Baner ac Amserau Cymru

FFESTINIOG. Cyflwyniad tysteb i Mr. Evans, B.S., Ti/d(lyn 'ywyn. Yn y gyfeillach, yn Bethania, nos Fercher di- weddaf, caed hefyd gwrdd ymadawol a chyflwyn- iad tysteb o aur bylweddol, anerchiad ysblenydd, i Mr. Joshua Evans, diweddar athraw ysgol y bwrdd yn Tyddyngwyn—ger Conglywal. Wedi deall y bwriadai Mr. Evans symmud o'r ardal hon i Aber- gwili, ger Caerfyrddin, i gadw ysgol yno, darfu i ychydig o gyfeillion yn y ddwy eglwys Annibynol, Bethania a Hyfrydfa, fyned oddi amgylch i'w cyf- eillion i gasglu eu hewyllys da at dysteb i M r. Evans, fel arwydd fechan o'r parch a deimlid tuag ato fel aelod a swyddog gwir ddefnyddiol a charu- aidd yn Hethania am lawer o flynyddoedd. Cawn i ychydig o gyfeillion eraill fynu taflu eu liatling i'r drysorfa hon, fel cydnabyddiaeth o lafur Mr. Evans fel athraw galluog a cliymmwynaswr et genedlmewll gwahanol ffyrdd tra bu yn byw yn yr ardal hon am tua'r tair blynedd ar ddeg diweddaf. Wedi dechreu y modrlionyn y gyfeillach fel arferol, gwnaeth y cadeirydd, y Parch. J. B. Parry, gweinidog y lie, sylwadau rhagorol ar weithgarwch a ffyddlondeb Mr. Evans fel aelod ac ysgrifenydd yn yr eglwys yn Bethania. Cwynai am y golled a gaent ar ei ol, a dy- munai bob llwyddiant iddo ef a'i deulu caruaidd yn y Deheudir. Galwai wedi hyny ar y diaconiaid i ddyweyd yr hyn oedd ar eu meddyliau hwythau ar yr adeg hon, pryd y caed anerehiadau cynnhesol iawn gan y Mri. William Thomas a John Evans, pa rai a gyd-dystient i weith- garweh difwlch a ffyddlondeb diwyrni Mr. Evans tra y bu gyda hwy fel ysgrifenydd yr eglwys am lleg o flyn- yddoedd. Wedi hyn, galwai Mr. Parry ar Mr. Robert D. Wil- liams, Frondirion, i ddarllen ac i gyflwyno yr anerchiad i Mr. Evans, yr hwn sydd fel y canlyn:— "ANWYL FRAWF), Y mae eglwysi unedig Bethania a Hyfrydfa yn dy- muno defnyddio yr untgylchiad o'ch ymadawiad a'r ardal hon i amlygu eu serch cynnhes tuag atoch fol brawd crefyddol, ynghyd â'u gwerthfawrogiad calonog o'ch llafur a'ch ymroddiad ynglyn fig ainrywiol weith- rediadau yr eglwys tra yn ein plith. Am yr ysbaid o un-mlynedd-ar ddeg, cyflawnasoch y swydd o ysgrifenydd eglwys Bethania gyda manyl- rwydd, ac eglurder, a gofal ag sydd yn ei gosod o dan rwymau dirfawr i chwi. Buoch hefyd yn wasanaeth- gar iawn fel athraw, ysgrifenydd, ac arolygydd yr Ysgol Sabbothol er pan y daethoch yma atom. Heb law hyn, ni fu unrhyw symmudiad o flaen sylw yr eglwys, oedd & thuedd ynddo i hyrwyddo achos yr Arglwydd lesu, na chaffai ynoch chwi gefnogwr aiddgar a defnyddiol. Yn arbenig, dymunem ddwyn ar got eich ffyddlondeb a'ch medr fel ysgrifenydd y capel newydd yn Nghongl- y-wal. Yn awr, anwyl frawd, fel amlygiad bychan o edmygedd yr eglwysi uchod o'ch llafur helaeth a dis- taw, a'u parch diffuant tuag atoch fel aelod o eglwys Crist, yr ydym yn cyflwyno i chwi yr anerchiad hwn, ynghyd a thysteb fechan o aur. Gan ddymuno ar i nodded a bendith y Nefoedd eich dilyn chwi