Yr Amserau

I WAI-TER COFFIN, ESQR. I ( Yr aelod ncwydd dros Caerdydd.) j I ddywedodd ein tadau trigianol j Yn oesodd boreuol y byd, O frenin bydd fvw yn dragvwydd Wrth lawer hen gybydd o frvd A Jlawer gormeswr grvmusol Gwas Diafol arswydol ei hynt, Ddyrcnafwyd me\n mold anghyinedrol Gan bobt yr hen ddyddiau gynt. Ond dya mwr enworr mewn rhinwedd, Cymeriad a mawredd yn nghyd, r IfI, dyma wr teilwog trwy'n taiaith ii l'wddyrchu yn helaeth o byd | Mae'n coledd fath rydd egwyddorion Er lies ei wladyddion bob un,- Rhydd-fasnach—a'r Tugel er tegweh Å lIwJr ddiogelwch pub dyo. Diwygiad Seneddol i'r deiliaid Fo,ii ate[) i alwad y wlid- Helaethiad llais pawb i'r etholiad Fo'n bercben cymeriad gwiw mtLd Nid arian nac aur yw'r cymhwysder Ofynir gan Walter mi wn, j j Ond tt/ntcyr a phur-lan ggmeriad A Uais i'r etholiad rydd hwn. Alr penaf ani ryddid crefvddol, Yn wastad i'r bobol fe'i cais; Jdaeli) elyn i'r arfer ddu gyfrwya I arwain i'reglwvs trwy trais;— Un tyner iawn hefyd i'r tiodion, Mewn pob rhyw achosion yw hwn Ei hi'ffceryn mhob aingylchiadau Yw llaesiad eu poenau a'u pwn. DawPr traws egwyddorion toriaidd 'N rhv atgas a ffiaidd cyn hir, J'w barddei gan neb o'n gwladyddion Yn wyneb pelydron y gwirc- Gan hyny yniroddwn i anfon, i'r Senedd rhagorion y wlad O'r cyfryw yn ddiau mae COFFIH Fe hotia'n hamddiffiu fel tad. enwog. a gar Tinwedd-gwir heddyw Gwr haeddai gloMoreJd 6wr lioti hyf, gwr llawn o hedd, 0 galon rydd, ymgeledd. DINASWR, I I DiNAswp-

tJtNTLLION AR FFAELF.DIGRWYDD Y PAB. 4 6addodwydqan y diced-lar IOAV TKOIO, mewn cyf. *rfod fwrthbabyddol a yytialiwyd y Sh.rntd> acth, Sir Beyrfro, ar y 12ed o B'ij> 18^1. "liieV Pab, medd Pabyddion, yn drlyn unffaeledig; ¡ Q felly yr oedd pan yn was gwr buned'h?,  <fm 0 ùref Rhufain a'i galon yn crynu 140b feitr na choron ar gerbyd yn gyru f ?e'r Pab medd Pabyddion, yn ddyn an?ae!cdi?; Nd ydyw ef felly, arafwch ychydig tl" ranodd eiu teyruas yn eiddo'i fawrhydi, ,,a fodd yr anghotiodd ef Sir Aberteifi I al1 ranodd Ddebeudir gan hawlio yn eiddo 4tycheiniog, Morganwg, Sir Gaer a Sir Benfro, SIr Fynwy, Alacsyfed;-er maint ei fawrhydi Anghofiodd am enw glan Sir Aberteifi. a fodd yr anghofiodd ef Sir Aberteifi ? Trwy ddychryn yn ddiau'r anghofiodd ei henwi, ^an'sgwcled a wnaeth drychiolaelh hen Ddewl, cyn-sant a anwyd yn Sir Aberteifi. W-rtb feddwl am Dewi,ei gofaetb yn egwan. Ac fal cof v Pab, yr oedd cot Dr. Wisvman Anghofiodd y ddeu frawd am Sir Aberteifi, Er gwybod am dani anghofient ei henwi. Yn nhref Aberystwyth am dro bu cenadon, Gan gredu y gwnaethent hwy yno Babyddion; Ond ffaelu a wnaethant;fer cymaint eu hegni, ltIi wnaethant un Pabydd yn Sir Aberteifi. "ir yr holl siroedd yw Sir Aberteifi, Aehwi Arglwydd Ceminaes fe.'eh gaii%%vd cbvvi ynddij )qac ofriweh y Pab na neh o'i genadon ) Ð Sir Abtrtfifi mae'n bp, ei p:.f¡o&.

I GOHEBIAETH. Anfoner pob Goliebiseth i'r Golygwyr, wedi talu traul ei chludiail, 8 chyfeirio fel hyn-" To the Editors oj the Amseratl, 17, Qlieen,l)"ie-strect,Livet-pool." Niwueirsylwo ohebiaethau y rhai fvdd yn dewis ysgrifenu dan ffugenwau, oddieithriddynt ymddiried eu lienwau prio dol i'r Golvgwyr. Nis gellir sicrhau cyhoeddiad umbyw ohebiaeth (acldieIthr liewyddiou) os ua bydd wedi cyrhaedd i'r swvddfa bedwar diwrnod cyn dvdd cvboeddiad yr Amsemu: os yn ddiweddai ach, bvdd raid tfohirio ei chyhoeddiad hyd rifyn dyfodol. wi ymrwvma y GoJygwyr i anfon yn ol unrhyw ysgrif a angny- meradvvyir gallddynt. Nid yw y Golygwyr yn gyfrifol am wahanol farnau y Gohebwyr, liae ychwaith am eu hiaitn,na r dull yr ysgrifewmt. Rhaid cyfyngu pob dadl o fewn terfynau rhesyrnoL ymgadw oddiwrth" gecraeth a chvndyn-ddadleu, a gochel meithder anghymedroi.a clifriaeth bersouol.

i AT ETHOLWYR SIR DDINBYCH YN BRYMBO A'I HAMGYLCHOEDD. i GYFEILLIOS A CHYMYnooiox,—Yn ERYINAIUT a bod aiiiryw o'n partneriaid yn y gweithf;.Lodd a ddygir yu mlaen yu y gymydogaeth hon, wedi nivnegu eu penderfynind i gyhoeddi cyloh-lythyr i alw arnoch i wrthvvynebu hawliau Mr. Biddulph i'cb cynrychioli yn y Senedd, yr ydym yn teicnlo ein hunain dan rwvmau i hysbysu i clnvi paliain y gwrtliodasotn gydsyuio i cbyhoeddiad. y oyfryw lvthyr. Nid ydym yn barod i ainddiffyn Mr. Biddulph, am ein bod yn gyfrinachol a chyhoedd- us wedi condemnio v llwybr a welodd yn dda ei gymeryd yn mherthyuas i'r Rheillfordd hon, a thuag at y rhai ydynt trwy eu hyrodrechion gwiw- glodus wedi ei dwyn i'r fath derfyniad llwyddian- nus; ond yr ydym yn tybied mai dyledswydd syml ac eglur pob etholwr, pan gynygir dau ymgeisydd i'w syllv, ydyw penderfyuu ar eu hegwyddorion gwladol, ac ystyried pa un sydd yn meddu yr hawl oreu i'w gefuogaeth, a phleidleisio mewn cydffurf- iad &'r peuderfyniad hwnw. A chan ein bod wedi profi teilyngdod cymharol y ddau ymgeisydd wrth y rheol uchod, goadefweh i ni eu gosod yn eglur ger eich bron. Yn gyntaf, ynte, mewn perthynas i MR. BAGOT. Y naill tlwyddyn ar ol y llall am ragor na phedair- ar-ddeg, y mae wedi gwrthsefyH ymgeisiadau y bobl am tara didreth ac yn awr, pan y mae y fendith fawr hon wediei chyrhaedd, er gluaetltrd ei ynulrechion ef i luddias hyny, nid ydyw yn rhoddi uu addewid ua fydd iddo bleidleisio am ei hail osodiad. Yn ofer hollol y mae ein haelodau Sen- eddol poblogaidd, o bryd i bryd, wedi dynoethi -1,1 crrlrl Tm nit'l yjll y QUIltiUU y Ulliuni ojuu treuliau gwladol, ac wedi ymdrechu ei leihau; cauys y mao Mr. Bagot a'i gyfeiliion wedi gor- bwyso eu holl ymgeisiadau. Am ddwy flynedd ar bymtheg, yn yr Kglwya a'r TVladwriaeth, ei arwydduir vdvw, ".Nlo-;oPOLY;" ac y mae wedi pleidleisio vn ddieithriad yn erbyn i ^mneilidu- wvr gael ClI hawliau cyfiawuaf. Yn ei Aneichiad argratfedig, nid oes oud un egwyddor yn cael ei gosod allau yu eglur, set y bydd iddo gefuogi Gweinyddiaeth Doriaidd Arg. lyerby Gan y byddai yn anmhosibl i ui ya y cylch bychau hwn d'dadansoddi a clnvilio ei bleidleisiadau, yr ydym yn erfyn eich sylw at yr hYll a gyhoeddwyd yn yr Amserau alil yr wythnos ddiweddaf, lie y dangosir yn eglur pa mor ddwfn yw ei gasineb at egwydd- orion cywir rhyddid gwladol, crefyddol, a mas- uachol. Wrth droi at N'IR. BrDDur.PH, yr ydym yn cael fod ei hawlial1 a'i deilyngdod efyn gynwysedig yn yr hyn a ga,)Ivn Y mae yn bleidiwr i addysgiad y bobl yn gy- tf.edinoi; yn cynal vn ei blwyf ei hun Ysgol Frutanaidd", yr hon sydd yn agored ar yr uu tir i blant Ymneiilduwyr ag Eglwyswyr. Y