Baner ac Amserau Cymru

DIRPRWYAETHAU YN YMWELED A MR. GLADSTONE. -1 _JolQ DYDD lan, bu pedair dirprwyann Y" y Wr Prif Weinidog-un yn cael ei blaenori gan Mr. John Morley, yn dwyn penderfynidall cynnadledd Leeds dan ei sylw; y Hall oddi wrth undebau y crefftwyr, i ddadgao y weithwyr ar bwngc helaethiad yr etholfraint; y dryded do Lundaio, i bwyso arno yr ar^en- rheidrwydd am ddiwygio corphoraeth y ddinas fawr a'r llall oddi wrth frodorion yr India yn ei longyfarch ar ei benblwydd, ac yn dadgan Y gwerth a roddir ganddynt ar ei wladweiniaeth Byddfrydig.

TLEERAU ?? Y 'jp????. T LE ERA U A j}{ Y 'FAN Elt;'j Pri. af?iM dydd Sadwrn ydyw 19. yr un, wait phris« chwarter yn rhad drwy y post ?"' Is. Bg. ondtalu yn mlaen, neu2s. os na wnei?, "yny. A°™r 2 ?< drwy '/po? am 2s. 9c. vehwartcuond J"  mlaen; neu 3s. os na wncir /ty?n/. J??, anfo?tir ?6'"?''?? gyfnifcr yn ddidraul ?'? Y post aan y Cyhoeddwr yn ol lg. yr u

GENEDIGAETRAU. jO?-Io.awr2M.d. priod Mr. Morris Jones, Gnsiau Cochion, Bethesda, ar fab, JosES-IoMwr»inrio(i y Parch. Edward Jones (M.C.), Widnes, ar J?'c? ??.P" Mr. Abel Jones, Brookhouse, ger y dref hon, ar lab, Pont- VAUGHAN—Ionawr isfed, priod Mr. Henry Vaughan, Pont- L" David Wil.?..er. WrmiM^„awr VodMr. David William cer- bydwr, Victoria Place, Bethesda (Gerlan gynt), ar fab- cyntaf-anedig. PRIODABAU. EVANS-NTEYT,FR-- Top awr Sled, tr.y drwydded yn nghapel y Methodistiaid Calflnaidd, Hwlffordd, gan dad y briod- ferch, yn cael ei gynnorthwyo gan y Parch. John Hughes Parry, J. Walter Evans, Llwyncelyn, sir Gaerfyrddin, a Martha Jane, merch hynaf y Parch. E. Meyler, Millin Cross. sir Bonfie, ro\Es-joNEs-Ionawr 24ain, yn nghapel y Methodistiaid Calflnaidd, Clwyd ftreat. Rhyl. gan y Parch. J. Ogwen Jones, B A, Mr. Owen Jones, Henllan, a Miss Jane Vaughau Jones. Plas Pigot, Dlnbych. REYNOLDS-DAVIE*—Ionawr 27ain, yn eglwy. Llanhywel, ean y Farchedig Ficer, Henry Reynolds, Trenewydd-fawr, ag Anne Davles, Lochmeyler, swydd Benfro. MABWOLAETHAU. Ev ANs-Rhwng un a dau o'r gloch, boreu Sabbato, Ionawr SoLdT bu farw Mr. William Evans, T Newydd, yn 37ain oed. Pan yn myned i'r gwely, nid oedd arno un arwydd o afiechyd; a pbrin y gallodd ei anwyi bnod oleu y gan- wyil i'w weled yn tynu yr anadliad olaf. Nid oedd ond mis i'r diwrnod er pan briododd & Mrs Jones, GeUi. lednols-cartref yr anfarwol Mr. Peter William-, yr hwn Ieaberchenogir gan weddw y diweddar Mr. W. Evans Dvdd Mawrth, yr 22ain, cvnnaliwyd trengholiad ar y comb mvd y barnwyd mai afiechyd y galon oedd achos ei farw aetb Y dydd Mercher .Mlyno). cymmerodd ei gladdedigaeth le. Cyn cychwyn o'r tA darllenodd a gIVeddïodd y Parch. Mr. Evans, Nazareth (A.). Yna cychwynwyd tua cbapel Ramah, pryd y darllenwyd ac y eweddiwyd