Yr Amserau

I DR. ULLATllORNE, A LORD JOHN RUSSELL. Y mae Dr. Uilathorue, un o'r esgobiou pabaidd newydd, wedi ysgrifenu llythyr at Arglwydd John Russell, yu tuba un y dywed ei fod wedi dymtiuo yn d:ter ar y Propayanda i benodi arciiesgob Lluu- dain, ac esgob Caerefrog, ac wedi dangos lod hyny yn be; fliÚth gydunol an cyfreilhinu ni; ond ar y pen hwn ei fod wedi cylarfod a gwrtbwynebiad uiawr, a? y tir y gaiiai hyny fod yn sarhad i lyw- odracth Brydaiu Tybid mai tyuerach tuag at y wlad hon fyddai cyfansoddi eglwyslywiaeth yn y modd y gwnaed. Yna mae yn boni gallllas g.,illai I y llywodraeth gael tfordd i euog farnu Cardinal Wiseman a'i gydweithwyr, nad ydynt yn ormes wyr, ueu yn gyu lien Wyr, oblegid y mae cynheu yn t drosodd o'r gyfraitb. y casglu mai y Catholiciaid sydd yn cael eu gor- mesu, a'u rlivduid yn cael ei fathru, Y mae'r cglwvslvwiaeLh wedi ei sefydlu, ac o ganlyniad nis geliir ei diddymu, oud trwy ddifodi trwy drais yr Eglwys Gatholig yn y deyrnrs lion, neu trwy ymadawiad cyllVedinol oddiwrthi."

N E W V DDI ON C Y M R E I G PENTIR, CTllrl BAVGOR, Anrhr.gu Pregefhwr yr J efevqyh—Nos F< roller, oed cytisol, ar vr achlysur o ymadawiad Mr. Hubert Sinner, (pregethwr parehns gvda'r Trel'nyddion (.'aliinaidd,) o'r gyinydogaelh i atbrofa'r f'ala cvnnaliwyd eyftfrfod eglwysig, yn yr hwn yr anrhegwyd Mr. Senner a chive' phtmt, fel ar- wydd o bareh iddo, ac fel eydnabyddiaeth iddo am ei i l.ifur gnasta iul,a'i wasanacth giefyddol yn ein mysg; 1 mae yn wir nad ydaedd yr anrheg ond Ilecliaii, eto, nvyf yn credit ci kid weoi dyAid o gystal ealon ag v diietli li'yrling y wraig weddw gynt; nid yw ein heg- i iwys ninaa ond beehan a thlawd. yr oedd y ddwy h:.ti ng yn dangos cariad in awr, felly, yr un modd y trwna ein rhodd feelian ninaa. Yr ydwyf gyda theiinladau galarus, dan ortod hysbysu y bydd colled 1 anmhiMsiadwy yn y gy III lio;i tr tenner g-yda pliob aelios da; yr oedd yn iiynod o fl'yddkn gyda'r rlian hoao o waith yr sef, callu tn:twi; yr (,(Id il,,egis yii cetn i'r Gvin(leitlizis Ganu, ag felly gwelir y bydd colled fawr ar ei ol. Nid ffs i ni i'w wneud oud yinfodtUom, a'r Arglwydd a'i bendithio yn mhob man, yw gwir ddymuniad fy ngli,ilon.-IV. K. LUNLLECBID, GER BETHESDA.—Yn y rhifvn diweddaf, gwelodd darllenwyr yr Amserau yr ad roddiad 0 r cytarlod a gynhaliwyd yn Llanllechyd, yn mha un y bu y Parch. John Phillips yn tra- ddodi ei ddarlith gamptis ar Babyddiaeth, beth yw hyuy;" fod I rs, Jones gweddw y diweddur Mr. Owen Jones, Machine, wedi rhoddi punt at yr hyn a gatwyd oddiwrth y Tocvnau, ond erbyn hyn y mae ] w hysbysl1 ei bod wedi buno yn yr angau, ar yr -fed cyfisol, a geliir dyweyd am dani, er mor gysurus oedd ami hi yn y byd hwn, fod "marw yn elw" iddi hi ar y cyfau. Yr oedd newydd roddille i adciiadu Ysgol Frutanaidd yn Rhachub, ger Lknllechwe, 'tra bo ddwr vn rhodeg.' Yr oedd y lie yn weith ugeiniau o bunnau. Bydd eanu ei cblod yn lIir. PIAELDEK I'R TLODION.— Danfonwyd gan Rich- ard Trygam Grilfith, Ysw., Careglwyd, Mon. i gurad Eltiifiliaii-el yseeitio, y swrn o bum' punt i'w rhanu mewn glo ac eraill gysuron, rhwng i tlodion y plwyf a'r gymydogaeth. Cvvx CYNDIJEUIIOG.—Ymwelwyd etto ag ardal Tremadoc gan 1111 o'r own hyn; sylwyd arno yn glntaf gan N. Mathew, Ysw., Wern, yr hwn a. aii- fonodd i'r drofyn union, a da genym hysbysu ei fod wedi ei ladd y prydnawn yn Llannerch, ond nid cyn iddo niweidio auirai ddefaid au ednod. PwLLinsr.1.— Borcit dydd Mawrth wythuos i ddoe, tri baril mawr 0 wlychbyg (tar) mewn RG. sawdd dda, a thybid wrtho ei fod yr hyn a elwiryu g'vUVectin Stockholm Tar, pob un o honynt yn ngbylch tri chant o bwysau a olehwyd i'r kn ar draeth Crugan, ger y dref hOll; ac y inaent yn bresenol dan ofal gornchwyliwr Lloyd pettliynol i'r ardal hon. Yu VMOSODIAO PAIIAlDr,Yn y dcisebnn a ddae:hant ger broil ty y CyflFredin ddvdd Mereher diweddaf ar yr ymosudiad )» baidd, yr oriid un o'r eiddo Colonel Pennant, tros ddosbarth EiBonydd ac amryw fanau erailj yn swydd Gaernarfon. IIYSBVSIADAU O'R LI.YTIJYPT)Y.-P, (!(I yn llnwen gan y cylioedd yn y dywysogaeth "lywed y bydd cyn di- wedd ,:mis prcsenol, y swyddfaau llytiiyro! a ganlyn, vn awduirdodedig i rodui eiicbion llvtbvrol (past njjice orders). — Abergele; Abermaw; Bala; Penarlag; Llanfyliin Cydweli; a'r Mumbles. Ilefyd Malpasa Preston, yn swydd Gaerileon a fwynhaut yr un inau- tcision; y mae meistr y lIythFdy yn Lluudain wedi rhoi bysbvsiad allan, os bydd i'r tnwyaf rif o drigol- ion unrliyw ardal ac ynddi lythy 1 dv, (Ideiscbn nm gael rboi tcrfvn ar ollwng Jlytliyiiiu ar y Sui, y bydd i gydsyniad a'u cais gael ei roddi. PRESTATYN, SWYDD FFI.INT.—Cvmerodd damwain al,,triis le get- y Ile (i(ii-(Id Sadwrn, Chwelror 8 cymerai dan ddyn a baeligen g-wch i gyrchu dodrefn un o honynt a fwriadai ddod yno i drigiaru; yr oedd y cwch hcb ddim balasarn ynddo ac arno ddau hwylbren a hwylian mawrion aniryw, a chao fod y mor yn hynod derlysglyd a'r cweb yn rhy ysgafn i'r hwylian a gariai (I'el v bemir) tr?ddar ei wyneb a boddwyd y tri; en lienwan oeddynt R. Evaiis, gA%*r a cliaiid, o a I)Iilant ?l ar ei ol; Richard JohuMm; a ..John Hartley mab i Riclvird Bartlev, Presfatyn, Calwyd eu cyrpb ioreu Citi?,vy (I e" c .rpli I* oreu j ISnKlLFPOKUn CHI:U,EON A cil?ERHYBr.—Yrbyr- a ,(Icli %Nitii v lion ain ?'ll ?ilit?(.s yn i?, ?