Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Yr Amserau

This resource is free of copyright restrictions and is published under the Public Domain Mark 1.0.
Hide Articles List

4 articles on this Page

Advertising

I ADG.

News
Cite
Share

I ADG. PrydnaWn ddydd Ian y laf o'r mis hwn, cynnal- iwyd tea party yn ysgolJy Treftynon, er cynorthwyo yr Ysgol frytanaidd; at, yn yr hwyr, yr un dyrltl, I caed cyfarfod cyhoeddns ar yr un aehos yn nghapel Rehoboth. Llywyddwyd gan y Parch. Hugh Pngb, MostyD, (A.) yr hwn wedi sylwi ar natur y cyfarfod, galwodd ar aelodau y Philaruionic Society" i garni The Lord gave the word," a'r Parch. Evan LLoyd (T. C.) i areithio ar addysg. Sylwodd fod llawer o destunau teilwng o dan sylw yn y dyddiau byn, ac yn ea plith y mae addysg. Y mae yn debyg na fn erioed adeg ac y bu addysg mewn cymaint o sylw a gwerth, yn cael ei gydnabod in or gy fired inol; eto, y mae Ilawer yn teimlo oblegid diffvg addysg, ac yn colli llawer o fttnteision trwy fodyn hyw mewn cymydog- aethan angysbeil,y rbai pan ant i blitb dynion wedi cael manteision, a deiuilaut eu colled mewn gwirion- edd. Y ruae c&»«»«.raiud mawr yn niblich dynion, pa beth yw addyng j ltn y byddom yn son am addysg yr ysgolion dyddiol, y syniad cylfredin yw, dysgo v plant toe- rbifyddiaetb, dyna oedd ef broD n gvr ItJ ycbydig • •»1 pyd«* d«rll»n «<- .a erbyti byn. y mae wedi eangu llawer. Rhaid dysgn daearvddiaetb, morwriaeth, a llawer o gelfyddydau ereill yn yr ysgolion y dyduiau byn. Ni chewch bron vn U, iad ydyw yo dysgu llawer o beth, au bt!blaw f,Ilu a rhifo, eod y mae chw4neg mewn a ddyodiol na byn vna moridion ydyw addysg i i,nu allan alluoedd y plentyn, ac i gryf- hau v cyfr/w alluoedd. Creadur i'w ddysgu yw dyn, byddai yn greadnrrhyfeddheH addysg. Anhawdd iawn i ni gredu hyny. oblegid welsom ni aeb mewu maiut nad ydoedd Yn inedrn cryn lawer o bethao. Nid vd\in ui yn cymeryd golwg deg ar gymdeithas, ¡ c)ble»id yrydvm yo edrych ar gymdeithas wedi dysgu, ac wedi dysgu braidd heb yn wybod iddi ei bun. Pe jrwe'ecb un heb erioed gael dim manteision i ddysgu, fa synech; plentyn bob erioed gael dim mautais i ddvsgu deddfuu natur, fe fyddai vn fwy anwybodus ua;r anifail. Dyn gwyllt nuvvaith yn Germany, yn e lrveh trwy ffeaestr ar landscape bryd ferth o'i flaen, lie er ei fod yn Jmyl y fl'euestr.yr oedd yn meddwl yn sicr mai ar y gwydr vr oedd y cwbl wedi ei dynu; uid otdd ganddo ddim dirnadaeth am wlad o'i Haeo, ei fod Yll canfod g-olygfeydtl prydferth yn mhell oddi- wrtlio. Yr oedd wedi cael ei ddwyn i fynu mewn lie tvwvli er profi pa tqeittli. a ghi hyny arno Yn amser George I fe gafwyd baehgen g^vlltyn y coed- Mdd wedi i-r ,,n.a wc b ,ac dd oedd wedi dianc ryw ffordd i'r itnialwell, ac wed. mvned vn berffaith wyllt, ac fe'i dygwyd ef drosodd iV deyrnas hon; fe ymdrechwyd i'w ddysgu, ac fe ddysgodd gryn lawer. Y mae pawb fel yna, ond ft 1 v maeat vn cael eu dysgu gan hwn a'r llall pan yn blant. Y