Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
14 articles on this Page
Y DEHEU. I
Y DEHEU. I LLANTMDDYFRI. Y Cynghor Trefol. CyDnal- I iwyd cyfarfod chwarterol cynghor y dref hon dydd I Saawrn diweddaf; y maer (Mr. Daniel Williams), yn Uywyddn. Ni bu dim o ddyddordeb cySredinoJ o! dan sylw; ond yn sicr, yr eBdd y drafodaeth yng!yn &'r gwaitb dwfr newydd, a'r brif bihell sydd yp ei gyssylltu &'r dref, yn rhwym o fod yn ddyddorol i bob) Llanymddyfri ei bun. Da genvm ddeall fod y cynghor yn benderfynol o edrych ar fod pob petb yn <!Mt ei wneyd yn y modd mwyaf effeithiol. DINBYCH-Y-PYSOOD. Cymdeithas 'Ambulance.' —Prydnawn Sadwm diweddaf, cynnaliwyd cyfarfod cyhoeddus yn yr Assembly Room, i gyflwyno tyst- ysgrifau i ddosbartb y St. John Ambulance' sydd wedi ei ffurfio gan y Dr. Lock mewn cyssylltiaa A brigad y tandditfodawyr. Yr oedd niferlliosog wedi dyfod ynghyd. Y mae y dosbarth yn rhifo deunaw, w yn en mysg ceir aiolvgwr yr heddgeidwaid. Yr athraw yw Dr. Lock, a'r gwr fu yn gweeyd yr arhol- iad ydoedd y Dr. Latiuiet, o Feddygdy Abertawe. PENARTH.-Chwareu pil droed ar y Sul.-Trwy drngaredd, er cymmaint ot. ymroddi sydd yn ein gwlad yn y blynyddoedd byn i'r math hwn o chwar- eu, MMt! y clywir am dano yn cael ei wneyd ar y Sabbath. Ond y Sn) diweddaf, daliwyd chwech o fechgynos wrthi yn brysur yn cicio y bdl yn Paget- place, Penarth. Dranoeth, dygwyd hwy o flaen yr ynadon, a dirwywyd pob IIn o honynt i ddau awl t, neu, 08 na allent dalu, i fyned i garchar am dri diwr- sod. Yr ydym yn canmawl yr heddgeidwaid am eu gwaith yn dwyn y thai hyn ger bron. LLANDAF. Yr Esgob Lewin. Pe gailem gael, gafael ar g)n't y prelad, rhoddem gynghor iddo i Maet yr Ymneillduw yn Oooydd, ? gwneyd )uwy ??roadyrch<???? ei E?iwya ei hon. vneyd ei? ymosodiadan )i)ipiwtaidd ar Ymneillduaeth yn whnu y mymryn lleiaf ami, mwy na dvrnodiau asgell gwy- bedynargrait: o adamant. Nid ydynt chwaith yn gwneyd y lies lleiaf i'r Eglwys. Yr oil a wnant yw dangos o ba ysbryd y niae efe ei hnn. Am lIyny, yr ydym yn byderus yn ei gynghori i fod yn ddoeth. PONTLOTTYN.—0 anian ymladdgar. Rhaid i'r dyn leaangc o'r ardal bon Bydd yn myned dan yr enh" Stephea Thomas, ddysgn llywodraetha ei dym- ninerau, ac ynigadw oddi wrtb ddiodydd meddwol, onld A etiff ei hun, y mae lie i ofni, mewn gwaeth Plofedigheth na'r un yr oedd ynddi foren LIon di- weddaf, pan o ttaec yr ynadon am folestn ysgolfeistr y pentref, a dangos ei Itnian ymladdgar gyda r hedd- ldwaid. Costiodd iddo dros eofren am ei ffolineb. yjnwn mai ychydig o alia i ddysgn gwersi sydd gan- ddop canys hwn ydoedd y seitbfed tro iddo fod ger bron am ddireidi ffol a meddwol. LLANGRANOG.— Lladrad. Cyflawnwyd lladrad yn nhafarn y Ship Inn, yn y lie hwn, dydd Gwener, eyn y diweddaf. Lladratawyd tua 5p. 10s. Mrs. Anne Jones sydd yn cadw y dafarn hon; a phan oedd hi yn myned i'w gwely y noaon grybwyiledig, j rhwng un ar ddeg a hMner nos, y gwybu am ei chollod. Mewn drttr yn ei hyatafell wely yr arferai htgttdwyranm. Wrth gwM, gwnaed y N?th yn hysbys i'r heddgeidwaid. Y noson flaenorol yr oedd dyu o sir Wilt, yn Lloegr, wedi bod yn cysgu yn y tt- Boren Gwener, dywedodd fod ganddo eiaiea I myned i ffermdy yn y gymmydogaeth (Tre'r dwr), gan ddyweyd y byddai yn ol eyn ciniaw; ond m chadwodd ei air. Ammheuwyd ef yn y fan; a boreu I Sadwm, daliwyd ef yn agos i Landyssul; a dydd I Mawrth, wedi iddo fod o flaen yr ynadon yn Nghas- tellnewydd Emlyn, ddydd Sadwrn, anfonodd nstna- iaid Penrhiwpwl ef i garchar am dri mis o lafur caltd.
