Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
13 articles on this Page
Hide Articles List
13 articles on this Page
............. --------Y pANEK…
Detailed Lists, Results and Guides
Cite
Share
Y pANEK EYDDFRYDIG. I'R TIRFEDDIANNWYR — y mae cisicu ) Deddf i ddiddymn bawl y meibion hynaf i eti- feddiaethau ar farwolaeth eu rliieni yn ddi- cwvllys. o Deddf i ryddhau etifeddiaetliau, ac i'w gwneyd Yn ammhossibl i berchenogion tir ei rwymo i hm' fel nad allant hwy, na'u meibion, ei werthu hoes. )c i,if i orfodi perchenogion i werthu eu tiroedd i amaethwyr, a gweithwyr, ac at adeiladau cyhoeddus, am brisiau rhesymol. 4 Ar annogaeth un o'n darllenwyr yr ydym yn nodi hyn lief yd Deddf i orfodi pawb sydd it chanddynt hawl dan lien cwyllysiau, &c., i gael symiau pennodol oddi wrth etifeddiaetliau i dderbyn llai, yn ol fel y mae gwerth y tiroedd a'r rhenti yn lleihau. Dyweder fod etifeddiaetli \n werth deng mil o tnninau yn y flwyddyn (10,000/).) ddeugain lieu banner can mlynedd yn ol. Daeth yr etifedd presennol i feddiant o lioni tlan ewyllys ei flad, neu ryw weithred "yfreithiot arall; ac yr oedd tair chwaer i gael dwy til o bunnau (2,OOOp.) yn y flwyddyn oddi wrthiac nis gellir en gorfodi i dderbyn llai. 0 herwydd hyn, nis gall y perchenog presennol, gan ei fo(I yn byw yn y palas, &c., ostwng y rlionti i'r tenantiaid, nac adgyweirio yr adeil- uIlau-na gwerthu yr etifeddiaetli chwaith, yn ol pris y tiioedd yn am, lieb fyned yn hollol dlawd. Y mae eisieu deddf fel y nodwyd, gan hyny, i wneyd cyfiawnder rlnvng y perthynasau fel y eatlo y tenantiaid gyiiawnder hefyd. I'n AMAETHWYR. 5. Deddf Tir i'r Amaetllwyr-llawn cystal, a gwell os gellir, na'r un a gafodd y Gwyddelod. 6. Deddf i ddiddymu Deddfau yr Helwriaeth. I'R GWEITHWYR. 7. Deddf i sicrliau ychydig o aceri i Weithwyr am renti rhesymol. ilit AMAETHWYR A'R GWEITHWYR. 8. Deddf i gynnorthwyo Amaethwyr a Gweithwyr i brynu eu tiroedd, trwy gael benthyg arian gan y llywodraeth am lOg isel. I BRYDLESWYR (Leaseholders). 9. Deddf i roddi awdurdod i bersonau fydd wedi adeiladu tai ar diroedd prydlesol (leasehold) i orfodi perchenogion y tir i'w gwerthu iddynt allan ac allan am brisiau rhesymol. I BAWR. 10. Deddf i Ddadsefydlu a Dadwaddoli yr Eglwys Sefydledig. 11. Deddf i roddi Ymreolaeth i'r Iwerddon—ac i G.yinru, Y gotlalld, a Lloegr, liefyd, ar yr un animodau. Yr ydym wedi gwrthwynebu rhai o ddarpariaethalllllesur Mr. GLADSTONE gan nas galIwn ei eymmeradwyo. Ond y mae yr egwyddor yn rhwym o fod yn un dda, a Kadi- calaidd; a hyderwn y caifl'holl Drefedigaetliau Prydain yn fuan eu cynnrychioli yn y senedd. ] 2. Deddf o Addysg Ganolraddol i'r Dywysogaeth. 13. Deddf i orfodi Perchenogion y Tir, ar ba rai y mae tai prydlesol wedi eu hadeiladii, i dalu trethi y tlodion, a'r ffyrdd, a pliob ti-etlii cy- hoeddus eraill, ar y symiau o arian a dderbyn- iant fel rhenti am y uarnau hyny o dir. 14. Deddf a gynwyna. yr lioll awdurdod i ddefn- yddio anan y trethi, yn y plwyfi ac yn y sir- oedd, yn unig i Myition a ddewisir gan y Trethdalwyr. 15. Deddf i daflu yr Afonydd yn agored i bawb i'w pysgota ardelerau ysgeifn a rhesymol, o'r myn- yddoedd i'r moroedd. Hi. Deddf i dalu i gynnrychiolwyr swm pennodol o gyllog — dyweder 3001)., fwy neu lai, yn y flwyddyn—am ein gwasanaethu yn y senedd. 17. Deddf i ddiddymu Blwydd-daliadau. 15. Swyddogion Gwladol Cymreig yn Nghymru. 19. Plaid Gymreig yn y Senedd.
