Baner ac Amserau Cymru

LLYSFAEN. I Mann-Goffa.—Fel yr b) abyawyd yn ngholofn y marwolaetbau yr wythnos ddiweddaf, bu farw Mr. William Lloyd, Dolwendy, yn y lie uchod, yn dra disymmwth, nos Sabbath, Mawrth 4ydd. Et afiechyd oedd diffyg y galon. Nid oes etto Awyddyn er pan y darfa ef a'j frawd, Mr. Henry Lloyd, symmud yma i fyw o Dolwen, lie y bn y toulu yn byw am 46ain mlynedd. Y mae Dolwen JnUe cyscegredig iawn i lawer, yn enwedig pre. pthwyr yr Efeugyl, tet cariref fforddotiou-ni I yn unig byddai i bregethwyr taith y Bettws, ond Byddai llawer yn oyrohu yno iel lie gorphwys ar y daith, yn ol yr hen drefn o deithio Yr oedd Mr. Lloyd yn ddyu oaredig tu hwnt i'r oyffredin, ao yn brod bob amser i gynnorthwyo y gwan a'r amddifad, ac yr oedd yn nn annjbynol ei feddwl, a phenderfynol i gario allan ei argyhoeddiadau, yn Ymneilldiiwr da, ao yn Fethodist teyrngarol. Y r oedd yn gefnogydd selog i bob aehoa da, yn enwedig pAn y byddai gweudid Ie angen. Bu yn flaenor ffyddlawn yo y Betf.'f am lawer o Ryn. yddoedd, a tbeimlai y brodyr yno yn chwith iawn at golli a phan yr oedd disgwyliadau y oyfdillion yn Llygfaen yn cael eu oodi am ei wasanaeth a ohyonorthwy i'r aobos yma, y mae yn cael ei dori I lawr, a bydd y golled yn fawr ar ei ol. Y dydd 4u dilynol, daeth tyrfa fawr i hebrwng st ran fatwol i dy ei hir garlref, yn nghladdfa Oolwyn. Y galarwyr oeddynt y Mri. Henry a John Lloyd, brodyr Mrs Hughes, gweddw y di- weddar Batchedig J. R. Hughes, Brycteg, Moa Mrs. Davies, Cefncastell, chwiorydd; Mr. R. DAvies, brawd-jn-nghyfraith; y Parob. Howell narris mgheg, y Mri, J. R. Hughes, Caernarfon; Ernest Lloyd, a Liew. Lloyd, R. R. Davies, a W. Anwyl Davies, neiod; Mrs. John Jones, cigydd, Colwyn Bay; Miss Hughes, Bryntegi Miss Lioyd, Caernarfon; Misses S. Lloyd a E. Davies, Cefnoastell, nithoedd; y Mri. Richard Jones, Brookhouse, Dinbyoh; ao R. Lloyd, Menai Bridge. Yr oedd amryw o flaenoriaid a gweinidogion y oyloh yn bresennol. A gwasanaethwyd wrth y t;9 gan y Parchn. Moses Roberts, Llysfaen, a Howell Harris Hughes, 110 wrth y bedd gan y Parchn. Owen Foulkes, ac 0. Vaughan Jones (A.), Bettws.

NODION 0 BIRMINGHAM. I EREINTIWYD Oymry ein dlnas A Lifer o gyfiifodydd tin dyddorol yr wythnos o'r blaen, megys: Cytarfort Cymdeithas Lenyddol Gwgr leuaingc Wheeler Street.-Cynualiwyd hwn nos LUD, o dan lywyddladth Mr. Stephen Owen, pryd y cafwyd papnr rhagorol gan Mr. R. O. Morgan ar Ddlwydrwydd.' Gwoaed sylwadau pwrpasol ar y cyfryw gan y Uywydd, y Paroh. H. Edwards, y Melstrl Henry Davies, R, Jeivis, a Llew Hughes. Oafwyd, hefyd, ddadl ddy- ddorol gan blies Mary J. Prttchsrd a Mies Boseamond Davier., a chaoeuoa gan blitii L'zzie Roberts a Mr. J. Rhys Williams. Cymru Fydd—Noa Fawrth, oynnaliwyd eyfarfod pythefnosol y gymdeitbas hon, pryd y llywyddwyd gan Mr. E. Stephen Jones. Oafwyd yma, etto, bapur gw.r bwrpasol a dyddorol gan Mi a Morgans, Wills Street, ar 'D?edtwydd y Cymcy I amddiffyn eu ht?th. Street, S?tf Miss Morgans yn en?hcatSt deg o ferch Ienaogo wedi el genl a'l magu yn