Yr Amserau

FFRAINC. I Cychwynodd Louis Napoleon o Paris ddydd Mawrth, at- hyd Ptheilflordd Orleans, ur ei duith i ddeheubarth FtVainc. Ychydig 0 hei:>ODUlI a ;111- gasglasant ar hyd y fiovdd, ond wrth y sufle der- byniwyd ef n y da bloeddiadau o Byw fyddo'r Yin herawdivi- Derbymwyd el'gyda rhwysgfawredd mawr y Bourgea. U web beu porth ty Chwiorydd Trugaredd," yr ydoedd yn ysgrifeuedig y geiriau canlyn,,}, "I Louis Napoleon, achubwr y teulu,. aiiiddiifvnwr CI er. dd." Daeth ygwyryfon alian yn erymdaith i'w gyfatfod. Yr oedJ Ueng o offeiriaid ya ell gwenwisgoedd, gyda'r Cardinal Archesgob, j y T Viceria:d cytiredinol, ar hoi] offeiriadgor vu eu I gwisgoedd swyddol, wedi ymgasglu yu yr Eglwys i Gadeiriol i dderbyn y Tywysog, yr hwu a dd) mUIJ- ai gysegru dechreuad ei daith wrth d!oed yr alior Haner awrwedi chwecil cyrhaeddodd yr orvmdaith j b-jrth yr eglwys, ynghanol bloeddiadau Bvw tyddo Napoleon a Bvw fvdtlo'i- Yuiherawd wr," oud adlerwyd distawnvydd, pan ddaetii vr Arch- esgob yo mlaen, .vn cae! ei ddiiyu gall y Ficeriaid, j gan gytiwyno arogldarth a dwfr sanctaidd i Louis Napoleou. Aeth y tywvscg i mewu i'r Eglwys, ac ar ol peulinio o flaen yr ailor, a cljvflawiji sei-oin oiiiuu ereill, ymadawodd, a tbrenliodd V noswaith gyda'r Arcbesgob ti ei balas Rhyf'edd fel y mae'r Eglwys Babaidd yn ymgynghreirio ar Galluoedd Gormesol ar y cyfaodir Dranodh ba y Tywysog 'n adolygll'l' byddilJoadd, Cyfiwynodd eryrod i'r Gwarchawdlu Cenedlaetbol ac aetii i Nevers, Mewn atebiad i anuerchiad Cyngbor Cvffredinol i Nevers yn pleidio'r yml.erodraeth, defuyddiodd j Louis Napoleou y geiriau arwvddocaol a ganlyt),- Pan byddo lies y cyflredin mewn perygl, byddaf yn ceisio rbagHaenu llaisy wlad, oud mewn mater- ion persona), byddaf yn ei dilyn." Y mae penau teuluoedd FfVainc, lawer o honynt 0 leiaf, wedi ymostwng i ddyinderoedd gwaseidd- dra, drwy gytiwyno deiseb i'r Senedd, yn gO(YI1 ar i Louis Napoleon bertfeitbio ei waitb a gosod ei lywodraeth, ar sail ddiysgog, drwy gyraeryd y teitl o Ymherawdwr. Mae'r Corsaire, math o Punch Ffrengig. wedi cael ei atal rhag ymddangos, mewn canlyniad i'r ddeddfsydd yn rhoi gailti i'r Tywysog rbwvstro unrhvw gyhoeddiad a dybia efe yn niweidiol i'r dyogelwch cythedinol, i ymddangos, Mtte'r cy- hoeddwyr wedi ysgrifenu 11 ythyr byr i'r Daily News ar yr amgyicbiad. N Id ydyw yn anhebyg nad adnewyddir y son am n fel rhwng y wlad hon a Ffrainc bellacb wedi niarwolaeth y Due Weiiiugtou. Y mae thai dyn- ion ïw cael na adawant i tiii amgyicbiad fvned )ieib:o a aii wasaiiaetili i rui Iliw o reswm ir cri Lwnw.

INDIA A CHINA. I Daeth y liythyrgod sydd yn dod dros y tir i law: ond y mae r iiythvrau o Bombay eto ar ol. Y pif ddigwyddiadau o bwys yn eisteddle y rhyfel er pan adawodd y liythyrgod duiwedduf yno ydyw, fod Prome wedi ei cbymeryd gau lyuges o agerlestri ysgeifu Cymerwyd y lie gvda'r huwsder niwyaf, j a dim ond uu bywyd wedi ei goili, ac uid oes nrlll. awr o amheuaeUi y gailesid cyrhaedd Ara gvdug < ond yebydig o draffeith, gan fod yr afDn yn furdwy ol yo J!;tod y tymLCir gwlawog i loogau ysgeifn, i tynu hyd at y brif'-ddinns. Dvcliwelodd y E'lii j Lywydd ar y 6fd o Awst i Calcutta ar ol talu ym j weiiad a r Caàfrjdog (iolwin yn Rangoon, a dis- gwylid mai canlyniad yr ymweLad f-dda: symud- iad burri i hel tetid tiriogaeth Burmah, Yr ydvm yn deail tod v gwrtbrvfel yn China ar gynydd, a bod yr yspeildori wedi ynddanges yn nhalaetbau gag, leddol Honan, Duufonwyd byddinoeud i'r lie hwuw o Canton.

AMERICA. Cyrhaeddodd yr agerlong Asia" y porthladd bwn ddydd Llun, o E frog Newydd, yr hwn borthladd a adawodd ar yr Sed o'r mis hwn. Dywed y Ntw Yt.rk 2'i- i bif,ie !'or[ -Nlr Barin?,, Tribune fod Mr Baring, aelod o un o brif fasnaelilai Lloegr, yn cael ei d iisg<vyl ilog gydu r agerlong nesaf, ar neges gyda golwg ar adardom yny^oedd Lobos. Bydd yn Ilaweu. (ebe'r papur hwnw) er yn syn gan )11'. Baring glywed, ar ei ddyfodiad, fod tin liywod- raeth ni, ar ol sicrhau i w dinasyddion, mewn modd tfurfiol, yr umdditfvnid hwynt yn eu gwaith yu cymer- yd yr aaardom oddiar ynysoedd Lobos.yn sydyu wedi troi ar ei sawdl, ac yn bur d lidaro yn hyspjrsu fod yn rhaid i'r rhai bynv pydd wedi anturio eu h aria a ar vr adardom, gyda'r dJealitWiiaetli houo, ofalu dro.-tynt eu hunain." Y mae dam wain arswydus irall wedi cymeryd lie aryrafoil Hudson. Ffrwydrodd un o bibellau agerdd yr ageriestr Reindeer, tra yr oedd y mordaithwyr yn ciniav.-fi, a cliollod I ijddeulu dl:'g ar liugain eu hywyd- au. Achoswvd y ddamwain, meddir, drwy rhywddiff- yg yn yr haiarn.

AW3TRALIA. Mae'r hanesion a dderbyniwyd o Melbourne hyd ddiwed 1 mis Mai, yu bur ft'afriol. 0 Fynydd Alexan- der, a Ballarat, a'r cioddieydd ereill, y newvdd- ion yn gysurus i'r eithaf. Yr oedd darganfvddiadau newyddiou yn cael e i gvuevd yn barhaus. Ar y 24aiu o Fai, dygwvd o Fynydd Alexander i .Melbourne ddim liai n 4 I I (3'FaI dy-' I;'? wn? o aur, cynyrch nn wvthnos yu uni". Y mae Lyn yn l'wy o tsi)00 wus ni, a aodwrd mewn un wvthnos erioed o'r blaen. S<.nid am \myd rheil ffordd o Fynydd Alexander i Melbourne. Yr ydym yn dill1 oddiwrth y newyddion o idney, foil Ilawer iawn o aur yn cael ei godi o wely y Tuion. Cododd un boneddwr 58 wns mewn un dydd, a dvwedir mewn llythyr cyfrinachol fod dau o bersonau ereill yn codi llonaid eu rhawiau o aur.

