Yr Amserau

BEDD-ARGRAFF CAHNHUANAWC. Yr Englyn canlynol a gyfan^oddvyd wedi darllen yr Englyn a faruwJd yn fuddugot ar y testuu, yn Eisteddfod Madog, yr hwn i'tn tyb I, sydd yn gog- Wyddo at athrawiucth y Saduce"id, pan y dyvred am CP.riihu.inawe yn ?i feacl:- O'r mawr wr, yma'r ervs. A gan fy mod inau yn gobeithio y bydd Adgyfodiad y nieirw, cenais fel hyn:— Er aros a hir orwedd—yn flawel Dan dywyrcli pau'r llyrcdd Duw sant a'i cyfyd i'w sedd, Or ddaiar, vr awr diwedd. MEURIG EBRILL.

IIT.OFRCNNIAETFI GERI.UW BANBI RV.—Y mae Ei- dalvdd o'r enw John Kalsbergo wedi bod yn mas U:\chu yn llwvddianus fel ceinionydd {jeweller) yn High-street, Banbury. Yroed l ganddo geibyd. yu tnba nn y byddai yn arfer teithio lyda'i nwyfau trwy y wiaJ gymydogaethol. Cyehwvnodd ar ei daitii ddydd Sndwrn, lonawr 10, q%,dLli nai, ac wrth ddychwclyd adref yr «n hwyr, lUifruddixvvd ef a;rr- ilaw Willsot hill, tair milldir o Banhnry. Cafwyd y ccrtl marw rhwng ehwech a saith, a chafwyd ei gcr- bvd a'i gelfvl ychvdig yn r.es I Banbury tua'r un aniser. Achoswvd ei farwolaetlJ t. wv irJdn g-rlcl ei sactliu yn ei ben. Nid oeddid wedi chwilio ei lo gellan, oblrgid yr oedd ynddynt tredlen .JJ10, dros 1'3 yn arian, a der!>ynel) ariandy a .toOC. Dywed nai v Uufruddiediii bod tri o ddvoion wedi vmosod srr.ynt ar y t ordd; a'i fod yntau wedi gallu dianc. Cadwvd ef vii y i)n,l niii )c,; (iiin tybtiolacth wedi ei dwyn i'r arnlwg yn ei etbyn ef.

f—" ■ ■■"1 -=- GOIIEBIAETH. Ni ?H ?o? ?/!??M a geir M?H'M ?7??M??, ? ?K ?/tM??t?r??/<trMaM./f?. ? .??'o? a ??/??:<?M ?-?o? ? 6'o??f; ?c ni ddylid eyfrif iddynt ??-y y bciau, mmj ).?'r rhagoriaethau, yn mill nac iaith Qohehwyr.

ALLTUD YN MHORTH ARTHUR, A CHROES AW IAD KOSSUTH. Syn,-Rhy(cdd onide fel y mae dynion yn cael eu llywodraethu gan fath o nwyd-glefydau, y rhai ydynt yn dilyn y aaill ar ol y Ball yn barhaus; ac y maent yn gletydau mor heintus, fel mai prin y dianga un lieb (teimto eu dylanwad. Syhvasom ar amrywiol glefvdan trvmion y rhai y llvvyr feddianwyd trigolion prif dreli Lloer gan en dylanwadauj ond o'r holl g[,.fydau. yr ydwyf yn meddwl na bu tin a ddylan- wadodd iiiorgyffredinol, ya enwedig yn nbrefydd gweitbfaol Lloegr, a'r un newydd a feddianodd fveban a mawr yn ystod yr wythnosau diweddaf: ei eHeithiau r.nvyaf ainlwg ydoedd y geiryn Kossuth yr oedd Kossuth ar dafod pawh; pob newyddiadur yn Hawn oKos.mih; pawb wedi trui yn Gyswthiaid a nid cynt y d^Lrai y gair oddiiir wefus y naili, na byddai y iiall yn tcimlo rby" drydal1 Cyswthaidd yn riiedeg trwyddo yn y fan Yn ngwyneb pethau fel yna, nid ydwyf yn rhyicddu fod Gwalia yn awr ac eilwailb. yn eael ei meddianu gan fath o Jwymyn Eistedd- todol, &o. With i ni fwrw golwg dros ryw nwyd-glefydau o r fath yna. yr ydym yn cuel proiion eu bod yn dylan WOldt; yn gyllredinol, yn yailedu dros gyiandiroedd. yn gyru blaeuoriaid i gyfeiliorni, y tljsgedig a'r annysgedig fel pe byddent yn ymuno i arbed rhyw egwyddor gyffrediiiol YllughYlUcriad dynoliyw riiag iddi 'fyned ar dan; hono yu yuidaenu i'el nwy (yus), a phawb yn anadlu o houi. Yr ydys yn gulvv rhyw gk-fyd fel yna weithiau yn wallgofrwydd, a thybiwyf ci fod yn enw digon priodol arno, ¡.;an mai math o •rlefyd meddyliol ydy w,—y nwydau ar dan, y meÜ(h,l mewn eamgvmeiiad; ac eto holl athrylith yr jes nen y g-clledl yn cyft-'ii'io i'r un man. Galleiu ystyried pob gorjtb wvlldra o'r natur yna, pob haint ofcrg-oelus, a phob e\icilioniad renadiaetbol, yn lath o yiiiiediad moesol (moral ancuricm); ae nid oes odid i genedl, nac oes, vedi diengyd heb deiinlo oddiwrtb ihyw glefyd o'r fath. Y maent yn amrywio yn en duliiau tLl! no:iweddiaJall,ond yr un ydynt yu cu hdfeitbiall ar y dyn y maent yn ei yrti i ynfydu ar ol (Urgeled-, i,, aetilau, i ruthro at bob peth newydd adyeithr, ae ¡ ddolio ar bob peth fyddo uw-ehlaw ci gyrha'jddiadau' Y mae bydolrwydd dyn yn hynod o'r anfoddiongar— yn ymofyn yehwaneg yn barhaus, er i'r ceisiadau fod vn ami yn ofer, o h- rwydd bydd yr amynedd yn palIu, n'r gwaiih ameanedig yn eaei ei adael ar ei haner. Mor liawdd nc mor fuan y cynbvrfir eiddigedd dynion o'r fath yna gyda !?olwg ar y rhai a /arnaiit yn wahanol iddynt hwy; bvddant yn barod i ddryllio 1)%(I(".atit ?'i) cadwyui e" ymdeithas." Dyna darddle ynfydrwydd dynoliaetli. Y mae dansoddau y cyiansoddiad oynol yn dangos ar unwaith y gdlir disgwyl Laeleddau. ï irau yn wir fod digwyddiadau anyy.ch.adol yn peri fod'amrywiaeth yn y.ndaangosiad abanol gwa hanoi ddynion; oud gyda gohvg ar ddMnsoudau niuwnid, y inae rhyw unoliaeth trwy yr iioll gym- deithas ddynol. Yn ngwyneb ystyriaethau or fath yna, ni ddyleni ryfcddu cymaint pan y gweloin yr hyn a gollfariiir fel trosedd yn un, yn cael ei gyiueradwyo fel y rhin, wedd penat mewn un arail; yr hyn fyddo yn galw am bob sarhad a diystyrwch mewn uij, yn galw am bub parch a derch. fiad mewn un arali; yr hyn f.ddo yn galw am i un gael ei alitudio am ei oes, yn ?ahy am i'r Ha'l gaei y deibymad mwyaf craesaw- gI ti -?ii i'r I gar; a'r hyn tvcluo yn gaiw am i un gaei ei gauwyno mewu daiargell, yn galw am i'r llall gad ei unrbyd- eddu a banllefau ac arwyddion amlwg o immhwyll edd. Wrth ddweyd hyna, uid wyf yn teimto yr awydd lleiaf i gvfiawnhau yr Alllud nac i gon<leinnio Ksssuth efallai fd cryn wahaniaeth yn yr aingylch- iadau digwyddiadol yn y dditu achos-yn nghvsylit- iadau gwladwriaethol y gwahanol ddynion; ond efallai pe'r edryebeta ar bttbau yn eu lliwiau priodol, fod yna ryw un peth er hyi:) yn gwneyd nad ydyw y gwahaniaeth sy rhyngddynt yn agos gymaint ag y mae llawer yn ei feddwl. Os edrvchir ar y naiU fel y flail ar wahan oddiwrth yr amgylchiadau digwydd- iadol ftl aelodau yn y gymdeithas ddynol, ac o hawl uvfartal, gwyr darilenwyr yr Amserau yn dda mai blaeuor ydoedd Kossuth yn ychwildroad agymerodd le yn ddiweddar yn ilutigari; ac odid nad ydynt wedi darl!en yn v gwahanol JN'ewydJiaduron a'r Grealod am ei wahanol symudiadau, yn nghyd a'i dderhyniad a" groesawiad yn Mhvydain ae yn yr America. Efallai hefyd eu bod yn culic) mai trosedd Alltud ydoedd cymeryd rhulI yn y chwildroad eynvg- iedig yn yr Iwerddon, yn y liwyddyu 1818, ac iddo gael ei ddedfrydu i farw; ac yn He i hyny g;iel ei roddi mewn »weithrediad, fe'i halltudiwyd dros ci fy wyd i Awstrulia, lie y mae yn cyfranogi o orth- rymderau a tbrallodion yr alltudion yn 1\1 horth Arthur. Enw y boneddwr pan yn ei wlad ydoedd jjr. jjonoyijoo. i iiiao yr uysoyssaetn nodcUi^ a ryd 1 ef o'r triniaethau chwerwon addyoddel'odd, ae o ?ynwrgresynusy)'atitud!on yn Mhorth Arthur, yn ddigon i rwygo y fvnwcs fwyaf ddideimlad. Tra y bydd<) y darllclIvdtl vn cdncJ) ar v JarluDiaJ canlvuol I b),cjklo y dvrlleri?l(ld vii .tr v darlti,)iiid caii[vil(?t a welodd ac a glywodd o barth dcrbyniad a chroes- awiad Kossuth. Dyma fl-l y dywed Aiitud am ei gyfl wr: — "Rhifedi yr alituilion sydd yn ngorsnf Porth Arthur yn sefydlog yw 300. Y masi.t yn cael eu dosranu i tinteioedd bycliain yn cynvvvsGO o bersonau, a dan o arolyjiwyr ar bob mintai (jjaiiy). Dywyddais i gael fy sciydlu yn y fintai umuethyddol, gyda gwaitb penodedig. Y mac y 300 yn cysgu mown inatb o ystafcll gul, hir, ac isel, yr hon a alwantyu hnn-gell {dormitory). Y gwclyal1 Dieu y man y goi weddant arJJo a alwnnt yn bunks; y inao dwy res o lunynt, y naill uvvchben y Hull, yn cael eu gwahanu a math o ddelit, pob un Tn ateb i hyd a iled dyn. Hi.aid ytnwthio iddynt ar y dwylaw a phentiu y gluniau, ac ynniroi mewn math o gwrlid a ilen yn lyw g;.n bryfaid, a chysgu pin y geiiir. Y mae ewt moebyvi yn yr iwerddon yn fwy dyinnnol na gwely yr Alaud yn Mhortb Arthur. Wedi ymlusgo rr lie anhyfryd hwij, ni ddisgynai ar fy ngblust ddnn ond riugfeydd, llwon, a chabledd oddiwrth y eyrudeithion aiitied- wydd oeddyut o'm liamgyivh. IZiiivng y svii aii- hyfryd hwn, tywyilwcb y gell, a'r pryfuid poeuus o bob math, yr ocddynt yn gv/ueyd y lie yn fath o ullcrn ddaearol i mi. "Yr oedd yn hirddydd har pan yr oeddwn vn vile hwnw: naw o'r gloch oedd yr amser peno¡lcdjo' i hawb i vmneillduo i'w gorphwyslaan poenus, a piiedwar yu y b.iren oedd yr awrigodi. Byddai'r tloch yn canu bedwar, a ehaniateid puui niunyd i vtnwisgo, i blygu y ewriid J a'r lien, ac i ysgubo yr orweddfa neu y lunk. Byddai y triclianwr yn cer(ideil at yr olehfa yn fintt- oedd bychain, wedicu dosranu yn 12au. Yu y (an hono bvddai'r iaeh a'r i ahach yn cytlawni eu bereuol wasanaeth,—r!)ai a llygaid clwyfus, cleiU a choesau briwedig, a'r Ileill a breiehiau dolurus, y ■•yfan yn cydymolchi yn yr nn dwfr! Pan y delai iianer awr i ben, gorchymynai yr arolvgwr i bawb fyned i'w priodol lefydd, yna cerdd- fnt yii rlie,)I-aid(i ilr lia(lol,ly Y gweddiati (t) a barliaent haner awr; yna am bump o'r gloch, yr oeddem oli yn myned ailan trwy bortn y carchar yn tiuteioedd byehain, ac yn ateb ein benwau gyda moes-^rymiad in goruchwvlivvr. Y^ na cerddem at tin gwaitb, pob un i yniaflyd yn ei waith haner awr ,-wedi pump, a gweitbio yn galed tan wJth, yna eerdded yn finteioedd i gael ein borenfwyd, yr hwn oedfi lwwi) ) fira bras, du, a cliiled, a plieiiit o skillq: (y skill;/ hwn sydd yu cael ei wneyd o flawd bras a dwr, heb doiiu halen). Ar 01 ychydig iawn o amser gvda y pryd hwn, gorfodid ni i gerdded yn rhesau at ein caledwaith draehefu, a glynein gydag d' n boenus a lludd 'Üi hyd haner y dydd, Vllit gorchymynid ni i ynidyru yn tiuteioedd i gcrdded yn rhoolaidd tua'r carehardy i gaei ein prydnawnbryj], yr hwn a wneid o ddwfr berwedig, ychydig fam bras, ac ychydig iawn o gig baner drewedig; yna byddai yn rh'wyr i ni drefna ein hunain yn finteioedti dra chcfu i fyncd at ein caledwaith hyd chweeb o'r gloch vn yr hwyr. Yn,.t cerd,led yn ol i'rctreli,,tr,iv yit tiuteioedd rheolaidd, gan ateb ein bsnwau fel o'r blaen. Yna sefyil yu rhengcau heb ddiin air., cili coesau, (dvmft y rlian fwyaf gwarthus ac anoddefol o'r boll driniacth-y lnne yn hollol annynol); cael "ychydig o'r bara du a bras, a'r skilly draehefn. Yna i'r gweddiau (!) am haner awr weiti chwech, parhau hyd saith. Yna i'r YSfjJ, aros yno hyd wytb, i wrando ar ail adroddiad am y troseddau mwyaf gwarthus ac ysgelsr. Ac ar ot hyny myned i'r orwedd geli (burtk). "Ðyma grynhoad « sefyllfa Alltud yu Mhorth Arthur am un diwrnod. Lluosogwcb ef gyda nawdeg a saith, yna gallwch ffurfio math o raddey o'm gofidian. Yo y tyuior blaenaf o fy alltudiattn, pan yr oeddwn wedi fy ngosod i hau yd, palu y ddaear, fie., yr oedd yn dywydd poeth iawu; ae i fod ddwy awr ar bym- theg allan o bob pedair ar bugain o dan balvdrai' haul tanbeidiol, oedd Yi) hynod o'r caled i mi. "Cor g-cnyf Lli gcr(l(',e(I wyth milltir un dydd at fy 'ngwaith a phaiadr ar fy nahcfn, tori a rhwymo llwyth eidin" ?' i?swciit, a ch?ed'yn cerdded Yn ol, heb broi. tamaid u? Hymaid ar hyd yr amser. Dy- S,,hvln'v„"if V !? yr m'S'?'??? Wh?a.dd y drin, v,7 n ?-!n?n i w^yt»" Gwyddc?. Yn y cyrn!,(1 rliwe(ldar o'm ,)sodWvd h i wnry(i J 1 ™ « v.vri.l vn Yr oedd YSl!uall, VI' ),1 11'  J '1' 'I' Itl ,.?.diau am haner a?-? 'I) l' ¡U rnytJel t'¡¡ri eu rllw\'mo a'lI d?'w ? H? p?J ??? n v be, ui, fu t.ri, eu rb.ymn a-n  I I'. \'rICIHI llIIJv¡¡al1 (I hI) 'fyr.?.c<n; g?"cud '"y?". "fIev;1 24 o hOIl'vnt ?" ?yn i'f ystor;.i? ?b? yr b I I f\'1' 0 \111 b v d d n i ?ser p.nod.-d?: os bydd? ynfvro?.. b.dd .,n 'yn ?.d fy n?ar?n., i tr%V fy r?nd ? m.? ■ d:n?ar- ?1! dyw.-]) a t?th. Yr oedd v prwaith ''?n yu un mwyaf psrvplus i mi, oblegid fy mod mewn P■ Va ° j gael fv inratbu gan nadrodd bob tro y rlv><id« n fy Haw i dori y dofuyddiau; dyraa a elwir yn'drin- iacth raslawn. IIyderwyf yr esgusodir fi am gymend ycl.yd, ig o ,eh colofnau am dro i draf"d aehos estroniaid. j SANT PATRIC.

j YMFUDIAETH. SYU,—Dynitmaf eich caiiiatad i PFYFLWYNO fy niolch- garweh i JVIr. Eleazer Jones, am eiatebion boddoaol. Tvbiwvf fod ei amdd.tfyniad yn hollo! resymol, ac yn deilwng o sylw pob un svtid yn bwriadu yiufudo. Y mae yn amheus genyf a yw yr binsawdd sydd yn addas i fcithrin cIJiwrn, sugr, &e., yn addas hefyd i drigolion Cymru i ymfudo iddi: ond odd na chtir newyddion gwahanol oddiwrth y rhai ydynt eisioes wedi ymfudo yno, cyn yr eio y gauaf hwn heibio, a gwybod pa futh oedd eu teimladau tua'r 21a'n o Rug- fyJ r diweddaf. Cymaint a hyna y tro hwn oddiwrth P. Q. S. CT Y mae genyra ddau o lytliyrau lied feithion oddi- wrth bleidwyr Rio Gi-an(le:-t)nd gan nad ydynt yu cJnwys dim newydd ar y pwngc, tybiwn mai doeth ach fyddai i in beidin eu cyhoeddi. Dywcd" Hen- lien dad ell" nad ydynt vr esgns resymau a gyn- wysa. llytbyrau Uncle Sam" yn deilwng o unihyw sylw, gan nad ydyw ef yn ystyried fod ''John Ro- berts yn bvw yn Mill-Street—fod tobacco yn y bastai," See., &c., yn cadarnhau nac yn gwanychu y naill ocbr na'r Hall i'r ddadl; y r oil a ddaugos- ant yw didygion Uncle Sam" fel yinresymydd ac ysgrifenydd. Dvwed John Roberts draehefn, fod yr oil a ysgrifenwyd ganddo o biaid I?iu G),a?i(le yn sefyll hyd yn hyn yn ddiwrthbruwf: a bod yr holl bcthau hyny yn hynod o fanteisiol i vmfudwyr. Y tir yn rhatach-vn fwy tTrwytblawn-yn cvn- yichu yn aos gymaint bedair gwaitb o i;n«-d yn )¡aws l'i arlocsi ¡¡'i JafcrJo-\T hinsawùd yn llawer iachucb a mwy manteisiol; ac ar y cyfnl hv- nw^ fod yuifudwyr yn cael llawer yc!; wan eg o amser i eriii eu tir, nag iiri y rhai a. ymfudant i'r Unol D.deitliiau. ilebiaw hyna, fod cael can erw o dir, a deg o fuchod i ddechreu byw —cael gwell priaiau am y cynyrch—marchnadoedd yn fwy c. fltns— ae ychv.aneg o amser i dalu am y tyJdynuJ, yo llawer o beth i'r rhai a ymfudant yn isel eu hamgyleliiad- au. A dywed eiu gohebydd wrth derfynu, ei fod yn ddioiciigar i 1, Uncle a am wneyd a wnaetli erdwyn y pwngc hwn i syhv.—GOL.

