Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
8 articles on this Page
Hide Articles List
8 articles on this Page
.Y METHODISTIAID.--"I
News
Cite
Share
Y METHODISTIAID. "I SIR GAERFYRDDIN. CtNNALIWYD y cyfarfod misol hwn yn Llanlluan, Hydref 15fed a'r 16g. Llywyddwyd gan Mr. William Eynon, Nazareth. Rhoddwyd llythyroymmeradwyaeth i'r Parch. Samuel E. Prytherch, Cross Into, ar ei fyned- lad i ymsefydlu fel bugail yn eglwys Stepney, Llnn- dain, ac i'r Parcb. R. Towy Rees, yr hwn sydd wedi ei sefydlu yn cglwys yr ynys, Ystradgynlais; yr ydym yn teimlo yn ddwys wrth ymadael A brodyr anwyl a defn- yddiol fel hyn, gan fawr ddymuno eu llwyddiant gyda'r gwaith mawr yn eu lleobdd newydd. Darllenwyd llythyr cymmcradwyaeth i'r Parch. James Evans o gyfarfod misol Oorllcwin Itiotganwg y mae ef, ar gals eglwys Libanus, Pontarddulais, yn dyfod yno i gym. meryd gofal yr Eglwys yn y lie. Enwyd y Parch. Daniel Williams a Mr. William Eynon, Nazareth, i gynnrychioli y cyfarfod misol yn nghyfarfod ei sefydl- iad yr oedd ef yn bresennol yn y cyfarfod misol, a chafodd dderbyniad croesawgar gan y frawdoliaeth, gan hyderu y bydd yn ddefnyddiol gyda'r achos yn y lie, ac yo y elr. Pennodwyd y Parch. Thomas Phillips, Siloh, a Mr. Jones, Llwyn Meredith, i fyned I Llan. ddeusaint i holi gwr ieningc sydd yno yn ymgeisydd am y weinidogaeth. llhoddwyd annogaeth daer i'r eglwysi hyny sydd heb dalu at y drysorfa sirol eleni i gofio am dalu o hyn i'r cyfarfod misol nesaf, yr hwn a gynnelir yn Trinity, Llanelli, Rhagfyr 17eg a'r 18fed; y cyfeisteddfod arianol i gyfarfod am un-ar-ddeg o'r gloch boreu ddydd Mawrth, yr 17eg, a'r seiat am ddau o'r gloch yn y prydnawn. Enwyd y Parch. John Davies, Llandeilo, a Mr. Thomas, y Bangc, i fyned i'r Cross Inn, Llangathen, i gynnorthwyo yr eglwys i ddewis swyddogion. Darllenwyd cyfrifon arholiad sirol yr Ysgol Sabbothol gan y Parch. J. L. Thomas, Llangyndeyrn, a rhoddwyd diolchgarwch iddo am ei ffyddlondeb a'i fedr fel ysgrifenydd yr arholiad. Rhodd. wyd diolchgarwch i eglwys Llangadog am dderbyn y gymmanfa, a'i chynnal mor anrhydeddus. Cawsom ymweliad yn y cyfarfod hwn gan y Parch, Lewis Ellis, Rhyl, ar ran y Forward Movement, a chafwyd ganddo araeth danllyd a neithol ar y mudiad daionus hwn, a rhoddwyd iddo ddiolobgarwch am ei ymweliad, gan annog boll eglwysi y sir i gyfranu yn haelionus at yr achos teilwng hwn. Yr ydym, fel cyfarfod misol, yn dymuno am i gyfeisteddfod y Forward Movement gym- meryd etto I ystyriaeth yr achos yn Tumble. Adrodd- iad pwyllgor y rheolau sefydlog i fod o dan ystyriaeth yn y oyfarfod misol nesaf. Pasiwyd i anfon llythyr o gydymdeimlad o'r cyfarfod hwn ft'r Parch. Richard Hughes, Iowa, America, yn ei gystudd a'i alar ar ol ei anwyl fab, yr hwn, yn ddiweddar, a laddwyd trwy ddamwain, a gosedwyd ar y Parch. Thomas Job i ysgrifenu y llythyr ato, gan eu bod eill dau, fel Dafydd a Jonathan, yn hen gyfeillion or's mwy na hanner cant o flynyddoedd. Enwyd gweinidog a blaenor o bob dosbarth yn y sir i fod yn gyfeisteddfod dirwestol, er gwneyd rhywbeth yn effeithiol gyda'r achos hwn, a'r Parch. John Oliver I alw y cyfeisteddfod ynghyd yn fnan. Dymunir ar i gyfarfod pob dosbarth yn y sir enwi dau frawd i fod ar Gyfeisteddfod y Dadgyssyllt- iad yn y sir hon, a dwyn eu henwau i mewn i'r cyfarfod misol nesaf; ao enwyd y Parch. W. D. Williams, Gowerton, i gynnrychioli y sir hon at y cyfeisteddfod oyffredlnol gyda'r aohos yma. Pennodwyd y Parch. David Lewis, Ferry Side, i fod yn oruchwyliwr y ddwy Drysorfa am y flwyddyn ddyfodol etto. Gosod- wyd ar yr ysgrifenydd i anfon llythyr o gydymdeimlad o'r cyfarfod hwn ft brodyr cystudiliol; sef, y Pareh. Rees Jones, Ammanford, a'r pregethwr ieuango anwyl, mab i'r Parch. John Griffiths, Peatwyn, yr hwn sydd yn gystuddiol er's migoedd a'r hen flaenoriaid anwyl, y Mri. James, Salem a'r Rhandir, a George Griffiths, Gosen; gwelsom yr hen frodyr ymn, er's blynyddoedd yn ol, yn ffyddlawn gyda'r achos yn eu cartref, ao yn y air. Hefyd, bu coffbid parolius am frodyr ymadawedig; sef, y lIIri. Thomas Davies, Nantgwenlliw, Cross Inn, a Daniel Davies a David Lewis, o'r lie hwn; a'r wyth- nos ddiweddaf y cafodd Daniel Davies ei gladdu; ao y mae yn Llanlluan alar mawr ar eu hol ond er eu colled a'u galar yma, yr oeddynt yn hynod o ewyllys- gar a chalonog gyda dwyn yn mlaen yr achos yn y cyfarfod misol, ao arwyddion amlwg o bresennoldeb yr Arglwydd gyda'r gwaith yn ei holl ranau, a obaredig- rwydd pobl y lie i'r dyeithriaid yn fawr. Cafwyd hanes yr achos gan y blaenoriaid; y mae gwedd lewyrchus ar yr aohos yn y lie hwn; ac o le mewn gwlad, y mae yma eglwys a cbynnulleidfa liosog, Ysgol Sabbothol flodeuog, ac undeb a chyd-weithrediad gyda dwyn yr aohos yn mlaen. Cafwyd oyfarfod da wrth ymddiddan A'r blaenoriaid, a rhoddwyd iddynt amryw o gynghorion pwysig gRn y gweinidogion oedd yn bres- enno]. Pregethwyd gan y Parchn. Thomas Job, Conwil; Lewis Ellis, Rhyl; Thomas Thomas, Llanym. ddyfri; John Ffoulkes Thomas James, Llanelli; W. P. Jones, Cydweli; D. Evans, Merthyr Tydfil; John Owens, Burry Port; Picton Evans, Cilyowm Thomas Phillips, Siloh; a W. D. Williams, Gowerton.