MAEWOLAETH V DXJC WELLINGTON. Ydyw y mae r "ben D,"tic" wedi marw Y gorchfygw r mewu cynifcr r) Irwydrau wedi ei orch- fygu ei hunan yn y frwydr ob.f. Nos I tti, taet)w-id y gair trvy Lundain, fod y Due Weliin'ton wedi mynedi?rddyrh.dtddaear. Priny?thrdywevd fod ei famolaetb wedi dod yn annisgvvvliadwy, to iudei tar?<daeth wedidody.) ann)s gwY iadwy,etn tarodd y di?wyddiad bawb i syudod, Yr oedd new- yddiaduron tÎ\(lJ ?lercber yn sym'JQ p0b amhcu- aelh. Gwyddis fod y Due yn arfer er's rhai blynvddau a threulio rhan o bob dicisteddiad b'enedd; J ya IIghu tell Apsley, ei (irigle swyddol (ei warden y puiu porthladd. i air vwtlinos i duydd (j wener diweddaf, daeth y Due o dy Apsley fel arferol, ae ai;,e'n vni udangos ei fori wedi treulio ei amser o'r pr)J hvvuw hyd ei tarwoiat;t!i yn ei ddull rheolaidd cyntrtiu. Dvdd Sadwrn wythnos i'r diweddaf oed-I y tro olaf i r Due ymweled a L'over, a dywedir ei foci y prl d hyny yn cdrych cystal iiz arterot. Cvmerai ei ym- «lreidiad (walking exerxi<e) arferol, ac yinddangosui fel yn mwynhau ei linn, ac vii ei gyflawni gvda'r lIlI awyddfryd. Y diwrnod cyn ei lurwolaeth, bwyt. udd ei giniaw m )r iachus a clnffredin, ae aeth weiv yn ol pob jinddaiig.isiad heb ddim anbusldeb jneiflino. Sylwyd gan e. lab u'i ferch vn nghvf- raith, Arglwydd a'r Argiwyddes Charles VVtdlesle'v yr umg rai u r teulu ag oeddynt gyda; ef ar y nrvd, ei fud yn llawenach w.th y bw.ud vn ea.iawa y di wrnod hwnw nag arferol. fiti via c. rdded mwv v di wrond hwnw hefyd nag y byddai yn gwneud yn gy 11 red in drwy y tiroedd sydd yn perthyn i'r casteil. (j- <1 wodd beibio yr ystrf61au a gwnaeth rhai vrn! ol- jadau mewn pertlnnas i'w feireii. Nos Lun, danfo.i- udd nodyn at larlles Westinorland, vn addaw ei chv- fart'od ar ei dylodiad i Dover, am chucch n'r Rloeh nos Fawrth. YeUydig wedi deg ')"r gbd. acth i'w ->r wely. Tybir iddo basio noswa'tb ?.sm-us, pa fodd bvn-i^T xii cidiirf'u iddo al?%, ei Hyddai  ystafellwas yn arler ei alw b„b boruu am chw.-oh o'r gloch. tioreu ddydd iVhuvrth, pan gurodd Kendall with ddrws v Due, ni utlerbyniodd yr itteb arferol. Ar 01 gwrando am ycbyuig o fynudaii, tvbu.dd ei Iod yn ulywed ochenaid gwuu .u y"tafdl V Due. Pan agorodd y nrws y n.ddai.gosai y Due lei ;n ci ganfod, ae ni ildarfu iddo gwy n j „ herwydd u.uhnv ufiechyd! OIlJ eanlu Kt ntiall yn luan, erhvnv, ei fod yU anes inwyih, a gwybuwyd iod y Due ya ufiach yu union r' iddo ddy wcyd y,, i.ed sy<iyu, » Danlonweh am Ir. Hulke," meddvg yn byw yn nhref D.a!, vr h«n oedd vn arte roi ti c t r,,x N, a, %V 1, 1111 e r. Cyrhaeudodd Mr. Hulkt y Castell uddeutu naw o'r gioch. Canlii y Due yu ol pob )ojddaiiKusiad vu dv- oddef o herwydd diilyg treuliad Cl lie cwyno o herwydd ychvdit: o boen \n ei gylla. Yr oe.ld yn uie ldu ei sy nivyiau yn bt'ilJaitb, a desgrifiai ei anfiwyldel) mewu inodd pur eglur. Yr oeild ei eiriau olaf ar y ddaear fel nvu mewn perthynas i ys- tad ei ieehyd, al: awr ddiniwed oedd ei anhwyldeb yn 01 pob arwyddion, lei rl; ddaifu i Mr. Hulke wueyd dim ond ei gyngbori i gymcryd yehydig o ftra i»ych wedi ei gra^n, > •iiytiig o tie. Vnagad- awo(id,gan addaw tli.L.Ijviii oddeutn J 10 r gloch, ond ar gitii Ar,l,v"d Charles VVell^iev, dw%e.b>dd y galwai 10 o'r 'c'" (,j,?,? ?.r. tluikf, ar ol gadael y Due, a'r Dr. 11,?. Anhnr, a dy?cdudd wrtbo bctha?..aetha!,yr!,?,a?y,n?rafwywvd ?uy tncddy? hwnw. Maen vinddantjos nad oe Id "vr uu o'r Ult d [yt;?t. y.. b p n ddrchre?.ddvr'i ruos, ohad.nar.v.,i-y,n.?.di,.)y?., .?,??)  Due ?"? a.u,cr ..jd? ho', y? a,u.!d. arh?n cddcu?b?yduynai.a?.rynoia.-ich?'?y.tdr.? eu triniaeth lwyddiauu,. ?.doeddMf Hntke??H cyrhaeddu ?arn-t< ers m?y na barter awr pan ddantonwyd am dauo diaclielu, ae vr livsbvs.w i iddo fod y DucWt'd?t-; d<u-.?.u?t-s!nbirc!wvf'At? 3lr. Hulke ?yda Dr. ?c. Arthur, a Mr. Hu?e,Iei e.nch am dano yn ddined. Ca?sahtforivDm.wdt ei Jaru à lJ"I\Y ."e! Y ùesg'l'ifi.yd, a h,¡J ci weill1d,.g- )Un "CÙI delnydilio uiod ium mruidygiriiaelhol etsoes Of?;,f't''US.tt.t?i..)!!??.'t?td. Pan darwyd y Due gyntaf, colledd y g;illti i siarad Pan siaradai ei feddycon a thai o'r teulu ag ef. ymddnnn'is ii fel yn leall en b^d yn ym^dyddan ag e l, a ebeisiai eu liateb yu ol. (hid nid oedd ei iit- ebiou yn ddenlladwy, ae yn wir ni dileallwyd un si51 a ddywtdndd 0'1' amser y gureby;i':ynodd i fldan- fon am feddvg. Illtoddodd y int-d'lygon gvffvriau vyfoiii iddo, a defnyddiasant bn!> inoddiou gaihiad wv ev estyn esmwytbyd i'tdo, ond yr oelld y ewbl yn ofer. Cariwyd ef o'i we'y i'w gadair freiehiau, lIe y tybiwyd y buasai yn esmwytbaeh, ae yno y buwyd yn ei iiingvlehynu, yn edryeh ar y gwron dewr a ym- iadd(>dd gyniler o frwydrau, yn ymladd a hrenin y dyehryniadau. Ar nn llaw \r oedd Arplwydd Charles VVeileslev, a Dr. Mc. Arthur; ar y llaw arall, Mr. Hulke a'r ystafeltydd. Fel yroedd vraniser yn myn- ed h'.iliio.a dim tebvgolrwydd o esrawvtliad, danfon wvd L'vdn'r pellebxr yn gyntaf am Dr. Hume, ae wedi hvuy am Dr. Feriiuson, y rhai oeiidynt yn anfbollls ailati o'r dref. Wedi hyny danfonwyd am Dr. Wil, liams, ond ni ehyrhaeddodd hwr;w y eastell hyd lies ydoedd yn tin ar ddeg u'r gloch y nos, pry 1 yr oedd pob evinhorth daearol yn rhy ddiweddar. Tua han er dydd, tarawyd t:f draehefn, ac nis gailesid uwybod (c) d by yd ynddo ond trwy guriad ei waed Teituiai y meddygon ei waed yn euro hyd oddeutu ehwarter wedi tri, pryd y cafwyJ nad oedd yn euro m«yaeh, a hysbyswyd fod y ewbl drosodd. Mynai Arplwydd Charles Wellesley fod anadl ynddo wedi lIyny, ond rhoddwyd drveh wrth ei enau, eafwyd nad ydoedd wedi ei dywyllu gan yr anadl fyraf, ac fel hyn bu farw yr hen Dduc," beb un yindrech, na ehymainl ag ochenaid i nodi yn fanol y foment y difl'oddwyd y wreieliiouen fywydol. Derbyniwyd y ncwydd am farwolaeth gwron Waterloo, gan Y wlad yn gvffredinol gyda syndod a I ?? 