ARGLWYDD ABERDAR AR YI CWESTIWN…
News
Cite
Share
ARGLWYDD ABERDAR AR Y I CWESTIWN GWYDDELIG. DKRIIYNIODD Mr. James Samuelson, yr ymgeisydd cefnogol i'r Llywodraeth dros Ddwyrain sir Ren- frew, y llytliyr canlynol oddi wrth Arglwydd Aber- drlr, yr hwn a fu yn cynnrychioli sir Renfrew am ilynyddoedd eyn iddo gael ei ddyrchafu i Dy yr Ar- giwyddi' Pan gynnrychiolwn sir Renfrew, gobeith- ion ni, y Rhyddfrydwyr, trwy wladlywiaeth gyfiawn a haelfrydig, y gailem gymmodi y Gwyddelod, a'u gwneyd mewn gwirionedd, fel mewn enw, yn Deyrn- as Gyfunol. Yr ydwyf wedi rhoddi y gobaith hwnw lieiliio yn araf ae anewyllysgar. Yr oedd angliyfiawn- der ae annoethineb canrifoeud wedi llosgi yn ddyfn- neli i galonau Gwyddelig nag y meddyliais i. Ni fydd mesurau eyffredin, megys, er enghraifft, y rhai a foddlonent y galw am lywodraeth leol ddiwygiedig yn Lloegr, Ysgotland, a Chymru, yn ddigonol. Pro- fa yr anymddiriedaeth a'r estroneiddiad eu liunairi yn rhy ddwfn i gael eu syninnidgan y fath feddyginiaeth dyner, acyr wyfyn eredu fod rhagolwg Mr. Gladstone i'r dyfodol yn gyfiawnacli, doetliaeli, a mwyprophuyd- ol, nag unrhvw un o'r gwladweinwyrgalluoga cliyd- wybodol, oedd unwaith yn nerth a gogoniant y blaid Kyddfrydig, pa rai sydd yn gwneyd eu goreu yn awr i orchfygu y wladlywiaeth hon. Gall y bydd iddynt lwyddo am dymmor. Os felly, bydd i ni gael blyn- yddoedd o yingecraeth, o senedd ddiallu a diraddiol, yn cael eu dilyn gan gynnygion mor fawr neu fwy na'r rtiai a gynnygiwyd gan Mr. Gladstone, ond wedi eu hamddifadu o'u gallu iachiiol. Arwyddwyd, ABERDAH. I
LLYTHYR PWYSIG ODDI WRTH Y…
News
Cite
Share
LLYTHYR PWYSIG ODDI WRTH Y PRIF I WEINIDOG. YSBIUFENODD Mr. Gladstone y llythyr canlynol, mewn attebiad i obebydd oedd wedi cyfeirio llythyr ato yngln ag ymgeisiaeth Mr. John Roberts, yr hwn sydd yn gefaogwr 'r llywodraeth CASTEU, PEN-AR-LAG, CAER, Gorphenaf 3ydd, 1886. Atlwn bYR, Mewn attebiad i'ch cais, yr wyf yn amlygu fy ngobaith diffuant y bydd i'u cyfeillion a'n cymmydogion yn sir Filint ddychwelyd eu cyfaill profedig, Mr. Roberts, i'r senedd gyda mwyafrif mawr. Os ydyw y Cymry wedi blino derbyn mesurau da a mawr, ac nad oes arnynt angen chwaneg, boed iddynt bleidleisio i'r blaid Doriaidd, pa rai sydd wedi gwrthwynebu yr lioll fesurau mawr a da oedd wedi gwneyd yr oes yn enwog, ac oedd wedi darogan dinystr yngln a pliob un o honynt; ao or eu bod yn awr yn yniddangos yn eywilyddio ychydig o'r daroganau hyn, y maent yn myned yn mlaen i wneyd rhai newydd, pa bryd bynag, fel yn awr, y cynnygir mesur newydd, aydd yn fawr yn gystal a da, hyny ydyw, y trcfniant o adael i'r Iwerddon lywodraethu ei hamgylchiadau ci hun o dan dde(Mfwriaeth dda a doeth. I'r amcan hwn, ai gwell ar yr aohiysur hwn a fyddai pleid- leisio dros unrhyw foneddwr & eilw ei hun yn Rhyddfrydwr, ond sydd yn bwriadu, nid yn unig wrthwynebu y Llywodr- aeth Byddfrydig, yr hyn sydd yH fater bychan, ond y gofynion cyfiawn a rhesymol sydd yn awr yn cael eu gwneyd gan fwyafrif enfawr y Gwyddelod, trwy gyfrwng cyfansoddiadol mwyafrif enfawr eu cynnrychiolwyr. Nid ydyw y cyfryw ymddygiad ond gwawd ar Ryddfrydiaeth; ao ni wna ond attal busnes a phob deddfwriaeth dda, parhau yr atighydwelediad mwyaf costus rhwng y ddwy ynys, a bytholi hefyd ein cywilydd o gamymddwyn tuag at yr Iwerddon, yn ngwyneb yr hwn y mae yr holl fyd gwareidd- iedig yn sefyll mewn dycliryn. Da fuasai genyf ddyfod i'ch mysg, ond nid wyf yn alluog. Tair banllef i Mr. Roberts, a Duw lwyddo y gwir yn mysg ein Cymry cywir- galon. Yn ffyddlawn, yr eiddoch, W. E. GLADSTONE. I
DYCHWELIAD MR. W. F. MAITLAND.…