a'ch teulu i'ell cartref newydd, Ydym, dros eglwysi Bethania a Hyfrydfa, Yr eiddoch yn ddiffuant, J. BABROW PARRY, Qweimdog. RICHARD THOMAS, Trysorydd. ROBERT D. WILLIAMS, Ysgrifenydd. Bethania, Ffestiniog, Medi yr 8fed, 1880." Yr oedd yr anerchiad teimladwy yna wedi ei ysgrif- enu yn gelfyddgar ar femrwn, gan Mr. William Row- lands, ieu., Fourcrosses a rhoddid frame werthfawr am dano, i fod fel relic oesol o "fyd y lleehi" yn nh £ a thylwyth Mr. Evans. Galwyd ar yr hen frawd o Gongl-y-wal, sef Mr. John R. Jones, fel y swyddog hynaf ag sydd yu awr yn eg- lwys newydd Hyfrydfa, i gyflwyno y pwrs a'r aur i Mr. Evans dros y cyfranwyr. Rhoddid y pwrs yn anrheg gan un Miss Hughes, athrawes yn Ysgol y Bwrdd, yn Nhyddyngwyn, a gydwasanaethai k Mr. Evans. Caed ychydig o eiriau gwir deimladwy gan y cyflwynydd, a chyd-ddygai yntau dystiolaeth uchel i weithgarwch a defnyddioldeb y brawd ymadawol, gan ddymuno iddo lawer o ddedwyddwch o'r nef a'r ddaear yn y dyfodol yn ei le newydd. Wedi hyn, caed ychydig o eiriau diolchgar gan Mr. Evans am y caredigrwydd a ddangosid iddo gan y frawdoliaeth yn y ddwy eglwys, ac yehydig o gyfeillion mynwesol eraill. Tystiai mai nid am dal dccearol, na "thysteb" o un math yn y byd hwn, yr ydoedd wedi gwneyd yr hyn a wnaeth gyda chrefydd. Gwir ewyllys ei galon a fuasai gwneyd Ilawer yn rhagor. Addefai mai gwas anfuddiol a fu ar lawer adeg, ac y gallasai fod o fwy o ddefnydd yn yr eglwys tra y bu yn eu plith. Tystiai fod llwyddiant yr achos yn y lie yn agos at ei galon, a darfod iddo weddio llawer ar ran y gwran- dawyr ac afradloniaid perthynol i'r ddwy gynnulleidfa yn Bethania a Hyfrydfa. Dymunai ddadgan ei ddiolch- garwch puraf iddynt oll, a phawb a fuasai yn cyfranu at ei dysteb; a'i weddi barhaus a fyddai am "ras Duw ar yr achos goreu yn mysg ei hen gyfeillion oil yn Ffestiidog. Byddai hyd yn oed daear eu mynwent blwyfol byth yn anwyl ganddo, am mai yno yr huna rhai o'i anwyliaid-plant ei fynwes, ynghyd & pherth- ynasau agos i'w hoffus briod, a chyfeillion lu a gwymp asant yn y fyddin tra y bu efe yn ein mysg. Galwyd yn nesaf ar Mr. Jason Thomas, diacon yn Hyfrydfa, ac un o brif gyfeillion Mr. Evans yn y lie, fel y geIlid yn hawdd eu galw yn "Dafydd a Jonathan," o achos ammhossibl, yn fynych, a fyddai gweled y naill heb y llall yn un man oddi cartref. Awgrymasai y brawd William Thomas, wrth siarad o'i flaen ef, fod gan Jason Thomas eisieu amser mawr i siarad heno; ond meddai yntau, ni chaniateir heno ddigon o amser i draethu yr oil sydd ar fy meddwl ar yr amgylchiad presennol. Yr oedd yn dda i ni oil allu gadael bwlch ar ein holau wrth ymadael o eglwysi ac ardaloedd fel hyn. Gadawai ei gyfaill Mr. Evans fwlch mawr ar ei ol, yr hwn sydd yn dra anhawdd ei lenwi yn foddhaol yn fuan. Cawsai adnabyddiaeth hir a thrwyadl o'i gyfaill, fel cymmydog, ac aelod crefyddol, a swyddog yn yr eglwys. Nid oedd modd i neb byth ffraeo &g ef —nid oedd ffraeo yn ei natur; pan