gan y Parch. J. Francis (A.), a phregethwyd )n darawiadol i'r amgylchiad gan y Parch. A. Jenkins (M,), St. Clears (cyfaill hoff teulu Mrs Evans). Gwein- yddwyd ar lan y bedd gan y Parch. D. Lewis, Llandyfeil- iog. Yr oedd y brand ymadawedig yn amaethwr cyfrifol yn y gymmydogaietb, ac yn aslod dlchlynaidd a pharchus n'r eolwvs Ancibynol yn Rimah. Boed amddiffyn y Nefoedd dros y weddw alaius yn ei dwfn brofedigaeth. HARRIEs-Ionawr Sydd, yn Slain mlwydd oed, Mary, ewraie Mr. John Harries, stone and marble mabon, Hwl- ffordd. Yr oedd Mrs. Harries yn enedigol o Aberhonddu, ac adwaenid hi mewn amryw leoedd yn sir Fynwy, lie y bu hi a'i phriod yn byw-megya Rhymm, a manau eraill. Cvfrifid hi yn ferch ieuangc dduwiol, a chad "odd ei cbymmeriad drwy ei hoes. Disgynodd i'r bedd mewn tatignefedd, JONEs-Ionawr y 23.ln, Mrs. Gwen Jones, priod lIlr, Rich- ard Jones, Hengapel, Ff. stiniof, yn 67ain mlwvdd oed. Claddwyd bi yn mynwent St. Michael, ddydd badwrn y 26ain, o dan y drefn newydd, gan y Parch. S. Owen, T¡\ny.g!hiau. ROBERTS Tachwedd 14eg, yn 33ain mlwydd red, o'r dysentru. yn Brisbane, Awstralla, David, ail fab y di- weddar David Roberts, asiedydd ac adeiladydd, Llangyn. hafal. Gadawodd y wlad hon ar y 29ain o Fehefin di- weddaf, gan IIVyr hyderu ei fod yn myned i un well, a glaniodd yno ar yr 2il o Ilydref Nid ydyw yn debyg irid" gael nemawir o fwyniant ar ol cyrhaedd, o blegid ym. aflodd y clefyd uchod yn ffyrcig ynddo yn fuan ar ol iddo lanio, a phrofodd yn angeu iddo yn mhen chwech wytnnos ar 01 ei ddyfcdiad i'r wlad. Er iddo gael ei siomi mewn ystyr ddaearol, ni a hyderwo ei fod wedi eg,el I gwlad W9U mewn ystyr uwch. Claddwyd ef yn iigli7addfa Drayton, Tachwedd 15fed. Nid oedd yn hysbys o farwolaeth ei an- wyl did. Yr oedd yr ymadawedig yn frawd i Mr. Roberts, ysgotfeistr, LlanoD, Ceredigion, ROB UNRN—Ionawr 22ain, Grace Roberts, merch Mr. Richard ttobe'h!. Bryn rhedyn, Hanfairfechan. Claddwyd hi yn nl y drefn newydd. Gweinyddwyd ar yr achlysur wrth y ty, yn y cpel, ac wrth y bedd, gan y Parch. Edward Roberts, North Parade, ?A?lonawr 16eg, Mr. William Williams, BuU. L'anllechid, yn 60ain mlwydd oed. Yr oedd yn gymmer. iad adnabyddus a pharchus gan bawb; ac ar y iueg cjfl«ol, daeth torf fawr i'w hebrwng i dy el bir gartref, i fynwent Llanllechid. Dymunir ar i'r newyddiaduron Americanaidd gofnodi yr uchod. NVILLIAms-lonawr 24ain, Anne, priod Mr. Edward. Will. hm., cigydd, Canol-y-mynydd, Bryn-y,ffordd, ger Treffyn- non. yn 57ain mlwydd oed. Dydd hlun, cludwYd el eweddillion gan dyrfa fawr i fynwent Bryn y-ffordd. HwD, meddir, oedd y claddedigaeth mwyaf a fu enoed yn eglwys Bryn-y ifnidd. Gadawodd briod ac amryw o blant i delmlo colled ar ol mam dda ac ymdrechgar.

