Baner ac Amserau Cymru

z V-JL*?— 1 I XV? WIFIKIRK. ■ ] »ydXl»o, Mai !Ke<3.~yr aeddy IJektfdAjifaH k am bedwar o'r gloch. "I 7 I y Permissive Bill. I Mewn attebiad i 6yr D. TVedderbaro, Syr W. L?waoD.a ddywedodd ei fod yn bwr'Mn I i'r ddadl ohiriedig gMt ei dwyn yn miMn mewn perthynM ?r mesur uchod ar y 24ain 0 fis Gor- nhenaf. Yr Ysgolion Gwaddoledig. I Mewn attebiad i Mr. Fawcett, „ .Jr.Oimlion Dywedodd Mr. Forster aw .råif ''flioJioa gwaddoledig, drwy f!y'='°?*?* yLoiA. oedd 27. a'r arian a roddid yn y g^^Uadau hyn oedd 6,688p. O'r nifer hwn 0 yagoUonyr g 14 0 honynt dryaorfeydd eymmh,,yao at addyog genethod;a'rswlIl btynyddol tat addysg genethod .?dd 887p. Y rh?wm pa h? ^fyfg. Ripon yn gvvneycl un ciclarp .ri.et ar gyfer addysg- iant g8De;hod oedd prix-d er ari.an. beu yr hyn yr oedd yn rhaid en e el ar gyfe? yr meanion yr oedd eisoes vn eu cyfiawni. Y Balot.1 1 Ar .1 darMen yr 011 o'r gwelliantau a wnaethesid ar Mr Hodfkinson 8 gynnygiodd adran newydd yn ar   adrannewydd yn ? ?oMdt?fyn ar dreuliadau y M?-M? o?M?fyddo fn ofynol i'r ymgeiswyr eu talu 7p,, a chau allan ?6stam bapurau y balot, acungmi amddychwel- M y MW<, ae yn gwahardd rhoddi un pris am wm. 8naeth yr heddgeidwaid. *° Mr. Forster oedd yn Uawn gyttuno A gostwng treuliaa ;yr ymgeiswyr, ond yr oedd yr adran yn aicr o fod yn anymarferol, canys mewn llawer o le- oedd yr oedd yn rhaid i'r treuliau fyned dros ben y terfyn a osodir ganddi, a dylid gwneyd rhyw ddar- pariaeth ar eu cyfer. Siaradodd Mr. Muntz a Mr. Candlish. Yna rhanwyd y Tj, a chafwyd Dros y gwelliant » ? 82 Yn ei erbyn 349 Mwyafrif yn erbyn. • > 267 Mr. Sclater Booth a ddywedodd y buasai yn ewyllysio, cyn y rhoddid yr hen ddull o nomination cyhoeddus i fyny, roddi i'r TJ un cyfieusdra chwan- egol i ystyried a wnai gymmeradwyo nominations dirgelaidd, yn ol adran 1, yr hyn yr oedd efe yn ei farnu yn hollol ammhoblogaidd. Cynnygiodd fod adran 1 i gael ei diddymn o'r mesur. Siaradodd Mr. Wykeham Martin, Mr. Osborne, Mr. Dodsouj a Mr. Childers yn erbyn y gwelliant hwn. siaradodd Mr. Floyer, Syr George Grey, Argl- wydd Bury, Mr. Newdegate, a Mr. Bouverieo blaid y gwelliant. Yna rhanwyd y pwyllgor ar y mater, a chafwyd Iod o blaid y gwelliant; 177 I Yn ei erbyn S t ,253 Mwyafrif yn erbyn I 76 1 Ar adran 16eg, I r Drwy gynnygiad yr Arglwydd Ddadleuydd, chwanegwyd fod i dreuliau y ballot boxes, a phethau ereill, i gael eu dwyn yr un modd a threuliadau yr etholfanau; ond y bydd i dreuliadau rhesymol a wneir gan y returning officer er cyflogi cynnorthwy. wyr iddo, gael eu talu gan yr ymgeiswyr. Yn adran 18fed, Yr O'Connor Don a gynnygiodd welliant gyda golwg ar newid yr amser i gynual oyfarfodydd i ad- olygn lly'fr y cofrestrydd yn yr Iwerddon i ddeng niwrnod o leiaf cyn y dydd cyntaf o fis Mawrth. Y Cyfreithiwr Cyffredinol dros yr Iwerddon a wrthwynebodd y gwelliant. Wedi rhanu y pwyllgor, cafwyd fod Dros y cynnygiad .)