ei difenwid, ni ddifenwai drachefn; ac yn hyny, yr oedd yn efelyohu yn dda ei Waredwr, Iesu Grist. Medrai gadw cyfrin- ach o'r fath, ac hyd a fynai; ni wyddai am neb a allai wneyd hyny yn well na'i gyfaill Mr. Evans. Yr oedd iddo elynion yn ddiau; ond ni cheid gwybod am dan- ynt ganddo ef. Gwyddai fod ynddo ddiffygion; ond nid oedd angen cyhoeddi y rhai hyny. Un yn unig a gaed hebddynt erioed. Elai ei gyfaill i faes eang o lafur etto yn ngwlad ei enedigaeth yn y De. Y mae gan Iesu Grist waith iddo i'w wneyd yno etto, yn gys- tal agyn Ffestiniog; a hoffai i'w gyfaill weithio llawer, a hyny yn dda, yn mhob He yr elo iddo ar hyd ei oes. Dymunal el lwyddiant ef a'i deulu yn mhob modd ar hyd eu hoes ° dan wenau a chymmeradwyaetii yr ArgIwydd. Caed yn nesaf ychydig o eiriau teimladwyfel tystiol- aeth y plant i garedigrwydd Mr. Evans fel athraw, &c., gan Mr. David Jones, Peniel. Yn nesaf, galwyd ar Gutyn Ebrill, yr hwn a draeth- odd yehydig 01 deimladau yntau ar lafur Mr. Evans fel dyn cynoeddm, ac athraw yr ysgol yn Nhyddyn- gwyn. Dywedai mai Mr. Evans a gawsai y fraint, tua 13eg mlynedd yn 01, 0 gychwyn yr ysgol hon, yn hen gapel Bethesdn; a symmudasai wed'yn i Bant-yr-ynn, ae oddi yno 1 r ysgoldy rhagorol yn Nhyddyngwyn, ger Congl-y wal. Cafodd ei gweled wedi ei chodi yn un o ysgoiion goreu y dosbarth—ddydii a nos ar dymmhor- au. Wedi traethu ei syniadau ar yr anhawsder i athraw ysgol gyffredinol fod yn ddyn plaid, ae ifoddio puv,b ka., darllenodd y llineilau canlynol Evans a i fyw o'n sir-o'n gwiwglod Ogledd i Ddeheudir; A'i wasaaaeth helaeth, hir, Bethania byth a unir. Fy nghyfaill yn fy nghofion-a erya Ar ol gadael Meirion; E garaf ei ragorion, A'i fri o hyd, ga'i o'r fro hon. Anwyl fu ei addysg i ni—a'i help 0 hyd wnai 'n sirioli; Ond yn awr fe 'n gedy ni dan gwynion, Yn bur ei galon am Abergwili. Dalied, efe a'i dculu- yn nydd ing Yn nawdd Idn heb drengu; Yna Tu rhan fo 'r Ganaan gu—a lion floedd Yno 'n oes oesoedd—yn nheyrnas Iesu. Wedi byn, eaed ychydig o sylwadau pwrpasol gan yr henadur Mr. Robert Jones, Pen y-gelli, fel un sydd wedi ei adael yn bren unig y goedwig o'r dosbarth hynaf yn y lie. Gwelsai, ebrai ef, gladdu llu mawr o swyddogion ae aelodau o eglwys Bethania yn ystod ei oes ef yn y lie. Dymunai yn dda i Mr. Evans a'i deulu. Caed gair yn mhellfich gan y brodyr, y Mri. Edward Ellis, Bethania; Robert Jones, Manor House (diacon yn Hyfrydfa); a hen frawd o'r enw John Morris (rwy'n meddwl), o Bethesda, Arfon, &e. Wedi talu diolchgarwch cynnhesol i Mr. W. Roberts, ieu., am ysgrifenn yr anerchiad: i Miss Hughes am y pwrs; ae i'ch Gohebydd am ddyfod i'r cyfarfod, terfyn- wyd trwy weddi briodol gan Mr. Parry. Bellach, dymunwn henffych well i Mr. Evans a'i deulu mwyn yn Ahergwili. Caffed oes hir, heddych- lawn. a defnyddiol iawn yno, aoyxi mhob lie yr elo, o dan nawdd Duw a'i dangnef. Bydded ei frodyr yn y I)e yn garedig iawn iddo; o blegtd nis gall ymladd.- Gohebydd.