mae wedi bod yn gyiaill i Fasnach Rydd am y blynvddau a aethant heibio, a diau y bydd iddo gario allan yr egwyddor fawr houo yn muellach eto Ere a bleidltiisia dros gael rhoddi pleid arwydd drwy y tugel (vote by ballot), yr hyn a d,liogelu yr etholwr rhag yuiyriad anogbvfiawn ci feistr tir neu ei feistr gwaith, yn nghyda'r gel-wobrwyaeth a'r anfoesoideb gwarthu3 ydynt yn cymeryd lie mor fynych mown Ktholiadau. Kic a ymdrecha ysgafnhau y beichiau gwlad- wriaethol, trwy yuigeisio at gyuildeb yu y treul- iadau. Kfe a wrthwyneba yn ddiysgosf y Weinyddiaeth bro83tiol, liywydd yr hou sydd eisoes wedi cyf- a(l(lef ei diitfyg o all, and nj ei ddiffyg o ewyll. ys, i adnewyddu y Dreth ar Fara; a'r hwo sydd eisoes wedi riioddi mi cam pwysig tuag at ddwyu ya mlaeu ei amcan addefedig o osod Addysg- iaeth y wlad yn nwyla»v Clerinywyr yr Eglvvys Sefydledig. Gyda'r hysbysiaoth yraa o'n blaon 0 Ilrth golyg iadau aduefedig y ddau ymgeisydd, nid ydym yn petruso yn y mesur lleiaf i roddi ein pieidlais i j Mu. BiouDLPn, i'el y goraf o'r ddau o lawer; ac wrth gyhoeddi hyn fal ein psndorfyuiad ein hun- ain, yr vdym am i'r bobl ag ydynt yn gweithio yn y gweithfaoodd v mae a fyuoin ni a hwynt, ddeall, P" un bynrctf yu ujto"" ,.¿, W- gwahaniaethu oddiwrthym, ein bod yn eu gad net yn rhydd i bleidleisio yn ol eu bumau a'u cydwy- bodau. Ydym, yr ciddoch yn barchus, IV. H. DARBY. CHARLES E, DARBY. Brymho, Gorph. I4?g, 1852. CkJ"- Gwyddoni 'y byd.i yr etholiad drosndl cyn y bydd y llythyr tiell(i(I yn nwylaw ein darllenwyr cto yr ydym yn ystyried ei gynwysiad yn hollol deilwng o sylw. ac yn anrhydedd i'r boneddigion v gwelir eu henwau w rtho.-(I'rOL.

BWHDEISDREFYDD CEREDIGION. DTCUWELIAU BUDDUOOl.lAErHUS PHYSE LOVEDKN Tair bloedd i Fwrdeisdrefydd Ceredigion, tair eto i dref Aberystwyth—yr un faint i holl Ymneill duwyr cydwybodol y sir. Da weision, da a ffv dd- Ion. Unwaith yn rhagor safasoch yn wrol o blaid cgwvddorion rhyddid ac iawnderau. Unwaith eto eiiiiiasoch fuddugoliaeth anrhydeddus îch aelod rhyddfrydig, er gwaethaf holl ddichellion twyllod rus a ch yfrwys-ddrwg plaid y bara drud, a'r caeth iwed crefyddol. Erioed ni fu ymdrech paletacii, erioed 111 fu mwy o lwgrwobrwyo, mwy o lygwtli ar bersonau, mwy jCrelW ar gydwybodau, a mwy o lusgo a gorfodi dynion nag yn yr etholiad ymH., ond y cwbl yu ofer. Trwy eich gwroldeb acli sefvdlogrwydd, euillodd cyfiawnder ei le er gwaetbaf ymosodladau ei wrthwynebwyr safodd fel y dderwen ddiysgog yu ngwyneb holl ffyrnig rwydd ei elynion bu fyw yn nghanol llau y llew- od a ysgyniygai eu uanedd arno am wythnosau, a da.eth allan yn y divvedd yn ddiangol a buddugol- iaethua Ymdrech angeuol i Donaeth ein bwr- deisdrefydd oedd yr etholiad yma; nid rhyfedd fod y frwydr mor boeth, ac na adawodd ein gwrthwyn- ebwyr un gareg heb ei throi, un raoddion heb ei ddefnvddio i sicrhau eubaddugohaeth. Litieli- lent bob cvGawnder a thegweh i'r gwvnt 1 ddyo. gelu eu haincan. Dyfeisiwyd pob ystiyw x gael gafael mewn pleidleisian. Os bygwth fyddai y moddion tebvgaf o Iwyddo, Did oedd dim arborll fod arno. Os gwonau ac addewidion wnai y tro, yr oedd toraeth wrth law. Am urian, n i fuout erioed mor rhad, na pbleidleisiau mor uchel yn y farjhnad. Buoot ain rai divvrnodau fel Jliiogvud yn cylchrodeg ar hyd ciu lwolydd, i mewn in tai, fel nad yw yn rhyfeddi rai dynion (os addas yr enw) YSéifll gweigion, y rhai ydynt let ewynau (bubbles) ar wJneb oymdeithas, gael eu rhwyfo i ochr Toriaeth. Yr oedd y blaid orthrymus yma wedi penderfynu na chai dim fod yn ol o'u hochr hwy beth bynag i enill y gamp. Gwnaent en hunain yn bob peth i bawb, er mwyn otilil rhai Yr oeddynt yn barod i wnoyd holl ddiflygiou pob un i (ynu, a'u gosod ar binaclau cysuron am eu hoes, ond cael eu votes; ac yn llawn mor barod a hyny i'w lluchio i ddyfnderoedd tlodi a thrueni os byddont hebddynt. Ni wrthodasant un llwybr ond llwybr gonestrwydd a rhyddid cy(hvybod, 'tu ag at gyrhaedd eu hamcan. Gwtbio eu hymgeis- ydd i le un arall oedd yn eu golwg, ac nid oedd yn wueth gauddynt ar hyd pa lWfbr i esgyn, hyd y nod pe buasent yn gwnnyd amgylchiadau a chyd wybodan dynion yn risiau dan eu traed. Dilyn- wyd y gweithredoedd yageler hyu hyd y diwedd- ymffrostiont yn eu liwyddiant, a dywedent fod en haclio3 o'r diwedd yn y He y dylai fod. Oud gyda eu bod wedi cyflawni mesur eu hanwiredd, ac wedi ell henynn gan Has oil Ilwyddiant dyma law Rha^ltioiaeth yn ddisymwth ar galchiad eu par- wvdvdd vn ysgrifenu tyuged anffoduseu hachos- WYl' l, J t) t I f 1 eu hymgeisiwr anliapus cr eu holl fygwth a'u gwobrwyo, wedi ei bwyso yn y clorianau a'i gael \Vou. yn brin, ?f?itii newydd siomedig! v fath hysbysiad ? .a ? ?? nSd v c?bt Ta?vyd hoB wersyi) Toriaeth i ?o .dychryu digytfe?b-a? Hw.d eL, llol'L a'ii hyma-rostaruuw?h.a rhodd wyd ydiHod?ydd tragywyddol. byderwn I holl obeithiou a'u disg?ytiadau. Tio «y yn eg lnr vn yr etholiad yma, nad yw awyrgylcb j? I bwr?eisdrefydj, er mor Hyg.'edig ydyw, yn aadfed eto, o leiaf i fanerau anghyfiawn gorfadlaeth a chaethiwed cbwareu yn ei wynt. Profwvd y gtill y mwyafrif o bonom, beth bynag, fwyta 810 baia beunyddiol yn flasus heb ddanfon dyn i^ r Sened i roddi treth arno-beb daenu y menyn hallt yma ar ei wyneb. Profwvd nad ydym i gyd wedi cael digon ar ein rhyddid crefyddol, ac mae ychydig o biraeth sydd arnom am ddyn a bleidia i roi Htii o I bono i ni; Ie, profwyd mai trech gwlad na boll grach arglwyddi y siroedd, a holl ymadferthoedd ysbryd Toriaeth o weinidogion y goron. i lawr at bolicemen y sir. Gyrwyd holl fyddinoedd yr es- troniaid i ffoi, a chafodd cyfeillion masnach, add ysg. a cbrefydd rydd, y raaes yn gwbl iddyot eu hunain. Amviydedd i gyleillion rhyddid pen isaf y sir-nid bychan ydyw eich clod -nid yu fuan yr anghofir eich gweithredoedd-eieh hymlyniad di- ysgog wrth achos y gwirionedd, yn ngwyneb myrdd o wrthwvnebiadau Safasoch helenau poethion" y frwydr yn ogoneddus, a daeth eich cymeriadau allan o'u canol fel aur wedi ei buro yn I y tan bydd eich henwau yn glodfawr yn yr oes- oedd a ddel. Anrhydedd i dref Aberystwyth. Oni bai i chwi ddyfod allan yn eich eiddigedd arferol i giirio eich cymeriadau fel pleidwyr y gwirionedd, baner au gorfaeliaeth a thrais fuasai yn chwiflo uwch ben trefydd ein sir—cwympasid cyfiawnder i lawr yn ein heolydd, a buasaiyn bel droed ac yn snthr fa i ysbryd gormesol ac erlidgar y Derbyiaid dieg wyddor ond