<» Yn ei erbyn ■ • • 130 Mwyafrif 40 Syr M. H. Beach a gynnygiodd fod i adran 23ain, yr hon oedd yn dal perthynas a ffugrithiad personol mewn etholiadau seneddol, fod yn gymmhwysadwy hefyd at etholiadau trefol, Mr. Forster, wedi tipyn o ymddiddan, a gymmer- adwyodd y gwelliant, ae aethpwyd ynghyd a gosod y peth i lawr felly. Mr. Ward Hunt a gynnygiodd fod i'r returning officer, yn lie anfon negeseuwyr pennodol i gyhoeddi enwau yríymgeiswyr yn mhob etholfan yn y siroedd, anfon rhestr i'r prif bostfeistr, yr hwn, wedi i'w cludiad gael ei dalu, a bar iddynt gael eu dangos yn mhob swyddfa u llebrol yn y wlad. Cymmeradwywyd y gwelliant. Mr. Forster a ddywedodd ei fod, mewn trefn i gyfarfod a'r anghyfleusdra y byddai gweithwyr yn ddarostyngedig iddo, ar gyfrif fod yr amser polio yn dibenu am bedwar o'r gloeb, wedi addaw yr ystyr- iai y cwestiwn hwnw eilwaith; yr oedd wedi gwneuthur hyny, ao yn awr yn cynnyg fod i'r poll fod yn agored yn ystod misoedd IIIai, Mehefin, Gor. phenaf, ae Awst hyd wyth o'r gloeh y prydnawn; yn 'tod misoedd Mawrth, Ebrill, Medi, a Hydref, hyd saith o'r gloch; ac yn ystod misoedd Tachwedd, Rhagfyr, Ionawr, a Chwefror hyd bump o'r och. Mr. Cross oedd yn selog iawn am ryw un adeg I pryd y byddid yn can y polls. Os byddai iddynt gael eu cacJw yn ago red hyd wyth o'r gloch y noa byddai yn ammhoisibl cyfrif y papurau balot hyd dranoetb, a byddai cyffrond mawr, os nad terfysg I' ac ymosodiad ar y ballot bv.css. 0 Siaradodd Mr. Muntz, y Cadben Grosvenor, Mr. Veinon Haroourt, Mr. R. N. Fowler, Mr. H. James, Mr. C. Morgan, ae ereill, hyd nes y ccdodd Mr. Gladstone, ao a ddywedodd fod y llywodraeth wedi cynnyg y trefniact goreu a fedrent hwy ei I ddyteisio. Gan ei fod yn ymddangos nad oedd dim andeb syniad yn eu mysg ar y mater, ond yn unig rhyw raddau 0 gydsynind zi'r trefniant:presenno), nid allafe wneyd yn well na dywedyd ar ran y llyw- odraeth mai y cwrs mwyaf priodol a gwrol, gan nad oeddynt yn bwriadu, o dan yr amgylchiailau, wasgu ynnyaiad yn mlaen, os na wnai y Tj, ganiatau iddo gael ei dymi yn ol, a fyddai pleidl;iaio yn « etbyn (eymmeradwyaetb). W Yna rhanwyd y pwyDgor gyd. golwg ar y gwell- iant hwn, a chafwyd I DroB y gwelliant )C. e,by. 350 Mwyafrif ? 302 tt oodd y bloc arbyu,,hitn a ? fys ar, au 10 r,,I T,, [, _lg& Y boreu,"w :J!IU''i'I..eJ h. ] [ BtGEWYDIM. .iJ ?..?H    1.  lihmmn o'r zl"r O I Hawlim yr "Alabama." I 1.J: ;1.-1"" A..1u..