LLANSANTFFRAID GLAN I COiNWY. ER'S rhai wythnosau bellach, y mae arfer dra chywilyddus yn ffynu yn yr ardal hon. Nid yd- ym yn cofio i ni weled dim tebyg yno i'r hyn y cyf- eiriwn ato hyd eleni. Gan wraig o'r pentref, dygir nifer o blant, rhai yn lied ieuaingc, ereill o ddeg i ddeuddeg oed, (ei rhai hi ei hun, y mae yn debygol, i Ian yr afon gyferbyn a gorsaf y ffordd haiarn, i ddisgwyl y tren i mewn o'r Junction, neu o gyfeiriad Llanrwst. Mor gynted ag y daw y gerbydres i mewn, dechreua y plantos hyn lefain a byddaru olustiau y teithwyr l'u gwaeddiadau afiafar-" Ha' penny, please!" Gan rai teithwyr nad ydynt yn malio ond ychydig pa arferion a gefiiogir ganddynt pan fyddant oddi cartref—na chartref chwaith, o ran hyny-Iluchir ychydig ddimeiau a cheiniogau i lawr iddynt, er mwyn cael y difyrwch gwael o'u gweled yn prangcio ar hyd y traeth Uaith a lleidiog i chwilio am danynt. Wedi oael un ddyrnaid o bres, yn He ymdawelu, dechreua y plant ail lefain chwan- eg. Yn sicr, y mae yr arfer yr ydys wedi cyfeirio ati, yn un warthus dros ben, ac nis gall pawb ya- tyriol lai na gresynu yn ddirfawr wrth feddwl fod neb o blantocymmydogaethfelhon yn cael eu dyagu yn moreu eu hoes i ymddwyn mor anweddaidd. Nid ydym yn ammheu na fyddai ya eithaf hawdd darostwng yr arfer ddrwg hon trwy gynllun fel yr an canlynol. Bydded i rai dylanwadol yr ardal fyned at awdurdodau yr orsaf a cheisio cael gan- ddynt hwy wahardd y nuisance. Oni wneir rhyw- beth o'r fath y mae gorsaf a phentref Llansant- ffraid yn sicr o gael enw drwg.

EGLWYSBAOH. Cyflwyniad Anrheg. Pan ddeallodd cyfeillion Bryndionyn a'r ardal fod Mr. Richard Jones, Hen Fodnant, a'i deulu, yn ymadael oddi wrthynt o'r ardal hon i Ddinbyeh i fyw, meddyliasant ar un- waith mai eu braint a'u dyledswydd oedd arddang- os eu parch tuag atynt am y llafurus gariad a weithredwyd ganddynt gydag achos y Methodist- iaid yn Bryndionyn. Yr oedd Mr. Jones yn ddi- acon gyda'r Methodistiaid, blaenor canu, se athraw yn yr Yegol Sul, a ohyflawnodd bob un o'r swydd- au hyn yn deilwng o'r cymmeriad sydd yn nod- weddu gwir Gristion. Miss Mary Catherine Jones, yr unig ferch, yr oedd hithan yn athrawes yn yr Yegol Sul; Mr. William Jones, y mab hynaf, yn ysgrifenydd yr Ysgol Sul; ystyrid Mr. Edward Thomas Jones, y mab ieuengaf, yn wybodns iawn mewn hanesiaeth ysgrythyrol. Cafodd "Dystys- grif dosbarth cyntaf yn yrarholiad sirol diweddaf; ac yn olaf oil, Mrs. Ellen Jones, yr oedd hithau yn ffyddlawn yn parotoi Uuniaeth a chartref cysurus i bregethwyr, a hyny yn rhad ac am ddim i Bryn- dionyn. Nos Wener, y 3ydd eyfisol, cynnaliwyd cyfarfod i gyflwyno anrhegion iddynt yn y capel, o dan lywyddiaeth Mr. Owen Williams, Llan, diacon hynaf Bryndionyn, pryd y daeth cynnulleidta liosog ynghyd i wrandaw ar anerchiadau, ao i glywed y cdrau yn canu. Dechreuwyd trwy ganu tOn gan y c6r o dan arweiniad Mr. Evan Roberts, Pen-y-graig, y blaenor canu dewisedig yn lie Mr. Jones. Yn nesaf, anerchiad gan y Uywydd; tOn gan y plant; anercbiadau gan y Mri. Evan Evans, Ty'n-y-cae; a Roger Hughes, Llan; t6n gan y eÔr; anerehiadau gan y