Baner ac Amserau Cymru

PRION, GER DISBVCH- I f i i' u e'cL y<??Mi?tM<t,y.' ?'?? lllosog d,larllenwy' {oj y" ,,0;'( Tè'Y.j('o.di ml peth rmh\'llad trw' ,r ¡; ¡! ''(\l(1t ar cyfalÍo:J cyhoedJu a go;:m¡.¡,l;'i\d f>1.: \ytr.H\] fa el. Ymuno.!d '• v, :t" 'l:,E (:t1 hAfU' ho?i(yr.??hy,)..?-???;h. a bendit.lion :-tnafít¡;d :¡i ,:11 :wdac lite tho fawr y Parch, E,lmcl' d Gt;I!:ën L ^-iP 3'rbrodjr cynjm"yr?ron("nr,,n. -"?j'? WYI rial y'?.?'?.?, rLio:-l hono, wyr, h.,ryd, w(;,I' !Iwr 1 "> Ond yr "Iyr. J ?tono. fd Tc I' r, >. nr fi,c» Iu !chc,' d. e?ced heb t?er yn ?! ?"?' ,ffs:rlo. t1 0 fa: ddylorni. Arwy?l,l ?ii ;rt;tIga"c, hwn ydyw fod wrtbw'lUh\ 'd ,¡!J. ¡,1 ,1ia!?¡a He?bMaddyI.m.y?.r. '?'??,,? ddiM.?Xwn?d"?".? 'v'n?te! t'ychu'e)ncymmy'!?'J'" 'r ,1yrn .lsces7; W,'Y' t h g 1! 11 lawer sydd otto i'w ;f,nireft^ chwaneg o'm cyd ardi.w-r >'r Dirwestwr..

HHl\Y. GEH HIIrTIIn, T MARWOLAETH MI;.™ y l?-k 1 x lk -v ertB." DYNA fel yr Mlvaemd oiv •  g)I" ?' el fod, ei's Wwyddyr. neu d-- -j y 5|^ Ty I?t y C.'u i I?ytryn ?- ,,? iati?dC?SKni"y'!y'? !iqt¡; grl:1D (1.i! cofnodl ei frwoloth i. ?'.y"' ? ??? .,aMm?, cofno,,?i ei fir,oll.,th ii yr ?y?auierad *a hoit,u Idvci(i lail ,Iwo, id f 0, ;Iaj, .? Er yn mtn pedwar ■ -J. f "h f  gyrbaedd, edrycnal, pan y 1 (.f fryt M yn femyf; ? d.?y.? '? ?????? oedd etto .r y dJ.c.r. /).< y" '?,?;? ,j, i;?f t, Efoatufarwmewno.tir?t' 1 0Et r ae yn fawr ei b,uch sau -i >; r. hadwaeten J¡r oedd ansoddau .'??c: y" iiM ^ied y il* Air Jnn?, o'u belienn Y" 4n,a(tt« Jl*vAi Mr. Jones, o'u fcelrenu y« Y" "It I El oes. -?'-i medrua.. chef? a fu efe y?. ? ;?) e? oes ond ychydig amser er p.:n Ty 1?'r Cefn, ? yr ?' i,llr;J(  mwyn bod yn !hi <-i .?!on-?,\??hie'r'c'??'?, mor bot! o }wno. YJJ (.g!wY-I Y ':et();;lltltn a g.,(r aidd h(,,ff 0 lif)DO- fu I ^(V, ;Ccr ffydJ.^tia'd ,r aidd ),n y Ehiw .0 (!yny'j<i»;f.. it ofalus a gw?r.Mth- m. 0l'IDY,i O? >l ychydig o flaenorlald CY"'d" n bfio Dyffryu Clwyd a wasanaoth"13W) Jd J ,t| rr rY,'I ac yn ffy(ldionaelh L'49 P?- tali,,n.l td newydd,' ystyrid d Y" *"?; ? „ S?"' j., gan bwy y caf.dJ becbgy. > ?? ?.) .e? ? ?. rwydd mwy mown IIcttvar"b L'\ ¡-11"" i fa William Jones, pan yn ? ????- I ,o wnaeth y dd?u hyn yr o? ?l en g" C,Tpn10 CMnoeddowetnidc?. a l,hrl'.C'I'yr1 Y,d life/' ?urn?ahyny.fety??? el  V« PAjs .odd o wdtM. 'er    « J rf J: yn y Hbiw bydd y goil?,i a', 'n yr fawr lawn, ao yn sicr o fcar, h>1. „'i ?:; yr un modd, yr bon ?'d? \(.1'" di" ,ul hynaf, Be un ? tu vn ?-v.. ,I.A j r:; g?tref. Y''taa.yi?'. pil weddillion mar?, Y" ?"??"?, t .<1:• piíJ,( ',p  ? ?. Khiw, er pryd.?" ddyl,] L' "/¡U!i ,), da,th tori lt4)8(,g YP'jlyl iddo, ao 1 ddan-jos '■ ng^ eydymdelmlad S wed' I"l" :.1 ;\¡, fab, Mr. Henry JoDe. .? :¡,(Jj:' Nef, yn arbenig, d''? ? thrM y mab, a'i deul,n.?"?  ..n ?,?.