mae pob plentyn yH dysgu mwy o ened- israeth byd nes y mae yn ddeg oed, nllc a ddvsga bvth ar ol hyny yn y cylnod hwnw y mae yn d."su affwvddorion, wedi hyny mae yn dysgu eudetnyddio, -v mae ees pfentyn fel oes gwlad. Yr amser a aetn hebio, dvsgu egwyddoricn yr oeddvnt yn y deyrnas hon a thevrnasoedd ereill, ond erbvn hyn. y roatfnt vn dysgu eu defnyddio. Y mae barn y wlad wedi newid am ddysgeidiaeth i raddau helaeth. Y mae llawer cynvg wedi bod ar wella trigolion y deyrnas eir amset* Harri VIII. a Wm. Ill.; fe gollodd George I i I. ei g' ymeriad i raddau am ei fod yn fl'afriol i addvsg. Yr oedd llawer yu barnn y dyddiau hyny nad oedd ar ddyn i fod vn ddinesydd da, eisiau dim oud dysgn ryw greflt, ond atolwg, pa f"dd vr oeddynt oud dys?u ry'w grent, on d ato i wg- .pa f"dd yr oed<!ynt vn disgwyl )'r dynion nrin eu masnach lieb ddim nianteiiion ? Y mae dylanwad addysg ar gymdeith as vu bur a nlvvg- v mae pob teyrnas yn un cyfl ruawr ar ei ben ei hun mewn ystvr, ond y mae llawer o faii gfenghenau yn tarddu o'rcyn', fel y rhaid i chwi edrvch ar wladwriaeth v hobl yn cael ei gwneyd i fyny o .vahanol gvindeitliasau. Y mae dylanwad dvsgeidiactb ar berson un go! vii faor iawn. Y mae dvsceidiat'tli yn newirl shape corph dyn; darlleuwch wraith Dr. Prichard ar dviiiuu, n.c "1 newid gwedd ac edrychiad dyniuu; te ellwch •Id.arlicu rnaid dyn yn ei lygaid, Doetliineb j syddyn isr yneb y dt-allgar, ond Uygaid flyliaid sydd vn n?!)')? n b.vd." Fe e;i •>* h ddar'Ien dyu ? j )Si;<<,?t e't'yitf?; "'? .'?/ !?- -t!?"?')<.? vim \'??."i. i?'I ft/ ?:E! del'nydd o'i f.»«n, ond na c";ii'«dd fantvis i d.où a'r defnvdd hwnw i'r | golwg. -fefyd, nl!,c (INlaiiw, -ici dvsgeitliaeth i'w pan fod yn yn ymddygia iau eyfeiiiion. pan yn c'vfai'liH- i ymddyddan am bcthau buddiol, petbau llesol, pcthau lles"l iddyut hwy h'll e>d ddynion. Y mae miloedd yn cyfarfod at eu gilydd, ae yn treulio liawerll nosweithian i ddim dyben, am na cbawsant erioed ddim manteision; "dos JmaitÜ oddiwrth wr tlot, pan wypech nad oes ganddo wefusau gwybod- aeth." Y mae dvlauwad dysgeidiaeth ar gymdeithas deulu&'dd yn fawr. Edryclr.veh ar y tad dysgedig, a'r tad anvsgedig; y m'le gwai.an.aeth mawr rbwng y rlticnt dy»gedig a'r anysacd.g gyluu teu u O! fel y gallant dreulio nosweithiau diiyrus gyda u gil- vdd ond iddynt fod yu hyduysg mewn hanesiaetb, dyfud a hanciion yo mlaen i'r lnndd er addysg a di fvrwch cyllredinol; mvne d dros hanes g ruchwy!- iaethau L)uw yn ei rngluniueth, a'f oruwch lywodr aetli ar wahanol anicanion, &e. Hefyd, y mae dy 1, xy a,`(lysge;.cliaetli i'v" weled ar fasnach a gw!ad gan hyny, eyn.y«« »>ii £ r reswm am gadernid Prydain, yn perthyn ir ysglllio" yr ydym bt yn cwjltlojen sydd Yna c&nwyd, Iu jewrey is God known, '1 d ar y Parct.Mr awards. (B.), are?io arg?.n?d addJs a chr?fydd. Dywedodd y dylid bod g!.) tld I gar .bag cvmysgn dysgei(iitet? chrefydd yn »r- mod a'u gilydd; ac hefyd rhag eu gosnd y ;,ll fH- erbyn