=t..11  Y uyuu". "AUV, uUJ"" I I LIuD egluro i'w narglwydd¡aethAu sefyllfa brese.DDol y!r.r.d..tlrrhwnr YVI1'Ñr.th .'rLlywoodr. i t 1e.n8ida yn aehos yr Hawliau 0 berthynasl 11 iMmry Jwyddedau. Y mfigfijùd t tj' yubwyUgurtxJk&uTrwyAded- iad Tafarndai. Jta»-adran4, g i-dy Due oKichraanJ dori allan yrhän oVadran oedd yaigwtieyd trwydded un yn40fer iddo ar rfl-troseddu dair gwaith yn erbyn y ddeddf. Tarlt Kimberley a amddiflynodd yr adran, a dyw- edodd y cymmerai efe farn Y TJ i fod yn rhyw le yn y canol rhwng barn y Due pendefigaidd a'r-ciddo ef; sef, fod i'r gospedigaeth gael ei chynnwys mewn poenydiad cynnyddol. Arcob Caerefrog a ddywedodd fod y fasnach mewn dlbdydd meddwol y dyddiau hyn yn ddrwg mawr; a tiira yr oedd yn cydnabod y mesur i fod yn gais gonest i wrthweithio y drwg mawr hwn a'i niwed echrydus i'r wlad, etto yr oedd wedi gobeithio y buasai mwy ynddo nag oedd yn ei ganfod fod. A chan ei fod yn gweled mai yr adran hon oedd eistedd- le bywyd y mesur, yr oedd yn gobeithio y byddai i gynnygiad y Llywodraeth gael ei basio. 0 berthyn- as i'r Permissive Bill, byddai yn ddrwg ganddo pe delai yr egwyddor gynnwyaedig yndSo yn gyfraitli. Siaradodd Arglwydd Cairns, ac Iarll Granville, a rbanwvd y Pwyllgor, pan y cafwyd fod, Dros yr adran > • 9 Yn erbyn 90 Mwyafrif • 5 Felly, aeth y gwelliant yn ddiddym. Ar adran 6, yr hon sydd yn gwneyd gwerthwr diodydd yn attebol am oddef yfed ar ei diriogaeth yn groes i'w drwydded, bu ymddiddan brwd, a llwydd. wyd i wneyd y cospedigaethau am hyny yn ysgafu- ach. Arglwydd Chelmsford a gynnygiodd fod y geiriau ar y ffordd fawr neu yn agos i'r tir pei thyn- ol i'w dJ" i gael eu tynu allan. Iarll Kimberley a wnaeth dderbyniad o'r geiriau "drwy wybodaeth neu ganiatad y gwerthwr," a chydayniodd y Pwyllgor hefydà hyn. Y Due o Richmond a gynnygiodd fod y geiriau, bydd i unrhyw draddodiad i garchar am drosedd o dan yr adran hon, gael ei yagrifenu ar drwydded y person a draddodir felly." Esgob Peterborough a amddifEynodd yr adran fel yr oedd; ondrhanoddy Pwyllgor, a chafwyd fod, Dros yradran • 84 Dros y gwelliant 81 r- Mwyafrif • 3 Pasiodd yr adran felly gyda banllefau o gymmer- adwyaeth. Ar adran 8, yr hon Bydd yn gwahardd gwerthiant gwirodydd i unrhyw un a fyddo o dan 16 mlwydd oed, Ardalydd Salisbury a gynnygiodd fod i'r geiriau gael bod" o dan ddeuddeng mlwydd oed." Gwrthodwyd y gwelliant heb raniad. Arglwydd Chelmsford a gynnygiodd fod i'r geiriau, "ac heb fod na thrafaeliwr na Ilettywr", i gael eu tori allan. Cyttunwyd ag ef. Ar adran 16, yr hon sydd yn gwallardd, o dan benyd, caniatau ddybirowyr a lladron adnabyddus, a chymmeriadau drwg ereill, ymgynnull mewn taf- arndy, • Y Due o Richmond a gynnygiodd roddi i mewn y geiriau "yn hwy nag y bydd raid iddynt gael adlon- iant angenrheidiol." Ni wasgwyd am hyn; ac yn y diwedd, tynwyd ym- aith y geiriau "Hadron adnabyddus," a chyttunwyd I a'r adran wedi ei oiiwygio felly. Ar adran 25, yr hon sydd yn dal perthynas a'r Imesur i gau y tafarndai ar Sabbothau a dyddiau gn-yliati, Ardalydd Salisbury a wrthwynebai osod hanner nos fel awr i gau, ac y dylid ei hestyn hyd un o'r gloch, Iarll Kimberley, y