 Syrthiodd ?"??"' ?),(?.hvy?tri? "'<?,'

I- Y GOGLEDD. Cafodd gwerth ystad y ddiweddar Mrs. Catharine Arabella Myddleton,o Gastell y Waen, ei thyngu yn 1,153p. 7s Ic. Gosodwyd ar y Parch. Griffith Ellis, Bootle, gan y cyfarfod misol i gyhoeddi hanes eglwysi y Methodistiaid Calfinaidd yn Liverpool a'r cylch oedd. Bu Miss Bessie Evans, Buallt, yn canu am wythnos yn nghyngherddau Paflliwn y Pier yn Llandudno yr wythnos ddiweddaf, a rhoddid c'inmolíaeth uehel iddi. 1) -rbyniwyd y ewm o GOOp. oddi wrth y nod aohh, &c., a gynnaliwyd yn ddiweddar yn Mharc Minydon, Hen,Golwyn, tuag at drysorfa eglwYR newydd yn y plwyf hwnw. V mae Syr Arthur Jllomfield wedi daiparu i>biiiau o gyntcdd sydd i gael ei osod yn tirynt yr cglwys Gymreig yn Panmaenmawr, yr hon a adeiladwyd ddwy flynedd yn ol. jl, cyfarfod o Gynghor Trefol Gwrecsam, ddycd Mawrth, adroddid fod canlyniad gwaith y Goqihoraeth yn cymmeryd gofal i weithio y furchuad yn dangos codiad clir o dros 137p. Vn ySlid yr wythnos ddiweddaf, cymmerodd gryn il-mr o symmudiadau le yn mysg y gwein- idcigion Wesleyaidd yn Ngogledd a Deheudir Cymrn, yn gymmaint ag mai yn niwedd Awst y byddant yn newid eu cylchdeithiau. Tra yn gyru ar ei bisycl ger Hanmer, sir Fflint, dilydl Iau, aeth Miss Wilkinson, Whitchurch, ar draws ci oedd yn ei chanlyn, a chafodd godwm tost. Anafwyd hi yn ddifrifol yn ei phen a'i gwyneb, ac aeth asgwrn ei gen o'i le. Yn llys yr ynadon yn Rhyl, ddydd Mercher, dirwywyd J. S. Levenstein, gwerthwr tybaco, High Street, o'r dref hono, i 5s a'r costau, am lddo werthu tybaco ar y Sabbath, a thrwy hyny droseddu Cyfraith Cadwfaeth Dydd yr Arglwydd. Yn gymmaint a bod y Wesleyaid Cymreig yn Penmaenmawr yn gweled nad oedd eu capel yn ddigon Jiang i atteb i'w cynnulleidfa, y maent wedi dyfod i'r penderfyniad o adeiladu capel newydd, lie y gall 700 eistedd ynddo, am gost o 2,000p. Bu agos i bedwar bachgen foddi yn Llandudno foreu dydd Cwener. Mewn direidi, gwthiodd rhyw fechgyn eraill y badd-gerbyd i'r tonau. Dychrynadd y pedwar ynddo, a neidiasant i'r mor, ond achubwyd hwy gan foneddwyr a ym- drochent ger llaw. 0 flaen yr ynadon yn Penrhyndeudraeth, ddydd Iau, yr oedd merch ddi-briod, o'r enw Ellen Williams, yn cael ei chyhuddo o greulondeb tuag at bedwar o'i phlant ei hun, a thri o rai oedd o dan ei gofal. l'rofwyd yr achos gan yr Arolygydd Rowlands. Anfonwyd y ddiffynyddes i garchar am chwe mis. Yn llys yr ynadon yn Llandudno, ddydd Linn, cyhuddwyd Mr. J. Wilson Griffith, Lloyd Street, o achosi rhwystraeth, trwy osod nwyddau oedd ar werth ar y llwybr. Gosodwyd arno i dalu dirwy o 20s. a'r costau. Cafodd y Mri. H. a J. Owen, Gloddaeth Street, eu dirwyo i 10s. a'r costau am drosedd cyffelyb. Dyfarnwyd yr ysgoloriaethau a ganlyn mewn cyssylltiad ag Ysgol Sirol Penarlgg John Hughes, Ysgol y Bwrdd, Connah's Quay, 6p. Herbert Vickers, Ysgol y Bwrdd, Connah's Quay, 4p.; Ethel M. Morris, Ysgol y Bwrdd, Connah's Quay, 6p.; Wilhelmina M. Foulkes, Ysgol y Bwrdd, Connah's Quay, 3p. Yn mysg y cynnrychiolwyr o Ogledd Cymru oedd yn morio i'r Unol Dalaethau ddydd Sadwrn, er bod yn bresennol yn yr ail Gynghor Cydgenedl- aethol Cynnulleidfaol yn Boston, yr oedd y Parchn. Dr. Lewis Probert, prifathraw' Coleg Annibynol Gogledd Cymru J. J. Poynter, Croes cawillt; a Mr. F. H. Hawkins. Nos Fercher, bu farw Mr. John Bythell, Fferm yr Hafod, Helygain—un o'r ffermwyr goreu a mwyaf adnabyddus yn y rhanbarth hwnw. Yr oedd Mr. Bvthell yn un o'r ffermwyr mwyaf ar ystfid y Due o Westminster ac ystyrid ei fferm yn un ragorol. Brodor o Nerquis, ger Wyddgrug, ydoedd, lie yr oedd ei deulu wedi bod yn byw am gannoedd o llynyddoedd. Er nad ydyw Sasiwn y Methodistiaid Calfin- aidd yn talu ymweliad a Chaernarfon ond rhyw unwaith bob tair blynedd, hysbysir fod boneddwr oedranus, o'r enw Mr. Henry Jonathan, yr hwn oedd yn bresennol yn y Sasiwn ddiweddaf, a'i fod wedi bod mewn 21ain o sasiynau olynol a gyn- naliwyd yn y dref, yr hyn sydd yn ein dwyn yn ol i gyfnod o 63ain o flynyddoedd. Trefnir i briodas gymmeryd lie rhwng Mr. C. 8. Denniss, llywodraethwr cyffredinol Cwmni Ffordd Haiarn y Cambrian, Lyda Miss Edith Pope, merch y Parch. Dr. Henry