y Hall fel y pethau gwrthwynebe], a boH.d úYn mherliiynasol. I doylsd dilrio dysgeidiaeth trwy redeg i eithafoead o ochr crefydd; fe ddiclwn fod wtitliiau sel heb wyDomtcth, ond s;U oes dim crefydd. C'yn y gellii; gwadu yr ungenrbcidrwydd am ddysg- eidiaetb, rhaid pron y n gyiitiif ej hod "n Mrthwyneb- i I .r.11 I 01 ol ac vn groos i yr nyn na eliir, ac na wneir b th. Addefir nad ydyw dysgeidiaeth yn liauffodol i fvw, o herwvdd V mae yr anysgedig a'r annoeth yn byw; ond eis gellir o herwydd hyny wadu nad yw yn fanteisiol i fyw r anvsgedig a alara o herwydd ei ddilrv.ion, oud y dysgedig a ddioleh o heiwydd ei. fauteision. Y mae wedi eu cael, a phwy yo ti iawn bwyll aliaera nud vw dysgeidiaeth yn funteisii 1 i'r crefvddwr vn gystal ag Ù. Illasnllchwr. Byddiii hacru hyny yr un peth a dywevd lIJai UD\)bo>adb yw mammaeth duwioldeb. Hetyd fe ddylid bod yn oehelgar iawn i beidio gwadc y rbaidrwydd o gref- ydd trwy wneathur (fulries o ddysgcidiaeih. I'a beth mewn gwirionedd ydyw ymgiymu ger bron ti aliorau, a llosgi arogldailb, oud ffiaid.l edunaddid- i iaeth. Pa bith yw dyichafu a gwisgo y dys^-awdwr a fiawliau ac ag awdurdod i fa!Dti dros v pLint, yo neillrluol mewn ystyr grelyddol, ond gosod pechod worth ei draed, a'i ddyrchafii i orsedd y Duwdod ? Fe ddyliti bod yn oehelgar rhag eymysgu gormod ar grefvdd a dyfgeidiaetli gaoawer i bob un o honynt sefvil arei thirei hun. Nid crefydd vw dysgeidiaeth, a nid dysffeidineth yw crefydd. id bob aiuser y mwyaf dvsgedig yw y mwyaf crefyddol, ua'r mwyaf crefvidoi y mwyaf eyage,lig-, y mae s«aiianiaeili riiriigddyut, ac ua chymtrer y naill yn lie y luu. Crefydd ydyw gwybodaetli o Dduw o rail ei fudol, aetb, ei natur, a'i berfldtliiau, a'n rhwymedigaethau liinuu iddo. Dysgeidiaeth ydyw gwybodaetli o weithrcdoedd Duw, a'n rhwyniedigaeth yn fwyaf neiluiuid tuag at ein BLth v(lv% y gwyddiauau a'r celfau ond gwahauoi br.iwfi.idat: a wueir ar uatur ei hun; a plia bitli yw icitlieg oud gwybudaeth u wahanol ieithoedd y ddaear. Y mae dysgeidiaeth yn cynwys gwybodaetb o eilcuau iaitii, g w bouaei.li o rif a meSnr, gwyhodaclh o'r £ s. d.; ond nid oes dun crefvdd.yn v petliau yna. Y tnacnt yn wan tnol eto ran y uiod<!ion trwv v rhai y cyrhaeddir hxvynt; y Bib), yr Arglwydd Iesu yw cyfanvddwr yr ymofyn- yllJ crefyddol—gair Duw yw ei ff/ass look, fife a ofyn pa beth a ddywed yr Ysgrythyr, fel hyn y dy- wedodd vr Arglwydd, —eh wilt wch yr ysgrythyrau, y Bill!, a'r H:bl YII uni!{ yw lIyfr crefydtl J Prlltt:stlln- iaid, ond cyfarwyddwr yr ymofvnydd am rif a mesur ywy Tutor Assistant am servddiaeth, Newton — am beiiianwaith, Stephenson do y maent yn wahanol iawn vn eu hegwyddorion, eu gv»eithrediadau, a'u dytanwad ar y meddwl. Y m.ie dylanwad erefvdd ar yi- holl ddyn yn fewool ae allanol; meithrina du- edd yu ei enaid at sant'iddrwvdd, ae mae rhoddi tu- edd mewn dyn yn well na rhoddi y gvfraitli oieu a rnddwyd i ddyn erioed; ac y Tiine cyfnewid ei galou yn llawer rhagorach na cliytnewid ei vv.sg, A c. Y matt dysgeidiaeth yr ochr arall, i ddyn yr hyn yw rhwbiad i'r "firet" neu wareiddiad i'r Jlew; fe rydrl i ddyn wyiK'b ilyfn f'd lhwhiad i'r ga:f.'