Y DREFEDIGAETH GYMREIG. 1 AT OLYGWYR YR AMSERAU. I [ FONEDDIGION,—Byddwch gystal a gadael i'r hyn I a gaulyn yinddangos yn eich culofnau, er egiuro yr j hyn a w n am wlad ac y mae cryn bryder yn meddyl- iau llawer o'm cydgenedl yn ei chylch yn bresenol; set, y rhan hono o'r Brazil ar duelhlan Rio Grande. Dymunwyf eich hysbysu fy fod wedi cymeryd allan gyda mi yn mis lUai diweddaf 13 neu l-to Gymry yn y llong Naiad, o MiItfonl; a. gallafdystio hyny am danynt, i mig-ad llawer o hyfrydwch yn eu c ,.icti trliyd y lordaith, a'i bodyn yinJdat;gosyn terfynu yn llawer cynt, trwv eu hymddiddanion a'r cytariod- ydd crefyddol a gynnalient ar hyd y fordaith agwel- weh yn y rhan arall o'r papur, fy t-tiul iii bwriadu myned allan yno eto yn luan a byddai'n hyfryd iawu gunyf gael ychydig o ymfiuhvyr tcbyg iddyot y tro hwn eto a gallaf sirchau iddynt y gwnaf bob peth ag a fydd yn fy ngallu i'w gwneyd yn gysurns, gal] Y bydd golai darparu lie iddynt yn y llong, ac helyd durparu yryaiborth yu gwbl lunal ti y tro hwn. Mi a edrychafar t'od pob itii o honynt yn gyfryw af,, a roddaut gyfiawn foddlonrwyd 1, a clillity Y bwyd fod y cyfryw ae a ddymunwn fwyta fy hunan, a chymuint o hono a allant fwyta hell wastra flu, Mi alum yn ars yn Rio Grande dros ddau fis, yn tliagw'yl am Iwyth i'r llong, a gwneuthutn yr hyn a aihrn o ymcliwihadau i ansawdd y wlad tray bum yuo, fel lie manteisiol i fy nghydgenedl i ymfudo iddo; ac oddiar a welais ac a glywais, n:d wyf yn meddwl wrth ystyried pob pcth, fod un wlad t) (Ian haul yn fwy manteisiol ar v cvfan. Nid oes cvniamt o wrLhwYliebrwydd iddi o lierwyd 1 ei phellder a isouth A wtralia a New Zealand, y cyntaf yn gyfired- in () (Lm tidau fi:i, a'r dda u olaf 0 wyth i ddcudd..g; c inae u'r oclir arall yn llawer mwy dewisol n:ig (Jun, Duleitbiau yr America o ran ei binsawdd. l'iù yw yr amser poethafyno ddiin rhyw lawer poethach nag ydyw gyda ni yma y dyddiau poethaf yn yr haf, a byth yn oeraeh nag ydyw ar ddyddiau cauolig yu yr haf yma. Alae y ddaear yn hynod o fras, a dwg y cnydau mwyaf toreithiog o VVenitb, India Corn, F;tr- ina, Potatws, Cotwm, &c., &c., heb ua math o wr- taith, a phob math o ffrwythau a llvslau yn yr hel- aethrwydd mwyaf a cbeir faint a ewyllysiech o dir y llywodracth yno am 4s. Cc. yr erw, a cbwo blynedd i dalu am dauo. illac hefyd yn hynod o fantcisioi i bob Ulasnach a phoh parth o'r byd o herwydd ei sef- yllfa mae agerddiongau hefyd yn myned i fynu y llynoedd a'r afon^dd am ugeiniau o filidiroedd i'r wlad—y mae golwp; y wlad yn hynod o hyfryd, yn fryniog, a helaetbrwydd o afonyd I a nentydd yn ritedt-z i lawr i'r llynoedd ac inor belled ag y medr- i af li farnu, y mae yn wlad hynod o iach fcl y mae yn bresenol, ond bydd yn liaw.r mwy felly pan lanln-ir y coed a'r anialwch i Ifordd. Clywais lawer o son am bryd/erthweh y Dutch Settlement, yr hwn sydd oddeutu can' milidir 0 liio Grande; maent welii I dechrcu SCIYJIII yno er's tua pum :nfy;icdd ar hua;ain yn ol, ac y mae yn ? y cyfnf diweddaf, tu? 1 ¡,(JIG o honynt yu byw yn gyssrus; caimeild honynt wedi gwneyd digon o elifeddiuethau iddynt ou hunain, a'r plant ar eu hoi; ac y maent yn ymfudo o Germaui yno wrth y canoedd bob blwyddvn. iNivl yw o ddim ue.'nydd i neb fyned yoo 011,] dynion diwyd, gweitb gar, ae wedi gwneyd en meddyliuu i fynu i weithio eu t/ordd yn ngwynt b llawer o anha wsderan, fel po!> gwlad arall heb ei [ihoblogi a'i h<unaetlm, a br»d yno yn ymddifad o lawer o «ysuron a gant yu y wlad hon. j\d yw y Braziliaid en (amain wedi meddwi erioed am driu eu tir, ond cymeryd y ftordd rwyddaf i Jyvr, set ca.dw cyinaint a fedrarii o wartheg ailan yn Mylltion, a rhyw ychydig i edrych ar ol y rheiny a phan ddaw y tymor, byddant yn eu hela hwynt yn nghyd, a'u Uadd e? mviyn cu i:;H-yn a'u hesgvrn, a';i ,-ariiau, a'u ej,rii, &c.; ac o berwidd hyny dygir cu hyinborth yn benaf o Uinil Daleitbiau yr America,ac icily inae eu prisiau yu Ileel uchel. Y rhan fnvaf o ymborth yn lied (!eby? i brisiau v wlad y?a sef bla?,-tl, ca,.vs,o,-Id y uiae ci<r gwart'ie- am oddeutu ceiniog y pwys. Nid ydyw y cynoT? l la f urw y r Ite(l isel v j o henv- H na Ldurwyr cyHre.iin ond  isd Yao; o bcnv, U m weiudd trigolion Y wI ad worth :tm?t!m eu ti!- Yr unig bold a aliaat wneyd yn dda yni ydyw, y r'hai a bivnant dir en hunain, Ilï arnaeihn" n'i ddnvyllio • byddunt yn sicr o ddigon o ymborth a thai da am eti 11afar yn mhen ychydig o Hynyddoedd ac hefyd cfetltwyr o bob math a enillant gyilogau da. Am ryildid crefyddol, nid oes gen vf i'w ddweyd ond ei fod yn cael ei gauiatau yn b^-rllaitU hyd yn hyu, Pro- testmiaid yw y Germans, ac y maent hwv yn cael pob rhyddid R ddyixninant. \r oedd Amherawdwr Brazil yn gosod careg syliaen eglwvs Brotestanaid 1 yno er's ychydig o flynyddoedd y n 01, a rhod lodd tlla, chwech ugam pant at ei hadeiladu. PO,hl yw Bu- ziiiaid wedi arfer byw ar it iel o weithio ac addoli ag y mae yn bosibl iddynt; ac yr wyf yn med-lwl oduiar yr clwg a gerais arnynt, na waeth ganddynt owy faint a weithir neu a addolir os cant hwy Lni- yd(i, yn enwedig y meny wo. y Brazilian ladies, o dear me, gwiliwch atocb, til roddat.t cu llaw ar duim, ac nid wyf yn gwybod nad oes llawer o ho.jynt yn rhy diiiog i ddyfod o'u Rweiyau; ac ni yr haul na'r gwynt olwg arnynt os medrant fodd yn y byd gadw 0'11 gwydd. Na, cymaint yn ol eu barn bwy mae y Creawdwr wedi ei drefnu iildynt yd- yw, ymddifyru ea hunain vn cu tai, a bod yu gwm peini i'w gwyr. Y gaetiiferch druan sydd i wneyd pob budrwoith, ac i weinyddu p >b peth iddynt; a'r caethwas i wneud pob gwasauaeth i",v il,Yyr. 0.1 (i yr ydwyf yn meddwi fod dyddiau y gaethwasanaeth ar ben yn y wlad hono, ae y byfid raid itldvnt hwy- thau (y Braziliaid) druain, ddechreu gweithio yn raddol, neu beidio bvvyta; o herwydd inae y llyw odraeth yn bresenol yn arfer ei holl awdurdod yn erbyn y fasnach felldigedig bono trwy y wlad. Wcl, Mr. Gol., uaasai yn well i chwi fy ngiiadw allan o'el! papur, o herwydd yr ydych, mi wn Indtach, ;¡ band i ddweul, rhy laitli o'r haner; old goddefweh y tro hwn, efallai na llinaf eich amynedd am hir amser eto. Os eaf fyw i lyned i Rio Grande, af trwv v Welsh Settlement, ac os gwel Rhugluniaeth y nufyn (Ida i mi gael dychwelyd, peidiweh a rhyfeddu os cewch lythyr cyhyd dairgwaitb y tro nesaf. Dymun ar i chwi hysbysu hyny yn nihellacb, fv mod wedi ysgrifenu hwn heb fy nghymcil '.jau