News
Cite
Share
DYCHWELIAD MR. W. F. MAITLAND. I Bu ucbelsirvdd Brvelieiniog- Mr. Thomas Wood, Pare Gwernyfed—yn eistedd yn ystafell yr uchelreith- wyr yn y Neuadd Sirol, yn Aberhonddu, ddydd Mawrth, i dderbyn enwau ymgeiswyr seneddol. Yr unig bapyrau yn enwi ymgeiswyr ae"tynwydi mewn oeddynt ddfm yn ffafr Mr. W. Fuller Ma.ittmd, cefn- ogwr y Llywodmeth. Cynnygiwyd ef yn y cyntM, gan Mr. Joseph Richard Cobb, a chefnogwyd ef gan Mr. John Morgan, 1, Bridge Street, Aberhonddu. ?yn yr ail bapyr, y cynnygydd ydoedd y ?'c"' Edmund Wynne Parry, a'r cefnogwr ydoedd Mr. Richard Hargest, 1, Postern, Aberhonddu. Wedi hyny, dadganwyd fod Mr. Maitland wedi cael ei ethol yn ddiwrthwynebiad. Dywedir fod y blaid Doriaidd wedi gwneyd j mdrech galed i sicrliau ymgeisydd—ond yn ofer!
I RHYDDFRYDIAETH YN LLANELLI.
News
Cite
Share
I RHYDDFRYDIAETH YN LLANELLI. PRYDNAWN ddydd Mawrth diweddaf, yr oedd y dref yn fyw drwvddi yn rhoddi derbyniad canlonogol i Mr. W. Abraham, A.S. (Mabonj, Mr. Dillon, A.S., a Mr. L. L. Dillwyn, A.S., y rhai oedd wedi dyfod yno l gefnogi ymgeisiaetll y Rhyddfrydwr ffyddlawn, oyr Arthur Stepney. Bernir nad oedd dim llai na deng mil yn bresennol yn y cyfarfod a gynnaliwyd yn Mharc y Bobl y noson hono. Y eadeirydd ydoedd Mr. David Randell. Cafwyd araeth Gymraeg gan y Parch. Dr. Morgan ac yna, dilynwyd ef gan yr aelodau seneddol a enwyd uehod. Cariwyd pender- fyniad o ymrwymiad i gefnogi Syr A. Stepney, yr unig ymgeisydd Rhyddfrydig am fwrdeisdrefi Llanelli a Cliaerfyrddin, a ciiefnogwr calonog i wladlywiaeth Wyddelig Mr. Gladstone. Dygwyd y gweithrediad- au i deriyniad trwy Mr. Abraham ganu 'Hen Wlad fy Nhadan,' yn Gymraeg.
TERFYSGOEDD DIFRIFOL YNI NGHAERDYDD.
News
Cite
Share
TERFYSGOEDD DIFRIFOL YN I NGHAERDYDD. AR 01 i'r p61 gael ei gyhoeddi ganol nos nos Ferclier, aetli rhai miloedd o bobl i lawr Mary Street, yn lie y mae swyddfeydd y newyddiaduron. Tafhvyd cawodydd o geryg at ffenestri y Western Mail, a dy- wedir l un neu ildau o lieddgeidwaid gael eu taraw gan y ceryg hyn. Yn union wedi hyny, darfu i nifer liosog o heddgeidwaid sirol ddyfod yn mlaen gyda'u ffyn yn eu dwylaw, ac ymosod ar y dyrfa. Cafodd Syr Edward Reed, yr hwn oedd yn pasio o'r Clwb Rhyddfrydig i'w westty, ddiangfa gyfyng. Darfu iddo ef, a boneddigion eraill, wneyd ymilrech i attal ymosodiad yr lieddgeidwaid, ond yn ofer. Cafodd ugeiniau o bobl, yn cynnwys amryw ferclied, eu taraw i lawr—gwaedai rhai, ac yr oedd eraill mewn setyllfa o ddi-deimladrwydd. Tra yr oedd yr ymtadd yn myned yn mlaen, darfu i ryw ddyhiryn danio trwy ystafell golygydd y Western Mail, ac aeth yr ergyd dros ben Mr" Lascelles Carr, y prif olygydd. Cynnyddodd y dyrfa yn gyflym, nes yr oedd yno o leiaf 10,000 o bobl. Daeth nifer chwanegol o liedd- geidwaid i fyny; ac yn gymmaint a'u boilyn parhau i luchio ceryg, rhoddodd y Prifgwnstabl Hemingway orchymyn i glirio yr lieolydd. Cymmerodd ymladdfa ffyrnig arall le, yn yr lion yr oedd yr heddgeidwaid yn fuddugoliaethus. Cymmerid y clwyfedigion i'r Clwb Rhyddfrydig, yr hwn a ddywedid oedd yn fwy tebyg i ysbytty na dim arall. Bu rhyw ugain o dan driniaeth yn yr ysbytty. Cafodd tua chant o berson- au eraill niweidiau llai, yn mysg pa rai y mae llawer o ferched. Curwyd llygad un dyn allan yn lhvyr, a hyny gyda ffon un o'r heddgeidwaid, fe ddywedir. Mewn canlyniad i'r cyffro mawr oedd yn y dref, gwrthododd y maer ganiatau i gyfarfod gael ei gyn nal i ddathlu dychwehad Syr Edward Reed. Amlygir gryn anfoddlonrwydd o herwydd yinddygiadau, yr lieddgeidwaid gan eubod, yn 01 fel yr honir, wedi arddangos nyrnigrwydd diangenrhaid.
