Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
19 articles on this Page
At ein Gohebwyr. I
At ein Gohebwyr. 1). W. o ESYLLT.—Dywed ein gohebydd ei fod yn dftl yn dyn at yr oil a ddywedodd ;—fod ehwedlau aniddiffynol Myfyr yn ysgafnach na gwegi :-foù Myfyr wedi ymdrechu gwneiul anghyfiawnder ag ef inewn achos nad oedd ganddo liawl i ymyryd diin ag ef:—iddo dyhied unwaith fod Myfyr yn feirniad cyfiawn-ei fod yn gwybod yn avT mai efelvehiadau gan mwyaf ydynt ei gvfansoddiadau batddonol-ei fod yn vstvried Oadair Glenydd Taf in or urddasol ag y gallai GorseddOgion y Maen Chwyf ei gwneyd :fod rliai o brif-feirdd Gwent a Morganwg yn cyfansoddi ar y testun :— fod gair oddiwrth Eben Fardd yn ddigon i ddistewi mil o fath Myfyr :-i)ù i'r Gorseddogion groesaw i'w dynu ef dnty gynffon eu sarph, a'i gau o'u oys- tadleddau,-y byddai i hyny arddangos eu liofn, eu heiddigedd au hurtweh &c., itc. AD MUSIGUS.—Y mae ein gohebydd yn cadarnhan i Mr. Stephens amcanu drygu y Cannhrodydd Cymreig," yn ol ei addefiad ef ei hun yn yr Amser- au am MeheÜn 1,1, lüL Tystia na buiddo weled ond un o lythyrau Mr. Stephens cyn iddynt ym- ddangos yn yr Amserau. Dywed i Mr. S. ei herio i ddadl ar y "pmnpau a'r wythauac iddo yntau gymeryd y ddadl mewn llaw-i Mr. S. ysgoi y ddadl, ac addaw sylwi yn annibynol, &e. Os bydd iddo wneyd liyny yn gyhoeddus dywed ein go- hebydd y bydd iddo ef fod yn ddvu at ei air. GREENLANDER.—Y mae ein cyfaill o'r Gogledd yn dwrdio "Gonei'twr" a I- Gorvyiiiitive 0 Arvon" yn erwinol, am iddynt ddefnydclio cynifer o eiriau Seisnig-dulleb raor glogymog-cyfeiriadnu mor anfoesgar-a bygythion mor blentynaidd. Y mae yn drugaredd i'r ddau na ddaeth ysgi if yr hen wr i law cyn i'n colofhau gael en llemvi, pe amgen yn siwr i chwi hefyd," cawsai ei chyhoeddi I TANYSOMFIWI;.—Rhaid i'r gohebydd wneyd "p,"ora gallo" gyda'r hyn a gylioeddwyd o ysgrifau Gon- estwr" a Gorvyniawc o Aryon," o barth gwobr- wyael yr Awdlau yn Xerpwl." Os cyhoeddir y li- waneg ary ddadl hon,rhaid gwneyd hyny drwy ryw gyfrwng arall. W. W. (Pentriietli).-Gall ein gohebydd ymgysnro, byddis yn sicr o gyfyngu ar y dadleuon yn y rhif- ynati dyfodol, a felly ceir ychwaneg o le i lianesion er cyduno a. ceisiadau nifer luosog o'n derbynwyr. YMNEILLDUWR (Bryn Llewelyn).—Digwyddodd ein gohebydd ddyfod ar ein gofyn pan nad oedd ddi- chonadwy i ni gyclsyiiio a'i gais efallai y dygwn gynwysiad ei lythyr i sylw ryw bryd eto mewn n'urf arall. MOKYDD AP MEIRIG.-Dylai ein gohebydd ymofyn yn fanylach gyda'i a.thraw-gall ddyfod yn fcistr ar ei waith drwy ymarfer; nid ydyw yr ebiaith doniau fal hufan'' a'r cyffelyb yn rhai dewisol. CHAGIRAS.—Gan nad ydym yn ewyllysio cynyrfu dadl ar achos mor ddibwys, efallai na thramgwydda ein gohebydd wrthym am beidio cyhoeddi ei lythyr diweddaf. LLYQOTWR.—Gwelli'n gohehydcl beidiorhyfygn sengn tir cysegredig pobl y V fawr yma, rhag ofn i ryw ddyolydd dybied fod "fforchogiad" yn ei ewin. Ar LLEWELYN.—Dymuna ein gohebydd gael gwybod, "pa enw ydyw gwir enw barddonol y Parch. Morris Williams, Amlwch ?" W. B. (Conwy).—Y mae genym amryw ysgrifau ar y pwnc y cyfeiria ein gohebydd ato. Cyhoeddir rhai o honynt yn fnan. TWMI Y ConLAH A.I FEIB.-Byclded yr arfynegwr am- yneddus, gwneir defnydd o'r -1 gynadladd cyn liir. DEWI MSN, A CETHINFRYN.—Buasai yn dda genym allu cyhoeddi y caniadau yn eu "hadeg,—y maent erbyn hyn ychydig allan o arnseriad priodol. HANK si ox.—Yr ydjan yn dra diolchgar i'n gohebr>-yr hanesyddol am eu lfyddlondeb. Y mae yn ddrwg iawn genym ein bod wedi gorfod gadael dros ddau ddvvsin o XcwydJion Cymreig allan o'rrhifyn liwi) cant ymddangos yn ein nesaf yn ddiliael. DERBYNIASOM nifer luosog iawn o ohebiaethau ar wahanol faterion er pan aeth ein rhifyn diweddaf i'r wasg. Cant ein sylw cv-cynted byddo modd. MCEBRILL.—Nid ydym wedi cael hamdden i edrych yn fanwl dros yr ysgrif; os tybir fod ynddi rywbeth y byddai ynfuddiol ei gyhoeddi, ca ymddangos. YIIFUDIAETH.—Y mae genym amryw ysgrifau ar y pwnc liwn. Cant ymddangos cyn hir. NIX:AX.—Yr ysgrif yn rhy faith a phigog rhaid tal- fyru ychydig arni, a lleddfu llawer. GLAX AFOX a angholiodd anfon ei wirenw, felly hefyd ysgrifenydd hanes "Claddedigaeth Maban.
TELERAU.I
TELERAU. I Am flwyddyn, 15s., am haner blwyddyn, 7s 6c. am chwarter,3s. 9c.; i'w datil yn mluen. J'r rbai y byddo yn anghyfleus iddynt dalu am chwarter,gall- ant anton am tis neu chwech wythnos ymlaen. Cyfarwydder pob archebion (orders) am yr AM- BERAU, ynghyd a'r rhag-daliadau, i "Mr. John Lloyd, Anuerau-offioe, 17, Queen Anne-street, Li- verpool, i'r hwn y mae yr Archebion ar y Llythyrfa (Post Office OrdersJ i gaol on g>vneyd yn daledig. Er mwyn hwylusdod gydalrriiagulaliadiu, a rlioddi mantais i bob un wybod pa bryd y bydJant vn (I(IY- edus, aing.inir y papyr olaf ontl un () bob rhag da I- iad naewn amlcn felen, yn lie un well a chotier idai y papyr nesaffv '-l vrolaf,o'f na adnewyddiry taliad cyn cyhoeddi y papyr canlynol. Dymunir sylw neiilduol bob Derbyniwr at byu.