IOYMDEITHAS AMAETHYDDOL SIROEDD…
I OYMDEITHAS AMAETHYDDOL SIR- OEDD DINBYOH A FFLINT. Y CYNNYGIAD I AGOR YSGOL Y LLABTHDY.' DYDD Iau, cynnaliwyd ail gvfarfod gan bwyllgor cyffredinol y gymdeithas uchod yn Ngwestty y Llew: Du," Wyddgrug. Amcan y cyfarfod hwn ydoedd ystyried plio fesuran y dylid eu cymmeryd mewn perthynas a ehynnygiad Mr. M. A. Ralli, Brynbella, Tiemeirchion, i roddi 300p. Wag. at agor I Yagol Llaethdy' yn Ngogledd Cymru. Cymmerwyd y gadair gan Mr. J. Scott Bankes. Gan Mr. Pennant, cyflwynwyd y Proffeswr Dobbie, o Goleg y Brifyngol yn Mangor, i'r cyfarfod; yr hwn a roes ddisgrifiad o'rmoddyroedd ysgolion o'r un natur yn cael en cario yn mlaen yn Mangor a ThraHwm, a rhoddodd amryw ystadegau i bron mai*unffurfiaeth mewn an. sawdd ydoedd angen mawr y wlad mewn CYSII) Utiad &g ymenyn; a dangosodd pa mor hawdd fyddai aicr. han hyny trwy safydliad yr ysgolion hyn. Mr. Bowdage, Cotton Hall, Dinbych, a gynnyg- iodd, a'r Milwriad Davies Cooke, Colomendy, Wydd-1 grug, a eiliodd benderfyniad yn dadgan V pwys o sefydlu ysgol o'r natur hwn yn Ngogledd Cymru, ac yn diolch i Mr. Ralli am ei rodd haeuonus. Mr. Thomas Roberts, yn nesaf, a gynnygiodd fod y cyfarfod hwnw yn annog i gwmni cyfyngedig (limited liability company) gael ei ffurfio, gyda cbyf- alaf i ddechreu o 600p. i agor ysgol o'r fath yma ar gyfer siroedd Dinbych a Fflint. Eiliwyd hyn gan Mr. Handley, a phasiwyd ef yn unfrydol. Ffnrf. iwyd y rhai oedd yn btestnnol yn bwyllgor i gario yr amcan allan; a dygwyd y cyfarfod i dei-fyniad trwy ddiolch i'r Proffeswr Dobbie am ei bresennoldeb a'i gyfarwyddyd, ac i Mr. Bankes am ei wesanaeth fel cadeirydd.
I YMWELIADAU PENADURIAID.
I YMWELIADAU PENADURIAID. FE ddywedir fod sicrwydd y bydd ymherawdwr yr Almaen yn talu ymweliad It'i nain, y Frenhines Victoria, yn yr haf nesai, Dywedir, hefyd, fod ymherawdwr Rwssia, a brenin yr Eidal, yn bwriadu talu ymweliad a Berlin yn yr haf.
I. ICELWYDDAU TORIAIDD ETTO…
CELWYDDAU TORIAIDD ETTO AR MR. GLADSTONE. DYDD Iau, cyhoeddodd newyddiadur Toriaidd ddis- grifiad maith a manwl o droi amaethwyr allan o'u ffermydd ag yr hbnai efe oedd wedi cymmeryd lie ar ystad y blaenor Rbyddfrydig yn Mhen-ar-lag. Mewn attebiad i delegram a anfonwyd ato yn galw ei sylw at yr ysgrif, dywedodd Mr. W. H. Gladstone, yr hwn sydd yn arolygu yr etifeddiaeth, nad ydyw efe yn | gwybod at ba droadau allan' y cyfeirir; nad oes dim o'r fath wedi eymmeryd He; na dini cwynion o herwydd y modd yr ymddygir tuag atynt wedi ei I gyrhaedd ef oddi wrth y tenantiaid; hyny ydyw, I gwadiad pendant i'r ell 0 r cybaddiadau. Amcan y. newyddiadur Toriaidd, wrth gwrs, ydoedd lluchio 11 aid, gan ddifgwyl i Heth o bono lYIlu.
AFFGHANISTAN A RWSSIA. 1
AFFGHANISTAN A RWSSIA. 1 NID oes dim gwir yn y chwedtM a ledaenwyd fod Ameer Affghanw yn gwneyd uwh baroto&dM gyda'r bwhad o ymosod ar y tiriogaeu RwssiMdd yn NghMOtbMth Asia. 0I
I RHYDDRAU 700 0 GARCHARORION.
I RHYDDRAU 700 0 GARCHARORION. I BRYSLYTHYR o Sierra Leone & ddywed fod pru ddinas y penaeth Mackiah wedi ei dinystrio, a saith i-ggnt o garcharorion wedi en gosod mewn rhydd-deb.
I IECHYD MR. PARNELL. I
I IECHYD MR. PARNELL. I Os ydyw y Dublin Evening Mail yn dyweyd y gwiT, y mae ei elynion yn mron iawn wedi hela y hlaenor Gwyddelig i'w fedd. Dywedir fod ystad ei iechyd yn wir ddifrifol, a bod ei berthynasau yn teimlo yn dra ammheus am ei adieriad. Ni a obeithiwn betban gwell am dano.
IY __LLOFRUDDIAETH YN -ABERTAWE.…
Y LLOFRUDDIAETH YN ABERTAWE. DYDD lau, traddodwyd Allen, y Zuluiad, i'r frawdlys i i sefyll ei brawf ar y cyhuddiad o lofruddio Mr. Kent.