11 y Wll(l g-abr, Yn Deal a Walmer, yr oedd yr hull siopau wedi eu can, yr oedd yr heolydd yn weigion. Ar y Tafwys yr oedd lUngau pob porlbladd wedi gostwng eu banerau, tra yr oedd y gweithfaoeùd mawrion a lluosog ar lanau y Tafwys, yn amlvgu yr un arwvdd ion o ba'ch. Yn Manchester yr oelld y GyfnewidHi wedi ei haner chau ddydd Merchcr, ae yn Liverpool yr oedd v banerau wedi eu codi haner y fl',)r(ld i fynu yn chwifio o Idiar yr lioil adeiladau c) hueddus, ac oddiar hwylbrenau y llonstau ar yr afon, ac yn y Uongbvrth. Yr oedd y shopau wedi eu haner can, a'r gwahanol sefvdhadau eyhoeddus yr un modd. Dangoswyd yr un- arwyddion o barch yn y rhan fwyaf o bnf dreiydd y deyrnas. Nis goddcf e; n terlynan i ni roi and y brasddarlun- iad hyr a ganiyn o banes bywyd y Due VVellin^ton Y mae amhenaeth yn aros eto) mewn perthynas i le gent'di^ol y Due, ond dvwedir yn gvll'redin ci fod wedi ei eni yn nghasteil Dan^nn ynswvdd ille,,itli, Vii vr Iwerddun, ar y cyntaf o fis Mai 1769. Yr oed(I yn drydydd mab i Ganett, ail Iarll Mornington, ae Anne merch henaf Arthur Hiil, Isiarll DunatJn -n. Derbyuiodd ei add»sg gyntaf yn Eaton, ond bu yn efrydu wedi hyny yn ngholg milwrol Angilers, yn rhandir J Maine a'r LOIre. Pan nad oedd ond 18 oed, penodwyu ef i faneriaeth y 73<;in eatrawd o wyr traed, ae yn luan wedi hyny dyrehafwyd ef i raglaw- iaeth. Yn 1790 etholwvd ef i'r Senedd VVyddelig ilros fwrdeisdref Trim, swydd Meath. Y flwyddyn Sijanlynol, yinunodd a byddin Due Efrog yn yr I>el- diroedd, gwasanaethodd yn Osteud o dan ARIN *v(i,i Moira, ac yn v rhyfelgyreh i'r Scheldt. Yn 1796 aeth allau gyda'r 33ain cadrawd o wyr traed i'r In ,o l iati) Iliti l avell%, dia. t'vunrodd ran yn muddugoliattb Mallavell., ac YD fuan wedi hyny enwogodd ei bun drwy gymer- vd Seringapatam. Wedi hyny enillndd lu (iu^ol- iiietli eriwog Assaye, a rhoddocld derfyn ar y rby lei. Yn 18i>4 derliyoiodd RledJyf yn werth mil o bunau oddiwrth dri^ohon Prydeinin Calcutta, a liestri arian oddi.t rtii swyddogion ei fyddm. dvcliwelodd i I.oegr, a liywyddodd fyddindorf yn y rh\felayrch i Hanover o dau Arglwydl Catheart Yi; 18U6 etholwvd ef yu aelud Seueddol dros Dref draetb, ac vn y flwyddyn ganiyn id ))ti)od wyd efyu brif Ysgrilenvdd i'r lwerddon. Ar y lOftd o Fbnli vn v flwyddyn hono, priodododd Catherine, trydedd inech Edwiud ail Iarll Longford, ac mewn yebydig i 0 auiser, penodwyd efyn filwriad v 33ain eatrawd,ar yr hon yr oedd wedi bod yn Mihvr.ad am 13 o Hyn- i vddoedd. Yn 18,>8 aetb I Portugal; yn I8J9 euiil j odd fuddugoliaethau lloliea a Viiniera, enillodd drainwvfa enwue; Douro, a gorehfygodd ar faes Tal j avera. A:i) y ,iaf*l (icrl)yiii(,d(i d iiolcb- i irarweh v Senedd, a gwobrdal o ddwy fil o tiunati yn y flivvddyn iddu ei bun, uï ddau etifedd »y ry wol yn | olvn'd. Yn 1810 ymiaddodd lr%vydrKttsaco, a cliv merodd ei safie yn Torres Vadras. Yn 1, iiiawl- isi2 warehaewyd a chyinerwyd Ciudad llodrigo, a bu i'r llywodraeth g trtref ddangos ei chymeradwyaeth i i draehefn drvw roi dwv fit o bnnau yu y flwyddyn yn veh-tiiu;*g i Arglwydd Weilinyton. Am frwydr enwo; ahJ!:a;lc;í, IFchal\d rh."felwr dewr iind vn Ardalv'¡' Il tlerhvuiodd nl'ld eucdJol () lIUO,()I>t) 1 brvuu eti/eddiacth. Yn 1813. ymiaddodd hyvydr 1 V.tt ci gwaiehaeodd ar San Sabastian, a phasindd j v Nivelle a'r Nivc. Yn 1814 tJnqdrau Orthes a a gwn.ieth y Senedd rodd yeb. i wanei,"oI i'r Due o £ 1 .(',000. Yu mis Gorphenaf o'r un fl>v\dayn.penodwyd ci yn geiuid I Ftiaitic, ,or aeth Nn v ctmcri d Invnw i Gy uanta Vienna. Tra i i, parudd dyehweliad Napoleou o Elba iddo gati ti alw unwaitb yn rti^gor i'r rn.ua, ac ar y Hled o Fe in fin 181o, taill > id ei fod lugoii «etl) enwocr.f ar j facs Wate:loo, am yr hon y derbyuiodd duioluiigar j well y Senedd, a £ 20 i,000. Yll 18;!7, feï penIJdwyd Ii | i'r swydd o Brif l.vwydd. ond gadavvodd v swydd | j hono i fod yn Brif Wei.lidog, a pharaodd yn y swydd hono o Chwefror 18::8, iiyd Tach\, celd IS30. Ar y | 19-g •> Fawrtb 18'29, darl'u i Iarll Wincliebe.i wrtli j J ysgrifenu at Mr. Coleridge, mewn perthynas i R.-it!> s^nf rhyddhad y I'abyd.iion daflu s;i bad a- v Duc, o leiat yn ei (ivb cf. Mynai y Due iddo alw ei eiriau vn 01: (io ned lodd yr larli, ac o herwydd hyny, bu \rhcnDducn]Ot'ynfyda?tmiM<id?('rt)csta?'m chelsea ar yr 2lai Fawrtb, yn Batten,ea-licLis N'i ebaf idd ergyd y Due un efl'.uth ar ei withwyneb j ydd, ac am hyny gollyiuodd yr larllei ergyd i'r awyr, a gadawodd y plei-iiau y He. (iweithred wartlms i Brif Weinidog i'w thy flaw ni oedd hon. Dii-fu i wedi hyuy wncuJ yr yixiddi heurjad n ofyuid gan y Due. S n 1812 derbyniodd y j Due Wellington y swydd o Brif Lywydd y tyddin am y drydedd w.tith, a pbarao<id yn y swydd hono hyd i ei farwolaeth. Ihddai eo" i lioll de.tlau a si\yddau v Due vn cymeryd gtyniod o'n gofod. Y maent yn lluosog ac amrywiol dros ben. 31ab hynut y Dae ydyw Arthur, Ardalydd Dcur), (Dlle Wellington yn awr,; yr hwn a anwvd yu 18u7, ae yn 1839, priudo id Arglwvddes Elizabeth Hay, merch George wytbfed Ardalydd Tweeudaie. Tsid oes gan y Due presenol blunt. Y mae swyddau v diweJdar line Weiiiugtou yn awr yn meddiant y llywodraeth i'w rhoi i'r ii,l) y \nyiio. Sonia rb»i am y Tvwvsog Albert, eraill am I Dduc Cambridge fel yiugeiswyr am y swydd bwysig o Brif Lywydd y fyddm. Nid oedd y wladyu bliuoar dyru arian ar beu y Duc. Wedi brwydrau Badajos r hys bysasom eisoes. I bryuu etifeddiaeth — wedi TOUIOHMJ, bed" ar can' mil yn ychwaneg; ae wedi Waterloo, ddau can' mil draehdll, hdJlaw l'hui \\ohràal 0 ddw,v t'1 buoat. yny H?yddyn, yr j)?? :) godwyd we Ii hyn} i bula:r md 0 banau tra by hlai efe b\w, ac ))' <yd yn \?tfd et?idau etikdd, a'r s%vin i ?ae)tida!uoari.m'i<m. Tchryg?obrda.iytna yn awr i'r Due Wellington presenol, a chau nad oes j gaiiddo ef blant, wedi hyny i Ar?Iwydd Charles Wel- iesley, os bydd efe lyw ar 01 ei frawd, ac os na fydd, t'w elifedd ef. Mae'n debyg na fydd ar blant y Due eisinu dim can y VVeinyddiaetb gan eu bod vu dod i j feddianto gyfoeth etifeddiaethau a theitlau eu tad. Yr oedd Ardalydd Douro, mab henaf y Due, a'r Due Weiiiugtou presenol, n Baden, gydag Ardalydd es Douro, pan dderby nioiid vr liysbysiad am farwol- aeth ei dad. Hcb oedi dim, cychwynodd ar ei daith i Laegr, a ehyrhaeddodd Dover nos Weller, a boreu dranoeth, a. th yn ei flaen i Walmer. Pan gyrhaedd- odd casteU, a i,}farfud a'i fmwd, Ar?y?d Charles Weliesley,ae Argiwyddes VVellesley, vnuldangosai yr Ardalydd anrbydeddos feI In teitnio y n ddwys. Hydd ei bresentddeb yn syinud y rhwvstr peuuf I wlleutl I darpariaethau ar gyfer y cyuebrwng, ond nis gellir eu pen lerfvnu yn gwbl hyd nes y bvdd ei Mawrliydi wedi datgan ei hewyllys drwy ei chvngoriaid. Y mae llvthyr cyinun y Due wedi cael ei agor, ae v mae yn ymddangos ei toil wedi datgan ei ddyiuun. iad ar