-d?)e?1,J £ 1N0O Ils.od., a derbyUiadau cangen y Wyddgrug oeddvut £ 123 is. 6d. I BUA,-Dvdd Gwener diweddaf, fel yr oedd dyn tlawd yn tori sylfaen ty yn y Pentre ger v Bala o g"vlcli troedfelltl isla-v'r arwyneb daeth o hyd i ddarn o aur bathedig liardd. Tybid wedi sylwi arno gan amrai ci fod wedi eu fathu yn amser Edward y try dydd. "CAERNARVON-—Dvdd blun dygwyd Ann Williams neu Mari Wyllt, (dynes ddrwg) o flaen Thomas Turner, Ysw., yn ngofal yr ille- Naught, dan y cyhuddiad o ysheiIioMurris Richard, Llangybi, oddiwrth dystiolatth pa un yr ymddengys iddo pan yn ei chwmpeini nos Sadwrn golli y swm o 22s, Traddodwyd hi i garcbar i aros ei phrawf y Sessiwn 1 nesaf. DOLGELLAU.— Y Parch. John Jones, Borthwnog, ger Dolgellau, ar dderbyniad ei ardrethion ddvdd Lliui, a ddyc'nwelai trwy ei onich« vli«r Mr Parry Jones, £ 10 y cant i bob un o'i denantiaid yn nihlwyi [Janrhaiadr yn-Ngbinmereh. Dyma v drydwdd han- ner blwyddvii iddo yrnddwyn fel hyn. CAEUGYIH.— Y canlvnol ydyw yr atteb a dderbyn- iwvd odiiiwrth yr argofiadur, i'r llythyr a gan'ynai y eyiarchiad at y Frenhines oddiwrth YmneillduvMT i Protestanaidd, Caergybi, yn ngwyneb yr yuiosudiud pabaidd. Whitehall, Chwefror 7, 1851, SYR,—Cefais yr anrhydedd o daenu per bron v Frehines, g-yfarohiad Ymneillduwyr protestanaidd, j trillion Caergybi, o barth y me^urau cytneredig gan y pab, i sefydlu Egiwysbenaeth Babyddolyn ydeyrn- os hon, Ac y mae g-enyt i'rli hysbysu fod ei Mavu1- hydi wedi gwled yn dda ddtrbyn yr unrliyw gyda'r rhadlonrwydd mwya f. Ydwyf Syr, eich ufaddaf was, Mr. 0. Ellis, Caergybi. G. GREY. ADDOLDY EISENKZER CAEPNARFON.— Cynnaliwyd cylarfod tra dyddorol wythnos i ddoe yn Ebenezer, addoldy y Wesleyaid yn y dref lion. Ektedd.;dd o gylcll 4.50 o bersonau i lawr i gydyfed Tê. yr hwn a ddarparwyd yn rhagorol yn rlianolgan Ymddiried- olwyr yr addoldy, a thrwy diriondeb amryw fonead- igion y rhai oeddynt aelodau a ehyfeillesau yr achos, pa rai befyd oed'iynt yn blaenori yn nygiad y Te yn mlaen, a thrwy sirioldeb tuag at bawb yn bresenol oeddynt yn yehwanegu llawer at ddiogelweh a plileser y cyfarfod. Wedi Te aetii y cwmpeini i fYllu i'r or e; i wrando'ainrvw antheinau'a byrdonau vn c-acleu eanu gan y cor perthynol i'r capel mewn cysylitiad a chor Engedi. Datgenid y cynieradwyaethau uehaf i'r cann, a therfynwyd y cyfan trwy ganu God save the Queen'' yn Gymraeg. Cyfarehwyd y cy farf al v Pcirch. D. Gravel a W. H. Lewis, a dywcdai Mr. John Thomas wrth derf'ynu, v buasent yn ol o gyf- lawni cu dyledsu'ydd pe buasent yn ymadaw heb ddatgan yn gyhoedd y pleser mawr atwynhaodd pawb tra parhsodd v a'i fod ef yn eynnyg fod i ddioiehgarwch y cyfarfod gad eu dalu i'r corau am en gwasanaeth gwerthfawr ar yr achlysur. Eiliwyd y eynyg-iad gan Mr. Jones, Glanseiont, a chariwyd ef yn unf'ydnt ?an bawb. Liywyddwyd y canu ya aHupg- ?an Mr. Richard R"be)'ts yn absenoldeb Mr. Humph- rey Wi))iams, talcntog ydti y corau, o angenrheid- rwvdJUudf'i?ydef?auHneehvd. Tfbirfodyreiw oddiwrth y Te o gylch £ 10, pa rai a antat wasanaeth yr addoldy. [ COR ENQERT, CAERNARFON, YN MANCHESTER.— Riioddvvyd ar ddeall lawer gwaith mewn ymddiddan- ioii a tbrwv y v, asg ilr Saesün fod y dnsbarth gwcith- gar yn Nghymru yn mlieil islaw sarnn cyffredinol triirolion yr ynys, mewn moesoldcb, ccethder cym- deithasol, a cbwaeth diwylledig, a'u bod mewn gwir- ionedd, i'w rhcstru yn y dosbarth isaf, a mwyaf an wybodus a difoes; llawer mil o drigolion Manchester pa rai efallai a glywsant y pethau uehnd, ac oeddynt wedi ffurfioeu barnau yn ol byny a gawsant yr wyth- nos ddiweddaf reswm i newid en hopiniynau, ac i ddatgan os oedd boll Gymru yn tebygu i'r eynbrawf oedd yn cwneud i fynu nor Engedi, y gellid eu rhestru yn y dosbarth cyntaf yn Mrydain Fawr o ieiaf, os i ad yn lioli E\\rnp. 'CN,i-lia'e(ld,,dd v cor uehod ynghylch 6;) o nifer i Fanchcster, ddydd LInn Chwef. 3. pan yr arweiniwvd hvvyntar eu dyfodiad i'r dref, i addoldv ncwydd y Trefnyddion Calfinaidd yn (irosvenor Square, o lia le yr arthant (wedi evdyfed te yno) i'r Mechauic's Institution, yml.'a le vr oedd V i cvnaberdd cyntaf i gael ei gynal, ac v'u derbyniwvd u;an y gynnulleidfa luosoggvdn'r eyfarehiadau llonaf; eymerwyd y gadair gan y Pinch. Ox-en Joies, tic wedi ag-oryd y cyfarfod gydag araetli o'r fwvpfelycitli- iol, galwyd y cor i ganu, cafwyd cyfarfod o'r mwyaf dyddorol o'r dechreu i'r diwedd yn gymysgedig o ar- eithiau byrion g'an wahanol weinidogion. a eiianu bob yn ail. Boreu dydd Mawrtli, arweiniwyd y cor i Neuadd Rhyddfasnach (Fire Trade Hull), yr hon (,,e Id wedi ei haaoryd a'i goleuo yn barod Ïw derbyn; wedi iddynt gael golwg lawn ar y Neuadd ysblcnydd hon, yr linn sydd diligonol i gynnwys 1(1,000 o bobl, esgynasant yr esuynlawr a ehanasant y "Tramp Churns," a r: ai darnau eraill yn ncilldcol, nes synu y y bnneddigon gwyddfodoJ, fel hyn gall cor Engedi v In ffri)st; o ei bod wedi bod ar yr un esgvnlawr ac y bu Cobden a Bright enwog yn darlithio, a Jomiv Lind vn eanu. Am 7 o'r gloeb yn yr hwyr aethnnt i'r Mechanic's Institution yr oedd y lie wedi ei orlcnwi hyd yr eitbaf, a ehanoedd yn gorfod scfyll o'r tu allan, am na« sraUesid eu derbyn i mewn, Ar <1erlyniad y cwrdd. dyehwelwyd y diolchgarwch gwresocaf i'r cor, ac befyd i'r haedllharch Gadeirydd. Gallwn ddwevd fod yr ymweliad hwn wedi bod yn achos o gyfl'roi aiddgarweh plcidwyr dirwest eisoes, a hyderwn y bydd effcithiau Hesol yn ei tldilyn am amser maith I yn Manchester.