Birmingham, etto, yn alluog i gyfansoddi papur Cymraeg, a'i dilaillenhebyr arllw llelaf o gyngbaDlad Sieanlg; a dim y caiff el sylwadau eu lie priodol ar feddyliau y rbal a'u olyg; sant. Staradwyd yn mhella, h gan y ilywydd, y Parch. H. Edwazds, y Melatri W. 0. Robtrti, R. 0. Morgan, ao R. Jervls; a ohanwyd yn swynol gan y Melitrl J. Edward, a N. G, Spargo. Undeb y Brythoniaid -Y mae y gymdelthas hon yn hen ssfydliad, betlach, yn ein pi th; a gwna walth rhigt rol yn y cylch yr ymgymmerir III ef. Cynnelir y cyfarfodydd yn ystafelloedd y Priory. Llywydd y tymmor hwn ydyw y meddvg llygald enwog, a'r Cymro gwladgarol a brwdfxydig, Dr. Lloyd Owen. Nos Owyl uewl, bu yr aelodau yn mwynhau clnlaw darpa edlg ar eu oyfer yn y Great Western Hotel, o dan lywydd. aeth y doctor a enwyd, pryd yt oedd yn biesennol, helyd. y Parchn. J. Roberts Evans, J Jeokyn Bro%n, Dr. M. Hallwilght, Dr. H. Jones, Mr. 0 H Rafter (y prifgwi o;mbl), yr Arolygwr Evan Morgan (Ieuan op T,un»): y Melstrl G. Lloyd Evans (Warwick), R. ins, H. Lewis, T. J Davies (Litjgle.), Evan J, J. Humphrey Jones, a Stephen Owen (trys- orydti). Cafodd y Jlwnfc destynau oanlynol eu hyfed evdarblaltwch:—' Ein brenhiues. a'r teuln breuh nol,' Onffadwriaeth anfarwol Dewl Sant,' 140 'Undeb y EIJ thor.iau' Wedi o'nlaw, cafwyd oyfarfod difyrus o dan lywyddlatlh y Paroh. J. Jenkyn Brown, pryd y oafwyd piano and har, duet gan 31tal G. W. Roberts a Mr. Charlesoollier, ynghyd â ohaDeuongao Miss Lizz e Roherts a Mr. R. Hughe3. Un o orchwyllon mwyaf dyddorol y cytarfod hwn vdoead cyflwynlad anerchlad hardd-Cymraeg a Sienneg-ynghyd ft silver rose bowl, I Dr. Lloyd Owen, fol arwydd bychan o delmladan da aelodau yr undeb tnae sto, a'n gwertbfawroglad o'l lafnr difllno er lies y gymdelthas, Dywedld yn yr auerohlad'Gan alw t gdf eioh gwasanaeth gwladgarol a gwerthfawr, a'oh y'nriitdtad difllno o blaid yr undeb, nid yn nolg yn et tfurfiad, pedair blynedd ar ddeg yn ol, ond, hefyd, etoh atteglad parhans lddo hyd yn bremeanol-y mae yr hynawcedd a'r medr parhiiol a ddangosasoch nid yn nnlg yn tboddl gwerth mawr ar etch llafur, ond. hefyd. yn cyfranu er dyrohafiad yr nndeb yn ngolwg yr aelodan yn ossystal a'r oyhoedd—nl» gallwn ym- attal yn hwy heb roddl I ohwl y dystiolaeth hon on gweithfawroglad o honynt.' GOHEBYDD, I

Y RHYFEL. I ANKKCHIAD gan welnldogion Ellmynaldd y grefydd Grlstlonogol I holl ofifelrlaid, a gweinidogion eraill, Lloegr a Chymro, ar y rhyfel yn Noheudir Affrlca. Cyfeiriwyd y Uythyr oanlynol gan fwy na phedwar cant o weluidoglon yr Iseldlroedd (Netherlands) at welnldogion ao eglwysl Grlstlonogol yn Lloegr a Chymru. Y mae y gweinidogion yn oynnryohioll Esjlwys Ddlwygledig yr Ellmyn, Eglwysl Dlwygiedig yr Iseldlroedd, yr Brlwys Lutheraldd, Cymmuodeb y Beiyddwyr, Brawdollaeth Wrthdyatlol yr Eglwys Ddiwygledlg, y Cymmnadeb Proteetanaldd Rbydd, a'r frawdoliaeth efengylaidd. 