Ymadawodd y Prif Weioidog a Mrs. Gladstone o Gastell Pen ar-lag, am Llnndain, foren ddydd Mawrth diweddaf. Dilynwyd hwy gan ddau swyddog yn eu ddillad eu hnnam t Gaer. Cydna- byddodd y boneddwr anrhydeddus, yr hwn a edrychai yn hynod dda, amryw weithiau gymmer. adwyaeth y dyrfa oedd ar yr esgynlawr yn Nghaer. ^CAPEL SALEM, LLANARMON CEIEIOG.-NOS Fawrth, .,r 22ain o'r mis hwn, bu y Parch. J. S. James, m, Llanduclno, yn anerch oynnulleidfa yn y lie oobod, Ar raglen y blaid Ryddfrydig.' Eglurodd gwahanol ddiwygiadan seneddol er's oesoedd yn Caed hanes manwl iawn ganddo am helaethiad thalfraint yn 1832. Hefyd, yr helaethiad yn a'r canlyniadau daionus i'r ddau helaethiad tholfmnt. Dywedodd hefyd yn eglur iawn ■ Llywodraeth o ohwanegu etholwyr slrol, o gael byrddan slrol, a chael gwell sior- "tiaid amaethyddol. Ni ohafodd ond i drin y pwnge o Ddadgyssylltiad yr mru.' Ehoddodd foddhâd mawr "rofidus oedd fod y noson mor Llywyddwyd gan Mr. D. 'vn Celriog.

OYFRAITH DALIAD TIROEDD (LLOEGR), 1883. [Allan o'n rhifyn am ddydd Mercher]. Y MAE y penawd nesaf yn y gyfraith hon yn un maith, ac yn cynnwys dwy ar hugaia o adraniadau; sef, y modd i iveithredu (Procedure). s Adi,a)t 7.-0g bydd tecautyn hawuo a i-u dan y gyfraith hon, bydd yn angenrheidiol iddo roddi rhybudd mewn ysgrifen i berchenog y tir o'i fwriad i'w geisio ddau fis 0 leiaf cyn  16 Pa"1 y bydd lenant yn rhoddi y cyfryw rybudd, gaU pe/che'nog y tir/rywbryd cyn terfyniad y denantiaeth, ? 0 fewn P?ward.wrnod ar ddeg ar ol iddi derfynn, roddi rhybudd iddo yntan mewn ys?nfen, o'i fwriad i hawlio tal 0 her- wydd unrhyw wastraff, neu, doriad ammod, neu ncrhyw gyttundeb araH. B?d ?d i'r cyfryw o du y tenant, ac o dn perehenog y tir, hysbysu, mor bell ag y gellir yn rheBymol wneyd hyny, y manyhon o herwydd pa rai yr hawlir y taliad o'r swm a ofynir. Adran B.-Gall perchenog y tir a'r tenant gyttuno ar y swm sydd i'w dalu fel ad-daliad a'r modd a'r adeg y telir ef, o dan y gyfraith hon. Os na bydd iddynt gyttuno felly, bydd y gwa- kaniaeth yn cael ei benderfynu trwy gylafar- eddiad. Adran 9.-Pan y bydd achos yn cael ei gyf- lwyno o dan y gyfraith i gylafareddiad (sef i WI' dyeithr, neu i ddau 'Îvr a cbanolwr), y maent i gael eu pennodi fel y canlyn :— (1.) Oa gallant gyttnno, gallant benderfynu arun dyn i weitbredu rhyngddynt. (2.) Os, cyn iddo gyflwyno ei ddyfarniad neu ei benderfyniad y bydd iddo farw, neu ddyfod yn analluog i weithredu, neu os bydd iddo fethu a gweithredu am saith niwrnod wedi derbyn y rhybudd gan y pleidiau, neu gan un o'r pleidiau, yn gofyn iddo weitbredu, y mae y gweithrediadan i ddechreu o'r newydd, fel pe na buasai eylafareddwr wedi ei bennodi. (3.) Os na bydd i'r ddwy blaid gyttuno ar ben. nodiad un cylafareddwr, y mae pob un i ben- nodi eylafareddwr. (4 ) Os, cyn iddynt gyflwyno eu dyfarniad, y bydd un o'r oylafareddwyr farw, neu wedi myned yn analluog i weithredu, neu heb weithredu am saith niwrnod wedi iddo dderbyn rhybudd gan un o'r pleidiau yn gofyn iddo weithredu, y mae y blaid fydd wedi ei bennodi ef i bennodi cylaf- areddwr arall. (5,) Y mae y rhybudd o bennodiad bob cylatar- eddwr gan un o'r pleidiau i gael ei roddi i'r blaid arall. (6.) Os, am bed war diwrnod ar ddeg ar 01 i rybudd gael ei roddi gan un blaid