GORLLEWINBARTH SIR DDINBYCH.…
Detailed Lists, Results and Guides
Cite
Share
GORLLEWINBARTH SIR DDINBYCH. I Enwyd Mr. W. Gornwauis west yn ymgeisyaa am yr etholaeth hon yn Neuadd Drefol Dinbych, ddydd Sadwrn diweddaf; a clian na enwyd neb arall, ey- hoeddodd yr Uchel Sirydd (Mr. Meredith, o Wrecsam), ei fod wedi ei ddewis. Rhoddwyd wyth o bapyrau i mewn drosto o wahanol ranau y sir; sef, un cyffredin- ol, a saith eraill o Langollen, Llanrwst, Cohvyn Bay, Llanarmon, Pentrefoelas, a Rhuthyn, Dinbych, a Llansilin. Yr un cyftredinol a'r enwau canlynol wrtho:— Thomas Gee, Dinbych, cynnyjjydd; S. Gregson Fell, eilydd: William Foulkes, Market Street, Llangollen; Henry Powell Jones, Greenfield, Rhuthyn; John Parry, Plas, Llanarmon-yn-Ial; John Porter, Pwll-y- erochan, Colwyn Bay; Owen Isgoed Jones, Llanrwst; Daniel Jones, Wern, Llandyrnog; William Jones, Pentre du, Llannefydd; a Hugh Williams, Sea View, AbergeIe-cefnogwyr. Papyr Llangollen.—William Coward, Pen-y-bryn, Llangollen, eynnygydd Walter Eady, FronCyssyllte, eilydd Josiah Oswestry Thomas, Humphrey James, Edward Roberts, James Clarke, David Jones, John Roberts, Abraham Jones, Evan Henry Matthews, Thomas Roberts, Char. H. Humphrey, John Griffiths, Edward Jon es-cefnogwyr. Papyr o Lanrwst.—James Owen, Brynynys, Llan- rwst, cynnygydd; John Jones, Market place, Llan- rwst, eilydd: H. Pierce, E. Mills, Evan Evans, D. R. Griffiths, Robert Jones, Roger Hughes, Eglwys- bacli; E. Foulkes-Jones, Llansantffraid, a W. S. Williams—cefnogwyr. Papyr o Colwyn Bay.—Percy Toppin, CoIwyn Bax, cynnygydd William Bostwell, Plas Euryn, Colwya Bay, eilydd: Geo. Bevan, Jas. Bromley, John Showell, James Wood, John Halliday, Fred. Payne, B. B. Waddy, a James K. Makin- cefnogniyr. Papyr o Lla?i(triizoit-.yit-ltll. -Robert Parry, Plas, cynnygydd; John Ellis, Ty'n-groes-ft'ordd, eilydd: Wtlliam Jones, O. Jones, John Jones, John Lewis Edward Jones, Robert Williams, Thomas Jones, a John Jones. Papyr o Pentrefoelas a Rhuthyn.—3. Machreth Rees, cynnygydd; John Jones, Maer Rhuthyn, eil- ydd: Hugh Owen, Pentrefoelas; Robert Roberts, Fron Derwen Maurice Jones, Efenechtyd John Simon, Rhuthyn; T. P. Roberts, Rhuthyn J. W. Herschain, Llanynys; Thomas Lewis, Llanynys; Oliver Evans, Llanrwrog; Evan Hughes, Clocaenog; I a J. T. Lloyd, Gytfylliog-eefnogwyr. PapyroDdosbarthDinbych.—Evan Pierce, Dinbych, cynnygydd; P. H. Chambres, Llysmeirchion, eilydd: T. Gold Edwards, Dinbych; Owen Jones, Llan- rhaiadr; Richard Davies, Llandyrnog; Moses Vauglian, Cefn Meiriadog; Richard Lloyd, Llan- gwyfan David M. Davies, Nantglyn Robert Wil- hams, Llansannan a Robert Wright, Aberwheeler- cefnogwyr. Papyr o Llansilin.—Arthur Trevor Jebh, Llythe, Ellesmere; a Richard Jones, Glanaber, Llanrhaiadr- yn-Mochnant
DWYREINBARTH SIR DDINBYCH.…
News
Cite
Share