'At bawb yn Lloegr a Obymru a waaanaetbant eglwys Crist yn mhregethlad yr eitmgyl ANWTL FnorTR, Nyni oil, wedi ein galw yn eglwysl yr Ellmyn, I bregethn yr efengyl, a gymmerwn ryddld i ysgrifenn atoch fel y canlyn Gyda thelmladau o drletwoh dwfn, ie, o bosn dlrfawr lie angerddol, yr edryohwn ar y rhyfel rhwng Lloegr a'r ddwy weiln-lywodraeth yn Neheubatth Affrloa. NI binwn farnn y materlon poiitlcaldd perth. ynol i'r gertb ymladdfa, ond ystyrlwn y rhyfel hwn yn drafodaeth a esyd orthrech uweh law deddf ao union, deb, ao feUy yn waith anghyfiawn. Coleddwn garlad a ohred nobel am eloh cenedl. Cydnjbyddwn yn ddi-brin a diolobgar ei gwaith gogoneddns droa ddadguddiad teyrnai Crist, etch Harglwydd chwl a nlnnau, a drcs wrtelthlad dynol a gwaielddiad dros y blaned. Dyfnaf oil y gofidlwn yn awr weled oymmerlad a galwad Lloegr mor wahanol yn mhlltb oenedloedd y byd, ac hefyd y gwarthrmid a ddyglr ar enw yr Iesu trwy y rhyfel hwn yn erbyn pobl Grlstlonogol sydd yn preswyllo yn mhllth paganlald Affrlca. NIs gall fod gwaeth rhwystr I'r efengfl, na'r fath ymddyglad rhwng Crletlonogion. Oni allwn ymddlried, anwyl frodyr, fod llawer yn pllth yn cyd ttyfranogi A ni o'r telmladau hyu, or, odan yr awgylohfadau, yn petrnso dadgan elch barn? O. felly, yr ydym yn slcr y gsllwch etto, trwy ddadgan eloh syniadau yn gllr, wneyd llawer I buro yr awyr, a gwellhau ysbryd ac opinlwn etch oydwladwyr o berth. ynaa t'r rhyfel galarus hwa 10 felly, o boseibl, gyn. northwyo i'w ddwyn I derfyniad beddyohol. Yn eow teyrnas ein Harglwydd Iesu Griqt, y gwnaeth Lloegr gymmaict drostl-yn nshymmucdeb y welnid ogatth gyssegredlg, yr hon 110'1 gwria yn ddyledswydd arnoeh chwl a mlnnau, fol gwelslon Dnw. I oleuo oyd- wybod y genedl-attolygwn arnoob, frodyr, arfer eloh dylanwad, fod !'r rbut a-fdd yn Lloegr, oddl ar egwyddor GiUtlonoznl yn anghymmeradwyo y rhyfel hwn, i atfer pob peth cyfreltblawn i'w ddwyn I ben yn tuan. J. H. GDNBINQ, Ejiteys Ddiwygiedig yr Ellmyn, Proffeswr Prifysgol Leiden. J. H. L. ROOZRMIJKR, Sglwyt Ddiisyg- itdig yr Ellmyn, Aruhem. A. S. TALMA, Eglwys Ddiwygiedig yr Ellmyn, Aruhem, Aelodau Pwyllgor yr Anerohlad.1 Arwyddir yr anerehlad gan Haws o welnidoglon y deyrnag-pob enwad yn ddi wahin-a ohynnyddant beunydd. Llefa A'th .gM, Me arbed; dyrehafa dy lala fel ul:orn, a mynpga I'm pobl eu camwedd, a'u peohodau I dy Jaeob Eta. Ivlli. 1. Y neb a gymmeiadwy a yr anerehlad, anfoned el enw, ei gyfelrlad, a'r enwad y perthyn lddo, i'r PARCH. WILLIAM UBWIOK, 49, Behize Park Gardens, Hampstead, London, N. W. Pleser oedd genyf gyfieitha yr anerehiad uchod o gynnwys a chalon urddasol. Trucnl, as arwydd galatua ydyw, nad unai holl weinldoglon Prydain I gondemn'o ar goedd y byd ryfel mor ddrygionm ao annuwiol. Da genyf weled tÔn laohna y FANER a'i gohebwyr. Parhäed Ellis o'r Nant I agor llygiid y wlad am y llofrudd- iaethaa a'r lladradau yn enw gwareiddlad a rbyddid. Nld gwladgarwyr ydyw y rhat sydd dros eu gwlad I wneyd cim. Daw dialedd am ddrwg. 'Cyfiawnder a ddyrchafa genedl.' Ydwyf, &0, Llechryd^ W. RSES. I

Am lawer o flynyddoedd y mae Ewrop wedi I edryoh ar yditHtfm yr Unol Dalaethau am ei CHY'flenwad o ddefnyddiau ymbortb.