t r blaid arall i bennodi eylafareddwr neu gylafareddwr arall, y bydd y blaid arall heb wneyd hyny, yna ar gais y blaid fydd wedi rhoddi y rhybudd, y mae y Llys Sirol (County Court), o fewn pedwar diwrnod ar ddeg, i bennodi gwr arall gallnog ac ammhleidgar i fod yn gylafar- eddwr. (7.) Pan y bydd dau gylafareddwr wedi eu pen- nodi, yna (yn ol darpariaethau y ddeddf hon), y maent, cyn dechreu ar waith y cylafareddiad, i bennodi canolwr. (8 ) Os, cyn i'r dyfarniad gael ei roddi y bydd y canolwr farw, neu wedi myned yn analluog i weithredu, y mae y cylafareddwyr i bennodi canolwr arall. (9.) Os, am saith niwrnod ar ol I ddymuniad i'r pwrpas gael ei wneyd gan un o'r pleidiau, y bydd y eylafareddwr heb bennodi canolwr, neu ganolwr arall, yna, ar gais un o'r pleidiau, y mae y Llys Sirol, o fewn pedwar diwrnod ar ddeg, i bennodi person galluog ac ammhleidgar arall i fod yn ganolwr. (10.) Y mae pob pennodiad, rhybudd, a dyraun- iad, o dan yr adran hon i fod mewn ysgrifen. Adran 10.-Darperir, pan y bydd dau gylafar- eddwr wedi eu pennodi, gellir pennodi canolwr fel y canlyn (1.) Os bydd un o'r pleidian, ar bennodiad cylaf. areddwr, yn gofyn, trwy rybudd ysgrifenedig i'r llall, ar fod y oanolwr i gael ei bennodi gan y Dirprwywyr Tirol dros Loegr (Land Commis- sionersfor England), yna bydd y canolwr, ae unrhyw berson a'i dilyno, i gael ei bennodi ar gais un o'r pleidiau gan y dirprwywyr hyn. (2.) Yn mhob achos arall, os bydd un o'r pleidimu, ar bennodiad eylafareddwr, yn gofyn, trwy rybudd mewn ysgrifen i'r llall, ar fod y oanol- wr i gael ei bennodi gan y Llys Sirol, yna, os na bydd y blaid arall yn gwrthwynebu hyny trwy rybudd mewn ysgrifen, y mae y canol- wr, ae unrhyw berson a'i dilyno, i gael ei ben- nodi felly ar gais un o'r pleidiau. Ac os bydd y blaid arall yn gwrthwynebu, y mae y canol- wr, ae unrhyw berson a'i dilyno, i gael ei ben- nodi ar gais un o'r pleidiau gan y Dirprwywyr Tirol dros Loegr. Adran 11.—Y mae awdurdod y Llys Sirol o dan y gyfraith hon yn mherthynas i bennodiad cylafareddwr, neu ganolwr, i gael ei ymarfer gan farnwr y llys fydd yn meddu awdurdod pa un bynag a fydd efe oddi mewn ynte oddi allan i'w ddosbarth; a gall, trwy gydsyniad y pleidiau, gael ei ymarfti gan gofrestrydd (Registrar) y 31 Ilys. 12.-Y mae cyflwyniad ei bennodiad i gylafareddwr i'w ystyried fel ymostyngiad y blaid fydd yn ei gyflwyno i gylafareddiad; ac ni bydd gan un o'r pleidiau hawl i alw y fath ymostyngiad yn ol, na phennodiad eylafareddwr, I heb gydsyniad y blaid arall. Dyna ddigon am yr wythnos hon. X mae penderfynu dadleuon trwy gylafareddiad yn fynych yn waith costus iawn. Clywsom lawer gwaith fod achosion a gyflwynwyd i gael eu penderfynu yn y modd hwn, wedi bod yn fwy treulfawr na phe buasai wedi cael ei ddadleu o flaen un o lysoedd y wlad. Yr ydym, gan hyny, yn ofni y bydd rhai perchen- ogion tir yn gallu gwasgu telerau celyd ar eu tenantiaid fyddant yn ofhi y treuliau, o her- wydd y possiblrwydd iddynt fyned yn afres- ymol o fawr. Ond dylem hysbysu ei fod yn cael ei ddarparn gan y gyfraith hon fod cofrestrydd a barnwr y Llys Sirol yn meddu awdurdod i leihau unrhyw filiau neu gostau afresymol fydd yn codi o'r ymchwihad. Gobeithiwn y bydd hyn yn foddion i gadw y treuliau cyfreithiol i lawr.