fod i'w weddillion marw d gael eu gosod yn y lie a'r dull y gwelo ei Ma wrhydi ynddaj ac o ilitii yr i amnylehiadau hvn, nid ydyw \n anhawdd gwyb id beth fydd penderfvniad y Fienines ar y mater Bydd y cvnhebrwng yn un eyhoeddus a mawreddog Ulac'lI ddiau. Ar ol gosod y corfl mewn arch blwm, sy mud wvd cf (idy-id tiwcner i Apsley House, lie y gor- wedd dan deyrngrwys am yebydig o ddyddiau. Y mae vr eirch eisoes wedi eu gwneyd, bedair o hon- Vllt. un wedi ei t>wnevd o blwm. Y mac'r arch t'ewnot wedi ei gwneud o Mahojanjt, wedi ei gaboli u'r tu allan, ac wedi ei leinio odd! mewn a satin (it-Itile aalin)—bydd yr ail arch, sefyr un bhvm, ar ol rhoi y corf f i iiie%vii,edi eigwiietid yn awvrdyu. j bvdd y drydedd arch fel F mi feunol; a bydd j'r arch allan, yr hon sydd wedi ei iieud o Maho/iany Yspaenaidd, irael ci gorchuddio a velvet hardd, yn yr hon y bydd lluaws mawr o hoelion pres, ae addurn- iaciaii arwyddol f) amryw l'uth. Am noJweddiad y I)tic, iiitl oes eisiau i r.i ,!dv- j weyd ditc yn il le hwu. I- r eill bod yn earn eg i wyddorion heddweb, ae er nad ydym mor boll II syllu ar, ac yinhytrxdu mewn gogoniant milwrol,ond i | yn hytraeb i'r i;wrlhivyneb; eto. nid ydyw Innyl wedi eon dallu g. inaiut fel nas gallwn gan fod rha«;- j onaethau y diweddar Due Wellington. Yr y iyuj wtuli dyweyd ein syniadau ein hunain arei nodwedd- j lad mewn ewr aruii o'r papur hwn. Y mae'r holt bapurau Seisnig yn ddieithnad yuiron, yn rhoi gair I da i'r heu Dduc; felly hefyd rhai o'r papurau elrengig. Y mae rhai o'r papurau Uwydtielig yn i cytuy^u cyhuddiadau a'u eanmoliaethan. Cwinai uu t; honynt t'od y Doc er wedi ei eni yn yr lwerdd- oll, hub led lu v wrei'.hiooen leiaf (I gariad at ti wlad; it-, yn hytrach yu d'-iuuno ei nwadu pe yiillai. V inae yu hynod fod y papurau Seisniij, nid yn unig yn cydano i blethu vma iroddion eaumoliaethoi i'r hen j Dduc, .-lid Y mae eysond. b neillduol rhvngddvnt mewn perthynas i'r unis air sydd yn n.«dv>.e<Hlu ei gy inei-ia.l. el y Tiiiie, Yr oedd ei boll *v i fa yn wrol, yn jjyson, a cblir, yn cael ei Audio wrth un 1 rhp), sel dylchwytlJ IJ cael ei p f I H "I"OUI, .V E IV yr III); J)yniewyd, I) £3 i £6 yr un. inli)cll- S'.ors, o £ i i Jj'2 5s Perehy ii, o 8s. i 18s. yr un. Nid oedd y cefiylaa vn gwerthu yn llawn mor rwydd ag anifeili-iid ereill, ac yr oedd y prisiau yn aiuiywio o £ 15 i £ 30 am gefl'ylau da. Sir GaE-iiMfon. — 1 sp^ititiii.—Nos lau, yr Ifiety cylistd, yspeiliwyd addoldy y Trel'nvddion Caifinaidd yn y Waenfawr. YmJ,leng-ys ddarfiHI j'r .yspellwyr Coblegid gellir casdu fod yno Ivvy nag 1111) dori i fewn drwy un o'r H'enestri, yr hon a ddrylliwvd vn dost. Rhwygasant bedair cauadlen (blinds) oddiwrth v tfencstri, a Uadratasant hwy, vn nghytl a Bibl | mawr, hardd, a llyfr emynau. ^ios Wener. yr 17e^, ■ cymerwyd dau Fibl a dliii lyfr emynan o Siticin, ;t,]([,)Idv y 'Fi-el'ii%ddion Calfiiiaidd, tua uii:ldir a banner o'r YVaenfawr.— D. rv. Waenfawr, Arkon.—Nos Sadwrn, v 4ydd clfisol, darfu i Gynideitbas Lenyddol VVaenlawr gynnai cyfarfod tra dyiblorol yn* yr Ysm ldy Brytanaidd- Idywvddwyd y eylar.'od yn bur fedrus gan T. Jones, j Gian Gwyrfu; ac areithiwyd ar natnr a dvlleti v Gymdeitnas, yan J. Ibomis, a G. Jones, v 'rhai it daer anogasant yr ieuenetyd ) iawn dd fuyddio eu t hamser, trwy ebwilio am wybodaeth, a byw yn sobr | a rhinweddol. Hefyd, cymerwyd cyfle i gvflwvno dfali, Bardd," sef gweithoedd Cawrdaf, i awd J wr r traetband buddugoJ ar "Werth Addysg," testun j a gyhoeduwyd beth auiser yn ol i wyr ieuaingc vr i ar ;a 1 hon gystaidu arno. Darfu i'r awdwr, J. O j Griffiths (loan Arfon). dd:nllen ei drat'thaw?, c: mawr hytryjwch i'r ?wrandawyr. DarUen\\vd beirniadaetli Eben Fardd hefyd ar y e' vfans;.ddiadau. —A dod. LLANRWST.—Yn y flair a gynnaliwyd yn v dref hor; ddydd Gwener diweddaf, yr oedd yr anifeiliaid vii gwerthu yn rhwydd, ae arn brisian da iawn BuVt j yell tair oed, o £ 7 i £ ll)yr uu; Anneir da, o £ o i £ 7 yr un; Dyniewyd, o £ 3 i £.t IOs. Fun; .v Jlocli- i Stors, o £ 1 10s. i £ 2 yr un Perchyli, o Pis, i 18s. vr j un, a ehryn alwad am danyut. NANTOI.YN.-Ar vc%f.,tr, fod ysgolion hynod o ddyddorol yn y lie hwn. Y" oe.ld yr holiadau, yr atebion, *yr'adrodd allan, a' anerchiadau, yn hynod o dda. Adroddodd baehgei; ieuange o Saron y 3ydd bennod o Genesis yn rba Korol. Cymerwyd rhan vii y ev hoeddns gon y Parchn. R. Varies, CrueStlswaJit; R Roberts, Preion; a John Foulkes, Uenllan. Yr yd v.- i vn hyderus y bydd effeithiau da MI dd\n v c■ vfai lod — H. H. ■ DINBYCH.—Cynffherdfl.— Nos Ferchrr, y lofed ev fi"oJ, cynnaliwvd Cyngh';rdd ard?krc'iu? yn neu,d, y dref hon; ac er fo I yr bin yn Hedmit!afrxd, uedd y He yn oilawu o b?bt anrhydt'ttdos. Cau?? i amrvw ddarnau o weithiau V prd' awdwyr (c\ mn:¡ a Stisuig), o dan arueuiiad y crnljor ?cdri!'i,Ai. Thoin is Roberts. Cafnyd prc.fi >n bo.ldh sol o gyn'vdc ('af,yl pr(-,i f)ii b?i?ldii to)l o n cytavi'od. T> biem na buasai ra:d iddynt betrut M dimu b irth eu cyrneradwyaeth, pc huasent 0 flaci, ein pendt tigion }>enaf yu Exeter Iia.II. Yr ydoedc y uiynediad i fewn drwy docynau, a'r elw j i;ael ei gytiwynu at Ysfntty'r dref. O leiaf clyna fel y dyvw.' — Un sydd j<n CAEHNARFON —Dydd Gwener diweddaf, di iivvd odd i eneth ieuange ger y lie hwn fod ar v rheiltJ'oi pan na ddyiasai aetb y eerbyd dros "ei choes, llmrwyd ei throed yinaith yn hollol. Deallwn ma: lutreh i un Hugh Hughes, gweithiwr mewII Foundry sydd gerllaw y lie, yw yr eneth anfl'odu.s. Li.\NGOLLt:N. — Nos Lun, wythnos i'r diweddaf,! traddododd v Parch. T. Roberts (Seorpionj, Man I uwchlyn, ci ddarlith ar Y diweddar Barcii. Evan J >nes (leuan Gwynedd), fel esiampl i Ieuengetyd Cymru," yn nghapel vr Annibynwyr yn y lie hwn. Liywyddwyd y cyfarfod gUll y Parch. B. Price (Cvturo Bach). Yr oedd ainrvw ddyniou cyfrifil iawn yn mysg y gwrandawyr. 'Yr oedd v mvnediad i fe%yn di-wy d,jc),tiati, a'r elw vii cliet ei ruddi at leiiiau dyled yr addoldy. RUO.SY.MEURF:,GER RIICAHON.