gwnaethoch eich rhan yn ogoneddus —ni arbedwyd eich yindrechion diflino, ac ni was traffwyd tno lionynt chwaitli-coroniv),d eich Uafur a liwyddiant buddugoliaethus, a chawsoch yr hyf- rydweh o weled eich aelod y waith hon eto yn ddi- ogel yn ei le. Ymddygodd Ymneiilduwyr Aberystwyth yn an rhydeddus yn yr ymdrech; profwyd fod hen ys- bryd Puritanaidd eu teidiau heb ei lwyr golli 0\1 mysg—dangosent mai nid cydwybodau o iitdia rubber i'w troi a'u plygu gyda gweniaeth a thwyll ymadroddion oedd o'u mewn, ond y gallent ed- rych ar y gorfaelwyr yn eu gwyneb, a sefyll o blaid, ie dyoddef dros eu hegwyddorion os bydd raid. Y rhai biaenaf yn y frwydr, ac a gynorth- wyodd fwyaf i enill y dydd oedd, y Methodistiaid Calflnaidd. Daeth yr enwad dylanwadol hwn all- an felun gwr i restru eu hunain o blaid egwydd- orion iachus Mr. Loveden, ac nid yn fuan yr ang hofir eu hegni dibaid, a'u llafur diarbed yn yr holl ymdrech. Allan o 61 o aelodau a gwranddwyr cyson perthynol iddynt yn y dref, dim ond un ael- od ac un gwrandawr a fradychodd eu hochr. Saf odd y Bedyddwyr bron yr uu mor Hwyr a diysgog allan o 25, dim ond tri o honynt wedi ymuno 4'n gwrthwynebwyr. A'r vvesieyaiu neiyu yn uawer gwell nac y dysgwyliwyd, 19 allan o 29 yn bleid- wyr rhyddid ac anuibyniaeth. Y Wesleyaid Cytn- anfaol yn gwbl oil felly. Yr Annibynwyr yn mliellach vu ol P?ag mbellach yu ol nag y dylent fod-amryw wedi troi eu cefnau yn nydd y frwydr; allan o 20 troes 5 o du eu gwrtbwynebwydd, ond gwnaeth rhai ereill o houynt i fynu am hyny, drwv eu hym- drechiou mawrion o blaid Mr. Loveden. Fel yu mhob achos o'r fath, mae aberthu egwyddorion er mwyn budr elw yn siwr o gyraeryd lie; nid yw yn rhyfedd iddo gymeryd lie yma. Cawsom ein siomi mewn rhai ag y dysgwyliem bethau gweli oddi wrthynt. Dangosodd amryw (oeddynt yn pro- ffesu ynwalianolj mai twyll cyfoeth oedd y petbau biaenaf yn eu meddwi, ac mai nid gwaith an- hawdd yn eu golwg oedd cyfrif trysot-ali yr Aifft ormesol yn mhell o flaen boddloni cydwybod, lleshau y wladwriaeth, a gogoueddu crefvdd. Ond ychydig oedd nifer y bodau annaturiol yma, ac y mae yn gysurus meddwi fod y lhywogaeth yn dif- lauu yu gytIvm o'r tir; a hyderwn cyn y ceir un etholiad cyffredinol eto, y gweithia egwyddorion rhyddid eu ffoi-dd-y creuir y fath awyrgyich bur, ac yr ymdaena goleuni gwybodaeth i'r fath raddau yn ein gwlad, fel y bydd yu ormud o'r dydd i'r cymeriadau diwerth yrna wneyd fawr o niwed i achos rhyddid a gwirionedd. Hir oes ac aelod- aeth i Pryse Loveden i bleidio mesurau mauteis iol i grefydd a gwladwriaeth, yw dvmuniad UN O GKREDIOIOS. I

Y DORTH FAWR AM BYTH. I FELLOW LABOURERS,—It would be well for vou ti I known who are your friends, and who are your foes —to know which of the Tradesmen of Mold are your REAL FRIENDS in need—to know which of them has fought victoriously the battle of FREE TRADE on your behalf—against all domineering influences of the neighbourhood—to know which of them has voted froin a SENSE OF DUTY for your sake, in defiance to the tyrany of their selfish landlords, read the follow- ing list, aud let me ask, Will you not show, then, your gratitude for their unparalleled -exertion and sacrifice, BY SUPPORTING THEIR I-UAHE IN RVERY WAY YOU CAN. I ask you to come to the same determin- ation as myself, TO BU if EVERY ARTICLE I WANT FROM THEM ONLY. This is the only way to compensate them for the withdrawal of the favors of the patronising gentry (!) of the vicinty. These are the true friends of the working classes, mark THEM. John Jones, Beehive. Griffith Jones, Grocer. Josci)h Heaton, Grocer. Edw. Davies, Grocer.  ? i l Edw. Jones, Grocer. Edw. Griffiths, Grocer, Daniel Powell, Grocer. Hum. Lewis, Grocer. (î, Harrison, Grocer. E. Price, Golden Lion. T. Chambers, Vauitss. Edward Williams, Draper. Hugh Roberts, Draper. Robert Davies, Draper. Peter Williams, Draper. Robert Price, Currier. Thomas Francis, Curier. James Jones, Shoemaker. John Owens, Ironmonger. Edw. Hopwood, Roebuck. Tbos. Evans, Black Boy. Capt. Edwards, Dolphin. These are the men to their own detriment, that have done their utmost to oppose a system that would cut the slices of your loaves as thin as the coatin" of Warren's blacking upon your boots! 0 If the following is true, and there is very little doubt of its genuiriess, because the effects are already showing themselves. The rumour is, that at a cer- taiu Committee held this morning, the most promin- ent on the above list, was marked out as objects of a determined persecution in the shape of a withdrawal of patronages, favors, countenances, &c. We all know that invidiousness is a very characteristic in. srredient in the formation of these liot-heade(i,c rack, (I brain, liberty crushing tyrants of the neighbourhood they are certainly very much to be pitied, but we cannot allow our commiseration for such to be in the way of us doing all we can to > prevent the above tradsmen being starved (!) by the few aristocrats of the neighbourhood. If exclusive deahnys are to be resorted too by them, let us withdraw our custom from those landlords flatterers, and lavorhunters,and make a firm determination tobuy every a rticlc we shall want from our friends and supporters only. If those that are held up as the archetype of our good man- ners-and if we immitate them, surely they cannot blame us for following their aample, If true to our standard, we shall soon teach them on whom the trade of Mold are dependent upon—whether upon the thousands of working men that spend their ALI, in the town, or upon the dozen or so Gentlemen in the vicinity, that are scrupulous enough to go to Liv- erpool, London, src., for clothes, tea, &c., &c., or to Scotland for their Malt Liquor! Fellow Labour- ers, rally round the men that are at present suffering persecution from an inveterate and maliciously dis- appointed demagogoism for conscientiously exer- cising a political right. The landlords of the neigh- bourhood, yes the whole batch of them are scarcely suiffcient to support a single tradesman in the town. Trusting that this subject will be taken up by you immediately, earnestly discussed in your family cir- cles, with our fellow workmen in the Factory, Brick- works, Mines, Coal pits, &c., &c. Discuss! discuss Discuss the matter thoroughly,is the wish of a ft-lold, July 13, 18j2. FELLOW LABOURER. Mold, July 13, 18,52.