DWYREINBARTH SIR DDINBYCH. AM wyth o'r gloch boreu ddydd Mawrth, dechreu- wyd ar y gwaitn o gofrestra pleidleisiau yn ffafr Mr. Osborne Morgan a Syr Watkin Williams Wynn. Cyfanrif nifer y pleidleiswyr ydynt 8,297, pa rai sydd yn cael eu rhanu fel y eanlyn: Bersham, 686; Broughton, 746; Brymbo, 699; Burton, 297; Cefn mawr, 1,045; y Waen, 371; Gresford, 252; Gwer- syllfc, 577; Holt, 223; Minera, 269; Pen-y-cae, 299; Rhosllanerchrugog, 1,242; Rhostyllen, 373; Rliiw- abon, 438; a Gwrecsam, 780. Yr oedd mwy nag arfer o hysbysleni yn cael eu rhanu a'u gosod i fyny mewn cyssyUtiad il'r ethoHad hon. O'r hraidd y mae yn angenrlieidiol dyweyd fod y rhan fwyaf o'r cer- bydau i'w gweled ar oclir y Ceidwadwyr a'r tirfedd- iannwyr. Ond dywedir fod cefnogwyr Mr. Morgan, o'r ochr arall, yn gweithio yn fwy calonog ac ym- drechgar nag eiddo eu gwrthwynebwyr. Lledaen- wyd y newydd am orclifygiad Mr. Goschen yn Edin- burgh trwy y gynnrychiolaeth, yr hyn a achosodd frwdfrydedd newydd—os oedd hyny yn hossihl-yn mysg cefnogwyr Mr. Gladstone. Yimvelodd y ddau ymgeisydd, yn gystal a Mrs. Morgan a'r Arglwyddes Williams Wynn, a'r amrywiol ddosbarthiadau polio yn ystod y dydd; ac er fod yna ychydig o hwtio yn Coedpoetii, Broughton, a Bersham, banllefau cym- meradwyol oedd i'w clywed yn dyrchafu yn mhob man yn mron.
[No title]
Detailed Lists, Results and Guides
Cite
Share
Dechreuwyd cyfrif y pleidleisiau yn y Guild Hall, yn Ngwrecsam, tua banner awr wedi naw. Yr oedd cyiinulleidfa fawr wedi ymgynnull o flaen y neuadd am un ar ddeg ac wedi iddi gyrhaedd hanner dydd, a'r cyfrif heb gael ei roddi, bernid yn gyffredin fod y pleidleisiau yn cael eu hail gyfrif. A phrofodd hyny yn ffaith. Rhoddodd y cyfrif cyntaf fwyafrif o ryw- beth fel 50 i Syr Watkin. Ond pan gyfrifwyd yr ail waith, gosodwyd pethau yn iawn, ac hysbyswyd y fiigyrau yn derfynol gan yr Uchelsirydd; pa rai oedd fel y eanlyn Mr. Osborne Morgan (G.), 3,536 1 Syr W. W. Wynn (C.), 3,510 Mwyafrif 26 Derbyniwyd y fiigyrau ucliod gyda chymmeradwy- aeth fyddarol. Mr. Osborne Morgan, yr hwn a dderbyniwydgydag uchel gymmeradwyaeth, a ddiolchodd yn wresog i'w gyfeillion—ac yr oedd yn anhawdd caei gwell nnntai -am y niodd gwrolfrydig yr oeddynt wedi ymladd ar ei ran. Yr oedd ganddo allu enfawr yn ei erbyn, yn gystal a phoblogrwydd ei gyfaill, Syr Watkin. Er- fyniai arnynt beidio gwneyd unrhyw arddangosiad o ffyrnigrwydd. A gofynodd am iddynt roddi tair ban- llef i Syr Watkin (cymmeradwyaetli uchel ac udiad- an). Yna, cynnygiodd bleidlais o ddiolcligarwch i'r Uchelsirydd—y Mil. Meredith—am ei ddull diduedd yn cario y gweithrediadau yn mlaen. Syr Watkin Williams Wynn a gefnogodd y bleid- lais o ddiolchgarwch. Diolchodd yntau i'r rhai oedd wedi ei gefnogi ef, a gobeithiai y cai eu cefnogaetli etto cyn pen hir; a diweddodd trwy alw am dair ban lief i'r ymgeisydd llwyddiannus (cymmeradwy- aeth uchel).