RHYDDFRYDIAETH YN BIRMINGHAM. NEU, gallasem ddyweyd yn ei man cadarnaf. Rhaid addef mai prif ddinas canolbarth Lloegr sydd wedi rhoddi yr achles mwyaf gwresog i I Ryddfrydiaeth o un man yn y deyrnas. Er fod y Ceidwadwyr wedi gwneyd ceisiadau ami i dro i ennill sedd iddynt eu hunain dros y fwrdeis- dref, ofera eu doniau, gwaatraffu eu harian, a dangos eu gwendid a wnaetbant ar bob achlysnr. Yr un modd y bydd gydag ArgIwydd RANDOLPH CHURCHILL, hefyd, y mae yn fwy na thebyg. Dywedir yn y dyddiau hyn ei fod ef wedi cydsynio a chais y frawdoliaeth yno i ddyfod yn ymgeisydd iddynt yn yr etholiad cyffredinol nesaf. Byddai iddo ef gystal siawns a neb rhyw Dori, yr ydym yn addef, o herwydd ei dalent a'i yabryd hoew ac ancibynol; ond ofer hollol fydd hyd yn oed ei ymgeisiaeth yntau yn Birming- ham. Gan nad ydyw yn debyg y gadewir Woodstock (ei etholaeth bresennol) mwy na Hiaws o fan fwrdeisdrefi pwdr cytMyb idd'Y hna ei hysgubo ymaith i ebargonact tra()fyt eb fesm ad-drefuiad yr eisteddleoedd, hwyrach fod y pendefig ieuangc yn awyddus an rywle i droi ei wyneb iddo. I'n bryd ni, pa fodd b fOI llawer gwell fuasai iddo dderbyn y gwahoddiad a gafodd o Fanchester fisoedd yn ol. Buass; mwy o obaith am Iwyddiaot ar ei ymgeia'a^th yn mlirif ddinas y cotwm, nag yn mhrif ddi, as yr ha'arn. Cafwyd prawf diymwad yr wythoos hon fod ei Rhyddfrydiaeth hi yn llawn lUo rymus ag erioed. Nos Fawrth diweddaf,rhodd- ai y Gwir Anrhydeddus JOHN BRIGHT, a'r GVit Anrhydeddus JUSEPH CHAMBERLAIN, eu cyfrif blyoyddol o'u goruchwyliaeth seneddol i'w ethol- wyr, ao hwyrach y daw y darllenydd gvda mam foment neu ddwy i gymmeryd clpdrem fryaiog ar eu hareithiau. Dechreuwn gydar hen IVITIQ sydd yn cynnrychioli y Brummageniaid' bell, acb, er's mwy na chwarter caurif. Mewn un rban o'i arawd, efe a wvaAh gyfriiiad at y dov- aeth o ymfflamyebiadau Tofiaidd a pha rai yr ydym wedi ein breintio' o fewn yr ychydig fis. oedd diweddaf. Tynai Mr. BRIGHT ddwy wei J yn arbenig oddi wrthynt. Y gyntaf ydyw, mai po nchaf fyddai gradd yr areithydd mewn safl, gymdeitbaaol, chwerwaf yn y byd fyddai ei ymadroddion. Brodyr a meibion duciaid a ddefnyddiant yr iaith fwyaf dichwaeth ac isel wrth ymosod ar y llywodraeth a chamddarlumo ei gweithredoedd. Gwers arall-ae un bawdd iawn eu dysgu oddi wrth yr ysbwrial hwu-ywl fod gelyniaeth y Toriaid yn awr yn llawn met angerddol ag y bu erioed, yn erbyn pob math o ddiwygiad gwladol a chrefyddol. 