PARNASSUS, nawn Sadwrn. M.Crist yn marekogaeih i Jerusalem.—Cylres odidog o bennillion a geir gan y bardd bWD. Y mae yn fedrus fel moddyliwr-yu gallu oymmeryd trem farddouol ar yr olygfg, ao yn el cbyfieu yd farddonol, gyda mybeglant grymns. M,-Llwydrew.-Huglyn yn diagrlfio gwaith cywratn a dlstaw y llwydrew a gawn gan y bardd, a dyma fe ya fedtus- Gwlsgo d6I & gwasgod wen.' I Llinell odlaeth o dda yn mhob ystyr. I Yn dwyn yr un ddelw, ond heb fod 1 fyny Vr uchod, I y celr yr erglyn oanlynol 1 Gwg. I Y mrie y ddwy flasnaf ya lanach a chryfaoh. Hit dda a gelr yn y ddwy olaf. Nid ydyw pawb yr un chwaeth, felly y mae pob bwyd ) n oael ei fwyta. M.- Y Ddraig Goch.-Nid ydyw hwn, I'n tyb nl. lawn oystal a rhai eraill o'r rhelyw. Y mae braldd yn fyngns; ond gall fod yn eglur t'r burdd. er nad ydyw felly i ni; ond er ein bod yn dywedyd fol byn, y mae yn dda. M-Coflo yr hyn a wnzeth yr IC8u.-Pennllllon tyner, a llawn o swyn. Y mae. eu darllen yu byfrydwoh, y syniadau yn eglur, ae veil eu mynegu yn lin a tarddonol. M, Unigedd. -Darn oryf ydyw hwn j ond y mae y bardd wedi gollwng aId Ilnell 0'1 law heb fod yn orphenol o lawer. Y mae y gyngbanedd yn gywlr a obref-yn ddi-feth ond nid ydyw o ddim pwys gan y bardd am eglurdeb y syniadau os gall ef gael y oyeg- haneddion. Nid oes gwell nag ef-mwy port-am gyngbanedd; ond y mae y syniadau yn griddfan o dan el ddwylaw. Wele enghralflt o'r tywyllwoh Alphta'dii sydd yn gordiil y ayaiadaa; ond y mae y cyngbaneddlon yn lawn- 'Bro 10 haul heb brerws lydd-guddledig 0 ddadrudd aflonydd Rbywail oef yo fangra fydd I dyb enald yw beunydd.' Ond er ein bod yn dywedyd fel hyn, oelr ym. emau yn mhob yatyr. BE-Dora.-Dau anglyn cyfarohladol hynod o ran ooothder a thlyani- I Ellun sawyl el NeIna.' I Englyn oryf iawn ydyw yr nn i I ffwymp Annibyniaeth Cymru. I Y mae y syniadau a'r gynghanedd yn perl i ddyn I delmlo neith y testyn. Y mae y Beddargraph i Mr. E. L Roberts, Rhiw Goch, I Caergybi, yo llawn o syniadau gloewon, ac wedl eu cyfleu yn I eglur. Wele'r llinell oJaf- Gwawr nef wen gorona 'I faes.' I Dlolchwn I't bardd am yr oll. I I

BLWYDDYN OLAF Y GANRJF I 1900. WaiB flwyddyn oll"r ganrif Wedi dyioi i mi'n ihodd, Boed i'w diwedd gael ei ohyfrlf Fel el deohreu wrth fy modd Hon yw blwydd fy mhedwar again, Gyda saith at hyny 'n deg, Oed y ganrif felly 'n arwaln 0 fy mlaen oedd tair-ar ddeg Ar ol oyrbaedd y fath oedran Ar eu taith yn flwyddl teg, Ofer I mi 'n ol trefn anlan Ddisgwyl etto 'r tair-ar-ddeg; Am hyn Dnw dderbynlo'm bysbryd Yn fy rnarwol lngol loes, Yna 'I foil wnaf mewn gwynfyd Am anfarwol ddwyfol oes. Canmlwydd fyddai "m hoed yn gryno Pe oawn etto dalr-ar-ddeg, Rhyfyg yowyf fyddai 'u rhifo At fy hlr-oes sydd mor freg; Parotoi fy nghlud raid imi Ar byd rhellffordd gref-gordd gria, Yn nghlud-gerbyd lawn at gwmni Y nef Ion mewn hoenwlw fl&s. Hen rwngo angau In rhongo el ingoedd Raid ei dolmlo sydd yn boon, lawn a grits y groes yw 'r nerthoedd Ddyry y pryd hyny boen: Yn yr lawn mae Daw yn garlad, Yn y gras mae Crist yn frawd, Yn y ddau mae fy ymlyolad Innau am y net yn tIawd. MEIE14DOG. I

DIWEDD A DECHREU I BLWYDDYN. Duw ofalodd yn rhyfeddol Am ein oysur a'n Ileshid, Er pan ydym ar y ddsear Ba yn noddwr ae yn Dad Ao er I ni gyfiawn baeddu Lawer gwa!th ein tori lawr, El amynedd a'r eirlolaeth A'n cysgododd hyd yn awr. Wele ddiwedd blwyddyn etto Wedi myn'd o'r elnloes frau, At y nifer a dreullasom Yn anffyddlavin, yn ddiau; Ond er hyny mae 'r efengyl Yn pai a' i alw ar bob un, I ymofyn am dragaredd Yn haeddlannau Mab y Dyn. Oawaom, hefyd, weled deohreu Blwyddyn newydd ar ein taith, Trwy beryglon yr antalwoh I fyd y tragwyddoldeb maith Ond ni wyddom gawn 01 gorphen, Neu y'o gelwlr gatiddo ef, I ro'i oyfrlf o'n gotohwylion 0 flaen Barnwr mawr y nef. Arglwydd, dysg nl felly gyfrif Bin byr ddyddlau mewn llawn bryd, Dwyn elu oalon I ddoatblneb Ar ein hymdalth trwy y byd; A pha nifer fydd y dyddlau Gawn eu treulio ar y llanr, O am gymnihorth i'w oyaaegru Yn ngwaeanaeth lean mawr. Liverpool, Ionawr, 1900. OADBEN THOMAS OWEN.