J. Pope, Beech- wood, HigVii-ate, Llundain, cyn-lywydd y Gyn nadledd Wesleyaidd. Cymmer y seremoni le yn nghapel Wesley, City Road, Llundain, pan y gweinydda llvwydd y gynnadledd Wesleyaidd-y Parch. F. W. Macdonald. Hwyrach nad ydyw yn wybyddus i lawer fod y Parch. Frederick W. Macdonald, M. A., llywydd newydd y Gynnadledd Wesleyaidd Brydeinig, fel ei ragflaenor yn y gadair-y Parch. Hugh Price Hughes, yn hawlio ei fod yn Gymro. Gwnaed hyn yn hysbys mewn cyfartod a gynnaliwyd yn ddiweddar yn Birmingham, pan y darfu i'r bon- eddwr parchedig ddyweyd fod ei hen daid yn frodor o Ddyffryn Clwyd, ac mai John Jones oedd ei enw. Cynnaliwyd cyngherdd yn Ysgol Genedlaethol Llangwm, nOR W'ener. Uymmerwvd rhan gan Miss Lyons, Mrs. Kdwards, Miss Ivi wards, Miss Lynes, Mr. H. Lynes, a Mr. II. H raubenzce. Hefyd, canodd Miss Maggie RoWts, i. Hugh Jones, W. E. a J. O. Jones. Cadoiriwy.l gin y Milwriad Parr Lynes, a ell) M-MIIO-M Mi;s Van Strauben:ee. Caed cyn,he,,fl,, ;.t-,i(lereliog, ae yr oedd yr elw yn myned at gynnorthwyo yr Ysgol Oenedlaetb.n'. Y mae Annibynwyr Moirioo wedi peuderfynu codi cofgolofn i gotiadwriaeth yr anfarwol wron o Bronclydwr, yr hwn a gyflawnodd wasanaeth mor ardderchog i'w enwad. Mewn cyssylltiad a ehyf- nrfod chwarterol Llanegryn, yr hwn a Kynnehr ddiwedd Medi, yr hwn, hefyd, sydd gyfarfod i urddo gweinidog i'r eglwys yu y lie, oynnelir cyfarfod pwysig i ddathln daucanmlwyddiaeth marwolaeth y gwr mawr uchod. Traddodir anerchiad agoriadol gan y Parch. Z. Mather, Abermaw, yr hwn a ddilynir yn mhellach gan amryw o weinidogion y sir, ac eraill. Yn Rhyl, ddydd Meroher, cafodd un o'r enw Crawford-yr hwn sydd yn arfer dal adar ei wysio o dan Gyfraith Amddiffyniad Adar Gwyllt- ion gan y Gymdeithas er attal Creulondeb at Anifeiliaid, am fod ganddo yn ei feddiant ar y 9fed o Awst 35 o linnets, a thri eurbinge (gold- finches), Yr oedd yr achos yn un dyrus, braidd, trwy anhawsder daearyddol. Yn air Fflint yr oedd y tymmor i adar gwylltion wedi cael ei estyn i Medi laf, tra yn sir Ddinbyeh, y sir agosaf, yr Lcdd y tymmor vn cau Awst laf. Dywedwyd fod yr adar wedi cael eu dal yn sir Ddinbyeh ddiwedd v tymmor yn y sir hono a dadleuai y diffynydd, gan eu bod wedi cael eu dal yn gyfreithlawn, nad oeffd yn beth anghyfreithlawn i fod mewn meddiant o honynt yn adeg y tymmor can yn sir Fflint, er y bu-isai yn anghyfreithlawn oymmeryd adar yn y air olaf. Penderfynodd yr ynadon ohirio yr achos. Darganfyddwyd gwythïen o 1ft, a adnabyddir wrth yr enw 'Glô y Frenhines,' yr wythnos ddi- wedtfaf yn Nglofa Fflint. Gwneir trefniadau gan denantiaid Nanhoron er dathlu dyfodiad Mr. Claud Edwards, Nanhoron, i'w oed yu ystod mis Hydrei. Y mae yr Arglwyddes Morgan yn aros yn bresennol yn Ficerdy y Waen. Y mae wedi cym- meryd y lie hwnw am ychydig o wytlmosau. Hysbysir am farwolaeth dyn, o'r enw David Evans, yr hwn oedd yn byw yn un o'r elusendai yn Mangor, yr hwn a adawodd 1,500p. i berthyn- as. Bydd i Mr. Ffrangcon Davies dalu ymweliad a'r Unol Dalaethau y mis hwn, er cymmeryd rhan yn yr uchelwyliau cerddorol yn Toronto, Canada, a Worcester, Mass. Adroddir fod yna debygolrwydd y gwahoddir Syr W. H. Preece, y trydanwr enwog, i fod yn faer Caernarfon y flwyddyn nesaf. Y mae eisoes wedi derbyn rhyddid y fwrdeisdrcf. Cymmer priodas le yn fuan rhwng Mr. Reginald St. Clair Bat.tine, o Wfr Meirch Pnnjaub, a Miss May Priestley, Plaa Hen, sir Gaernarfon, merch ieuengaf y diweddar Uchgadben Priestley, o Gatrawd y 65ain. Drwg genym fod y Parch. Dr. G. Parry, Carno' wedi ei luddias gan afiechyd or's amryw wythnos- an i gyflawni ei ddyledswyddau gweinidogaethol; ond y mae yn dda genym ei fod yn gwella yn raddol etto, gan obeithio y daw yn fuan i'w iechyd arferol. Cymmer arholiad eymdeithasfaol ymgeiswyr am y weinidogaeth yn mysg y Methodistiaid Calfin- aidd le eleni dyddiau Mawrth. Mercher, ac Iau, Hydref 17eg, 18fed, a'r 19eg. Bydd i'r ymgeiswyr o Ogledd Cymru eistedd yn Nghriceieth, a'r rhai o'r Deheudir yn Ninbyoh-y-pysgod. Yr arholwyr ydynt—y Parchn John Owen, Criocieth; David Evans, Abermaw; Dr. Thomas Rees, Cefncoed- cymmer; a Dr. J. Cynddylan Jones, Caerdydd. »