'Os mynech chwi brawf diymwad fod y Toriaid yn parhau yn annheilwng o ymddiried y wlad, yr wyf yn meiddio dyweyd eu bod yn awr yn llawn mor wrthwynebol i'r werin i gael eu hiawndeiau a phan oeddynt yn ymladd yn erbyn dilead deddfau yr d a'r dreth ar y papur, ncil pan yn gwrthwynebu i ni wneyd cyttundeb mas- nachol a FfraiDgc, neu helaethu yr etholfraint.' Ymffrost y Babaeth ar hyd yr oesoedd ydyw nas gall amser wneuthur unrhyw gyfnewimd yn ei hegwyddorion sylfaenol. Gall Tûrïaeth ymffrostio yn gyffelyb. Yr un ysbryd sydd yn gweithio yn Ngheidwadwyr y dyddiau presennol a" a weitbiai yn eu tadau a'u teidiau a thia y parhant hwy yn glymblaid anedifeiriol am dra. hfi y dyddiau gyut, a gelyniaethus i ddiwygiaiau yn y dyddiau hyn, gan hyny, erfyniwn ninnall, gyda Mr. BRIGHT, 'am i weithwyr Brydain, yn arbenig, benderfynu ra chaiff y blaid sydd wedi niweidio a sarbau cymmaint arnynt, yn y dyddiau a aethant heibio, byth eu hadfey i'r awdul'dod-o'r hyn lleiaf, hyd nes y byddant wedi edifarhau a chyfnewid.' Yr oedd araeth Mr. CHAMBERLAIN, hefyd, yn un o'r thai mwyaf meistrolar a draddodwyd ganddo un amser. Fel y gallesid disgwyl, bwriadau y llywodraeth yn yr eisteddiad sydd ar fin dechreu, a gafodd fwyaf o sylw gauddo ef, yn enwedig rhagolygon mesur helaetbiad yr etholfrcint fwrdeisiol i'r siroedd. Am ddau beth, teimla llywydd y Bwrdd Maanach yn eithaf sier. Caiff y mesnr hwn waethaf y Ceidwadwyr yn y Ty isaf; ac ni phetrusant ddefnyddio pob moddion posdbl i rwystro ei rwydd fynediad. Ond am ei gario trwodd, nid oes ganddo yr ammheuaeth lleiaf, er eu boll ystrywiau a hyny gyda mwyafrif mawr hefyd. Am ei dynged yn N hy yr Arglwyddi, ar y llaw arall, nid oedd mor sier ond yr oedd un pwngc na theimlai fymryn o betrusder yn ei gylch sef, os mai mynu sarnu ar twyll's TY y Cyffredin a WDa y pendefigion Toriaidd, 'y gall- ai y llywodraeth gyda chydwybod glir apptlioat y wlad yn eu herbyn ae nid oes gwestiwn ag y teimlwn i yn fwy hyderus i ofyn barn fy nghyd- wladwyr aroo na hwn,' meddai Mr. CHAMBEE- LAIN. Gan mai y syniadau hyn a'u cyffelyb yn unig sydd yn boblogaidd yn Birmingham, pa obaith a ddichon fod i ymgeisydd Ceidwadol gan rad pwy a fydd, am ddychwelyd yno.