< at- fe rydd i'onedd- i;?d[)'wv.diJdoft?nwa,r?idui.i'r Ileiv, ?iid ni IW nh gali, ao ni p:¡rohe"a ne.vid ei galon. Ilelyd, y maent yn wahanol o ran eu bawliau; dywedir gan rai mai gan y llywodvaeih y mae hawd i ddysgu plant, ond dywed y gwiil'oddiaid mai gan y rhieni y ina« bawl i'w dysgu, o herwydd hwy a'u piau, a hwy sydd yn eti cynal, ite.; ond nid ties gau y llywodraeth nar l'lutui bawl i l'arnu dros y plaut tnewn pethau cref- yd-Jol; fe all y llywodraeth a'r jhieni wneuthur rlisgritl'iwyr o'r plant, ond ni allant wney dCristioaog- ior n honviit-i)i roddwn ddioleh am loud byd o grel- yddwyr llywods-aeth, na chrel'yddwyr y tadau. Os ywy llywodraeth yn troseddu y ddcddf a gyfyd oddi- ar berthynas y plant a'u rhieni. with gymeryd yr aw- durdod i'w haddysgu, felly y mae y rhieni o'r ochr arall yn troseddu y ddeddf a gyfyd oddiar berthynas y plant a'r Creawdwr, wrth geisio barnu trostynt mewn pethau crefyddol. Y mae crefydd yn ymar- ferol yn yr oil o honi; y mae pob rhan a changen o grefydd y n ymal-ferol; y mae ei holl athrawiaethau fellv, nid oes yr un o honynt yu cael eu gosod allan yn y gair dwy fol yn olygiadol, ond fel pethau i'w har- ferycl, ond nid felly pob rhan o ddysgeidiaeth. Y mae llawer rhan ddansoddol a golygiadol na ddyg- wyd eto i ymarferiaeth y mae crefydd a dysgeidiaeth fel dwy ffynon lawn o wahanol ddyfroedd, a (Mifr- hant wahanol ddyffrynoedd. Y mae crefydd yn llawn o ddwfr y bywyrl, yr hwn a dardd o orseddfainc Duw a'r Oen i fywyd tragywyddol, a'r neb a yfo o bono ni sycheda yn dragywydd. Agorwyd hi i bech- od ac aflendid, ac y mae yn agored bob awr o'r dydd a'r nos i'r sychedig i yfed o'i dyfroedd, ac i'r aflan i ymolchi; ond y mae dysgeidiaeth fel ftynon i'r rhain sychedant am wybodaeth, yn taflu i fynu ei dyfroedd arianaidd yn wahanol ffrydiau o'r newydd yn mysg dynoliy w; ac y mae miliynau yn cael eu disycliedn ,rn41-ti,I1-1"il-- -]1 1 --11.1. ""i 1'0. enydd ir neb a yfo o'i dyfroedd hi. Yma y ceir di- wylliant meddyliol, ae y mae yn rhoddi iechyd i'r byd, ac y mae yn dwyn llawenydd i'r bvwyd, ac yn adgyf- nerthiad i ymdawelu o barth tynged yr enaid aiifarw f>l.—dos dithar. a.c yf o'i dyfroedd, i'r hwn ni roddwyd ffafr ganji);-tuiie. Ti elli t'yned allan i'r byd, a chael dy hun gartref yn mhob man, oblegid y mae dy gyf- eillion bol) amser o'th gylch yn cynal cymdeithas ddoeth a nielus a. thi; y mae natur, lieuafiaeth a chrefydd o fewn dy gyrhaedd, y mae teyrnas y mor- grugun, gweithredoedd dyn, yr enfys, a etiofnodion cerddorol, yn cyuyg eu lletygarweh i ti. Ni d lylai y dyn beidio bod yn grefyddwr er rnwyn bod yn ddysg- edig, ond fe ddylai fod yn ddysgedig er mwyu bod yn grefyddol; fe ddylai dysgeidiaeth wasanuethu cref- ydd, yn hytraca na chrefydd