GAIIL AT DD.YBT.LENWYR YR…
GAIIL AT DD.YBT.LENWYR YR "A^FSERAU." "Blwyddyn newydd dda i chui," g\feillion a charedigion, oil a phob un. Byddwcb oil wedi gweled ei dechreuad cyn y darllenoch hyn, o Iciaf ein holl ddarilenwyr yn y wlad. Y mae genym y dywenydd o hysbysn, gyda diolcligarwch, na bu ein cais atoch am gynhorthwy i helaethu taeniad yr Amserau drwy luosogi ei dderbynwyr, yn hollol ddiff'rw) th. Somwyd ni yn hytrach yr ochr oreu. Yr oedd amryw bethau a baient fod ein hofnau yn gryfach na'n gobeithion y pr3d liyny; ond yn awr y mae yr ofn wedi cilio, a'n gobaith ar ei uchel- fanau. Derbynied ein cyfeillioa caredig a ym- drechasant yn y peth hwn, ein diolcligarwch calonog am hyny, ac am eu cynghorion M'u cyfar- wyddiadau caredig i ninau. Yr ydym wedi arfer raoddiou eOTeithiol i wneyd yr Amserau yn fwy adnahyddus yn y Dywysogacth nag y bu o'r blaen, a disgwyliwu yn hyderus drwy hyuv, a chyd- ymdrecb barliaus ei gyfoiliion trosto, y bydd yn fuan yn sefyll ar dir Ilwch nag y bu hyd yma. Y mae llawer o ngeiniau. rhai cannoedd, wedi eu hychwanegu at niter ei dderbynwyr, cr v pryd vr ymddangosodd ein Anerchiad hyd yn awr; ond eto y mue lie i helaethu a chynyddu liawer iavin imvy, Bydd v rhifyn hwn yn treiglo ymailli un maen tramgwydd mawr oddiar ffordd ei hvyddiant,-y dadleuon br.rddonol a cherddorol. Yr oeJd yu peri i ui Hinder mawr er ys talra hir: cawsotn lawer trinfa lem a chwerw gan oliebwyr a derbyn- wyr o'u herwvdd. EwyJJysieOl yn fawr wneyd' uniondeb aphub uu o'r pleidiau, drwy aJael iddynt draetbu eu evniadau allau, wedi iddynt ddeelirou, fal na byddai gan y naill ruÙ Hall le i achwyn ea bod yn cael cam; ond er hyny cernodid ni gan y ddwyblaid yn fynych am bleidgarwch, raeddynt hwy. Bydd terfyniad y dadleuon hyn, nid yn unig yn ymwared mawr i'r Amserau, ond hefvd yn drugaredd fawr i'r dadleuwyr eu hunain, oblegid y maent wedi myned i'r ysbryd a'r dull hwnw, rai o honynt beth bynag, na aIlant lai na niweidlo eu medayliau wrth ei feithrin. Gweiir hyn mewn ambell lythyr a ymddengys yn y rhiiyn hwn. Ond y mae y cwbl trosodd weithian: cymerwn ofal o hyn ailan na chaiff y dadleuon hyu fyned un cam yn mhellach; nag unrhvw adadleuon o'r fath redeg mor bell ag i flino ein darllenwyr jQpd hyny. Os ewyliysia ein eyfeillion sy hofi' ganddynt ryfel, gael y lien a addawsom, ac os ceir y nifer a nod- wyd o dderbynwyr, bydd at eu gwasanaeth. Buant yn achos o golled fawr i'r Cylioedtlwr, drwy ddiflasu nifer o dderbynwyr ffyddlon mor fawr lies y i-bodd ent yr Amserau i fyun, Os digiant wrthym am ddywedyd fel hyu, nid oes genym ni trior help, angenrhaid a osodwyd arnom. Y mae amrvw o n lien gyfeillion yn troi atom yo ol, wedi cael ar ddeall bod y dadleuon crvbwylledig i derfynu, a hyderwn y dilyna y gweddill eu hesiampl. Dealled ein eyfeillion hefyd, na ellir o hyn allan roddi cymaint o le i /ieirniadaethau ar gyfansodd- iadau eisteddfodol chwaith: y mae cynifer o fan eisteddfodau yn cael eu cynnal yn Nghymru y dyddiau hyn, fel nad yw yn ddichonadwy cvhoeadi pob un; orid gwnawn a aHom mewn oyich rhe- symol. Nid yw eifcteddlodau bychain lleol o i nemawr ddyddoideb oDd yn y cylchoedd liyuy vn !| uuig. Yinfireeliwti, hyd y byddo 3-nom, i wasanaetlm a boddloiii ein darlienwyr oil: daliwn sylw inanwl ar ysgogiadau ac helyntion cartrefol a tlii-anior- acliosion gwladwiiacthol ac cghvysig, ac i roddi hufcu yr boll aijig., letilidau hyny yn ein hadrodd- ion wythnosol. Os gwirioneddir y disgwyliadau cyffredin yn nigwyddiadau 1852, bydd yi- Ainserau yu llawer mwy dyddorol i'w dderbynwyr nag y bu erioed o'r blaen. Pa fodd bynug aiD hyny, bydd y flwyddyn yn sicr o fod yn un bwysig a nodedig yn liancsvddiaelli v bvd ai- clyn hwnw nltd yw yn gofalu dim am wybod helyntion ei oes, nid yw oud cytuhar i'r anitail; a chenedl o bobl ddilVaw ae anwybodue fel hyn, priu y geilir ei bystyried yn mhob ystyr yn genedl wareiddiedig: ni all fod ya genedl oieueiig. Addefir yn gyffredin ddarfod i'i- Amserctit wneyd ei ran yn dda i gyn- hyrcbu teimlad o weith y wybodaeth hon yn y Dywysogaeth, ac fel cyfrwng i'w throsglwyddo i'w ehyraedd. Y mae yu hyfrydwch a chalondid mawr i ni, ar ddechreuad gyrfa Hynyudol newydd, i wybod na bu ciu hymdrechiudau vn ofer a diffrwyth: golii ltyny, yulavvenha yr Amserau fel cawr i redeg yr yrft sydd o'i then; a gobeitliia y caiti' lewyrchu i lawer pctbell a chiJfacil eleilÍ, lie na chyrhaeddodd ei oleuui or blaen. Dymunem allu gwneuthur yr Amserau yn bob petli i bawb, y n y pethau a berthyn yn briodol i newyddiadur. Nid gwaith priodol newyddiadur ydyw trafod a dysgu athrawiaothau gair Duw, oddieithr ar achlysuron neiilduol; ei waith ef yu benaf ydyw gwylio ar, a hysbysu ysgogiadau rhagluniaeth y Goruchaf, yn niysg meibion d) nion; a cbofrestru helyntion gwladwriaethol a chym- deiihasol y byd. Fertbyn iddo yn ddiau drafod helyntion ac ysgogiadau eglwysig a chrefyddol, yn gartrefol a thramor, oblegid en bod yn rhan, a'r rhan bwysicafyn ngoruchwyliftelhau yramseroedd: ond ni wedda iddo ef ymyraeth nemawr a phethau ysbrydol crefydd; dylai y pethau hyny, hyd y geilir, gael eu cadw ar wahan, fel patllal1 sanctltiJd a chysegredig: nid ydynt nn amser ya ymddangos yn eu lie priodol eu hunain yn nghanol pethau sydd raid iddynt o angenrheidrwydd gael He mown newyddiadur. Ar yr un pryd, diswylir i newyddiadur Protestanaidd ac Yinneillduol fel yr Amserau wrthwyuebu Pabyddiueth a Phuseyactb, a chyhoeddi ac amddiflyn egwyddorion Vmneill- duaetb, mor belled ng y daliant berthynas a cny. sylltidd crefydd a'r llywodraeth wladol. Y mae a wnelo y pethau hyn yn uniougyrcliol â'l1 rhyddid gwladol. Yn ddiweddaf oil, dylem ddiolchus gydnabod ilaw ddaionus rhagluniaeth dclwyfül yn y graddau helaeth o rvddid a fwynheir genym. Edrychwn i bob gwlad yn Ewrob yn mron, a plio. beth a wclwii? Caethiwed, trais, a gormes yn llywodraethu a llaw gref, ac a braich estynedig. Y wasg a chadwynau tynion am ei gvvddf— wedi ei thagu, fel na all lef- aru. Nicolas o Rwssia, Joseph o Awstria, Pio Nono o llufain, ILHnba o Naples, a L, Napoleon o Ffraine, wedi ymuno a'u gilydd i fod yn grogyddion iddi. Ni wyr y gwerinoedd truenus yn yr holl wledydd, ddim beth yw rhyddid, ond mewn eaw a hanes yn uoig. Bwytant fara cystudd, ac yfant ddwfr blinder: dihoenant mewn caethiwed, tra vr ydym ni yn mwynhau y rhagorfreintiau gwerth- iawr o feddu tafod Thytltl, pin rhydd, ac argraff- wasg rydd a gallwn drwy y pethau hyn hyderu y cawn cyn hir eglwys rydd hefyd. Byddwch wych,
FFRAIXC.