—-NOS Lun,Medi 13eg, cynhaliwvd eytarfod Dirwestol yn nghapel vr Anni j byuwyr, am 7. Mr. E. P. Roberts, yn v gadair, pryd j yr aiierchwydy gwyddfodoli.m gan y Parch Griffith i Hughes, Llanidloes, (;;Yllt 0 J)reíLIi:JIJ). CvmcT<1,Jd y gwr parchedig ei destun allan o Milton," yr hwn oedd yn Saesonaeg, "Oh! iniidiiess, to think the juice of the strongest v ine, or the strongest drink, See., ac aeth yn nilaeo i ddangos y camgymeriad sydi yn bodoli mewn perthynas i'r rhinwedd sydd mewn dlOdyid cry fion—vr aurhaith a wnaeth meddwdod: \1] y byd er amscr Noah—y gorchestion a wnaed gall lwyrymw rthodwyr yn yr hen amseroedd, inegyj i Sampson. Daniel a'i dri chyfaill, Cyrus a'r rhyfeUvyr llhuleinig, &e., &c ae yn yr oes ddiwvddaf gan Dr. Franklin. John Howard, J. S. Buckingham, a liua vs j rai erciil—fod byd sobr yn rhoddi gobaith am fyd j crelyddol. Brysied v dydd pan fyddo yr boll wl^j fel un gwr yn iiieiddio ac yn gadael y gwpan sydd yn arwain i gymaiut o udrygioni, ac yn y diwedd i ddystryw. A,, ol talu diolch^arwch y cvfarlod i Mr. I Hughes, ac yebydig sylwadau buddiol gall y Cadeir ydd, terfynoud y cvfarlod. Cafwyd s.uth o envvau u'r newydd i tod yn Ddirwestwyr.—J. R. CAPELCOCH, LLANBERIS.—Torwyd i fcwn i'rcapril nchod nos Fercher vr 8ed o'r tnis hwn, gan Un neu vchwaneg o yspeilwyr, a lladrntasant y Kibl a iivir hymnau, oddiar y pulput, a 9 o tytran perthynol if ysgol Frytanaidd (No. 4 ); tri Caieulator, a'renwaa hyn arnvnt, Hugh Griffith, Wm. Roberts, a Margaret Jones. V r y fly in yn hvsbvsu v cvhoedd trwy gyj. rwng yr h/tserau am y digwyddiad gwarthus hwn 11 %SI)Cilio c;t Ieli, fel os digwydd i rvw un weied y llyfrau a nodwvd y dvmunir arnynt ein hvsbysu trwv ryw foddion, fel y gellir gweinvddu cosh ar v | yspeilwyr digywilydd. Yr oead y Bibl newydd ei rwyuio, a cbasgliad Mr. Roger Edwards oedd y iiyi'r hymuau. (.wnaeti:arit vi- iiiilv;,uitl.i-ed ysgeler hef- d ) yu eapel Llanrug y noson hono Un o'r ardal. I.LVNGOLLEN. — Dydd lau, Medi Kieg, 18.32, eyt haliwyd cyfarfod yn neuadd y dref, i'r dyiien o gy- uieryil dau sylw y inoddion goreu er cael gas ) oleuu i ein tref, pryd ag yroedd Mr. Roberts, perchenog y | Gas Wo, Ics, Croesoswallt, yn darlunio y gwai:h, yn j ni-hyd ar costau. Dywenvdd genyf Iod rliyw r»i j wedi cymeryd hyn o oreli ivy I mewn ilaw, arn I'ild <j %%yf yn meddwl fod unrhyw dref trwy O?K-dd Cv'nru jmt'?nm?yuan?f.-ttaut?.snaL.an?dieH. Cf genyt gl3-i%,e(i dd;iri*(i i ei gyiiai vu,? ? fiwyddyn 18 ld i'r tm perwvl, omlld a? vr oedd rhui yii iia(;ati I)ctli seivll j uacåu lyduno á'u ?nyud, ?ada\vyd i'r pcth se'yH byd yn awr? Mae n dda Ct-n?f afiu dyweyd fod ptw? yti i)lcidiol i-llwn i(ido ly trl) y b?(id I ant c n hir wedi cad cu hatuc?n i Lcn.-D. L. JONCS. | v)' Un({cbh?ncucv(?)'?"i pymthegnosol ar yrt7ea U'<Dt;B TREFF)r?o'<.—Cynh?i?dd c;?a)'cb''idwa:d eytisid; cadeirydd yr Aurli. E M LI M)Styn.ac\)- ?ettd ynb!fseunt <'5ereiH. Hud?dthrfmth ?ri nghvlch PbtEoe Jones, yr hon sydd yn (ierbyn eyn noithwy eyson gau blwyf Hety?\u)), haeraj pUvyfoluio j )ifi\?.t)ne) bod yn perthyn i blwyf H:meu)'?.un, ey roll wyd Cyfreitlii -vr w Drelfvnon i geisio pend.'rfVmi yr adw, ¡¡UU utethwyd er bynv, gorchvrnvnvvvd bhvyf Helvgain dalu aLL ld arLl'ol hvd n?s y pe deifynir yr aehos. Tacr erfyiiiwyd ar fod yuichwii- iad munwl yn ciicl ei "lIcud YlIlhob tref a chymydog- aeth perthynol i'r Undeb, er cael gwvbod a ydoe -i i j Oob lie yn Ian oddiwrth ludreddi; gan fod y eludera vn agoshau atom, v dylem arler pob moddinn er cael glanvv eithdra; dywedai un ei fod wedi hod Vil gwneu ) ) vmcluviiiad mewn un dref perthynol i'r Undeb, ac ita €:t<)t-d f,-ti y tat]; ai),Iliii(i yn ead ei i I oddtf mewn un ile—fod tu cefn i amryw dai parcbcs yn »artbus o aflan, Cvlit uwir ungenrheidiau y tv i p y S, gan Edward ti, y pwys; biawd Ceircb, 27/ y ,,ictiai:i sel)oii lie Y pwys, gin Robert Robeits, Mostyu caws, 4^c y pwys; peilliad, 27/n v sat haid siwgr, -l^cy pwj't*; 1 coffee, 1/2 y pwys; rice, 2c y pwys; starch, 6c y pwys; can wy Ihui, oe y pwys; gun Thomas Jones,! Wj«ter. Llt.hi!!), <5e y galwyn; y" id;lyiit-f,)(I W. I'. Jotics, v meddy^, yu oiuiu» a gwyliadwrus gyda'i swydd bwysig 0 ofalu am y tiod- i"!); hefyd fod Mr. Hughes, arolywr y ty, yn^-hyd a Mrs. Hughes, yn feilyngu y «anmoliaeth uchaf, ain eu gof.il a'u diwydrwydd gyfla'r tylodion— ei fod el wedi ymweled a'r ty ar wah.mol atnserau, a phob auiser yn cael ei foddbau o berthynas i iawndrtfn y ty. Hefyd fod Mr. Mcintosh, Y-grilenydd y ty, er pan ymi/ymerodd a'i swydd, wedi rhoddi perllaith foddlonrwvdd idtlo ef. Rhoddodd ganuioliaeth hefy.i i'r ysgolfeistr a'r vsgolfeistres, ac ereill o swyddogion y ty. A ganiyn sydd eilun o'r hyn a ysgrifenwyd ar yi anrheg ^yfl wynedig i'r Parch. Mr. Parry — "This Sacred Volume is presented to the Rev. Henry Parry, Junior, by his fellow-officers ot the Holywell Union Workhouse, as a token of private es teem, and in testimony ofthe conscientious discharge of bis duties as chaplain, for a period of nearly nine years, to the above Institution. William Pierce Jones, Medical Officer. William Mcintosh, Clerk. Thomas Hughes, Master. Ann Hughes. Matron. Edward Roberts, Schoolmaster, M. E. Lewis, Schoolmistress. Ellen Thomas, Nurse. Edward Davies, Purter." DEIIEtiDIR. 1, PEN Y CAE, Mrswv.—TwyU-adroddiad. — Y mae'n ddi-w,, getiyiii e!n b >d wedi derbyn a chvhoeddi vn j ein rhifyn diweddaf, dv\yll-adri>dtliad o baitu ymad- awiad Mr.Thomas Thomas a'r DivvygwyrWesleyaidd, a'i ymuiiiad a'r Annibynwyr; wrth yr hyn y ^aliesid ysgrifenu gyda phob priouoldeb-" Nid gwir." TREFORIS—Erys yehyuig air.ser yn ol, bu rbyw j urwydryn yn yr ardal lion yn eymervd arno wertnu llyfrau dros Mr Gee, o Ddinbyeh — twyHudd anirvw ac efe a aeth ymaiÙ mewn dyled o it id. Gocbele; PONITPWI, —Y mae 1 lawer iawn wedi uiarw yn y llti. hwr for tyjhus ftwr a'r diarrhoen, yr wytlinosuu diwecfSuf, Oliti da genym feddwi Iod y nifer n lleihau. CKOES Y CEILIOG, Mrswv. —Dydd lau, pymthegnos i'r diweddaf, darfu i f'orwyn Mr. Jenkins, siopwr, stvperu ar twyd y barcud {mushrooms), gyda'i fab it" ferch. Yrillaitli oedd iadyot gael eu cvmeryd gan y jreri boreu dranoeth, a bu farw y forwyn a'r ferch. VWle rybudd eto. ISCETTY. — Pymthegnos i iieddyw, cafwy d lien wra'g oedd ar y plwyf wedi marw vn ei gwtdy. Aeth i vv gwely y nos llaennrol yn hoilol iach. YSTUAUGVNLAIS.