Mri. William Roberts, Bryn Myfyr; a David Owen, Bryngoleu. Darllen- odd yr ysgrifenydd lythyr oddi wrth Mr. Joseph Hughes, Colwyn, ynghyd & ehan o'i waith i Mr. Richard Jones ar ei ymadawiad, yr hon a ganwyd yn dda gan Mr. Evan Roberts, Pen-y-graig. Wedi hyny, daeth Mr. William Roberts, Bryn Myfyr, y trysorydd, a Mr. John Davies, Bryn Bloco, yr ysgrifenydd, yn mlaen gyda'r anrheg, pryd y gal- wyd ar Miss Roberts, Shop y-graig, i'w chydwynoi Mr. Jones; sef, ysgrifen gist (writing desk), hardd, ac yn gerfredig arni ;—" Anrheg i Mr. Richard Jones gan gyfeillion Bryndionyn, a'r ardal, fel cyd- nabyddiaeth o'i wasanaeth fel diacon, blaenor canu, athraw, a gwladwr, Awst 31ain, 1880." Hefyd, cyflwynodd Miss Roberts bwrs hardd yn cynnwya swm o aur i Mrs. Ellen Jones—yr hon oedd yn absennol—ond a gynnrychiolwyd gan ei merch, Miss M. C. Jones. Diolchodd Mr. Richard Jones, yn gynnhes am y teimlad da oedd ei gyfeillion yn ei ddangos tuag ato. Darllenodd Mr. John Davies, yr ysgrifenydd, yr anerchiad, yr hwn oedd yn cael ei gyflwyno gydag ysgrifen gist, ac wedi ei wneyd ar gerdyn goreuredig, ac yn mynegu hanes a chymmeriad Mr. Richard Jones fel dyn gweithgar gyda'r achos yn Bryndionyn. Can farddonol 0 waith Vtr. John Davies, Bryn Blbco, ac a ganwyA ganddo yn yetod cyfforyno yr anrheg. Darllenwyd liythyr oddi wrth or, Stewart, Bodoant, yn dy-" weyd fod yn ddrwg ganddo nad allai fod yn brw ennol yn y cyfarfod, ond fod yn dda ganddo ei foil- wadi cael bwrw ei hatling i'r drysorfa. Dilynwyd hyn gan anerchiad gan Mr. William Jones, CIwt Ffarm cAu gau g6r Fforddlas; anerchiad gan Mr. Enoch Roberts, Fforddlas tOn, triawd, gan y Mri. Evan Roberts, Pen-y-graig Thomas Jones, Clwt a Robert Jones, Ty'n-y-coed can, gan gftr Fforddlas. Diweddwyd trwy ganu tOn gynnuU- eidfaol; ac yr oedd pawb yn myned adref wedi cael eu boddhau yn fawr yn yr anrheg, y canu, ar anerchiadan; ond fod yn ddrwg gan bawb golli Mr. Richard Jones o'u mysg ond bydd cyfeilhon IJinbych ar eu henaill; ac am hyny, gwnewch yn fawr o hoao.—Gohebydd. ■ M

DOLGELLAU. Arddangosfa Flodau a Ffrwythau.—Cynnaliwyd arddangosfa flodau, ffrwythau, &c., hynod Iwydd- iannus yn y Public Rooms, ddydd Gwener, y 3ydd 'wenei- y 3ydd o'r mis hwn. Teimlid angen am sefydliad o'r fath er's blynyddoedd, a hyderwn fod y llwyddiant anghyfIredin a ddilynodd ymdrechion y pwyljgor yn eu hymgais gyntaf yn ddigon o symbyliad idd. ynt fyned yn mlaen y flwyddyn nesaf etto, a'i wneyd yn sefydliad blynyddol. Y mae yn sicr o gynnyrchu daioni mawr, yn enwedig os cymmer tyddynwyr fantais ar y cyfleusdra sydd yn cael ei gynnyg iddynt, a dyma yw amcan sefydliadau o'r natur hwn, sef eynnyrchu awydd yn y dosbarth gweithiol i ddiwyllio eu gerddi, &c.; ac os eedwir yn onest at yr ammodau, sef fod pob peth a ar- ddangosir yn eiddo gwirioneddol yr arddaugosydd, bydd yr amean yn cael ei gyrhaedd. Arddangos- wyd nifer mawr o gynnyrchion, ac ennillwyd llawer o wobrwyon gan rai o wahauol barthau yn y sir, gan fod cyleh y gystadleuaeth yn cyrhaedd i bob man o fewn cylch undeb Dolgellau. Yr oedd yr ystafelloedd yn orlawn o ymwelwyr