FFRAIXC. Crybwyllem yn ein rhifyn diweddaf am y ddeddf {decree) a i-odclai Louis Napoleon, yn gorcityrnvn ailtudio cynifer o'r dynion a garcharesid, ac a ollvngwyd allan ar yr amod o beidio uiyned dros ryw derfyn priodol o'u cartrefleoedd. Ymdclengvs fod yr ormes ddeddf hon yn awr ar gael ei riioddi mewn gweithrediad ar 1700 o'r cyf'ryw, yn gystal ag ar 500 o bersonau eieill, y rhai a gyhuddir o fod rywbryd yn aelodau o gymdeithasau cyfrinol. l'r dybeu hwn, y mae deddf arall wedi ei cby- hoedai, yn caniatau yr ariau augenrheidiol i ddwvn traul eu halltudiad i Cayenne neu Algeria. Y mae yn eu mysg amryw gynnrycliiolwyr, a llawer o wyr eyfrifol a pharchus ereill, y rhlli a alltudir fel hyn oddiwrth eu teuluoead, eu perthynasau M'U eyfeill- ion, heb un prawf cyfreithiol ur eu hachos, ond yu uuig yn ol ewyllys unbenol a threisiol y gormes- deyrn a'i weinyddwyr. Dywedir yu y Consiitu- tionnel, fod y Pab wedi anfon llythyr at ei Neges- ydd (Nuncio) yn Paris, yn yr bwn y mae yn mawr gymeradwyo gweithrediadaii ei fub Napoleon. Yr oedd llawer o'r dynion a gyraerasaut Y,-ii lied airjlwg mewn ymdrechu lledaenu egwyddorion gweriu iaethol, wedi pendcrfynu ymliido i Monte Video, er niwyn sefydlu trefudigaelh yno, ac i fod o gyr haedd dialedd y llywodraeth. Ond y maent wedi eu siomi yn eu liamcan, caoys gomedda y llyw- odraeth roddi teitbeb (passjiort) i neb, pwy bynact fyddo, i fyned i unrhyw wlad estronol. Yr oedd plaid gref o ddiwygwyr yn eglwys Ba.b- aidd Ffrainc, er ys cryn amser bellach, yr hon a wnaethai gryn lawer o welliant yn y llyfr gweddïal1 arferellig yno; ac er flld y Pab yn en condemnio am hyny fel sismaticiaid, ni chymereut arnynt ei glywed. Ond yn awr, y mae rhyddid crefvddol wedi cyd syrthio a rhycldul gwladol, ar yr Sfed cyfisol, a gwaherddir yr arferiad o'r llyfr gweddi diwygieaig mewn rhai o'r esgobaethau yn hollol; a diau y cymer yr un peth le yn yr esgobaethau ereill. Fei hyn y mae Napoleon, fel y dywedai y Pail am dano, mab teilyngaf yr eglwys, wedi gwuredu cymdeithas a chrefydd," trwy roddi nUalra ar ryw fesur o ddiwygiud yu yr cglwJS B&baidd yno. f'r '11 J,. Y mae cyfrifon y pleidleisiau yn yr etholiad o Louis Napoleon i lod yn Liywyud am ddang mlynedd, raor belled ng y maent wedi eu gwneyd i fynu heddyw (dydd Mawrth), yn rlioddi rriwsafrif anferth iddo, nes y mae ei Ldeidwyr yn lhyieddu weled cymniut yn ei ddewis: nid oodd neb o honvnt, meddir, yn disgwvl y fath beth. Yn ninas Paris, pleidleisiodd 100,700 o'i hlaid, a 95,507 yn ei cil- byn. (Yu Rhagfyr, 3 348, ar ci etholiad blaenoro), y niter yn Paris ydoedd, Napoleon, a Caraignac, 95,507: sef yn union I-I, Tin faint ag sydd yn awr yn erbyn Louis Napoleon.) Yn ol yr hysbysiadau a dderbyniwyd o'r taleithiau, hyd ddydd Iercher, yr oedd y niter 1'el y caulyn:- le, 5,109,540: Nage, 500,900. Ymddengys gan hyny y bydd i Napoleon gaol ei gadarnhaii ya ei awdurdod gan fwyafrif mwy nag a roddwyd iddo yn 1848. Dichoü y ceir y cyfanrif swyddol evii i'r rhifyr. hwn fyned trwy y wasg. Dian fod holi ddylanwad y llywodraeth wedi cael ei ddefoyddio ar yr achos lIwn. Ond er hyny rhaid atlrlef y bydd Napoleon wedi cael mwyainf mawr o bleid- leisiau gwirfoddol. Yr oedd gan ofn a gobaith ran fawr yu y gorchwyl hwn. Parodd v galanas dra agyflawnwyd gan y Socialists mewn gwahanol fanan, y fath ddychryn yn meddyHau y cyflredin, fel mai gwell ganddynt ryw fath o lywodraeth i achub en bywydau a'u medJiannau. na bod yn agored i greuioadetan yr annyddwyr byny. Modd bynag, y mae yn ymddangos i ni, yn Mrydain, fod rbyw ddalliueb a gwallgofrwydd rhyfeddol wedi meddiannu gwlad, cyn y gallai yindaHn wrth draed, a phiygu i lywyddiaeth unbenol, dyn mor ddiegwyddor, twvllodrus a chreuron. Ond dvua fei y gwnaeth y Ffrancod, a hyny i ryw raddau o'u gwirfodd, oud gan mwyaf o ortod canys ni feillJ. ient ddyweyd nu fynent ef, rhag cael eu carcharu. eu hailtudio, nen eu liadd. Boreu ddvdd Gwener diweddaf, yr oedd cyfrjfon 01 o r taleithiau lei y canlyn :—Ie, 0,011,000 Nage, 700,000; yn dangos mwy na chweeh o bob saittt o blaid Napoleon. Er bod y newydd o enciliad Arghvydd Palnierston o'r weinyddiaeth wedi peri svadod mawr yn Paris, dywedii- ilclo gael ci dderbyn gyda cbymeradwy- tictli gyflfrediuol. Yn yr etlioliad yn Paris, cymerodd cryn nifer o'r etnolwyr fantais i ddatgan eu syniadau ar eu papyrau etholiadol. Yin* sg ereill, yr oedd y rliai can j'yn ol:v-,tge! oddiar gasineb at drawslyw- odraeth, parch i gyfreithloadeb, a diritiv, ar Louis Napoleon Bonaparte, diweddar lywydd y werin- iaetL'"—Ai'an,—"?V?'/?.' oberHydd b,d y cyfan ) soddiad wedi ei dreisio yn g?wifyddosgan gadfïid. og mi!wyr roeddw!" "Nage! ob?egid byddai og ir,I?vyi- iDe.ld% ,N:iqe.1 ob;e?,,id a I dv,veyd ie, yii gyinei-id?vyiietl) o lla(Iiiid, a der, dylai B.mapai to a'i ?\ dgytratjo?wyr, gael ell cospi a marwolaetli." A llunws UHII')' i'r un per. wvl. Ond yr oedd ereill drachefn yn cvnwya syn- iadau hollol wahanol, mrgys, Byw fyddo Louis Napoleon Bonaparte —y dyn a'u gwaredodd, u bydded iddo yn fuau fod yn ymhera^dwr!" "Louis Napoleon yw cyfaill dynoliaeth — ffe a aehubodd Ffraingc thag minteioedd lladronliyd HociaJaeth Byw fyddo'r Yinherawdwr/' Vr oedd tzia 1,200 o'r tocynau yn ryuwya y cyfry w syiwadau, yn erb:, n neu dros, ac yr oedd y cyfau o honynt yn wrthod- ed:g oherw\ddy sylwadau hyny; canys nid oedd dim i iod amynt ond naill ai Ie neu Nage Dywed un gohebydd—" Y mae peiriant gallu inilwrol,yn caer ei hyrddio gan nerth ewyllys gormesdevrn, wedi cario*r c 'viaii o*i titten: yr oedd baner dwyllodrus pleidleisiaeth gyffrediuol yn hofian uwch ei ben, ond fel gwawd yn uuig, tra yr oedd rhyddid yn gorwedd yn y Uwch o'i flaen. Y mae y trueinidid gorthrymedig, yn llosgi ga.n ryw wallgofnvydd dyeithr, wedi ymdaflu o du.n olwvnion yr eilllD newydd. Louis Napoleon y w en Juggernaut, a'r arwyddion o'i dduwtblaeth ydynt v fagnel a'r clcdd}f! Arno ef y gwaeddasuut, "Achub ni! Achub ni oddiwrth y socialist a'r coch Y mae ei ateb wedi ei ysgrifeuu mewn gvvacd. Elllahr, wyd i dai, llol'ruddiwyd dinas\ddion, torwyd ymaith dafod y wasg a chyllell y senor (censor), cymcrwyd ymaitít llob rbyJdid meddw], Uarar, a gweithred a ddyleut wneyd cenedl vu rllydd n d2d wydd: adywrdaiy penrheolwr—"Achubais Ffraine: bydded yn ddiolchgar, ac ymostyuged i'm Uyw- iaeth yn ddinvguach." O' r diwedd yinae y Crdfridog Cavnignac allan o garchar: cvrh'ieddodd Paris yr wythnos ddiwr>dd- at". Yr oedd ei ollyngdod yn weithrell mor ormes- 01 a'i garchariad. Wedi iddo ddyweyd nad eiai allau heb j'w gyd garcharoi ion gael eu gollwng befyd, ac nas gadawai ei geil ond trwy orfod, an- fonwyd gorchyruyu o Paris ar fod i orforlaeth gael ei barler os byddai raid, ac efe a wthiwyd allau o'i garchar gIn y ceidwaid. Dywed y Pages" Derbyniasom hanesion oddi wrth M. de Lamartine, iechsd yr (IIVII a yraddang osai yn well dros ychydig, end yn antiodus, bygyth- id ef ag ttil-yrooiodiid gan yr aohwyldeb a'i caetli- iwofiJ yu ei wely er's dau lis beilach. M. de La- martine, yr hWll a fu yn ddyeithr i wladyddiaeth er yr 24ed o BagNr, a bcidiodd ag ysgiifenu er y dvdd y peidiodd v cyfansoddiad a bodoli. Nis gallwn ond mawrygu y cyfryw benderfyniad I Dyn o Cllwcfror 24, 1848, ydyw Lamartine. Y mae y dyddiad hwnw yn rhwyuio ei gyfrifbideh, ei anrhydedd, a'i enw ger b'on oegoedd difo lol." Dywedir y bydd rhyddid Y wasg yn Ffraine, yn I yn yn mhen ychydig ddyddiau, yn cael ei roddi dan reol- aeth cyfraith newydd, yr hon a ddiddyma yr holl gylreithiau bUenorol, o'r hon y rhod^.ir \r livn a ganlyu yn flurfio ei dosranau mwyaf arbenig: — Khaid i olygydd pob newyddiadur a hunfoda yn awr, neu a gyhoeddir rhagllaw, roddi gwystl o j £ 8,000 yn ariau. ltliesti-ir trosoddau y wasg yn dri dVSpiHth: 1. Ymosodiad ar y Llywydd, ac ar egwyddor ei lywodraeth. 2 Cynhyrfu casineb yn mysg dinasyddiou. 3. Ymosodiad ar grefvdd, teulu, neu feddianau. Gall pob nn o'r ti oseddau hyn gael ei gospi trwy garchariad olnun mlynedd, ag alltudiaeth o tigaiii iiilynedd, a thrwy ddirwy o 5,000 i 100,000 o franks.