neb, ac nad yw nil geiniog oenill na cholled i mi na un a a rhyw rai ailan gyda y Naiad ai peidio. Ond fel y dywedais o'r blacn, byddai yn hyfryd genyf gael ychydi/ n rai tebyg i'r rhai aeth gyda mi y fordaith ddi.ve Nnf. j Mac rhyw bnbl na fedrint roddi gair da i un w.ad, fel yr ysbiwyrgyntam wlad Canaan rhai a ewyllys. iant ac a ddisgwyliant i'r wlad eu eadvv heb wney.1 ditn, ereill wedi dye'aymy^u na:l oes o'im ond hawdd fyd i'w gael ond unwaith iauio yno. Ac os eir i godi beiau unrhyw wlad heb ddim oi manteision, hawdd fyddai ei darlunio yn radd o uHcrn ar y ddaear. Cawn esiampl o hyny bob dydd yn ein gwlad ein hunain; mid cyngborem y teulu hyn i w neyd eu meddw1 yn esot'vyth o ?yrhacdd dej?yd.j??.h tu yma i'r ?tad dded?ydd bono, lie ni ddywed ei phre- swylwyr, Ciaf ydwyf; ond y mae ariuit ofn ua chvr- hae,hh y [ytwyth grw^naeh y.i b.th v ?iad hem he!) eu cyfnewid, mwy n!? y cyrh?dd'jdd ?r?.uuchwyr yrnuiah'.ch?h!.d C3n: an. DAVID WILLIAMS, I Lhjiryd.l v llong Naiad" 0 Milford. I L¿verlwnl,.]ull. 1i, IS2,

EFFALLIL DARLITII Y PAHCH, J. PHILLIPS. S\R, Y mae yn hyshys i'ch darilenwyr fod y Parch. J. Phillips, Bangor, we li tra Idodi darlitii auiddiliyno], yn nghapelydd v Trefnvddion Calvin- aidd, yn Mansjor a idanllechid, ar y 7fed a'r 9ed o'r mis hwn. Ar y ddau achlysur, vr oedd amrywiol o bleidwyr nc aelodau yr Egiwjs .ScVydledig yn ina-en- ol. i maent yn deilwng o bareh am eu hymddyg- idall gwefidus, an gwrnndavriad astu 5 arypryd; ac yn;? !C!)sy5 na bu yr hyn a ntyw?nt yn boUo! an. luddiol iddynt. Yr yd'.vyf yn dr:?' uo arnddi?'n wyr mwyaf sclog yr e.eb;d eglwyswvr, syfnewid cy- j maiiit ar ei feddwl ar ol y cvfarlod yn Mangor. fel y bu i d!o gyinervd Cymro druan gydag ef i' r (IrziFii)(?tli, ei- iiiw *?ll ei lo-gi ) vit ei gydn'eith?yr, fei tystioiaeth iudynt o'i anngliyinerad- j wyaeth o'r syniadau Pascya;ld y ma? y papuryn hwnw yn eu picido a uywedai ar y pryd, n.ai, dyna j fyddai t'vmred y rliifynau ereill oeddynt yn ci fedd- iliit vnnuhyd a ilvir yr Olvniaeth, yr hwn a roddid i orplien y tanllwvth. Ystyriwyf hon yn arwydd dda j fod cyieiliorna iau yn Fliii, ac efengyl y tangn; fedd vn eniil tir; a byderwyfy bydd i'r gwirioncddau a gyn wysa dailith y diwygiwr takntog Mr. Phillips, gael eu gwneyd yn hysbys i bob Cymro, gan fod yr ) amseroeud hyn yn galw ar bleidwyr y gwinonedd, i fod ar eu gwyiiad wriaeth, pan y mac cyfeiliornad 1U yn cael eu cymhell mor daer ar fy nghydgenedl; ot)iegid yr wyi yn i^wybovl iiai gall y mai ai gwran- dawant, neu yllte u'i darllenant yn ystyriol, lai na theimlo trym y gwirioneddau a gynvrysa. I BAR IHAOM.

I ANERCIIIAD AT Y CYMRY. Syrt,-A ganiateweb i mi anerch fy nghydgenedl yn Ngh" ymru ac yn Lloegr, a'n galw at eu gwaitb, beilaeh, cauvs y mae i hot) oes ei gwaitb, ac efallai nad yw gwaitb ein hoes ni yn beth yr ydym yu ddi- gon vstyriol o hono, ac o ganlyniad uad ydym wedi ymaflyd yn briodol ac egniol ynddo. Mae deifroad Pabyddion, bellacb, yn ffaith anwa l- wy, trwy, uid Brvdfiin yn unig, ond y byd oil or bron, o leiaf Ewri p, America, a mauau yn Asia ac y mae teyrnasoe Id eang cyfandir EwrojJ yn awr yn cael yfed chwerwder, a dyoildef clan orthrwm creu- Ion y dylanwad Pabaidd allan o fesur; a beth yw yr holl a?nyf?dwch, creulo?deb, a ?o?rwm sydd ar i holl gyfiindir mawr E w rop vn awr, ond ffrwyt'o Jeu itiaetli felldiaedig eglwys Rbofain. ftlae yn eithaf eglur erbyn hyn, fod eglwys Ruufain niegys am wneyd un ymosodiad egniol et,), iiid yn unig am ad. feddianr. cyfandir Ewmp, end Brydain hefyd. Ef- allai fod mwy o anhawsderau ar y ilordd nac a fedd- yliodd Pin Nono a'i deulu, ond gallai fad mwy o anddfedrwydd a manteision nac y ma8 llawer Sais a Chymro 'yn ei feddwl i surdoes Pabaidd enill ci le yu syniadauy genedl Brydeiuig. Nid wyf fi, (el yr ym- d'dengys fod rhai, yn cdrych ai* y teilltiu a hlFHwt, dospartiiiad esgobawl a nnant ar y wlad, yn l'ijyw g yniaioi pein. wuny pia»i ma. »» un vn eg- wyddor Pabyddiaeth a'r ymosodiad ar y grefydd Brotestanaidd,y w yr hyn a ymddengys i mi yn fwyaf pwvsig'. Gwaeddai rhai, dim perygl, dim perygl." Ni wn ni I pa un; y mae y perygl mwyaf, os llwydda vr amcan sydd ganddynt hwy mewn golwg, ac uid dim llai yw bwmv na chael yr awdurdod i'w medd- iant; vna, nid nnhawdd yw casein am y canlvniad. Gorlodir fi i g-rcdu eu bod wedi meddwi am wneyd llaw o honi hi yn Nghymru, er yr addef rhai o hon- ynt nad mor hawdd eniil Ci,iinry ae y meddyliasant ar y cvntaf. Mao coleg fawr Tremeircliiou, yn Nyfl- ryti Ciwy<l, yn profi rhyw beth tebyg; eu hymlrecii i ddwyn i fynu Gymry i'r offeiriadacth, a dywedir fod ganddynt bentyran mawrion o lyfrau Cymreig yn barod i'w taenu ond cael v dyuicn yn barod at eu gwaitb. A pin mor anhawdd bynag yw enill y gen- edl Gyuireig, uid mor anhawdd yw iddynt trwy eu hyrndrechioD wenwyno mwy ar Gymru nag a allwti ddychymygu; o leiaf dynl1. fy ofnau I, amser a ddeng ys. Oud ityny sydd sier, mai yr uu yw egwyddor a thueddfrytl y Pati) a'i Gardinaliai a'i dylwyth fyth ag oeddynt o'r dechreoad. Pwy, wedi darllen hant's y Pabau, eu cynghorfaau, ell cariiiniiazi, en dichell- ion, eu llwon, a'u cieulonderau, a'r g-vaed a ùywaUt, 'utant, ua theiinlai ei waed ar v pryd yn ber.vi, n'i enaid mf?ys yn ymea.n?') mewn dymuniad am gw\'m j trauywyddol Pabyddiaeth. JIaa dichellion ei Jesuit- I;li,i, creulondeb ei chwyl-lysoc-dd. trueni a (Heidd- dra ei mynachdai, yn anhygoeL illae hanesion di- Lliellioll ei Jesuitiaid yn rhy erchyli i'w osod allan aiewn gciriau. Beth alllr ddisgwyl o'r fata gyfllll- draeth drylawn o dywylhvcli, ofergo'lion, coeg dde- fodau, ond vr anwybodactb mwyaf du lew, y tlodi dyfuaf, yr annh.efn uiwvaf, a'r gort'.rwm dygasaf. Edrychar am IT.iith o hyn i Awstria, Sj>aen,yr Eidfl, Ffraiuc, a'r Iwerddon, heb esgcnstnsn tatl i llvgaul ar y cyrau rnwyaf Pabaidd o brif drefydd ein g'.vhui ein hunai'i. Onid tvueni erchyli ydyw fod ciu llywodracth EN, testanaidd ni, vn gwaddoli cymaint ar Ba!»yddiueth, a'i cholegau, yn enwedig Mayno >tli. Deng nlll ar hugain yn y tlwyddyn ar hwnw, lie, dssbygaf, yr add- ysgir puru cant at daenu y lledrith gwenwynig iuvi). Y rhai yLlynt tlan Iw i wneyd a aliont at dayrchafu y Pith, ac eriiu ProJcstaniaid; rhai hefyd na ystyrieni j d«ri unrhyw l-.v, na Had pwy bynag, er vr amcan hwnw, ood peth y rhyddbeid hwy oddi- wrtho, yn ol en tyb hwv. Mae gwaddoli unrhyw grefydd yn ofer ac ynfyd, ond