Y GOGLEDD. Da genym ddeall fod Syr Watkin WillIams Wynn, Bar., yn parhau i wella. Trefnir i gynnal amryw gyfarfodydd cyhoeddas yn air Drefaldwyn yn fuan, er cefnogi dadgyssyllt- iad yr Eglwys yn Nghymru. Etholwyd Mr. H. J. Ellis Nanney i fod yn llyw- ydd Cymdeithas Amaethyddol Dyffryn Conwy eleni, a Mr. P. M'Intyre yn is lywydd. Bu raid can yr Ysgolion CenedJaethol a Brytan- aidd yn Glyndyfrdwy, Corwen, gan fod y typon, fever yn ymledaenu yn y gymmydogaeth. Agorwyd y frawdlys yn Rhuthyn, ddydd Linn, gan Mr. Swetenham. Lluddid y Barnwr Stephen i agor y commissiwn, gan ei fod yn eiatedd yn hwyr y noson hono yn Mrawdlys Cyttunodd gwarcheidwaid y Drefnewydd a Llan- idloes yn unfrydol eu bod hwy yn barod i gyd. weithredu &'r undebau eraill yn air Drefaldwyn, er mabwysiadu cynlIun air Berk gyda chrwydrwyr. Cynnaliwyd trengholiad yn Cross Inn, yn y Drefnewydd, ar gorph Beatrice Anne Jones, dwy flwydd oed, yr hon a fu farw mewn canlyniad i losgi. Dychwelwyd rheithfarn o Losgl yn ddam- weiniol.' Appwyntiwyd Mr. C. R. Williams, Dolmelyn- llyn, Dolgellau, a Mr. Evan Morris, cyfreithiwr, Gwrecsam, gan y Gymdeithas Gyfreithiol, I fad yn llywodraethwyr am bum mlynedd ar Goleg Bangor. Mewn cyfarfod a gynnaliwyd yn Llanelwy, yr wythnos ddiweddaf, o dan lywyddiaeth yr esgob pasiwyd i Gynnadledd Esgobaeth Llanelwy gael e1 chynnal y tro nesaf yn y Wyddgrug, ar yr 22ain » 23ain o Hydref. Gwnaed gryn ddifrod ar yr eglwya yn Beaumar- is, trwy yr ystorm, ddydd Sadwrn diweddaf. herwydd ffyrnigrwydd yr ystorm, cafodd y fasnac rhwng M6n ac Arfon ei attal yn ystod y rhan fwy o ddydd Sadwrn. Yn Fflint, ddydd Sadwrn diweddaf, anrhegwY Mrs. Sidney K. Muspratt, gan weithwyr y Gwei laD Fferyllol yn Fflint, ar yr achlysur o'i b lodas, Ii salver arian, llestri arian at yfed to a choffi, ac a ryw bethau eraill, ynghyd a. breichled ddiemwnt Mr. Muspratt. Yr oedd yr holl weithwyr yla bres, ennol, ac yr oedd y gweithrediadau yn bynod frwd- frydig.

EFFEITHIAU DADGYSSYLLTIAD AR YR EGLWYS EI HUN. _I YN yr araeth hirfaith a gwyntog a draddodwyd ganddo yn Nghaernarfon, mewn attebiad i'r dadgyssylltwyr, haera y Deon EDWARDS mai un amcan oedd gan y cynnbyrfwyr mewn golwg, ac Bad oedd hwnw yn ddim amgen na dinystrio yr Eglwys. Nid awn mor bell a dyweyd fod y gr parchedig yn gwybod yn amgenach. Os addefwn fod ganddo gydwybod i'r gwirion- edd, yr ydym yn rhwym o gydnabod ei fod yn traethu yr hyn a gredai. Ar yr un pryd, nid ydyw dyweyd hyn yn ein rhwystro rhag chwanegu fod yr baeriad yn un perffaith ddi- sail. Gftyr Ymneillduwyr Cymru yn eithaf da mai nid eu hamcan ydyw dinystrio yr Eglwys fel trefniant crefyddol, wrth ddadleu dros ei dadgyssylltu a'i dadwaddoli. Dylasai y Deon EDWARDS, hefyd, fod yn gwybod hyny erbyn hyn, canys y mae y cyhuddiad brwnt a wnaed ganddo wedi ei daflu yn ol gyda dirmyg i ddan- nedd y rhai a'i gwnaent lawer gwaith cyn hyn. Yr ydym ni yn credu ei fod ef yn OlJest wrth wneyd yr haeriad. Bydded yntau yn ddigon boneddigaidd i'n credu ninnau fel Ymneillduwyr pan iyn ei sicrbau nad oes rbithyn o sail i'w ensyDiad. Nid ein bamcan yn y cadgyrch pre- sennol ydyw dinystrio yr Egiwys, meddwn etto, ac os Eglwys CRIST ydyw hi, nid ydyw yn bossibl gwneyd hyny