— Cynnaliwyd ffnir vn y lie hwn ddvdd Nad wrn, \^ytb:M>.s i*r di u'eddaf, pan wc,thwJd nifer mawr o aniieiliaid o bob iruth. t'yrhaeddoud y da a'r defaid brisoedd rhagorol. Cwmi wkcii Dydd S.uhvrn, v.ytlinis i'r diweddaf. pan oedd gwraia; William Moses, mwuwr, yn eistedd yn e: thy, yr hwn sydd wrth ociir y reiiliordd, clvw odd swo amrvw drains yn myned hcibio. Riied-idd aiian rha^ ofn fod un o'i phlant odditanynt. Wedi ei myned all in, canfu un o honynt ar gunol y reii ffordd. a'r /rains bron a'i dda!. H.he,lodd ato;; cltip- iodd ef o'r Ifoid ond cyn y galiasai fynea yn ddigon pell, cyd'odd y (rains yuddl, ae aetluint dros ei dvvy glin. Yn u.^wyncb v cylan, daliodd y plentyn i fy ny nes y daeth cymborth ati. Bu farw mewn oddeutu dwy awr. f.nNuvF.—Dydd filun, wythnos i'r diweddaf, cyn i:a'i-vyd (fair yn y Ile liki-n. Yroedd yno luaws o aniieiliaid, y riiai a werthwyd am brisoedd rhagond. WAUNTRODAI1. — BU farw Mr. H. King, teitbiwr o Fryste, yn sydyu iawn yr wythnos ddi wec](taf, rlii,-iiz Caerpbili a Chaerdydd. Yr oedd yn myned heibiu VVauntro iau yn ei tjerbyd. Pan vn n^hyfer ty ?dr. Eli Evans, disgvn uld, a gofynu.-hi am ganiatad i ddy fod i mewn, Aidiw ynai fod poen mawr vn ei yniysgaroedd. Aeth Mr. Evans i ymofvn gwydraid o frtnuly id lo; ond ni chyinsrodd "ud vchydig iawn o bono. Galwod.l Mr. Evans ar Mrs. Lewis, ei gyinydoges, i mewn a'o, a defnyddiasant j bt)h moddion o fewn eu cyrb.u-dd i'w weila, ond i ddim dvbeu fill farw rhwng eu d wyd aw. Yr oedd Mr King yn 73 oed, ac mewn parch mawr gan bawb oedd yn gwneud masnach ag et'. Mae parch mawr vu ddyledus i Mr. Evans am ei ymdrech i'w wella. CASTELLNEnn.—Cynnaliwvd fl'itir vn v Ile hwn yr wythnos dd weddaf. Cafwyrl prisoedd da am dreis. clij a da tewion nid oedd banner digon i'r pryuwyr. Y mae hyn yu profi fod inasriacb yn bywiogi, CAERFYRDPIN. — Aj'orind TlUffordd JJchenharlh Cymru.—Dydd Gwener diweddaf, ai^orwyd y reil- ffoitld hon o Abertawe i Gaerfyrddin, vr hyn sydd oddeutu 30 mdldir. Cychwynodd y gerbydres t> Abertawe am 12 o'r nloch, yr oedd yn Llaueiii am banner awr weui 12, ac yn Nghaerfvrddin am ehwar- ter wedi dau. Cedwid y dydtl yn wvl yn Llanelli, a Chaerfy rddin, a chariwyd yn inlaen gryn ddifyrwch vn ystod y dydd. Y roe,! d y magnelau yn adsain y brovdd a'r bryniau. Yroedd y gerbydres yn gynwys- eili:i' o oddeutu ngain o gerbydau, y rhai oeddynt yn orlawTl I) IOl\eddiion a h"IICd(hgesall, ac a Jus,d gan ddati f) beiiianau nerthol. r oedd hand ysplen y 48 gatrawd yn chwareu ar yr achlyaur. Yr oe.id gwdedd ragorol wedi ei pharotoi yn Nghaerfvrddin, a cbyfranogodd cann >edd lawer o lioni, Ni welwvd c>infer o bobl vn Nghaerfvrddin erioed o'r blaen. Yn a,tli alr cael eu blaenori gan ddau falld, tHewn gorymdaitl; i anerchiad pwrpasol iuwu oddiwith dng' olion v dref, j yr hwn a dderbyniwyd yn b.irehus. Da genym feddwl iddi «ael ei hagor heb i un digwyddiad an- nymuurd gytneryd lie. PATER, Swrnn BENFRO.— Gwlhiad liotig i'r mor. Am banner awr wedi pump prydnawn dydd Mawrth, y I leg cvlisid, gwthiwyd yr agerlonu; arddercbog a elwir y Windsor Castle i'r dwlr. Dvwedir mai hi yw j y ilony: fw-\at" y u v byd. Yr ydoedd y fywydd ar y prvd yn daw el a bydiyd, a'r edrycbwyr yn dra liuos 'g. 1 Gwthiwyd hi i'r dwlr mewn modd arafaidd aces In,v,til iaw n eitbr vr vdoedd twrf y malIelall a bloeddiadau y miloedd edrycbwyr, yn r|]«v;rii yr aw vr. Y r oed I y llon^au ar yr afon wedi eu gwis^o j mewn dull hynod o hardd. Pan ydoedd agerlong Hwlllordtl yn dychwelyd adrel y noswaith bono, !r!<ed"ddar draws cwcli mawr; ond ar ol ymtlrech j galed, achubwvd yr boll fvwydau, y rhai oeddynt tua 10". iAlaintioli y Windsor Castle sydd fel y canlyn — hvd, 280 troedfedd lied, 6i) eto; uchder. 57 eto tnnel'i. 3759; ne:th celiviau {horse power), 70 mag nd;ltI, 140. E. E, awel drum o'r go^ledd ar y lofed t-yfisol, ac a barodd i amryw Jestri b chain redeg i'r porthladd hwn am nodded. Olld gall nafl ydoedd duon u dd-.vfr ar v pryd, cawsaut yindaraw- iadau trymmu ar v banciau tywod, a suddodd v smack Diligence, o Lanon, mc« n canlyniad dar-, ar angor, yr hwn a dorodd d. II vn ei gwaeloJ, fe) y t ji;tdlyngOil<l ddwfr i mewn. Trwy ofal prvdion y 'rwv.) f J ).v d i.)t) y i/i'ois, achn!)\vvii y rlwylaw. V dydd caulynol, dad iwythwyd y gio o honi i lestr arail; a chaf'wvd nad oe id y niwed mor fawr ag yr ofnid ci fod. Gresyn (I a i yma hi-,r dd'gou o uiaint, fel y ceid digon 0 dd wlr bob auiser. 'iy.11 ai hyny yn fanttdsid iawn 1 forwriacth yn y c, liioi.iu yma. Y mae llawer mwy j o arian y wiad yn cael eu gwa^traHu am wap,ed l gan ein liytvodnu th, nag a fyddai yn angenrbeidiol it wneu 1 morglawdd (!it a t:li-t(iktrii yn y Ceinewviirl. -h Cyinru. fyddai hyny, ond hyddui yn fendith i'r byd. Nid anlynych y bydd llestri mawriouyn hiN-vli-) olr gy\ iedydd tramor aui Liverpool, vn colli ar v terfynau, ac MI troi heib.o ti wyn Dewi at ynia, an feddwi mai amgvlehu ynys Mon y byddeut. Gwynt cryf o'r gogiedd i'r rhai hyny, wedi dyfod yn ag»s i lanau Ceredigion, a lyd lai yu ddiwedd ary Hong a'r llwyth, ac efallai y byvvvdau arei bwrdd hefyd. Ond pe buasai dijoi) o ddyl'nderyn y (Jcinewvdd ar chai JIl gvsial ag ar lauw, ni fuasai mid i nemawr lestr oTni v C<ira'i,,o.n B'fj, ei larri.to !).('; grtigiiui, — Goh< bydd.

i D I G A E T H I PHI <) !) A S U, A M A R W D LA K T Ii A U. Eegoradd^ 3. ijwraiLf 31r. David Evans, n trw} yllwr v' •vlihtli, ar fab. gwraig Mr. Hugh Jones, ysgolfeistr, Cue erch. gwraig Mr. John Roberts, Henllan Place, ar ferch. G wraii Mr. C. C. Smith, Lion Hotel, iT, ar fen b. ), gwrai¡{ Mr. R. Lewis, Nelson Emporium, n, ar ferch. yn Llanrwst, Mrs. Coventry Jones, Forth fab. gwraig 3Ir. David John, siopwr, LlaIJ -dra,.ir Ial). gwruig Mr. John Jones, cerbydwr, Aber- • ferch. gw raig Mr. Owen Williams, Post Office i dref hon, ar fab. i £ "aig Mr. William Hughes, llywydd yr h Madoe, ar ferch. Priodwyd, yn Eglwys St. Silas, Mr. O. Oyvens, teil- ef a Miss M. Jones. Rhyl. yn Eglwys Bleasby, y Parch W. Morgan, Arf..n, a Miss Aviee Kelham, Blensby i!1glJal1;shire, yn Eglwys St John, yn y dref hon, Mr. leredith, a Miss Elizibeth Ann Jones. • .vu Nghapel y Trefnvddion Caifinaidd, i reet, yn y dref hon, Mr. John Williams, j e, merch Mr. John Thomas, llonglywydd. j yn Nghapel (A. Saesoni^) Caerlieon, Mr. !rt: "werthydd té, Nantglyn, ag Ann, K. J(<ii(?s, Garej;bf)etb, Cilcen, Sir Fflint. yn Eglwys Aiiergele, Mr. Ellis Williams, iss Elizabeth Jones, y ddau o Abergele. yn Eglwys Mallwyd, Owen, mab Mr. ics, VVyddgiug, a Miss Harriet Capper yn Eglwys St. John, yn y dref hon, Mr. f iberts, a Miss Catherine Jane Hughes, i, yn Addol iv y Trefnvddion Caifinaidd yn yth, Mr. John Jones, Penyewui, a Miss Eli- i.ewis, Garreg. —— 14, yn *w'%(I(tf,(i'r Cofrestrvdil, Pwllheli, Mr. John Roberts, Peiiygraig, a Miss Ellen Williams, Bryngolen, y ddau o Nefyn. 