DYFFRYN CLWYD. I
News
Cite
Share
DYFFRYN CLWYD. I CYNNALIWYD y cyfarfod misol hwn yn Mhrestatyn, Hydref 24ain a'r 25ain. Llywydd, Mr. P. Roberts. Darllenwyd a chadarnbawyd cofnodion y cyfarfod blaenorol. Hysbyswyd fod eglwys Tabor wedi rhoddi galwad unfrydol i Mr. J. W. Jones, Arfon, i'wbugeilio, mewn undeb ft Llanfair Talhaiarn; a bod eglwys y Ddôl wedi dewis y Mri. Joseph Williams ac Edward Matthews (ieu.), yn flaenoriaid. Darllenwyd Ilythyr oddi wrthysgrifenydd Cymmanfa Ddirwestol Gwynedd, yr hwn a gyflwynwyd i ystyriaeth ein pwyllgor dir- westol; ac yn ddilynol, darllenwyd a chymmeradwy. wyd y penderfyniadau canlynol oddi wrth y pwyllgor hwn bod yn cydymdeimlo yn ddwys 4r cyn. nygion II gyflwynir gan y gymmanfa i sylw y wlad. Fod y Parchn. B. Hughes a Jonathan Jones i gorphori y penderfyniadau hyny, a'u hanfon i'r holl eglwysi, gan obeithio y bydd iddynt gael eu cario allan. Hefyd, fod i'r brodyr hyn barotoi adroddlad ar 'Ddirwest a Phur- deb,' i'w anfon I Gymdeithasfa Beaumaris.' Pasiwyd fod y swm o 7p. i'w talu o'r casgliad chwarterol tuag at yr ysgolion gwrth-Babyddol; sef, y gyfran sydd yn disgyn i ran y oyfarfod misol hwn, yn unol ft phender. fyniad y gymdeithasfa, Ymddiddanwyd t fswyddogion yr eglwys am eu profiadau, a sefyllfa yr aohos yn Pres- tatyn a Thywyn. Y mae yr achos yn y lie hwn, yn nghorph y tair blyncdd diwoddaf, wedi dadblygu mewn amryw o gyfeiriadau, o dan arweiniad gweinidog a blaenoriaid haelionus ae ymroddodlg. Yn ddiweddar, y mae addoldy hardd wedi ei godi; ae y mao eisoes 550p. wedi eu talu o'r ddyled wreiddiol o l,050p., ac addewidion y bydd i 300p. yn ?bw. I gael eu o)ino ymaith ar fr1e V mae ;n7J:ídfa )io<og y ot bath, a rhagolygon am eglwys lowyrohus o dan fendith yr Arglwydd. Pasiwyd y penderfyniad canlynol gan y cyfarfod misol' Kin bod, fel eyfarfod misol, yn dymuno Uongyfarch yr eglwys a'r gynnulleldfa yn Mhrestatyn yn ngwyneb yr arddangosiad a geir yn eu capel newydd bardd, a'r cyd-adeiladau, 0'8 gweith. garwch a'u haelioni canmoladwy; ao yr ydym yn teimlo ya vir ddiolchgar i bawb a. eu s £ l &'a ffydd- :b :h:rar;lln e y if ;a'tt hefyd, yn teimlo yn dra rhwymedig i'r oyfeillion hyny a ddangosaxant; eu cariad at y Gwaredwr, trwy roddi Ilestri drudfawr tnag at weinyddu saoramentao y oyssegr.' Cyttunwyd fod y mater o ad-drefniad taith Prestatyn yn cael ei gyflwyno i gyfarfod dosbarth Abergele. Dadganodd eglwys Galltmelyd ei dymuniad am weled y cyfarfod misol yn cael ei gynnal yno pan yn gyfleus, yr hyn a barodd lawenydd i'r frawdoliaeth. Nodwyd yr ysgrifenydd a Mr. Goronwy Jones i fyned i Warren Road i gymmeryd Ilais yr eglwys yn newisiod ri:ioa:J:;d'¡hi:/det;{MfIF i Hobcrts, yn egluro natur y deed sydd yn ein meddiant mewn perthynas A thlr yn Llysfaen, a chyfarwyddwyd ysgrifenydd y eyfarfod misol i anfon at ysgrifenydd y Cjnghor Plwyfol, a swyddogion eglwys Llysfaen, i'w hysbysu am gynnwys y oyfryw weithred, Neillduwyd y brodyr oanlynol i'r swydd ddiaconaiddY Mri. Ellis Roberts, W. Griffith, Richard Jones (Galltmelyd), Edward Matthews, ieu. (Ddfil), Edward Price, Pen-y. cefn (Caerwys), E. Roberts, Penycefn (Llansannan), J. Roberts (Llanbedr), J. Hughes, Hugh Jones (Bettws), T. Jones (Tremeirchion), J. Sefton Jones, a Lewis Edwards, Prestatyn. Holwyd hwy am eu hanes oref- yddol gan Mr. E. P. Jones; am en gwybodaetb, gan y Parch. W. Ben j amin; a rhoddwyd cynghorion da rdaJ;t gan y:ijjnboff::e Hefyd, derbyn- iwyd J. Jones, Penycefn, Caerwye, yn aelod o'r oyfar- fod misol, gan ei fod wedi ei alw yn flaenor yn Mhen. y-oefn, ao yn gweinydda y swydd yn flaenorol mown lie arall. Derbyniwyd catgliadaa, Cynaelir y oyfarfod misol nesaf yn y Groes, TaohWedd 21ain a'r 22a)n. Ar gais y Parch. R. A, Jones. gohlriwyd y rhybudd oedd o dan 81 enw hyd gyfarfod misol dyfodol. Nodwyd y personau canlynol yn bwyllgor t ystyrled pa fodd y gellir dangos teimladau da y cyfarfod misol tuag atein hanyl frawd, y Parch. John Williams, Rhyl, ar adeg cyrhaeddiad el 80ain inlwydd oed :-Llywydd, Mr. P. Roberts; y Parchn. S. T. Jones, B. Hughes, T. Gee, F. Jones, E. Jones, R. Williams (Tanyfron), R. Wil- liams (Tywyn), a'r Mri. E. Jones, Rhyl; B. Jones, Foryd; O. Williams, Bodffari; ao Ezra Roberts-y Paroh. B. Hnghes yn gynnullydd. Cymmeradwywyd yr adroddiad oanlynol o eiddo y pwyllgor a fu yn ystyried effeithiolrwydd y cyfarfod misol :-Gan ein bod yn ystyried fod effeithiolrwydd y cyfarfod misol yn dibynn yn fawr ar fod pob eglwys yn cael ei chyn- nrychioli yn mhob cyfarfod, ein bod yn taer gymmhell ar fod y swyddogion eglwysig yn mhob lie yn gofalu trefnu fod hyn yn cymmeryd lie. Hefyd, er mwyn gallu gweled pa fo ld y mae yr eglwysi yn oael eu oyn- nrychioli, fod yr ysgrifenydd i gadw cofnodiad or presennoldeb yn mhob oyfarfod misol, fel y buwyd yn gwneyd gynt, ao yn ei ddarllen yn flynyddol. 