Yr Amserau

AT EIN GOHEBWYR. j Arfos.Derby uiasom 3yTLIyR oddi wrtil" Dyn- | garter." yo nyiiwys hysbysiad manwl yn nghyleti yr Y*goidy. ger Bethel, Arfon, yn nghvdag anivsteh liii«ro bersonau evfrifol o'r ardal hono, i ffcithiau I a ddangosant vn amlwg mai cauidystiolaetli wrth- yn a ddvgai gohebydd a alwai ei hun Gwladgar- j tvr," yn erbyu ei gymydog; yn yr Amserau dro yn ol, yn nghylch vr Ysgoluv hwnw. Drw iawn genym i'w gabldraeth ymcidagos yn yr Amserau. Y mae broi; yn ansiichoiiadwy na ddygwydda am- ryfusedd o'r fath hWll weithian, er pob goial i'w ochelvd. Us ewyilvsia Dyngarwr, ui a gyhoeddwn ei lytiiyr, ond i ni gael ciywed oddiwrtlio. Doeth- aeh yn ein olwg ni J'yduai gadael ar livn o hvs- bvsiad, a nheidio yuayraeth a'r ereauur uireidus. jt At ei r etc ag e' tiN O'R Plwvf. —Gan nad oes odid un o'ii darllen- } wyr a'r na wvdJant erbyn byu am vr hvn a ?-ry- b,yila ein gohebvdd o bartij" triciau g.oruhwylvŸr Ci,,N-b eu i)f)u%,n me d dwon, Cíwb yr Acbuu," Set' eu  vn .!t';bvn meddwon rhyddleduiaim a y r, ac ieucncdd diamen, vii ael odau o bono, pan yn ewrthod personal an?henus, yn unig ar Lvt'r I f bod yn Ymnoliduwvr, a hynv yn groes hollol i arier y Parch. M. Hughes, [Jan- yn ,,roes 1,Ii'ol i al'i'er y'Ptrcii. ill. flui?i'les, 1, 1,-t n- mew n cys?iiiadau eiuseuut ereill. Tv bi wo nad ydyw o un dyuen i ni gyhoedtii y gofvuiadau. &c. O. AI., Llaxdeu.o.—3Iae yr ymborth a geir am y pris iseiaf yn Ifongau Awstratia. yn ddigon, ae os bydd ar rywun eisiau rhywbetli yn ycLwanegol, ceir ef mor rhatcd ag y geiiir ei brynu yn unrhyw shop yn Nghymru..Ni bydd raid i'r ymiiidwyr wnenthur (ilin ar y Hong oud bwyta, N fed, myned i gysgn, cadwell liunain yn urcfnus, ae ymddwyn j yn weddaidd a charedig tuag at eu cyd deithwyr a'r morwvr, gan ufyddiiau i'r rhai a fyddaut niewn awduraod. Cwmaman.— Yn ein rhifyn diweddaf, ymddangos- odd hanes Cymdeithas er addysgu y rhyw Fen- ywaidd, am yr hon y dywedid iddi gael ei (radiI) yn Nghwmatuan, vi- hya. yn 01 a iiyspyswyd i ni thwyll- odrus; a rhaid fod yr un ti haiifoiioud wedi ei ysgriienu g}lÎa:r amcan iseiaf a mwyaf aunheil- wng. Eisteddfod 11 C'vmar.—Rhoddwn adroddiad hel- aeth o weinydriiadan yr Eisteddfod, a gynaiivvyd yn y Cymar ar y lOfed o Fa;, yn ein rhifvn nesaf, pryd y ea ysiri'an T. T. a Li I i Pytatws" ein syliv. Y'roedd eil] eiiioxiiau yn rhy huvuiDn cyn i'r adroddiad ddyfod i law i ni allu ei ddodi vn v rtiifyn hwn. Dekbvniasom ysgrifal1 oddiwrth J. W. H., Goheb- ydd, (Llanrliaiadr), G. Tegid, Omicron. R. J. D., j (31anchester.) Alltud o Fowddwv, J. W. (Frun), Maldwyn, Casawr Celwydd, Impartial, J. E. D., Rhywun o Lanidioes, a Bacltgec 0 Llaniieehid. 2si i chavvsoni haindden i'w darileu. N, S.—Nid ydvin yn meddwl yr atebai cyhoeddi j llythyr ein gohebydd un dybendaionus: ondgailai I wneytl di wg. A chan fod yr achos vii lieol, ac vii perthyn i'r un blaid, gwtll peidiu el godi i sjiw y j dywysogaeth. E. D. J., J. G. Teoid, I-LwrNOG GHN TAF, ac R. D., (Cwmbelan,) a ymgeisient yn dOa oud y mae gen ym swiu mawr o gowyddiaeth rhagoraeh ar law, ac y time yn anniciion i ni aliu eu cyiioeddi oil. Tbebor Samotii.— Pe r anfonid yr ysgrif i Gyleh- grawn byddai'n all right." M. E. (Gardela) sydd yn eiii dyied o ddwy geiniog, am lod ei lythyr dras banner wns. H. o Faciino a J. R. (Mill-street) a. wnantyn dda pe bvddant yn ymariious wrthym. P. P. (Festiniog) a wei ysgrif ar yr un pwnc mewn COIOrB arail. Harri Sh6n.—Gwell genyi'I rudui heibio bethau f dy chy inytrol. D. il. (Llanelli; a qa glywed oJdiwrthym yn fuan.

