy, ni fyddai hyny yn un rheswmo'u ca'" lw drachefn dan yr iau, ond yn hytrach dws eu rhyjfM ?felg?tllontddiwy,io. Tenynodd )m o'r Mith- iau meithaf, cyflawnaf, a mwyaf arddurciog trwy ddatgan ei obaith y byddai RWiia yn gymedrol yn ei gofynion ar uerfyn v rhyfel, u y byddai i'r rhyfel hwn fod yn iVidion i ild\vyn diddanweh i'r gwledydd sydd 3m anrheiihiedig ac i'w trigolion.

Yr ydym JTI cyhoeddi mewn doia anil adroddiad 0 ddienydthad Cadwaladr JOl!f.; yn Nolgellau ddydd Gwener diweddaf. Mawr gWYlla rhai o'r newyddiaduron Ileal 0 herwydd gwaith yr ustusiaid pl gomedd pre;eno¡db gohebwyr JTI y serenioiii erclij'U, ond 'D éin byw nis gallwn ni weled P' ddaioni a ddciilia«a> oddiwrth adroddiadau cyffrous ogrogiaduno'n cyd-ddynion. Daioni yw tynu liugan nf-illdu- aeth dros weithrcdoedd o'r fath ag a :¡rflawr., wyd gan Marwood, ac o'n rhtlll ein huniiin nid ydym ni yii. lLiwenyclui 0 gwbl fod cyiutVr 0 bobl, ac yn cnwedig wragedd jwrehus, wedi ymgynull i gymydogacth y carcuar ar achlysur y dienyddiad. Nid cylioeddusnvydd svad ya gweddu i ddigwyddiadau o'i- fath, a di^ny fod swyùogion y carchar, yn nghyda riiywun a benodid g?u y dienyddiedi?, yn wyddto?t' dystio i .'d y trefniadau ?ufi?tus yn ciel« «30 allan yn rhcolaidd. Kid ydym yn g^W ? un rheswiu dros gau y gohebwyr aibn or trengholiad; yu wir dylai y llys h\\11 lOJ berffaith rydd ac agored, yn enwedig pan ?a»ir allan gynrycliiolwyr y wasg o'r dituvJauu.

NidacthC?dw.dadr Jones tW.? Ó Famwr heb wneyd cyfaddctisd <i t'?" chvdjMbyddMctho gvfiawnder y b?siwyd arno. Yr odd cfe wc,(l i "71 llofruddio y ddynes o'r bhcH,c )' m?' yn Mul wg mai cyfeillach anfaesoU iuf« ,Wg ddo A'r Uofru idMtg a'i harweiniodli y?ytI?Hn orchvll Dw yr  yddblul'on Ijlund?n, dystid?t!'ir??,, bar y cro?brcn yu Nghymru trwv .?M Munh?od.?-ydd pobi Mein.)nydd' I otid ?. ? i hyrwyddo y trefniadau gogyt« a r din- yadiad.

Nidocsond ychydig<'w<'itLr.?.'?'' ■,1 # MddwedicymM'ydIt" y:' ys'? )r. w),thu'' aeth heibio Mac y iydin Rn'sIiJ, fVi'din ch?cn.i Kars JTI ymdaith it RwsiaiddoJH?!iEri!CMU!tt,acy'"?'.?,?. oodd Rwsiaidd yn Ewrop yn Met '??? benuyc1d. Y mac hyny yu an?nr!? v ?..n], beunydd. Y mae hj-ny yn angor.i- ?,? gan fod Mehemet Ali yn brjjsur j l "a,. iMr8dbyddiunewyddig'?'"M"?;?tt Osman. Mae y llineUmt gwarei^^ bob Plema yn a:l cu gwneyd 'n f' ;+1 aC dydd,Moddi<'nhi- i'r I' w??l:ti(I esgeulus anghyff?,cdin, y "?? ?''?'?.? gweled pa toddy g?l O,;n'lll 1 J (1r i allan.

,IUVJ1';(! M?C??tfMlt)o!H:?'??' 1111*"?d ddu?hddu?hbobdydd.acy'???? i!ac 0,Ila by(l,l i 3,zit3-fni,, Mahon arwain y wlad a? i 0 111 «• (:v i bair ?wrthiyM. Y uta.c w<'< 1'?' ? ???. o ba;r gwrtill-yff-?l. Y iliac w(,(Ii wyr dinod, he' mw eistcddl ,]l, J1 idllv. dilynwyr yn y wlad, i fodyn IU -.>n it[do. ond y mae Ty y Cynrychiol?-r ?.' ). ',mn'f o dros dri chant wedi penwr} ■ ?,))ir o dros di-i cli, .t W?Ai estyn deheulaw cjTndeitlias syddora.nciehyfa.nsoddt?iH ^J^jad J11 dt?s ar hawliau y Senedd a r 'f!'¡\Jlui P. yr Arlywydd y m?c 3?i a'.N?'C "ooll oren 1 ai-titlir, a rierhe lo( yi, per- lithio y fyddin i wasanacthu t'l." ?'"  ,)  r- sonol ef ei hull.

 crdh.tJ )11 Mae y sibrvd a n heddweh ddtr?wr tr olcwyMpE?'? ? iaaJ>yn^ sier, pM y cwyui? PleY"? ?' drcch pendcrfynot i ?..1 ??,?..o ??-'? drech pcnderfynol i otal }'ch\ • f \,cnDi gw:icd. Y mae llys('n X» ?,,y)-. wedi bod y? y?g:??' COU'^inwsy y» barodgyd?EroIwgarypoMbiH? .dd.gy??; ^n(;r«ssy V\ rhwngypl(lidi;tu, .4 i?id cto credu fod yn innscr w"di f? y m? wncyd hyny yn cltcithiol. jj.lC[ y