I AMERICA. I
AMERICA. CroesaCTiad Kassuth. I I Cyrhaeddodd yr agerlong America i'r porthladd hwn ddan o'r gloch boreu ddydd Lititi diweddaf: gadawedd New York un o'r gloch pryduawn yr 17eg cyfisol, a gwnaeth y fordaith mewn 11 niwr- nod 8 awr a 10 mynyd, er cyfarfod a thyrnhestl- oedd cryfion o'r gorllevvin a ehawodydd trymioll o eira, ynghyd a mor lerfysglyd, with groesi y Wei-- ydd Dug 33 o deithwyr, a 1,121,579 o ddoleri o arian. Nid oes nemorddim newyddion gwladydd- ol Yr oedd symudiadan Kossuth yn tynll sylw pawb yn hollol, a hyu ydoedd prif filter ymddyddan pob dosparth. Amgylchynid ef gan ymwelwyr a dir- prwywyr o bob parth or Unol Daleilhiau; ond gwrthodai yn bemlerfynol bob gwahoddiadau o uodwedd anerehol yn unig, gan lefuru yn gyhoedd- us ar y eyfryw achlysuron ag a dueddai i wasau- aethn yr achos i'r hwa v mae wedi cyflwyno ei holl allaoedd, Ar y 15ed, bu mewn gwledd a roddid iddo gan y wasg, yr hon a ddarlunir yn un ti-a orwych. Gwerthid y tocynau, ac yr oedd yr arian a dderbynid i flurlio dechreuad trysorfa er dwyn ymlaen achos annibyniaeth Hungari. Yr oedd Kossuth wedi derbyn a ehydsvnio a gwahodd iad i draddodi darlith, yn eglwys y Parch. Mr Beecher, Brooklyn, ar y isfed tocynau derbvn iad i aicwn yn bum doler yr un. i'r oedd hefyd wedi cydsynio i draddodi un dranoeth yu New York, ar gais y cyfreithwyr yn y ddinas hono. Y mae p?nderfvniad Mr. Sc-w.4rd i grocsawi Louis Kossuth, Wiidi pasio dan dy y Senedd broji yn Uri- Hals, y pjude.fyniad sydct fel y cp,N-n fleii- derfyuer, bod i'r Senedd, yn enw pobl yr Unoi Daleithian, roddi croesawiad calonog i Louis Kossuth i'r brif ddinas a'r wiad a bod i gopi o'r penderfyniad hwn gael ci. gyflwyno idno gan Lywydd yr Unol Daleithian." Yr oedd wedi ei law-nodi gan Lywydd y Senedd a Llefarydd y ty. Yn y Senedd, ar yr lOt-g, tivfnwyd pwvllgor i ym- weled a. Kossuth ar ei ddyfodiad i Washington, [oistedàle y lJywodrn.eth ,] i'w wahodd i y corfi ed mygol hwnw. Dywedir fod eenadvvr neiilduol wedi ei anfon i New York, ar y Lied, i wahodd Kossuth i Washington, yn unol a'r cyd benderfyn- iad crocsawol gan y ddau dy.
-NEWYDDION CYMREIG.--I
NEWYDDION CYMREIG. -I Gogledd. I Y MAECHNADOEDD.—Gwenitb, 12s. i 13s. yr 168 o bwysau Huidd, o 8s. 6c. i IOs. yr 147 o bwysau Ceirch, o 5s. i 65 yr 10.1 o bwysau Ffa, I I s. yr ISO o bwysan; Pys, o 9s. 6c. i 10s. yr 180 o bwysau; Clor<>n, o 4s. 6c. i 6s. y 210 o bwysau cig eidion o 3c. i 5c. y pwvs; cig dafad, o 4c. i Gc. v pw'ys; cig llo, 4c. y pwvs cig tnoch, .3o. y pwys; gwyidjm o s. 6c. i iJS. yr un ymeuyn fiVes, o 11c. i Is y pwys; ymeriyu Iwllt, o 8c. i 9c. y pwys. KtiEiLFFOunn CAER A CHAERGYBt.— Y trafnyd am yr wvtlinos a ddiweddai Ithag. 21, 1'351: Jir" "v brif Iinell rhwng- y ddau le ncliod, £ 2,N') 6s. 3e.: Wyddgrug, £ lo(> 14s. 8c.: vr Agerddlungau, £ 107 12-. 6c. TREFFYNON.— Yr Ysjol XahhutUvl. — Prvdnawn dydd Nadolig diweddaf, cyfarlyddodd tua' 6,i0 o dd.'iliai i ysgol y Trefuyddion Calfinaidd, yn n,'ljupel lleh<»b:t?h i gyd yfed te. Idywyddwyd y cvfarfod gan Mr. D. Davies. Gwedi i bawb gael eu a'u difyrn yn fawr gan atdodau y (iymdeithus Gor- awl. eii I.UW1ÎU.v" orym(]¡Üth le..laid:J, a cliydgerddasant trwy v drcf er denu svlw yr i»*npn" tyd at yr ysgol Sabbotlirl. Am hancr i-v r "-e., 6 yn yr bwyr, cynnaliwyd cyfarfod dracliefn yn yr un cap ei, pryd y ilywyddodd J. Owens, Ysw. Aiu-reh vyd v gwyddfodolion gan Mr. Be:.jainin Hughes, ar R I. goroldeb y Biblgan y Parch. 0. Jones, sir Dref aldwyn, ar y pwysigrv. vdd o iawnhyflonidi ptutit," a'r Parch. E. Moyd, ar "ddvlcdswyduau Ycbwanegwyd llawer at d.iyddordeb y cyfaifod hwn draclicfn gan aelodau y Gymdeithas GorawJ, a ciiaf oud y rliai ocddynt bresenol, eu boddhau yn fawr. UNDEB TREFFVNON,—Ilhog. 26, 18.5). Cadeirydr) yr Anrnyfjeduus b,. flj. 1,1. Mostyn yn bresenol, yr Archd(ljacon Chugh, Caiben Morgan, LI. F. Llovd, Mrd. Thomas Owens, VViliiaia Hilliaoson, James Simon, Owen Jones, Trelfynon; Thomas (Joyd Joseph Profits, Llanasa Thomas Astbnrv, Llancir- gain; Richard Lloyd, Nannereb ae Alfred Parry, Wiiitford. Yn y ty y Hwrrid diweddaf, 181 der byuiwyd i mewn 5; aeth allan 12; yn br. sen<d i74: il,ii na'r Bwrdd o'r blaen o 7. Bn ychydig 'yf mddv- ddan yn nshyldi y costau cyfreitlii<d i Idwy Whit- ford, yr hyn sydd wedi aehosi r.ngl:\flcusderau i'r BwrJdf er's blynyddau. Gohiriwy' d y nia! r bvd gy far fod arall, gan y disgwyiir i'r Late Board benderlynu yr achos yr wythnos neaf. Rhoddwvd allan at gynnal y tlodion ain y pythcfiioa nesaf lei y canlyn: -i John Roberts, H, ()., I John Harrison, R. ()., Ti effvnon, 125 ac i Ber- nard Parry, R. 0., Whitford, £ !00. TKEFFYNSN.— Nos Lun, Rhagfvr R, cynnaliodd Cymdeithas Gor.iwJ y dref ho i cu CY::é;lll rdd cy:,hf yn Ystafell gyhoeddus avwydd y Gl-icii Las. Yr oe ldynt o dan anfanteision lawer—yr oedd vr ystaf- ell yn r'ny lechan pe boasai heb neb ymldi ond hwy eu hunain: nid ydyw dros bedair Ibith a haaer o uelider, ac erbyn bod oddeutn 300 vnddi, heblaw y cantorion, yr oedd yn dyn iawn, a dim lie i awyr ddod i mown oud trwv y drws—yr ydoedd ejiui vn y lath le yn orchwyl caled. Ganasant Awake Ailol iau lyre," yn rymus, ac os oedd hai yn bod, canli J manau ddylasai fod yn "Piano'' yn rhy rymus yr oeddynt. Dernyu arall a ganwyd ganddynt yn clda oedd, When the winds breathe sz)tt dechrcti wvd o yn (lyner fel awel esmwyth a fuasai yn silo i'r t,iati g,gil ipac yr awel yn eryfhan nes mvned' vn dynihestl gref; daiignsent wahaniaeth rh« ng vr awel esinwyth a'r ysgythr wynt; ond nid oedd y gwahan iaeth yn cael ei ddangos yn ddigon eglur rhwng yr awel pan yn cryfhau, a ph in wedi cyrbaedd i'r gradd uchaf. Ymddengys en bod wedi dysgu canu ya rymus, oIld mae ganddynt Ie i vmberif-ithio yn y gracUfeyLid sydd o rymus i dyner, tyneraeb, Lto., yr hyn mae yn ddiddaul a wnaut. Cauo ld Miss Wynne, "0 leave me to my sorrow," (Irish Melody,) ei hunan gall iod y Melo ly yn un dda gan yr Irish, ond nid mor ddymunol oedd gan y IVehh debygid. Canodd Mr. Richard Griifiih, The Sailor's grave," yn gampus iawn; a ehanodd Miss Wynne ei!waith, Charming -day lie os oedd yno ryw rai wedi ofui caol en siomi yn Miss Wynne wrth ei eJxlywed yn cann yr "Irish Melody," cawsautachosbuani ncwid en meddyliau, pan y tarawodd y sill gyntaf "A Chai-m- iug ]MRV." Ymayr oedd yn ei he:fcn, yr oedl ys twythder a phercidd-dra ei llais yn rhedcg trwy bob I gewyn a tbeimlad o'r mai llbagfyr ydoedd, dygodd tis Mai o flaen y meddwl mor ben'faith, lies y dvch- ymygem mai dechreu liaf ydoedd mewn gwirionedd. Canodd amryw ddarnau ereill. ond ofnwyx fy mod yn nod i'r bys golygyddol eisoes. Mae yr ymdrech sydd yn aelodau y Gymdeithas hon yn deilwng o gael ei geinogi, gwna les mawr ond ei gyfeirio yn deg; gresyn na lyddai ganddynt le eymhwysaeli i gadw eu Cyngherddau. Mae cymaint o eisiau public buildimi 1 gynal cyfarlodydd o'r fath yn Nhreffynou ag yn un man yn y deyrnas.