parchus, a'r glvyn a glywid ydoedd, mai dymunol at y flwyddyn nesaf fuasai ei chynnal mewn lie helaetliach, er fod y ddwy ystafell yn mha rai y cynnelid hi y tro hwn yn helaeth iawn, a diau y cymmerir hyn i ys- tyriaeth gan y pwyllgor. Y mae clod mawr yn ddyledus i Mr. John Ellis, yr ysgrifenydd gweith- gar, am ei lafur mawr ynglyn a hi; ynghyd a'r pwyllgor, a diau eu bod yn faleh fod eu hymdrech- ion wedi eu coroni a'r fath Iwyddiant. Y swydd- ogion am y flwyddyn hon oeddynt :-LJywydd, S. Holland, Ysw., A.S., Caerdeon; is-lywydd, U. E. J. Owen, Ysw., Hengwrt uchaf; trysorydd, T. P. Jones-Parry, Ysw., N. & S. W. Bank; ysgrifenydd, Mr. J. Ellis, Lawnt Cottage. Goleuo yr Ileolydd.-Er fod y pwngc hwn wedi ei drafod amryw weithiau, bellach, gan Gwmni y Gwaith Nwy a'r Bwrdd Lleol, nid oes dim goleu wedi bod ar y lampau yn yr heolydd hyd yn hyn, yr hyn fydd yn rhwym o brofi yn lied anghyfleus i'r trigolion os parheir yn hir heb wneyd pender- fyniad y naill ffordd neu y llall. Y mae y nos yn hir ao yn dywyll yn awr, a gall damweiniau ar. swydus ddilyn, os na oleuir yr heolydd yn fuan bellach. Fel y mae y pwngc yn sefyll yn awr, nid yw y cwmni yn foddlawn i ostwng, ac nid yw y bwrdd lleol yn foddlawn i roddi y pris a ofynir am oleuo yr heolydd, gan eu bod yn gofalu am fudd- iannau y trethdalwyr, a'r canlyniad ydyw mai ty- wyllwch sydd yn -teyrnasu yma yn awr. Disgwyl- iwn weled rhywbeth yn cael ei wneyd ar fyrder tuag at wella sefyllfa pethau; rhaid cael goleu, a pha un bynag ai nwy ynte olew a garia y dydd, bydded iddo gael ei gario allan yn ddiymdroi, onid e bydd yn rhaiti dal rhywrai yn gyfrifol am esgeu- lusdra pe digwyddai i ddamwain gymmeryd lie. Pleserdeithiau.-Dydd Mercher diweddaf, caf- wyd pleserdaith hyfryd i Dowyn Meirionydd, i'r hwn le y penderfynodd awdurdodau YagoI Sab- bothol Salem ( vJ. C.) fyned a'u hysgolheigion eleni. Aeth cannoedd gyda'r gerbydres i fwynhau eu hun- ain yn y lie prydferth crybwylledig, ac ymddengys i bawb gael eu boddhau. Gresyn fod cwmni y rheilffordd mor brin yn eu darpariadau gyda cher- bydau yn y boreu, yr hyn a achosodd beth anghyf- =.?n Ynglyn 1'r bleserdaith hon, y mae un ffaith a deilynga gael ei chofnodi; sef, fod Edward Griffith, Ysw., Springfield, cadeirydd gwarcheid- waid yr nndeb, a blaenor yn Salem, wedi talu tranl cludiad inmates y tlotty gyda'r bleserdaith, ynghyd a'u cyflenwi ag ymborth da wedi iddynt gyrhaedd. Diammheu fod y trueiniaid anffodus yn teimlo yn ddiolchgar iawn i Mr. Griffith am ei garedigrwydd yn rhoddi cyfleusdra iddynt fwynhau diwrnod ar làn y a gresyn na fuasai rhyw foneddigion haelionus yn gwneyd hyn yn amlach, gan ei wneyd yn boint eu bod yn cael cyfleusdra ambell waith i anadlu awyr iach glanau y moroedd. Gobeithiaf glywed fod yr awgrym yn cael ei fabwysiadu gan ryw foneddigion neu foneddigesau tosturiol, gan gofio fod yr Ysgrythyr yn dyweyd:—"Gwyn ei fyd a ystyria wrth y tlawd." Dydd lau dra. chefn, aeth nifer fawr gyda'r gerbydres i Liverpool, gan fod tren rhskl yno y diwrnod hwnw, o herwydd cynnaliad Arddangosfa Amaethyddol Birkenhead a Wirrall. -Gakebydd.