COEDPOETH A'R ETHOLIAD.I
News
Cite
Share
COEDPOETH A'R ETHOLIAD. POETH iawn ydyw hi yma heddyw, ddydd Mawrth, y 6ed. Os oedd ei hanes yn yr etholiad diweddaf wedi ei chofnodi yn y newyddiaduron Seisnig a Chymreig yn mhlith y rhai mwyaf brwd, y mae yn sicr y bydd Y wasg Doriaidd yn fwy ystormus y tro hwn, yn enwedig papyr Gwrecsam. Yehydig cyn hanner dydd, daeth Mr. Osborne Morgan trwy y gynimydogaeth, ac ymaith A'r meirch o'r cerbyd, gan ddilyn o'r tu ol, a'r holl dyrfa yn ei dynu trwy y gymmydogaeth. A cliyda fod Mr. Morgan wedi gadael y lie, gwnaeth Syr Watkin Williams Wynn ei ymddangosiad yn y lie, ac mor fuan ag y cyrhaedd- odd, disgynodd o'i gerbyd a clian fod yr holl dyrfa yn ei hwtio, dechrenodd y Syr eu hwtio hwythau; ac fel y mae rhai plant mwy ysbrydol nag eraill, gwthiasant ef yn ol a blaen, heb niwed o gwbl. Nid dyna y n'ordd t'r Syr gael vote pobl y Coedpoeth. Ac nid cynt yr aeth ymaith o'r lie nad oedd pymtheg o lieddgeidwaid yn gwneyd eu hymddangosiad gyda'u goruchwyliwr b Wrecsam. Pwy a anfonodd am dan. ynt, nis gwyddom ac i ba ddyben, nis gwyrneb arall. Y mae yn eithaf sicr fod wrth wraidd hyn ychydig o elyniaeth y blaitl Doriaidd wrth weled cymmaint o fnvdfrydedd dros Mr. G. Osborne Morgan a'r Grand Old Man;' sef, Mr. Gladstone. Nis gwyddom faint o niwed a dderbyniodd Mr. loan Powell, goruchwyl iwr Gwaith G16 y Fron a'r Cae Pen Ty. Ond fe ddy wedir mai arno ef yr oedd y bai yn gwbl oll. Rhaid fod bai o bob tu i beri i bethau o'r fath ddigwydd. Cad wed yn ei gymmydogaeth ei hun, a meindied ei fusnes ei hun y tro nesat. Ac nis gwyddom faint o niwed a dderbyniodd un o weision Syr Watkin Wil- liams Wynn. Fe ddywedir fod rhyw fachgen wedi ei daraw ft llygoden wedi marw. Ond nis gwyddom faint o wirionedd sydd yn hyny; ond y mae peth arall digon gwir—fod rhai o bleidwyr Syr Watcyn wedi teimlo yn aruthr.—Un o'r lie.
DINBYCH. I
Detailed Lists, Results and Guides
Cite
Share
DINBYCH. Y NOSON CYN Y FRWYDR. Nos lau, cynnaliodd y Rllyddfrydwyr gyfarfod mawr a phoblogaidd yn yr Assembly Room, o dan lywydd- iaeth J. W. Lumley, Ysw., Rossa Fawr, gan yr hwn y cafwyd anerchiad byr a thra pwrpasol. Cafwyd areithiau hefyd gan yr ymgeisydd (Mr. Barlow); Dr. Commins, A.S., Q.C., Liverpool; Mr. Murphy, Liverpool; y Parchedigion Ellis Edwards, M. A., Bala; Thomas Nicholson, Dinbych; a Mr. Pedr M. Williams (Pedr Mostyn). Dïau fod hwn yn un o'r cyfarfodydd llawnaf a mwyaf brwdfrydig a gyn- naliwyd yn y dref hon un amser. Yr oedd yr ar- eithiau yn danllyd; yr areithwyr mewn hwyl; y gynnulleidfa yn frwdfrydig; a phob peth yn dra symbyliadol i waith dranoeth. Yr Iln adeg yn y Drill Hall, yr oedd y Toriaid yn cynnal cyfarfod o'r eiddynt eu hunain. Prin y gellir ystyried hwn yn gyfarfod eyhoeddud, ranys yr oedd trefnidiadau wedi ell gwneyd i attl Rhydfrywyr i roddi eu presennoldeb ynddo. Ni buasai raid idd- ynt, driiaiii ymdrafterthu yn ofer, pan yr oedd y fath ddoniau iiisalaer yn attynu y Rhyddfrydwyr i w cyfarfod eu hunam, tra nad oedd neb yn y Drill Hall i ddenll eynnulliad yno, ond rhyw Sais o Lundain a'i enw Littler a Syr Robert Cunliffe, y Rhyddfrydwr "wrthoiliedig o Wrecsam. Chwe mis yn ol, pan y t:> I d f daetll y banvnig hwn i'r dref, 'y noson o flaen y fel ymgeisydd Rhyddfiydig yn erbyn 'y Iienyon yna,' olnvedl Mr. Nicholson, flurfiwyd gor- ynidaith o ftlamdorehau 1 w groesawu. Pan y