2. Ein bod yn galw Bylw at y rheol fod yr awr rhwng banner dydd ao un o'r gloch yn cael ei threulio yn gwbl gyda mater yabrydol; a'n bod yn disgwyl y bydd l r cyfarfod misol gynnorthwyo y llywydd i gario y rheol hon allaa yn fanwl yn mhob cyfarfod. 3. Ein bod yn barnu mai doeth a fyddai i'r ysgrifenydd anfon eopi o taglen y cyfarfod i Jywydd y cyfarfod misol cyn ei hargraphu, felygallo ef gyfnewid trefn y materion, neu wneyd cyfnewidiadau eraill ynddi a farno yn briodol; ao yna, ei hanfon i'r argraphyd i 4. Ein bod yn angbymmer- adwyo yr arferiad newydd o roddi heibio y dydd pregethu ynglfn a'r cyfarfod misol, oddi eithr fod amgylchiadau anorfod yn rhwystro i hyny gymmeryd lie a'n bod yn gobeithio y ceidw pob lie, hyd y byddo yn bossibl, at yr hen arferiad gyda golwgaThyD. Hefyd, bernir y byddai yn dda. hyd y gellir, fod oyf- arfod eglwysig yn cael ei gynnal ynglyn a r oyfarfoa misol. 5. Gyda golwg ar anfon slips o adroddiad y oyfarfod misol i'r lleoedd, ein bod yn tybio mai gwell a fyddai i vsgrifenydd y cyfarfod misol ohebu a rargraph- wyr, er cael gwybod bethla fyddai y draul, ac yn gadael y mater hwn i gael ei benderfynu gan y pwyllgor arianol, ar ol gwybod beth a fydd y draul. Penderfyu- wyd rhoddi llytbyrau oyflwyniad i'r* Parchn. Dr. Cynbafal Jones, Rhyl, a Hugh Davies (Pencerdd Mador), Prestatyn, ar eu Bymmudiad, y naill i Oolwyo Bay. a'r llall i Plas Marl, Gorllewin Morganwg. Traddodwyd anerchiad gan y Parch. Samuel Owen, Tanygrisiau, ar ran y Forward Movement; a phas- iwyd diolchgarwoh y cyfarfod misol iddo am ei an. erohiad dydderol a gwresog, gan ymrwymo i adnew- yddu ein sêl gyda'r achos pwysig hwn. Cafwyd tra. fodaeth helaeth ac adeiladol ar sefyllfa bresennol crefydd yn ein gwlad, pryd y cafwyd sylwadau tra buddiol gan amryw frodyr. Hysbyswyd y oynnehr ;:Mfl\ yn Rhuthyn EbÛ:h: a r dddi canlynol, 1896. Hysbyswyd am fairwolaethau y Mri. Samuel Griffiths, hynaf, Gwerni, Derwen, a Thomas Roberts, Coedllai, brawd y llywydd. Hefyd, oyfeir- iwyd at ymadawiad Mrs. Owen Thomas, Rhuallt, yr hon oedd yn ohwaer dra lettygar, haelionus, ac ym- roddedig; a dymunwyd ar i'r ysgrifenydd anfen at eu perthynasau trallodus. Cyfeiriwyd hefyd at wen- did Mr. Richard Jones, Penycefn, Caerwys, a gwael. edd peryglus Mr. John Edwards, Medlock villa, Rhyl; gan ddymuno sr yr ysgrifenydd ddadgan oydymdeiml- ad y oyfarfod misol "r brodyr ffyddlawn hyn. Preg. ethwyd gan y Parchn. L Charles Roberts, Samuel Owen, W. Benjamin, a D. R. Griffith.
TREFALDWYN ISAF. I
News
Cite
Share
TREFALDWYN ISAF. I CYNNALIWYD y cyfarfod misol hwn yn Llansantfifraid, Hydref 7fed a'r 8fed. Llywyddwyd gan Mr. W. Thomas, Birmingham. Darllenwyd llytbyrau oddi wrth bersonau yn oydnabod cydymdeimlad y oyfarfod misol a hwy yn eu foystudd, Derbyniwyd ymddi. swyddiad Mr. John Evans fel trysorydd Trysorfa y Gweinidogion, am ei fod yn symmud o gylch y oyfarfod misol j fyw. I Granville Street, i gymmeryd llais yr eglwys ar ddewisiad blaenoriaid, y Pareb. R. Morris a Mr. W. Davies, Bilston. Cymmeradwywyd y cais o Wolverhampton am grant o fund y diweddar Mr. D. Jones, Liverpool, at gynnorthwyo gyda llyfr- gell. Eglwys Horeb wedi dewis yn flaenoriaid y Mri. Evan Morris, John Thomas, Evan Richards, a John Luther Morris, Eglwys Llanfair wedi dewis yn flaenoriaid, Dr. Hughes, a'r Mri. John Thomas a Matthew Wilson. Y cyfarfod misol nesaf yn gyfarfod i holi a derbyn y rhai a ddewiawyd yn aelodau o'r oyfarfod misol. Oafwyd adroddiad o gymdeithasfa Bangor. Y trysorydd i dalu y swm sydd yn disgyn ar y oyfarfod misol at draul yr ysgolion Protestanaidd yn sir Fflint, Y genadwrl am yswirio y oapelau i'w hanton i'r disbarthiadau, Galwyd sylw at y casgliad cenhadol, a'i fed i fgael ei dalu yn Llanfair, ddydd y oyfarfod misol. Cafwyd adroddiadau cynnadledd yr Achosion Saeanig, Cymmanfa Ddirwestol Maldwyn a Gwynedd. SaLi;:fYd:dt1 ::a theuluoedd yn eu profedigaethau. Ymddiddanwyd ft Mr. T. M. Jones, Ciresoswallt; ft derbyniwyd ef yn aelod o'r oyfarfod misol. Cymmeradwywyd yi adrodd- iad canlynol o bwyllgor yr yktadegau laf, Ein bod yn talu i'r argraphydd am ei waith y Hynedd y swm o 5p. 2j. 6c. 2i), Fod yr amrywiol gyfansymiau yn ochr y taliadau i'w gadael allan. 3ydd, Fod y oyfrif y gofynir am dano gan Undeb yr Ysgolion Sabbothol i ymddangos yn yr ystadegau yn y dyfodol. 