Due o Richmond, a siaradasant ar y mater hwn, a phasiwyd deuddeg o'r gloch fel yr amser priodol i gau, a chwech o'r gloch yn amser priodol i agor. Ar airan 28, Iarll Kimberley a gynnygiodd fod i ryw eiriau gael eu dwyn i mewn; t-1, mewn achos o drosglwyddiad trwydded o law un i arall, na byddo y troseddau blaenorol yr achwynwyd o'u herwydd ar yr hen denant ddim yn cael eu rhoddi yn erbyn y tenant newydd. Ar ol peth ymddiddan, penderfynwyd dwyn adran newydd i'r perwyl hwn i mewn. Y Due o Richmond a gynnygiodd fod yr adranau 31, 32, 33, a 3i, y rhai oedd yn ymwneyd ag arolyg- iaeth terfynau tai trwyddedig gan arolygwyr tafarn- dai i gael eu tynu allan. Iarll Kimberley a amddiflynodd yr adranau a'i holl nerth. Siaradodd Ardalydd Salisbury yn erbyn yr ad- ranau; ac ar ol rhai crybwylliadau am wafgiad trethol y wlad yn bresennol, rhanodd y pwyllgor, a chaed Dros y gwclliant b3 Droa yr ailranau 36 Mwyafrif 17 Taflwyd y pedair adran, gan hyny, allan o'r mesur. Ar adran 39, yr hon oedd yn darpar na byddo un drwydded yn werthdim hyd nes yderbynia gymmer- adw\a°th pwyllgor o ynadon, a'r Ysgrifenydd Cartrefol, Y Due o Richmond a gynnygiodd fod i'r drwyddell fod o werth wedi cael ei chymmeradwyo yn unig gan yr ynadon lleol, a'i chadarnhau gan bwyllgor o ynadon a bennoder gan y brawdlys ehwarterol. Iarll Kimberley a ddywedodd ei fod yn foddlawn i dderbyn y gwelliant cyn belled ag iadael allan y geiriau "Ysgrifenydd y Wlfldwriaeth. Y Due o Richmond, yntau a gydsyniodd a hyny; ae yna, tynwyd y geiriau allan. Ymi ymranodd y pwyllger ar y gwelliant ar yr adran wedi ei ddiwygio yn y modd yma, ac fel hyn v Raf.ai— Y rhai oedd yn cyttuno 53 Yn anghyttuno 50 Mwyafrif -j • » > 3 FeU,. pMtwyd yr wan gyda thrwat mawr o ?mmefa?yatth o feinf?ian y Llywa&utb. r-' Cy4øylÚWyd &'r adranaa eteiH hyd adw 63, 80 ?it iatwfio?A y T^. Â mf'1jt< Fesurau. ""• Darllenwyd Mesur Eisteddleoedd Eglwyeig, Mes- ur Gweinidogion Carchafdai, a Meaur Blwydd-dal- iadau Swyddogion Milwrol y drydedd waith, ac a basiwyd. Baaiodd Meaur galwad yn ol Dcleddf Sorym- Seithiau Paitiol yn yr Iwerddon drwy bwyllgor. Terfynodd y gweithrediadau, ar ol eiateddiad maith o chwe awr a hannaw, am baaner awr wedi un ar ddeg o'r gloch. ■ TY Y CYFFREDIN. II Dydd Gwener, Jfai lOfed.—Agorwyd yTJaml o'r gloch. Ciissvlltiad Masnacltol a'r Aipht. Mr. Baillie Cochrane a roddodd rybudd y byddai iddo, yn mhea mis i'r dydd hwnw, alw.sylw y ly at gyssylltiad masnachol Lloegr i'r Aipht, a gofyn a wna y Llywodraeth arfer ei ddylanwad i wasgu ar drigolion y wlad hono i gymmeradwyo y diwygiaiau oyfreithiol hanfodol i ddiogelwch mamiach a chelf yn y wiad. Dwyn vn r/aeth lestr Brydem'ig gan Yspaenund. Mewn attebiad i Mr. Sergeant Simon, Mr. Knatchbull Hugessen a ddywedodd fod hys- bysrwydd wedi ei dderbyn yn y Swyddfa Drefedig- aethol, fod