14, yn Eglwys Caerwys, Mr. John Evans, Maesycoed, a Miss Williams, Pentref, Caerwys. 15, In Egl,v)s Llangollen, Mr. Richard Sal- ter, Blackburn Place, yn y dre. hIll, ag Emily, mercb y diweddar Mr R Jones, cyfreitlii wr, Llangollen. Hi. yn Eglwys Penrhos, per Pwllheli, Mr. William Thomas, Tyllewelyn, a Miss Ellen Griffiths, olr tin 17, yn Swvddfa'r Cofrestrydd, Charlton- upon-medloek, Manchester, y Parch. J. G. Owen (B.), Paudy'r Capel, ger Rhuthyn, a Miss Morris, Brvn. 17, yn y Tabernacle, Bangor, Mr. John Rogers, asiedy ld, Manchester, a Jane, merch Mr. John Parry, adeiladydd. Upper Bangor. —— 17, yn Nghapel (' V.) Henllan, ger Din- bych, Mr. Isaac Wynn, a Mary, mereli Mr. W. Hughes, {{of, y ddau n Henllan. —— 17, yn Nghapel Seion, Llanrwst, Mr. W. Williams, mwnwr, ai,, Eiiz ibeth, merch Mr. W. Evans, darllawydd, Llanrwst. 17, yn Ngbonwy, gan y Parch. R. Hughes (T. C.), jir. Thomas Jones, Bryoype rson, Llanelian, Swydd Dinlivch, gyda Miss Ma ty Roberts. Tynew- ydd, Colwyn, gynt o'r Geil, Llangcrlliw. —— 18, yn ghapd Seion, Llanrwst, Waiter Hughes, Ysw.. (\. & 8. W. Bank,) Gwrecsam, a Jaiie, itiereli IV. Jones, Y'sw., Bodunig, Liaiii-wst. Bu Farw, Medi 6, yn Rosemary Lane, Beaumaris, Mr. John Williams, pilot: oed 51. —— 10, M ss Emily Nicholls, Vernal Cottage Llanlwrog, Rhuthyn oed 41. —— 10, Mr. Owen Jones, paentiwr, Blossom- street, Salford, Manchester: oecl 45. ——— 10, ar ol 12 aw r o srystudd, Margaret, merch ^lr. Evan Davies, masuJcliyd.l te, Llanylltyd y- fardra: oed I". g I] r. Davi] il li,r,, 10, Mary, swraig Mr. David Morgan, block layer, Cr-ndi oed -?f). —— 10, William, mab Mr. Elias Hughes, CenJl: oed 32. 11. yn Llanelwy. Mis. Roberts: oed 70 Tranoeth, Mr. Thomas Uoberts, ei gwr: oed 72 ——— 12, Eliz merch Mr. M. Evans, ilvwydd yr Ellen Cu'lierine," Ceintwydd oed hi. —— 13, Fallen, gwraig Mr. W. Morris, Bryniau, Gwah.-Kmai oed H2. 13 Mr. Morris l ee, Llangollen oed 77. Bo yn aclod cyson gyda'r Bedyddwyr am 50 o j I f) vn ddau. —— 13, yu TyJdyn Crwti, Penmon, crer Beau- maris, Catherine, gwe.ldw y L11.\edllar' Mr, W Hughes, Tany penlrtd', 1'3, Mary, merelJ capt. Rogcr Peters, Aber- ystwyth oed 31. —I I, Mr. Owen Thomas, Tynyrorscdl, Llan- rhwy.iriic, Mon oed 88 —— N, Mr. William Rowlands, Clw t-y-bel, Llano ddeiniolen, Arfon oe I 60. Yroedd Mr. Rowland yn tldyn da yn mlmb ystyr, Bti'n proti'usii gydalr Trefny dtlion Caifinaidd am 32 o flynyddan. (iadaw od fwich ar ci lli na lenwir niohono y rbawg. Caf- odd ei glad lu yn anrhydeddus yn y fynweut wrth Gapel Crdnywien. —— 17, Mrs. Margaret Evans, Pen'rallt Isaf, Bettws-y-cocd, mewn oed ran teg. 20, yn Mount Pleasant, Llanrwst, Peter Luke, Y'sw., Penmachno: oed 30. Y'r oedd yn ddyn i ieuanc a beruhid yn fiwr i;;m ei boll jydnab^(hlion. l'ii iihv ei mab, Wi liain Evans, esgidiwr, Heol J Mostyn, Mostyn, wedi byr gystndd, nc mewn tawel- Iweliir.awr, Elizabeth Evans, gynt o ardal Capel J Garmon oed 84. Bu mewn undeb gyda'r Anni I bynwyr am lawer o flynyddoedd.

j M A 111 YR LIVLii POOL. Medi 2L Yu cm .Viarcbuad heddyw nid oe Id cynifer ynddi ag a fyilclai yn dtiiweddar, a llai o fasnttch uiewn (r«enith heb gyfnewid mewn pri-ian. Ceul llawn brisiau am y blawd America gorcu am ei fod vn brill; llJeWl) rhai aingydebiadau cafwyd prisiau t i li. Ni wneid sylw o fathau gwaef. Yr oedd of.vn Ja am Geireh a blawd Ceirch am brisiau yr wythnos ddiweddaf. Yroedd Pys yr Aifft a Pbjs tierwi yn brinion iawn, ac yn Is. y ehwarter drutach. I 8. d. s. d- OWE)NTH, Lloegr, gwyn y 70 pwys.. 6 0 i 6 6 cocli H 6 0 6 3 lwerddon B 5 9 6 3 Tramor, C'yf. Ewrop. .5670 h t'iiii Dal. a (p a nada 5 9 6 3 HAIDD, YM owys.. 3 7 8 8 Tramor 3 6 3 9 BIIAG, Lioegr,. y (irynog YiL-' j;jdrol..54 0 58 U Ceirch. 2 8 2 0 lwerddun, m ..2 2 2 6 I Trau}()r. 2 6 2 9 FFA, Lloegr y Grynog Ymher..32 034 0 lwerddon a'r Alban „ ..39 030 0 Tram or 6 34 0 Pys, i'w berwi, gwynion, ..33 0 35 0 bryebion „ .,0 0 0 0 Peillied, gorcu.y sach o 280 pwys..31 (j 32 0 yr ail „ 2 8 630 0 Flrengig » ..33 638 6 America .y baril o 196 pwys..21 0 21 6 Blawd Ceirch, y 210 pwys..21 6 22 0 GKAWN INDIV y 4S0 pwys..2i 0 30 0 VMKSVN, lwerddon y 112 pwys..70 0 82 3 Cic. Ilocij SiceH, I%verddon. „ ..52 0 53 0 I America „ ..1 0 60 0

lUARCHAD Y GWLAX. Liverpool, Ifedi i 1. Yn yr arwerthiadau o Whui tramor a threfedig- aethol a gymerodd le yma ar y 2fed a'r JOled eyfisol, yr oedd llawer o lasnaciiwyr, ac am y rhan twyat yr oedd y cynygion yn caei eu gwntyd gydag vsbrydi Gwertnwyj (j w hn AJelaiJe am hrisiau diwediar LiLiiiLlititi. G,.n tod cryn alw um East ludia, gweitb wyd yn rhwydd, am yebydig o gooilid er brjs- ia 1 diweddar. Mae galw mawr hefyd am Wlllo yr Aipht, a chymerir gwyn da yn rhwydd am iO^e. pwys. Laid Highland Wool,per 2.Jlbs. 9 9 10 0 While do. do. J2 0 13 9 Laid Crossed, do. nnwaslled.. 11 0 12 < Dù. di). 11 6 li a Laid Cheviot do. uawashed.. 110 13 o Do. do. washed 13 6 16 0 White Cheviot do. do. 22 0 24 0

CANOLBRISIAU YiMHBRODiiOL. I A,,)i chioech mjlImis a der/yMedi 18. G\HUÜiJ..H¡wJd. ('eirch. Ffa. t?. s. d. s. d. s. d. s. d. s. d. L? (u 27 8 !? 10 34 U 31 0 I

LONDON CATTLE MARKET. Comparative Prices of corresponding weeks in 18-51 and 18.5 -1 Per Hilts. 10 sink the Offals. j Sept. -iZ, Idol Sep. 20, 18-53. ) a. u. II. d. s. d s. d. Conrsf &. inferior RsaUs a 2 to 2 4 3-. to 3 9 Second 2 8 2 8 3 2 Prnne large Oxen 2 10 3 0 3 4 3 8 Prime Scuts, Sic 3 2 3 4 3 10 4 t) I Coarse & ititeri,.r SLieep 8 2 10 3 2 3 6 Second quality, do. 3 0 3 4 3 0 3 10 Prime Southdow n, do.. 3 10 4 0 4 4 4 6 1 2 8 3 4 3 2 3 10 l:rime small do 3 tt 3 8 4 0 4 4 Large liogs 2 4 3 2 2 10 3 6 .Neat small Poikcrs 34 3 8 3 8 3 10

LIVERPOOL CAlTLE MUiK^r, Sep. lo. Sinking the OJJàl. s. d. s. d ( Prime Brst class Heifers.per lb. u 5 to 0 6i Second class d It t).. 0 41 0 6 Prime first class Oxen. 0 õ 0 5t Old Cows ii half-fed Oxen. 0 41 0 4; Prime Wethers 0 6 "6; :5ec'lIlclqua¡¡ty. 0 5; 0 of Old Ewes 0 -it 0 Õ Pigs per 12dbs 0 U 0 0