Y D E H E U Trodd arddangosfa flodau Caerphili, ddydd lau, allan yn hynod o lwyddiannus. Da genym ddeall fod trysorfa wedi ei hagor i gynnorthwyo y teuluoedd hyny sydd wedi colli eu perthyDasau trwy y ffrwydrad yn Nglofa y Lluest. Y mae y Parchn. Griffith Parry, Llanbadarn, a G. P. Thomas, Ferndale, newydd ddychwelyd o Unol Dalaethau yr America, lie y buont am tua thri mis. Penderfynodd ynadon Aberdar, ddydd Mawrth, ddirwyo David Morris i 10. a'r costau, am fod yn feddw, a gwrthod myned o'r Golden Lion Inn, Trecynon. Er y flwyddyn 1845 hyd y flwyddyn 1896, y mae firwydradau mewn glofeydd yn Neheudir Cymru wedi cymmeryd ymaith nifer mor fawr a 2,783 o fywydau. Y mae y Parch. J. Gwilym Jones, Penarth, yn un o'r cynnrychiolwyr sydd wedi eu dewis i fod yn gynnrychiolwr o'r wlad hon yn y Gynnadledd Gynnulleidfaol yn Boston. Y mae yr Henadur J. W. Evans wedi cydsynio i sefyll yn ymgeisydd am y sedd ar Gynghor Dos- barth Aberdar, yr hon sydd wedi myned yn wflg trwy farwolaeth Mr. R. H. Rhys. Cyflwvnwyd anrheg i Mr. Caleb Nicholas, meistr gorsaf Llansamlet, yr wythnos ddiweddaf, ar ei waith yn symmud oddi yno i gymmeryd gofal o orsaf Letterston, sir Benfro. Yn nghyfarfod Cynghor Dinesig Penybont ar Ogwy, ddydd Mawrth, pasiwyd pleidlais o gyd- ymdeimlad a'r teuluoedd trallodedig mewn can- lyniad i ffryydrad gwaith y Lluest. Cafodd arddangosfa amaethyddol Crughywel ei chynnal ddydd Iau. Hon oedd y bymthegfed arddangosfa flynyddol. Trftdd y tywydd yn an. ffafriol yn ystod y dydd i'w llwyddiant. Y mae y Parch. J. M. Jones, capel Carey, Tondu, wedi cydsynio & galwad a dderbyniodd i ymgymmeryd a bod yn gydweinidog eglwys y Bedyddwyr yn Alma street, Casnewydd. Cyflwynwyd awrlais prydferth a cruet stand i Mr. W. Old, gan eglwys y Wesleyaid yn Clare Gardens, Caerdydd, ar achlysur ei briodas, yr hwn sydd yn gwasanaethu fel meistr y cor. Fel yr oedd geneth bedair blwydd oed, o'r enw Margaret Jane Williams, yr hon oedd yn byw yn Picton street', Maesteg, yn hel mwyar duon, ddydd Llun, syrthiodd i afon Llyfni, a boddodd. Hysbysir fod y Parch. E. Robinson Hughes, Abergwynfi, yr hwn a ordeiniwyd rhyw ddwy flynedd yn ol i fod yo weinidog gyda'r Bedyddwyr yu Abergwynfi, wedi cydsynio a galwad odai wrth Eglwys Undodaidd Saesneg Aberdar. Dydd Sadwrn, bu farw Mr. Henry R. Daniel, cyfreithiwr, Aberteifi. Yr oedd yn ddyn a fawr berchid yn ei dref, a llanwai amryw o swyddi pwysig. Nid oedd ond prin ddeugain mlwydd oed, a gedy weddw a nifer o blant i alaru eu colled. Gwnaeth Margaret- Farrell ei hymddangosiad o flaen yr ynadon yn Tredegar, ddydd Mawrth, am y 03ain o weithiau, ar y cyhuddiad o feddwdod yn y lie hwnw, ar yr 22ain o Awst. Gosodwyd arni i dalu 10s. 6c neu fyned i garchar am byth- efnos. Cynnaliodd argraphwyr Caerdydd giniaw mawr yn yr Angel Hotel nos Sadwrn, a daeth nifer o wyr blaenllaw y dref yno. Yr oedd yu amlwg oddi wrth yr areithiau fod y fusnach argraphu yn bur lwyddiannus yn Neheudir Cymru ar hyn o bryd. Gan fod dros wyth gant o beiriannwyr a than. wyr oedd yn gweithio mewn nifer o ISfeydd yn Merthyr, Dowlais, a sir Fynwy, yn wethu cael codiad yn eu cyflogau, rhoddasant rybudd o fis i derfynu y cyttundebau. Rhoddwyd chwech a deugain o rybuddion cyffelyb yn Nglofa y Great Western, Puntypridd. Hysbysir fod y Parch. Ll. J. M. Bebb, prif- athraw Coleg St. Dewi, Llanbedr-pont Stephan, wedi cydsynio a'r gwahoddiad i bregethu pregeth Saesneg y gynnadledd eleni yn Nghynnadledd Esgobaeth Llanelwy, yr hon aeynnelir yn N ghor. wen, yn ystod mis Medi. Y Parch. David Jones, Aberdar, sydd i bregethu pregeth Gymraeg y Gynnadledd. Teimla un gohebydd awydd am gael gwybod pwy ydyw awdwr yr englyn a ganlyn i'r Llwyn- og :'— Mjrn borthiant o'n buarthau-yn y nos, Gan ddwyn ieir a gwyddau Gan fyn'd ffwrdd a hwynt i w ffau- Llwynog cestiog lawn castiau. Ymddengys fod yna fwriad gan Gynghor Trefol Aberystwyth i ail adeiladu Pont y Gwr Drwg; anfonwyd gwahoddiadau allan i bersonau ymgym meryd a'r gwaith a phan yr hysbysodd y clerc, nad oedd ond un cynnyg wedi dyfod i law-a hwnw o Hull-ymdorodd aelodau y cynghor i chwerthin. Penderfynodd gwarcheidwaid Pontardawe, ddydd Iau, anfon dau o bersonau i Sefydliad Pasteur, Paris, o'r enwau David Jones, dyn ieu. angc tuag 20 mlwydd oed, o Ystradgynlais; a geneth fechan, 3 mlwydd oed, merch Thomas Brazel, Godre'r Graig, pa rai a frathwyd rhyw dair wythnos yn ol gan ddau gi gwahanol a dybid oedd yn diodlef oddi wrth gynddeiriogrwydd. Pen. nodwyd Dr. Lewis, cynnorthwywr gyda Dr. Thomas, Ystalyfera, i fyned gyda hwy. Yn y (lynghres Hglwyaig, yn Lluudain, yn Hydref, bydd i Ddeon Ty Ddewi siarad ar 1 Gorddoriaeth Eglwysig y" Nsfiyrnru a bydd i gymdeitbasau corawl Cymreig Llundain roddidat. ganiad o'r detholion. Mae cryn gyffro y dyddiau hyn yn nhrefi Deheudir Cymru ynglfn a cheisiadau am drwydd. edau newyddion i werthu gwirodydd. Gwrth- wynebir llu o geisiadau gan y llwyrymwrthodwyr, gyda chryn feaur o lwyddiant. Cyflwynwyd darlun o'r Carw Coch-yr eistedd. fodwr a'r Rhyddfrydwr enwog-i glwb Rhydd, frydig Aberdar yr wythnos ddiweddaf, gan ei tab, Mr. Lewis N. Williams, Caeooed; ac or larch. D. Thomas Price, Calfaria, gan ei ferch. Hysbysir fod Mr. W. Jones, Birmingham, yr hwn a fu unwaith yn ymgeisydd Undebol droa sir Aberteifi, ac yn uohelsirydd y sir hono, ar ym neillduo o'i fusne; iiaug yn Birmingham, yr hwn a gymmerir i fyny gan ei nai, Mr. llees Felix, Y mae vr Esgob Owen yn gwneyd enw iddo ei hun fel casglwr. Casglodd ei arglwyddiaeth, y flwyddyn ddiweddaf, dros 4,OOOp. tuag at y drysorfa er chwanegu cytlogau y clerigwyr yn yr esgobaeth. Ei amcan ydyw codl bywohat than bychain i fyny i 150p, bob un. Nid oes un ammheuaeth na bydd i arolygydd y Symmudiad Ymosodol yn Nghaerdydd, y I arch. John Pugh, gychwyn ar ei daith i'r America gyda chalon yegafn, wedi iddo dderbyn y rhodd hardd o 1,000p. a gafodd rai o'r dyddiau diweddaf, tuag at godi neuadd nowydd yn Cathays. Dywedir fod nifer liosog o efrydwyr cerddorol yn y short course of music yn Ngholeg Aberys » wyth, yr hwn oedd yu cychwyn ddydd Llun, V maent wedi dyfod o wahanol ranau o r Gogledd a'r Deheudir. Mr. Treharne sydd yn ymgymmer- yd a'r band a'r organ, a Mr. Bertie Ollerheaa a r violin, a Mr. D. Jenkins, Mus Bac., a ehynghan- edd, cyfansoddiant, a l!ei-iadae:h. Gwnaeth dyn o'r enw David Morgan ei ym. ddangosiad o flaen yr ynadon yn Aberdar ddydd Mawrth, heb un crys na ehot, ar y cyhuddiad o fod yn feddw y noson flaenorol. Pan ofynwyd iddo beth oedd wedi ei wneyd â'i grys, dywedodd yn ddigon digylfro iddo ei werthu am lasiad o gwrw. Gosodwyd arno i dalu 10v. a'r costau, neu bed war diwrnod ar ddeg o lafur caled.