CHAMBERLAIN YN AMDDIFFYN BALFOUR.…
CHAMBERLAIN YN AMDDIFFYN BALFOUR. i I MEWN araeth a draddodwyd ganddo yn I/ondee, ddydd Ian, dangosodd Mr. Chamberlain yn am)wg nad ydyw <fe yn gweled fod Mr. Balfour, a'i awdur- dodau yn yr Iwerddon, wedi gwneyd ar fai o gwM; wrth drin'Mr. William O'Brien fel y darfo iddynt. Vn y modd mwyaf pendant yn boMiM, dY'II'edodd I mai nid o drosedd politicaidd yr oedd y gwladgarwr Gwyddelig enwog yo euog; canys nid oes y fath beth a throsedd felly o dan Ddeddf y Gorfodaeth. I Yr hyn y rhoddwvd ef yn ngbarchar am ei gyfiawni. ydoedd arfer iaith ag yr oedd profiad blaenorol wedi dangos ei bod yn arwain i gyflawniad ysgelerder a bradiofruddiaeth. Er mwyn i'r darllenydd ddeall yn gywir ystyr y dadganiad ffol bwn, dylem ddyweyd mai y cynghor a roddodd Mr. O'Brien ydoedd, ar fod y Gwyddelod yn vmddwyn taag at dir-reibwyr yr Iwerddon yn anion fel yr ymddyga Merchetos CyardeithfW y Friallen at, ganlynwyr Mr. Gladstone yn Mhtydain. Gan hyny, 08 yw Mr. O'Brien yn haeddu camdriniaetb, a cbarchar, onid yw y merchetos Toriaidd yn eu baeddu yn llawa cystal. (
DINBYCH. --1
DINBYCH. -1 ..Heth.Dyma un o'r hen eirian Cymreig goreu a I feddwn am y math o hin ydys wedi ei gael yr wyth. nos hen n Rinbych, fel trwy yr oil o Frydain; a lied evfielyb ydyw wedi bod dros ranau helaeth a gyfandir Ewrop hefyd. V Sabbath, caed cowdI trwehus o eira; a byth er hyny, dwyn em penyd dan ochain a chwynaw yr ydys. I Uteres crefyddol.—Llawenydd digymmysg i ni yw cyfeirio at yr adfywiad crefyddol sydd yn mysg YT Annibynwyr, yn ngbapel y LOn Swan. Fel yn holl, addoldai y dref, cynnaliwyd yno, hefyd, gyfarfodydd Bwediiau bob nos yr wythnos gyntaf o'r flwyddyn. j Yr oedd arwyddion amlwg o foddlonrwydd y Nefoedd I ynddynt, a chalon y frawdoliseth ya cael ei llawen- ychu wrth weled rhai yn ymuno 4'r eglwys. Pen. derfynwyd eu cynnal yr un modd yr wythnos ddilyn- oi ac yr oeddynt yn gwella yn barhaus. Y gwir yw, fe u cynnelir yu gyssou o'r pryd hwnw hyd yn awr, ac y mile cryn nifer erbyn hyn wedi ymuno &'r eglwys yn y lie. Mewn rhai o r oyfarfodydd hyn, teimlwyd pethau grymus; <us fel prawf o nerth y dy. lanwad dwyfol, gallem ddyweyd rod ysbryd gweddïo yn gyheeddus wedi diagyn, ar y chwiorydd. Teimla pawb yngljn A'r achos yn y 111 eu bod yn cael amser hyfryd a dymunol dros ben. Nos Ian, yr oedd y Parch. R. Rowlands, Treflys, Betbesda, yn pregethu yno. Bydd yno heno (nos Wener) etto. Cawn gry- bwyll am yr oedfaon hyn yn ein rhifyn am ddydd Mercher. Deued Duw yn fwy amlwg fyth i blith ei boM yw ein gwir ddy muniad. Goddeithied y tan dwy- fol yn y dref yn gyffredinol hefyd. I Y Bedyddwyr.- Cadwodd y frawdoliaeth hon, i hefyd, gyfarfodydd gweddio ddechreu y flwyddyn am ddwy-yn lie am un wythnos, fel hefyd y gwnaeth y Methodistiaid. Yr wythnos ddiweddaf. traddod- wyd dwy o begethau rhagorel, o'r nodwedd a'r amcan ddiwygiadol, jrn nghapel y Bedyddwyr, gan y Parch. Evan Jones, o'r swyddfa hon, yr hwn sydd yn wein- idog gyda'r enwad, ac o wasanaeth ammhrisiadwy i'r achos yn y dref. Y Prcibyteriaid Saesnig.—Yt wythnos hon, bu gan y frawdoliaeth Saesnig yn Vale Street, hefyd, gyfres o gyfarfodydd diwygiadol, y ihai a ddygir i derfyn- iad heno gyda phregeth gan y Parch. J. Williams, Caerlleon. Yn ystOlf yr wythnos, yr oedd efengylydd ieuangc o Liverpool, o'r enw Mr. Hughes, yn rhoddi ei wasauaeth, yn benaf gyda'r plant. Byddin yr lachawdtoiiaeth.-Y mae eyfarfodydd hon yn cael en cynnal bob nos, wrth gwrs, a lliaws yn eu mynychu, Y chydig a ymunodd 0 newydd yr wythnos hon. Rhwng pawb, gwelir fod y bywyd crefyddol yn ffynu yn gryf yn ein tref.