—Gohebydd. ADWY'B CI.AAVDD A'R WER.N. Cynnaliwyd cyfar- fodydd perthynol i Ysgol ion Sabbothol Aimibynwyr a Threfnyddion Calfinaild y lleoedd uchod, ddydd Nadolig. Yll y Wern am 2, anerchwyd yr athrawon a'r ysgolheigion gyda golwg ar eu gwahanol ddyled- swyddau, ac aiinogiivct i-iiieni i fod yn fwy vmdrech- gar i anog eu plant i'r ysgolion, a dyfod yno gyda hwynt. Adroddwyd y ddadl Iiyfryd o'r Cronicl," PUl John Evans, ac Edward Jones, yr hyn a dder- byniwyd mewn modd boddhaol a hyfryd iawn gan y gwrandawyr. Yn yr Adwy, am ü, evunaliwyd cyfar- l'od darllenyddol, Idywyddwyd gan Mr. T. Evans, Mwnglawdd. Y beirniaid oeddynt Parch. W. Lloyd, Wern; Mr. E. Rogers, Adwy; a Mr. It. Huglies, Gwiecsam. Yr oedd dau ar liugain o ymgoiswyr. Rhil. 1. Yr jnigysiadleuaeth oedd "Gwersi mam i'w phlentyn, o'r » Traethodydd." Baniwyd Hugh Hughes yn oreu, a John Evans yn ail. Ar- aeth I'aul ger bron Aghppa; Thomas l'hennah *yYn ore if, ac Enoch Roberts, yraH oreu. Rhif. Y dwvddyn o'r "TraethoJyùll;' baruwyd John Harris- on, ae Edward Davies yn gyfartal, PC ie'u gwobrwv- wvd yn ol hyny. Yr all oreu, Henry Jones. Gwobr- wywyd. y daillenwyr goreu a llyfr gwerth 5s., a gad- awyd iddynt hwy ddewis pa lyfr a, hollent gael; a'r ail arcn, tiaeihawd y Parch. John Eiias ar gyfiawn- j had. liyderwn y cyfyd y cylarfod ucbod fwy o aw- | j dd ac yindrech yn ieueugctyd cin hysgolion i ym-' gais am ddaihen yn eglur—i osod allan y synivyr wrtji d(-Iarileii.-Gohebydd. RniiTHYN.—Cymdeithas y Givyr wyd y Gymdeithas uchod er's oddcutu naw uilyni-dd. Trwy ganiatnd y Cvnghor Trefol, cynnaliodd ei chylarfodydd am amser maith mcwn ystafell g" ysurus yn NruaoJd y Dref, lich na rhent na threth arni, oddi- eithr ychydig i'r wraig cedd yn edrych ar ol y Neuadd am did, ^cc r oedd ganddi lvdrgcll dda, vn cynwys llawer o lyhar. jfwerthfawr ar bob canghen o wvbod- ae^h. Oddeutu deuddeg mis yn ol, syiuudwyd v Gym(kithas, o achos ci iie?edd, gan o'beithio 'iddi ?eita, i dv yn Rccord.stret, a'r can.'yniad fu iddi fyned yn waehch, waelach bob wyl!mos. Erbvn Lyn mae'r Gpudeltbas mewn dvied o saith bunt am rent a thrcthi yr y.-tafell, ac yn anallaog i dalu pen- dcrfynodd perchenog y ty wcrthu y llyfrau i'r dyhen iddo gael ei rent. Yn IJgwyneb liyny, cynnaliwyd cyfarfod gan yr hen aelodau, ac amryw ereill, i Ylll- I gynghori yn ngliGch y petll, pryd y cyuygiodd Mr. 1. Clarke seiydlu cymdeithas rewyrfd, os cai lis o aruser, a tbalu y ddyled, ac i'r llyfrau lod yn eiddo y gvm- deitbas newydd. Boddlouodd perchenog y ty jiry eyaygiad. Ar yr 17eg eylisol, cy'nnaliwyd cyfarfod gwed'ya, yn Neuadd y Dref, Mr. Evan Owen (Men) Tn y gadair; yn bresenol, y Parch. John Roberts, gweiuidog yr Annibynwyr, Mri. 1. Clarke (Bleddyn), L lid war .is (Llewelyn Twrog), Thomas Hughes, Robert Davies, Davul Jones, John Williams, lL Pritchard, H. Jones, ac ereill, i'r dyben o g" yniciyd v mater o dan sylw, ac i lunio rhyw gynllun i wneyd yr arian i fynu. Cynygiodd Mr. Clarke dalu y ddyled yn lluyr dranoeth, ac i'r llyfrau gael eu symud yn rtdiucd Vw hen gartref, tc y gwnai aros am flwyddyn wrtb y Gymdeithas am yr arian, os oedilyiit yn crd. uno yn hyny. Cymcradwywyd ei gynvgiad baelionus gan bawb cedd yn breteuol. Etholwyd amryw ber- sonau byddysg ) n yr iaitb Seisnig i edrych dros vr bell reolau, ac i lfurtio rhai newyddion. Cynj-ehr cylarfod bob wythnos o hYIl allan yn Neuadd y Dref, yr hon a addawyd iddynt gan LVIr. Chapman i'r uctilso Da-heudlr. CAERFYRDDIN.—Gtcyliaur Nadolig. — C'adwyd yr wyl Babyd lol hon gyua sel neillduoi yn y dref uchod a'i chymydogaethau. Bu ysgolion faobotho! gyda'r gwahanol enwadau, a'r Eglwys, yn cyiigyfarfou, yn cael eu holi mewn penodau a phynciau, ac yn canu hefyd, rliai yn bur dda, ac ereill yn hyuod o wyllt ac anngbocth. Yr oedd gormod o ysgodon yn cael eu holi ar un waith i wneyd cyfiawnder a'r gwaith; er fod gwaith da wedi ei wtlcyd JI1 ol yr aaiser. Y mac chwaith ambeil i ysgol gyda'r canu yn lied dda, tra y mae chwaeth ereill a iiiiink r cisiati coctili arno. Bu llawer o losgi uchelwaith (lire/corks) y nos o'r blaen. Ms gall dim fod yn fwy b.irbaraidd a pher yglus IDeW n ter 0 faintioii Caerfyrddin, i welcd dyn- iou ienange penfeddal, it heidiau o grytiaid, yn rhed eg hyd yr heolydd a flagiiii yn eu dwylaw, ac yu liosgi pylor yn mhob ag«eda, fed nad oedd modd myne(I iL t,-ht!I'yl hyd yr heol. Nid oedd men\wod chwaith yn cael llonydd, fel ag yr oedd hi yu bnyg-l us iddynt gerdded yr heolydd, gan fod y crytiaiti vn iluchiotan ar eu holau. Dylai yr awjuido lau gwaitii perygiusfel hwn i lavvr. N,,s Nadohg, ar ol gorphen holi'r ysgolion, yr oedd yn ofuadwy gweled cymaint yu myned i orphen en fva lolig yu y daf-iru. a rhai fe allai yn ei estyn i rai dyddian dyfodoI. Jvn cred yw, na. ddyijd gwneyd un syl* '.)')- Aadoiig tnwy na d'iwrnod arall, gan fod ei gadw yn aehljsuru evmaint o ddrygau.— Gohebydd. TAN.— Dydd sadnrn, torodd tan ofnulwy allan yn ffernidy Maesmawr, ger Glanyferi, sir Gaerfyr.idiu, fel ag y ilosgwyd llawer o wenitli, ceirch, gwair, icir, beudy, ystabl, ac ysgubor. Yr oedu y ty annethi ai wallas, fel na chafudd hwnw un niwed. Fd ag yr oedd v crwt, tua 7 u'r gloch y boreu, yn yr ystabl gyda rhyw waith, cynheuodd ygweroodd yu ngwael- od y Icml'rrn, a ffaglodd yn en byd lies ephaedd J gwellt ocdi yn hongian i lawr or daflnd, ac actli ) cylan yn un oddaithyu union. Llwyddwyd jolIn-rig y da i gyd allan, fclua ehawsant daun niwed.