Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

9 articles on this Page

- - - - - DIWYGIAD SENEDDOL.…

MR. HUME. A.S., AUG YFYXGDER…

LLOEGR AC AMERICA, A GORMESIAETH.

DARLITH AR Y " TA1 !i GORUCHWYL-JALTH."

News
Cite
Share

DARLITH AR Y TA1 !i GORUCHWYL- JALTH." Nos Wener Rh»g. 17, 1?1, traddodwvd jdarlitb rr.gosol gan y Parch. John Hughes, yngiiapcl y Trefnyddion Caiflnaidd, Bedford Street, :ydt-et hon, ar y Tair Goruchwyhaath." Sylwodd fod y gair Goruchwyliuetb" yn. air pur gyl'frediifyn ein mysg. Souir am yr hen oruehwybaeth, a'r oruch- wyhucth newydd. Soma Paul am otuchwyiiapth gras Duw&c. Sylwodd fod y gair yn c?i ei arfervd i osod allan y gwahanol dduiliau a'r trefniadau trwy y rhai y dygir ymiaen acbos Dmv yngwahanoi oesoedd y byd. Nid yr un wedd oedd ar grefydd 0 dan yr Hen Dcstameut, ag sydd ami o clan y iNewydd. Nid ydys trwy hyny yn dvwodvd fod egwyddorion a sylfaeni crefydd vn wahanol y 1 ia t'i l oes riia1,1 or 3, )lull. naiil oes rliagor y Hall. Ni all gwirionedd hyth newid. Beth bynag sydd wirionedd yn y lJaill oes le fydd felly mewn oes arall, Mae cgwvddorion cyfiawuder, sancteiddrwytld a pburdeb yr un trwy bob oes, ac mae sylfaeu lachawdwnaeth pechadur- iaid yr un o dan bob gorucbwyliaeth ac yngwahan- ol oesal, y byd. Ond er hyny mae v goruchwvl- iaethau wedi amrywio Gallai eich bod yn barod 1 ofyn erbyn hyn, "Beth gan hyny allai gornch- wyliaethau fod ? Am a wn i nad dyma vw yn yr ystyr yr ydym ni yn siarad am dano, y S'urfa roes Duw ar ei achos ymhlith dynion yngwahanoi oes- oedd y byd ;-y wisg a roes am dano. Nid yw e ddirn wedi gwisgo egwyddorion crefydd yn wastad yr un fatu. Jd ae yr egwyddorion eu hunain yr un futh, and uid eu gwisg. Hhcnir y fhnflau a roes Dmr ar ei achos yn y hyd hyd yn bresenol i dair gorucbwyliaeth 1. Yr oiucbwy liaetn Batriarcliaidd Gelwir hi felly am ei hyuuldiried gan mwyaf i benau teuluoedd. Uyna ystyr y gair Patriarch, pen tculu. Cyrhacdda vr oruchwyliaeth liorl o godwm dyn hyd amser Toscs. Ceil' yr banos am dani yn llyfr Genesis p I'iUilai y gallech fod wedi darllen y llyfr hwnw luwer gwaith, heb feddwl fod rhy"w lawero amser wedi myued lieibio o'i ddecbreu i'w ddiwodd, ond hwyraeh y syna rhywrai pan y dvwedir ei fod yn cynwys hanesyddiaeth am 2500, o flynvddoedd. 2 Yr orucbwyliaeth Lcfiaidd gelwir hi felly oblegyd mai meibion LeB oedd ei sw?ddwy!