4ydd, Fod mil o'r taflent a anfonir i'r eglwysi i gael eu hargraphu. Adroddiad dewisiad ysgrifenydd y drysorfa fenthyo- iol, Hanes yr achos, a phrofiad y swyddogion. Adrodd. iad pwyllgor achos Llansantffraid, Penderfynwyd fel y canlyn :-Fod y llythyrau a dderbyniodd oadeirydd y pwyllgor oddi wrth Mr. Edward Jones i'w dodi yn nghofnodion y oyfarfod misol. Ein bod yn condemnio y weithred atgas o losgi y Uyfr oedd yn cynnwys hanes yr eglwys yn Llansantffrald am flynyddoedd lawer. Yr arian o'r Genhadaeth Gartrefol i Old Hill i'w hanfon i Mr. W. Thomas byd ddiwedd Rhagfyr. Pasiwyd i argraphu cynllun yr ad drefniad, a'i fod I gaelei anfon i'r eglwysi, ac y bydd Iddo, yn nghyfarfod misol Croesoswallt, gael y sylw terfynol, Y Parch. E. Griffiths i oCalu am lyfr y oyhoeddllldau. Y Parch. O. Ll. Owen a'r Mri. John Jehu a W. Story yn bwyllgor y gwaddoliadau. Galwyd sylw at gasgliad yr Athrofa. Llythyr oyflwyniad i Mr. E. Madog Jones i gyhrfod misol M6n. Cyflwynodd pwyllgor dlrwest a phurdeb ei adroddiad. Y cyfarfod misol nesaf i fod yn Llanfair, Taohwedd 28ain a'r 29ain i ddechreu am un ar ddeg y boreu. Materly seiat, Ailenedigaeth'—loan iii. 7. Dewiswyd y Parch. D. Richards yn ysgrifenydd' pwyllgor y Iteoedd gweiniaid. Cafwyd anerchiad gan y Parch. Dr. N. Cynhafal Jones ar ran y symmudiad ymesodol. Tefctyn y cyfarfod eglwysig oedd Phil. I. 27, Pregethwyd gan y Parelin. Robert Morris; John Evans; J. R. Evaiss; Owen Hughes, Amlwch R. Edwards; John Hughes ;tDr. N. Cynhafal Jones, Rhyl; a John Roberts, Corrls.
I MR. LLOYD GEORGE, A. S,I…
News
Cite
Share
I MR. LLOYD GEORGE, A. S, I A'l FEIRNIAID. I DIM GWERTH YMLADD A DYN I GWELLT. CAFODD gohebydd un a'r newyddiadaron Saesnig ymddiddan A Mr. Lloyd George, A. s., y dydd o'r blaen a gofynodd iddo a fuaaai yn wiw gan- ddo ddyweyd rbywbeth mewn atteb i'r ymosod. led a wnaed amo yn ddiweddar yn y Goleuad. Attebodd Mr. Lloyd George:- Pe buaawn yn meddwl fod gan y cyhoedd mewn gwirionedd eisieu i mi roddi eglurh&d ey. hoeddns, ac amddiffyniad i'm gweithrediad yn y eenedd, ni phetruswn am foment; ond nid oes genyf fl na r ameer na'r duedd i ymotyn yn nghylcb ymosodiadan llwfr a wneir arnaf gan ysgrifenwyr di-enw ac anghyfrifol drwy y waag. Yn y lie cyntaf, daliaf fi fy hun yn gyfrifol i fy etholwyr ac y mae yn rhydd i chwi ddyweyd y byddaf yn berffaith barod i fyned i fewn i'r holl gweatiwn oe bydd fy etholwyr yn dymnno eglnrhâd genyf, neo 011 berir fi ar y pwynt mewn cytarfod cyhoeddus. Mewn gwirionedd, buaaai braidd yn dda genyf fi weled y cwestiwn a wlad- weiniaeth Gymreig yn cael ei godi yn bendant i drafod arno, dan yr ammod, wrth gwrs, ei fod yn cael ei godi gan beraonan nea gyrph eyfrifoi, ac yn y fath todd fel ag i ganiatau i'r holl ffaith. tau gael eu gwneyd yn eyhoeddns. Ond gwas- traff amser yn nnig a fJddai codi arfau yn erbyn dyn gwellt.
CYNGHRAIR DIRWESTOL YI GYMDEITHAS…
News
Cite
Share
CYNGHRAIR DIRWESTOL Y GYMDEITHAS GYFUNOL. CYNNALIWYD cyfarfod blynyddol y cynghrair uchod yn Manchester, ddydd Mawrth, dan lywyddiaeth Syr Wilfrid Lawson, A. s. Yr oedd tri chynnrychiolwr o Gymru yn bresen- A 3' Mr. J. nol; sef, Mr. D. Lloyd-George, A. s, Mr. J. Herbert Roberts, A. s., a Mr. D. R. Dame]. Yn nghyfarfod yr hwyr, cynnygiodd Mr. Hovd-George, A. s., ben .1erfyniadga1w m ddiddymiad y fasnach feddwol. Vr oedd y cynghrair, meddai, yn hbni ei fod yn rhano ddybenion y llywodraeth i amddiffyn y bobl rhag yr hafog a wnai y fasnach feddwol yn y wlad. Dyledswydd dinvywyr dirwestol am y chwe blynedd nesaf a f ? d g'a' dysgu'r bobl yn Y syniad hwn. Yr oedd raid aetHo y bobl yn dda yn egwyddorion diwygiad dirwestol. Byddai i hyny- eu dysgu i roddi'r dirmyg a haeddent i'r brawddegau rhagrithiol hyn:- 'rhyddid y deiliaid,' 'ysbeilio y dyn tlawd o'i gwrw,' a rhai tebyg fu yn gwneyd gwasanaeth i'r bragwyr yn yr etholiad diweddaf. Pa mor wyneb galed yr oedd raid eu bod i balafar am ryddid? Beth, yr oedd hyd yn oed eu tai hwY yn rhwym! (cymmeradwyaeth a chwerthin). y ';beilio y dyn tlawd o'i gwrw,' yn WIr. Dangosai ei brofinl ef iddo mai y rhai oedd uchaf eu cloch yng'.i.ylch ysbeilio y dyn tlawd, o'i gwrw oedd y rhai oedd wedi casglu golua mawr drwy ysbeilio y dyn tlawd o'i geiniogau (cymmeraawyaeth). Yr oedd eisieu iddynt ddangos i'r Dobl mai diod oedd achos penaf tlodi, angenoctyd, a darostyngiad cymdeitnas- 01, a bod gwir ryddid yn galw am i r llywodr- aeth attal y fath fasnach ddinystriol. Am bob punt a werid yn awr at amddiffyn iechyd y bobl, fe werir pump i gloddio dan ei seiliau, am bob miliwn gyssegrid at gryfhau y deall cenedlaethol, a phuro moesoldeb cenedlaetnoi, te wastreffir deng miliwn ar wanychu y naill a llygru y llall; a thra yr oedd y genedl wedi ymdrechu yn amyneddgar a phoenus am ganrifoedd i ennill rhyddid i'w phlant, dyma hi yn awr yn eu trosglwyddo i ormes boenus- ach a mwy di-obaith nag a ortlirymodd feibion dynion erioed. Tra goddefid y fath beth, nid oedd eu gwareiddiad yn ddim ond ffug creuiawn a gwâg. Y cwestiwn ydoedd—Am ba hyd y goddefent y fath sarhad ar eu synwyr cytfred- in, y fath drais ar ddynoliaeth eyff'redin ? (clywch, clywch). Yr oedd rhai a fynai iddynt ollwng eu bwriad, neu o leiaf ei gymmedroli, yn unig o herwydd eu gorchfygu yn yr etholiad diweddaf. Ni ddylaeai dynicn o ysbryd mor lwfr fyned i fewn i ymdrech mor fawr (cym- meradwyaeth). Boed iddynt beidio gollwng dim ond llyfrineb a diogi. Prawf gwroldeb oedd dioddef gorchfygiad, ac nid ennill buddug- oliaeth. Dynion fedrai wneyd hyny yn unig oedd deilwng i ofalu am achosion mawr, a dyna'r dynion ennillodd frwydrau y byd yn ddieithriad yn y pen draw. Yr oeddynt yn rhwym o ennill y dydd (cymmeradwyaeth). Mr. Herbert Roberts, A. s., a ddywedodd fod Mr. Lloyd-George ac tau yn cynnrychioli Mr. Lloyd-George so ae Iroo yn Nghymru. Yr tymmer a gobaith 'yior ddlawn ar g y nwr achoo oedd Cymru yn foddlawn ar gyliwr achos dirwest yno. Hwy oedd yn arwam v flordd, ac nid oedd neb a warafunai iddynt foddhad eu sefyllfa (cymmeradwyaeth). 