Cofiadur Liverpool (Mr. Aspinall), fydd un o'r tri dirprwywyr a wnant ymchwiliad i'r llygredig. aethau etholiadol a fu yn Gloucester. Ymddengys fod y scarlet fever wedi tori allan yn nghymmydogaeth Caerlleon end defnyddia yr awdurdodau. bob moddion diohonadwy i attal yr: baint. Ty NEWYDD SPURGEON I KNETHOD AMDMFAID. —Y mae vlr. Spurgeon, yr ydym yn deall, wedi gofyn i'r Parch. Hugh Stowell Brown, gweinidog y Bedyddwyr yn Liverpool, osod careg sylfaen un o'r tai a adeiledir ganddo yn awr gogyfer a g-neth- od amddifaid, Gelwir y ty newydd yn Liverpool House," er cOf am y cymmhorth ardderchog a gaed o Liverpool i'w adeiladu. • Bydd y gareg goffa yn cael ei gosod ddydd Llun, y 4ydd o'r mis nesaf, a gofynai Mr. Stowell Brown am danysgrif. iad glew etto iddo ef 1 w osod ar y maen. Diau y cydsynir yn haelionus a'i gais. LLADRATA CAD-DDARFARIAKTHAU Y LLYWODE- AKTH.—Ymddengys fod swm lied helaeth o gad- ddarpariaethau perthynol i'r Llywodraeth wedi en Iladrata o orsaf filwraidd neillduol yn Lloegr ych- ydig wythnosau yn ol. Bu y Swyddfa Rhyfel unwaith yn bwriadu gwneuthur ymchwil cyhoedd- us i'r hyn a ddigwyddasai; ond y mae yn ym. ddangos erbyn hyn fod yr arglwyddi yn y swydd. fa hono wedi cael ar ddeall nad ailai nemawr dda. ioni ddeilliaw oddi wrth hyny, eithr mai y peth doethaf y gellir ei wneyd, dan yr amgylchiadau, ac yn wyneb yr holl ffeithiau sydd wedi dyfod yn wybyddus iddynt, ydyw gorchymyn i'r swyddogion yn yr amrywiol orsafoedd lie y eedwir llawer o bylor a cartridges y Llywodraeth i arfer mwy 0 wyliadwriaeth rhag lladron, a chadw at y rheolau yn fwy manwl.

m ddychrynllyd, ac yuiddrylliodd dwfr-bistyll ruthr uwch ei phen. Y pryd hwtiw, ysgubwyd a chwe chant o droedfeddi o'r llinell a'r tir am- ichYJ101 iddi ymaith yn llwyr gan y llifeiriant. fladdwyd y gymmydogaeth o gwmpas, yr hon a eid i fyny o wastattir eangfaith, dan wyth Ledtedd o ddwfr; a'r dyfaliad mwyaf tebygol o fod yn wirionedd ydyw, fod y tren yn ffodus, nid CjfbydrcB teithwyr ydoedd wedi ei hysgubo •\ nK«th, a chael ei gladdu dan dir a lithrodd i lawr "a ddisgynodd arno. I 'yma yr ail waith i ddi- ,ry(l(liad o'r fath gymmeryd lie ar y llinell neill- W hon. Yr un blaenorol oedd amgylchiad a ddi- L-yildodd yn y flwyddyn 1878, pan suddodd ager- feiriant mewn traetli byw, ao y sugnwyd ef o'r yn Uwyr ac am byth.