am waddoli Pab yddiaetli, y mae hyny dros ben pob terfynaa o afres- ynioldeb. Tru)rdroell i nyddu'r cortyn-troi y mlcn i liuioyr erfvn—talu am y tanwydd i losgi ein hun- ain—cynorthwyo yn lledaeuiad yr hyn y rhoddodd oiiloedd ar filoedd eu bywydau i iawr tuewn gWlth- dystiad yn ei erbyn. A allwn ni fod yu yn yr hyn y bu enaid LutlJer mor lafurusyn ei wrthwynebu. Ah Ah Cyual y grefydd ha[w, yr hon jiecuS'cii ei phwrpas a roctdai y byd yn un fagddu o anwybod aeth mewrj tiii dydd, ac a wnelai ddifrod ar saint lesu mewn un awr. Wrth cidarllen hanesion, yr ydym yn canfad fod yr j Ysgoti.iii a'r yn deffro ac yn vsgngi yu erbyn Pahydd.i:iftl> "¡ '("<1.10:¡.1. Sefyjlir <:yttl«eithas:J.u, pendeifynir uufon deisebau i'r yenedd, ar ei hagor- iad nesaf, ya erybn gwaddohad Maynooih. Y'mof ynir ganddynt a'u cynnrychiolwyr Seneduol am en burn ar y pethau hyn; a phendsrfvniad y cvrndeith- asau hyn v lyw, y mynant wneyd pleidio didtlyuiiad gwaddoliad Pabydiiiaeth, o'r hyn liciat', yi) tilnod cthoiiadol. Gwelir hefvd fod boneddigesau Y'sgot- laud yo penderfyuu deisebu y fry nines yn achos y wineries sydd fel nythod pob ffieidd-dra. A raid i Gymry fod yn 01 mewn diolulweh a segurvd 1 Pa- ii a-,n t Pa beth n'n lies, tiso(it ? Ac nid hyny yn unig, ond y mae yn hawdd sefvdlu cymdtithasau i'r pwrpas vma, trwy Gyinru oli. A allcm ddim dech- reu fel hyn ■ 1. Fod gweinidogi. on C„ ymreig y eJr."f hon, ynhyd ag ereill, yn cvfari'od eu i;itydd ryw nosou, dywedwn yn Slater Street, lIell yntau yn un o'r vestries per- thynol i ryw gapel, central, i Iwrw golwg ar byn, i lunio rheolau, trefnu swvddogion, penderfynu liinell eu gweithrcdiadau, dewis cyfeisteddfod, a darparu pendurfvniadau. 2. F(;J cy far fod cyhoeddus yn cael ei gynal dy- wedwn yn v Concert Hall, i c^luro'r amcan. sefvdlu y penderfvtiiadau, &c., a myncd i mown trwy JaIn, er mwyn ead vchvd'? arran at y drani gcnlynol. 3. Aincanu cael cylarlod.dd cytlelyb yu itil brif drefi Cy?ru,ahyut'm?r dd!?edH.ey bdJo mndd rei v dedroer y wlad i d??' elseb- y enedd yn I)rYdh ar ei he:stedd:ad. Pe (.eid ,Yedi ei sefydlu, gallai yn ruddol agoryd el hamrautan, s,dwi, ac am canu picidio y nadt beth, a \hw.. neb!! J lldl yn oli?lybcrnidamiesneuancsy cyfryw bethau. Gw.'Ier, vmmhyfar?d diwe Khr LiaH?eini, y medr y Cymrv godi c? lhis, a dangos eu hegwyddorion, fel y c?H'/ yr hn? deyrn?s ?y'x'd en budhwyUiau yn y cafio yr holl deyrnas v!)od eu bod hwythau yn med!n lly:ad cl:Jt, te¡, a ba!'1l Ganhynv, maw'r hydoir 'Wl syrth y cyi)y?.ad hwn i'r ddaear yn dJisylw. Pan sonir am ??'?" ?? "Yn w.th r.Li, dyna a?iywi)-,B:jthaaH?un!?nMyd? Onidg?-dlini ar?snes?wetc.thy??'???* 'Roedd iy amynedd (er f)d genyf .stock ?vH.'cdt?o ?nno) vn pallu. Beth uUudd p?bt Mou wncyd uetn y m;iL> Iluaws o dr?ii yn ei wneyd yn awr,a ?stn a a;lvvu mn:m, a beth a udylem wneyd yw y cwestiwn. Y mae Cnnru wcdi ei ine ldianu i raduao belaeth gan yr Yuincillduwyr, gan hyny, gofaled yr Ymneillduwyr am wneyd cyf- iawmer a'r genedl. Urefaf arnoch, Ile i'r llythyr hwn yn cicb iir, a gwneyd sylwad- au cefuogol arno, gan arfer eich holl ddylainvad i ddwyn hyn oddiamsyich. Yr ydym yn evvyno fod aciios crcfydd yn setyil. Be'ih os cerydd arnom am eiu segurdod yw hyny .( Pan mae y gelyn henaf a fedd Iviah Duw yu amcanu at aurheithio ei etifedd i.ietfi. Y mae genyf bethau v liymuniswn eu dwvn dau ystyriaethau y cyiundebau ciefyddol, a chan fifna y bvddai yn gymliwysaeh gwneyd hvQV mevwi cylcii cymdeithas d, Y gorphvrys yr cidloeb, lonawr 18j2. JOHN FOCLK.ES.

YMNEILLDUVVYR CORWEN A'R BRII'IS SGWL. MR. GOI,—Mi waranta I eich b:nl chwi a llawer o'r darltliwr yn coiio i bobol y Idyfrau (rtcisip.) rheii i fao hyd y wlad yma o Lundain, wneyd syiw o'u Britis Sgwl n; yma; ac o yr Eglwys hefyd. Mi glj wais lawer o bobol gatlyn dweyd mai chllp uedd llan^cia Lhindain rfieini, au bod nhw wedi tori fu^iw.s hyLi n iawn vn en liyfrau am e:n gwlad ni: oud eii'vare' teg i.idyn nhw, dndu ldtlynt bihavio lcl Boiieddigion at ysj-ol ciii capel ni, b--t;i bynag a wnietliant ItW) mewn lleoedd eraill, nid oes genyin ni fel Ymneillduwyr yma ddilD rhyw lawer i'w ddweyd yn eu herbyn nhw, ac i'r gwir gael ei le, odd y inae pobol a weiodd eu ijyfrau nhw, yu dweyd iddyn' nhw IIVSIP fil >gar yn arwinol at ysgol'yr E.;iwys vnia. Dariu id lynt ysgrifenu mai dvn anwy- budus vdyw r >gwl Mister, ac na fedr ef ddim egluro y Beibl i'r plant fcl y dyiai cf. Dywedaiu iddo fc "ddweyd mai ystyr y gair dearth oedd gwlith, neu dy- wyllwch yn lIe newyn. ac mai ei esgus ef dros fod y plant yn dweyd eu Calici\?/i oior garpiog oedd, nau oeddynt yn aril er ei ddysgu 0, ond am ryw dipyn o flaen y grawys. Nid ydw'iyn rlioi dim rhyw lawero i^ocl ar yr hyn ddeododd y Commissioners iheini am vsgolion vr Ymneilkiuivyr, a whyrach eu bod nliw yn dweyd tipyn gorinod am i y.i^oJ sydd yn perth- yu i'r Eglwys, er mwyn lladd diarth i'r wlad a daog- us cu bod yu odyuion «,onest. Mi glywais I fod S rwl luisl.-r eiti heglwys ni yina yn my n'u o'i hwyi vo gynddeiriog pan kelo id o yr hzti,-s wedi ei brintio. ai fod o yn «Ueyd fod yr "hen ffi.ied," chwedl vntaa, ivedi strJtsi<» anwiredd am ei ysgol tf, ai fod ef mcwu vsprxd rbegu nhw, os nad (Ie-del (I yn gwneyd hyny helyil yn ddistaw. Yr oedd ef vn barnu mai rhyw hen sgiamps wedi tori i fyny ccddeut hwy, a'u boo nhw yn dyfod hyd y wlad i ddweyd cslwvddau am yvtiog, er mwyn gwneyd eu hunain yn fawr Llywodraeth. Ac yr ydwyf fi yn barnu na buaswu inau fawr well yntau pe buaswn ni yn ei le ef. mi n-awswn i ddigon o waiib i beidio eu rheau nhw fv bun, pe bonsai nhw yn dweyd celwydd arnaf G fel v mae o vn uweyd iddynt iiwy wneyd arno fo. Mi r1- i vn wastad am i bawh gael cyfiawuder, darfu j i mi grybwyli N-n y dechrea eu bod nhw wedi ym- ddwyn yn onorable at y Britis Srcvl yma; felli, dar'u nb"l lief.vfl, nliw ri)isant ,aritnoliauth i'r Athraw a'r Yigol, ei bod hi gyd-t'r oreu welsant hwy yn y /!