llestr a' j henw The Lark, berthynol i Jamaica, wedi caal ei dwyn yn gaeth a'i chludo yn gaeth gan yr awdurdodau Y spaenaidd yn Manzanilla, yn Cuba, lie yr oedd wedi troi,i mewn am noddfa ar dywydd ystormus; dywedir ei bod wedi cael ei chadw yno am wyth niwrnod, er iddi ddangos ei pbapyrau, ac egluro yr amgylchiadau a'i gorfododd i droi i mewn i'r porthladd, ar ammheuaeth o'i bod yn ddir- gelaidd yn cludo arfau rhyfel i wrthryfelwyr Cuba. Yn y cyfamser hwnw, dodwyd y perchenoe, un o'r teithwyr, a'r dwylaw, yn y carehardy [cyffredin yn nghanol troseddwyr, lie yr oedd rhai yndioddef gan anhwylderau aunymuuol ar ol hyny; cyn y gallent gael eu rhyddbau, yr oedd yn rhaid iddynt arwyddo ysgrif yn proffesu diolch i'r awdurdodau Yspaenaidd am y driniaeth dyner a gawsant, ac yn addaw peidio gwneuthur un cais am iawn. Wedi derbyn yr hys- byaiad hwn, yegrifenodd y Swyddfa Drefedigaethol, yn ebrwydd at Swyddfa Dramor, ac, yn ddiymdroi, anfonodd oddi yno lythyr at Lynodrreth Yspaen, trwy law y Gweinidog Prydeinig yn Madrid, ac y mae yr attebiad i hwnw etto heb ddyfod i law. I Y .Bath-lu Au7- ac Arian. Mewn attebiad i Mr. Barnett, dywedodd Cang- hellydd y Trysorlys fod mwy o alw am fathu aur ao arian yr adeg yma nag arfer. Yr oedd ;y swm 0 10,000, OOOp. o aur, a 8(30,000/). o arian wedi eu banfon allan drwy Ariaady Lloegr eleni, ac yr oedd y galwad yn fawr iawn etto; ond yr oedd yn gobeithio y deuent i ben a'r gofyn bob yn dipyn. I Y Drysorfa Gyssoddol. I Darllenwyd Meatir y Drysorfa G-yssocldoi o 6,000,000p. y drydedd waitb, a phasiwyd ef. Y Sefydliadau Dhoygiol. L ,L- I 1 1. 1 1 Syr Charles Adtterley a aiwoaa SYlW at y marar hwn. Siaradodd Mr. Melly, Mf. G. Hardy, Mr. Cand- lish, Mr. Kinnaird, Mr. Cave, a Mr. Hedley yn erbyn y peth, a Syr J. Pakington o'i blaid. Mr. Ysgrifenydd Bruce a farnai fod y sefydliadau, fel yr oeddynt, wedi gwneyd daioni mawr, ac na byddai yn ddoetb, o dan yr amgylchiadau, i'w newid fel yr oeddyn cynnyg. Addefai fod diffygion yn y cynllun presennol; ac yr oedd yn dda ganddo ddeall y byddai i'r diffygion hyny ymwneyd a hwy mewn mesur yr oedd y boneddwr gwir anrhydeddus a ddaethai :l'r eynnygiad hwn yn mlaen yn ei fwr- iadu ddwyn ger bron y Tf. Dywedodd Mr. G, Talbot ychydig eiriau yn erbyn y cynnygiad, a gwrthodwyd ef heb raniad. Mr. Delahunty a alwodd aylw at yr angenrheid- rwydd am chwaneg o gynnrychiolwyr yn yr Iwerdd- on; ond pan yr oedd efe yn Ilefaru, cododd aelod anrhydeddus i gynnyg cyfrif y TS, a chaed nad oedd yno ddim ond 30ain yn bresennoi. Felly, dibenodd y gwaith am 7.30. I TY Yr, ARGLWYDDI. DVDD Llun, Mai 13egi Agorwyd y T>v am bump j o'r gloch. Cytlmdeb Washington. Iarll Granville a gwblhaodd ei adduned mewn perthynas i gyttundeb Washington, yr hyn oedd yn hollol yr un peth'ag a ddywedasid gan Mr. Glad- stone yn Nbt y Cytfredin