daeth yma eleni, y noson o flaen y 'lecsiwn,' i gefnogi ym- geisiaeth Mr. Kenyon, ac i wrthwynebu Mr. Barlow, efe a hwtiwyd ac a hissiwyd yn yr lieolydd, a chaf- odd wybod yn eglur pa beth ydyw harn Dinbych am wrthmlwyr. Cofied y barwnig fod ei haui ef fel Rhyddfrydwr—yn enwedig fel ymgeisydd Rhydd- frydig yn y hwrdeisdre/i liyn-;veti macliludo am byth. Cofied hefyd mai efe, ac nid y Rhyddfrydwyr, sydd wedi newid. Yrydysyn edrych ai- ei gefnog- aeth i'r ymgeisydd Toriaidd fel sarhftd personol ar bob un a bleidleisiodil ac a weithiodd drosto mor e-nyol yn yr etholiad diweddaf. Cyfarfod bychan, 'ftlat,' a srafodd y Toriaid, yn cael ei wneyd i fyny yn benaf o ferchettos a phlantos. Y llywydd oeddMr. Meshan), Pontrunydd, a'r areithwyr, v ddau a nodwyd, Mr. Kenyon ei hun, a'r doniau lleol.' jJYDD Y R ETHOLIAD. DYDD Gwener oedd y diwrnod. Agorwyd y p61 mewn dau fan yn y Neuadd Drefol, heb law yr etliol- fa oedd yn yr Y sgoldy yn Henllan. Y swyddog Ilywyddol oedd Mr. R. Humphreys Roberts, maer y dref. Dechreuwyd ymgynnull i'r etholfeydd hyn am wyth o'r gloch 'yn y boreu, a pharhawyd hyd wyth o'r gloch yn yr hwyr. Yr oedd ystafell pwyllgor y Rhyddfrydwyr yn nhy Miss Jones, yn Hall Square, o dan lywyddiaeth Mr. Gwilyni Parry, cyfrifydd, ae ystafell y Toriaid yn eu clwb, o dan lywyddiaeth Mr. John Davies, cyfreithiwr. Gweithiodd y pleidiau yn egniol. At- brydiau, rhedai y teimladau ynlled uehel, a chymmerodd rhai yinladdfeydd le (fel ar y noson flaenorol, ar ol dyfod allan o'r cyfarfod yn yr As- sembly Room). Mwy doniol o gryn dipyn na r mAn gystwyon hyn, modd bynag, oedd ynimamychiadau tanllyd gwr sydd yn ailnabyddus yn ein dinas fel darparwr ar gyfer gwadnau traed y ddynoliaeth. Hyd y deallasai pawb yn flaenorol, nid oedd y ddawn siarad ynddo i unrhyw fesur anghyffredin. Ni wyddai hyd yn oed ei frodyr y niedrai areithio. 0 hyn allan, byddant yn gwybod, a gwnant ddefnydt) helaeth o hono ar eu llwyfauau, ac ysgatfydd na cliaiff alwadau i fyned oddi cartref, hefyd yn enwedig gan fod y ToViaid mor brin o siaradwyr. Bid a fyno, a plia un bynag a ddichon y fraSvdoliaeth osod pris cymniesur ar y fath goined' gynffonog areithyddol sydd mor ddisyinmwfli wedi gwneyd ei hymddangosiad yn eu ffurfafen lom, efe a enwogodd ei linn yn rhyfedd y prydnawngwaith dan sylw. Nid ydym yn barod i ddal nemawr ar belaethrwydd ei wybodaetli alll faterion gwleidyddol (a goreu po leiaf a wnelo ei frodyr), nae yn credu fod ganddo alluoedd cryfion i ymaflyd mewn unrhyw bwrigc, a'i drin yn ddeheuig nid yn y cyfeiriad yna y mae nerth y cyfaill; ar yr un pryd, yr oeddym yn edinygu (?) ei wynebgaledwch yn meiddio sefyll ger bron cynnulleidfa ag y gallai weled ynddi laweroedd a wyddent fwy am Ymreol- aeth i'r Iwerddon nag ef. Safai yn dalgryf; codai ei freichiau i fyny; cauai ei ddyrnau gwnai boll ym- duniiau yr areitliydd mawr Toriaidd cliwysai (onid oedd hi yn boeth, ac onid oedd siarad yn gyhoeddus yn ddyeithr iddo?); crochlefai hyd onid oedd yn erygu; ac yna, pan wedi ymddihysbyddu, ciliai i'r clwb, i astudio araeth newydd, y mae yn debyg. Yn mlien ennyd, fe'i gwelid yn dyfod allan eilwaith, a'r olwg arno yn profi ei fod vn llawn cenadwri at Rad- icaliaid Dinbych. Ar ol cyinmeryd trem awdurdodol ar ei wrandawyr, dechreuai I berfyoriiiio' drachefn ac nid digon oedd y gwawd a bentyrid arno yn ddi- brin i'w dawelu, canys ftolion