0 gymmeryd golwg ddeddfwriaethol ar bethau, bwnai ef fod gan ddirwestwyr reswm dros fod yn flyddlawn. Yr oedd yn rhywbeth medru dyweyd fod un o bleidiau mawr y wladwriaeth wedi cymmeryd eu symmudiad hwy fel dirwtBtwyr mewn Haw, a'r blaid hono yn blaid na throdd erioed yn ol wedi gosod ei Haw ar gorn yr aradr. Yr oedd hefyd yn rhywbeth fod eu mesur wedi ei eyHwyno yn vht y Cyffredin gan wladweinydd blaenllawa chyfrifol. Pan ddeuid i ysgrifenu hanes y dyddiau hyn, fe ddeuai enw 8yr William Harcourt i'r golwg, nid yn unig fel cyllidydd inedrus, ond hefyd fel un a anturiodd ei enw a'i anrhy dedd[,fa bywyd ei blaid, ar bwys mesur dirwestol (cymmeradwyaeth). Cariwyd y penderfyniad yn unfrydol.
DIRWEST YN NGHYMRU. I
News
Cite
Share
DIRWEST YN NGHYMRU. I WRTH gyfeirio, o dan y penawd uchod, at araetn Mr. Marchant Williams yn Nghaerlleon, dywed Y Celt I Ni chredwn fod Cymru yn ddim llai dirwestol heddyw, o ran ei hargyhoeddiad, nag ydoedd hi ychydig flynyddoedd yn ol, pan welid milwyr y Ruban Glâs yn gwisgo eu lliw wrth y miloedd yn ein gwlad. Y mae goleuni gwyddoniaeth yn dyfod ynfwyllachar o hyd o blaid egwyddorion dirwest. Y mae yn ammhens iawn genym a ydyw nifer y dirwestwyr yn ein gwlad hefyd fawr yn llai nag oeddynt gynt. Dywedai Mr. Marchant Wil. iams, mewn papur a ddarllenodd yr wythnos ddi- weddaf, yn y Gynnadledd Ddirwestol Genedl- aethol, nad cywir ydyw yr haeriad a wneir yn ami, fod mwyafrif mawr gweinidogion Angbyd- flurfiol Cymru yn Ilwyr-ymwrthodwyr. Ofnwn fod Mr.'Marchant Williams yn colli ei adnabydd- iaeth o Gymru fwyfwy o ddydd i ddydd. Os mai ystyr ei eiriau ydyw, nad yw mwyafru mawr gweinidogion Anghydfifurfiol Cymrn yn Ilwyr. ymwrtbodwyr trwyadl, beiddiwn ddyweyd fod Mr. Marchant Williams yn taeru yr hyn nad yw wir; so fe:ddylai wybod hyny. Pa feirniad di. duedd ag sydd yn gyfarwydd &'r Dywysogaeth a feddylial am wneyd haerind o'r fath ? Ofnwn fod yna rhyw chwerwder annheilwng wrth wraidd y cyhuddiad. Nid ymddengys fod Mr. Marohant Williams mewn fawr o gydymdeimlad a'r gwein- idogion Ymneilldnol Cymreig er's llawer dydd. Ond ni ddylai tipyn o wahaniaeth gwleidyddol wyro barn, fel yr ymddengys i ni ei fod wedi gwneyd yn yr achos hwn. Profed Mr. Marchant Williams ei haeriad. Ar ba sylfaen yr ymresyma? Wel, yr nnig gerpyn o reswm a rydd ydyw, nad yw y gweinidogion ddim yn egniol iawn gyda dirwest y dyddiau hyn. Cydnabyddwn ninnau ei sail, ond gwadwn ei gasgliad. Y mae llawer iawn o weinidogion Cymru yn llai bywiog gyda dirwest nag y buont ond nid yw hwn ond marweidd-dra ag y mae cannoedd o ddirwestwyr eraill, yn llawn oystal a'r gweinidogion, yn euog o hono. Ond fe ddylai gwr o aafle Mr. Marchant Williams fod yn fwy gofalus na hyn gyda'i ymresymeg. Y mae genym yohydig o weinidogion ag sydd yn rhy hoff o bethau meddwol. Ni ddylid eu goddef. Daw y dydd yn fuan pan nas goddefir IIwyot i fod, mewn enw, yn weinidogion l Grist. Y mae yna ychydig eraill sydd yn yfed ychydig; ond ni felddia neb awgrymu eu bod yn anghym- medrol yn yr ystyr gvffredin. A gosod yr yfwyr trwm a'r oymmedrofwyr' hyn oil at eu gllydd, nis awnant ond rhan gymmharol fechan o holl weinidogion Anghydfifurfiol Cymru. Ac yr ydym yn beiddio, yn y modd mwyaf pendant, gyhuddo Mr. Marchant Williams o wneuthur cyhuddiad annheg a ohwbl ddi-sail, pan yn dyweyd nad yw mwyafrif mawr ein gweinidogion Cymreig yn llwyr-ymwrthodwyr. Y mae yu enllib di-aohos ar ddosbarth o bobl yn Nghymru na bu erioed mor rydd oddi wrth sawr y petbau meddwol ag ydyw yn bresennol, Dylai nn a gyfrifa ei hun yn Gymro twymn-galon wrido a chywilyddio o her- wydd iddo erioed draethu y fath farn enIlibus. Er ein bod yn rhwym o ddyweyd cymmamti a hyn yna mewn amddiffyniad i'r gweinidogion Bydd A 11 hammberffeithderau yn ddigon lliosog heb ddwvn yn en herbyn gamgyhuddiad, cydna. bvddwnyn rhwydd fod angen difrifol iawn am rhyw ysbrydiaeth newydd ar ddirweatwyr Cymru. Ac o bawb ag y mae angen eu veni o'r newydd fel dirweatwyr, Y pAnaf ydyw yr Undebwyr a r Ceid- wadwyr Ymladdasant hwy yr etholiad diweddar law.yn llaw a'r tafarnwyr. Ac os oes gan Mr. Marohant Williams rhyw gymmaint o ddylanwad ar y pleidiau hyu, gwnai fwy o wasanaeth i ddir- west drwy ddefnyddio, yn ddi-bnn, y dylanwad hwn,w na thrwy enllibio, dan ei ddwylaw, weinid- ogion ei genedl.