YMFUDWYR I AWSTRALIA. I MR. GOLYGYDD,— 4r vr adeg hon, pan y mae cy nifer o'n cydwladwyr yn troi eu hwynebau iiiii'r oclir arall i'r belen ddaearol, vr wyf yn tcimlo rhwymau arnaf i hysbysu ychydig fleithian adnabyddus i mi, y rlliti, pe'u cofid, a fyddant efl'eithiol i beri i lawer un diystyriaeth feddwl a gofalu mwv nag a wneir yn gyffredin yn nghykh y Hong y bwriada fvned ynddl, a mvnu sicrwydd ei bod yn gyfryw o ran gwneuth- uriad, oedran, a ehyfleusderau, ag a ddiogela iddo bob cystir angenrheidiol yn vstod y fordaith fawr sydd o'i flaen. Y mae yn eithaf hysbys i bawb adnabyddus &'r llongau a hwyliasant, yn gystal a'r rhai ydynt yn cael en parotoi i hwylio i Awstralia, fod llawer o honynt yn anghysarus ac oedranus,-fod nifer o rai a benodasid i fyned allan wedi eu con- deinuio, ereill wedi eu hatal i'r mor ar ol eu gwthio i'r afon, hyd nes y gwneid cyfnewidiadau ynddynt i ateb y gyfraith, yr hyn oedd yn anghvfleusdra a di- ttitsdod i rynifudwyr. Gailesidenwi nifer o'r llongau hyny pe buasai angenrhaid, ond digon yw dyvvedyd mai fel yna y mae wedi bod. Y mae Hong yn awr yn gorwedd yn yr afon y bu raid tynu i lawr ddwy ran o dair o'r gwelyau, o lierwydd eu bod yn rhy gulion. Er ys llai na mis yn ol, gorfuwyd codi deck un arall wedi iddi fyned i r afon, o herwydd ei bod yn rhy isel, yi hyn a ataliodd y liong am yn agos ) bythefnos. DydJ Gwener diweddaf, condemniwyd un arall gan swyddogion y Uywodraeth, a fwriedid aufon ullan ddiwedd y mis hwn. Un arail sydd wedi L- I I I cael ei cnynoeacu I gycnwyn er ys yn agos i bythef- nos, sydd yn awr yn myned tan arolygiad swyddog- ion y Uywodraeth, a gorfodir y goruchwylwyr an- nghyfarwydd sydd a wnelont a hi i dynu allan rai ugeiniuu o dunelli o lo oeddys wedi ei roddi ynddi, fel y eaffont ei gweled drwyddi, a bygythir gan y beirniaid na chaniatcir iddi fyned aHan heb roddi mwy o draul arni nag a ganiata ei gyllid os felly, y canlyniad fydd, oedi cyohwyniad y rhai ydynt wedi ymrwymo i fvned gyda hi, a rhoddir hwvnt mewn traul fawr i lettya a thalu am eu cynnaliaeth i aros i'r llong fod yn barod. Ac er y cyfan cyhoeddir llongau o'r dosparth nchod, gan y rhai sydd a wnel- ont a hwy, fel y dosparth cyntaf, yn meddu pob cyf- leusdra a rhagoroldeb perthynol i'r dosparth hwnw, pan nad ydynt m#wn un uotKid yn deilwng c gael meddwi am danynt fel y cyfryw. Dylai yr ymfudwr ddeall fod o bwys iddo wybod ft phwy y bydd a wnelo ef yn y drafodaeth hon. Y mae nifer o ddyn- ion ieuaingc anmhrofiadol yn eyireryd llongau i fynu, gan feddwl y gwnaiO' bron bob math o longau y tro i fyned i Awstralia, os bydd yn 5 neu 6 chant o dunelli, cyhoeddant hwynt fel y llongau goreu, yn fil neu bymtlieg cant o dunelli, ac anfonir i,ldynt gan rmfndwyr o'r wlad banner arian y cludiad, pan na byddo yr ymfudwr yn gwybod dim ain y llong na'r hwn fyddo yn cyhoeddi ei hun yn oruchwyliwr iddi, a chan na raid i oruchwyhvyr ymfudwyr i Awstralia roddi ymrwymiad i'r Uywodraeth am eu gonestrwydd, tel y mae T.,id i bob goruchwyliwr trwyddedig Ame- ricanaidd pa sicrwydd sydd gan yr yinfudwvr na bydd i lawer o'r rhai sydd yn awr yn cyhoeddi ilong- au i fyned i Awstralia, redeg ymaith gyda'u harian, neu fethu cydymffurfio a'u haddewidion, a'u gadael hwynt yn ddioddefwyr, heb fan i edrych am wared- igaeth I F'elly y mae wedi digwrydd lawer gwaith gyda'r fath ddynion cyn hyn o ganlyniad, dylai yr ymfudwr wybod fod ei oruchwyliwr yn un profedig a chvfrifol am ei ymddygiadau a'i onestrwydd tuag ato, fel na chafo ei hun mewn profedigaeth a magi ar adeg pan y byddo fwyaf analluog iddo eu dyoddef. Hefyd, wrth ymwneyd a dyn cytriful, gall yr ymfud- wr i Awstralia sicrhau iddo ei hun lawer iawn o fantuisioii,-g,all ymddiried ei achos i'w law, a bod yn hyderus y eaiff fyned mewn llong dda, am y pris iselaf, a gall beidio cychwyn oddicartref yn rhy fuan i fod yn y drer eyn i'r Hong fod yn harod,-caiff gyf- arwyddiadau priodol pa fodd i ymddwyn yn mhob cysylltiad, a gall fod yn dawel yn ei feddwl y cwbl- heir iddo yr holl addewidion a wneir gan y eyfryw oruchwyliwr; ac os na wneir, ni bydd raid iddo ond rhoddi ei gwyn o flaen gorucliwyiiwr y Uywodraeth, yr hwn a orfoda y troseddwr i gyflawni ei boll addewidion heb oediad. Yr ystyriaeth ucbod yn ddiau a ddylai fod o bwys yn Rgolwg' pob ymfudwr. Y mae genyf lawer o bethau ereill i'w dywedyd ar ymfudiaeth, ond ymataliaf ar hyn o bryd, gan fod yr vsgrif hon yn llawer belaetbacb eisoes nag y bwried- id iddi fod. GOGLEDDWR. I

"TYDFYL YN" EILW AITH YN Y GOGR. LLYTH YR I. MR, GOL.Gan fy mod bellach vvedi hen'flino yn disgwyl wrth Mr. Cerddor'' am orphen y gorchwyl o ogrynu fv meirniadaeth ar Anthem ei gyfaill Mr. Tydfylyn, yr hyn y mae er's cyhyd wedi dechreu ar no, a chan fy mod yn ystyried yr hyn a gyflawnodd yn tueddu i niweidio yn bytrach na lleshau cerddor. iaeth, byderaf na bydd i chwi omedd lie i'r "sylw- adau eglurbaol" a ganlyn fel rhai sydd yn cael eu hanfon i chwi gyda'r bwriad o ddyrchafu y gelfydd- yd i' "salon" prio¡ioJ. A m nad ydyw yr Amsirau, yu yr hwr. yr ymddangosodd gog-ryuiad" cyntaf eich gohebydd wrth law, esgusodir fi am syJwi ar ei '•ail ogryniad" vn gyntaf. Ban loeg. Testnn y ddad! yn y fan yma ydyw, pa cyn belled y mae effaith lion neu leddf ddamweiniol yn myned. Dywedaisyn fy meirniadaeth, nad vdyw yn myned yvt mhellach na'r ban y byddaut vnddo; ond dywed eich gohebydd fod awdwyr yn ystyried en heffaith yn cyrhaedd yti mhellach, a hyny oddiar y rheswm eu bod yn gosod n,ituriol mor bell a dau, tri, neu bedwar, o fanau ar ol lion neu leddf, dam- weiniol." Dywed hefyd, ei fod wedi cbwilio am reol ar y pwnc, a'i fod wedi metbu "dyfod o hyd 0) iddiac o ganlyiiiad, y mae va dyfod Pr penderfyu- iad nadoe?yrun i'w chael! Yn awr, bwriwn fud eich gohebydd yn ei le pan yn dyweyd f'd awdwyr yn ystyried eflaith lion neu leddf dainweiftiol yn myned yn mhellach na'r ban y byddont ynddo; gofyuwn ynte, os ydyw eflaith Hon ar C er eiiglirelifft, yn ban y Sydd yn cyrhaedd i'r ban y lydd, paham y gesyd Cerddor, Tydfylyn, Handel, &c. Ion ar C yn ban y 4/dd, ac un eisiocs ar C ?n I ban y 3ydd? Hefyd, os ydyw effaith Uon damwein I iol ar C yn ban y 3ydd yn cyrhaedd i'r ban y 4y-ld, .vI mac gosod Hon ar C. yn y 4ydd yn achosi i'r C houo ballu a boJ mwyach yn C Ion, ouid yw I Ateber y dd\u gwestiwn yna. Pe ystyri 1 effeith. iau lion neu leddf damweiuiol, yn dylanwadu vn mhellach na, ban y byddont ynddo, byddai yn an- nichonadwy It" Cerddor" enwocaf drwy'r bydddar- Hen odid o dJ(rl1 yn rheolaidd. Ond, a oes rbeol scfydlvg ar y pwnc wrth ba un y gellir gweithredu t', AtL-b. Oes ddigon sefydlog. Ilollwn yn fawr allu dyfod o hyd iddi." Wei, gwnaf i fynu a chwi y gymvvynas, a tis itia Ili "When a sharp is placed in any other part of the I leomposililln, il only effects the n ites in that line or space throughout the measure w herei II the sharp is placed." Gwtl Fawcett's Instructor, tudal. 