ER (10F I Am TOMMY MYDDELTON, anwyl fab Mr. a IIfrs, THOMAS MTDDBLT 'N, Ilenllan Street. Dinbych (a diweddar o'r gwyddfa honi. yr hwn a hunodd yn yr Iesu Mawrth lIeg 1899. Fel yr arwit-gir bediroi gauaf llwyd A gwrldog floriau tlysi- n Dslfryn <iwyd, Y pletbaf firnnu dot oil o flodau f6f. I harddu'th fedrlrod. Hyn i'r fan y rhof Hi lawr yn ddlataw, rbag I'm dori 'r htdd, A'r nef-dawelwoh sy'n gordoi dy fedd, Anwylaf gyfaill, tra mae hiraeth prudd Yn dwys gyssegru'th ddalar droa fy ngrudd. Atth blwyddyn heiblo, er el bod yn faith, Er pryd y rboisom 111 'n dy wely llaltb. Ddl-gysur flwyddyD gofia tpd. a inam Fu 'n gwylio dy wvthnoaau, gain a (ham. Ea med-Iwl hrydiau grwydrai fty i'r nea I gwmni TOMMY, neu i'r EJwys Wen, At fin y I ddwylath werild-Ifts' lawn o hedd, He buna dawel, birfaith, gAsir y bedd. Mae llwybrau yr hen fvnwe- t hoff. a'r nef, Yn cael eu crwydro'n fynych ato ef; Yn nghwmnl hlraeth gwyr y plant am byn, Tywysa hon bob oed I 'ffordd y glyn.' Man hlraeth dwys yn aros 0 fewo etch oalon chwi; Ni olohodd blwyddyn gyfan ddim 0 hono, er et 111. Mae adwy yn y tenlu Na lenwir m'oni gron Bydd cadair wAg o hyd i'w ohael Yn nghylch yr aelwyd hon. Ond Ah mae aAlwyd arall, Un gynnep, fawr, a ehlyd; A rhywun leuangc, llawn o hwyl Yn moll yno o hyd. Aeth adref cyn I ofid Y ddaear rychu 'I wedd, Fel blod'yn cynta' dwyfol ba' Y syrthiodd ef i'r bedd. Hyd lwybrau teg Paradwys Mae mwy yn ysgafn-droed, Mor ieuango, ac 1 aros byth Ar drothwy 'ugain oed.' Mae wedi gwel'd yr Iesu, Y soniodd lawer gwaith Am dano yn yr YsgoJ Sul, A'i ruddlau oil yn llaith. Mae wedi diolch lddo Am gofio "Ilwch y llawr;' doil I ddioleb, gredaf fi, Dros dad a mam yn awr. o flaen yr orsedd, hefyd, Er ei gogonlant claer, Nid yw'n anghcifto 'r plant o hyd, El frodyr mwyu, a'i chwaer. 'Rol blwyddyn faith, hlraethuB, 0 golli el gwmni ef, Telmlasooh ami awydd am Gyfelrlad ffordd y nef. "Wae dirgel ffordd Rhaglunlaeth Yn ddi-esbuntad drist; Celr goleu drosti yn y man Wrth zaru Iesu Grist. Mawrth, 1900. DAVID OWEN.