I CLADDEDIGAETH MR. DANIEL…
Detailed Lists, Results and Guides
Cite
Share
I CLADDEDIGAETH MR. DANIEL OWEN, WYDDGRUG. CVMMKRODD y claddedigaeth Ie adydd lau, a daeth cynnulliad lliosog ynghyd i dalu y gym- mwynas olaf hon i goffadwriaeth yr ymadaw- edig. Ond er mor liosog, ac er mor barchus y cynnulliad, rhaid addef mai ychydig o wýr enwog: Cymru oedd yn mysg y presennolion. Gallesid disgwyl yn amgen, o blegid nid bob dydd, ac nid yn mhob oes, y gelwid ar y genedl Gymreig i gladdu gwr o enwogrwydd Daniel Owen. Bu'm cyn hyn yn nghladdedigaeth beirdd lied gyffredin; ond nid anhawddgweled, ar y cyfryw achlysuron, wr sydd wedi cyr- ar r eyfryw ach  (eddus mewn lien a chan, ae haedd satte anrhydeddus mewn lien a chan, ac yn neilldnol felly ar lwyfan yr Eisteddfod Genedlaethol. Ychydig o dalentau disglaer ein cenedl oedd yn nghynhebrwng Daniel Owen; a gwn i amryw, heb law eich goliebydd, ddal sylw ar hyn o beth. Modd bynag, daeth tyrfa fawr o weinidogion a ileygwyr perthynol i'r gwahanol enwadau ynghyd, a chaiodd yr enwog nofelydd gladdedigaeth barchus iawn. Am hanner awr wedi un yn y prydnawn cyn- naliwyd byr-wasanaeth yn Nghapel y Method- naliw d d b) Jfinaidd, yn yr hwn yr arferai Mr. Owen addoli. Yn mysg eraill yr oedd yn bres- ennol y rhai a ganlyn Parchn. John Owen a Robert Owen, Wyddgrug y Proffeswr Ellis Edwards, Bala; W. Morgan, T. Morgan, Poole Hughes, Griffith Jones, a'r Tad Dowling, Wydd- grug; R. E. Morris, Gwrecsam; Evan Jones, Adwy'r Clawdd Griffith Owen, Rhos-ddu; John Adams,, Trefnant; Owen Lloyd, Caer- gwrle Uwchlyn Jones, Rhes-y-cae Robert Jones, Rhos; Evan Davies, Cilcen; E. Bithel, Coedllai; George Jones, Llaneurgain; J. Ernest Jones, Treffynnon; Mri. John Parry a Robert Parry, Llanarinon Owen Williams, Glan Clwyd; Thomas Parry, Wyddgrug; Llyfrbryf, Liverpool; Walter Jones, Ariandy, Llanrwst; Richard Jones, Llaneurgain; J. Jones, Coed- llai; J. Isaac Jones, Treffynnon; 0. Wynne, Cilcen; J. D. Jones, Bagillt; Edward Williams, Tyddyn Starkey, Llaneurgain; Edward Whel. don, John Morgan, John Jones, Ll. Eaton, a H. Lloyd Jones, Wyddgrug, &c., &c. Cymmerwyd arweiniad y cyfarfod gan y Parch. John Owen, gweinidog yr eglwys, yr hwn a roddodd allan i ganu yr hen emyn Cym. reig adnabyddus, 'Ymadaw wnaf a'r babell,' &c. Yna, darllenwyd rhan o'r Ysgrythyr, a gweddiwyd gan y Parch. Griffith Owen, Rhos- ddu. Yn ddilynol, hysbysodd y Parch. John Owen ei fod wedi derbyn llythyrau yn ymddi- heuro o herwydd eu habsennoldeb oddi wrth y personau canlynol:-Parchn. Dr. Griffith Parry, Carno; Thomas Jones (cyn-ficer y Wyddgrug), Griffith Ellis, Bootle; John Williams, Prince's Road, Liverpool; H. Barrow Williams, Llan- dudno; W. Foulkes, Llangollen; Dr. N. Cyn- hafal Jones, Colwyn Bay; Thomas Roberts, gweinidog yr Annibynwyr yn y Wyddgrug, yr hwn oedd ar y pryd yn Nghroesoswallt, yn cynnal cyfarfod pregethu), Emrys ap Iwan, Trefnant; a Mr. Robert Drury,. Liverpool, cyfaill i'r ymadawedig. Anfonodd yr Arch- ddiacon Howell (Llawdden) delegram o Lan- elwy i'r perwyl a ganlyn Angenrhaid yw i mi aros yma. Gofidiaf o her- wydd fy absennoldeb; fy ngalar sydd fawr. Druan o Gymru., Darllenodd Mr. Owen, hefyd, y llythyr can- lynol oddi wrth yr Archddiacon Howell at Llyfrbryf 'CANO>DY, LLANELWY, Hydref Sfain, levo. ANWYL LLyritBRyr, Ooh! y fath newydd torcalonus! Cymro mwyaf athrylithgar ei oes, o fewn ei:gy lch, oedd Daniel Owen. Fel arlunydd bywyd Cymreig, yr oodd fel Saul yn mblith ei frodyr. Y mae mor ammhossibl trosglwyddo ei gampweithiau i'r Saesneg a throi Cymro yn Sais. Deallal deithi greddfol ein cenedl fel y deall mam ei phlentyn. Yr hyn oedd Walter Scott i'r Albaniaid, dyna oedd Daniel Owen i ni, y Cymry. Mwy na'r owbl, athrylith wedi ei nawseiddio A grAS oedd yr eiddo ef. Erbyn heddyw, y mae yn gwybod y dirgel. ion. Gwyn ei fyd I Credaf yn ngbymmun y saint, maddeuant pechodau, adgyfodiad y cnawd, a r bywyd Amen. Yr eiddoob, yn wir alarus, D. HOWEL. O.Y.