6. Eto. A sharp or fltt introduced in the course of the piece is termed accidental, its effect floes not extend beyond the bar in which it is introduced." Gwel Josse's Focal Primer, tudal, 21. Eilwuith. "Sharps or flats which do not belong to the original signature are citlied accidental; their influence does not extend beyond tha bar in which they are found." Gwel Forde's Rudiments, Jkv., tudal. 21. Arall. Acei- dentals tffect all the notes of tLe same name that follow in the same b-ir only." Gwel Clarke's In structions ?n vocal tudal 18. Oud rhag ofn tod eich gohebydd yn aghyfarwydd yn yr iaith agosaf atom, dodwn dystiofaeth awdwr Cymreiq ar X, P, c"r ma G-;isai)aeth lloqxm.cooLS nv ffpn ? nuner t6n y" uwcu ?.j.  codi ddcfnYddirefar ddechreu per?ri:wtb, y mae yn codi haner t??n ar yr boll nGdau a fo ar yr un HineU, neu gyfrwng Met. Ond pan ddefnyddir ef mewn unrhvw le fkrall ar t beroriacth, gelwir ef lion damweiniol, AC NID YW'YH EFFEITH 10 OD YN Y BAR HWNW YN U:OG." Gwel Gramadeg Roberts, tu lal. 18. Ni bu- aswn yn bliuo eich amynedd a chynifer o dystiolaeth- au ar bwncmorainlwg a'r nu uchod, oni buasai i'ch gohebydd dyweyd fod yn "deoyg nad oedd yr un i'w chae l Ytl a^r, hvderaf na "olynlr yn ddifrifol i'r beirniad" oiwyach, "odIlia" ba safon y beirniad- I r elrUl. odd efe fel bvfl2,, a phaham yn enw rheswm, y I beiir Tvdfylyn, &1' I";al|ai mai priodo 1 yti y uell r 'tlY;' d 'I 'd fan hyn ydyw.crybwyd fod eithriadau i'r rheol uch- Ian yn yu G t I 1 7'l. od. Gwel Calcott's Gramniar, tmlal. 72. Warren's Class Singing, tudal 19. Hefyd Hamilton's Gram- mar, tudal. 45, &c. Ond dyhd cofio nad ydyw Kwaith Tydldyn" yn ysgrifenu Ilon-nodau yn y fan hyn yn 'dyitd tuJelllll i gylch yr eithriadau hyny, pe amgen ni boasvro yn sylwi artio. Nld condemnio defnyddiad yr eithriadau a wneir, ond defnyddiad nodau nad oedi un angeo am danynt. Ond awnyn mlaen. Y pfth nesaf a gondemnir ydyw. defnydd- iad y cord <yffredin i drawsgyweirio, yr hyn svdd afreolaida." Yn ngwyneb y gosodiad uchod, dywed eich goebydd y ceir "enghreifftiau o draws- gyweiriadau d»wy amryw ddulliau ereill, ac yn eu gywcI nil au ft' 1. F 1 "R plith drwy y cord cyflredin. Fod « R. Mills, j A. Llovd, J. (ar lien Fritaitt Ab Musicus, aie 1) wedi defnyddlO y cord cyffredm i hyn" (ydynt siwr). Fod 4107art, Handel, a Haydn, wedi gwn- eyd yr un peth," tdebyS iawn,) a bod digon o gvf- eiriadau wrth law, os gofynir am danynt. Very good, d Yr wyf yn addef mai gwirionedd ydyw y cwbl o'r sylwadau uchod- ga"asai eich gohebydd fyned yn mhellach na hyn yna pe dewisasai. (Gwel Czernv's letter!ond Thorough-Bass, tudal. 43.) Gall- asai ddyweyd f»d yn oddefol traws?yweirio i mi o'r cvweirnodau p<rthynasol, heb gymaint a defnyddiad unrhvw gord cyfryngol o fath yn y byd; ond ni bydtlai y cyfan yn perthynu y radd leiaf i'r hyn a gondemllir vn Y feirmadaeth a phe buasai eich go- hebydd yn gwfledyn dda gydmaru'r feiruiadaeth u'r Anthem, ni buasai y" ymdrafferthu i ysgrifenu ar y pwne. Nid defnyddiad y cord cyflredin ar burned v tonvdd, felag y cyfeiria efe ato, a feddylir, ond def- nyddiad cord cyflredin ar gyweirnod anmherthynas oi a'r cyweirood yr amcanir trawsgyweirio iddo. Er ent,,Iiraifft, yti y ban dan sylw, defnyddir cord cvflred- in D Ion, (neu yn hytrach cynghanedd lywyd lol G Ion) i drawsgyweirio i B Ion Yn y ban blaenorol ond un, defnyddir cord cyflredin B. leddf t draws I sryweirio i G Ion, ae yn yr un canlynol, defnyddir cord cyftYeJin E leddf i drawsgyweirio i C Ion yr hyn, ful ag yr vsgrifenais o'r hlaen, sydd nfreolahid Nid oes purthynas rhwng cynghanedd lywyddol G Ion, a chynghanedd donvddol B Ion, a chyn y gellir dvfod a'r oiaf yn daerbyuiol gan y glust ar o| y gyn taf, y mae J'« angenrheidiol cael o leiaf bedwar o gyfncwiiliadau, set C Ion, G Ion. D lon, Re A lon, Ond yn y gyngbanedd dan svlw, ni cheir ond un evf- newidiad. &et'D l"n. Wrth )'yny, fe welir ei fod yn afreolaidd. Gan fod eich g-ohebydll wedi camddeall v feirniadasth yn y ran hyn, nid wyf yn gweled ang- enrheidrwydd o wneyd un sylw o'r gwahanol ofyn- iadau a ofynir ganddo mewn ffordd o gasgliad oddi- wrth vr hvn a ysgrifenodd. Ban 16eg. Dylasai yr Fyn yr air fod, yn F. naturiol, heb hyny ceir C Ion ac E leddf." Ym- ddengys bvna i'ch gohebydd yn lie 1 anegltir." Pir ion. Os d) w vn lIed aneglur," fellai v bydd m )r ostyngedig a syhn," In tbe scaie of C. Major, the third note E is two wnole t ines, or a Major third distant froln C. the key note." Gwel Forde's Essay on the key, tudal. 9. n ngwyneb y rheol uchod, fe ganlyddir fù, yr all gor.! )'0 y ban hwn )'U CIon. Sylwer etc. In the scale of A. minor, between the key note and the third of the scale is a semitone less, being a millir)i- third. Felly, yn ngwyneb y rheol yna eto o eiddo Forde, fel welir fod y cord cyntaf yn y ban hwn yn scuh E leddf. Credwyf fod y gosod- iad ucho I y" ddigon eglur bellach! Yn awr, prof- wn fod y symudiad yn afreolaidd. Cyn y gellir dy- fod a chynghanedd donyddol C Ion, yn dderbyniol .??y?tustar ol cynghanedd jywyddot E ledM, fel ?n y ban dan sylw, y mae'n angenrheidiol cad un oyfnewidiad; sef. lieddtu pedw.u-ydd y ?«M, neu fel ? yr ysgrifenais o'r blaen, i'r F. vn "r air fed yn F?turio! Heb hyny, fe welir fo'? ,ina ddau gord cyO"redin? d'y x?? wah?noJ, yn ncsaf at cu ?tydd? !tsymudiriC I"n,trwy?),frynnauperthyn<d!L ieddf,y hv" "'s gall ?'