() ledd, 'ond nhw d Jeudason hefvd eu bod nhw yn medd- wi mai i lawr y buasai hi yn myned o dditlyg lie cymhwysach na'r canei i'w chvnal hi, ac y bnnau y¡' Ymn"illduwvr yn talu at ( i cnynal hi feL yr oedd- vr YtnnciH d uwvr vn  y :ia l !n ie; yr oedd- yut bwy yn gwneyd ar y deehreu, a faint bynag o gelwydiau ddyv.edasant hwy am ysgolion mewn manau eraill, nhw bropbwydasant y wir bob gair am ein hysgol ni nna, y. mae ein Brills Sgwl ni weJi marw chladdu hefyd er ys talwm: nid oes yma yr nn yr rwan ond ysgol yr Eglwvs, ac yn wir wn I ddim be wnaethem ni oni bae hi fel y mae IJl, mi fuasa' ein plttnt iii fel auifeiliaid g Viltion-eyn d ivied a bol buwch o run Ille trlleit, ysgrifenu, a chywntio yn Saesneg, pe dasa heuddi bi. Y mae yr Ymneillduwyr yma yn ddigon eryfion i gynai Ysgol dda yma, pe baen' nhw yn ieieio, ac mi leic- iwn i pe buliw yn Yumeiliduwyr o'r triw blwd, ond 'does dim digon o'r gwaed jU}U' nbw ryw sut "Vdll,Al i yn tneddwl, rtivw iianer IlJllcillduwrs ydyn' nhw, a fedra i ddim deali be audras sydd amyn nhw, mi ofvnais I i ryw weinidog yn ddiweddar yma, be' oedd ef yn ei feddwl oedd y mater hefo nhw, ac mi ddeudodd y dyn dysgedig hwnw wrtha' Hnai'-Ctwy r GyoHon" oedd vn eu bliuo iiii w, Rcllnrn y tnendia nhw fod yn rha.id tori eu cytiff,in:tu at y gloren, os uad yn y bon, ac yr oedd ei yn meddwi mai eu toii nllw yn v gnec ar unwaith fuasai y goreu. :\id oc,lù- wn I ddim yn d'jall yn iawn beth oedd y gweiuidog parchus vn ei fetidwl pan yn dweyd pethau lei yna, cr fy mod I vn ceisio fy ngoreu. Wyrach y gwydd- och chwi Mr. Gol sydd yn ddyn dysgedig, beth oedd o yn ei feddwl wrth '"Glwy'r Gyutbn." Ni welais I erioed ffasiwn biti oedd i'r Y mueillduwyr yma adael i'r Sgwl Mister cynta' fa yn y Britis Sgwl yma ym- adael. Yr oedd hwnw fel pe buasa fo wedi ei foldio yn un pwrpas at ddysgu plant, yr oedd y plaut yn arw iawu am uano fo; ac yntau yu arw laWll am I danyn' nhwythe, ac tni roedd o yu en dvsgu nhw fei vr ves pres. Y'r oedd son weli myn'tl am dunt) fo yn in hell ac vn agos, ac yr oedd y plai.t yn dviifo ato fo o bob cwr. Mi faseeh yn brilo >11 eich calon with weled ?! yr oedd y plant a'r Mister yn crio wrth J.tr wciioa'uKiIvdd cvn ymaM..d; M arall v by ld hi rh'nz y Mihter a'r phint wrth ymadad yu gyffredin onite S\'r Yr achos o yma'awiad y Mister dawnus hwnw oedd cybydl-dra y Comiti i godi ychydig yn ei gyflog OJ ac mi ullasent wneutiiur hyny yn d ligor. hawdd yr amser bono, oblegid yr oedden' nhw yn gwneyd pres o honi hi tra y bu y Cymro ieuangc I hwnw vn Sgwl Mister. Be' ddar'u nhwvtha', yn lie ystwytho i godi ychydig yn ei gyflog o, lei y dylasa nhw, ond gadael iddo fo ymadael, a cianfon i Lun dain am ryw "dsip John o sais i udyfod yn ei le fo, ond mi fuasa'n well iddyn tiliv Q lawer dalu iJdo fu am beidio dyfod, na gwneyd fel y dtu-iu iddyn' rliw. Fe gym'rodd y Sais y piant yn brie pwdin yn union, ac ni cliawsan' nhw erioed y fath sport, ag a gawsau Illb tra bu hwnw yuii, yr oeddynt yn lieiiwi eu po: ge ii a plivs a phetbau felly, ac yu ci beltio fo a rneini nes oedd y I)ach;en druan wedi myned eyn wirioned a llo vn eu myg nhw, 'doedd o yj deail yr un gair o Gymraeg, ac mi fydda y cwbj byehain yn dweyd yo ,ob)r yn ei wyneb o v geiriau hylia fedran' nhw day- feisio, a hyny yn Gvmraeg dros yr holl ysgol, ac mwn cadyuiad, byddai yr holl griw yn rhoi harti bIT dros y capel. Ac fel yna yr oeddynt yo ei wneyd o yo briesi.vn gwyllt, fel y bu yu rhvvvr iddo gooi ei bac a myned iWIztd yn ol. Ar ei ol 0, fe ddacth yina bregcthwr vn Sgwl Mister, ac yn wlr dj;) Üa rtdoi oedd o hcfyd, He bynag y mae 0, ond methodd y pregethwr liwxw a chnei yr ysgol i dreln wetlt i'r Sais gwiriou. hwnw ci ctrvsu hi. Pe buasa lwc i ryw un tebyg i'r pregethwr hwuw ddyfod yaia ar ol y Sgwi Mister cyntaf hwnw yr ydw i yn barnu yn siwr ddigon y buasai yma y!ol dda byd heddvw, end 'dydi hi ddim yn anmhosir>l i ail go ii y Britis Sgwl o farw i fyw cto o ran hyny, pc byddai yr Ymnejii- dUWH yaia yn defTro ati hi o ddifrif, ac yn ey I-vi-n- dreeliu, v mac yn gywilvdd iddyn' nhw na wna nhw hefyd. Fyddai ddim llawer i'r tri enwad yma u ii,) i a'u gilydd i g-yrwl un ysgol dda rhyngudynt. iii glywais i fod gwr Bonlieduig sydd yn byw heb fod yn mhtll o'r dref yma, yn cynyg lie iddyn' nhw i ad- eil^.du ysgol'.ly a u ddun, a hyny mewn lie reit gyf- 1 letis hefyd; nil bob dydd y geiiir cyfaifod o'r iitii I gynygiad bael a hwua. });1 chwi Yioneiil Juwyr Corwen rhwbiwch eich llygaid, defl'rowch o'ch cwsg, ac ymaflwch yn eich dyiedswyddau o ddifrif. Mae hi wedi myned yn ormod or dydd i chwi fel Crist- icnoginn t fcddwl cysgu yn hwy. Bydded i chwi gy- farfod a'ch giiydd yn ddioed. a ffurfio Com.ti o'r d) ll- ion mwya' gweithgar sy'n jiertbyn i'r tri enwad yn ddioed, a dechreu gweithio o d iifrif- Myuwch yr ysgoldv i fynu vn beth cyntaf, ac er mwyn pob peth pddiwch ae ytnyraeth a'r llywodraeth gyda'r grant gwirion hwuw, edrychnrch ff,tsi,%n helbul y mae Ymneillduwyr Li-n-lio wedi dynu yn eu pecau wrth ymlnl a fo. Os gwela' I chwi yn deehreu gwneyd ysgoldy, mi ysgrifena' inau ddrecsiwn yn yr msaau sut i gael 8.;w1 Mister da iddo fo gwedyn. Os na woewch chtvi wrando aryllvtbyr hwn, mi ( gvmra1 I vr lien dwmbren sr gen L yn twymo y Pob dy yma chwi, a gwac ch wi os ymafia I yntido fo unwaith j'ch trin chwi, mi fvdda' I yn siwr o'ch marcio chwi yn reit dd a hefvù: Y mae arna' I eisio ) chwi gefno;;i vr ?HMe;'?< yn Ile'r Carnarvon Her- aid' hwnw, mae hwnw yu bmion, ond ynsi?ri ald Li?,vtiw' '"u ?l-Ieiwi byth Ym:jdLduwvr baner da wne%N,c l i (- wrth d larllen Papyr fel liwnw, mae o yn siwr o'cb dysgu chwi yn geiliogod gwynt bob )r un, yn yr Am serau. y mae egwyddorion Ymneillduaeth yn cael ci dangos a'i dadlcu yn onest. 3Iae o yn wl.idychwr heb ei ait hefyd, mi rhydd o chwi ar y tfordd i lyned yn Foneddigion yn lhiwer gweli na'r Ifordd sydd genych chwi, o dderbyn papyrau Seisnig a cheisio eu dynwarcd nhw wrth udrrbyn yr un petiiau, 'does gen I fawr o gmvnt o'r boboi rheini sydd yn diystyru papyiau da, a gweil jilwaitb na y rhai hynv y mae nhw yn ci dderbvn, am ddim rLcswui gwell iitlu bod nhwyn cie: cii printio yn Gymraeg yn ile N- ii Saes- ne, Mi fydda I yn barod iawn i godi y twmbrenyrna | vn :ul at bobl felly, a rhoi bonclust iddyn'nhw nes ivru hyny o >aesneg fed lan' nl.1w yn eu pengloga' j yn ngbyd a'r llawr, a fvdda hyny ddiin yn wuith anodd ehwaith. 31 de arna' I i isiau i chwitinn Mr. I Gol.,gymeryd yn e:ch liaw i ddweyd tipyn eto ar yr ysgolion dyddiol yma yn yr Amserau, ciivri ddy'.ech fod a'ch Ilygad ar eich vsgwydd ar ryw leoe ;d fei Corwen yma, rhag ofn fod egwyddorion rhyudid yn cael cam gan bobol ddyla' wneyd cvliiwnder a lnvy, 31 ae Sian yn dweyd fod v Poirdy yn ddig >u poeth, a bod hi yn rhwyr rlioddi y bara ynddo fo, gin hyny nos dawch Svr. Ty Pobdy, Ion. lS->2. I', El F,- RllEN (jRARWH.