CY 11 AN FA DDLPTWESTOL GWYNLDD. I Mh. Cyno?DDWR,— Y mac c1al'1Jenwvr HAm-I semi' yn Ky??'edinot, fel y ?wyddocb. yh ?leiriwvr calonog i bob diwygnd, ac yn cnwed?oi feJly ïr ?yh-yw ag a fyddo yn tueddu at ddiwyHiRd rri'oes- au, gwdliant amgylchiadau, ac ychwanegiad ev- suron a dedwyddwoh eu cyd-wia iwyr gan hynv, chwi a addefweh i mi aiw eu sylw neiilduol at Gymanfa Ddirwcstol Gogledd Cymru, hysbysiad am ba tin a welir mewn eWI" arail och papyr. Bod dirwest wcdi cynyrchu y daioni mwyaf i lu- aws o'n cyr1 genetii, sydd yn ffaith atiwadadwy; y illue y prolion o hyny i'w can lod mor amlwg yn tnliob pai-tli o'r Dywysogaeth, fel nad oes braidd neb a antt-,i-iai ei y l'hai y mae rhagfarn wedi ell cwbl ddallu, lie,, eu bod yn gor- lod teimlo od^liyvrth y cLwygiaJ yn eu masnnch. Ond nid liawer sydd yn awi yn y dosbarth I'hag- [arnliyd, ag y diction i'w dylanwad etleitnio ue- aiawr ar ddynion svnwvrol; y mae y cyhy w hron i gyÚ wedi encilio o bono a goreu p() cyntaf, er eu icwyn eu hunain, fyddai i'r ychydig yveddill ddilyn eu )Ieslazylrl. Am y dosbarth arali, Yo mae y rhai cyfrifol o houynt yn denil no yn addef, itiai nid eu niwedio hwy yn en sefvllra. ydyw dyben y gymdeithas ddirwčsto]; ond mai ei havnean yw, gwellhau amgylchiadau y rneddwon a'u teuluoedd annedwydd, yn gvstul 'a rhagttaeuu erelll rhag syrtbio i'r unrhyw drueni. Gaa fod yr ysgogiad dirwestol wedi bod eisoes mor lenditbiol i laweroedd vn ein gwlad, a'i fod yn foudion cyfaddas i wneuthur lies I liloedd eto, nis gad yr ymdreciiion o blaid pa'diad a belaethiad ei ddefnyddioldeb, lai na bod yn destun llawenydd i boo dyngarwr; a hyny vn cldiau, sydd mewn gol- wg yn nghynnaliad y Gymanfa ddvfodol yn ninas Bangor. ''(Ii.i(!ddol l i oeri, llesgda, a marwei^ ddio, yn eu ii.dur gyda phob gwaith cla; ac o ganlyniad, y mae yn angenrheidiol en cydVoi an symbylu drachefn a thrachefn ac y mae prof lad cyihedmol dyuolrvw yn en dysgu, nad oes un- rhyw loddiou mwy olfeithiol er cvrhaedd y dyben hwnw, na chydgyrmlliad lluaws o ddplion aidd- gar a brwdfrydig gyda'r achos a fyddo ganddynt mown llaw. Haiarn a hoga haiarn felly gwr a hoga wyneb ei gyfaill." (Diar. 27. L7.) Bu y Gymanfa enwog a lluosog a gvnnaliwyd yn Nghastell Caerna.rl'on, yn 1850, vil tuddion i roddi cyuhyrfiud tra nerthol yn yr achos dirwestol, yn agos ac yn inhell; ae y mae elfeithiau y cytfröad grymus hwuw heb Iwyr ddarfod eto: ac yr wyfyn hyderu, Syr, y bydd i boll gyfoillion dirwest, ac ewyllyswyr da eu cyd-ddytiion, wneutliur en goreu ar fod i r Gymanfa (IIvfo,iol lie.C.d ateb y dyben mewn golwg, er adnewyddiad eyiYredinol i'r achos da hWD, ties y byado miioeddeto yu cael eu heuill i gofleidio egwyddorion dirwest. Y mae y cyfleusderau cludawl i dalu ymweliad a Bangor, ya dra manteisiol a l'iiaulawn, gyda r agcrlongau a'r rhsiitfordd, i'r Cymry trigianol yn Liverpool, Manchester, Caerlleon, Annvythig, Crocsoswallt, Llangollen, Khiwabon, Gwrecsarn a'i chyffiniau, Wyddgrug, Treffynon, &e. a gellir dysgwyl i'r Gymanfa ddyfodol fod yn llawn mor lluosog (03 nad yn iyvv) a'r hon a gynnaliwyd ddwy Hvnedd yn 01 yn gbaernarfon; a dilysyw y bydd yn gyfartal iddi itie;.rn ti-eftiti-,i:%vydcl, ae ardderchogrwydd. J>iauyc.\nt y gwyddtouolion fwyohau yr hyfrydwch o glywed rhai o'r arcithwyr hyawcllaf yn pleidh yr egwyddorion, a gwrando ar gerddoriaeth WMydd a soniarus canoedd, oa nad miloedd o gantorion a chantoresnu mcdrus Cvmrii. Os oodd rhywbeth yn y gerddormeth, niewn amser a aeth heibio, yn annymunol gan rai gwyr da, oddiar y fantais a gefais yn ddiweddar i yvrando yr hyn a elwir yn "gann dirwestol," mewn trefydd nid anenwog yn Mon ac Arfon, tybiwyf y galiaf sicrhau i'r cyfryw nad oes ynddo yn awr ddim anghydweddol a'r symledd priodol i addoliad dwy ibl—o leiaf ni chiywsotn ni ddim yn yvahanol i hyny. Mewn un ciref, cynyrchai cauu rhai pril niiiion y teimladau mwyaf iodde.iig, a thvwailtaiy llvgaid fl'rydiau o ddagrau. Ni l anghfior yr olwg ddymunol a welid nr y gynulleidfa luosog, pan yn cydganu mewn teimiad cynhes Iawn- Diolch iddo, byth am gotio llwch y llawr," Afreidiol, efailai, ydyw ayvgrymu ar i'r cym- fleitbasau dirwestol, yn miiob man, fod yn oiains am anfon eu cvnorthwyon arianol tuag at dJwyn traul y Gymanfa: hyvy a ofalant am hyny, fel na I byddo y brodyr canrlig sydd wedi ymgymcryd a'r gorehwyl o clrdnu v cylntod, yn cael dim gotid na rbwv^ yn y Gymanfa o'r blaen, gwnaed yn I rhagoro\ iawn, a hyderir y dangosir y cytfelyb 11 (fyddlondeb y tro hwn hefyd. ir eiddoch yn gywir, I Mai 21, a J Jones Xv