BRYNMAWR. Priodas.-Ar yr 16eg n Awst, yn nghapel y Methodistiaid Calfinaidd, Porthaethwy, unwyd mewn glSn briodas y Parch. W. Crwys Williams, Rehoboth, Brynmawr, a Grace Harriet, merch y Parch. R. Charles Jone, Porthaethwy. Gweinyddwyd ar yr achlysur gan y Parchn. T. diaries Williams, gweinidog, R. Gwylfa Roberts, Llanelli; W. Jones, Niwbwrch a R. Charles Jones. Gweinid ar y briodasferch gan MISS Louisa Jones, chwaer y briodasferch, ac ar y priodfab gan Mr. T. L Williams, Ysgol Sir, Brynmawr. Ymadawodd y pAr dedwydd yn mhlith dymuniadan goreu llu o gyfelllion i Aberteifi i fwyohall eu mis mel. Yr oedd yr anrhegion yn lliosog a drudfawr.

P 0 N T-Y-P R I D D Llwyddiant Addysgawl.—Da. genym allu hys- bysu am lwyddiant A. Glynn Jones, mab hynaf Mr. R. Prys Jones, y darlithydd galluog ae adna byddus ar ddirwest yn ysgolion dyddiol Cymru, o dan nawdd y Band of Hope Union, Allan o 15.5 o ymgeiswyr I GI[ynn' sydd yn blaenori y rheatr am ysgoloriaeth dair blynedd yn yr Ysgol Sirol yn Mhontypridd. Yr oedd y marciau a ennillodd yn cyrbaedd y nifer uchel o 377 ae y mae hyn yn glod i Ysgol Bwrdd y Graig, yn gystal ag iddo ef ei hun. Bydd yn dda gan gyfoedion ein cyfaill ieuangc addawol yn Ninbych (lie y ganwyd ac y magwyd ef), ddeall ei fod ef yn dyfod yn mlaen mor ragorol; ac yn ymroddi i'w efrydiau mor effeithiol wedi symmud i Ddeheubarth Cymru. Chwaneg o lwydd iddo.