ddysgeidiaeth. Crefydd sydd i eistedd ar yr orsedd, i wisgo y goron, i ysgwyd y deyrnwialen hi ydyw y frenhines, ac y mae dysg- eidiaeth fel Maid of Honour wrth ei thraed, i wein- yddu iddi, ac i daiu humane, o'i blaen. Yna gwedi i'r Cur ganu Worthy is tha Lamb, areithiodd Y Parch. M. Lewis, (A.) ar y ddyledswydd o eangu moddion addysg. Yr ydym yn arfer dweyd am ddyn, 1 mai efe yw gogoniant y byd isod, ae ni a allwn cbwanegu mai gogoniant dyn eto yw y cymwysderau —v galluoedd hyny sydd ynddo i dderbyn addysg, a gogoniant y galluoedd liy'ny yw, eu bod yn gwneuthur iawn ddefnydd o addysg: er fod yr holl ddrygau sydd yn y byd wedi dyfod i'r byd trwy ddyuion, eto, rhyw le rhyfedd fuasai y ddaear yma hebddom rhyw ie rhyfedd oedd y byd cyn creadigaetli dyn, pob peth yn liardd a phrydfertb a gogoneddus iawn, ond nid oedd dealltwnaeth i fwynhau yr olygfa. Fe allasai yr haul ddisgleirio, a thywallt diluw o oleuni ar y byd, a'r lloer gadw ei thymhorau yn rheolaidd, oiid eto wediy cwlJI, ni fuasai yma yr un meddwl i adna- bod tad y goleuni, a gweled prydferthwth ae arddercli- O'jrwyddf y golygfeydd. Fe albtsai fod y saith serun a'r oxion vn ntvsg laniptiu y tlurtaien, eto fod y byd heb neb allasai geisio yr hwn a'u gwnaeth. Fe all- asai fod y mdr a'i gvilawnder yn rhuo ei donau heb neb ar ddaear yn &lluog i d?ilvn syniadau priodol oddiwrth F olygfa, ac i adnabod y D?w sydd yn eis- tedd ar y mfeiriant fel gwr ar ei farch, ac yn ei yru fel v myno a iirewyllau ei awelon, nes y by ddo yn vmgynddeiriogi. Ni fuasai y byd yma lieb d lyn ond cydgasgliad o rvfeddodaa auian yn eu prydferthwch. heb un llygaid i'w gweled ond y mae y dyn sydd yn gwertbfawrogi golygieydd natur, yn gweled pry dferih- wcli a gogoniant yn ngwaith ei Greawdwr. Daeth y dyn cyntaf i'r byd yn wybodus, ac un o'r gorchwylion cyntaf a gyflawnodd oedd enwi y creaduriaid yn gyl- atebol i w natur, ac yr oedd yn rhaid cael athronydd i wneyd hyny. Yr oedd Add yn addas i hyny, er ua fu yn derbyn addysg fel y mae dyn yn derbyn a ldysg vn ein dvddiau iii,oiid ni chlywsoin lod y creawlwr yn beio ar ei w ai th, ond ni ddaeth neb erioed i'r byd fel efe; fe ddaeth pawb wedi hyny fel lhvdn ft-yn gwyllt efe; fe ddactli i bviiv fei gv. -yllt o ran ei ddvsgeid:.aeth: fe ddaeth n wybodus ar 01 'J,Ù iJ)tl ¡,¡ü:l,'Îtt felly ?u ganwyd. Vr w>\ f testuij, set y cidvie(isv,d o I deaila "y ugJiyit-ilLou y testuii, dd_yiedswy Jd o eangu moddion addysg; pa un ai ceisio lhagor o ad lysg yw hyHy, ai ynteu eangu defnyddioldeb y ? moddion' v,](i trwy roddi gweH cynorthwy iddvnt. Y mae amryw tfyrdd trwy y rhai y mae add- vs? yn cael ei weinyddu i ddynion dyna yr ysgol gyntaf y mae pob dyn yn myned iddi yw ysgol yr ael- wyJ; nid oes yr ua dyn nad yw wedi bod vn bono, ?na'runiiaddy-?,goddi?v%bethN?i)(Idi. Fedtivwediraiii ambell i ysgo1 pan y byddo y bachgen wedi ei gadael, ni ddvsgodd efe ddim yn yr ysgol, ond ni ellir dweyd hyn am ysgol yr aelwyd os na ddysgodd i