I LLANRWST A'R CYLC.HOEDD.…
LLANRWST A'R CYLC.HOEDD. I Y MAB uchelwyr Nasi Conwy yn hollol ammhoblogaidd, f61 y mae yn amlwg oddi wrth waith pleidleiswyr yn ystod yr etholiad diweddaf yn pleidleialo fel ygwnaethant. Nid yn mhlitb y dosbarth iiat o'r yr chwaith y ceir hwy yn ammhoblOgaidd, ond yn mhlith y rhai goreu a mwyaf parchai; y rhai mwyaf goleuedig adarllengar; rhai nad oes unrhyw gwyn i'w dwyn yn en herbyn gartref nac oddi cartref, Ceir mai y rhai hyn a fuont yn fwyaf egniol i eymmnd en canwyllbren oddi arnynt, ao i dafln rhwystraa ar en ffordd i awdordod. Medda pob an o honyut bob mantais, mewn yetyr, ar en gwrthwynebwyr, y rhai a ym- drecheut am y gamp. Meddai yr oil ddylanwad, safle ache], a chyfoeth, tra nad oedd gan y UeiU ddim i'w gynnyg, ond y byddai iddynt wneyd eyfiawnder a chwaren teg 4'r treth- dilwjr. Y Deifasiaid goladog oedd wedi dyfod allan i iefain 110 i ddolefain am y fraiut o gynnrychioli rhaadir y Lazirua- iaid tlodion a ohornwydlyd, ao i edryab am eu hiawnderau- Y mae gan gyfoeth fwy o ddylanwad nag a feddylia ilawer un; 111 wir, nid can ond ychydig bethau nad ellir gwneyd i arian en sicrhau. Gorchwyl caled, a braidd anniohonad- wy, ydyw oael pobl i ymladd yn erbyn cyfoeth. Hawdd ydyw i chwi gael ami an i siarad ac i gloohdardd yn erbyn bontddigion, ac i gollfarnu eu gorthrwm, eu tra-arglwydd- iaeth, a'u traha ysgeler yn ngwahanol safieoedd a obysarllt- fadnu bywyd; ond gofynweh iddynt ymuno yn gyhoeddui i wrthsefyll y oyfryw, a chewch eu gweled yn eehrydu ao yn crynu wrth feddwl am y fath betb. Nid oes neb am wrthod 'ei hm a chaws,' na neb yn alluog 1 gy&nat i fyny ei fodolaeth heb fara a chawa, neu feithrinial yunal- i fyuy ?otysa yr °? sydd yn cloahdatdd yn <rbyn y bontddiKMB, an yn fynych yn olochdardd yn erbyn ei fara a obaws, a. un yn cael ei amddifadii yn drylwyr o hono. Olybnwyd llawer o IOn am Ddeddf Goddefiad, a bu dda iawn i Ymneilldnwyr ei chael amser yn ol ond nid oes y fath betb a goddefiad ryw fodd yn natur dynolryw. Un- waith y owblheir yr hyn a gyfrifa arall yn drosedd, oewoh y bydd i'r hwn y byddo wedi pechn yn ei erbyn yn gwnsyd defuydd o bob moddion a dylanwad a fedda i ddlal arno, ae i'w foycotio.' Kid oes neb byd yn oed yn y oymmoedd, y j nentydd, a ohiifachau y dyrysgoed, nad yw yn gorfod, so wedi gorfod, teimlo lawer gwaith oddi wrth y gjrfnndrefn boblogaidd a byd-aduabyddus o ddial a boycotio. Nid oes un masnacbydd, pa mor ddinftd bynag ydyw, nae yn y trefi) mawrion, lie y mae addysg yn nchel, allu o bregethwyr o bob enwad, a llu eraill heb fod yn oael eu eydnabod yn bregethwyr, y rkai ydynt yn ymdreohu dwyn pobl i fyny yn y rbeol euraidd o wneyd i eraill fel y dymunem i eraill; wneyd i ninnau; nid oes un masnaehydd, meddaf, nad yw wedi gweled ami nn yn edryoh yn gilwgna arno, so yn myned, fel yr offeiriad a'r Lefiad hyny gynt, yr ochr arall beibio ei liop, ac yn gefain am fyned bellder o ffordd i brynu hyd yn oed bapnr Mwydd ceiniog, neu ??enec Robert !>e, Caar?yM, dwy wns o d, nen bWJ8 o HW?r, er y gaUualeierbao y oalll non y nan or nn ansawua, ac am yr I an pris, yn ymyl ei gartref. Y mae boycotio wedi bod yn cael ei ddwyn yn mlaen mews gwahanol ddullian a furf. iaa, a than wahanol enwau a llIwiau, trwy yr boll oeaaa, er adeg foreuaf y byd, yn mhlith pab llwyth ac iaitb, gwar- eiddiedig anwareiddiedig, dyigedig ae annyagedig, ceir boycotio. S6n yr oeddwn, fodd bynag, i'r Deifasiaid urddasol ao anrbydeddns ddyfod allan i wasgu ar y Lazllrullaid; oornwydlyd i'w hethol i fyned i'w cynnryohioli ar y Bwrdd I' Sirol. Ni ddarfu iddynt estyn aemawr gymmwyuas o fath yn y byd i'r llwydiaid comwydlyd. Ba ami un o honynt yn ilefain ae yn gerain wrth ddrysau yr uohelryw goludog, yn chwennyoh, mewn rhai amgylcbladau, gael y fraint (?)