? Y" am?enach na bon,,Ier? waith. Pe buasai y cord cyntaf vn y ban hwn yn gord cyffredin ar E fel trydydd C Ion, buasai yn fwy perthynasol a'r cyweirnod hwnw, ond er hyny, buasai vn gondemniol. Gwel Faucett's Focal Instructor, tu- dal. 49 a 51. Eto. Pe buasai y canto yn sefyll aryr un nodan, a'r bass yn disgyn i cbweched y eyweirnod yn lie esgyn, buasai yn fwy goddefol feliy; ond wr y eyfan, nis gftlifrnd .1 g) fflf J'D y fan hvn, ODd ftl ag y dywed Roberts, Bethesda, Yn ddim amgen na throsedd o'r rheol, a phrawf o anwybodaeth." Gwel ei Ram a deg, tudal. 11. "Gan fod yn ddichonad- wy i Mr. Gogrynwr, fel ereill, syrthio i gamgymer- iadau, nid yinhelaetbaf ar hyn yn awr," &.c. Aid fel yna y dylasai y frawddeg fod, Syr, ond fel hyn: — Can fod yn a/inichonadwy i Mr. Gogrynwr syrthio i gamgymeriudau ar y pwnc uchod, 'fel ereill,' Did ymhelaethaf yn awr," ond gobeithiafy rhoddir "eith af chwareu teg" i mi, Cei-ddor, (uid Gogrynwr,) t ail ystyried y pwnc." GoGRYNWtt. Llawrysgubnr, Gorph.) 1 Did, 1852. f

EIITEDDFOD MERTHYR TYDFIL. I Y FEIRNIADAETH AR Y CYFANSODDIADAC BARDDONOL. (Parhad o'r rhifyn am Gorph. J3.) I Iv. GALAREB AM EVAS DAVIES, Diacon yn Eglwys Zoar, Merthyr, ac Arolygwr yr Ysgol Sabbothol yn y lie uchod am amrywioi flynyddau. Gwubr Li los. Rhodd cyfeillion o'r Ysgol. Ar y testyn dwn deibyniwvd chwech o gyfansodd- iadau, yn mysg y rhai y ceir y gwael, y canolig, a'r gwych. Y mae Gwilym Dda wedi canu yn rhy ddi-yni at ragoroldeb testyn gobrwyol. Dengys Antiiddan Frawd iddo lawer o gydna- byddiaeth a gwrthddrvch ei Alareb, a mynega lawer I am d gymeriad personol; oud fel cyfansoddiad, y mae o ddull rhy draethodol at amcan cyhoeddiad y wobr. Y mae Cydfilwr wedi olrhain cryn lawer ar banes Mr. Davies, a gallai barotoi dernyddiau gwerthfawt at Gofiant iddo; ond gan mai am Alareb, ac nid Bywgraphiad y mae y wobr, ni ellir ei osod yn mben y rhes. Y mae y Llanc Galarns yn rbagori o ran trefniant ar y rhai blaenorol; ond y mae rhyw anystwythder yn amryw o'i linellau sydd yn gweeyd y Gan yn glogyrnaidd iawn, er engraifft, nodwn Nid ydoedd yn ymofjn gael trawsarglwyddiaelhu<tc. Y mae yn amlwg, ar deimlad y glust, pe na buasai yr un arweiuydd arall, fud eisiau am a flaen gael yn y llinell uchod, ond aethai cymalau y llinell o'n lie fellv* nn,1 hn.u.¡ vn h"¡'¡ pi 1I.fnh"lI flr_" rcfrrif. -r J- a.a. ".J&LI;-W- -fJ enu Nid ydoedd yn cynyg at drawsarglwyddiaethn,' &c., a llawer o ffyrdd ereill a allesid arfer; ac o herwydd y diffygion byn, ui all gymeryd y flaenoriaeth. Y mae 14jalarwr Galarus' a • Cyfaill Calon' yn dyfod i fyny yn mhob vstyr 5g amcan cyhoeddiad y testyn. Y mae y ddau yn dwyn cymaint o debyg- I rwydd i'w gilydd ag y gellid dywedyd am danynt, Dau gydbwys gymbwys gymbar, Un wedd ag ycbain yn ar.' Cymer y ddau yr un golygiad ar gymeriad a buch- wedd Mr. Davies, yn ei ragoriaethau fel Cristion yn gystal a'i enwogrwydd fel swydd wr eglwysig. Os yw eu cyfansoddiadau yu fyrion, y maent yn bur, yn ddi- sothach, ac yn gyfyngedig i'w testyn. Rhaid iddynt bwythau ill dau, feddyliem, gael cyplysu ansodd- eiriau i lanw geiriau gweinion; ond darfu iddynt toddloni ar yehydig iawn, dim ond dau neu dri bob ) un. Y mae yn anbawdd gwneyd cyntaf ac ail o honynt. Rhoddwn gerbron bennill o waith pob un ar ragoriaethau Mr. D. fel Arolygwr yr Ysgol, a gofynwn, A oes rhyw un a all farnu fod y dorian drwch y blewyn uwch neu is rhwng y naill a'r liall I Y naill, Ei farw fu'n ddyrnod i lu o gyfeilllon, Mewn prudd-der a galar mae llawer am hyn Ond neb ui thywallta hael ddagrau mor heiiltion Na r plant yn yr Ysgol, tra'n teiinlo yn syn Ni fu Arolygwr mwy doeth inown cymdeithas, Un diwyd a gonest mewn llafur cyfaddas; Hu'u addurn i'r Ysgol, dercbafodd ei hurddas, A'i gofion a erys mewn du ar y gwyn.' f llall, Pob dosbarth oedd yno'n ei le fel arferol, A'r diwyd athrawon i gyd wrth eu gwaith Pob wyneb arnlygai ryw deimlad pruddhael, Ond nid ymofynais i'r achos ychwaith Nid oedd aroivgwr o'i mewn i ly wyddu, A buan deallais ei fod wedi trengu: Pan goller doeth flaeuor mae'n bryd i alaru, Gwr pwyllog ei eiriau a thyner ei iaith.' Gwelir bellach fod y ddau mor debyg i'w gilydd o ran dawn ag ydvnt yn newisiad eu mesur. Gan hyny nid oes genym ond dywedyd wrth y Pwyllgor fel hyn:—' Foneddigion, wele i chwi eich dewis—ar un ochr i'r bwrdd y mae penadttr, ac ar yr ochr arall y mae ugaill swllt. Codwch chwithau yr un a fvn- ocb, y mae y ddau yn gwir deilvngu eu gwobwyo; ac fel dau gvdradd, yu ol ein bryd ni, anogem chwi ) rauu y wobr rhyngddynt.' (Sef rhwng lorwerth Glan Aled a Mr. Abraham Williams, Mostyn, Colliery.) V. PMRDDEST (beb fod dros gan llinell) I'R BEIBL GrMDEiTHAs. Gwobr £ 1 10s. Gan gyfeilliou o Ysgol Sabbothol Poutmorlais, Merthyr. Ary testyn hwn derbyniwyd Un ar ddeg o gyfan- soddiadau, y rhai a renir yn dri dosbarth, ac resir vu y drefn ganlvnol Yn y trydydd* Dosbarth y mae Luther, Pechadur Tlawd, Strabo, Prydeiniwr, a Atael y Fioch. Y mac lCanddynt 011 eu rhagoriaetbau, ond y IDRent yn d li- ffygiol inewn arddygraph, a rheolau cyntaf Gramadeg. hXn yr ail Dosbarth y mae Y Fronfraitk, GwallUt ar v rhai blaenorol o ran cywirdeB cy fansoddiadol; ae eto nid yw eu hymadfertb awenyddol yn ddigonol i'w codi yn uwch na sefyllfa barddoniaeth ail-raddol. Nid da yw bod enw testyn, ynddo ei bun, yn cario mwy o ddylanwad ar deimlad y gwrandawr neu y dar',Ieiivd,i iialr cyfansoddiad drwyddo oil. Er nad ydym yn dyweyd y fath beth am y rhai hyn oil, eto y mae ein disgwyliadau wedi cael eu siomi ynddynt. Pwy na ddisgwyliai rhywbeth gorchestol ar destyn mawreddog fel Y BEIBL GYMDKITHAS?' Os merch y%v i Y Fronfraitkfel yr awgr),tua yr enw a'r liaw- ysgrif, aed yn mlaen yn galonog; y mae ganddi awen, a thrwy ycbyJig o ymarfenad, daw ei phêr bynciau i vmgysdadlu a cheinciau grymns ac amryw- iaethol yr Eos.' Yn y Dosbarth cyntaf ceir Efengylwr a Iago Lei.af. Y mae Efengylwr wedi cyfansoddi yn dda o ran defnydd, a dedwvdd o ran dvchyuiygiad. L'ell ei waith ail ddarlleniad heb wanychu. Y mae yr awdwr yn tybio ei hun mewn breuddwyd.yn gweled dinasgaerog, adeilad ean! a chynuileidfa