—Go- hebydll. IIWLFFORDD.— Fel ng yr oedd rbai dynion ieuanc yn y dref uchod, y ri liala eu cerbyd yn chwyrn enbvd hvd yr heol, wedi Uyngcu gormod o ddiodydd meddw ol, gyrasant eu cerbyd yu erbyn cei hyd un Mr. Davies, cyfreithwr, a thorusant ei hohvyn vii )fll ii. Y mae Air. Davies yn inyned i osod cyiraith amvnt am y golled. Ni niweidiwyd dim ond y cerbyd.— Gohebydd. SianowY.—Marwolaeth o gynddoredd—Er ys tua chwe mis yn ol, enlodd dyn n'r enw John Davies, g.veithiwr perthynol i'r gweithiau haiarn yn yr ar- dal hon, ei frathu gan gi bychan a ddaethai i biitli v gweitlmyr. Ni fcddyliodd neb y pryd hyny fod uu niwed o bwysyn y brathiad, ond dydd Mercher Rha". 3, cwynai fod ei fraich yn gysglvd a dJllrwyth. Cvn- wyddodd v poenau yn arswydus, a bu farw ddydd Sadwrn. Rhag. 6, yn 25 mlwydd. MSROANWH. JJystryw gan (itiit,Nos Sadwrn Rhag. 13, acth on I) weithwyr Mr. D. Evans, Ash- grove, ger Whitchurch, i gysgu i'r ysgubor, a thrwy ddiofalwdi, gosododd ci bibell, a than vndtli ar sypyu o wclit yn ei ymyl. Achosodd hyny i'r adeil ad gyinoryd tan, a braidd y diangodd y dyn esgculus yn fyw o'r adeilad Ilosgwyd ei esgudiau oodiain ci draed; a difawyd tua gwerth £ 250 ar yr achlysur. Yr oedd rhan o'r meddianau wuai cu dyogelu. I TRKUEGAR.— Darlith ar Syr 11. Pet-l,—Nos LUll, Rhag. 15, tra Idodo Idv Parch. J. Roberts, Tabeniatd, Merthyr, ddarlith ar Nodweddiad cyhoeddus uc Athrylitii y diweddar is,r R. Pcel," vn neuadd v drcf hon. Cymerwyd y gadair gan y Parch .r. Ed wards, Rumney. } r oedd y gwrandawyr yn lluosog ac amlygodd y darhUiyOd 1 over o hyawdledd. Y myuediad i fewn oedd elrwy doevnau, a'r elw i fyned at Lduuu dyled y Tabernacl, Twyn JStar, Sir- howy
Family Notices
G E IN E D 1 G A E TH A U PR 10 DAS A U. A M A R W OLAETHAU. Ejn;sr3dd, Rhag, R. gwraig y Parch. W. Rces, Athraw yn Nghoieg Caerfyrddin, ar fab. -1: ?ig y Parch. W. Stephens, C'.vrt c?II- ai, ar Ial), -H, gWl'aig y Parcb. E. Morgan, HandeIIo, ar fer-h. ) -]:J, g\\Taig Ir. J. Jones, Cistan wr, Pont-y- pri. dd, ar fab. -In, gwrai Mr. Robert Jones, Towyn, Llao- engan, Lleyn. ar lab. gwraig Mr. John Owen (Brythsn), Garn, Dolboumaen, ar fab. Priod wyd, Rhag. 1, yn nghnpel yr Aunihynwyr, Tre^V'non, Ir. TLomas Perry, a Miss Hannah Williams, yddau o hlwyf Whitford. S, Mr. Thomas Bowen, Eferyllvdu, Trefor- ris, a Miss Anne Harry, Henbont, Llangyielach. 9, yn nghapel Rehobolh, Trettynon, Mr. John Williams, Cigydd, Whitford Street, a Miss Mary Harrison, Helygen. 11, Mr. John Savours, Aberafon, a Miss Sut- ton, Somerset House, Tai bach. — Id, John Spencer, Nag's Head, Abertawy, a Miss Mairy Anne Miller, Ystradgynlais. -1, yn ngiinpel Bethlehem, Llanelli, Mr. W. Rowlallil." Leaufort Amis, a Miss Marry Llewelyn, y ddau o Lanelli. -19, yn Llanelltyd, (Meirion,) Mr. Grilfith I Gritliths, Ty'u'rardil, a Miss llanuah Jones, Biyn yr I aur, Llanfaehrcth. -20, yn nghapel y Wesleyaid, Treffynon, illr I John Roberts, Pont How, Whitfort, a Mias Sarah I Davies, Primrose Hill, Treffynon. 1 20, Mr. E. Davies, a Miss Esther Davies, I Llanelli. -20,-Nrr. R. Williams, Llanelli, a Miss Mar" v Kinsey, Criekhywel. yu egiwys St. Silas, Lvferpwl, Mr. John Davies, gorachwyliv.r ar y "Prince of Wales," a Miss ¡ Elizabeth Roberts, gynt o'r TyLa Rhuthyn. -2: yn eglwys Llandegai, Mr. Richard Wil- liams, a Mrs. Anne Roberts, y ddau o'r Graiglwyd. "Mj .yiwighapel Tabernacle, Trelfynon, Ilr. John Jones, Gokh, Whitford, a Miss Elizabeth Hughe«;, High Streot, Treffynon. -25, yn nghapel Penybryn, Gwrecsana, Mr. Thomas Parry, Sadler, a Misii Dmali Francis, Tyn- ddol. -27, yn nghapel (T. C.) Treffvnon, Mr. Richard Williams, Bloom Street, Manchester, a Miss- Hannah Hughes, Whitford Street, Treffynon. Bu Farw, Rhag. 4, Miss Caroline James, Llanyerwys, Cere- digion. Oed 2(;. 5, Mrs. Anne Meyrick, Treforis. Oed 72. 7, Mr. W. Hanies, Parknewydd, Dinas, Dyfed. Oed 82. 7, yn y Brithdir, Mrs. Jane Jones, mam Mr. J. Jones, Draper, Llanfyllin. Oed 84. liti yn aelod gyda'r Trefnyddion Calfinaidd am 40 mlynedd —\ r ydoedd yn un o'r rhai a sylfaenasant yr Ysgol Sabbothol yn Llanyllin-yr oedd yn hynod o gym- wynasgar i achos crefydd; a bu farw a'i hyder yn ddiysgog yn y Cyfryngwr. 10, Mrs. Anne David, PenHine, Trcforris. Oed 72. 10, George Naylor, Ysw., Plasyngreen, gerDinhvch, Oed 72. 1 :1, Y Parch. W. Lewis (B), Tongwynlas. 1:5, Mrs. Mary Williams, Pen'ralltddu, Briùdl, ger Aborteifi. Oed 56. !(i, Mr. Robert Jones, Garddwr, Vale Street, Diuhych. Oed 6]. ————— lk, Mr. Thomas Davies, Fforddlas, Aber- gele. Oed 7(1. I'), yn Red Lion, Rhyl, Mr. William Covall. Oed H2. 20, Mr. John Davies, Plas' Cach, ger Rhuddlan. Oed 00. '20, Mr. John Roberts, Maentwrog, (Bardd ieuangc gobeithiol). Oed 11. 24, Miss Catherine Prichard, Penlan Street, Pwllheli. Oed 16. -26, Mr. John Jones, Pentre, Ysceinog. Swydd lilint. Oed 7!). Bu yn aelod hardd gyda'r T. C. yn Helygain, a'r Berthen gron am dros 40 mlynedd. Rhag. 25, o'r Asthma, Mr. John Griffiths, ü4, IMount Pleasant, yn y dref hon, yn 57 oed. Bu yn ngwasanaeth y Gas Company am 20 o flynyddoedd, n.c iddo barch ac ymddiriod gan bawb yr oedd yn eu mysg, Bu yn aelo(Ilo gyfundeb y Trefnyddion Cal- jinaidd am odain o flynyddoedd. Calodd y byd hwn yn anialwch gwag erchyll, neu fel mor terfysglyd yn lluchio ei lestr gryn lawer ond yr oedd ganddo/«Z«.s< yn ei long, a gallodd obeithio pan yn many. Tyst- iodd fod ganddo fwy yn ei feddiant )1a'1' cyfan a ad- awai ar ei ol; a bod ei angor yn gafael yn loan a. 14. 11 P-,vy bynag a gredo." Efe a aeth i dangnef- edd! 25, Dmid, mal, i David a Mary Jones, Ty Newydd, Penmaehno. Oed, 5 wythnos. Lr wylo dagrau heli,—am rosyn Ereswych a heini; Newidiodd fyd, anhyfryd, i Le anwyl—gwlad goleuui. Ei DAD. 26, maban Mr. R. Roberts, Masnachydd Te' Snowdon Terrace, Everton yn y drcf hon.
I CYSTADLEUAETH YN illANCENIO-N.