PRICES cUfliZENI' iN LIVERPOOL.-Sep. U. J -11 1 cent. u<liiuivnai pagauir on w.i anicius I subject to duty, except Xugur, Molasses, Spirits, and I Clnrersi-"d. J BARK, DUTY PAID Quereitron, per cwt. 0 6 3 to 0 7 9 Oak, Dutch & Flemish per toil. -5 0 5 10 G COCOA, in bond, — duty Trinidad I I., Brazil 2d. per lb j Tnni iad per cut. 3o 0 42 0 'J 0 25 0 COFFEE, in. Ixotrf, duty on all sorts 3d. per lt». Jamaica, triage, & ordinary,per cwt. 30 0 44 0 Good and ¡jut: unJlnary. „ 45 0 o4 0 jj 0 tj,) 0 ulIlld tiS 0 /5 I) Fine middling & li'ie » 80 0 12J O I) 0 U 0 LIINOKK. duty, 5s. per cent. Fill" Plant, iUs. Barbadoes, duty p/LL,i. 25 0 30 0 Jaiiiaica 40 0 180 0 East India, in bond >, 16 0 17 O GLANO, Peruvian, per ton, ill) 5 I) £ 9 10 U hiiaboc. „ 6 10 0 7 II 11 Other sorts 3 0 0 6 10 0 MOLASSES, duty 4s. 2d. per cwt. Bcrbice, Ocmerara, &e. per cwtij (j to 11 0 Barbadoes Antigua, « 14 tt I,) 0 East India » 0 0 0 0 PEFPKU, in bond,—duly, (>d. per lb. B I per lb 0 4 0 4t WI)ite 0 S 0 8 RicK,i« bond.— fluty,Carolina Is., E- Ldd.percwt. Carolina, ord. to mid H In 6 Du. good to bue IS 0 I I) 6 EIlSliud¡a,urdillary. 9 6 10 Q Do. wl,i. to g,),)(I lo 0 JO 6 1 Do. ti ie II 0 11 (J St GAR, duty 10s. par ewt. moist, urOWIl .30 0 30 fi drv brown .•••31 0 32 6 middling 33 6 34 6 good 3,5 4) 36 ti line & very hoe .3;) 0 4\1 0 strong "tain 3} I; 41 6 TALLOW, duty Is. 6d. per ewt., Brit. Pos. Id. 41 0 North American 3ri 0 3, ft Buenos Ay res 35 0 39 6

METALS. London, September 18. I BalTISH lltOS, PEn ,liS. £. s, d. IC s. d. J j Bar, bolt and square ..6 15 0 to 5 15 0 N'il rods .7 5 0 6 5 0 0 6 17 6 Sheets, singles lu 5 6 7 10 0 Bars, at Card ill', kc 6 iO 0 4 10 0 Pig, do 4 0 u 0 0 0 Do. No. I, Clyde 2 8 0 2 0 0 BRi-risti COPPER. bill;çts,sljt:¡Llhin.& bùlb, I)ur i b. o 0 51J Old Copper, 0 0 10J — Yellow metal Sheathing.o 0 iii Tough Cake,, .per tonli-2 10 U Tile Iu2 10 1) — Banisu LEAD. Pig 18 0 0 — Sheet 18 10 0 — Pl.H 10 (I 0 — LIVERPOOL. Printed and Published by JOHN LLOYD, at his resi- dence, No. 17, Quecu Anue-strfct. Liverpool,— I J1.'e("?fJY S pf.:m'\t'1' 1R52-

TOHIAD CAT,ON —Adrod !odd Dr J. K Mitchell o geleg JeH'erson, Philadelphia, tra yn darlithio ei hanesvn er proli nad oedd yr yniadrodd cyllretlin | "tori calon" yn un li'ugurol yn unig. Ar "im ach lysur, 11 moreu ei fywyd, yroedd vn lnyred mewn liong fel meddyg, yn Ir.vyiio o Liverpooi i un oY poithladdoedd Ainericanaidd. Yr oedd y cadben yn son yn barhaus am rhyw foneddiges fib oedd wedi Ilddaw ei bnodi ar p,i cldychwejiad, Ar y pwnc hwn yr oedd yn amlygu llawer iawn o deinil- ad brwdfrydig, a dan gosod d iawer I) eman gwrrth. fawr yr oedd yn luvriadti eu rhoi i'w briod ar ddydd eu piiodas Pan gvrhaeddasunt ben eutuitli, hv.s byswyd i r cadben yn sydyn, fod y foneddiges wedi priodi un arall. Yd v fan, lhoes y cadhen ei law ar ei tron, a syrthiodd i'r llawr. Cymerwyd ef i fynu ac aethpwyd ag ef i'w gahan. Danfonwyd am Dr. Mitchell yn ddioed, ond erhvn iddo gyr- haedd y cadben druan, vr oedd wedi marw. Pltn agorwyd ef, cafwyd fod y galon wedi oi holiti yn j ddwy. • Yr oedd y ffrwd anghvlfredin o wtetl i'r galon yn ei llenwi gymaint nes dryliio y gewynau a pheri i'w fywyd ddiangc yn dlliatreg. TORIAIO OLDHAM. — Prydnawn ddydd Sadwrn wvthnos i'r diweddaf, yr oedd cyfeillion Mr. W. J. Fox yn teitbio yn orvmdaith.gyda banerau. Yr oedd j gyfeillion Air Heals, yr ymgeisydd toriaidd, y [ rhai oeddent yn gynwysedit{ o nifer mawr o l'l\\yr I meddwon ae ereill, yn cerdded vn orvmdaith heryo, Bu y mlad I fa boeth rhwng y gi-ryiii(leit:i%vyr gwrtli wynebol, a rhwygwyd y baneran yn llarpiau. Y !iiae r Toriaid yn gwario llawer iawn o arian, drwy roi diod i hers-man. Y mae gorymdeithiau a fodvrld gan y ddwyblaid bob nos. ac y mae y d Iwy. blaid yn ymddanpos yn hyderus y ilwyddaut. Y mae'r Wel"yaid, meJdir, a ?Meini h)g<"n yr EgJwp, vn cymervd llawN lawn o draflerth o b,?-id vr ym i geisydd Toriaidfl. CVDNAHYUI'TAFTH RJHOI CHOAR.—Y mae yn hysbys i hnll ddarllenwyr yr Amserau, yn Ngharnarfon, am y ddamwain aiarns a. ddigwyddodtl er p; ychydiij amser yn oj, trwy i ddarn o gaeran y dref ymoilwn^ i dv John Jones, gof, yr hyn a acbosodd farwolaeth J dau o'i blant, yn nghyd acholledion ereill liai pwvsie. A "han fod trigolion y dref vn gyliVedinol, a'r enw- adau orefythiol yn neillduol, wedi dan.Mis y fath gy<lyrndei!nlad age! vn y r arn^yichiad torcalonus; I ie, meddaf, gan eu bod wedi hod mor haelionus yn leu cyfraniadau arian. ii, i'r ay hen oi pysuro yn ei adfyd a'i iselder ysbryd, drwy wneyd a alh-nt tuag at wncyd ei gollcdion i fynu, teimla ei hun o dau nvimau mawrion i gydnabod eu caredigrwydd a chan nas gall gyflwyno ei ddiolehgarwell i bob un yn iiersonid, v mae vii o ar i I)ol) iiii a gvdymdeiinlodd ag ef yn ei gvfyngder, dderhyn ei ddioieh^arweh ivt-resocif trwy gyfrwng yr Am^crau. Mor h.fryd yma i'r hoewlron— yw byw, A bod y Lleshatl yw ewylivs hon, A Yr eiddocb, tlrt)s John Jones,—Ioan Ifor. YMTHIRTH Ti-ryryn AIIKKROI. HARRY Dr BAUP.V-0 boil forldion i-ieliiiol a synyttir i sylw y Oyhofirtd, tlyvvmlir fo l yr Ymborth Irrlii/d. lt? Yl iin o'v rhai rh"t.af, iuwy«f (lyrnunol i'w «'y- liif-ryl, ne yu bynnd o gym wye. er gweila pob math o atieoUyd n n :h:isir giui ruiim yhieb yn y Cylla. y mm y moddion hrrn :1 ll;'I;J.}i:tJ¡J,]¡:) ;¡;I;¡i1. gljl ui fu,t IlÜ yu nüi yu eft'eithtol i svumd vr afit?c-liv,l, balvfl yn cryfli.iu y Cyiftusodflirul ar yr IW pry'l, Y nine yn rhuid ei lod wedi eiiill evmeradwyaetii lletl (fj-tVradiaol y gw,lir euwau Lord tit,wn d" DOÓes, vt' Hybiirch Odeou .\lex?').tnr*.t,!Ut)t.?u?s: Major Uenoral Thomas Kii?g, y M«rtd>vor) Ui-e, SUorlnnil, a ilarvy, yn ngbyda pheiflouau ?t fittrvy, yti ii?-by(ta )Liii?t dderbyniwyd oddiwrth rai «ddurbytiiasant 1«.« ilrwy oi d-lfit'n- ydiiio. Gellir oaol t ilfyriad o'r lioll Dystiolaethau ya rh:td, yftfti.?. GeUir t-?olt?fyriad o'r hoU Dy-.ttolttt-thn-.tyarh:?, London, fiyddai dda i'r rbai a awyUvsiant roddi prawf ar yr YmMrth Ioehyd Ad/erol, fod yn ochelgar rha ca,?l 011 twvllo, gun Cod ereill yn gwerthu cymvsgedd whli d wneyd 0 bys, ffL, liaidd, blawtl ceirch, ac yd Indiaidd, ?u dwyn llaw&r ) debyg- rwydd o ran ¡;ol\'g i'r Ymhol'th diclwyJ1, ac wedi ei wneyd yn fsypynau yn dwyn r.rg:-atr hYJJOfI 0 debyp. Pylwor :'11 fauwl ar \'1.' enw Ar gw^led a fyd lo Yü eyfateb i'r byn a walir VJ1 yr H ),hJ Bi,"¡ "yd I mewn ojofn Rt¡¡,¡¡ o'r rhifyn hwn.