ER COFFADWRIAETH Am y diweddar MB. JOSEPH WILIIAMS, From, Dinbych, Hwyrddydd einioes sy'n ymledu, Nos yn ouddio hen gyfelllion Hlraeth fel y gwlith yn taenu, Joseph Wiliiams gy,la'r melrwon Fel yr haul ar dawel foreu, Co do rid yntau i lewyrehu A bu ei oes yn ddiwrnod goleu, 0 lawenydd yn ai deulr. Pan mae'r nos yo gwgu dduaf, Llygad fel y lUw heb weled, Dyna'r pryd y prieir oraf Weith yr haul sydd wedi myned Dan gysgodion pcofiad aethol, Yn sftn pruddaidd tori calon, Gwerthfawroglr yn ystyriol Fywyd Joseph Williams dirlon. Nid yn ngb. nol hawddfyd tyner, Mae rbo, prls ar wir ddedwyddyd, Ond mewn trallod a chyfyngr er, Wrth ei wel'd o ddyfnder sdfyd; Felly ninnau tra yn nghwmni Y tyneraf gyfaill h* nw, Heb erloed ei sylweddoli 'N deilwng hyd ar ol el farw. Mae arogledd ei symylvwydd, Yn ..we Ion Dinbych heddyw A'I ffyddlondeb pur i'w Arglwydd, Yn el chalon wedi 'I gadw; Yno »ytth idgofion melus Dros wefusau '1 hen gymdeithion Yn y 'Fron' am oesoedd erys Ei gymmetiad dan ei goron. Hen addoldy'r 'Fron fan yroa, Cal hyfrydwch pena 'i fywyd, A chyflwynodd i'r Jehofah Ynddo el wasanaeth dlwyd Catai welthio dros el Arglwydd, Tanlal 'I set i wneyd daloni A dosbartbal mewn debeurwydd Lyfrau-lampau y goleunl. Daow'r lesu 'n edrych arno Un diwrnod mewn boddlneb, Ac yn addfwyn ddiegyn ato Oddi ar frynlau trag'wyddoldeb Aeth I ffwrdd yn nghwmni 'r lelu, Fel rbagfiaenydd ei anwyliaid Aeth o aelwyd bradd ei deulu, I baradwys y ffyddloniaid. I Caergybi. TBEFLIN.

Penderfynodd Gwarc-ieidwald Caanewydd ddeisebu yn ifafr Mesur Cau y Tafarnau ar y Sabbath yn sir FyDWY. Cafodd cyfarfod o Gynghor Amddiffynol Cymdeithas Tafarnwyr Daheudir Cymru a air Fynwy ei gynnal yn Aberdar, daydd lau. Paaiwyd penderfyniad yn gofyn i bwyllgoran y CyDgbrair Amdditfyuol Cenedlaethol arfer eu holl ymdrechion i orohfygu y mesur er estyn Mesur Cau y Tafarcdai ar y Sabbath i air Fynwy.

Y MAE mam ddi yn werth cant o yfgolfeiatrf. RHAID i'r hwn a ddymana gael gorphwjra weitbio. SEFYDLWYD Prifysgol Caergrawnt yn y flwyddyn 1109. DYWEDAI Franklin: Y mae ffordd arw ya ami yu arwain i ffortiwn esmwyth.' PE credid carcbarorion, nid oes yr un o honynt erioed wedi eu carcharu yn gyfiawn. Y MAE rhai dynion yo dda am y daioni sydd yn talu iddynt; lie y mae rhai dynion nad ydynt 711 dda i ddim. AMSER a dwfr ydyw y ddau beth mwyaf gwerth. fawr sydd genym, a hwy ydyw y ddau beth ddyfethir fwyaf genym. SYLWODD llengcyu gwladaidd un tro, pan y chwerddid arno gan rai o langeiau y ddinas o herwydd oi drard inawi Gwell bod a throed mawr na deall bychan.' PAIIAM yr eisteddweh i fyny mor hwyr!' gofynai gwr i'w wraig oedd yn prysur drwsio ei gob. Wel, fy anwylyd,' hi a attebai;—'Nid yw byth yn rhy hwyr i wella.' OLs ryfedd yw yr oes hon am ddiwylliant. Y mae un Iangci wedi dysgu hwyaid i nofio mewn dwfr poeth, a hyny gyda'r fath lwyddiant fel y dodwyant wyau wedi eu berwi! FFERMWR y>' ugeinfed ganrif Tom, pwysa ar y botwm yua, a phar i'r aradr drydanol aredig y cie.' 