NODIADAU "MEDDYLIWR." I Y ?r? ??«'? yn Klnbyih—Gweinidoyion ii Ym- ii tieiilduol Cymru a'r clhiliadatt—Twyll ?/?tM?M- iaeth larll 1 >erby—Rheithsyrif y cartre/lu—Y ?e??/?tc'? /<??/!?M /7«;'?;? ? wusunaelhu. Yr it-yf yn meddwl iod liawer o wir mown svlw a wnaeth hen wr yn fy nghymydogaeth ychydig o ddyddiau N-n ol, set", mai yr egiwyswyr eu liunain a dynant yr eglwys, fel seiydliad, i lawr. Mae pob petb yn argoeii hyny ya awr. Cyfeillion yr Eg lwys ydynt ei gelynion Tciiaf-y rhai hyny sydd yn aiddgar ymawyddu am gario ailan ei chyfreith- iau sydd yn gyffrodia yn llivyddo i w gosod ger y byd yn oi boil wrthuui bvdol. Pe bae vr holl egiwyswyr lei Harri o Exeter, Ardalydd Bland- ford, a Wardemaid Diul-ych, buan y dcuai'r Eg- lwys mor annyoddefol gan bold PrycLin fel na chaniataent ir Henedd bieidleisio nn ddimai tuag ati, ac ni adawent wertii ceiniog o eiddo'r yviad yn nwylaw ei swvddogion. Buasai yn anuichonadwy i elynion panat yr Eglwys Belydledig yn Niubych ei dwyn i fwy o warth nag a wnaeth y Wardeniaid trwy y weitbred y crybwyliir am dani gan oiieb- ydd yn yr At.iserau diwed'Jaf. Nid w) f a;n ddy weyd gair mewn pertbynas i'r dreth cgtwys yu Ninhych; gall Gwrthdrethwr," yr hwn sydJ, I li%N'Ll Syfii, mae'n vmdilangos, yn hysbys o'r boil amgylchiad- au, wneyd hyny yn dda. Ond edrycuer am foment ar yr ajivyddor o dreth eglwys fel y i-hodd- wyd hi inewn gweithrediad yn Ninbych. Dyma eglwys Gristionogol meWll enw, yn hoai bod vn gangen o'r wir Eglwys Apostolaidd. L'roll'esir di- lyn yr hwn a c.dywedodd, Fy mremniaeth i nid vw o'r byd bWD," am yr hwn y dy yvedi r Nid vm- rvsen etc, lie ni lefain ac ni cblyw neb ei lais ef yu yr heolydd. Corsen ysig nis tyr, a Lin yn mygu nis diffydd," yr hwn oedd mewu gwirionedd yn "addfwyn a gostvngedig o galon." Amcan profTesedig yr eglwys hoa ydyw dwyn pocliaduriaid at Grist — gwneyd pawb yn wir Gristionogion, yn debyg i lesu Grist—Y mae yn aumhosibl cario ailan yr amcau bwn heb arian—rhaid i'r neb a fyddo yn gonad dros Grist, gael cynhaliaetl1- rhaid cael yr elfenau i weinyddu y sacrament, a rbaid cael adeilad priodol i'r perwyl. Ilyd yma y mae pob peth yn dda. Ond pwy ydyw y rhai sydd yn Ninbych yn gofalu am aciiosion allanol yr Eglwys, ac yn edryeh ei bod yn cael cynhal- iaeth deiiwng? Wei, y person, y clochydd, yr or ganydd, hen glare cyfreithiwr, taïarnwr, ysgolfeistr, ac asiedydd Sut y ccsglir yr arian ? Ai trwy apelio at ewyllys da y rhai sydd yn earn yr achos, fel y gorchymynir gan Grist a'i apostolion ? 0 na, y mae gan y gwyr hyn ffordd fwy rhagorol" o lawer. Y maergyfraith yn ciniutati iddynt or- fodi ereill i gynal yr Eglwys. Mae'u wir fod dyn ion ereill yn y plwyf yn l!aflll'io i enid pechadur- iaid at Grist t'el y prollesa yr Eglwys" yvueuthur. Mae li wir fod y dynion liyn yn creuu yn gydwy- bodol nad ydyw yr Eglwys" yn gweithredu yn unol achylVeithmu Crist, ac nas-gallant o herwydd hyny gyfranu tuag at o chynhaliaeth beb di-eisio eu cvdwybodau. Mae'n wir hefyd mai y dynion hvn ydynt y nifer luosocaf o lawer iawn yu yr ar dill, a'u bod ynllafurio yn ddiwyd i gario aliau egwyddorion Cvistionogaeth yn y c.lcli y maent yn troi ynddo, a'u bod wedi liwyddo i raddau hel- aetiiach o lawer nag y mae "yr Eglwys" wedi ei wneyd. Y mae yr holl bethau hyn yn wir, ond V mae y Wardeniaid hyn, y tafarnwr, y clarc twrne, &c., v rhai sd, I yn tcimlo dros hvyddiant achos H Addfwyn lesu," yn pHndurfynn defnyddio'r gvf- g?- J raith a myned i dai cu ?'o?' C?'?<OMo?.-? a ];?.?. ata en beidtl) a'n gwerthu er mwyn cael arian tUHct at gyuHI ac!los y t}IJCI' \Varedwl', Y n:a('ut tuag at gynal achos v tyner Waredwr. Y maent yn ac -naell llais vn yr heolydd." Y mae yuadon y wlad yn penderfynu yr achos, ac yn datgau torl yn rlutid qorfodi y gweinidog ymueillduol i gynal eglwys arail a y maeyn gydwybodol yn ystyried sydd yn annheiiwng o gynhaiiaet.h.te ei orfodi tnvy hyd yn nod rym y cloddyt os bydd raid, obiegid dyna yd vw gaUur gyfraith yn y pen. draw. Ewch i'r '■ lv'lwvs' ar y Sabboth, gwrandowch ar y person %N, sa, 118 yn darllenei bregeth ar addfwynder a llarieidd dra Crist, ar natur ysbrydol ei dcyrnas, ac ar y teimladau dyngarol a ddylent lenwi nivnwesau ei ddilvnwyr, Diiynweh y ceisbyliaid ddydd Lhm i dv yr ymneiilduwr cyihvybodoi—edrvcher arnynt yn yspeilio doclrefa oi dy, dan dyngu a rhegi ofailai, yn myned a hwyut i'r arnerthfa, ac o dan efteilb iau diod gadarn yn eu gwerthu i'r cynygydd uch- af. SwyddogioQ yr Egiwys ydyw y rhai