JIZ:'8-'U-& GE.NEDIGAETHAU, P 111 O D A S A U A MARWOLAETHAU. ESGOIIODD. Chwefror 10, priod 3Ir. John Davies, diweddar feistr agerdd-gweh y ltbyl, ar ferch. PRIODODD. 13, yn eplwys Yoyscynlmiarn pan v Parch. Morris Parry. Mr. Owen Williams, Morwr, Llangian, a Cnthrine mercli y diweddar Mr. John Roberts, Penyelogwyn, Portbniadoc. -———— 8, yn addoldv Ebenezer, Llanrgryn, trwy dnvydded, pan y Parch. Robert Williams, Alwrddi, vn mhresencldeb (i. Ittibeits, 11-ir. Hug-h Pug-h, draper. Llanfaeluaeth, a Miss Laura Jones, Talygarreg, plwyf Llanegryn. ———— yn Swyddfa'r cofrcstrydd Llanelwy gan Mr. John D. Jones, Cofrcstrydd, Mr. Edward Jones, Nli-iddlaii, a Miss Elizabeth Jones, Henllan. EU FARW. Chwefror 6, wedi maith gystudd, acyn nn a bcrch- id yii fawr yii oe( l I li- id yn fawr yn ?? oed, Mr. Wiiliam Rowiand Ty'n y m* vnydd, IJangiar., Lleyn, swydd Gaemarfon. -——— 1, yn 18 oed, Jlr. Owen Davies, wvr i Mr. William Evans, diweddar o'r Eïail Goch, Llanfair- pwllgwyngyll, Mon. 28, yn 61 oed, Cathrine, gweddw y diwedd- ar Mr. David Hughes, Gorsweu, ger colut'n Ardalvdd Mon. 2, yn 36 oed, Bir. Hugh Owen, Clwt Plas, Penmynydd, Mon. ———- 7, yn 3 3 oed, Mr. Hugh Jones, meistr y flat "Ten pIc," a hwyliai rhwng Caerlleon a IJangor. 9, yn 2.5 oed, gweddw y diweddar Mr. John Jones, ieuaf, meistr morwrol, Pont Menai, a mercb livnaf Mr. John Howland, Cadnallt, Pont Menai. ———— 10, yn Llansantllraid, ger Corwen, Mr. Ed- ward Jones, Penybont yn 77 oed. Yr oodd y treng- edig yn un eyfrifol iawn gan gylch eang o ^yl'eillion. Jfi, Thomas, mab Mr. John Williams, Clarence cirove, Evertun, wedi maith gystudd, yr hwn a ddyoddefodd mor amyneddgar a hen Gristion. ilu gan ici/hod a dyicidyd ei fod yn marw, a t/o/i/n Pic d<id ivvddio drosto, er nad oedd ond ihwng pump a chweeli oed. ———- 12, yn 45 oed, Miss Jane Smith, a fn am 2-5 mlynedd yn geidwad ty Charle Buchanan, Y sw., Ty'nypistyll, ger Corwen. Bu farw mewn llawu obaith hywyd gwell. Ionawr 30, yn Ty'n Rhos, swydd Drefaldwyn, Elias Jones, ("Eos Maid wyn _) yn ddiweddar o Yspyt- dy cwrw y Cambrian, Heoi Ahlersgate, Liundain, perchid cf yn fawr gan bawb o'i srydnabod. ————- 31, yn 6ft oed, yn Dowlais, Mrs. Hirst, mam Mr. Hiist, ysgolfeistr. 1 ■ Iac |

MAN ION. Y nine Arglwydd Nelson newydd gael ei dderbyn yn uelod o'r lielwys Babaidd. Arghvyddi bytb a I hcfyd yn troi yu BabydJion. Gwyn fyd 11a ddeuent at hen wragedd penau mynyddoedd Cyuiru i ddysgu do?thin'?). tiy( l ,lin -,i t vr Y mae cymaint 0 wydryn cael ei ddefnyddin at yr adeilad orwych i Arddangosiad 18 )1, ft I pc uu buasai y dit-th wedi ei dynu oddiarnoyn flaenmol, cyineras- ai L40,000 i'w tlialu. Y mae S. M. Peto, Ysw., A. S wedi rhoi at was- anaeth Pwyllgor yr Arddangosiad, y SlIm ardderch- og o- £ 50,(i00 i gael ei ad-dalu os bydd yr anturiaeth yn oid i'w ystyried i'ei rhodd, os bydd y canlyniad yn antrufrioJ. Aeth gwladeiddyn uuwaith i gyfFesu, a dywedodd ei fod wedi lladrata gwair. Gofvnodd y tad gyfles. ydd iddo,pa sawl bwrnel oedd tf wedi eu lladrata o'r das. Nid ydyw hyny o un pwys yn y byd. ebe yn- tau, gellweh" ei roi i lawr fel llwvth troi, oblegid y mac (v ngwraig a minnau am fyned i gyrchu'r gwe. ddill yn bur (uan." Pall hysuyswyd i Sior yr ail fod Argraffvdd digy- wilydd, ag oedd wedi cyhoeddi araetii frciniollJ'uginl, i gael ei gosbi, atebai ei fod yn gobeithio y byddai'r gosbedigaeth yn un bur ysgafn, oblegid yr ydoedd wedi darilen y ddwy, ae mor bell ag yr ydoedd d yn eu deall yr ydoedd yn Well ganddo'r arafith ll'ugiol na'r eiddo ei bunan. Y true. Esgob Bath a Wells wedi cymeradwyo d.loyddiad canwyllan golcuedig ar Iwrdd y cymun y" Sonierton, er gwaethaf gvvrthwynebiad ei biwylol- ion. Gwyddel byr ei olwg, ag oedd ullwaitll am ymladd gornest, a fynai i'w wrthwyne) ydd spiyil cliwe llath r. mhellach oddiwrtho ef nag ydoedd ef oddiwith ei wrthuebydd,abod iddynt dauio yr un amst r. V'rotdd hyn gystal a Sheridan yn dyweyd wrtb ddyn mnw: tew, ag oeddyn myned i ymladd gornest a dyn Inch an teneu, y dylai llurf liirfain yr olaf gael ei farcio ar gorff taldew v blaenat, ac os saethai ele tuallan i'r marc, nad ydoedd i'w ystyried yn y cyfrif. Nos Lun wythnos i'r diweddaf cvmerodd yr arfer- iad agor seieri o dan y senedd-dai le, yr hyn sydd | wedi b:;d yn arferiad er pan ddarganfyddwyd brad y powdwr gWJI." Yr ydym yn deall fod archesgob Canterbury wedi gwahodd yr holi esgobion Seisnig i gydgyfarfod yn Lambeth yr wythuos ncsaf, i ystyried pwnc yr ym- roddiad pabawi. Y mae lie wedi ei ganiatau i'r Fibl Gymdeithas ddangos eu Biblau yn y Palas Gwydr, mewn dim llai na chant a banner o ieithoedd. Dywedir fud y Parch. Mr. Brown, ofieiriad pabaidd yn Birkenhead, wedi cael gorcliymyn i ymadael a'i sefvllfa bresenol, gan fod ei ymddygiad vn y terfysg diweddar yn y dref bono wedi anfoddloni ei uwth- aSaid. Y mae Arglwydd Arundel wedi ysgrifenu llythyr at Arglwydd Johu Russell, i ddyweyd na ddaetb tin- waith i'w feddwl, hyd nes v darlleisodd araetli Ar- glwydd Lansdown, fod Arglwydd John Russell yn ystyried gweilhrcd y Pab yn j mhoniad o awdurdod dymhortd. Sierha yn yr iaith gadarnaf nad ydyw hyny yn ffaith.

DAU DY f SENEDD.