I CYSTADLEUAETH YN illANCENIO-N. Cynnaliodd Cymdeithas Lenyddol v Cymry yn Mancenion, gyfarfod cystadleuol agored i holi Gymry Manchester a Salford, o 1.3 i 30 oed, ar nos Fcrcher yr 17cg o'r mis hwn, yn yr ysgoldy o dan gapel y Bedyddwyr Saesoncg Grosveuor street, Charlton- upon-Medlock. Dyben y cyfarfod ydoedd meithrin mwy o arch- waeth at iawn ddarlleniaeth, ac er mwyn hyny. pen- dcrfynwyd rhoddi gwobrwyon i'r adroudwyr goreu o unrhyw ddarnau o farddoniaeth Gynireig mewn cynghanedd jjaeth, yn cynwys o 70 i 100 o linellau — I'r goraf, Daearyddiaeth Ysgrythyrol, J. T. Jones i'r ail, Gwaith D dydd Ionawr. I'r trvdydd, Drvch Barddonol Caledfryn. I'r pedwerydd, Gwaith Eben Fardd. Yr oed I yr ymgeiswyr at eu rhyddid i dde. wis en daman o'r gwaitl; a fynent, ond iddo fod ar un neu ycliwaneg o'r pedwar mesur ar hugain. Anl'ono ld 14 i amlygu en bwriad i gvstadlu am vr oruehafiaeth. Dai-tii 12 yn niiacnvnv cylarfod. Wele isod restr o'r ymgeiswyr ar y riianau a iulrodd- a,ant:-Ali-i. Charles Morris,En^lynion Pont Menai, gan Dewi Wvn; Hugh Williams, rhan o Awdl Dewi Wyn ar Elusengarwch H. L. Herbert, yr nn John Jones, yr tiii John D ivi^ yr Iln; Jllhn Mosley rhan o Awdl Addolwr ar y Grcadigaeth (y trydydd dydd); llees Pugh, Cywydd y Daran gan D.ifydd Ionawr; Robert Griffith, AncrehiaJ C.nnreig-yddioll Llundaiu, o'r Gwla (garwr, cyf. 2, tudal. 341 Joseph Jones, rhan gyntaf o Hanes henaint a threigl amser, g.iii 'I'lioF. Edwards, Nan'; David Williams, rhan gyntan 0'1' Rothsey Castle," Caledfryn; Owen Mor- ris, Y Mor Coch yn fats celauedd, sef rhan o Gvw ydil Pedr Fardd, ar wiredigaeth Israel a dinystr yr Aiiltiaid; a Wm. Powell, rhan 0 Gywyrid v i'arn, gan Gronwv Owain. Y b'drniaid oeddvnt y Peirch. 0 J ,mes, li. Jones Mrd.Win. Williams, (Creuddvn. fab,) It J.rncs Derfd, a W. Owen, y rhai a farnasimt ilfri. Herbert yn oraf, H. Williams yn ail, Wm. Powell yn drydydd, a R. Griffith yn bedwerydd. Yr oeddynt oil yn dra rhagorol, a rhai yn wir gamp- us, heblaw y rhai a wobrwywyd megys adroddydd Mor Coefi \n fat's cclanedd. Un peth hynod yn liodwedd y cyfarfod hwn oe IJ fod on o'r ymgeiswyr (John Mosley) yn ais trwvadl, olid wedi dysgu ychydig o (lyniraeg ) ii Manchester, yn yr Ysgol .Vabboth'd, ac fel eydnabvduiauth a i beluogaeth iddo, anrhe^wyd ef a Phryddtist lor. wcrth tThll Aled ar t'atfstitta. Yr oedd amrywiaeth v t-jstunau, ac amledd yr vin- geiswyr, yn gwreyd gorchwyl y Beirniaid yn un tra anhawdd ei gyflawni: )nd p-,iio(id (ly,!dorOel) y cyf- arfod drwyddo, sef anereiiiadau barddonol Einion Calle tr, a Dcrfcl; a rhvddieithol Cieuddvnfab, yn nghys a pherseiniau y CorCyrnreig,a niedrusrwydd v cystaddleuwyr, hyfrydwch nid bychan i bawb oedd yn bresenol. ldywyddwvd y cyfarlod gan J. Francis, Ysw. Penderlyuir cynal un do o'r un natur cyn hir. 1 JOHN EVANS, Ysgrifenydd. j !I I III I
AMRYWlAr/IHAU TRAM OR.
AMRYWlAr/IHAU TRAM OR. Mewn llythyrau o Pesth, dywedir fod mam Kos- suth wedi niarw. Y mae ei ddwy chwaer yu gttr- cliai-oi-ion yii Awsti-it Dywedir fod priodas avgymervd lie l'hwng Louis Napoleon a Thywvsogcs o Sweden. Mewn helyddiiieih yn 'ddiwcddar, yn agos i Naples, darfu i'r breniu gamgymeryd y ceidwad hehvrol am faedd gwyllt, tt'i saethu yn farw yn y fan. Darfu i un o Soneddwyr A then yn ddiwddar ei uewynu ei bun i farwolaoth, oddiar y dybiaetli ei fod wedi tynu arno anfoddlonrwydd v bi en in. Y mite eytundeb cyfeillgar, trafnidol a moiwrol, wedi ei ar»vyddo rlnvng Prydain Fawr ag Ynys oedd Sandwich. Dywedir fod y Maeslywydd Radetsky yn adfael- io yn adfuelio yn gyflym, a'r Cadfridog llaynau yn erwydro o fan i fan, fel ysbryd aflonydd, yu chwilio am icchyd. ond yn methu a'i gael. Y mae yu awr yn Lai bach. Mewn llythyr o llufain, y 15ed eyfisol, dywedir —" Yn y flwyddyn 1000, yv oedd yu Rhufain heu ddarlun o'rForwyn, yr hwn y dywedid ei arliwio gan St. Luke Ymddiriedid ef i co!-fl' o lyuaclicsau, yn byw dan drefniad St Bendict, yn eglwys fechan St. Agatha. Aduabyddid y dorlun wrth yr enw St Mair llasol ac o'r diwedd enfodd ei drosglwyddo i cglwys St. Domiuico ar fynydd Magnauopoli, ac yu 1041, darfu i offeiriadgdr y llys Pabaidd gyflwyno coron auraidd iddo, Y mae y darlun hwu yn awr, yn 01 g irehymyn y Pab, vn cael ei ddangos i'r cyhoedd, iel y gallo y credinvvvr gvflwyno iddo cu parchedig»etli yn ystod tymhor sauctuidd y Gwyliaii Nadolig." Dydd Mercbcr, Rhag. 24 priodwyd y Cedfridog Oaviiiguac a Miss Odier, wyrcs i M. Odier, un. o'r Dirprwy Cynghorawl. Yr oedd nifer mmvr o'u eyfeillion gyda hwy yn yr eglwys. Bwriadent fyned ar ymdaith tua'r dehau—i Itali o bosibl.
'.-=-————I GWYRAW BARN. )…
= -———— GWYRAW BARN. ) I Ni roddaf n er gwyraw barn, Yn llaw neb ddarn o arian; Di!ii iii clivailiaf chwtith o law, Er gwyraw barn fy hunan. Llechyd. CFFA. I
[No title]
Y MAR Y noiii, YN NIIYFEDNU, AC YA gwasddi allan, "Pa foelll yn y hycl, v lr. te Co*-RI JOHN" CASSELL we.li dyfod i arfer- iad mor iiytfredinul," liid o- s dim yu liawddach ei ateb, o hlp- ffid y inae pob teulu a ddeehroua d'defuyddio Coffi John COR- sell, yn sicr o'i argy.mll i sylw tealuoe.ld eraill hefyd. Er engrailft, golvger fo-I NTrs. Vh<vaethl%ien ya div'wvdd myned i dv pan fyddaiCoffi fir y bwrdd,ae i'r wraig olyn iddi wrth gwrq, "A gymerailii gwpanaid oCiolIi! Hithau yn ev(lsyiii(l, ae wrdi aroinvaetlia y Oofli, dywti lai,—Yn wir Mrs. Wj/r-bethsy-d-da, rhaid i mi adder eich bod chwi yn cvfateh i'ch henw yn hollol. Yn miia le y cawsoch chwi y Coffi vna d'wedwcli, archv. a 'th- ais i erioed ddim mor tlasus, yna riioddid iddi y cyfaiavy.ldvd, ac nid hir y byddai hilhaa h ") gyfwwyelclo eraill, fel y bydilai yr holl ardalwyr yn prytiu Coffi John Cassell. C::LR-DEIS!'XAC MAKTHLOS.—'Y mae Mrd. Haylock a Cliyf- yn ea gweithfa yn Lydia Anne Street, yn y drpf boo, yu g'wneuc1 amryr.'iol fntliau 0 deisenau, y rhni a ganmolir ya fawr, ar gyfrif eu maetlilondeb eu bl isasrwydd a'u rh idlon- edd. Gwneir un o houynt o fath o Wreidd-liaw.l In tiuidd (Arroir-rootJ; dywedir fad y teisenaa hyn yn hynod o dda, ya n^jlldnol i blant a phobl weiniaid. linvwo^'aetii avail a ehvir IVi.-sauan'r Wyth YllY, (/.«/« of Wight Cracknel*J, y rhai a ar- fi;,inhellir mRWll modd njilldriol i hen bobl, a jihawb y mile gaoddynt gylla pweini lid. Y mae ganddynt a,ni.y"iol t',ttlilll eraill, ac y m lent oil yn deibyu cyuu'radwya 'th eylTredinul. "DuI OMO FAGI. y" Y BAOEI.T. 1"—" Da pob peth newydd!" Dyoa oedd yn n^enaa ambsll i hunan dloet;lyn, pan yr oedd puvli o R liron yn cantuol r:J¡1;'fol"ú!,llh COFFI JOUX CASSKI.I,. Owl beth yw y fiaiih'! Ni ddygwyd nnrliy .v nwydd eriied i sylw y cyhoedd yn hawlio cy;aoKidwyaeth mor barhaol. A p1l ryfotld, gan y cyiluua pawb o'r bron. ei fod yn vh-igori nieivii cryfder, ttrwyt iloudeb, a hlaR, ar ddim a ellir tfael pan fasnachwyr ereill, a dyna yw yr achos oi fod yn gjoiaiut mwy dawisol.