hvn, y rhai sydd yn gW"ert!JJ y dodrefa yna er gailuo-i y pregcthwr ag oedd ya preget'm ddoe i bariiau'i Inegethu efeugvl Crist! ?c?n dii'rif a vd¡w yn rhyfedd fjd cynifer o aniT,ddwyr yn y wlad pan ediychir ar v pethau hyn '? Nis gallaf wybod pa i)ctli;iti liyii Nis ,vyl)(iii p;i 10(i y dichon i' r Parch. g, J. lloberts yn KiubH:JJ, person y plwyf, feiddio esgyn i b Ll 11) Li Llr Iwys" i brcgethu Cost, wedi iddo gydweithredu i arfer y f'atii drais ac anghyfiawnder tuag at yr Ym- neiilduwyr. Gall fod yn bur siwr nad ydyw yvedi enill emvognvydd nac fel Cristion. Y mae yvedi hod yn offerynol i ddwyn crefydll Crist i warth a dirinyg. Mae yn dda, genyt lod Mr. Price yu bwriadu cadw ei gvd- wybod yu ddiiyeiiwiu, a gadael i'r sefydliad gwiad- wriaethol hwn gymeryd ei eidd,) trwy drais, 0<; gwel yn dda, fol y dangoser i Gyinru oil, pa fodd i y littleIIliwri yn dirmygu Crist ac yn gor- thrymu deiliaiu Prydain. B ydda i gwelull y ceis- byliaid yn myned i dy gweinidog ymueillduol, ac yn yspeilio ei ddodrefa at wasanaetii yr Eglwys yn well ua chant o ddarhthiau o biaid Cvmdeithas y Dailgysylltiad, Tra yn sou aru yveinidogion vm- ueiilduol, Yr ivijf yn ni'tdd,wl y dylai gweinidogion ymueill- duol Cy turn weith red u ychydig yn fwy peudertyn 01 ar achosion gwludwriaetbol nagv maent hyrl yo hyn. Mi wa yr atebir yn union uad gweddus yd. yw i weinidogion vr efengyl vmyraetb ag achosion I 1 ,)..)," ,0 '1 I' gwladwriaothoi. Yr yvyf ya parchu'r teimiad oddi- ar ba un y mllc'I' gwrthwynebiad hwn yu codi, ac yn yvir u' charwn weled gweinidogion Crist yu tallu en hunain goili ac vsbryd i'r lioll ddadlouoa plcidiol sydd yn linvi. yi) byd politicaidd. 1 r wyf yn meddu l mai aid gweddus fyddai i genatl lesu bregethu Whigiaeth iiou Doriacth, nOli Der- byiaetn—byddai hyny ya sicr o amharu ei dddn- yddioideb fol gweinidog. Oeal y mao pcryg rnyu cd i r eithalion ereill, ac esgeuluso dyleuswydd bwysig trwy ddistawrwydd. Edrvcher ar Gymru yu ttkvl* YI-I ei chynhrychioliad Seneddol. Y mae, yn aanlou 20 o aelodau i'r Seuedd, ac er fod wyth os tiad naw o bob do o'r Cymry yn ymneiilduwyr, nid oes, yr wyf yn meddwl gymaint ag nnymne li- duwr yn eu plith. Nid oes gymaint ag un yn cyn- hrychtoli ei syuiadau creiyddoi. 111 awr, y mae yn flaith fod gweinidogion ymneillduol Cymru yn y fath ddvlanwud ami, fel y gellir dyweyd fod y Dyyyysogaeth i ryw fesur yn eu dwylu-v, Pre^ethwyr Cymrn ydynt ei dynion cyhoeddus. Ouid ydywachoslon pwysig y wiadwriaeth, gan hyny, yn deiiwng o svlw y pre,etll\vr? Pe dan- fon id 29 o ymneiilduwyr ac o ryddgarwvr i hrycbioli Cymru yn Seuedd Prydain, ùycldut-yn fath gyfnerthiad i'r blaid ryddgarol a I-I, sydd yno eisioes, tel y geitid cario liawer iawn o fesuiau pwrsig nad Des yu awry no! c'yfansoddiad preseuol y Ty, gobaith y gellir eu cario i'a aumhn- odoldeb, gan hyny,sydd i'r pregethwr egluro tipyn ar eu dyledswyddau wrth etholvvyr Cymru ? Pali tUyw i'«itliagi if i møWll i'r Sijnedd sydd yn ormesol ar yr ymneiilduwyr, y mao Oil gweinid- ogion yn dod a] lti) fel un gwr i'w witliwynebu, a day maent yn ei wneyd. Ymunant lawer o hon ynt eta i wrtliwynebu gwaddoiiad Maynooth. Oud ai nid gwell fyddai ccisio cau alian y pisildrwyUd v i'r mesurau drvgiouus hyn hasio trwy fod yn wyl- iadwrus ar ddydd yr etiioliad? Ai pan y mae'r *1 (ii-w- wedi ei wneyd ydyv/r amser i dalu eyhv i achosion gwladwriaetiioi? Y muo pl-dd yn awr mewn ayvdurdod yn y Senedd, os derbyuia gefnogaeth, a ryddiau gorthrwm gwladol a chref ydlol ar yvarau y deiliaid, nas gallent gael gwar- edigaeth oddiwrthi efailai am flvnyddoedd. lllivdd ddyrohaliad ychyvanegol i'r Eglwys SefydJedig, yr EgKvys bono sydd wedi myned yn ddrych Ïr hyd o ran rhaib ei Ilesgobion, ei gomes nrymncttldu wyr cydwybodol, a llygredigaeth ei hatbrawiaeth trwy yciiwgu dylanwad, rlioi IJIWV o allu bydol yn cu dwylaw, a cbyllwyno addvs y wl id i-w gofal cyfyuga ein masnacli, ychwaliega ein beichiau, a g.vna ni yn [wy analluog i'w dwvn cryfna ireicluau gorthrymwyr Ewrop, a rbydd holl north dylanwad moesoi, os nad milwrol Pryduin o blaid eu goimes. Ouid dyledswydd gweinidogion y ryY pcthan hyn ? Os ydyw g.faddoli Pusevae-th a Phabydd- iaeth yn ddrwg, onid drwg hefyd y<lyw ethol y dynion a wyddis a bleidiaut bvay? Os yclyw gosod treui ar larar tlawd yn bechod, ouid pechod ydyw cefnogi y (l.viiion av ? Yr wyf yn credu fod Uhaghuiiaeth wedi ymddiried dawer iawn i olal gweinidogion ymneillduol Cymru. y Innc ganddynt yn anuuiongyrchol ddylanwad mawr ar y Senedd, ayn ei