-Y mae yn loes i'm calon ei bod yn gwbl am. mhossibl i mi fod gyda chwi 'ar liln yr ardal lonydd." Y pellebyr arall a ddarllenwyd ydoedd yr un dilynodd oddi wrth y Prifathraw Roberts, o Goleg Aberystwyth I Byddwch gystal a gwneyd yn hysbys i'r perthyn- asaufyngofid o herwydd fy anallu i fod yn bresen- nol heddyw, a fy nghydymdeimlad dwfn ft hwy yn eu colled, oddi wrth ba un hefyd y mae holl Gymrll yn teimlo.' Y Parch. Robert Owen, Wyddgrug, yr hwn II alwvd yn mlaen i ddyweyd yehyclig eiriau dros yr eglwys a chyfeillion yr ymadawedig, a sylwodd mai nid gwaith hawdd oedd siarad vnehvlch gwr oedd mor adnabyddus i gylch mor cans a'r diweddar Mr. Owen; er hyny, gallai fod rhai ffeithiau y gellid gyda phnodol- deb gyfeirio yn fyr atynt. Yr oedd Mr. Owen wedi ei eni a'i fagu yn nhrefy Wyddgrug yno y bu yn yr ysgol; yno y prentisiwyd ef, a chyda'r eithriad o'r tair blynedd a dreuliodd n Athrofa'r Bala, bu fyw yn y dref dros ei holl oes. Vf aith ddyddorol yngfyn a i hanes yd- oedd, ei fod we I llwyddo i esgyn i sefyllfa o anrhydedd a dylanwad yndlli-Y11 wr, gyda llaw all vr oedd ei cyd-drefwyr yn teimlo oddi wrth ei ddylanwad. --Fel dinesydd, talai sylw manwl i amgylchiadau bydol y dref; ac fel cydnabyddiaeth o'r gofal a'r dyddordeb a ddang- osai yn y pethau hyn, gosodwyd ef yn llywydd y cynghor Ilool-yr anrhydedd uchaf yr oedd yn bossibl i'w gyd-drefwyr ei osod ynddo. Cafodd addyr4 gefnogydd ayddlo.wn ynddo ef- yn wir, yr oecida un o garedigion goreu pob symmudiad oed a. thuedd ynddo i lesoli y cy- hoedd. Yr oedd Mr. Owen, hefyd, yr un mor ffyddlawn mewn ystyr grefyddol. Yn yr eg- lwys hono y cafodd ei dderbyn yn aelod eg- lwysig, ac yno y codwydef i oregethu. Nid hir y bu efe cyn gwneyd enw iddo ei hun fel pregethwr derbyniol a cliymmeradwy, nid yn unig yn y Wyddgrug, ond yn mhob man arall y bu galwad am ei wasanaeth. 0 herwydd sef- yllfa anfoddhaol ei iechyd, modd bynag, bu gorfod arno roddi pregethu yr efengyl i fyny ond parhaodd, er hyny, yn aelod de fn 'dd''ol o,r eglwye. Dyn o duedd wylaidd oedd ?fr. Owen; ac er pob ymdrech o eiddo cyfeillion yr achos yn y lie, methwyd a chael ganddo gymmeryd ei eisteddle gyda'r swyddogion yn y set fawr. Gyda'r cyfiredin o aelodau yr eglwys y mynai efe eistedd. Ond er peidio pregethu, ac er iddo gadw ychydig o'r golwg, fe barhaoid i feddu safle anrhydeddus yn yr eglwys, ac i gario dylan. wad mawr yngtyn a'r holl amgylchiadau; ac ni fueiddylanwaderioedyn fwy nag yn mlynydd- oedd olaf ei fywyd. Pan elai ef (y siaradwr) oddi cartref, un 0 r cwestiynau cyntaf a ofynid iddo doedd Sut y mae Daniel Owen?' Yr oedd hyn yn profi fod ei enw yn adnabyddus i gylol, eang o'i gyd genedl. Yn wir, yr oedd ei glod wedi ymledu drwy bob sir yn Nghymru. Y Proffeswr Ellis Edwards, Bala, a ddywed odd ei fod yn adnabod 'Daniel Owen' er's llawer iawn o flynyddoedd a tliybiai -niai lr. John Jones a Robert Williams, blaenoriaid yr eglwys, ac yntau (Mr. Edwards), ydoedd yr unig rai yn awr yn fyw oeddynt yn gyfeillion mynwesol i'r ymadawedig pan oedd efe yn jet,- angc. Fel rheol, byddent yn cyfarfod un waith yn yr wythnos yn nh Edward Griffith; neu ynteu, pan fyddai y tywydd yn braf, fyned am dro yn yr hwyr. Ar yr achlysuron hyn. byddai rhyw destyn neugilydd ganddynt i pH- ddiddan yn ei gyleh. Hoff bwngc Daniel Owen am flynyddoedd fyddai duwinyddiaeth. Yr oedd yn hynod o hoffyn y cyfnod boreuol hwn o brif bregethwyr ei enwad; ac un o'r pethau yr oedd ef (Mr. Edwards) yn ei gotio gyda mwy- af o fywiogrwydd ydoedd yr ymddiddanion a gymmerodd le rhyngddo a Daniel Owen pan yn dyfod allan o'r capel ar ol pregeth dda. Clyw- odd ef yn dyweyd lawer tro, er na orfoleddodd efe erioed ei hun, y byddai yn dda gan ei galon weled eraill yn gwneyd hyny. Mor gynted ag y byddai yn y stryd, siaradai am V bregeth, a disgrifiai y pregethwr yn y fath fodd fel pe buasai we I i-treulio yr holl odfa i ddim ond beirniadu. Yr oedd ganddo allu rhyfeddol i ddyweyd y peth hwnw y carasai ef (Mr. Ed- ddywe) yed i ddyweyd, ond ei fod yn methu cael gafael ynddo. Meddai allu i weled trwy betli hyd at ei waelod, ac hefyd yn gallu ei ddy- weyd gyda'r gloewder mwyaf. Yr oeddathrylith Daniel Owen yn guddiedig yn y gallu hwn. Dywedai mewn dull gloew, disglaer, hanfod v peth y siaradai yn ei gylch. Yr oedd yn un 0" rhai hyny ag yr oedd yn gas gan ei galon un rhyw ffOg. Carai fyned at lygad y gwir, ac y i oedd yn annhraethol gAs ganddo bob rhith a fffig. Dyna oedd un o'i nwydau cryfaf; a gwyddai fwy am y natur ddynol na neb o'i gydnabod. Pan yn ei siop weithio, ei hoW waith fyddai sôn am gymmeriadau y dref. waith fyddai s6n ano' e glm,n 'I  ichonadwy el Gwyddai bob peth yr oedd yn ddichonadwy ei Wybod am gymmeriadau'r Wyddgrug, yr hen a'r ieuaingc, a chili fwynhad dybryd iddo ei hun wrth eu disgrifio. Ond er y