TY'R ARGLWYDDI. DYDD LHIS, CHWEFROR 10. Cyflwynodd esgob TYDDEWI nifer o ddeiseliau o wahamtl barthau o'i esgobaeth, yn erbyn yr "ymos- oeJjad pabaid¿." Ar gynnvgiad Ardalydd LANSDOWNE, diolchwyd i'r Iarli o SHAFTESBCRY am wasanaethu y Tv mor ftvdd- lon fel cadeirydd diweddar y Pwy'llgorau. C"vflwyn- oddyr Iarll St. GERMANS ddeiseb oddiwrth un Mr. Measor, diweddar vsgrifenydd yn y Llythyrdy, yn cwynofody Jiyw?draeth wedi gwneuthur cam a?ef,a chymercddpcthdadleua.tth le rhwng yr Iarll a'r Ar- I dalydd Clanricardc yn ngbylch yr am?yichiad. I DYDD MAWRTII, CHWEFROR 11. Cyflnynodd Arglwydd ABINGER ddelseb yn erbyn yr ymosodiad pabaidd, ac achubodd y cyfleustra i ddatgan ei fam ar y iiieslir a gynnygiodd Arglwydd John Russell yn Nhy v Cyfl'redin. Nid ocdd o'r farn ei fod yn myned yn ddigon peli. Dylasai gynvg | rhyw beth mwy at v pwrpas, yn He siomi dysgwy liad"- j au yr holl wlad. Adrodilodd amryw gastiau 0 cidrio'r offeiriaid pabaidd a'r Jesuitiaid, i ddangos y defnydd j angliyfi»ithlon a wnant o'u dylanwad ysbr-ydol pan v by dd pabydd cyfoethog cdi/eiriol yn iiiai-w, ae weith- iau llwyddant i ddarb.wyllo merched ieuano a hen uoblac11 diniwed i drosglwyddo eu hoJl eiddo ut was- anaeth y babaeth, a thrwv hyn dife.idiennir teuluoedd j y cyfrvw o'u cyliawn hawliau. DYDD KR, CHWEFROR 13. Cyfiwynodd yr Iarll o AARLISLE ddeiseb oddiwrth wragedd Sheffield, wedi ci arwyddnodi g 'n Mrs Abi- atha Higginbottom, cadeiryddes cyfarfod cyheeddus benyuaidd, yn attolygu ar y Ty basio rheithsgrit yn ba sio r l icit l is-,i, i t ?,n diogelu yr hnwi o bleidleisio i'r merched In gystal ag i'r meibion. Dygwyd rhcithsgrif i mewn gan Arglwydd CAMp. BELL i nella gvvuil yn y gyfraith a ddarpara y modd i dd wyn prawfion troseddwyr yjilaen. Yr oedd gwa- hanol farnau yn bodoli ynghylch gailu y lly wodraeth o dan y gyfraith i ai! brofi carcharor ar gyhuddiad llai, os bytldai y rheithwyr wcdi ei ryddhau oddiwrth gyhuddiad mwy, os byddai y naill a'rllall yn sylfaen- edig ar yr un trosedd. DYDD GWENER, Chwefror 14. I Hysbvsodd Arglwydd CAMPBELL ei fod yn bwriadu gwrthwynebu y rhcithsgrif a ddygwyd i mewn gan yr Iarll St. Germans, i gyfreithioni priodas rhwng gwr gweddw a eliwaer ei wraig ddiweddar. Cyfiwynodd yr Iarll NELSON, (am yr hwn vr li-N-s byswyd yn ddiweddar ei fod wedi troi yn bahydd), ddeiseb o Chepstow, sir Fynwv, yn erbyn yr ymosod- iad pabaidd.

TY Y CYFFREDIN. DYDD MA WRTH, CHWEFROR 11. CySwynwyd lluaws mawr o ddeisebau yn erbyn yr pubtidd, yii gystal ag yti el-byn tretb v ffencstri. Cvflwvnodd Mr. BOOKER ddeiseh oddiwrth ber ehenogion tiroedd gerllaw Caerdydd, yn attolygu am achlesiad i amaethyddiaeth. Ail-duarllenwyd y rhcithsgrif sydd yn awdurdodi irurfiad rheilllordd riiwng Mangor a Chaernarfon. Mewnatebiad i Syr JOSUAH WALMSLEY, dywedodd Arglwydd JOHN RliSSELL nad bvvriad y llywodraeth ydoeud i rheithsgrif i mewn i'r Senedd eleni i ychwancgu at nifer etholwyr Seneddol, ond cydna- byddai ei fod, pan ddeuai yr amser/cvfaddas aui gyn. nyg gwella rhai gwallau yn y rhcithsgrif diwrgiadol a basiwyd yn y flwyddyn 1832. Yna eyf'ododdMr. DISRAELI i gvnnyg y penderfyn- iad eunlynol I'od 3 cyfyngder tost sydd yn parhaui fodoli yn y Deyrnas Gyfunol, yn mhlith y dosparih pwysig hwnw o ddeiliaid ei Mawrhydi, sef perchenogion a dalwyr tir, a'r hwn a alarir mor gvfiawn o'i her wydd yn araeth ei Mawrhydi, yn rhwYll10 gweinidog-ion ei Mawrhydi i gyflawni eu tlyledswydd trwy ddwyn y mesurau mwyaf effeithiol yn mhicn yn ddioed gyda'r ai-ncan o leihiiii y eylryw gyfyngder. Cyfeiriodd Sir. Disi-acli ar ddechreu ei araeth, at y cyfyngder amaethyddol, a dywcdodd niai d fwriad ary ey ntaf yd(>edd dwvn tystiolaethau gwahanol ber- sonau o amrywiol barthau o'r wlad yn mlaen i brofi 101 y cyfryw gvfyngder yn bodoli, ond yr oedd y cyf- addefiad o fodolaeth cyfyngder amaethyddol a gyn wysid yn yr araeth freninol wedi eialluogi i hebgory lluaws o dystiolaethau a allasai eu dwynyn mlaen pe buasai raid. Mae y ffaith fod yr amaethwyr yn dy- oddef o herwydd mesurau diweddar y Senedd yn an- wadadwy. Ar y llaw arail, honir fod pob dosparth ond y dosparth amaethyddol yn mwynhau llwyddiant anarferol, ae yn 01 ei iarn ef eithaf teg- a ehdiawn yd- j oedd chwilio pa beth yw yr achos o'r llwyddiant cyff- j redinol, a'r cyfyngder neillduol (particular) a fodola yn awr yn y u lad hon. IlliesA-iii tit-all li-os ii y mater ger bron y Ty ydoetld, y tebyg-olrwydd os nad V sicrwydd 11a ddarfu i'r rhai a kniasant y mesur lhyddfasiiaehol erioed ragweled canlyniadau yr hyn yr oeddynt ar fedr ei gyflawni. Pan ofvnodd Argl. George Rentinck, bum mlynedd yn ol, i'r diwedd ar Syr Robert Peel, a oedd ele mewn canlyniad i ddilead trcth yr yd wedi ystyried y cyfnewidiad a gymerai le wrth amean-gyfrif y degwm, oblegid gan rod swm y degwm yn cael ei bcnodi trwy gyfartalu pris yr yd am saith mlynedd yn olynol, 11 clian y telid ef y pryd hwnw yn ol y cyfartaleiid o 58s. 8c. y grynog, cymerai saith liilynedd i ostwng y degwm i gyfartaledd o 4,3s. y grynog, a gofynodd yn mheilach i Syr Robert Peel, afwriadai efe ddwyn unrhyw fesuryn mlaen iysgafll hau baicli gordrwm y degwm hyd nes y cymerai y gostyngiad rheolaidd le. Beth oedd ateb Syr Robert Peel Dyma ei eiriau ei hun :Xid oedd am gyn- nyg unrliyw gyfnewidiad yn y gyfraith mewn per thynas i'r degwm, oblegid nid oedd yn credu y cy- merai unrhyw gyfnewidiad o bwys le yn minis Gwenith." Fe fu Syr RoLert Peel tyw ddigon o hyd i newid ei farn ar y pwnc yna. Anfonodd gylch- lythyr at ei denantiaid, yn mha un yr hysbysai wi-tli ynt fod pris y Gwenith wedi disgyn 11 is nag a fedd- yliodd v gwnai, ac ychwanegodd nad :)edd obaith am godiad vn y pris. Vr oedd eraill wedi tystio pethau iled debyg, ond erhyn hyn canfyddir mai gau oedd eu boll broitWYdoiiaetbau. Dywedodd Canghtliwr y Trvsorlys eiiwaith a thrachefn, mai amgylehiadau eitliriadol oedd yn achosi cyfyngder amaethyddol. Ar un pryd, yr oedd y cynhauaf yn doreithiog, y liwyddyn ncsaf yn un canolig neu wael, ond pa un Dvnag ai llawer ai ychydig