o blantos with ei draed a'i cymmhellent yn mlaen, er dirfawr galondid iddo. Nid ydym yn gwybod hyd sicrwydd pa sawl arawd a gafwyd ganddo; ac nid ydyw o bwys. Bydd ef yn bur debyg o dderbyn ei wobr. Nac anghoiied y Clwb Toriaidd y fath wasanaeth. Dylai y fath' bybyrwch dros egwyddorion dderbyn mwy o wobr na phleid- lais noeth o ddiolchgarwch yn y cyfarfod nesaf. Yr ydym wedi yigrifenu gormod am y gwr, hwyrach ond teimlem awydd rhoddi 'lifft' iddo l enwogrwydd. Aeth pob ppth heibio yn lied dawel ar ol can y pôl. Bu ein cya drefwyr parclms, Mr. David Jones, Tan- y-graig, a Mr. Wynne-Edwards, ar y Groee,' yn gwneyd app61 difrifol ar bawb o bob plaid i fyned i'w pebyll mewn heddweh. Ac nid dieffaith fu eu gwaith. 1- CYFRIF Y PLEIDLEISIAU. Dechreuwyd cyfrif y pleidleisiau am ddeg o'r gloch boreu ddydd Sadwrn, yn ystafell y Cynghor Trefol, a gwnaed y canlyniad yn hysbys gan y maer ychydig wedi deuddeg o'r gloch, fel y canlyn Mr. Kenyon (T.) 1,657 Mr. Barlow (R.) 1,446 Mwyafrif 211 Yn yr etholiad blaenorol, y ffigyrau oeddynt:— Mr. Kenyon (T.) 1,761 Syr R. eiinliffe (R.) 1,455 Mwyafrif. 306 Oddi wrth y fhgyrau hyn, gwelir fod yr ymgeisydd Toriaidd wedi cael llai o 106 o bleidleisiau nag a gafodd y tro blaenorol, er niaint pleidgarwch yr Unioniaid' gwlanenaidd, dan arweiniad y barwnig o gymmydogaeth Gwrecsam, enw yr hwn sydd yn fynycli yn ngeneuau Hhyddfrydwyr eysson-di-droi gan awelon Toriaeth i werthu eu iiegiN-y(ldoi-ion-fel 'brad WI' '-tra nad oedd y nifer a bleidiodd Mr. Barlow ond un ar-ddeg yn llai nag a roddwyd i Syr R. Cnnliffe. Diolchodd Mr. Kenyon i'w eamygwyr o ymyl y Bull Hotel, a buont wedi hyny yn ei gario ar gadair trwy ran o'r dref. Yr ydym yn dyfalu mai tua Rhuthyn yr aeth efe yn y pryduawn; i ba le wed'yn, ni n dawr. Bu Mr. Barlow yn anerch ei bleidwyr yntau yn wresog oddi ar falcawd y Crown Hotel, ac yn diolch iddynt am eu cefnogaetli. Caed anerchiadau, hefyd, gan ei frawd, y Dr. Pierce, Mr. Gee, a Mr. Evans, o Wrecsam.
LLANELLI.
News
Cite
Share
LLANELLI. Cyfarfod Rhyddfrydig.—Prydnawn ddydd LInn, cafwyd cyfarfod lliosog yn y Wern, Llanelli, i gefn- ogi ymgeisiaeth Syr Arthur Stepney. Llywyddid gall William Howell, yr hwn a ddywedodd ei fod ef yn arfer cefnogi Syr John Jenkins, yn ngwyneb yr addewidion teg oedd yn cael eu gwneyd ganddo; ond yn awr, yr oeud Syr John wedi myned drosodd at y Toriaid, neu yn hytrach y blaid oedd yn gwneyd gwaith Toriaidd. Yr oedd Syr John wedi gwneyd pob peth a allai er cefnogi y Tori yn Abertawe, yn erbyn Mr. Dillwyn, ac yr oedd wedi dyfod il dyeithr- ddyn i lawr i ymladd gyda Mr. W. R. H. Powell. Siaradwyd yn Gymraeg gan y Parchn. Thomas John a J. Rowlands, D.D.; ac yn Saesneg, gan Mr. W. R. Rogers, Mr. Thomas Hughes, a Mr. James. Pasiwyd pleidlais unfrydol o ymddiriedaeth yn Mr. Gladstone a Syr Arthur Stepney.
BWRDEISDREFI FFLINT.
News
Cite
Share
BWRDEISDREFI FFLINT. DYDD Mawrth diweddaf y cymmerodd yr etholiad hwn le. Nid rhyw lawer o gytrro oedd i'w ganfod yn un o'r bwrdeisdrefi. Yn Nhrettynnon, yr oedd yr orsaf Mlio yn ysgolion y bwrdd, lie y gweithredai Mr. Thomas Thomas fel prif swyddog yr etholiad. Yn Maesglas, detnyddid yr Ys" lion Cenedlaethol fel yr orsaf bdlio, tra y gweithi-ef ai Mr. Thomas W. Hughes, cyfreithiwr, fel llywydd, a Mr. Robert Thomas yn yr orsaf blio yn y Neuadd Drefol yn Nghaerwys. Defnyddid gryn nifer o gerbydau yn