« > dori ychydig areu cythlwng i'r briwsion a ddisgynent oddi ar eu byrddau; end hyny ni chsniatawyd, a rhoddwyd gorchymyn caeth i I Pero'& 'Jfot,'& phob oi arall pertbyn- ol i'r ptdaady, i baidio liyfu en cornwydydd, rbag y.byddai i I hynyo garedigrwydd liniaru eu gofid. Erbyn oil, meddai pob un o bonyat yr haerllugtwydd a'r digywilydd. dra i. alw wrth ddrysau plant Lazarus, yn fel 80 yn Biwgr i gyd, i ofyn iddynt wneyd oymmwynas ft hwy, lyr hyn ni wnaethant; hwy erioed ,'r noethiaid, er iddynt lawer pryd daer ymbil mewn dagrau arnynt, roddi help llaw mewn awr dywyll aa mewn bwlch cyfyng. Yn sicr, y mae urddasolion Nant ¡ Conwy wedi pen-galedo, fel nad oes gallu o fath iO y byd ar y ddasar, nacun lie tn allan iddi, am a wo i, a ddiehon ddwyn oddi amgylob argyhoeddiad, nae un math o edifeir- wch ynddynt. Nid ydynt ya amhrg yn ddynion ag y mae gan y wlad —yr oil o r bobl fwyaf parchus—un rhlthyn o ymddiried; ynddynt; a gallwn dybio y dylont hwythau, ar bob cytrif, weled byny btdlach, 80 ymneiuduo i ddinodedd, a pheidio moddwl am eistedd mwy ar nn math o faingo, ond mainge yn mghanol y dyryBpoed i edryoh ar y owningod, yr ys- gyfarnogo, y coed-ieir, &c. Y IIIse Uawer yn synn pa sut y mae pob rbyw Sais a dala ymweliad "r wlad yn cael ei benaodi, cyn pen yobydig wythnoMm.troteiddyfoditdi'r wlad, yn ynad heddwoh. Nid cynt nag y dy ir i'n c)ntttM y newydd fod rbyw gad- ben SMBnij{. nen wriad Ysgotig, wedi gwneyd ei ffordd i Gymru, ceir newydd arall yn gyfochrog fod yr arglwydd raglaw wedi penMdi y cyfryw yn ynwou beddweb ar y fMB?e o fewn y d08barth y bydd yr estron wedi dewis 01"1-1 fod i drigo ynddo. Ac etto, rhai nad ydynt yn gwybod dim am y wlad na'i th?j;olion, nM yn deall eu biaitb, ydynt oil. G*yr pawb nad tU mwybodteth dybryd fed yn gym- mbwyeder i lenwi unrhyw awydd, ac mad all on dyn wneyd un math o waith M na fydd yn meddn gwybodaeth lied belaeth am y gwaith bwnw, a'r hyn a fyddo yn gyssylltiol Ag ef. Y mM digon 0 bobl yn medru cymy"g yn Nant Conwy —rhM yn dean y wlad &I tbrigolion, M '0 rbai o bonom ni ein bnnain 5 ond ni welodd yr arglwyddi yn dda btn- nodi cynnifer ag nn 0 blith y cyfryw; ao nid yw yn debyg cbwfcith y bydd iddynt wneyd. Eira Mi )'dormfawr ydyw banes 001 Sadwra, y Sal, A dydd Llun, ya y oylehoodd byio. Yr oedd y Toriaid yn ngbyfarfod cyntaf Bwrdd Sirol Caernarfon, yn olochdardd ao yn tyrfu yn eabyd. Nid 081 neb, yn 00 meddwl hwy, yn well na hwy on hunain 1 fod yn henadoriaid. Y mae yn amlwg fod y wlad wedi troi y ) # byrddau arnynt, ao fod atlodau y Swrdd Sirol wedi rhoddi tro arall. Rhaid iddynt ymfoddlonl am ryw hyd ar y pen I l d ar y pan arall i'r ysgol, ao nid y pen uebar. Bydded Iddynt ddiolch am yr adeg dda a gawsant er's owoedd. Cynnaliwyd oyfarfod oyat&dlmol yn Rhiwddolion rAs Sadwrn, Chwefror 9fed. Llywyddwyd gan Mr. Henry Roberta, Bettws y-ooed; ao arwelniwyd gan Mr. Daniel Williams, Bwloh. Ba yn. ddatganu, adrodd, a llu o wa- hanol amrywiaethau; a deallwyf 1 gynnulliad lliosog ddyf- fod ynghyd, ac i elw da gael ei siorhau at n yagol ddydd- iol, yr bon a ddygir yn mlaen yn effeithiol gan y oyfafll Gutyn Aifon.—Btiu t> r Nant.