byddai ynhono son am y bobl hyn, a'u disgritio, etto, ni byddai byth ya chwerw. Medrai fod yn boeth, ac w.ithla. ct? n finiog ofnadw, ond nid yn chwerw. Fe ruai weithiau, ond nid oedd gan- ddo ewinedd gwaedlyd; ac ni siaradai bethau creulawn am neb. Er mor wych oedd ei ys- grifeniadau, yr oedd y dyn ei hun yn fwy na'r goreu o honynt; ac yn wir, yn fwy na hwynt oil. Fe ysgrifenodd Daniel Owen, fel y gwydd- ent, lyfrau rhagorol, ac yn enwedig rai o hon- ynt; ond i'r sawl oedd yn ei adnabod, yr oedd efe ei hun yn fwy rhagorol na hwynt. Yr oedd efe, hefyd, yn wir fardd-dyn oedd efe oedd yn cael golygiad uwcli am ddynion nag a geid oddi wrth ysbryd bydol, daearol—yr oedd yr hyn oedd ysbrydol yn ei danio yn fwy na. phethau y byd hwn a dyna yr hyn oedd yn ei wneyd yn wr mor garuaidd a hynaws. Nis gellid ammheu chwaith nad oedd efe yn wir grefyddol. Gallasai rhai feddwl weithiau oddi wrth ei ddull o siarad nad oedd ganddo ei grefydd yn ddofn iawn. Dywedai bobpeth mor dra gwahanol i bawb arall fel ag i beri dynion ddyfod i'r casgliad yma. Ond dylid cofio na bu efe erioed yn byw mewn straight waistccat; yn hytrach,dyn oedd efe yn bywyn ei siwt ei hun, ac yn dyweyd ei feddwl yn ei ddull ei hun. ) Canwyd yr lien emyn, Ar lan Iorddonen Canwyd yr lic? e, l dwy ?, gweddiodd y ddofn,' gyda theimlad dwys, a gweddiodd y Parch. Evan Jones, Adwy'r Clawdd. Terfyn odd hyn y gwasanaeth, a disgwyliai torf fawr y tu allan i'r capel. fr f Dygwyd y corph allan o'r ty, ac ymffurhod yr orymdaith yn y drefn a ganlyn :— Meddygon. Gweinidogion. Blaenoriaid. Aelodau Cynghor Dosbarth Wyddgrug. Llywodraethwyr Ysgol Ganolraddol. Aelodau y Dosbarth Cymreig. Cymdeithas Gyfeillgar Mont Alto. Y CORPH. Perthynasau a Chyfeillion neillduol, Boneddigesau. Y Cyhoedd. Ni ddefnyddid cerbyd o fath yn y byd, a chludid yr arch tua'r fynwent ar ysgwyddau y rhai canlynol:-Mi-. K. P. Edwards, J. Jones, cigydd D. Davies, Bank Villas; J. T. Jones, Wrexham Street; W. Lloyd, Chester Street: Robert Edwards, Price's Row; Job Ellis, Glan- 'rafon; W. Roberts, Chester Street, a Joseph Jones. Gwnaetliid yr arch o dderw llathredig, gyda phanelau, ac addurniadau trmi. ono bres. Dygai y plat ar y cauad yr argrapn a ganlyn:— DANIIL OWEN, 1 Ganwyd Hydref 20fed, 1836, Marw Hydref 22ain, 1895. Gallwn grybwvll mai o fuarth coed y Mri- Thomas Parry, a i Gyf., y cyflenwyd yr arch- Yr oedd pob masnachdy yn nghauad, yr or m- daith o faint anghyffredin, a'r heolyddo oob tu wedi eu llinellu ag edryehwyr. Wrth y bedd gweinyddwyd gan y Parchn. John Owen, Wydd- grug; Griffith Owen a Robert Jones, Rhos: Aed dnvy y gwasanaeth arferol, a chanwyd Cawn esgyn o'r dyrys anialwch,' gyda theim\. adau hynod ddrylliog a dwys. Yr oedd y bedd wedi ei ystlysu & pliridd- feini, a gorwedd yn y rhan nas cyssegrwyd o'r gladdfa, lie yr oedd mam, chwaer, a brawd y trangcedig wedi eu claddu eisoes.
L LAN Y S T U M DW y.
News
Cite
Share
L LAN Y S T U M DW y. Nolon yyda'r Cewri. Nos Wener diweddaf, yn nghapel Engedi, o dan lywyddiaeth y Parch. Thomas Ellis, bu Mr. R. Williams, Henllan, Fourcrosses, yn ttaddodl eiddarlith ddyddorol ar y testyn uchod; ao er yr edryohem arno o'r blaen fel un o flaenoriaid enwocat 'y Corph' yn y rhan yma o'r wlad, nid ydym in petruso dyweyd ei fod hefyd yn mysgblaenion darlith' wyr ein gwlad. Fel yr awgryma y testyn, arweinlodd ni i gwmni y cewri-cewrl gorphenol Cymru; sef, oewrl y pulpud Methodistaidd yn yr oes o'r blaen. Darllenasom lawer am danynt, ao ar tu gweithiau, a ohawsom fwynhftd lawer tro wrth edrych ar eu darlun- iau, ond yr oedd Ilvn eu llais ar goll o hyd i nl-nid oedd genym y syniad lleiaf pa fath ydoedd; ond caed y lost chord gan Mr. Williams; nid yn unig disgnfiodd ? cymmeriadau, ond adroddodd ranau helaeth ou pregethau yn eu harddull hwy eu hunain. Yn sicr, nid yn fuan yr anghofir y noswaith ddyddorol hon gan yr ugelniau oeddynt yn bresennol. Yr oedd clywed s*n llais rhyw ugain o bregethwyr mawr y gcifpaeoo -0 adeg Henry Rees hyd at Dr. Hughes-yn dra derbyniol; ac yr oedd en sylwadau pert, &"I synfadan aruohel, yn swyno ein calon. Yn ddiau, dylai holl gymdeithasaa Uenyddol y wlad glywed y ddarlith ragorol hon, er rhoddi syniad cywirach 1 am y bobl dda a wnaethantwrolwaith yn Nshymro yn y dyddiau gynt, ac yr ennyner sêlynddYDt o blaid y pethan mawrion hyny a ddaeth i'w meddiant drwy tafur eu hynafiaid duwiol, -K* R.