AIARCHNAD YR YO. LIVERPO(TB»…
AIARCHNAD YR YO. LIVERPO(TB» Rhag. 30. Darfu i'r codiad ysgafu yn marchnad Llundaid ddoe, roddi ychydig mwy o gadernid yn y iasriach mewn Gwenitb yn y farchnad hon heddyw, a phryn- wyd s ymau mawr am Ie. y 70 pwys mwy na dydd Mawrth diweddaf, am Wenith coch, tra yr oedd math- au ereill heb welliant. Gofyn da am lieiliiad Amer- icanaidd, a chafwyd codiad o lie. y baril. Nid oes dim cyfnewidiad i'w nodi mewn Haidd, Brag, Ffa, Pyrs, na Cheirch. Yr oedd Blawd Ceirch braidd yn rhatach. 8. d. 8. d. C„ XWEINTH, Iiloegr, y 70 pwys.. 5 4 i (i 0 Cvncirti R'r Alban 5 3 5 10 4 9 5 6' Tramor, Cyf. Ewrop. 4 4 6 3 11 U nol Dal. It Canada" 5 0 6 2 HAIDD, at Fragu y 60 pwys.. 3 8 3 10 at Falu 3 4 3 8 Tramor „ 3 3 3 8 BRAG, Lloegr, y Grynog Ymherodrol..50 0 54 0 CEIRCH. Idoegr, y4ipwys.. 2 10 3 0 (;YUHU 2 8 2 » Tramor. w 2 9 2 11 FFA, Lloegr y Grynog Yraher..32 0 3j Y Iwerddon a'r Alban .29 0 30 0 Tramor ..24 0 32 O Pvs, i'w berwi, gwynion, „ ..34 0 36 0 I)ryclliull 0 0 0 0 PEILLIED, goreu.y sach O 2S0 pwys..30 0 35 O yr ail 0 0 0 0 Ffrengig .30 0 36 ? America .y baril o 196 pwys..20 0 22 ? BLAWD CEIRCH, y 240 pwys.,21 0 22 3 GRAWN INDIA, y 480 pwys..26 0 31 (I YMENYN, Iwerddon,y 112 pwy" s..70 0 79 0 CIG Jlocti SrcH, Iwerddon. ..44 0 4-3 U America .41 0 42 0
lHAHCHNAD Y GWLAN.
lHAHCHNAD Y GWLAN. Liverpool Rhag. 27 Gwnaed masnach lied dda yr wythnos hon mewn Gwlan cartretol, ond heb ddim cyfnewidiad yn y prisiau. Er yr arwerthiad y l!Jeg cylisol, ychydig a brynwyd o W Ian tramor ond y prif achos yw ditlyg arnryvv iaeth yu y cyllenwad sydd mewn llaw. I)er- byuiwyd er y dyddcyntafo Ionawr; Gwlan yr Alban, 10,902 sachaid Tramor, 1-6,601. Laid Highland Wool,, per 241bs. 9 0 9 G White do. do. 11 9 12 6 Laid Crossed, do. unwashed.. 10 6 12 0 no. d". washed 11 0 13 0 Laid Cheviot do. unwashed.. 116 13 6 Do. do. washed 14 0 16 0 WhitCheviot do- do. 21 0 24 O
MARCHNAD LLUNDAIN.
MARCHNAD LLUNDAIN. I Mark Lane, Dydd Llitit, Rhag. 29. Yr oedd y cyflenwad o Wenith o'r siroedd cyfagos i'n marchnad heddyw yn fechall iawn cymerwvd ef yn fuan gan ein meliuwyr, am godiad o Is. y grynog ar brisiau dydd Iilun diweddaf. Ychydig o of.m ar Wenith tramor, ond heb ddim gwahaniaeth yn ypris. Yr oedd gwell gofyn ar Haidd, am y prisiau blaen- orol. Nid llawer o fasnach a wnaed mewn Ffa 11a Phys. Yr oedd y cyllenwad o Geirch yn helaeth, ond ni chymerodd uu cyfnewidiad le yn y pris, er nad oedd y farchnad ond marwaidd s. c GWENITU, Lloegr,gwyn,y Grynog) 36 0 i 4,5 0 Ymherodrul.. J Lloegr, cocii 34 0 39 0 Tralllor,Cy!aui1ÎcEwrop.32 0 47 0 HAlDD, at Fragu &c 27 0 28 0 at Falu 23 0 25 0 BRAG, Llneg-r .4.j 0 58 () CEIKCH, Liocar 16 0 25 o Scotland. 19 0 26 0 Iwerddon .Iti 0 21 O FFA, Lloegr 25 0 34 0 Tr-unor. 21 0 30 o PyS, Lloegr, gwynion 32 0 35 0 bryehion 27 0 3: 0 PEILLIED, goreu, y such o 280 pwys..32 0 37 « 0 yrail .28 0 33 0 America, heb suro, .y baiil..20 0 21 (J
CANOLBRISIAU YMHLRODROL.
CANOLBRISIAU YMHLRODROL. Am y chweeh wylhno.1 a derfynodd Rhag. 20. Gwenitb. Haidd. Ceirch. Ffa. Pyg. s. d. s. d. s. d. a. d. s d. ;;7 2 26 10 IS 4 29 10 29 1 Ar yr amser cyferbyniol y llynedd 39 11 24 3 17 3 28 4 2D 0
LONDON CATTLE MARKET.
LONDON CATTLE MARKET. Comparative Prices of corresponding trrcks in 1850 and 1851 Per Slim, to shik the Otitis. Dec. 3.1, 1850. Dec. 29, 1851 s. d. s. (I. R. d s. d- Coarse & inferior Beasts 2 to 2 In 2 6 to 2 II) Second qualify, ditto 3 0 3 2 3 0 3 2 Prime lar<e Oxen. 3 2 3 4 3 4 3 f) Priine Seots, & 3 6 3 8 3 8 3 In Coarse & inferior Sheep 3 2 3 6 3 0 3 2 Second quality, do 3 8 3 10 3 4 3 to Primecoarse-wuoiled, do 4 0 4 2 4 0 4 2 Prime Southdown, do.. 44 4644 46 Lambs 0 0 0 0 0 0 0 o f,ai-ge ei;arse Calves 2 6 3 0 3 3 S Prime small do. 3 2 3 6 3 10 4 2 Large 2 6 3 6 2 8 3 8 Neat small P<"kers. 38 403 10 4 0
LIVERPOOL CATTLE MARKET, Dec.…
LIVERPOOL CATTLE MARKET, Dec. 12. kinking the VJgal. 8. d. a. d. Prime first class Heifers.per lb. 0 to 0 iij Second class ditto. 0 5 0 51 Prime first class Oxen 0 4 0 5í Old Cows & half fed Oxen. 0 3i 0 4 Prime Wethets. 0 6 () 6f Seumdquality. 0 5 0 Z-4 Old Elves 0 4i 0 5; Pigs I)er 12ulbs 39 0 40 0
PRICES CURRENT IN LIVERPOOL.-Dec.…
PRICES CURRENT IN LIVERPOOL.-Dec. 29 ;fi,tr Five per cent, additional payable on nil articles subject to duty, except Sugar, Molasses, Spirits, all6 Cloverseed. BARK, ditty paid Quercitron, per cwt. 0 6 6 to 0 8 fr. Oak, Dutch & Flemish per ton. XI 0 0 5 10 a COCOA, in bond, — duty Trinidad Id., Brazil 2d per lb Triiiida l per c«t. 37 0 46 0 Ilrazil 21 6 25 6 COFFEE, in bond, duty on all sorts 3d. per lb. Jamaica, triage, & ordinary,per cwt..30 0 40 0 Good find fine ordinary. „ 42 0 50 0 „ 54 0 65 0 Good uniddiin;r „ P8 0 75 0 Fitie Tnitttttii)g & fine 80 0 112 0 Mociia „ 0 0 U 0 GINGER, duty, 5s. per cent. For Plant, 10s. Barbadoes, duty paid „ 23 0 30 0 Jamaica. 4t) 0180 0 East India, in iorid 17 0 18 6 GVANO, Peruvian, per ton, £ 9 5 0 t9 10 u Ichaboe. „ 7 0 0 8 II 0 Other sorts „ 5 0 0 7 0 U MOLASSES, duty 4s. 2d per cwt. Berbice, Dcmerara, See. per cwtl2 0 to 13 0 Ba-ba(loes & Antigua, m 13 0 14 0 East India 7 12 0 13 6 PEPPER, t/t I)ond,-duty, lid. per lb. Black, per !b0 3 0 3* ?hite 0 434 0 7 RICE. it. bond,—duty, Carolina I s., 1- 1. 6d. per cwt. Carolina, ord. to mid. per cwt..15 6 16 6 Do. good to line 18 0 19 6. East India, ordinary 9 0 9 6 Do. mid. to good.1I 0 11 6. Do. fie II 6 12 0 SUGAR, duty 10s. per cwt. moist brown. 28 6 29 0. dry brown. 29 6 30 6 middling 31 0 32 6 good 34 0 35 6 fine & very fine 38 0 39 0 strong grain .a5 0 42 0
METALS.
METALS. London, Dee. 19. BRITISH TRON, PER TON. zE. iii. d. £ s. d Bar, bolt and square ..5 2 6 to 5 5 0 Nail rods 517 0 6 6 0 Hoops 6 12 6 6 17 6 Sheets, singles 7 7 6 7 12 6 Bars, at Cardiff, &c 4 7 6 4 10 0 Pig, 00.000 3 0 0 Do. Nn. I, Clyde -2 0 0 2 0 6 BRITISH COPPER. Sheets,sheathing & bolts, per lb.0 0 10 0 0 9 — 0!J C?ipper 0 0 9 Yt'HowmetaISheathins.O 0 81 — Cake, Pei- ton.. 0 0 0 88 10 n Tile 0 0 0 87 10 0 BRITISH LEA-D. Pi- 16 5 0 16 10 0 Sheet 17 10 0 Pi .Je 18 0 0 — L I VE It POOL. Printed and Published by Jails LLOYD, at his resi- dence, No. 17, Queen Anne-street, Liverpool WW it Ciday December ai, li,51,