ddiwydrwydd, fe ddysgodd segura; os na ddysgodd i ufudd-dod, fe ddysgodd wrtliryfel ac auufudd-dod os na d,}ys:!odd bllrchu Duw a'i air, a'i ddydd, aÏ FibI, fe ddysgodd regi: os na ddvsgodd l'olianu. mae yn debyi iddo ddvsgu cablu—fe ddysgodd rywbeth yn ysgol H aelwvd. Y mae llwyddiant pob plentyn mewn ysgolion ereill yn dibynu ar fel y daw trwy dymhor vsgol yr aelwyd, yno y mae hadau cyntaf ei gymeiiad yn cael eu hau. Os trown i cdivcli ar brif gampwyr drygioni, ac olrhain en dechreuad, ni gawn j aHau eu bod wedi d,u y gwersi cyntat yn y?gcl yr ochr aral!y-'n? ? groug?-yd ^eu rl)ieiil felly o' d\mon da wedi cael e'u hau yn ''lT j\d.'r1D\; I ysgol arall sydd genym, yw yr ysgol Sabbothor; y mae Hawer plentyn yn ddvledus i bono am yT addysg- iadau crefyddol cyntaf a gafodd. Y mae y r]Hem hyny fedr weled y plant yu myned allan i chwareu ar (kJd yr Arglwydd, pan y mae cylfeusdra i ddysgu gair Duw yn rhad, yn euog o waed eu plant; ac y mae y bobl fedr t'yned i'r ysgol Sabbothol trwy ganol I niler o biant yn chwaieu, beb wneyd eu goreu i'w cymhell i fyned gyda hwy, yn gyfranog o ddinystr y eyiryw, ac mae fod rhai dan cin gofal yn yr ysgol, a nmau heb wneyd ein goreu i argraffu gwertli civfydd a rhinwedd ar eu meddwl, yn euog o esgeulusdra i wueutJllIr daiOlli. Yr ydym yu gweled engrailftiau o blant weithiau, eu boil nid yn unig yn medru darllen a deall, a chofio, ond hefyd o gymhwyso rhanau o'r Bi bl at aingylehiadau neillduol. Aeth gwr dyeiiiir unwaith i sefytlliad y Mud a'r Byddar wedi bod yno yu syn, gofynodd yrathraw iddoysgrifenu rhyw oiyn- j' iad ar y nitu-, er Illwyn cael ateb gan un o'r plant, ys grifenodd, "Beth yw yr aclios eich bod chwi yn fud a byddai-, ;ao yr wyfíi yn gallu siarad a chiywed ?" YYele eneth feclian yn dod yu itilile-ll Re o dan y gofyiiiad. 0 Dad, canys felly v rhyngodd bodd i !ti." WcI.yropddyuanmItOjbliunduwinyddroddtj ateb gwell, na gwneyd eymwy.-dad IlIwy priodol i'r ad- nod nag a wnaed gun yr eneth facli. Y mae craffus- rwydd mewn plentyn, y mae yn werth planu a hau egwyddorion gair Duw yn eu mynwesau, ac yn eu calonau. Ysgol arall yw yr ysgol ddyddiol; yn yr ys- gol Sabbothol, pethau crefydd yu unig a ddysgir, ryw gymhwyso erbyn y byd sydd o i naeii tu draw i BU^IU ur Lieuu onu am yr ysgol ddyddiol, yr vdvs yn dysgu pa fodd I fod yn ddyn yu y byd hwn hefyd y mae'rysgol Sabbothol yn at hrofu rad, y nine hi yn cynyg ei gwin a'i liaeth heb ariau ac heb werth ond am yr ys*gt>l ddyddiol yum. eotiwch am yr athraw, inai I Hid J SabLuth y mae ef yn ei gysegru at y gwaith, ond y clnve' diwvnod. Y mae wedi myned i yost a llafur i gymhwyso ei hun i lanw y swy'id, y mae yn cysegru ei holl amser a.'i lafur, a'i dalentau i'w chvi- lawni. Gan mai dynyw. rhaid iddo gael ei gyrial; liid ydym mor In cus a cliael anirelion i fod yn athrawon. yu rhai fedr f w heb ddillad ac ymborth, ond yr vd- ym yn cael dynion, ac fel y eyi'ryw y mae yu l'hail iddynt gael eu cynab—rhaid