LLANBEDRPONT-STEPHAN. - -…
LLANBEDRPONT-STEPHAN. Y Cynghor Tre/ol. —Cynnaliodd y bwrdd hwa eI. Ontedd. led miaol ddydd Sadwrn diweddaf, o dan lywyddiaeth yr Henadur J. W. Erana. Yr oedd y rhan fwyaf o'r aelodau yn bteaennoL Y peth cyntaf a fu o dan sylw oedd derbya dlrprwyaeth oddi wrth eglwys Annibynol Soar, ynghyloh oael chwanegiad at an tir claddu. Y dirprwywyr oeddynt y Paicb. Evan a, gwsinidog yr eglwys; a'r Mri. Evans, Teifi Cattle; J. Morris, Bridge street; a J. Erans, Mark Lane Stores. En oals oedd oael oydsyniad y oynghor i gael helaetbu »u mynwsnt wrtb y oapel. Dywedodd Mr. Evans (y gweinidog), fod Mr. Harford wedi bod mor garedic ag addaw rhoddi darn a dir iddynt i'r perwyl hwn; ona yr oeddynt wedi cael ar ddeall fod yn rhaid iddynt yn gyntaf gael oydsyniad y oynghor, yn gystal drohydsyaiad perohen- ogion y tal o fewa oant o latbenl i'r fan, cyn y gallent wneyd dim yn y oyfeirlad hwn. Dywtdodd yr ysgrifenydd nad oedd ef yn cael ei bod yn angenrheidiol iddynt gael oydsyn- led y cynghor t't fod ef wedi oynghori y dirprwywyr i 1": grifenu at yr Ysgrifenydd Oartrefol I ofyn am ei gydaynlad ef at hyn. Penderfynwyd gweithredu yn el y cynghor hwn. Ar gynnygiad Mr. Thomas Owen, yr hwn a eiliwyd gan Mr. David James, eaniatawyd iddynt gael pob rhydid- id, mor bell ag yr oedd a fyno hwy, fel aelodau y cynghor, t'r owsatiwn. Ff etholiail diwddar.-GLIwodd Mr. John Jones, Ya- trad House, sylw at bwngo neillduol mewn oyssylltiad ilr etholiad diweddar yn y dref. Dywedodd fod amryw olt trefwyr wedi dyfod at y bleidleisfan er mwyn cofrestra eu pleidleisiau; ond iddynt, ar ol dyfod yno, gael ar ddeall nas gallaaent wneyd hyny, o herwydd nad oedd eu henwaa ar yr ethol-reatr, er eu bod wedi, ao yn talu y trethoedd; a gtM ef ddywedyd ddarfod i'r an peth ddigwydd mown eyMyUtitd "I etholiad yntaa y Swyddyn ddiwedd*4 M iddo ef, drwy hyny golli Ulwer iawn o MeitOtttiM. Mewn attebiad i gwyn Mr. Jones, dywedodd yclerc fod yr ethol. reatr fwrdeiaiol wedi bod o flaen y bar-gyfreithiwr yn y ffordd arfero), 10 wedi cael ei phasio ganddo ef, t'i thros- glwyddo i'w oM, M yt?tifenydd trefol. Ond y mae yn amlwg fod gan yBpifenydd yr heddwoh restr wahanol am y air, a darfu i'r etholiad gael ei cbario allan yn unol ft hono. Yr oedd nifer yr etholwyr ar yr ethol restr f wrdeisiol yr un faint ag oeddynt ar y rheatr sirol, sef 409; ond yr oedd yn gwahaniaetbu mewn niferi eraill. Gofynodd Mr. Thomas Owen o ba le y darfu i ysgrifenydd yr heddwoh gael y rheetr hono. Nis gollai yr yogritenydd trefol atteb. Gwaith arolygwyr y tlodion oedd gwneyd yr ethol-reatr, a hwy yn unig sydd yn gyfrifol am danynt yn rgolwg y gyfiaith. Osd eglur ydoedd mai yr atiutant owner oedd wedi gwneyd y gwalth ac efe, fely tybiai yr ysgrifenydd trefol, oedd wedi danfon y rbeatr i ysgrifenydd yr heddwoh at amcanion yr etholiad diweddaf. Yr oedd y ddeddf yn dy- weyd yo eglur mai yr ethol-reatr fwrdeiaiol joedd yr un y dylid gweithredu arni; ac aid oedd y rbestr fwrdeiaiol yr un fath o gwbi t'r rhestr a ddefnyddiwyd yn yr etholiad diweddaf. Gohiriwyd y cwestiwn hwn hyd y cyfarfod nesaf, er mwyn cael rbagor o oleuoi arno. iiarsaiy Ffordd Haiarn.-Dywedodd Mr. R. Evans y carai efe gael sylw y bwrdd at y sefyllfa druenus yr oedd goraaf y ffordd haiarn ynddi yn y dref hon. Yr oedd, mewn gwirionedd, yn anfri ar y dref. Credai ef y byddai yn ddoeth ynddynt fol cynghor ddeisebu y oyfarwyddwyr i wneyd gorsaf a fyddai yn dipyn o tredyd i'r dref. Meddyl- iai Mr. Jones, Yatrad House, fod sefyllfa yr oreaf y fath fel yr'oedd ef yn ofni y byddai i'r bamwr, yn y seasiwn nesaf sydd i'w ohynnal yn y lie yma oyn diwedd y mis hwn, ar el waith yn dyfod i'r dref, feddwl ei fod wedi dyfod I rywle yn y backvioodt of America,' ac Did i dref golegawl sydd yn cael ei britho gan sdeiladaa mawrion a gwychion (ohwerthiu). Ar gynnygiad Mr. T. Owen, oyttunwyd ar fod