oedd y evnnyreh, yii an- t}'"dus i t!rinw) r tir..vr ocdtl y eaulyuiad o'r najJI a' hall yr un bob amser. Yn 18tS, haerodd Canghellwr y Trysorlys o'i eisteddle N-ii t Senedd, niai ofn a Lraw yr amaethwyr oedd yr achus fod prisiau cynnvrch amaethyddol mor isel. Dywe lodl yn mhellach, fod pethau ereill i'w hvstyried lieblaw pris yryd, megys pris cig o bob math, ac ei fod y pryd liwnw yn gotidio o herwydd fotl cig wedi gostwng cymaint mewn pris, er nad oedd cymaint ag yd, eto dywedodd fod y pris y pryd hwnw yn is nag arferol, ond mai gostyng- iad amserol ydoedd, ni pharhai yn hir. Yr oedd pris cig eidion ar gyfartaledd yn 1818 yn 4s. 5!e. am 14 o bwysi; ac ar 01 dvtv flvnedd o "ostyngiad aiiiscrol" pris yr 1111 faint o hwysi o'r un cig am 1850, ydocdd 3s. 85c. Ei amcan wrth gyfeirio at hyn ydoedd, dangos fod yn bosibl mabwysiudu syniadau cyfeil- ioruus ar y mater. Yr oedd yr Ardalydd Lansdowne y llyncdd yn }\ihy'r Arglwyddi, wedi hysbysu ei fod yn burnu na pharhai y prisiau isel lawer o wythnos- al, gan mni amgylehiadau eitbriadol oedd yn eu hach- osi. Yr oedd Mr. IN ilson wedi profi trwy ystadegau tu hwnt i b ib thi ll na ddvlasai yr hyn a gymerodd le gvmeryd He. A phan oedd piisiati yn 11 well nag ydynt yn awr, profodd gyda yr un moddion fod yn rhaid l'r rhai a brynant yd tnewn gwledydd tramor i'w ail-wei thu vma, fod yn eu coiled oddiwrth y drafti- nidiaeth, ac mai aunichonadwy ydoedd hi i Ffrainc hebgor cymaint a lionaid un grynog o Wenith I t)i. ae fod pobl yr America yn rhwym o fwyta holl gynyrch dyflVyn y Mississippi. Ond er waeth af yr holl ys. tudegau a ddygwyd i biefi y gwrthwy neb, yr oedd t cyfvngdcr amaethyddol yn parhau o hyd. Rheswm arall dros ddyfud a'i gyn nygiad ynilaen ydoedd, ei fod yn ystyried fed anghyfiawnder mawr wedi ei ddangos tuag- at gymeriad yr amaethwr Frydeinig. Cyhuddid ef o fod yn ddyn diysbryd, difvwyd, ac an- anturiaetbus; ond diehonadwy oedd jirofi fod amaeth- wyr Prydain yny flvvvddyn y di!ewyd trcth yr yd yn g-alln codi enwd o 32 o fwseli o Wenith oddiar erw o dir na chnydiai ychvvaneg nag20 o fwseli yn amser y rhytel Americanaidd. Yr oedd yn bryd gwneuthur cyfiawnder a chvmeriad yr amaethwyr. Ar yr un pryd, canfyddai gyda galar mai cyfcirnod cyfreithiau diweddar ydoedd eu dileu yn liwyr, a darostwng y dosparth amaethyddol i ddwy radd —perchenogion tiroedd,a gweithwyr with y dydd, gan ddifodi y radd ganolig, yr amaethwyr. Ei amcan wrth grybwyll y pethau hyn ytloedd, ceisio darbuyllo y Ty i anghofio pethau sydd eisoes wedi myned heibio, a dyfeisio rhyw foddion i gael allan achos cyfyngder presenolyr amaethwyr, a'r feddyginiaeth oreu ar eu cyfer. Hy- derai nachyfodai unrhyw aelod anrhydeddus i haeru fod ei gynnygiad ef yn ymosodiad uniongyrchol neu anuniongyrchot ar fasnach rydd. Nid oedd yn bwr- iadu dim o'r fath beth, oblegid o berwydd rhyddfas- nach yr oedd efe yn dyfod ai gynnvgiad yn mlaen er uiwvn cymhwyso, neu gyfaddasu os gallai, sefyllfa perclienogwyr a dalwyr tir at y trefniant newydd fucbel gymeradwyaeth gan y Rhyddfasnachwvr). Yr oedd wedi dywcdyd y llynedd, ac ail ddywedai cleni, nad oedd am gynnyg yn y Senedd presenol, am ail- osodiad treth yr yd. Pe gallasai trwy fwyafrif dam- weiniol ail-sefydlu y gvfundrefn achlysurol, ymgiliai yn ol yn y fan. Rhai I i hyny gael ei ddwyn oddiam- g-ykh, nid yn y Ty, ond tuallan iddo. Ei bwnc ef ydoedd, Paham y mae un dosparih o'i bobl yn dyodd- ef cyfyngder, tra mae pob dosparih arall yn llwyddo. Ei farn ef ydoedd mai y trethi trymion sydd yn gwas- gll arno ydyw yr achos o'r cwbl. Y mae y dosparth yma yn tidu mwy na'i gynawn ran 9 drethiad y deyrnas. Yna dangosedd oddiwrth ysgrifeniadau y rhyddfasnachwyr eu hunain, mai anghyfiawnder yd- yw gadael i yd tramor ddyfod i'r wlad hon yn ddidoll tra mae degwm trwm lieblaw trethi anfcrth yn pwyso ar yr amaethwyr yma. Yr ocdd Mr. Mc. CulJock o'r farn y dvlid gusod digon o doll ar yd tramor, i or- bwyso swm y dcgwin Prydeinig. Cwynodd htfyd fod yr hyn a elwir yn "drcth y tir," yn dyfynu £ 2,OoO,COO bob blwvdilvn o logellau y dosparth am. aethyddol. Nid rhyfedd fod cymaint o gyfyugder yn bodoli yn mysg y dosparth amaethyddol, wrth weled fod cynifer ofeichiau trymion yu llethu r amaethwyr. Yr oedd y tiryn talu mwy na'i gyfiawn ran o dreth y tlodion, ac er fod peth anbawsder yn sefydliad treth wladwriaethol at gynnal y tlodion, nid oedd yr an- hawsderau hyn i'w cyfaitalu am foment a'r anghyf- iawreei- a wneir yn bresenol trwy orfodi i'r dosparth amaethyddol dalu rlian o'r hyn a ddylai dofcpeirth eraill ei dalu. Gwnaeth araeth faith a neillduol o hyawdl, yr hon a leinw oddcutl1 saith o golofnau o argralrwaith yn y newyddiaduron dyddiol, ac felly annichonadwy ydvw gwneuthur cyiiawndrr ag ef mewn crynodeb byr a oddefa ein gofod. Digon yw dyweyd ei fed wrth ddiweddu, wedi annog y Ty a holl nerth a dylanwad ei arabedd i ddwys ystyried mater ei gynnvgiad, a rhoddi awgrymiad i'r Prif Weinidog lod yn rhaid iddo ddyfeisio rhyw foddion i leihau y cyfyngder presenol. Nid ei waith efydoedd dangos pa liesur a dllylai ei ddwyn oddiamgylch, oblegitl gwaith y Prif Wei..idog ydyw ffurfio y mesur- au goreu er lies pob dosparth o'r bobl. Eisteddodd i lawr yn nghanol cymeradwyaetb mawr. Yna cyfododd CANGHELLWR Y TRYSORLYS i wrth- wynebu yevnnygiad. Ni welai ddim yn annerchiad Mr. Disraeli ond cvmysgfa o bynciau; masnach, trethi cyffrediiiol, treth y tlodion, a bcichiau ileol wedi eu taflu yn eu crynswth o flaen 3 Ty,heb un cyn- nygiad dealladwy i'w ddadleu o'u blaen. Er fodyr amaethwyr yn cwyno yn flynyddol, nid ydyw pub pioflvvydoliaeth am lwvddiantyn troi allan yn siom- e.'igacth. Cicdai o hyd y bvdd i'r amaethwyr godi eu penau eto. a hyny ar well sail nag un tro blaen- oro). Mae eyflwr yr amacthwr yn ) mddibynu ar y cynhauaf, vn gystal ag ar sefyllfa y dospeirth mas- nachol. Yr oedd pawb wedi camgymervd ynghylch adhorthiadau i'r wlad hon. Ni dderbvniwyd ond ychydig o'r gwledydd yr ofnid fwyaf o'u herwydd. tra vr anfonwyd llawer iawn o bartliau aiiiiisgwyi