fawr- "vmwthia i mewn drwy y dorf, ac er ei syndod, y mae vn ei gael ei hun yn nghanol cyfarfod cyhoeddus perthynol i'r Beibl Gymdeithas, lie yr oedd rhai o holl genhedloedd « Gwareiddiol y ddaisr, A Negro du'n Liywydd yn eiste'n y 4adairi A safai i adrodd prif ddyben cyfarfod, A'i iiis oedd fel taran o'i enau yn dyfod t < < < Dechreuai lefaru, III 4 Pe meddwn hvawdledd Ulyses a Solon, Athrylith goetli Seltf a Pbaul heb wahan A doniau Lamartine, Pope, Thomson, a Byron, A chrebwvll hen Filton ac yshryd ei gan, Ni fvd lai 'f'amgvflred ond cut i ddarhmio Eangder y doniau a ddeilliai drwy hon, iSy-n anfon gwybodaeth drwy'r byd i'w oleuo, Llonyddu'r gydwybod, tawelu pob hron,' &c.,&c. Gwedir Cadeirvdd eistedd, dilyna areithwyr o bob gwlad ae iaith. Y mae Scutyn yn codi yn gyutaf i lefirti, &*c., &c- < Ar bynv hen Gymro a safai yn eon A phwyliog i anerch yr holl wvdJfodolion.1 A dadleua vn wrol am Feibi i'r Cymro; ond cyn iddo orphcn ei araeth, y mae Sais yn cyfodi, ac yn gwaeddi, Os Beibl i'r Cymro, boed Beibl i'r Negro, Bued Beibl i'r Pagan, boed Beiblau'n mhob man.' Ac o'r diwedd sefydiir y Gymdeithas sydd yn dangos • Cyfiawnder i'r cuog, a noddfa i'r truan, A'r ffynnon tinweddol sy'n golchi yr aflan,' &e. Y mae 01 math « ddiofalwch neu frys ar amrai linell&u vn y Gin dlos hon, fel y frech wen we li creithio y wedd, a chuddiolr pry Iferthwcb. Oni allesid dwyn amryw enwau mwy cyfaddas na'r eiddo Byron' i meWD yn yr aobes hwn? Y mae hon yn Bryddcst odidog, ac nid yw ei flaenoryddyn cael ond ychvdi" iawn o fantais arno. Y mae lago Leiaf mewn gwirionedd yn Iago fwvpf Y mae y Bryddest hon yn dwyn llawer o ddelw yr awen wir vn ei pbrydferthwch tarawiadol. lie vn ei llyfnder hyfryd: y mae yn syml, heb fod yn ddiaddurn, ac yn esmwyth, heb fod yn ddiwerth. i Rhoddwn le i rai dvfymadau. Darlunia yr awdwr vbvd yn ei dy wyllwch ar y dechreu, ond pry sura at g odiad haul, ¡ ? '? A ninau Gymry, fepo rbai 0 r byd, A'g?Eta ffrvdiati gwyd, Nes v cvnhyrfwyd ysbryd CHARLES yn din, &c. A, 0'r d'we y d fig enwogion 0 wa- Ac o'r diwedd ymKynghorwyd ag cnwogioD o wa- hanol fanau, ac wedi dwys vstyriaeth, Sail y Gym?eithas enwog roent i lawr. A weJi gosod v sylfaen, ymunwyd i gydweilhredu I yn yr oruwchadeiladaeth, a dangosir ei daioni i'r byd J vn deimladol iawn :— ) I bawb rhoi Beibl yw yr amcan sydd Mewn golwg gan ei phleidwyr; Mae fel yr angel a ehedai i?ynt Yn nghanol net, gan dreiddio ar ei hynt Trwv caogderall anfesurol fawr, Ac arllwys ei fendithion ar y Uawr —— .—— Ei harwyddair yw, Heddwch drwy y groes, A'i heffaith, eadw rhag angeuol Joes; Rhydd i'r hlin lerus ddedwvdd esmwythad, Haw a r afradlon eilwaith at ei Dad; Try yr anialwch tel Paradwys werdd A lIe bu galar cly wn sain y gerdd Darllena'r Ethiop am yr Oen a'i gur Y rhedodd odd ei f'vnwes afon bur J'w olehi'n wyn oddiwrth aflen iid cas, A'i wneyd vn golofn o waredol ras,' &c., &c. Y mae y testyn hwn mor oruchei ag y dcscwvlias- em gael y cyfansoddiadau mwyal gorchestol arno; acer y gallasai yr awdwr hwn gydag ymbwvll ioewi a chryfhau llawer llinell, yr ydym ar yr un pryd, wrth ddarl-ten y GSn drosodd a throsodd drachefn, yn cae' ynddi deithi y wir awen. Teilyuga Iago Leiaf'j rMr. T. B. Morris, Rhvl) y wobr. (Ilw ¿v.r!ftt/ )

NE WYD DION CYMREIG, GOGLEDD. Y MARCHNADOEDD.—Gwenith, o 13s. Ge. i 14s. 6c, yr 168 o bwysau; flaidd, o 9s i lOs, 6c. yr 147 o bwysau; Ceirch, o 6s. i 7s. yr 105 o bwysau Biawd Ceirch, o 13s. 6c. i Ns. 6c. yr 120 o bwysau Cluntn, yn amrywio o 6s. i 10s. y 210 o bwysau; Cig eidion a Molltgig, 0 ;j,c. i 6c. y pwys, cii: iio, o 4c. i 5c. y pwys cig oen, o 2s. 3c. i 2s. 6c. y chwarter, Cywion hwyaid, 2s. 3c. y cwpl; Cywion ieir, Is. zc. y cwpl j Wyau, 12 am 6c.; Ymenyn, o 9c. i lie. y pwys Gwlan, o 10c. i Is. y pwys. Yr anifeijiaidyn gwerthtt am brisiau vr wythnosau blaenorol. CORRIS, SLACHYNLLKTH.— Y diweddor letian Gwyn- edd.-Ain saith o'r glocb vn yr hwvr, Mercber, v 14eg C) fisol, traddododd y Parch. T. Roberts, I lanuwch- llyn, ei Ddariith ar "leuao Gwvnedd fel esiampl i leuengctyd Cymru," yny ile biN n. Cynyrchoad y darlithydd medrus wir deimlad vn mhawb didtiedl a'i gwrandawai, o barth licillduoirwyad y gwrth- ddrych a pharch tuag ato ar gv fiif ei anfanteision boreuol, ei dalentau, a'i wladgarwch diail. Penod- wvd trysorydd ac y sgrifenydd i'r dyben o ddwyn yn mlaen gasgbad at ei gof-golofn. Boed i bawb yn yr ardal wneyd hyny yn anrhyd?d<lus n:ol eu galiu, yr hyn a ddylai pob Cymro wneyd, a gar ei wlad a'i dynion, ei chrefyud a'i biaith.-Ieiiati arall. FFESTINIOG.—Nos Fawrth,y 6ed eyfiso!, errialiwyd cyfarfod areithio yn Ysgo'.dy Hrutanuidd Ffestiniog. Llywyddwyd ganMr. R. Parry, Utationer, yr hwn. wedi agor y cyfarfod, a alwodd ar Mr. Hugh Jonen, Pantyrehedvdd, i draddodi ei sylwadau ar" Maho. met." vr hvn a wnaeth vn ddifvrus dros beu. Yna galwosd ar Mr. Griffith Williams, Tarvgrisiao, i draddodi ei sylwadau ar Dymboran a Hinsoddau y Flwyddvn, yr hyn a wnaeth yn bynod o briodoi. Canodd cor Peniel, dan lvwyddiaeth Mr. W. DAvicei Cae'r Blaidd, amrywioi donau yn gampus. Yol. ddengus bod argraff daionus wedi cael ei adael ar y gwrandawyr, a n dvmuniad yw, cael cyfarfod o'r nt natur cyn hir eto.— Un oedd yno. DBBStTSIS. CASTELLNEBD.—Nos lau, pythefnos t'r diweddaf, traddodwvd darlith ysblenydd yn nghapel y Method- istiaid, Siivi-en, gan y Parch. T. Jones, Treforis, ar "DdJrcbafiad y Gweitbiwr." Yr oedd y cynyrchi iyned at dalu dyled Bethlehem, Skiwen. Yr oedd jr traddodiad yn rymus, a'r gwrandawyr wrth cu toodd. CAERDYDD. Yn uihlith ;pleidwyr gwresag Mr. Coffin yn y Ile hwn, yr oedd Mr. W, Purry, yr bwn sydd yn 105 oed ac yr oedd y llawenydd mor fawr wrth ganfod ei wroldeb, fel yr arweiniwyd cf a'r henwraig drwy y dOlf ïr etholglwyd, tie dangoswyd parch mawr iddynt. ABERTAWY.—Hunan-arogiad.—Borea ddydd Mer- c cherw\thnos i'r diweddaf, cafwyd corff dya o'r enw W. Griffiths, gwneuthurydd llestri pridd, Abertawy, yn hongian wrth bren tu cefn i Heathfield Gardent. Mae yn debyg ei fod wedi bod yn feddw am bythef- nos, a bernir ei fod yn feddw pan ymgrogodd. Feddwon, ystyriwch TREFORIUS.