ddefnyddio er lies eu crefvdd a'u gwlad dinvu yn fwy egniol a phendei fynol. Maddeuer i mi am wneuthur y sylwadau hyn. Kid yvyf ond yn Ilnig- yn taflu r awgrym, obiegid y mae gouyf y parch rnwyaf cJi¡¡'uatJ i weinidogion ymneillduol Cymru. Yr wyf yn meddwl fod yn annichonadwy cael ^lywodiaeth fwy twyUcarus na'r un Rydd yn bro- senol mewn awdurdod. Pan oedd ei baelodau yn tfurfio yr wrth blaid yn y Ty, yr oeddvnt vii dadleu yn egniol o blaid diOyndolliaeth. Yr oedd laril Derby yn defnyddio pob cyfl-'usdra i ddatgan ei syuiadau o blind adforiad deddfoa yr yd, ac hvd yn nod arc! ei ymgymeriad fi'r swvdd, awgrymodd v byddai iddo adferu diflyndo'diaet'n pe caifai gefn- ogaeth, ond ei fod yn ddigon parod i gario alian ryd'ifasnach os oedd y yvlad yn de\i"h v., yr (■odd yn ddigon parod i fod yn offeryn i andwyo y wlad, os oedd y wlad yn dewis hyny, end iddo ef gael parhau yn ei swydd. Ond pan clraddododd Disraeli ei araeth ar y goden, credai lluaws mawr fod y Weinyddiaeth wedi dirgel ymwrthod a diffyndoliiaeth. Derhyniwyd ei araeth gyda bon- llefau o gymeradwyaeth gan ryddfasnachwyr, ac ni awgrymodd Disraeli niewn un modd fod eu eymeradwyaetb yn rhy gvnar,—gadawodd iddynt dwyllo eu hunain ac ymorfoleddu yn ddiachos. Ond yn mhen ychydig 110sweithian vedi hyny, y mae Disraeli yu datgan ei egwyddorion dilfyndollol yn eofn ac yn ddiwedrlaruch, y mne ladl Derby, yn nllY yr Arglwydd Eaer yn Elundain, yn ceisio darbvvyllo y yvlad, trwy uwgrymiadau lied eglur, y dylai y bobl oddef ychydig o dreth ar yd tramor er mwyn yr amaethwyr, non mewn gwirionedd er mwyn y meistr tir. Eel hyn y mae'r yvlad mewn l an?icr?ydd boUol mewn p?rthyoas i egwyddorion 1 y Weinyddiaeth, a hyny o wir fwriad, Ond vi- 1 oedd pleidwyr larll Derby a Disraeli yn haeru er hyny, pa ansicrwydd bynag oedd yn lianfodi mewn y yddiaeth neyvydd, nad oedd dim amheuueth am en Protestaniaeth trwyadl. Plaerai rhai rhyddl'as- nachwvr Protestanaidd nad oedd dim perygl i ryddfasnach oddiwrth y Yveinyddiaeth bresenol, and bod perygl i Brotestaniaeth oddiwrth y Wein- yddiaeth Whigaidd nen Kyddgarol, ac o ganlyniad mat dyledswydd pob Prolestant trwyadl oedd cefnogi Gweinyddiaeth laril Derby. Ar y tir bwn yn utiig y dygwyd dau ymgeisydd yn mlaen ger bron etholwyr Eiverpool, Ulllg gymeradwyactii y rhai oedd, eu bod yn yvrthwynebol i waddoliad llaynooth. Ceisid darbvvyllo y bobl fod y \Vein- yddiaeth bresenol yn i (Idi cl ,i Vill ia.cl v gwaddoiiad ofer oedd dyweyd wrthynt fod laril Derby ac aelodau ei-cill" o'r Weinyddiaeth wedi cefnogi y gwaddoiiad—fod laril Derby yn dyweyd nad oedd yn meddu bwriad preseuol i dynu ymaith y gwaddoiiad,—yr oeddynt yn ymddiried yn ddi- vsgogyn alieimlad Protest-maidd Derby a Disraeli, a chredent na orfodid Prydaill Brotestanaidd byth i gynal Coleg Pabaidd, ond i larll Derby gael digon o gefnogaeth a phan draddododd Mr. Wal- pole a Mr Newdegate eu bareitbiau o blaid cv- nygiad Mr. Spooner i gael ymchwiliad i'r addys- iadau a gyfrenid yn Ngholeg Maynooth, tra yr oedd Mr. Gladstone, Arglwydd Palmerston, a rhvddfasnachwyr ereili, yn erbyn yr ymchwiliad, tybiodd pleidwyr y Weinydviiaeth nevvydd en bod yn meddu ar br>nvf diymwad fod y Weinyddiaeth bresenol yn barod i ddiddymu y gwaddoiiad. Dyma oedd y dyb gy(Treuia yn meddyiiau y bobl. Yroeddy Protestaniai.i brwdfrydig yu Ilawenychu I o herwydd hyn, a thybiasant fad dydd tiangc y gwaddoiiad wrthyuiws; oud rhyfedd fel y I;JiO Disraeli yn eu twyilo! Nid oes un bwriad g,tl1 y Llywodraeth," eùt; Disraeli nos Fercher diweddaf yn y Senedd, "ya bresenol i gynyg diddymiad y rhodd i Goleg Maynootii; ac nid oes dim wedi disg'. n odiliar vveiusau yr an o aelodau y Idywodr- afetii a allai Clll(,ItILI i I-oi yr liwiiw II- neb. Nid wyf ychwaith yn cytuno a'r tir oddiar bit uu y dadletiir dros gael yniciiwiiiad, er fy wcd yn bleidiol i ymchwiliad gael ei wneyd." Erbyn bvn y nae'r Weinyddiaeth bresenoi mor Babaidd a'r un y daw y papur bwn o'r wasg, wedi rlioi rhyw cspon iad ar y geiriau uciiod a all foddloui ei blcidwyr; oud y mac pethau yn sel'yll yn awr, nid oes dim gobaith cael diddymiad gwaddoiiad Maynooth gan Weinyddiaeth larll Derby, ac nid ydyw eu gwaith yn pleidio ymchwiliad, ond rhoi mwgwd ar lygad y wlad et' en tW) Uo, Yr wyf yn meddwl nad ydvw y wlad yn gyfLc- dinol wedi gweled y perygl sydd yn nglyu a phasiad rhe\tbsgrif y CartreUu. Y mae yn myned trwv Bwyllgor y Ty yn bur araf, m<lè'U wir, ond er hvin nid oes nomawr o amheuaeth bellach nac1 a tivvv v Pwvllgor yn ddyogel, os na