iadwy. Tra yr oedd Ffrainc yn anfon yd i'r gwledydd ereill, eto yr oedd cyfyngder amaethyddol vn bodoli yno. Ni chyfeiriodd Mr. Disraeli unwaith at gyflwr y gweithwyr amaethyddol, er eu bod wedi tynu sylw neillduol vn y blynyddau a aethant lieibio, ac oddi- wrth hyn casglai ei fod yn cyfaddef fod eu cyflwr yn fwy frafriolo lawer o dan y drefn newydd nag o dan yr lien. Danghosodd befyd oddiwrth adroddiadau swyddol, fod hyn yn ffaith. Yn Scotland,mewn rhai parthau, mae rhenti yn endi, ac nid ydynt yn gostwng vn Lloegr. Nid oedd hyn yn cyfiawuhau haeriad Mr. Disraeli, fod Hwyr ddinystriad y dosparth amaeth- yddol yn beth a gymerai le yn fuan. Y r un mewn gwirionedd oedd cynnygiad Mr. Disraeli eleni a'r llynedd, ae attolygai ar y Ty ei wrthod fel o'r blaen; oblegid cydwybodol gredai y daw yr amser pan y gwel yr amaethwyr fod rhyddfasnach p: llawn mor llesol iddynt hwy ag i un dospar'h arall o r bobl. Dywedodd Mr. H0DGS0N,mai yr unig feddyginiaeth efleiiliiol a Iinara y cyfyngder amaethyddol ydyw ll-e-i- had yn ein treuliadau, ac addawodd gefnogi pob cynnygiad o ba gwr bynag y dclai a dueddai i gynilo ein treuliadau anferth. Dywedodd Mr. G. BERKELEY eu bod yn edrych ar y dosbarth amaetln dd.d fel un o'r ail-radd a ddylai aros cyfleustra dosbarthiadau eraill cyn honi llwydd- iant ei hun. Cyhuddodd Mr. SANDARS y Wcinyddiaeth o dwyllo y wlad o 113-d o hyd, ag addewidion, mai amgylcbiad- au dieithrol oedd yr acbos fod prisiau yr yd mor isel, tra y jprofir tu hwnt i ddadl nad oes gobaith am well- had. Gohiriwyd y ddadl hyd nos Iau, ar gynnvgiad Ar dalydd GRANBY. Yna ar gynnvgiad Mr. WILLIAMS, darllenwvd Rheilhsgrif i attal masnaehu yn y Brif-ddinas ar y Sabboth y waith gyntaf. Ccisiodd Mr. U. WALL wrthwynebu dygiad y Rhcithsgrif i mewn ond yr oedd mwyafrif u'r aelod- au yn bletdiol i gynnvgiad Mr. Williams. DYDD MERCHER, Chwef. 15. AildJechreuwvd y ddadl ohiriedig ar reilhsgrif Arglwydd John Russell a elwir Rheithsgrif Teitlau Eglwysig, gan Mr. P. HOWARD (pabydd), yr hwn a ddywedai nad oedd yn cywilyddio amddiffyn crefydd ei henafiaid yn nydd ei phcrygl presenol. Mae ei grefvdd ef yn awr yn gysylltiedig ag i.ehos mawr rhyddid crefyddol; ac os cymerid un cam ary llwybr sydd yn arwain at gvfyngiad o ryddid crefyddol, ni wvr neb beth fydd y diwedd o'r cwbl. Cwynodd fod 26 o esgobion yr Eglwys Sefydledig wedi cyflwyno annercliiad i'w Mawrhydi ya cyhuddo yr Eglwys Ruftinig o ddysgu cabldraeth, ac amddiffynodd ei grefydd, a gwnaeth y fath ystumiau amo ei hun fel yn niwedd diweddglo i un o'i frawddegau y taraw. odd bet y Milwriad Thompson oddiar ei ben yr byn a achosodd chwerthiniad mawr yn J ty. Dy wedodd Mr. NAPIER, ei fod wedi clywedrhai vn dyweyd niai llythyren farw fydd y gyfraith os pasia ond ei farn cT ydyw y rhoddir hi mewn grym ac y rhaid i'r rhai a droseddant yn ei herbyn ufuddhau iddi. Nid gwiw fydd cliwareu planta phendeifyniad Seneddol. Dangosodd nad oedd vr attaliad bwriadol yn un math o droseddiad yn erbyn rhyddid gwladol a chrefyddol; a beiodd Arglwydd Clarendon um ysgrifenu at y Pab ynghylch y Colegau newyddion yn yr IwerrJdon. Nid oedd a wnelo y Pab a dim o dreiniadan tneii-nol tin partli o Deyrnas Prydain. Gwnaeth Mr. KEPGH (pabydd) ymosodiad tra ffvrnig ar y Weinyddiaeth a iitill bleidwyr y rheith- sgrif; a dywedodd lir. ANSTEY y cynnygiai adael pob cyfeiriad at yr Iwerddon allan o boni. Yr oedd yn foddion i'r liywodraeth attal esgobion pabaidd rhag ymgymcryd a theitlau tiriogaethol yn Lloegr; ond nid oedd am ganiatau i'r riieithsgi-if yiiiyraetb ag esgobion pabyddol yr Iwerddon. Dadleuodd Mr. J. B. HOSE, (puseyad) yn erbyn y Rheithsgrif, a beiodd Arglwydd J. Russell am ysgrif- enu ei lythvr hvglodus at esgob Durham. Dywedodd y Milwriad THOMPSON nad oedd yn dewis dangos unrhyw wrthwynebind i'w gyd-ddeil- iaid y Pabyddi"n nnd annichonad?yydoedd gwadu v 0'aith fod vm?sodiad wedi cymeryd lie. Cyhuddai 'Lywodraeth' Ffrainc o annog y Fab i ranu Lloegr yn .f,vwoe,raetiiFfrairc o aiiiiog y Pab i ranu Lloegr N-n G' fidiai Mr. HFME weled ei hen gyfaill y Mi!wr- iad fin troi ei gefn ar achos lhvddid gwladol a chrcf- V'dol mor swta ar ol iddo ei bleidio am gynnifer <> flynyddau. Ofnai y bydd i'r mesur hwn adgynhyvfu yr Iwerddon, ac er fod yno 45.000 o fiiwyr yno yn bresenol, eto os tvr terfysg allan ni fyddai 45,000 vn vchwanegol ynddigonol i dawclu y cvnhwrf. Nid y Pabyddion ond y Pusevaid sydd yn ac wedi ymad- ael o'r Eglwvs Sefydledig vdynt y ff«ir vmosodwyr, ac iyr oedd y Prif Wemidog wedi cydnabod hyn yn ei ht)nr at es?ob Durham. Dywedodd Tllr. OSWALD na chai v Llywodraeth un math o gvnnorthwy o Scotland er dwyn ynilaen cu mSllrau atta!iadn!. inid oedd y Pabyddion wedf g-wneuthllr dim na wnaethpwyd yn flaenorol gan Eglwys Rvdd Scotland, set sefydln Eglwyslywia< th hollol anghysylltiedig ac annibynol ar y Llywodraeth. Os cospid un yr oedd yn rhaid cospi y llall. Can fod yn rhaid i'r ty ohirio bob amser nm, chwech o'r gloch ar ddvdd Mercher, ychydig fynydau cyn yr amser penodedig cyfododd Arglwydd JOHN RLSSELL i annerch y Ty gan fwriadl1 i raniad z)-iuct yd ile pan eisteddai i Jnvi r, ond fel y gwelir isod ni 1 wyddodd. Dywedodd mai un o gyfreithiau cyhoedd- us Ewrop ydyw nad oes gan neb bawl i greu esgoo. aetbau yn nnrhy* wjdiriogaeth heb ganiatad teyrn y cyfryw lanau. Yr oedd yn amlwg fod v Pab wedi crcu esgobion heI, ofyn am, na chael rhith o ganiat- ad. Ail ddywedai eto nad oedd yn credu fod gan 11111 byw awdurdod bawl i lywodraethu yn y wlad hon ond v frenhines ei hun. Cydnabyddai ei fod wedi cyfnewid ei farn ynghylch Pahyddiaeth, ac yn enw- ed;g ynghvlch offeiriaid Pabaidd. Cafodd ei si oni vn fawr ynddvnt. Pan eisteddcdd i lawr yr odd V Ty yn llawn itu- n 0 aelodau a thvbiwyd na cbvfodasai neb ar ol Arg. o ac t o d at: a thvhiwyd na neb ar ol J. Russell; ond mor fuan agy cvmerodd ci eisteddle cyfododd Mr. FAGAN (pabydd) ac er gwaethaf twrf mawr, parhaodd i ddyweyd rhyvvbetb hyd chwech o'r gloch, pryd y gohiriwyd y ddadleuacth 0 angtnrheiA. 1 wydd.