—Bodiiad. — Boddodd dan fachgoflr oddeutu J4 oed, o'r enwau Dand Owen a Berjamm Thomas, tra yn ymdrochi yn rha* o afon Tawy, get flermdy y Fforest isaf. Mae yn debyg, fod B. Thomas bron boddi, ac i D. Owen fyned i'w gynorthwyo, ob iddynt fyned i'r gwaelod eiH dau. PONT Y>,PRIDD.—Boddiad eto.-Bodloddi bacbgø" 14 oed, o'r en w John Thomas, tra yn ymdroobi yn afon Taf, dydd Iao, w vthnos i'r diweddaf. C A KltFYRDDIN,-Boddiad.- Dydd ;l\lerclier; pythf. nos i heddvw, boddodd milwr o'r enw Wiliian Kemp, tra yn ymdrochi yn afon Tawy, ger y lie bwn. Cafwyd ei gorfl yn mhen toa thair awr. PUNT Y PRIDD.—Traddodwyd pregeth prydnawa ddydd Sul, wythuos i'r dl weddaf, yn nghapel y Me- thouistiaid< Cyntefig, gan Mrs. Thomas, Tretforeat. Yr oedd y gynulleidfa yn lluosog, a chawsant tit boddbau yn fawr. MERTHY* TYDFIL.—Ar yr 8fed cyfisol, aeth dynr 28 oed, o'r enw Evan Jones, o'r ardal hon i ymdrochi gyda cbyfeillion yn afon Taf; ac wrtb iddo nofio tarawyd ef gau y cramp, fel y bu iddo suddo a boddi yn y fan. Yr ydoedd y trangcedig yn fab i Mr. 0. Jones, gynt o Ben-y-fron, Llanarth, Ceredigion; ond wedi bod am amser yn ngwasanaeth Mr. Millar, Pont-y-capel, ger Merthyr. MERTHYR TRDFIL.—Urddiad.—Gorphenaf 13 a'r 14 Urddwyd Mr. James Morris o Goleg Aberhonddu yn Ynvsgoi Merthyr. Am 7 y dydd cyntaf. dechreuwyi gan Mr. Williums, Hirwain, a phregethodd Meittrt Morgan, Caerfyrddin, ac Evans, Hebron. Am 7 borea dranoeth, dechreuwyd gan Mr. Williams, Berea. phregethodd Mri. Davies, Rhvmney a Daveis, Lian. samlet. Am 10 yn Soar (o herwydd fod yr addoldy yn fwy) dechreuwyd gaii Mr. Mergacs, Traedyrhiw yna pregethodd Mr. Evans, Hebron, a'r natur eglwya, Holwyd y gofvniadau gan Mr. Hughes, Dowlait; gweddiwyd yr urdd-weddi gnu Mr. Rees, Cendle. Rhoddwyd siars i'r gweinidng ieoanc pan Mr. Darid Tutor, a siars i'r eglwys gan Sir. Ellis, Mynyddislwyn.- Am 2 dechreuwyd gan Mr. Roberts (B.), a phregeth. odd Mri. Stephens, Sirhowy, a Davies, Llanelly. Am 7 yn yr hwyr, dechreuwyd gun Mr. Williams, Gwern* livryn;apliregethudd Mri.OHver. Pontypridd; Thomas, Giynnedd; ac yn ddiweddaf oil, Mr. Powell, Caerflyadj yr hwn a gynlialiodd gwrdd gweddi ar ddiwedd yr urddiad. Dymuuir bir oes a ll«-yddiant i'r Brawd ieuanc y mae digon o faes i weithio o'i lfaen.-P. a'r 1ft-d. Henry Jones, 0 Gokg Caerfyrdd;n, (mab y diVcuW** Barch. T. Jones, Saron.) i gjlfawn waith y weinidog. aeth Yn Rhvdvbont, a Chapel Nonni. Y nos gyntaf, am 6 vii Rhvdybont, pregethodd y Parcbedigiun W. Miles, Ty'rhos, a H. Jones, Caerfyrddin. Dranoeth, am 9, darluniwyd Natur Eglwys Crist gan y Parch. W. Morgan, Caerfyrddin. Gofvnwyd y gofyniadau gan y Parch. J. Williams, Castellnewydd. Dyrchaf- wyd yr urddweddi gan y Parch. W. Jones, Abertaws. Rhoddwyd siars i'r Gweinidog Ran y Parch. H. Jones, Caerfyrddin. A phregethodd y Parch. J. Wil- liams, castellrewJdd i'r gynulleidfa Am 2, pregeth- odd y Parch. D. Davies, Pantteg, ar Ddyledswydd yr Eglwys; a'r Parch. W. Jjnes, A»ertawe, i'r gwran- dawyr. Am 6, yn yr bwyr, pregethodd y Parchedig- ion B. Williams, Dowlais; D. Griffiths, betliesda; ac A. Jenkins, Brynseion. Ac ar yr un amser, yn Nghapel Nonni, pregethodd y Parchedigion E. 6Tanto Philadelphia; a H. Jones, l'nerlyrddio. Dranoeth, am 9, pregethodd y Parch. W. Evans, Neuaddlwyd. Yna galwodd y Parch. S. Griffiths, Horeb, ar yr Eglwys i gadarnhau yr alwad trwy gouiad dwylnw# a gwefdtodd am fendith lor ar yr undeb Yua pregethodd y Parch. J. Sanders, Aberystwyth, ar Ddyledswydd yr Eglwys a'r Parch. W. Jones, Abu. tawe i'r gynulioidfa. Am 2, pregethodd Mr. J. H. Jones, o Glasgow; a'r Parch. J. Jones, B.A., Her- mon a D. Stephens, Llanfair. Ac am 6, yn yr hwyr, pregethodd y Mrd. J. Jenkvn, u Goleg Caer- fvrddin; a D. Jones, Cefncoedycymar -C'afwyd cvfarfodydd da rhagorol. Y mae gan y brawd tenant faes helaeth i lafurio, a pbob arwyddion y bydd yo llwyd d iannus.

G E N E D I G A E T H A U PRIODASAO" A M A R W O L 4 E T H A U. Esscrodd, Gorph. 3, priod Mr. John Owen, Swyddig y Ilyw- odraeth yn Maentwrog, ar fercb. -8, priod Mr. James Griffiths, WtHingtoa Tavern, Pwllheli, ar fab. -10, priod Mr. Edward Jones, cei,mad helwr- iaeth i Mrs, Oakely, Pias Tan-y-bwlch, ar f-rch. 17, priod Mr. William Evans, asiociidL4 o'r dref hon, ar ibrch. Priodwrd, Mehefin 30, yn Llangefni, Mr. Edward Glynn, gar Pout Menai, a Miss Ann Davies, shop, Llangsfni. Gorph. 3, yn Eglwys gudeiriol Bangor, W. LI. Jones, bretiivnwr, binhvch, a Miss Edward3, me roil R. Edwards Ysw., Kyffio-place, Bangor. -8, yn Eglwys Fair, Wyddgrug, Mr. GeoJOg8 Jepson, High street, a Margret, merch Mr. W. Princa, u'r un He. -1:3, yn Egtwy. Llanbeblig, W. E. J), Hand#, Ysw., (18th Madras Foot), ag Adelaide, merch J. Morgan, Ysw., Caernarfon. -13, yn Eglwys liassalez, Mynwy, D. H. Eratio Ysw., (I). Ddu o Fon) a Miss Rachel Edwards, Pen- v-lan, Bassuleg. Bwriada y "dueuddyn" hyn fvned i Awstralia ar fvrder. -—13, yn Bethel, Glanynion, Llanelli, gan r Parch. D. ltecs, Mr. David Bowen, argrafi)'cid.' Mr.. Martha Powell, cill dau o Lanelii. Hir emines mewn dedwvddwch A gaffont heb un cwyn, Boed Dafydd yn wr hawddgaf, A Martha'n briod fwyn: Bosd cariad a tbangneitd1 Yu ffynu rhyngddynt hWf, Nes dod o'r h\d trailo-.lus, I'r wlad heb ofid mwy. A <« Bn Farw, Me?tnn 30, "n ?e?bro' Arms," Festínio, Mr* R. Efans, c'yr.tn RhvdvhU]. !;er Rhuthyn. oed 72. R. E"ans, eynt « Rhydybill, ger Rhuthvn oed 72. Gorph. 6. I?beHa, inere? y Parch. R. lh"ma«, RhosllanerchruaoB, oed 7. Rhoddwyd ei gweddWhoo i orphwvs Yn v gladdfa berthynol i L-Rpel v Wern. mas Edwin, mab y Parch. W. Jon»^ Ficar, Llansanan, oed 6 mis. 10, S,irali,gwe,iti,v y diwc-ddar Morns Davies, Ysw, Aber\stwvth, oed 73. -11. Mrs. Susan Roberts, cogyddes a mydfastb, j J yn Carnarfon, oed 68. 11 Mr. Johu Jones, Aber, Bodveen, ger n PwluU he!i,o?d)8. beli'oe(11, 18. priod Mr. Owen Jones, sacruonga&, N errn, oed ')3. _J n, f:!ix?, m"rch R. R?hprts, Yaw., (N. A S. i \V. Bauk) Caergrbi. ned I Hwydd. 12, Anne, gweddw Mr. H. Evan, Brook% -12, knne, give?idw r. H. llvr)N-tilo, Llevn, oe(i 86. ?er Aberystwyth, oed M. Abery,?t%vvtl). ne-i 61). -12, III. f,ewin Etlivaris, Pwllcenawon, goT ?d 68,