ddaw rliywbetii i d,;tl1 |y Vfeinyddiaeth bresenol ailan cyn hynv. Y lIlilC y rhanuu mwyaf gerthrymus o iioni wedi p.asio'r iy trwy Bvyafril o 1? yu un:„ ailan o 2")7 o nifer set y rlmu sydd yn rhoi bawl i'r Llywodraeth godi v niler penodol o wyr trwy drais os gwel yn dda. Addefa y Llyvvodrneth nad ydynt yn bwriadu rhoi y ga'lu hwn mewlJ gweithrediad y iiwyddyn hon, oud ar yr un pryd nid ydynt yn dymuno vmdduied am y galiu lr.vuw i'r Ty newydd, rhag iitt fvti(I iddynt lwyddo ei gael oblogid dywedodd y Cyf- rtj?thiwr Cyll'i-olitiol, rbes'Ym dros gamatau Y gaibt bwn i r Hywodraeth )/? awr, nad vdoodd yn <)eby?o) y bvddai i >- Wanouil-dy newvdd roi awdur- .lod i'l y IYN-dliti i' 1.10,vyl(l )-oi tt%vdt)i-- go,ii niret- petiotio'i trv.v'i- yn nglyn a hyny. Y mae ya awr yvedi pasio'r N, ?.Yall v vii tle\vis, gymeryd dyn oddiwrth ci denbj trwy dr;ds, ei orfodi i gabJu Daw trwy d\ngn y bydd iddo was- anaetlm yn lfyddlon, pryd nad ydyw efailai yn modd wl gwneuthur h Y lJ y-ei daaufor: o'i gartref I w Odl,ti i drin arfau, a'i roddi i letya mewn tat'arudai—o« digwydd iddo gyflawni rhyw un o dros gant o droseddau penodol, y mao gael ei fflangellu, pa beth bynag fyddo ei selyllfa; ac ofaliai pan e]o adref y ca fod ei deulu, y rhai oeddynt yn dibynu arno ef am gyunaliaeth, yn y tlodtv, ac efailai yu ll;ii eu nifer trwy aiar ac eisiau, o h-rwvild ei absenoldeb d, Ow, ow, ai tybed mai vn Mrvdain. yn y bedwaredd ganrit ar bymtheg, y maededdf i'el hvn yn cael ei phasio ;1' II)n sydd yn gwncyd y petla yn warth i'r eithaf ydyw, nad oes dim rhith o esgus i w roi dros y peth. Addefir yn awr gan y Weinyddiaeth bresenoi, ac aelodau yr un ddiweddar, nad o?s dim yn am^vicii- iadau y dyddiau hyn yn galw am y mesur hwn vn y radd leiaf, oud yn hollol i'r gwrthwyneb. Yr amcan ydyw gwneyd y wlad yn hvy milvvrol yn ei hvsbryd, neu mewn geiriau ereiil, enyn ysbryd diaigai, ymladdgar, auloesol, ac anghristionogol, yn y wlad, yn unig er mwyn cael "byd da helaeth- wych beunydd i ieibiou peudefigion y tir, gan nad ydyw "yr e,, I w I,v,(Iil], y liynges, an trdcd- lgtiethau, &c yn ddigon ar en cyfer. -Yr it,!If!lil meddwl fod teimiad y Ty pan gynyg- l. odd Mr, M. Giuson, nos LIID, fod peadefigion i lod, yn agored i wusanaethu yn y Cartreliu fel ereill, yn dangos yn eglur nad ydys yn ystyried mai anrhydedd ydyw cario arfau rhyfel, a mytred i j gyfarfod a'r gelvn ar files y gwaed. Ond os oes eisiau gwyr i atnJdiffyn y wlad, ac os nad ydyw y gwr priod i gael ei esgusodi, na mab y wraig weddw yr hon sydd yn dibynu arno am ei chyn- I naiiaetb, pa in yr esgusodir y pondefig ? le, 1),L,ill hefyd ? Eu tir an heiddo hwy sydd mewn perygl, ac y mae eu liamser hwy at en gwasauaeth. A phe na byddent yn dewis gwasanaethu, ni byddai talu dog, ugain, nOli banner can punt amgael un yn eu lie yu ddim iddynt hwy; ond byddai gwasan- aethu IHHl ortbd talu hyd yn nod bump Den ddeg 1 punt i'r gweithiwr tlawd a gonest yu ei audwyo ar iinwaitli. Os na lwyddir i ddileu y mesilr gnr- thrvines hwn oddiar lyfrau y wlad va y Senedd j newydd, rhaid i mi gyfaddef fy mod yn coieddu syuiadau rhv uchel am etbohvyr Prydain. MK.uovr.Twn. j

TERFYSG AR FWKDI) LLONG AU YU Ai-'ON jlEU- sey.—Yr wythnos or LI ten, cymerodd terl'ysg le ar j fwi'd'l Hon;* .U ucJii u yu yr j afon yn barod i t'yned alian i Efrog Newyhl, gyda 500 o ymftidvvyr Gwyddeiig ar oi bHJJ. Yr achos o'r tcrrysg ydoedd, fod y llongwyr, y rhan fwyafo ba rai oeddynt Americaniaid a Nor'.vigiaid, wedi tori i mewn i gistiau rhai o'r ymfudwyr, ac wedi dwyn potelcidiau 0 whiskey ac arian, ac wedi meddwi. Goineddasant ufuddhau i'r Cadben, ac o herwydd hyny,- aeth y Cadben i'r lita i chwilio am longwyr ereill, a t'nra yr ydoedd ef i tfwrdd, dechreuasant ymladd a'u gilydd, ac a rhui o'r ym- ii(l%vyr IyLizt'ii cyllill, fie anilÙlSilnt un o'r olafyn dost- Piin ddaeth y Cadben gyda'r heddgcidwaid i'r llong, cymerwyd lfi o honynt i'r ddalfa, a dvg- wyd bwynt o (laen ynadon Birkenhead dranoetb, ond gan fod y Cadbeu wedi hwylio ymaith y nos on llaenorol gyda'r llongwyr ereill, nid oedd neb i vmddangos yn eibyn y carcharorion, aco herwydd hyny ar ol ychydig o rybuddiou oddiwrth yr ynad- on, te n rhyddhawyd hwynt. Goichymynwyd i ddau wr ieuainc parehus y nos o'r blaen fyued alian o chwarcudy yn agns ) Vienna; a cbymerwvd hwynt gan ddau hedd geidwad, y rliai oeddynt ya cario eu bidogau, ir carciiar. Eu trosedd oedd tl'url eu betiau Omi wedi gwneyd ymchwiliad, caiwyd nad oe. < yr betiau ond' un modfo Id yn llai ell huchdei nag yi, oecld y gyfraith yu ei ofyu achati loil gvy neuth- nrwr yr betiau yn eu giverthu yn gyhoeddus mewn -"iop yn Vienna, baruwyd yn ddoetn, ai ol en cadw am noswaith mewa daifa, 1 w gollwng yn iliydd. "icl vdnv hvn," ebe gohebydd o Vienna, ond eugraifl't o'r hyn svdd yn digwydd bob dydd. j Mae Arg. Campbell wedi cyiioeddi el ddedfryd yi erbyn y cynginair sydd yn mysg y cyhoedd- wvr llyfrau J gamv llyfrau yn ddrudioa, a barnai mai gwell cael tnewn llyfrau fel pob peth arail. j