ivwiaeth, yn gyd weddol a'u dytioiketh gyfiVuditi, wedi cantifoedd o anghytumkb, Ilamodd Ewrop mewn cydaabyduketh gorlaweu; dechreuodu AHmaen a Lloegr, gweithdai mawrion dealltwr- iaetb, etVydn'r digwyddiad gyda manylwch a gar svndod. Dyehlurnodd Ffrainc, iiyd yn nod o dan lywodraeth oi-tlti-, viijus Guizot a Philippe, mewn aidd gwynfydus. Lluchiodd yr Amerig dros y werydd ar adenydd agordd, giinniolkethan Hawen ei gwyr rhyJd-ac hyd yn nell Twroi (heb son am yr orynys Yspaenuidd) a ion gyfarciiodd y cyfncw- l-diad gwar&idd. Unodd yr fiuldewon yn y llavy- enydd cyS'redinol, a dechreuasant feddwl fod dy- fodiad eu Messiah wrth law, cymaint occld eu syudod wrth weled y fath nruthrbeth a Fhabaeth ddyu-gavol. A raid i mi ddesgrilio'r cfFait.li yn yr EiJaI? Niwaid cymdeithasol oesau wedi ei ddi- wreidiio ar umvait.li, rbagritb wcdi ei gywilyddio, ere fydd wedi ei gwaredu o'r iseldero fod yn fasuaeh, i- fod yn deimlad byw, ac yn ymffrost-hell ac ieuangc we-ii ell heuill ar unwaith i werthfavvrogi ac ymarfer ei hordeitiiadau." Yna ar ol rhoi desgrifkd bywio* o obeitbion Crist'nogaetb yn ngwahanol Diriogaetbau yr Eidal, illown canlyniad i ngwedd ncwydd yr Arch- t'viia(-Ii d(iii-iiiiiiad o'r tu arall i'r dJulen, s.d fel y mae petbnu yn bresenol, pryd y mae pob ordinbad eglwysig yn cael ei ebasan a'i fikiudio gan y bobl ac o'r byn lias geliir eael givaredigaetb, ond yn marwolaetb yr Il\Vll svdd yn cistedd yn biespuoi yn y gaiiair babaidd. I'riodok y gyflaran ercbvll yn gyfangwbl i duihyg gwreiddiol ei nodweddiad, ei analkt I yinddwyn yu onest a diragrith, cvffelyb i'r Stuurt a'r Bonrbou Charles r. a Louis XVI. yr byn oedd yn sicr o eiiyu gelyniaeth at y goron, fel y mae yn awr i'r penwisg sanctaidd. Ee faddeua dynion bobpeth vinron, ond ymgais iselwael i'w twvllo ar ran un- beniaid —yr byn sydd yn ddryIliad i'w teimkdau, ac vii ddiraddiad -it- eit byn sydd yn maid,) mewn brenin ond yn anfaddeuol mewn Pitb. Aetb yr arcithivvi oh" yawdl ynilaen i oli-liain N-i- aifenad cyson hwn 0 dwyiJo (achks meddyliau gwan ac ol'nus) yn ngweithredoedd boi,CLiaf ei kibly wiaeth, ac yn ngeinad ei amrywiol annorcbiadau ac ysgriieniadau. pa un bynag ai vn | eriio)(Id.%dd ei iieti yiite yn'.iH'y??c??ctchyiiCaeta.tticheidbyUinio bono i edrych ar later yn ei wyneb, ei amcan  ei w y ne b ei' amean par)iausoeddtywy!!ua thwyHo. Rboddwyd am- rywiol engrhei?tiau 0', :nuniondch muwn Ihmws o amgylchiadau, ac yn mhith ereill, lbocs yr ben nam  chiadau,scynni))ithereii!,)hocsyrhcn J'adddarhi))n<ddigh(ulo'iyrnwp!tadnuRgA)g. Minto. ??t?osudd nior wag ocdJ ei waith o'r dechreu, yn caniatau iHuHan cvfansoddiad i'r lihnfeiaiaid, gan ua fu ganddo'r bwj-iad ileiaf evioed i yinwrtbod & myniryu o'i' gormesiaetb bab oJ. \r 03ddei waitb yu mubwysiadu Rossi, fel olferin i Ciwyllo, yn cael ei os)d aiian fel perffeith- j-wydd bradwi'iaetli. Nid oedd ei waith \"11 v¡n. ritbio lei pedestiydd, a'i ffoodigaetli wartbus, ond oynbvrfia 1 gorwael. Yr oedd ei ddargantyddiad In nod 0 ganon yu Xgbyinanfa Trent trwv yr bon yr esgymumvyd y Weriniueth" yn tarddu o'r un e (1, 1 oblegid yr oedd yn rhaid ei fod yu gwjbod tutu oedd y canon yn cvfeirio at yii uad oedd y \'n cvfe i no 8nd at ldeidiau yn camddelavddio cyllidau yr eglwys, ac nid at genedl yn seiydbt llywodraeth gyliawn yn lie torfysg, wedi i r psif lywodraetlnvr ffoi, vr hyu a wnaeiii \n unig cr tnwyn acbosi cynliwrf a tliywallt I-wite-I er ei lod- wedi ei siomi yn ei y.-itrs w duieElig. 1 rwy tod ei galou yn dwyllodrus, treuliai ei oriau trwmhvvtliog a gwaradwyddus yn GaetH, mewn lledaenu eelwydd, a welldithio'r xv'riniaetli am ei bod wedi rbwystro'r weinyddi id sar:ct.aidd a i weithrcd gyntaf ar ei ddycliweliad \u 01 0 .id caicnaru -AO o otfeiiiaid unig fai y yr eiddot iy bun,- sef cynnortl)w\o'r chvyledig, ac aoertbau marwol ei gvnnortb >vvw-vr \niMoJ1' 111 d'iangosiad mwy ercbvllo i galou dwyliodius ac jslrywgar, na'i gasineb proffesedig o ryfel a tliywallt gwacd, pan alwyd arno gan law yr Eidal, i lod yn ben ar yr ymdrccli ogoneddus i diifln ymaitii iau Awstna, mewn cyferbyniad i'w waitb 311 ga.lw yn awchus am gnnhortil tranior, a, i apeliad gteulawn at loi-ldiaid Yspnen, Portugal, Naples, a tliainc i (icyfod drosodd i lenwi eu 101iaa ,lwcllllS ar fywydnliûil Rh-jfiiin wacdi ol— lii.'b foddlOiU ar fathru dynoliaotli y ddinas sanct- yr hCI nad allasai ond o!LI-i-iad ei wneutbur heb deimlo dsfuder eithaf bunan ffioiddiad givavad- u-yddodd ierched ei uhtd trwy g.b eddi i wi?dydd cred mat ptiteiniaid o?dd ?wt-a?cdd a mcrcbed ?ijt<f;iH,?'?Oo ba mi 0 bob gradd, a lauwasant I ?,.ysp\tt?ynystcd yr ymosodind, mcwn UfUlLl- doJ i dciuibidtm dyngarol a gwladgarol. TroGs yn);)m befyd yn ymwelydd i'r yspvttai, <?ud c^fvng j o.i-nLà t--?4,??<Md, yuauhlith j rtsui yr ? ? oeJd yn I'??d gyda j baderresuu, a swyu gyfaredd- all el.Iill, tillitil 0 det?;ii)(tv y Vati?-:?n, c!iwertbin:au Gaul anllyddlon. Yu v cv?mse! Ett-diwyd deiouau cy tired in claddedigaetb barcbus -iwitb an d iiflyuwyr en gwlad, a phan y? cae! t;?y!1uyUC'srcihydtHR't—r</????