I AM RYWIAETH. I DIRPRWYAETII OOMWRTH GYMDEITHAS YSCLION CENKULAKTHOL.— (Yr ho a sydd yn bieidiid i addysg fydol) a ymwelodd ag Argi wyd i John Russell wytb- nos i ddoc yn Downing Street. Yr oedd T. M. Gib son, Ysw., A. S.; J- W. Fox, Ysw., A. S. T. Baglcy. Ysw., E. Swaine, ac A. ?. Apslan I, Ysw.; y Parch. | Pavid MeKarrow, Beard, a Davidson; v Parch J. A. I)ai-ch. B. F. Walker, (offeiriad) yn mysg | y ddirpr« y ieth. Deehreuo id Argiwydd Jolm R.is- sell ateb y u iirprwyaeth, trwy o.i hysbysu nad oedd- yiit i gvmeryd yr hyn a d !ywedai fei datganiad o syn- ¡ariau y wcilJyddaeth n:.01.\ n c;;lurá,¡ (Ii niaJnl\ per sonol ei'ei hau. El fara ef ydoedd mai doethach oedd i'r wlad un,) ad.dysg groiyddoi gydag adJys; fydol. Efalldi ei fJd cf y n rha^farnii^ yd ei "fod yn dwyn cysylitiad a'r Gv:n!eithas a l'hramor, ond dyna oedd ei fia;! ef. L'n peth a edrychai arno gyda phleser mawr oedd fod cord Ulavr treth dalwyr Manctinion yn foddion i gilel en trethu er dwyn yuilaen addysg y geueil. H, derai a-J N 4 y H yr aent yn uilaen gd.ll cyulii.n er na(1 oedd efe yn y ul, gjmeryd unrhyw gwrs penodol. Drinun- ai arnynt fyned yn mlaen oblegid yr oedd yn credo fod byd yn nod fi'aeledig.icth in; w o aeiios fe! hyn yo ddaionus. Oï rem ei bun, nid oedd yn gwtlrd fo 1 un gwrthdarawiad rbwng ..dd -sg fydol a ciirf--fy id Ei gred ef oedd pe dywedai'r wlad mai addysg f ydol yn unig oedd i <?d, yn He bod hyny yn niaeid'ol i gref?dd, ni wnai oud gwoevd yr ys^oleigiou yn fwy c'.?hw\s i dd?aH gwirn nedd :u mr.vnoi) a'<- dyied- swyddau moesol y rhai, er nad y gre{»dd G. iblio-og- ol ei hunan, oeddynt yn pwysig () O ganlyaiad us oedd un gwrtiiwynebiad i'r eyniiuo liwn uid oedd yn dvaiano i n/b id call ei fod yn ii-wc !yu fod unrhyw wrthdurawia i rhwng addysg -re/yildn a byd ol. Euciiiodd y dairprwyaeth ar oi bod gyda i aiii V PARCH it. WILUEHFORCB. — Dywed yr Oxjord Herald fod v gwr h WB, vr ')?n a aeth firos .-till y, wc-ft iar o q Loe?r.H !?si?ys Hhm.iin. gan ei fud\tiwr)?i<)iYH?":?"?'"?'?'?'?V'"?"??'' E?iwvsi3?b?td? ond ei fod wedi derbyn esgasodeb (?c?/?,.) oddi?r[hyPab,yrh?.t?'.g?u..? i ¡ brc?cthu ond heb ?fhuvni unrhyn' Sw\d>. offeiriadol arall; ac y $\ma' am scfydlu ?" ?' S-mctoddr.Yy?d mdd o bregethwyr i gyf.irfod ag amgylclradau ollf- tii(id o bre,?,;et li?v.vII r i -LYfirf,i ?;f,,)d ye?ryw i,ii,,l Scisiii?-,r V70(i p, -iu? i i. urddynh?'?niidCa'd?nat??.-uLU). M..rh;.v.dd gan yr An?eiedi? gy[uewid os bydd 'n ny yn U)?;d.. ?lesvtE?iwysL.rj?idd. ?R iMCa?iHAD AM S.R JOHN FRAN- cvfi'fud«'r Uy?dti?'.u. D?e?ryddn) Fiemiol agyn- n all wyd ychydig wythnosau yn oj, tiar lien wyd llyttivr oddiwrth Cadbeo Peony, yi ir.rn a ddat^anai ei fiin fod Syr John Franklin weoi pisio tnewn dwr n-wre 1 trwy gyfyngior VYfiiington a Basi n- Victoria, ae all hyd Tir Ty wysa; Ahc:t, efallai' can billed a do > milldir ir Gogtedd or dew n. Hyd nes yr eir ca.i belled a hyny,' eberCadbju "ni ctuir o livii i ddi u oli <n ychwanegol. Gadawodd ^vr John Franklin .Ù gymdeitbic-n dewr w Ldvu genedvgaeth i biaid gwydiloriaeth. Y inae -(iynwliaeth vn n Ili, no i'r ynieh • il:ad y;na gael ei i IYLILA liv,i iie, N b'o i'r y.nchwyiwyr bysio tw,"r Croabwli Gogie<tdoi, I ac allan t r Mor Tawel iJaiiwn v.ua \u bar briod>d grybwyli fod yn eglur oddiwrth adro-Ui'ad y Pwyllgor i'r gan Argiwyddi y iMorlys i chwilio i mewn i'r ymehwiliault.u I anghvdfod wedi tori al.au rhwug Caoben Aw&t.n a Coadbec Penny, HC y morUwv wyr sy dd ya awr ar gull ya gorfod o 'r hcrwyud. J CLWB I ANGHYDFFURFWTR.— Y mae rhai aelodaa gweithgar ac aiddfjar yo mysg yr Ymneilldnwyr J wedi cymeradwvo cyullun un Mr. Bateman i SttrSo chb i'r anghydffurfwyr. Y mae y gwr hWII yn eya- yg fod adeilad hardd yn cael ei chodi yu y brif- ddinas o ffurf bedair-ou«log i'r dybenion canlynol. Defnyddia un ochr i'r adeilad i ddybenion brawdol nen yr hya a Saeson yn club, i anghydffurfwyr yn Inha un y bydd pob peth a dueddo i dynu dynion yn d.il yr un syniuduu at eu giiydd. Darn arall o'r adeiiad, a ddefnyddia yn swyddfaaa neu ystafclloedd gwahanol, yn mila rui y gcllir cynal pwyllgoran, &c. Cynnygia hefyd fod ystafell eang yn perthyn i'r adeilad" ac eisteddieoedd i o bvmtbeg cant i ddny yr hon a ddefnyddir i gynal cyfarfodydd cyhoeddus art amrywiol faterion. Cynygir hefyd fod y rhan arall o'r adeilad yn cael ei defuyddiofel lletydyyn mha un y gallai Anghydffurfwyr dyeithr o'r wlad gael lIe i letya area dyfodiad cyntaf i'r brif-ddiuas, neu pan yn ymweled & hi am dymhor byr. CyfriSr y bydd y gost o i'oO.OtW i £ 60,000! Mewn cyfarfod a gyn- iiaiiwyd yn ngwesty Radlev yr wythnos o'r biaen, penodwyd pwvllgor darbodol i dvnu cyullun i'w osud ger bion cyfarfod cyhoeddus rhagilaw. LLITARAOV CEINIOG DROS Y EYD.—Yr ydvm yn deall y bwriedir cynieryd cam ran yr un amser yn Mrydain Fawr a'r Unol Daleitbiau, i'r dyben o alw svlw y ddwy iywodratth at y cynygiad hwn. Rhydd Mr. Barnabas Bates, Rowland Hill America, ei gvnorthwy delayddiol yn y mater. Wrth gyfeirio at draethodvn BY chan ar y uiater a ddanfonwyd iddo vehydig o amser yn ol, y mae MI vsgrifeae, Afrtid- iol mi ddywevd lei yr ydwyf wedi fy modd- loci gyda'<_h hymresymiadau a'ch golygiadau, y rhai sydd yn anatebadwy, ae yr wyf ya hyderu Y darinvyll- j int John bull i weitbredu mor aurhydeddus ag V gwnaeth yn y Hythyrdoll canoldirol. Yn ol y gyf, raith ddiweddar, y mae gan ein Peullythyrydd CytT- redinol allu i fwynbau ntu leibau y llytbvrdoll, ac o ganlyniad, os bydd y llywodraeth BrydeiHie yn fodd- lawn, yr wyf yn credu y aallwn ei ddarbwyllo i gyn- yg gostyngiad trwyadl. Mi a ddefuyddiaf fy nylan- wad. gostyiigedig i, i ddwyn y mater o flaen y cyhoedi ac i'w cymhell i d eisebu'r Senedd i fabwysiadu'r mesur. Y mae pob lie i feddwl y bydd llywodr- aeth yr U. D. yn barod i gyfarfod mewn ysbryd par- od a rhyddfrydig unrhyw gynvgind o eiJdo y llyw- odraeth Brydeiuig. Y mae Cyngor Masnach Man- chester a Liverpool, wedi pen-lerfynu cofcbu'r Senedd oblaid y mesur yn YSTOD y Senedd-dyrnhor dyfodol. Y mae modlioll yn cacd ei osod ar droed i sicrhan mil o ddeisebau oddiwrth wahanul gymundebau a turefvdd. bur dehyg y dag y lj-,rir Anrhyd- eddus T. M, Gibson, A. S., a'r Arjrhydedd-us Charles Sumn2r,aeiod Seneddid jr Un»" Daleitbiau, y mater o flaen y ddwy yr un amser. Dvlasai FFRUINO o herwydd ei hagosrwydd, fod yn mlaenaf i ostwng LEI llythyr.loll anferth o udvl prescnol; ond os ydyw Ffraiuc am dymhor i ymwabanu oddiwrth Loegr, ac yuiuiio a goruieswyr y cyfandir, goren po gyntafy tyuheir cwlwm yr undeb rhwng y wlad hon ag Atll- erica, ae un o'r moddioc mwyaf effeithiol i ddwyn hyny oddiaingylch fydd galiuogi pobl y ddwy wlad i ohebu am geiniog yu unig. LLOSGI'R YPGKYTUYKAU.