MANION A HYNODION. Dywed y Chester Courant fod larll Grosvenor, mown cysv litiad ai h riod as, wedi rhoddi dwy fit o btinnau at at adeiladu eglwys ya Upton. Yn ol adroddiad a gyhoeddwyd yn d iiwe hiar, yr oedd v cyfanswm o'r adbnrtiiiadau o bob niatb o rawn, o'r Iwerddon i Brydain Fawr, yn y flwydd* yn 181-3. yn 3,206,48-10 chwarteri; ac yn 18öl, aid oeddynt end 1,:324,C88 o chwarteri. Bu farw boneddiges yn ddiweddar vn Cumber- land Terrace, Elundain, yr hon a adawodd yn at bewvliys ddogn blynyddol, o bum puat ar hugaio bob un, i ddwy hen gaseg lwydlas. Ar yr achlysur o gadw dydd genedigaeth ei NIawrhvdi yr wythnos cyn y d'diweddaf, dirwywyd dim iliii na tliair mil o lafurwyr peithynol i lang- byrth (docks) Llundain mewn 2s. bob un, (yu gwneyd y cyfanswm o £300,) trwy eu gorfodi i beidio gweithio y diwrnod hwnw. Y mae gaa gigvdd yn Ulverstoce ddafad chanddi bump o gym, yn tyfu ar yvahanol barthait o i phen, ac yn mesur agos i bymtaeg medfedd j bob un. Y mile gan Mrs. Clarke, o Wampool, fuwch yn awr yn ei meddiant, i'r bon y bu dim llai ua ueg o loi mewn yspaid tail' blynedd o amser. Ychydig ddyddiau yn ol, ger Westoe, gwelodd bachgenyn bychan ddau ddyn yn gwnevd twll yn V ddaear, ac yn rhoddi rhywbetli vnddo wedi iddynt ymadael, aeth yntau yno i dino, a chododd ddernyn o grys glas yn cynwys tua chaut o sylltau trug iol. Y mae yr Arglwydd Gangbellwr wedipenoai y Parch. John Griffiths ) Ficeriaeth Nevern, SwrdJ Benfro, yn lie y diweddar hybarch loan Tegid" Cyunelir Cymdeithasfa cglwysi y Bedyddwyry flwyddyn hon yn Bramley, get- Leeds, ar ddvdd Mawrth y Sulgwyn a'r diwrnod canlyuol. Y mae cyfeiliioa yr enwacl yno yn prysur barotoi y trefa- iadau angenrheidiol, er croesawi y gweiuidogioa ac ytnwelwyr ereill ar yr achlvsur. Gofynid i foneddwr ysmala pa beth a gawsai yn giniaw atebodd, "Gwraig dCllclJ wedi ei rhostio, a dinystr dyn yn flaslyu (sauce) gyda hi." Wel, pa beth debygech a gaw sai y celhveirwr ? Asen y Iran a blaslyn afal. Yn nghyfaifod blynyddol Cymdeithas Genadol Llundain, a gynnaliwyd yn Exeter Ha wythnos i ddydd lau diweddaf, dywedai y Parch. Mr James tod cedien (bank-notej a-n 500 o buntiau wedi ei rhoddi ar y jilat y aosoa or blnen, ar oi pregeth y Parch. Dr. Beaumont dros y gyindeithas a bod boneddwr arali wedi addaw rhoddi yuinect yn dydd i'r gymdeithas [Oyna bregethu elfeithiol ] Sabboth, Mai 9, yr oedd pyrntbeg a deugain gostegion priodasau yn eglwys y" plwyf, yn Preston, yr hyn oedd wyth ycbwaneg nag a fu crioed o'r blaen mewn un diwrnod. Y clvdd lawrth can- lynol, darllenvvyd saitb a deugain o rybuddion i aiodi yn ngby iarfod Gwarcheidwaid y tiodion, yr hyn oedd yn hvy o lawer Bag a fu erioed. Y mad hyn yn laawf fod musnach yno yn 11 wyddiaunus, dehygid. Mewa cyfrif a wnned ar gais Arglwydd Dudley Steward, yn y Ty Cylfrediu, o werth 'y nwyddau Brytanaidd a Gwyddelig a nllborthwvri i Twrci bob blwyddva o 1831 hyd lBoO, dangosir mai gwerth yr adiiorthiadau yn 1831 ydoedd i'888,654; tra yn I80O cy rhaeddeut y swiu o M3,113.679, Bythefnos i heno, darlu i greadur nodedig am alluoedd gorwancus ei gylla, yn agos i Kirkby Lonsdale, fwyta dau bwys o bcf, deul; wuiad, deg ar-hugain o vvyau, pwys o gig moch, a'r doga ang-eorheidiolo fara a bara-ceirch. Golcbodd y swm cymedrol hwn i lawr a dau alwvn o cryn Pa fodd y gailai cylla y rheibiwr gwancus gynwys cymaint. nis gwyddom. Wythnos i'r Sabboth diweddaf, diangodd Wm Dean, yr hwn oedd dan ddedfryd o nlltudiaeth am byintheng inlynedd am dori tai, allau o Gasteil Caerdeon, tnvy ymcllwng wrth odeliar y to yr Hona rwvm.isai gorn un o'r simueiau. Dydd LIllO, yr wythnos ddiweddnf, cyflwvn- ivyd pwrs o a blwcli trewlwch arian, i Mr. 1 iiomas Gilbertson, o Birkenhead, yn Ngbvfnew- iifa yr Vd yn y dref hon, fel arwydti ogymeradwy- aeth oi waith yn talu yn llawn i'w ofynwyr gyda iicg, yr hyn nas gallasai wneyd pan yr aetuai i dd\ryswc!i yn 1848. Trwy h\ï1 y rhoddodd Mr. Gilbertson brawf o'j fod yn ddvn gonest. Y d.ard o gynnoithwyo y tlodion yu Manches- ter, ynythryddya a ddybenodd Mawrth lt3;)2 ydoe.id £ü.Lj!J:3 7s. 8c. Y mae yhadon heddweh Fdinburgh wedi pasio penderfynianau ya gwaliurdd agor y gwirou-dai ar y Sabhotiiau. Yn mbi wyf Birmingham, yr wythnos ddiweddaf, I yr ocdd dros w, th cant llai o gwyuion tlodion, I nag yn yr wythnos gyierlivuiol y liynedd. Hysliyswyd dyobwuli.ad y Due Noifoik i'r (Tvdd ddiwygiedi^. yn n-^hyfaifod blynyddol y Gym<teltb- asta Brotestanaidd yr wythnos oV btapn. Y mae "Father lgnatie^ brawd Iuril Spencer, (y derigwr Pu.