'l'oin O. twf: dywedwch wrth Harri am wneyd, yr wyi fi wedi blino.' CLYWID merob gloflf y dydd o'r blaen yn dyv.eyd y gwnni briodi dyn oeddyn meddu digon o arian, er iddo fod mor hyll ag i beti iddi roddi ysgrcch hub tru yr edrychai arno. EBE hen ffermwr gofalus wrth ei ferch SiAn, oedd yn gofyn a gai hi briodi John,.T? llwm:- Fy merch, peth difrifol iawn ydyw priodi Ie,' attebai SHIn; 'ond peth inwy difrifol ydyw peidio.' RUEDODD bachgen bach oddi ar y cae at ei dad, wedi ei ddychrynu gan rywbeth a welodd yn lToa y cLtwdd. Beth welais ti, John baoh,' gofynai y tad. Neb, a chynffnn hir ganddo,' oedd atteb y plentyn, wedi gweled neidr yn y clawdd. I PAHAM y gadawsoch y He diweddaf ?' gofynai meisties leuangc oedd ar gyfiogi morwyn newydd I Wei. yr ydych yn gweled, mam, yr oeddwn yn edrych yn rhy dda a phan y byddwn yu agor y drw., yr oedd pobl yn fy nghymmeryd i yn He y feistres,' oedd yr atteb. HEDDWCH. (GAS CREIGFRYN EDWARDS.) Gwawried dyddiau dedwydd iawn Yn fuan ar ein daear, Clywer oanu yn mhob man Lie 'nawr y clywir galar; Testyn hoff y gin fydd hyn— Padestyn sydd atiwvlach?- Heddwch aeth o gy Ich y byd, Ni ddysgant ryfel mwyach. Pob rhyw gleddyf droi'r yn sweh, A'r waewffon yo bladur, Mwy ni throi'r yn ilaid y llwch Gan waed y gwrol fllwyr: Mwy ni chlywir bloeddio I'r ghd* A churo y tabyrddan, Na gwexytiad cM-farch balcb Yn adsain yn y creigiau. Mwy ni cblàdd y gorwyllt larch Ei gam yn nghorph y dewr-ddyn, Mwy ni theifl. y cledd et gn&wd Yn dalpiau ar y dyffryn Mwy ni chlywir gwaedd na chri Dau glwyf ar faes y frwydr, Mwy ni welir baner goch Yn tooi yn yr awyr. Mwy ui welir teulu hoff Yn myn'd ar dorlad gwawr.ddydd, I gelsio tad, neu frawd, neu fab, — AT hyd y gwmedlyd fousydd; Mwy oi weHr menyw dlos Ya wVlo dagrau cariad Uwch ei hanwyl, anwyl un, Sy'n gorwedd yn y rhuddwaed. Cliwyflr baner wen drwy'r byd Yn llo banerau cochion, Yn lie galar clywir ein. A gweddi'n lie rhegffiuon Yn He crochwen trechaf Rftd, Rhoi'r raawl i Dduw yn uchel, Ac yn fyrdwn i bob eas Bydd, Mwy ni ddysgant ryfel.' Cydgan- Tangnefedd a ddysgir i b!ant yr holl wledydd, ffrwynau y meitch bydii Sanctelddrwydd i'r Arglwydd Cenedloedd y ddaear gyd-ganant Ei foliant, Mewn pethau daionus bob amser cyd-welant. TJ N noson, fel yr oedd mam a merch yn siarad a'u gilydd am yr hyn oedd wedi digwydd yo flaenorol, dywedodd y fam ei bod hi wedi gweled William yn ei chofleidio hi neithiwr,' pryd yr attebodd y ferch:—'Na, dydw i ddim yn meddwl. Yr oedd yr ystafell yn dywyll.' SYLWODD parson gwledig yn sir Efrog un tro wrth weddw i feddyg oedd newydd gael ei gladdu Nis gallaf ddyweyd wrthych gym- maint poen ydoedd i mi glywed fod eich gwr wedi myned i'r nefoedd. Yr oeddym yn gyfeillion mynwesul, ond yn awr ni cbawn byth gwrddyd etto.' Bu dynes yu chwilio am ddwy awr am nodwydd a ddisgycodd ar y llawr, ac yn metbn dyfod o hyd iddi. Pan ddaeth y gwr i mewn, nid oedd ond prin wedi tynu ei eat;idiau oddi am ei draed cyn y g-illai ddyweyd pa Je yr oedd. Onid yw yn syndod fod dynion yn gallu gwneyd pethau nas gall merched ? W EL, fy mhlant bach i,'meddai gwraig weddw wrth ei chwe phlentyn, y mae y blawd yn y celwrn bron o darfod yr wyf yn myned i ymofyn yr oil sydd ynddo yn awr-riis gwn pa beth a ddaw o hoiiom.' Na feindiwch,,inam, fe tflyw lesu Grist aich SWD yn crafu ei waelod,' meddal ei bachgen saith oed. ROBERT Peth pur dda yw cael ffrae unwaith mewn amser. Y mae Mias Jones a minnau heb siarad à'n gilydd er's tair wythnos.' Gwilym Yr ydwyf yu methn gweled paham y rhaid i ti ymlawenhau oblegidhyny.' Robert:- Reddylia am yr arian ydwyf wedi gynnilo ya ystod yr amser hwnw.' Y DDYNES newydd (yn ei gwisg olwynol):— Y nue'p bur ddrwg genyf, s yr, fod eich ceffyl chwi wedi ymwylltio, a'ch taflu ond beth arall ydych chwi i ddisgwyl ond hyn yna wrth farchogaeth ceffyl sydd yn dychrynu wrth weled bisyclY gwe ieuango (oedd wedi oyfarfod a damwain) Madam, nid y bisycl a ddyebrynodd y ceffyl.' CAMSYNIAD DIGRIFOL.