—Rhydd y Mayo Constilu- tional (newyddiadur a gvhoeddir yn yr lwcrJdi.n) yr haues çautynol o weithred ddrygioaus oddiwrth olieb- yd I: —Bu yn ddyl.'dswydd boenus arnaf, ar lawer « achlysnron i ddynoethi, trwy gyfrwng colofnau eieli cyiioed ii.id gwerthfawr, ainrai weithrediadsu offeiriaid a monachod !y nshlwrf. Ni bu g-enyf eriued I'm golvgiud i o'r path, weitiired o'r lath "gable4:t echrvslon i'w gofnodi a'r un prescnol. Llosgo:fit~ dyn ddau gopi o'r Testament NewyJJ-yr ysgii.ren hwnw a roddwyd gan DdHW yr Ystiryd. Nid peth a glywais yw hyn. GweL.is y weilLred gableddas yn cael ci chyflawni. Yr anfad-ddyn a'i gwnaeth a wth- iodd va ddirnijgus v Bibl llosgcdig gwyneb, gau yra 'rioleddu YH ci weiiiited d hi o ddr.gioui, a'l nlw yn liy tr'damniol' a'heretical Id.' Dyan ganlyniad dysgeidlaeth bur Paby ldi.itth. G>vnaed hyu gan I'oii.-ich yn union wedi i offeiriad fid yn areltili) yn tl'yrnigwylit wrth y bobl yn erbyn darllen y BiGl:" PaiODAsvr YiivE'-i-LDuwYn YN I'snEB CAERNAR- FON— Yn ol grveitiired y Senedd tv d a'r "fed WiJ. liam IV penuodir i'r swm o £ ;i Pis. 6e. gncl ei dalu i'r Uwehgofrestrydd {Superintendent Jlrgislrar) am Drwydded i biiodi mewn capel neu ya y swvddfa gof- restrol. Y bwriad inewn golw yn hyn yma oedd rhwystro priodasau mewn cupelau a'r swyddfa gof- restrol yn hollol drwy wneyd y costau yn Lawer iawu mwy nag yw yn angenrheidiol i briodi gyda Tbrvsyd- ed yn eglwys y plwyf. Beth bynag am hyny, trodi ailan nad yw yn o: fodaeth ar yr Uvvch Gofrestrvdd i ■ f>nn y swin uhod, ac y inae yn dda gsnym d leall fod y cyfryw swyJdng am Undeb Caernarfon yn gwerthu trwyddedan am 30s,; feLy nid yw yn rhaid i ymueullduwyr briodi mewn lleoedd ct-xs i'w hew- vifys o ran ei bod yn rhatach i briodi yno. Addysg- ir ni hefyd fod y Coirestrwyr wedi gostwng ee prisiau am briodi gvda thrwyddedau. Dylii Yin neu lid j wyr yr un?icb fld yu dra diolchg'?r i'r swyddogion hyn am eu hyuawsedd a bod yn (lyddi?n i'w hegwyddor- iuu trwy ymwueyd a hwynt pan y btddo?t am ym- gyn yg ar yr anluriaeth bwysig o briodi. BACHGEN CARPIOG.—Mewn heol neillduol yn Dumfries y mae dyn yn byw syd i yn cario vnoilaen | fasnach lw vduianus trwy wertbu a phrynu hen gad, achau, clytiau, boteli, a phethau cytfeiyb. Cn ns- waitb yr wythnos ddiweddaf daetii cusiuer benyw- aidd at y drws yn gwthio berfa oiwy n o'i blaen ac am fwme: mawr 0 hen gtyti?u, a chy?a cbynorthwy y IHJnwr a'r ??'eithwr raoddwyd y b?fuel vn y glonan. Pa saw I pwys oedd oedd y bwrnei nis gwyddoin ond y sm a roddodl y marsiandwr c1;t- iau i'r wraig am dano oedd 7s (id, a thaflwyd y bwr- net o'r naill du ac aeth y gwerthydd vma-.tti a'r pryn. | ydd at ei orchwyl. Yn mhen ycydig clywai v mars- j landwr gynh wrf yn v gongl o'i ystafell dvwyfl i ba. un y tafLisai'r bwrnei goleuodd ganwyll fyned i chwilio'r lie, cyn idlo gyrhaedJ y gongl rbuthrodd baohgen byehan s ongc heibio iddo, at; ailan i'r heol a chanfu'r dyn druan foJ y bwrnei yn llai o'r ban- j ner o bwysau na phan y pryniasan efe ef. Tybiem y byddai y bachgeti bychau hwn yr Itwn a werthwyd YIl gaeth ac a enilloddd ei ryddid mewn vehydig o fvnydau yn ddeilliad pur gvrahn vs i un o'r YsgolioD C'erp.og sydd yn awr wcdi eu bugor. j ()EDI PRIODI, A CHIRUD ys OEM, — Gwvs;wv 1 C?mraps ur cn ? t'y Ann EV^NS i Lvs "r he Jd- ?ctdwaid yn Southwark ddydd Sadwrn, gan GHro o'r enw Philip Davies, er mwyn ceisio gauddi' roi i fynu bien gwely, shawl, a modrwy, y rhai a haerai Davis oeddynt yn perthyn iddo ef. Oddeutu deng mlvnedd yn ol, yr oedd Jlr. Davis yn cadw llaethdy yn Bermuidsey, a dieth yn gydnabvddus K Miss Evans yn Llandilo, tra yr oedd hi mew II gwasanaeth ."(1 nheulu gwr boaheddig. Yn fuau wed i hyny daeth Davis i LuaJain, a pbrynodd IIVyhr llaetu, [iiid y galaeth, ncu'r llwybr llaethog, aiiwyl adar- lleriydd, niJ oedd moddion Davis slruan YN goddef iJdu gy" rhaed I at hWllw.] Pan SlywoliJ Miss Evans ei fod yn gwneyd yn dda, heb gymeryd trarrerth i ymhoii ai OLWYDDYO naid ydoedd, danffm )dd at Davis i ofyn iddo a oedd arno eisiau gwraig. Gail ddy- muno newid ei bcfyilfa, daulonodd ati i ofvn idui d I'od ato i Lundain, y gallent waeyd eu trejaiadau gyda'u ?i'ydd. FeBy <u. Aeth Mary Ann Evan? i ? wasanueth yn Kent i?ad, collodu Da vies dd\w 0 «aitheg, accret bod hi yn bur awvduus i vinuno mewn gian LR:odas, F oerld D.tvis vn rhy g'.fvng i'w ajluogi i ddechreu cadw ty. iCydunodd ilitiiau i aros. Tua tbri mis ya ol, pry nodi Davis bren gwely, a rhoes ef iddi hi I'w gadw, ac hysbysai hithau iddo iod ganddt ddodrefn erill y n cae! eu cad w vn nhy c\fa)il iddi yn barod i ddechreu cauw ty. Tra yr oeddynt yn myned i weled yr Arddangosiad Mawr yn mis Medi diweddaf, yr oeddynt yn ymddyddan Jiawer am y briodas inr ddisgwylicdig, ac AR ei chais hi, meddir, pi'ynwyd modrwy a shawl hardd ar gJfer yr ail arddangosiad mawr (iddynt hwy), gall eu rhoddi i'w hi hyd ddydd y brioJas. Oud er Disgwyl petliau gwveh i ddyfod, Croes i iiyay [yn umsj maent yn d'od." Peidiodd Miss Evaus a thalu ei bymweiiadau arfcrol a Davies. Aeth yntau i'r ty lie yr oedd yn gwasan- aetiiu i gael eglurhad, pryd yr hysbyswyd iddo, er ei fawr drutweti. ei bod wedi v tv hwnw er's wvthnus, ac wedi priodi liaethwr arali o'r t'nw Evans. Brysiodd i'r He i'w g-welcd, a dcehreuodd j ed.r.v iddi ei han&yddlondeb; ond y cwbl a jrai'orJd gua ei anwvl AUry Ann oedd, ci b id wedi l»',ino yn i disgwyl witoo cf, ai bod wedi priodi hen tan i<i iddi. Pan ofy a am ei ciduo, dvwedodd Miss (Yfl avvr Mrf ) Evaas ct: bed wedi eu rMdi iddi, a chau- wyd y or.vs ar ddanedd Philip drum, heb fod un "Ir) D. yti lrei;.b.. dros ru:id Mrs. Evans wrth fiar- ''<l" ) hyn »»"!• swtu 4'r hen gaiia I." Weoi ei <ifi.) morpr?in, pcnd?ir-.n?ddd Phiiipymvnai w? id?t i du od o then ci gwii; ond och ppndertYn?dd -»Ir. Seeker yn ei erbyn. Dvwedai Mr. Secktr, yr ymtd, tod yn eglur lod y petliau wedi eu rhoi i Mrs. Evans, a bod gaudiii yn awr ueril¡litl¡ bawl ynddynt, Peth perygius iawu, ineddai, ydyw fledl prwdi, gan fud uieichcd mor gyfnewidioi, a dylid en cymervd bob ar eu gair, tra y bvddant \n boeth Felly bu raid i Philip Davies druan fyned ailan o'r llys, gan dyngn na fvd-iai dim a wneln bvtu a merehed u hyuy ailan. Vr oedd yn hyfrydwch o feddwl fod y pren gweJv yn cyuai gwely prwdas ei i ben gariai a. Baetbwr atugen nag et ci nuti, a'r fod- rwy a'r shawl a biynas'ii t'le i'w wruig ei bun yn eaei eu gvvisgo gan wraig dyn arall. GW,{CIlEIlJWA\U TR4MOR A'K VMXODDWVR YS LLINOAIX.—Dywed Goiiebydd i'r Daily News fod y liyivodiaetb Firengig yn ngi.orfi yr ychydig ddydd- Idll diweddaf, weii diiuton uiier o'i gwarcheidwyr, nu yspiwyr, i wvlied yrymnoddwyr a alient dd'od j IT bin ci.imas o'r wlad Luno. :\14(: y rhan fwyaf o'r | yspiwy" r L) ii, meddir, yn greadunaid i>nhy*aeUi a i iu wg,ae aid rbyfedd fyddai pe yraifli-j yn rhai o i bonv.it am afloay ida ar eu cydwiadwyr, y rhai a lyddoiit o tian nodded Prydain. PnJuawD ddydd Snclwrn, dill fu i eirrth >euarlc. Hi ood, o r enw Eilz ibetii iekvrs. don ei gwddf air eilvti. Yr ¡),)\U yu gwasitiaethu gyda Mrs. Steet, yn Wiiiteh.irj.i a chyhiiddwyd hi o ladrtta (sa, yr li«'u a gafwyd va ei meddiant; ac wedi bygwth hysbysu ii • ny i'w mhun), aeth i fvnu i'w T) h?tat?! H cnan gymeryd yr eil\u, torodd ei pb»n I bron oddr-vrtu ei ch?.ti.