NEWMARKET. Gwrthod Talu y Ti-f thi.-Yu ddiweddar, darfu i blwyfoiion y lie uchod, pa un sydd yn ffurfio rhan o Undeb Treffynnon, wrthod talu y swm o Zip- a hawlid ganddynt gan Gynghor DosOarth Gwledig Treffynnon, fel cost gwneyd carthfios neilldnol ya y dref. argyfiif nad oedd o un defnydd, a,i bod wedi cael ei gwneyd heb ymgynghoriad y plwyf. Gwrthodai un o arol- ygwyr y plwyf, gall weithredu ar benderfyniad y plwyfulion, arwyddo y dreth a chanlyniad hyny ydoedd, i'r Cynghor Dosbarth roddi gorchymyn i'r clerc gymmeryd gweithrediadan yn erbyn yr arolygwr. Yna fcynodd y elerc w £ s allan i'r dift'ynydd roddl el bresennoldeb yn llys yr ynadon yn Prestatyn. Gwnaeth yr arol- ygwr hyn, pan y penderfynwyd gohirio yr achos hyd y llys nesaf. Ond, ymddengys fod y mater wedi cael ei beoderfynu er hyuy o blegid hysbyswyd yn nghyfarfod v Cynghor Dosbarth ddydd Ian fod yr arolygwr dywed- edig wedi eytiuno i arwyddo y dreth. Sylwodd y cadeirydd ei fod wedi bod yn ddoeth iawn yn gwneyd hyny.

GWRECSAM. I Y CYNGHOR TREFOL. DYDD Mawrth, cynnaliwyd cyfarfod o'r cynghor hwn, o dan lyAN,y,,diaetli y dirprwy faer, Mr. Charles Murless. Darlleowyd gohebiaeth oddi wrth Fwrdd y Llywodraeth Leol, mewn cyssylltiad a'r cats am gydsyniad i ienthyca 2,000/). at amuanion y goleuni trydanol, yn dymuno cael eu cyflenwi a chopi o archeb y goleuni trydanol, plan eyff, redinol yn dangos safleoedd yr oil o'r gweithiau cynnygiedig, dosbarthiad y gwifrau, a therfyu. an y rhanbarth oedd i gael eu goleuo, hysbys rwydd yngbylch y cynnyrchydd oedd i gael ei ddefnyddio, ynghyd a manylion am y gwahanol weithiau. Hyabysodd yr Yagriiettyad Trefol (Mr. T. Burry) fod y peiriannwr, Mr. Trentham, yn brysur barotoj yr hysbysrwydd y gofynld am dano gan Fwrdd Llywodraeth Leol.

TREDEGAR. I Litis yr ynadon,—Dygwyd Thomas Isaac, trafaeliwr cynnorthwyol mewn siop dillad, o flaen yr ynadon yn y lie nchod ddydd Mawrth, ar y cyhuddiad 0 fod wedi caei h trwy dwyll- honiadau ar y ISfed o Awst, eiddo James Braden, dilledydd, Sirhowy House, Tredegar. Erlynid gan Mr. R. II, Spencer, Tredeear. Gwadai y carcharor fod ganddo unrhyw fwr- iad i dwyllo ei feistr. ystiai yr erlynydd fod y earcbaror wedi bod yn ei wasanaeth am bedwar mis, ac mai ei ddyledswydi oedd casglu archebion, ac arian, ar ei ran ef, Bu raid iddo ei alw i gyfrif amryw weithiau am esgeuluso ei ldyledswvdd- au ond yr oedd wedi edrych dros bethan felly. Ar yr ]7eg o Awst, daet.h y carcharor o'i daith I yn feddw a gorchymynodd yr erlynydd et i fyned ymaith, cyrmerodd ei lyfrau oddi arno, a gwaharddodd ef i ddyfod i'r tS, dricliefn. Wedi egluro yn mh-Il,ieh pa fodd yr oedd y oi ffynydd wedi gwneyd gyda'r llyfrau, pender- fynodd yr ynadon ymddwyn tnag Fit y car- charor o dan Gyfraith y Trosedd Cyntaf, a rhwymwyd ef i ddyfod i fyny i dderbvn ei ddedfryd os gplwid arno yn ystod y deuddeg mis nesaf.

===== LLANDRILLO I Cymfhor Plwyf.Cynnaliwyd cyfarfod o'r Cynghor Plwyf nos Fawrth diweddaf, dan lyw- yddiaeth Mr. J. Phillips. Darllenwyd a chail, arnbawyd cofnodion y cyfarfod diweddaf. AI" ehwiliwyd yn fanwl y weithred o gyflwyniad tir y gladdfa newydd ac wedi gweled fod pob pcth yn iawn, pasiwyd i'w harwyddo a'i c-hofrestru. Cyflwynwyd i'r cynghor set o lyfrau da a bwrcas- wyd gan Mr. John, Corwen, i gadw yn drefnus gofnodion o'r claddedigaethau, &c. Cafwyd pris iau gan ddau am ddarn o farmor i'w oaod yn mnr y fynwent i ddynodi mai anrheg Syr H. B. Robertson ydyw y fynwent newydd ac wedi uymmharu y pnsiau yn ofa!us, derbyniwyd eiddo Mr. H. Morris (llhyddfryn), Corwen. Gan fod y cynghor wedi myned eisoes i 8p. neu lOp. o gostau er mwyn cychwyn yn drefnus gyda'r fynwent, bu dan ystyriaeth beth ellir wneyd i gael yr arian. Awgrymwyd darlith, cyngherdd, &c. end beth bynag y penderfynir arno, diau y gwan y plwyfolion roddi cefnogaeth galonog i'r moddion a gymmerir i gasglu yr arian.