-eyadd gynt,) yn creu cryn deimlad yn Cbeltenliam, He yr erys yn awr, trwy bynod- rwydd ei ddiwyg-het anferth, coclil o wlanea uenau, rldilf am ei anol, a'i draed yn noethloa Y wile Esgob Piijion wedi cydsynio i dder- byn gan y dirprwywvr eglwysaidd, y swm o bedair mil a phum cant o bunnan yn flyryddol, yn He ei ddaered f income J bresenol neu ddyfodol ac iddo ef gadw y palas a'r tir, tua 82 o ,}}W"iI. Esgob tciy liafyd a t«;yciotiiiuJ.1 i dtiorhyn £lO,{Hfi 8s. 7o. fol cydnahyddiaeth am roddi fynu ryw gymaint o dii'oedd, degymau, a thai. [Gwy" r call yn eu cen* erilaeth yw esgobion—gwyddant beth yw baryen dda cystal ag uu bydolddyn, er na fynem awgryuiu eu bod ilwy yn fydol ] Mewa plwyf nodedig yn North Tyne, trodd boneddwr ei belll eghvys y plwyf un Sabboth yn daiweddar, i edryeh beth oedd yn myned ymlaen gweiai y clengwr yn traddodi araeth ddysgedig ar ryw bwnc dyrys i'r clochydd, yr hwn ydoedd mown tr'vmgwsg yn ei ddesc, ac nn bachgenyn gwledig yn ymestyn yn un o'r eisteddieoedd: yr oedd y lleill oil yn wcigion. Y mlle y plwyfolion bob un yn vmneillduwyr.—Darlinyton Times. Nos Sabboth cyn y diweddaf, aeth dyn ieuango o'r enw William Nevin, a lodes ag oedd yn eydfyw gvd ag ef, i'w llety yn Belfast, y ddau yn bur ieddw. Boreu dranoetb, cafwyd y gwely manus ar yr hwn y gorweddent ar dan—y d iynes wedi marw, a'r dyn yn marw. "Fy nhad, paham y man palas yin yn debyg i swlIt drwg' "Ni fed rai'li ddim dyweyd, fy mab." "\m na fedrweh chwi mo'i basio," oedd yr ateb. Y mae yr adborthiadau o De o China y flwydd- yn ddiweddaf wedi bod yn 1.800,000 o bwysi vchwaneg na'r flwyddyn o'r blaen. 0 sidan, yr oedd tua thair mil o sàcheiùian llai wedi eu dvyyu oddi nJO. Yr oedd y tollau ar Siwgr a Thriagl y flwyddyn ddiweddaf, yn cyrhaedd y swm o £ 4,137.518. T doll ar llnm yn yr un Iiwyddyn oedd Ychydig ddyd iian ya ol, fel yr oedd dau iifhvr yn ton 1 lwylea i fynu, yn yr Amwythig, cawsant nyth dryw yn nghanol y pren, ag ynddo ddeg o vvyau, y rhai a ymddangosent mor tires a pha buasent newydd en dodwy. Rhoddodd Gwyddei lythyr mewn llythvrfa y dvdd arail, ac ar ei gongl yn ysgrifeaedig—• "Rhynged bodd i chwi brysuro oediad bwn Amcauodd Sarah Barnes ei boddi ei bun, yu Ngwrecsbam, ddydd LJUIJ cyn y diweddaf; ond q,) niid oe id end ycbydisf ddwfr yn y llyn. ni chafoild namyn ei gwlyehu yn ddigonol i wrth- weitbio ellkitb y ddiod a vtasii. Dydd Sadwrn, cyHwynid adroddiad i'r Ty Cy. rfredin or iymian blynyddol a godwyd at gynDal v tlodion, yn Lloogr a Chymru, yn y 22 mlynedd diiveJdat. Y swm mwyftt mewn un (1 wy ddvn, oedd yn 18:3:2-£8,6:22,Ü:20-pan oedd pris cyf'ar- tal v gwenith yn 63s. 4c. Yn y flwyddyn ddiwedd- af, codwyd pan oedd pds cyfartal y gwenith yn 80s. lie. y grynog. Y mae y llofrudd Fancoat, yr hwn a ddyfarnwyd yn mrawdlys Perth ddienyddio y 25ain cyfisol, am iadd ei gydweithiwr, i gael ei alltudio am ei oes. r R. Boddodd tri o ddynion ar yr afon Ibble, gerllavr Lytbam, ddydd Sol diweddaf nllln, y rhui oodd- ynt alian mewn eweh ar yr afon yn plesera. Bu agos i bedwar ereill foddi. Cvnnaliodd y Gymdeitlias Wrtligsethwasiol ei chvfarfod lJlynyddolyr wytiinos ddiweddaf. Cwyuai nad oedd dim neiilduol yn natriol i'r achos hysbysu fel wedi cymeryd lie ya nghorfF y flwyddyn. Y mae tnwnglawdd halen wedi ei ddarganfod yn agos i Carriekfergus, o fewn wyth milldir i drof Belfast, yn yr Iwerddoa. Y mae Cobden wedi bod yn analluog i fod yn bresenol yn y Senedd yn ystol yr wythaos ddi- weddaf, o herwydd marwolaeth ei dad yn ughyf- ra i th. Penderfynodd Uwrcld Gwarchodwyr St. Andrews, Faolborn, nad oedd offeiriad Pahaidd, yr hwn o dan yr esgus o ymweled a. phlant y Pabyddion yn v t!o ity a ledaeuodd lyfrau Pabaidd yn mysg y Protcsraniaid. i gael rhyddid i fyned i ajewn i'r tlodty, os byth y ceid ef yn euog or un trosedd. Cyahaliodd ei Mawrhydi gorelwest yn Mhalas Buckingham nos Fercher diweddaf, pryd yr oedd dwy til o benJeQgioa yn bresenol. Dawnsiodd ei Mawrhydi gydag Arg, John Manners ao Arg; Elfhinstone,