chwaith. Na thafled ef y cyhuddiad i'n gwyneb mwyach. Ni pherthyn i ni. Neu os gwna, bydded iddo y tro nesaf ei brofi yn gystal a'i haeru. Yr ydym yn eithaf boddlawn i'r Deon ei hun gredu mai effaith y dadwaddoliad ar yr Eglwys fydd ei dymchwel- iad. Y mae iddo groesaw i goleddu y syniad gwrthun hwn fel pwogc o gredo, os ydyw yn dewis. Yr oil a ddywedwn ydyw, nad gonest ynddo ydyw priodoli hyny fel amcan i Ymneill- duwyr Cymru am eu bod yn ymegnio i ymrydd- bau oddi wrth yr ormes a osodir arnynt gan gvssylltiad anysgrythyrol ac afresymol yr Eglwys a'r Wladwriaeth. Ymladd am gydradd- oldeb crefyddol yr ydym, gan ystyried fod cyf- iawnder bellach yn galw am i ni gael byw o dan rywbeth heb law deddf goddefiad. Am dalent- au disglaer a galluoedd meddyliol cryfion, cym- mharwn Rheithior Merthyr unrhyw ddydd a Deon Bangor. Khoddwn fwy o bwys ar ei farn mewn materion a font yn gofyn am ystyriaeth bwyllog a diduedd, hefyd. Ac etto nid oes y tu allan i Eglwys Loegr bleidiwr mwy gwresog i ddadgyssylltiad na'r Parchedig JOHN GRIFFITHS. Yn lie ei drygu a'i dinystrio, unig iachawdwr- iaeth Eglwfs Loegr yn y dyddiau presennol, yw Uwyr ddryllio pob llyffethair sydd yn ei dal wrth wladwriaeth, yn ol ei farn ef. A dyma ei gred bendant er's deugain mlynedd, ond ei bod yn myned yn gryfach y naill ddydd ar ol y llall. Mor wabanol y llefara efe ar y pwngc i'w frawd o'r gogledd Gwasanaethed y dernyn canlynol o lythyr a ysgrifenwyd ganddo, a'r hwn a gym- merir o'r erthygl a ymddangosodd yn ein rhifyn am ddydd Mercher ar Deon Bangor a'r Eglwys yn Nghymru dangos hyny:— Yr wyf yn earn o'm calon yr eglwys y perth. ynaf iddi. Credaf, pe byddai iddi gael ei diwygio, a'i llygredigaeth gael ei ysgubo allan o honi, y byddai yr oreu o'r eglwysi.' Yr wyf yn argyhoeddedig er's blynyddau nad oes dim ond Dadgyssylltiad yr Eglwys oddi wrth y Wladwriaeth a all ei diwygio yn Nghymru. Wedi ymweled ar draws ac ar hyd yr Iwerddon— y rhan fwyaf o honi yn y flwyddyn 1878 -a chyf- erbynu yr hyn a welais y pryd hyny gyda yr hyn a wyddwn trwy brofiad gweladwy am yr hyn ydoedd yr Eglwys yn yr Iwerddon yn 1858, mi a ddaethum ar unwaith yn Ddadgyssylltwr.' Digon ydyw dyweyd gadewch i wrandawyr chwerthin os mynant—Yr wyf fi yn credu yn onest y bydd i Ddadgyssylltiad ddiwedda er lleshâd Cymru-llesbid ysbrydol Cymrn yn mhlith yr holl enwadau crefyddol.' I Pe byddai yr Eglwys wedi ei dadgyssylltu oddi wrth y Wladwriaeth, byddem yn alluog i lywodr- aethu ein heglwysi ein huuain, yn ol y bennod gyn- taf o Actan yr Apostolion. Byddai genym wein- idogion yn gweithio yn ein mysg ag y byddai gan. ddynt amcan gwahanol mewn golwg heb law cael bywoliaethan ac appwyntiadau Eglwysig da (good Church appointments); ac unwaith y caem hyny, yr wyf yn rhagweled, pa un bynag a ydych chwi yn ei hofli, ai nid ydych, fel Ymneillduwr, y byddai i bobl Cymrn i raddau mawr ddyfod yn Eglwyswyr. 0 blegid yna byddai i'r Eglwys ddyfod yn gorph crefyddol mewn gwirionedd—yn ysbrydol grefyddol -yn grefydd cymmydogion a chydraddolwyr—ac nid yn grefydd yr yswain yn unig, a'r rhai y dewiso efe ei noddi. A phwy a all ddyweyd na bydd i'r agosrwydd yma atoch chwi a'ch ffyrdd ryw ddiwr. nod ddwyn yr Eglwyø ac Ymneillduaeth yn un ?'