ychydig funydau yn ol. Iarll Russell a hysbysodd y byddai iddo ohirio ei gynnygiad gyda golwg ar yr hawliau anuniongyrch- 01 hyd Mehefin 15fed. Gohiriwyd y Tý ar hyn hyd y dydd olaf o'r mis hwn. TY Y CYFFREDIN. I i f Dydd Llun, Mai 13eg. Dechreuodd y gwaith am bedwar o'r gloch. L-utlundeb ifas/unawn. Mr. GladstoneDerbyuiwyd ef gyda banllefau o gymmeradwyaeth ac wedi talu diolch i'r Ty, ae yn enwedig i'r oehr wrthwynebol am yr amynedd a'r goddefgarweh a ddangosid ganddynt mewn perth- ynas i'r mater, a hysbysodd nad oedd Llywodraeth ei Mawrhydi wedi gallu canfod un rheswm dros iddynt symmud oddi ar y tir a gymmerasid gan- ddynt o'r cyutaf, sef yr hwn a osodwyd i lawr, yn Ilawii ac eglur, yn y llythyr (despatch) dyddiedig Chwefror 3ydd-hyny oedd, nad oedd yr hawliau aminiongyrckol yn gynnwysedig o fewn terfynau y cyttundeb. Ar yr 20fed o lis tbi-ill, yr oedd llr Fish wedi anfon llythyr yn ymrcsymu y pwngc, gan ddadleu y dylasai yr holl achos gael ei roddi ger bron i'r athrywynwyr. Yr oedd ton llythyr atteb- 01 Mr. Fish yn berffaith gyfeillgar a pharchus. Y n y cyfamser, yr oedd cwrs arall wedi ei gynnyg, fod i lythyrau gael eu hanfon gan y naill wlad at y Hall yn gosod allan eu golygiadau ar y mater, ac yn hys- bysu y telerau ar ba rai yr oedd y ddwyblaid wedi cyttuno i osod eu hachosionger bron athrywynwyr. Yn hwyr nos Iau, yr oedd y Llywodraeth wedi ys. tyried y eynnygiad hwn; a thranoeth, ysgrifenwyd y eynnygiad yn y cyfryw ffurf ag y gallai fod yn sail i gychwyn ymdrafodaeth newydd. An- fonwyd y eynnygiad yn ei ftarf ddiwygiedig i'r Llywodraeth Americanaidd, a'r Sabboth hysbyswyd larll Granville, gan y gweinidog Americanaidd, fod Arlywydd yxUnol Daleithiau yn foddlawn i dder- byn y eynnygiad, a'i fod, mewn iaith hyderus, wedi ei osod o tlaen y senedd, yr hyn oedd yr un peth a l fod wedi ei dderbyn a'i gymmeradwyo. Yll bres- ennol, gan hyny, yr oedd yr achos o dan ystyriaeth y senedd Americanaidd, ac yr oedd efe (Mr, Glad. stone) dan angcnrhcidrwydd i ddymuno ary ly etto arfer ei liynawsedd a'i hirymaros, yr hyn sydd yn gwneyd llawer tua atdd^Tid^f^^ ^S achos. SicT??x drMh?r T?" ? y? diweddaf ?. a wnaed cam v D"? ?" elmg yn cynnwy. vr  nghenadwei Chwwor 3ydd, ac awr am aila dw^ yr.ohos.i ddiwedTbJlw« ft ch?nddymuiio ?ddynt b?h? i weitwJH « eu goddefg?wch NMnorol yn y dyM.i eie yn 01 mewn trefn i roddi lie i yindriniact4 ar y an¡:\ gynny? fod i'r Ty gael ei ohirio ?''?< Mr. DIsaelia dywedodd f;? y Tf yn rh,yk barhau yn oddefgar fel yr oeddynt ? atfYn:. .? fod yn amlwg fod yn ammhossibl id<W b* un farn ya ngwyneb y cwestiwn yn v wedd? ??'? arno. «Dr6stiiari Mcsllr y Bulat. Ymffarfiodd y Ty yo bwyllgor i ystyried r roddjad ar Feaur y Bolot; ac ar a fWiihod llawer olan welliantau a gynnyoid Y. tanwyd a'r adroddiad. C¡, Gohiriodd y TJ hyd y 27ain cyfiaol.