—Yr oedd hen gr'iwr trefol,dro yn ol, yn N- Ei brif gymmhwya. der at y gwaith oedd ei lais uchel. Un- waith, ymwelodd ewmui o Christy Minstrels a'r dref; ac ar ol pob dyfalweh i'w gyfarwyddo, fel hyn y llefai trwy yr heolydd-I Bydd cwmni mawr o Christian Ministtrs yn y Town Hall yn dawusio, canu, ac areithio ( BYCHAIN iawn ydy w iarddellau, ond o honynt y daw llifeiriaint mawrion bychan iawn ydyw y llyw, ond efe a lywodraetha gwrs y Hong; bychan ydyw y ffrwyn, ond ni a wyddom ei defnydd a'i gallu hoelion a phegyrau ydynt bethau bychain, ond daliant wrth eu gilydd ranau adeiladan mawrion gair, edrychiad, gwen, nid ydynt ond pethau bychain, ond galluog iawn i ddrwg neu dda. Meddylier am byn, a gwylier bethau bychain.

'ONID OEDD EIN CALON YN LL0S6I YNOM?' ( Cydfuddugol.) TItOI am Emaes caed dau ymdeltbydd trlst; Dan bryder dwy., ymddlddan wnaent am Grist. P -ham ? ymholant; a pha fodd y bu ? Mewn ofn ao anwybodaeth, weithlau'n by'. Wei, I b'le 'r seth ? mae 'r bedd yn wig. Pwy Ayr ? Ymddlddan pawb o'r boreu hyd yr hwyr. Yn rholdl ymadroddion Yr oedd y naill a'r Hall, Ac yn cftei.t'yno 'a gllydd O'r hyn yr oeddynt ddall. Tra 'r oeddynt yn ymdelthio, Rhyw ddyelthr ddyn a ddaeth I wrandaw 'r jmdrafodaeth, A holl 'n fanwl wnacth. Cledpas a ddywedodd. A ddaethoat tl o'r dref ? TI wyddoat am yr hanes Ddlgwyddodd lddo 'Pwy oedd gofynai 'r dyalthr-ddyn; 'A pha beth, hefyd, sydd?' Ao yna llefarasaat, Gan dd'weyd yr oil yn rhydd. I Ti glywaist am yr Iesu, 0 Nasareth oodd y gwr; El la-Jd a'i gladrtu; hefyd, Cyxododti heb yBtwr; A gwr profedlg ydoedd, A Phrophwyd ydoedd ef; Gjllnog yn mhob gwelthred, Yr hwu a ddaeth o'r nef. Fe 'i rhoddwyd i farwolaeth; Mae heddyw 'n drydydd dydd, Y bedd lie 'r oedd yn gorwedd Yn wilg i'w ganfod sydd; Angylion oedd yn aros Yn medd yr Iesu gwiw, A'r rbai'ny yn hysbysu Et fod ef heddyw 'n fyw. 'Pa beth ddlgwyddodd Idlo ef yn awr ? 0 herwydd hyn, yr y'm mewn pryder mawr.' A'r dyn dyeithriol- a ddechreual, welthion, En galw yn hwyrfrydlg, ao ynfydion; Deohreual ef esbonlo-rhol golennl, Bglural iddyiit Moses air prophwydl; A hwythau 'n gwrandaw ar yr ytradroddion, Ao yn ymddeQro ft llosgedlg RiOlon. Dywedal, hofrd, rhaid I Grist ddioddef f pethau hyn, ao yna esgyn gartref A dyna gynllun Duw i rol aobubiaeth, Trwy rol ei Fab yn abarth I fprwolaeth, A'n oalon hwy, gan garlad yn gwiesogl, A'I 'n fwy angerddol wrth Lysel mwy oleunl; Y seroh yn ennyn nes yn fflam sitgeiddol, A'r anghradlnlaeth ga'dd el ddifa 'n hollol; Oondemnio 'u hanaln am eu mawr ddallineb, A diffyg o fyfyrdod a ffyddlondob. Dywedai 'r ddau, pan aeth yr Iesu ymalth, Yn wlr, yr Iesu oedd fe gafwyd lachawdwrlaeth; 'Roedd ein oalonau nl yo ilosgi 'n eglur Tra 'r oedd yn a4or I nl 'r holl Ysgrythyr.' IOAN.