/ yn V.' i l i 3-n vi- nwy. y'dd??os? fel vn yin' yfrydu yn sawyr ei | gampHswaith. Agafo Id y ?ahmastya a ac]¡osodd ?wpHaithare! gorffoket!, ? Vvehwelodd oi! alltut-iedd, ai gi^nder bob oi muluiru, ev clod i Avy>ib t Loiticn a cltegin Gaeta, i orplnvys ei ben a c,Ie,iii Gaetq, i o,pliwvs ei beri maniau, ac ochcncidiau ch?i?r'. dd, a gwaedd g\Vf':i?'? yweddwou, yn ei suo i gvsga. Y mae ganddo gydwybod wedi ei chvfansoddi mor dytiir, i'el niai r rlnv;,strau penaf ar flordd ei l\-wotiraeiiii.'Hi, }'u\w ei ofnau rbag ei ii?m. Jct¡I, u;J oes gan v dyu evil'iediti. Vnei?m??fbdaPh.dmot.t, w?-t!) canddo fe f..iuton?\cd a %1'1111 ios 1-ile(ii- (?i droi y Leinantystryw a drvgioni Awstiiaidd. N i, e(i i v 4 ? I I hei!)io i swÚÜad of?iriaid va JjOinbaidy, a pbrofi gwludganvyr otfJiríado¡ yuo ?an?Hwy!'?' y 'i SilnHnil Y lJlaD rhoi twy!iwra J.o)n)'a)dy.aphroftg?.!?dgar?\ro!fuiriado)vno podi))(''?v'c"ein?doio Ha?nhr:)wd!ysci wlad, ?af'yd;ntw\]]odrnsadi\vfido))?uyngys"g!- G;zll lo,, .111, eltisc,,nctti cicd, U'll detuvddio i lwgrwobnvyo nifer o drneiniaid i \\a'ddiy"yr"yl olwynion ei gerbvd. Gall wasg- aru batbodau aur i wh?ddgeidwaiduc i J onta I'lloi a)' beii "tvi,ikit?g Mtidoua liitjini, a cbiotli raasnacb, a sathru diwydrwydd yr I 1,;at i ll'tt yi- 11011 diriogaetll, a dlOI i fynn i gyHog-wert.hwsr ?L(I)icd(latt ceii(,(ilaetli,,?ti et0 heb en geni- Gill] viiaii am ddeunaw mis heb eu profi, f'ei Cermischi, Mon- eignor, Guzzola, a'r gwrol Maj r Citiet)drolli. II tte, r c\Lzlf wedi ei ryddbati, yr ai! wedi dianc o'i gratangau, ar olaf n aros eto heb ei brofi naï gy- liitddo yn y daeargelloedd sanctaidd ac eto fe sieryd dynion am ei edifeirweh, ai ddymuniad i yinwrtbod a r penwisg, a chario i uni^obvwdd, g<ton \8th pi tharo â gofit;Ül1 8i w]a(l" "Pit beth, yr ymweliad olaf a gej'ais i ag ef, ei eiriau cyntaf wi tliyf oeddynt, Y Tad, mi wranduwafaruocb, ar \r ainmod na soniweb air am Italia." Datvosais id 10'r groes diiliw ar ty uwyfron, ae ac-tliuvli 0 1 wydd am bytli (cymeradwyaetb). lna aeth y siaradydd yn mlaen i ddesgrifio diflaniad Ihvyr dcimladau crefyddol trwy harthau yr Eidal, i'r de o'r Po—yvnd lieitbriad calonau a I dcalltwriaet'iau, ymndawiad lhvyr oddiwrth yr €glwys a'i hathrawiaethau, yt- byu a geisir YI1 wanaidd, ac mewn dyferion, ei orbwvso trwy d, UIl i m •i.vu rwyd y pysgotwr," ac ynddi rai o goeg feilchion a breuddwvdwvr liudoiedig L;o y i-liai nad adwaenant Rufain. a'r rhai svdd yn byw mewn pellder priodol oddiwrthi, er cael en swyno gainldt. Pe bydnai ei 11 \s a'i liygredigaethau yn iiysbys i'r rhai sydd wedi syrthio yn ysgiyfaeth i'r amryfusedd cadam fel hyn, hyrldai niter y troedigion yn I'awer llai. Simon Magus ac nid Simou Pedr s\dd yn arolygu trefniadau Oymanfa'r C'ardinaliaid a'i pheiriauwaith is wa,inaetli,,i)-. Yr oedd Antonelli N i i tab teilwng i'w dad, y lieidr ponfFordd enwog. Enaid a byvvyd y llywodraeth Jiabuidd oedd yr anfad Nardoni, yr bwn a gon- j'j- vn Y y gwelir oddiwrth gofrestrau cyhoeddus Forle, a gyi-f;i I)III'littil, .yi- IINVII (,etl(i yn un eyfanwnith 0 ddybirdia a drvgioni Ofn a dvchryn sydd vn i hedt'g trwy boll t'ywyd cyrndeithasol y Rhufein iaid dim ar^rallWasg i'w goleuo—dim brawdhs oedd i'w uoddi—dim cvtinrvebiolydd i acliwyn — dim pulud i ddarbwvilo, oidegid y mae crefydd wedi ymwertlui VB waradwvddus i ormesiaeth, ac y mae ei dylanwadau sanctaidd wedi ymadacl, bytb i ddychwelvd nnvy. Osydyw crefydd i tidenill ei llywodraeth ar feddyliau dynion yn yr Eidid, rhaid iddi ddod mewn gwisg tra gwtibanol i wisg v Vatican. Y mae 61 y sarff (Jaetliiwed i'w gwelec) ar ei llwybr—y rxjae wedi dod vn Ibtwforwyn g >r- isel gorthrwm. Jiydd chwddroad crefyddol yn cydfyned o antjenrheidrv/ydd a rhvddliad dyfodo! gwladwriaetliol 3 r Eidal, oblegid y mae cretydd vn elfen mewn cvmdeithas ddvnol, ac beb si gobeithion goruchel, yni'vdrwydd fyddai breuddwydio am waredigaeth i'r Eidal (cymcrad wvnetb). le ddysgodd yr ade fod Pah a. theyrtiwialen yn ei iaw yn hollol atig Jjydweudol a Christ nogueth ueti ag annibyniaeth Lidalaidd (cymeradwyaetb). Rhaid iddynt gael credo aeaddoliad teiKvng i wyr rbydd, teilwng ir gwroldb a ddaliodd Vctiice am 18 rnis yn erbyn rinithriadau unliydoi barbariaeth gogleddol, ac a ddangosodu i Ewrop nad oedd ruiiwriasth wedi jtailod yn hen wlad y Uengwvr; teilwng i'r dewr- j der a gadwodd Rufain am driugain niwrnod yn evbyu b> ddinoedd Ffrainc, ei cbelfyddid cywrain, a1 ellyllegmu ncrthol-teilwllg o'r dynion a salas- ant wrth Curtalone a Montanara yn erbyn yr Awstriaid, ac a ddatguddiasant wendid tramor, yn ngbodiad cvntaf Milan, pan y mae pobl ynymladd mewn undeb am ryddil. Rhaid i eglwys y dyfod ol gyfaddasu ei bunan at eangder ddytodol y meddwi Eidnlaidd, a gwarcdigaeth dyfodol ein gwlaJ, Gall lod y Babaeth yn gyfundretn g_\ltukbir> i feithriu caethion, ond y mae yn amiwg, yn holloi anghyfaddas er magu l'hydd llawn dwf. (Yr oedd yr arwyddiou o gjmsradwyacth yu ami ac uchel.)