- pen, ndoL Gdwir hi hefyd yn on¡Chwy]j,lcth s?'c?or)- ?1—yn ohtch?ynaeth j\!cscs,—? o:ut.h-?)i!if,th S —Kwd' trJ%.U yt Hen Destament 1I()IJtamod. Yr oivebnylinct j Gristiouogol. Y dr] yr orucbwyliaeth Lefiaidd yn cyrbaedd o ddyddiau Moses hyd farwolaeth Crist, neu hyd dywailtind yrysbryd ddydd y Pentecost, ac uid oedd wedi llwyr ddiflanu o ran yr ymarferiad hvd ddiny" str y deml a gwasgariad y genedl hnidewig. Mae emtionogaeth yn ni-os hyel hcddyw. Hon yw gorucbwyliaeth cyfiawuder yr amseroedd," io berv hyd ddiwedd y byd. ïUIl aeth y darlithydd Parcbedig yrrlaen i wneuthur sylwadau numylach, aryr oruchwvliaetb Batriarchaidd. Dywedodd na,l c)cs geii, ni '.)Anes ond am ychydig- o Batriarchiaid. Yr oedd Adda yn un, wedi ei ndleru aÏ adnewyddu gan ras DulY, yr oedd crefydd yn fyw yn ei deulu. Fe gafodd cr.d'ydd ddyrnod trwm trwy laddiad Abel a °«wrth- giliad Cain. Yr oedd v ddau frawd wedi eumarni ar yr un aelwyd—eu dysgu yn yr un egwyddorion —a'u dwyn i fyny gy(hr un defodau, ond y mae | un yn cael ei ladd ar Uall yn jwvtljg^ lH:fvÙ ) I) f' < ü.tJ'\T u hwn y decbreuwyd galwar' 'VL.vU 0 '.J v enw yr Arglvvydd neu fel y darllen rhai y geir- iau y dechremvyd "ymgvfenwi ar enw yr Ar- glvvydd." Hwyrach mai dyua y pryd y dechren- odd dynion ymgynull at eu gilydd i addoli—neu pryd y gwelwyd angenrheidrwydd i feibion Duw, ymgorpbori megis eglwys broifesedig o hyny allan I byd ddyddiau Job, neu alwa(i Abraham, gehvid y duwioli.on yn "Feibiuu Duw," a hiliogaeth Cain, yu Fcibion dynion. Mne Noa fel yn cysylltu vr hen fyd rÙ newydd a'u gilydd. Yr oedd iJygredig. aeth wedi cyrbaedd i unhder mawr yn ei amsor ef sef ymhen 10 neu 17 cant ar ol codwru dyn. Dywed rhai fod trtgolion y bvu yn ami iawn y pryd hyn, modd bynag yr Gedrl drygioni dyn yn awl »r y ddaear," Wedi hyny nuic crefydd yn cael ei dwyn ymiaen mewn "teuiu cretyddol, ac o dan fanteision newyddion. Yr oedd teulu Noa wedi gweled dinystr y hvd i gvd a dwi'r dylif, a rhaid fod y trychineb ofumLvy hvrnw wedi gwuey d argraff ddwfu ar eu meddvliaii. Kr hyny, nid hir fu dyn heb vtnlygru drnchrfn ymhen tua phedwar can' m'yrtedd, nid oes genvm banes am neb duwjol o dan yr boll ncfoedd hyd y pryd y galwyd Abraham. Nid oe-dd defodau cre- fydd ond ycbydig y pryd hwn. Yr oedd deddf uatur mae yn ddiau yn rbeol eu bywyd. Yr oedd y Duw Mawr liefyd yn rhoddi amlygiadau o hono el bun iddynt o bryd i bryd—pa fodd uis gwyddom, gal'iai mai trwy weledigaethau neu freuddwydian, iieti gallai yr Ail Berson yn vr ymddangos iddynt ar wedd ddyr-ol. Diau i Adda gael amlygiadau felly, er na souir ond am yr add- ewid o had v wraig," ac nid wrtho crv dvwedwyd hyny, ond wvfh y o«rpij, Yr oedd Kmrch yn rliodio gyda Duw- y cyfood hwn, trwy ffydd. Yr oedd yn anmhosibl iddo fod yn foddianol ar ffydd, oddieithr fod Duw yn nmlygu ei feddwl iddo Jet sail ffydd Yr oedd crefydd y pryd hyn wedi ei gosorl yu y teulu. Y teulu oedd ei churtref. Nidooddyrnn swyddog neilldueiiig wedi ei apwyntio, ond y pen teulu. Efe oedd y propbwyd i ddysgu, y breuin i lywotb'aethu, a']- i Oif'l'ylr)Ll ac i wctidio dros ei deulu. Yr oedd yn fatii o vuaJ, a chanddo hawl ar feddianau ei b'diogaetli i TYNV a bawl ar eu bywyd o dan ryw amgvlehiadau. Mae eicrwvdd eu bod yn cadw y Sabboth ac yn aberthu, uc yn mhen rhyw gymaint o amser, yn enwaedu, cyn dr;.edd N-r orii(,-Ii \i, Ila(: t'li. Ycbydig mac yn wir sydd o son am gadw y Sabboth yu Genesis. Dywedir i Dduw orphwys ei hunau. ar y dydd hwnw, a darfod iddo ei apwyntio yn ddvdd neill- dnedig. 