C A E R W Y S. Y Cyflenwad o Ddwfr.— Yn ngwyneb yr liin sych diweddar, y mae trigolion y lie hwn wedi bod yn dioddef yn lied drwm oddi wrth brin- der dwfr ac y mae yna gynllun ar droed yn awr er cyflenwi y lie a dwfr. Y ffynnonell o ba nn y bwriedir cael y cyflenwad ydyw llyn Drefreth, yr hwn sydd yn cynnwys cyflenwad o ddwfr pur, a'r hwn sydd yn sefyll is law lefel y dref. Hyderir y bydd i ryw foddion rhad gael eu dyfeisio i I bympio' dwfr i'r dref at wasanaeth y trigolion, y rhai sydd yn rhifo tua saith gant. Hysbysir y bydd i'r owestiwn hwn ddyfod o dan sylw yn y Cynghor Plwyf nesaf; a mawr hyderwn y hydd i'r cynghor hwn ymgymmeryd i bwrpas a'r gwaith hwn ac na hydd i r trigolion fod o dan orfod i fyned trwy y proflad a gawsant yn ystod yr haf eleni o brinder yn y cyflenwad o ddwfr.

TREFFYNNON. YN nghyfarfod Bwrdd y Gwarcheidwaid, ddydd Gwenar, yr hwn oedd o dan lywyddiaeth Air. William Thomas, Ysceifiog, daeth y cwestiwn o estyn cynnorthwy plwyfol i ddyn oedd yn ennill 2s. 6c. y dydd ger bron. Dywedodd y Parch. Watkin Williams fod yna ddyn yn y plwyf oedd yn ennill 2s. Ge. yn y dydd yu tynu evnnorthwv Dlwvfol. Y rheidweinvdda ddadl- I I I euil nad oedd yno ocbos felly oddi eitbr David Jones, 76ain mlwydd oed, yr hwD, yu achlysur- ol, a enmllai rywbeth wrth weithio i fferm- wyr. Y Parch. Watkin Williams a ddywedodd mai dyna y dyu y cyfeirid ato. Bydti iddo ef adrodd wrth Fwrdd y Llywodraeth Le d am y rheidweiuydd. Yr oedd yna ugeiniati o enwau ar y llyir cynnorthwy plwyfol a allai enni 1 cyflog. Pen(Jc:;tynwyd attal y tali idan i tilo i- ion am bythefnos, a bod y riieidweinydd i wueyd bob ymcliwiliad yu y eyfatu-er.

GLYNDYFRDWY. TRENGIIOLIAD. CYNNALIWYD trengholiad ar gorph Edward Hu.hes, yr hwn a laddwyd yn chwarel Moel. fierna, yn ei letty, Tanygrale, Glyndyfrdwy, prydoawn ddvdd lau, Awst 24ain, o flaen yr is-grwner, R. 0. Jones, Ffestiniog, a deuddego reithwyr. Yr oedd yn bresennol, hetyd, 0. R. Jones, Yaw., un o Archwilwyr Mwngloddiau ei Mawrhydi. Y tyst cyntaf oedd Mr. Owen Hughes, Ty1 newydd, Glyndyfrdwy, yr hwn a dystiodd mai corph ei ddiweddar fab, Edward Hughes, a welsai y rheithwyr, a'i fod yn briod, a chanddo bedwar o blant. Y tyst nesaf oedd Mr. Grlflitb Jones, Pen- Irallt, Glyndyfrdwy, yr hwn a ddywedodd ei fod yn gweithio gydag Edward Hugues. Yr oedd yn bresennol pan gymmerodd y ddarn- wain le. Yr oedd o ddeutu saith i wyth llath oddi wrtho. Pan glywodd y swn, aeth yno cyn gynted ag y gallodd, a gwelodd ddarn o graig ar ben Edward Hughes. Yr oedd wedi ei ladd yn y fau. Darfu iddynt arehwiho y He y hosoa (henorol a'r horeu hwnw, cyn dechreu gweithio, a chawsant ei fod yn ddi-berygl iddynt weithio yno. Pwysai y gareg o ddeutu chwe chant. Y tyst nes-af oedd Mr. John Davies, Ty'n y- wern, Glyndyfrdwv. vr hwn a dystiodd iddo weled Edward Hughes yn 'yw ddiwei'dif boreu r ddydd Mercher. Gwe¡-:Î\íaÎo- '1 = I ddydd Mercher. GweUi.ia rn /'??ta ? Ilath oddi wrtho. (;!?l ,Ontq 60 y ddamwaln II', (. ¡II" ¡'I ,¡I t!JlherO¡' y ddamwain le, r, gw. V •wjjj gorwedd yno, R'I '?<'i I'wyRai y garp" o r hen "wyddai beth ach"('d,1 ¡' ??t gwy(Idai betli ach V • mndaeant y gareg o.i.ij"   Sy¡¡¡, .)(;?,. "?H??' dygaMnt<'i?(.rpb. Ar ol hyn,sy;).!??.'y?,?. "y" odd reithfam o Farwola^S .ii, Pasiwyd pleidlais o pv-v' «e' i'vl a'r tem, vn en profedig.ieth. '?'rt?), Prydnawn ddydd G,VPnr,,  R? iiIionmarwo)Ef)wqr.)H-' iK-T:1 Trl}'" t:edyddwyr,(?yn.!yt.i?"??'?!i?', ynghyd  "1' yth ,1<)iO, ynghy(i i (laln yg.ytyr fi* anaethwyd wrth y ty -a Xk Jones (W.), an wrth'y .i'Nh. j Jone.4 (W.), Wrth y r'H. c Wi!)h.n'.(H).C<,rv.n. y, .C. ,II C, I cyffre,lino! .ir ter.In

M O S T Y N A/icchy¡{,- Y m" y,.f,c;.??,? f.-d yr anhwyidfb ton a-1 "-V--j;;rwrthenw %• "r PI} th(7-?:(t wedi to i all.?n y L"o?, 4' (Ian Til?-itil g a,, fo, yœosnd. yn b??i -1 zall d:l,r- tv, -'?' Yn hf?). Ar yr adeL' yara i fl-- | ein mel'Y-cn hy?hy!tt:) fa beth '.t'?i.ff.i,f ,,?? '7?*?