dirprwyaeth yn oael ei henton o'r cynghor at Mr. Szlumper, peiriannydd, pin ddeuai efe nesaf i Lanbedr; ae hefyd, fad oais i gael ei wneyd at ly wydd y coleg, i geilio ganddo fyned ,ydl'r ddirprwyeetb. Cwettiwn y (ironfa. '—Dywedodd y cadeirydd ei fod ef am gael gwybod pa beth yr oeddynt hwy M oynghor yn > bwriadu ei wneyd gyda golws ar y bil oedd ger ei fron, yn yr hwn yr oedd claim yn oael ei wneyd am y swm • ISp. 16,. am waith oedd wedi oael ei wneyd mewn eye. sylltiad "r gronfa ddwfr. A oedd hwn i gael ei dalu nell beidio? Mr. John Davies (cynnrychiolydd y dosbarth gweithiol), a ddywedodd ei fod ef yn creda yn benderfynol, pe buasai y tretbdalwyr yn cael eu ffordd 811 hunain gyda golwg ar y bil hwn, na fyddai iddynt ei dala o gwbl; a cbredai ef hefyd y buasent yn eu lie wrth wneyd felly; o herwydd, yn y lie cyntaf, nid oedd pwyllgor y dwfr wedi cael ei awdurdodi i wneyd y gwaith; ao, yn y lie nesaf, yr oeddynt wedi gwneyd y gwaith yma heb yn gyntaf ofyn am tenderi. Yr oedd ef yn cynnyg fod i'r mater gael ei ohirio hyd ne: y byddai i'r Henadar Edmands, cadeirydd pwyll- gor y dwfr, fod yn bresennol. Eiliwyd y cynnygiaa hwn gan Mr. R. Evans; a pbasiwyd of, -GohebydL
FFESTINIOG.-
FFESTINIOG. DRWG genym orfod hysbysu i'w ddamwain bron yn angeuol i Mr. Owen Jones, Is arolygydd yn chwar- elau Oakley. Efe a fa farw prydnawn Sadwrn, er pob ymdrech o eiddo y meddygon. 1 Nid oes aim heb i'r Arglwydd ei orehymyn, l Canys yn yr awr ni thybioch y daw Mab y Dyn;' ac, 1 Onid oes amser terfynedig i ddyn ar y ddaear?' Credwn fod yr adnodan nehod yn wirionedd yn yr amgylchiad hwn. Bydd genym yn BANER Mercher chwaneg ar ol y trengholiad. Ystorm o eira.-Prydnawn Sadwrn, ymwelwyd &'n hardal gan ystorm o wynt oer a chawodydd o eira, parhiiai i fWrw eira trwy y dydd Sul, fel erbyn boren Llun, yr oedd yr holl wlad dan drwch tew o'r 'gwyn.' Parodd yr eira afr rhew gryn attalfa ar weitbio yn y chwarelau. Cawsom dywydd rhagorol hyd yn hyn ond y mae yr hen ddiareb yn eithal gwir,' os na bydd gauaf caled, yr ydys yn sicr o wanwyn.' Damweiniau yn y Chwarelau.-Wythnoo lawn o brofed- igaethan, galar, ao wylofain, ydoedd y ddiweddaf yn hanes ein ardal. Digwyddodd tair ddamwain-y gyntaf boreu Mercher, I Mr. John Evans, Maes-y graian, Bethania, yn Chwarel Uohaf Mr. Oakley, trwy i ddarn o gareg ayrthio arno. Cariwyd ef i'r meddygdy, ao ymgeleddwyd ef gan Dr. Jones, pryd y cafwyd iddo dorijei goes. Cafodd wared- igaeth o safn angen. Yr ail ydoedd dydd Gwener, yn Chwarel y Diphwys, i Mr. John Hughes, Dorvil Street, trwy gwymp raan o'r graig. Anafwyd yntau yn dost. Y drydedd, a'r fwyaf difrirol boreu Sadwrn, i Mr. Owen Jones, Llwyn-y-gell, goruohwyliwr yn Obwarel Gsnol Ms, Oakley, am yr non yr ydys wedicyboeddi adroddiad yn ein rhifyn ddydd Mercher. Claddwyd ef dydd Mercher, yn mynwent Betbesda. Bydd genytD air etto yn MABEB dydd Mercher. Yn ystod yr wythnos, bn amryw farw o wan hen ac ieuango,' fel mai dyddiau wrth ddyfroedd Mainh' yilyw hi wedi bod yn hanes tenia y ddaear yr wyth- nos ban. Llyioedd Sirol i Ffetiiniog.—Yn y Bwrdd Lleol, ddydd Sadwrn diweddaf, galwodd Mr. B. P. Jones sylw Mr. Dun- lop at y priodoldeb o ddarparu lie i gynnal y llysoedd uched yn Ffestiniog, a'l bod yn rhwymedig ar y sir i ddarpar yr un modd ag yn Nolgellan a'r Bala, yn arbenig yn awr yn y rhagolwgo gael y Cynghor Sirol bob yn ail ft lleoedd ersilL Dywedai Mr. Dunlop ei fod am ddwyn htwUtn Ffestiniog o beD y OlDghor. Y )HM y trethi a delid, a phwytttr?yad chyfleu a y He, yn h*who bYDY. Yr wyf yn deal f=dd heUxynshorwyr eraW hefyd JD hyDod BtMt! 1'r a mmud- iad. Y mae yn rbyfedd fod ardal mor boblop [lI, 'd we& &roe mor Mr beb ymddedra ya y petb hwn. r_d(lop ynjol ydyw gweled peehadoriaid yn cael en dvr" an feddwi i Penrhyndeadraetb, i drin ea hlohOll llw dirwya 1 ewllt a'r coatau, Rhaid ir pechadur golli ei ddiwraod, a
iY GOGIiIDD.