1'0 11a hnasai ond hyny, profit fod pawb ordd yn ei ofni efyn ei gadw \n sanctaidd. Nid 003 genym banes i Dduw sefydlu yr aborthau. Mae hanes yr aberthau yn wahanol i hanes y genym banes gosodiad y Sabhoth, ond nid oes dim hancs am ei gadwraeth. Nid oes genym banes am osoctiod yr aberthau, end mae genym banes am yr arferiad o honynt. Mae'r naill yn profi y Hall. Os cawd banes fod duwiol ion yn aberthu, a Dtlw yn gwenu ar hyny, galtwn benderfynu i Dduw ordeinio hyny. O'r ocbr arall, os ydyw Duxv wedi apwyntio rlmvbetb i tod, gall- wn beriderfynu fod pawb sydci yn ei Oi",Ii vii -alw tit hyny. Yr ydym yn penderfynu gan hyny fod y fatri- archiai i yn cadw y Sabboth, oblegyd fod Duw wedi ei ordeinio. Ar yr y iym yn penderfynu hefyd i Dduw selydlu yr abenhau, oblegyd fod y Pairia'chiaid yn aberthu. Yna nododd amrvw o amgylciuadau hynod cvsylltedig a'r ot'ucbwy bneth bono, megis troi Adda o Baradwys; gwaitii Duw yn rhoddi ei wyneb i AttfiM'ionrwnt—syt'?udiad j Efiocb. Fe ddangoowyd trwy farwolaeth Abel > farwolaeth yr hil ddynol. Dyma'r eyntaf a fu farw. Cyntafanedig marwolaeth, a chyntafanedig y nef- oedd befyd. Symudiad Enoch drachefn a brofa anfarvvoldeb tu draw i angeu. Sylwai iddo gael rhybudd yn mlaen Haw gan Dduw, ac iddo hys- bysu ei gyduabod am yr hyn oedd ar gymeryd lie. Gafodd ei gorff fyned yno yngystlll a'i ennid, trwy hyny profid adgyfodiad y corff. Nid oes i ni edrycb ar Enoch yu y byd lIrull yu eithriad i'r holl saint, and gwystl y caiff yr holl saint eu cyrrfi hwythau Amgy lchiad hynod arall oedd y dwfr dylif a gwaith Dnw yn myned i gyfamod a Noah. Yr oedd yn ddigon naturiol iddynt ar ol djfod o'r arch, ryw godi cwestiynau a dweyd, Nid oes ond 8 o honom, maer boll fyd o'n blaen, beth a wnawn, a ydyw o ryw ddyben planu gwinllanocdd, trin y ddacar, &c. ? o ran dim oedd eto wedi ei ddatguddio, nid oedd ganddynt un sail i feddwl na buasai dylif uiachefn, ond mae y Duw Mawr yn myned1 i gyfamod a hwy, ac yu dweJd, Pryd liali a medi ni phaid mwy. Amgylchiad hynod arail oodd gwasgar/a Babel, gafwad Abraham, befy cuiad yr enwaediad, &c., ond byddai yr adrodd lad yn l'hy iaith pe byddai i ni gaulyn y darlith- ydd. Dybenodd heb gyffwrdd a'r ddwy orucbwyl- iaeth eraill, gan addaw traetha artiynt pan geid cyfleustra. CYJIRO. = n. w »I »

IERLEDIGAKTHAU CREULON YiN"…

YMNODDWTIi GWLADWRIAETHOL.

CARIAD-VVXEDD GYMRFIG YN LLUND.IN.

[No title]

MANION A HYNODION.