I J 1" Y X .?I. J.t' 'J T" ''ftf.(t i/ vir.i'tbn-, > o?eth. y ra. 1 ?f? r;0:-Sfairyd. cryn hafo^ }n .r/x' -,o Tl' fod.) yr achoswydefnid ?..? pi ''r?! ydys wc,,ii ca(,i ail"t,, vr ?r;y, rai y .ltwelilr y triwlV.n i tt rbydd r.ddi wrth «)fr»an fod rhyw aflrndij nc-a ■ h  ?rhy?a']fn?iJnM.-s.J.]?,?? D, genymJ n!),ù y lyrl jf ffic¡jrõ yr, :>1 or rlûst yn 5" nyddiu I:yn a, Y b.J,

Is H E S T A T Y > hrujwl Bar,l!u > tin it»*r » .»„• V, fiy yn fod(il'n 1 i 1;, c uOn Qtj 'p.L ddilfygion. I'e buassi jD'ri?Su ih o dan dliff™a' wyryny.)ref!M.M?h.yn.?.h!?  ,t dra thel,)?,y mae naa,a y wnaed 'go cymT?nt a.- y bu. 'i.?y? ,?. yuo SYM-?nu(!!a(l ar 'i'?,;Oi yfiyayn?ith'oyUwy?'ir??h?My; ?." c?mohfiwyh?n. Mow.. vn m,red. gynnydcl inor arilw", ac eyfrif, gael tAnfri,7a 1 t I

L L A X G x y W, Tori y SttVMl -ChwttU '.LYW IIHHWWI am y ltoJd yr halogir dydd yr Ar.PTy.il y ii-.o ?w!fdi« hm IIr hyd y mho«dd diwcrf Y reilMoof sril ar y drwg yn y ("y.Whr hy:. v.lyt- .•■{.,dUd csroffc mawrlon—rhnr-a bam: a'r c 1T.H- yn linsnlon o ymblecerwyr o ll'oyl, C'dir; r. ftty. fe. Sl!»w. fel y gallcsid dis;*yl, yd-w > r;. fTy.v o kwet or rhii hyn, rr y g»!!ir i;,ralr,] „ alarad Cymrafg. kefyJ, »•'< Cb'iiio am bleser a ofradw; yei) IV n th slrer .ciddr;vyid y Sabbath a wneir gai. J.ivr.t,

Cyhuddiad di sail.—Yn llys yr ynadon bwr- deisiol, ddydd Ian, cybuddwyd Charles Gat, cliffe, paentiwr, yr hwn oedd yn carlo busnes yn mlaen yn York Street, o ladrata dau dm o varnish, gwerth gini, eiddo James F. Smith, marsiandwr mewn olew, &c., York Street. Ymddangosai Mr Cobech t'ros yr erlyniad, a Mr. Wynne Evans dros y diffynydd. Yroedd y carcharor wedi bod yn ngwasan- anaelh Smith; ac er's ychydig amser yn ol, dechreuodd fusues o'i eiddo ei hun. Yr oedd yn Met ei nwyddau hyd yn ddiweddar gan Smith ac yna dechreuoddd fasnachu a chwumi o Liverpool. Dydd LInn diweddaf, ymwelodd yr erlynydd â'i siop, a gwelodd ddau o dyuian, y rhai a adnabyddodd fel ei eiddo ef. Dydd, Mercher, siorhaodd warant i wneydymchwiliad ar y lie a chymmerwyd y diffyaydd i fyny. 0 dn yr amddiffyniad, dygwyd tystiolaeth i ddangos fod ttn wedi cael ei werthu trwy y diffynycidd Mr. Montgomery, o'r Wynnstay Arms Hotel, i'r hwn yr oedd y d,il'yuydd wedi bod yn gwneyd gwaith, tra yr oedd y Mwedt eael ei fentbycB i'r diffynydd gan ei dad, yr hWB, hefyd, oedd yn cael ei holl vnrmsh gan Smith. Dadleuai Mr. Evans nad oedd yna un a dywedai nas gallai ef ddeall y modd creulawn hwn n ymwnevd ag nn oedd yn cario yn mlaen yr un busnes. Penderfynodd yr yn don nafl. u yr ahos allan. Derbyniwyd yr hysbysrwydd hwn gyda ehymmeradwyaeth mawr, a llongyfarchwyd Gatclifte yn gynnes ar ei ryddhad.

BALA. Marwolaeth— Drwg genym gyhoeddi marw- olaeth Mr. Owen Hughes, Temperance Hotel, Porthmadog, yr hyn a srymmerodd le ddydd Mercher diweddaf, ar ol cystudd maith a blin, yr hwn a ddioddefodd fel gwlr Urihtion. Er iddo gael y meddygon cymmhwysaf, a'r drin- iaeth orr-n, pallodd y owbl, ae ehedodd ei enaid at yr hwn a'i rhoes. Yr oedd yn dad i Mr. 0. H, Hughea, oriadurwr, Bala, a gadawodd am ryw blant a phertliynaeau i alaru ar ei ol. Bu yn awyddog gweithgar yn Salem (A.), Porth madog, ac yn ddyn a f,,iwi- berchid gan bawli a'i hadwaenai. Cydymdeimlir yn fawr a'r perthynasau yn eu galar mawr o golli nn anwyl ganddynt.