iddo gael yinborth a dillad, ac os yw yn ddyn a chwaeth at lenvddiaeth. rhaid iddo gael ilyfniu i'w darllen, ac i gadw ei bun yu mlaen ar ei ysgoiheigion. Yn awr, nid oes uaa athraw yr YsgoI FYytanaidd ddim i (I v peth- au yma ond yn unig taliadau y rhieni. el, beth os bydd y rhieni yn riiy dlodion i dalu Os fen. v y Gymdeithas hon NN-ecti ei jiawb eu plant iddi. Dybynir ar daUa.lau rhieni a chvfralJ- ia.Iau cyl'eiliion dysgeidiaeth yu y dref vma, ac hit ddymunwn ddweyd er eich cymhell oil i •" vfranosri at yr it. 1el iiii sydd yn cvfranu a rvdd addysg radiawn. ac addysg oleu. Y o hwv^ i eiiwi ystvned llyn; a pinvy bvua- svdd vuia bael ¡, i1!n, ?. yn dymund cyt-?ustra i ?i.?.a d?<?i cr lledaenu addysg, tanys.?nhed at vr \'?.?? h,.n v mae moddmn ..ysnei.h?? ,?.1 ?j vdvnt vn 'v'tiref jlion; nn ydyw, ystal'ell ddarllen. Nid <? 'y?? l' 'inyitydi?,ymaehyuYnt?thrhvleJJhW! y divf I.?L gY1llHiut él ??.?.?. Xivst.nr??,,i?. >.a phentrof yndei'wn?o'r p'.w pe. trel, ?s.. .M yno?.?h'?. Hpt\<),,ud oe6vu? gymdeithas leuyddol, nae unrhvw sefydliad i weinyddu addysg i ddynion mewn'oed, ar wahsn a?"J8o grefyd lol. Dyiuunwn ?iw sylw y cyfarfod ? "Yu, tuag at foesoli y d.?f. ac ?r s?oud vpetlmu sydd yn aehosion cwvno yu dref. Mi ddynmnwu eich anog i gyilawin y duvledswvdd hon" fel dyn- ganvyr, moesKarwyr, gwiadgarwyr, a rhai vn caru (!ref.V-!d NilAb Duw. Yna gwedi i'r cor gnnu "Awake, awake," rhodd- odd parclois anogaeth daer i'r gwrnu- Jawyr i gefnogi yr Amserau dywedai ei fod vn ei r Ityried fel un o brif foddion gwybodaeth;jt?' !*od .v Newyddiadur Cymreig ?<??M/ mai ere, Y ewyddíadur yn arbenigol; ei lod yu cyfnQai] mwy o oleuui, addysg, a gwybedaeth mewn bMit? ion gwladol a chrefyddol, ua'r un cylchgm' Cymreig arall; oLerw?dd byny fod yn ddyds" ar bob Cymro ei gefnogi. • Yna gwuaeth y Parch. Samuel Roberta 1.. brynmair, ychydig sylwadau ar y ddyledswy o ystyried y dyddtau gynt, a chwilio y Bibl," y rbM oeddynt mewn synwyr, ffraetbder a hyawdledd, yn ail i'r eiddo Solomon, Pedr, a PhauI; ond gan fod yr adroddiad eisioes wedi myned yn faitb, er i mi dalfvru llawer arno, ofuwyf ua oddef terfynau yr Amserau ei roddi i fewn yn y rhifyn presenol. Gwedi i Mr. Roberts eistedd, cauwyd "Awake, Jiolean lyre." Yna cyuygiwyd fod diolchgarwch y cyfarod yn cael ei gytlwyno, yn laf, i foueddig- esau y dref, y rbai oeddyut wedi gwasanaethu mor tiyddlon a chanmoiadwy yn nbrefniad y Tea Party yu 2il, Diolchgarwch am fenthyg y Capel; yn -'3\dd, Diolchgarwch i'r gweinidogion am eu hareithiau, a r cantorion am eu caniadau; ac yu 4ydd, i'r cadeirydd am ei ymddygiad gweddus yn llywyddu y cyfarfod. Yr holi bexiderfyniadau uchod a eiliwyd ac a gadarnhawyd yn unfrydol. A gwedi i'r cor ganu yr lial,eiiiiah Chorus," a Duw gadwo'r Frenhines," trwy ddeisyfiad, ym- wasgarodd y gynulleidfa, wedi eu llwyr foddloni, gan dystio mai buddiol ac anhebgorol yw addy sg. ELEAZER JONES. .■ ■

fy TYWYSYDD A'R GYMKAES;

[No title]