lliosog i'w cynnal. A ydyw yn bosaibl Ileddfa gron- yn ar yr angenoctyd » A ajlai y Bwrdd Lleol wneyd rhywbeth eithriadol yn y ffordd o dori gwaith ar eu cyfer f A allai y cyfoethogion ddim agor 'cegin gawl,' hefyd ? Vrvdysyn sicr fod yn y dref rai eydd yn y dyddian hyn yn arat newynu; ac oddi ar deimlftd natariol o hnnan bareb, ynpeidio dyweyd ea efryn wrth reidweinydd y plwyf Pa beth a ellir ei wneyd, tybed ? A fyddai yn ddoeth galw cyfarfod cyhoeddus f Yr ydys yn gwybod am fanau eraill sydd wedigwneyd hyny ar achlysuroa o'r fath, ac ugeinian o dlodion yn cael ymgeledd trwy yr hyn y penderfynwyd arno. WYDDoituG.-Dau Ryddfrydv.,r sydd yn ymladd yma am y sfidda aeth yn wag trwy ddyrchafiad Dr. feiwards i'r faingc henadurol; sef, y Mri. Henry Roberta, a Llewelyn Eaton. Eithaf gresynus ydyw gweled dau o'r un ffydd yn tynu yn yflorck yn erbyn en gilydd; ond, ymddengys nad oes mo'rhelp. LLANGOLLEN.— Dimgieaith.— Dywedir nad oesdim llai na mil o ddynion wedi cael en tailu allan o waith yn Llangollen a'r cymmydogaetbau cylebyuol gan yr eira a'r rhew yr wythnos hon. Y mae yr holl weith. feydd wedi eu cloi i fyny yn Uwyr. Pan y cotiam fod wyth o bob deg o'r gweithwyr hyn 'yn byw o'r ilaw llaw i'r geneu, ac heb ddarood dim ar gvfer y diwr- nod y byddeiit yn methu gweithio, gwelir ar unwaith y bydd yn sicr o fyned yn galed arnynt yn fuan iawn, ae yr ydym yu ofni fod fliaws o honynt, å,'u teuluoedd, eisoes yn dioddef. BANGOR.-Llawenydd priodasol.-Boreu Mercher diweddaf, yn yr Eglwys Gadeiriol, gweinyddwyd priodas rhwng y Dr. Langford Jones, o'r ddinas hon, a Miss Davies, Frondeg. Gweinyddwyd y briodas gan y ficer hyuaf, y Parch. David Evans, yn cael ei gynnortliwyo gan I Parch. Morgan Jones. Y Dr. Grey Edwards oedd y gwas,' a Miss Langford Jones, chwaer y priodfab, oedd y 'forwyn.' Dangoswyd cryn lawenydd yn y dref ar yr achlysur, a dymuna pawb fair oes a phob dedwyddwch, tymniorol ac ys- brydol, i'r par leuaugc. Y maent hwy yn awr yn mwynhau eu mill uifil.' HELYGAIN.— Ymdrechfa etto.-Mewn canlyniad i ddyrchafiad Mr. Peter Jones i fod yn henadur, rhaid i'r etholwyr yn y rhIWdir hwn ddewia 'cynghorwr yn ei le. Y uiae dau ar y nues yn ceisio am yr anrhyd- edd; sef, y Cadben Goodman Ellis (K), Grachen, Rhydymwyn, a Mr. Llewelyn J. Henry (T). Y mao gwasanaeth y Cadben Ellis i'r blaid Kyddfrydig, a'i set wrthddegyuiol, yn hawlio cefnogaeth fwyaf gwies- og pob Rhyddfrydwr i bawb weithio ei oreu, hefyd, canys deallwn fod nerth pob gewyn ar waith gan yr ochr arall i'w rwystro. Nos Fercher, cynnaliwyd cyfarfod cyhoeddus i'w bleidio, pryd yr oedd Mr. Gee yn bresennol. COR WEN.— Siomedigaelh, Yn naturiol iawn, teimlodd Rliyddfrvda-yr y dref hon- yo enwedig y dosbarth mwyaf Radicalaidd o honynt; a dyma asgwrn cefn y blaid-yn dra siomedig wedi deall fod y tri aelod y gwnaed y fatb ymdrechiou canuioladwy i'w gosod yn aelodau dros (ioi wen ar Gynghor Meir. ion, wedi rhoddi eu cefnogaetli a'u cymmhorth i sicr. hau Tori yn henadur; a thrwy hyny, wneyd eu rhan hwy i dynu i lawr yr adeilad y buasai yr etholwyr yn ddyfal yu ei chodi. Ceisia y Parch. H. Cernyw Wil- liams amddiffyn ei hun a'i bleidlaia; oud rhy brin, ni a gredwn, y uiae efe wedi llwyddo i argyhoeddi neb ond efe ei hun, Cofied y cynuhorwyr fod gwylio dyfal ar bob syminudiad o'u heiudo. LLANEI.WY.—Yr esgob newydd.—Vwy afydd .vdyw y owestiwn. Yr wythnos ddiweddaf, yr atteb oedd yn -cael ei roddi ydoedd mai yr hybarch Archddiacon William Henry Watkius, o Durham, a f.ydd olynydd v diweddar Esgob Hughes. Y wedd sydd ar yr hoi- iad erbyn yr wythnos bon vdyw, ei boa yn rhy tuan dyweyd dim yn bendant, ond mai Mr. Watkius a fydd. Ystyr hyn, y mae yn debyg, ydyw fod y frenhines etto lieb roddi ei cbymmeradwyaetb hi i'r, pennodiad. Cyinio ydyw efe; brodor o sir Frychein- log. Cymro o oehr ei dad yn unig, y mae yn yni- I ddangos. Groeges (neu yn ol eraill, Yspaenwraig) ] oedd ei fam. Y mae efe yn bump a deugain mlwydd oed yn Hi dyeqedig a galluog; ond heb fedru gair o! Gymraeg, meddir. Yn ei yrfa ysgolbeigawl, y mae II wedi sefyll yn uebel, ac ennill anrhydedd mawr.