Baner ac Amserau Cymru

VSTORI.I ANGEUOL 0 FELLT A THARANAU YN NEHEUDIR CYMJJU. ymddhylliad cronfa DDWFR GERI l1.HYMI. I'ydii S?dwm diweddaf cymmerodd ystorm angeuoll fellt a thar?mu le yn Rhymni, ac ymddrylliodd "oufa ddwfr a safai o ddeutu dwy?filldir o'r dref. f"tiuthrodd y dwfr gyda n«rth aruthrol i lawr y ''yflryn, gan ysgubo pob petli o'i flaen. Ysgubwyd Jmaith amaethdy, ynghyd a'r holl adciladau allan, stoc perthynol iùùo, a boddodd dyn a daublentyn. Lianwyd tai a safent ddwy filldir oddi wrth y gronfa a dwfrj a gwnaed cryn niwed i feddiannau yn y "Jtlryn.

YSTORM ARSWYDUS 0 FELLT A THARANAU. '■VOXAWX dydd Sadwrn diweddaf ymwelwyd & Lan- cashire a sinedd cauolbarthol Uoegr, gan ystorm ar 8wydus 0 fellt a tbaranau, yr hono a fa yn achos 0 "ligeu i arnryw bersonau, a difrod ar feddiannall l oes genym ddim dirnadaeth am ei faint o'r bron. n, Manchester ni wnaeth yr ystorm ond ychydig o. nlwcd, cr fod y gwlaw yn disgyn yn biatylloedd; ond ? l'arthall gogleddol o'r sir, gwnaeth y llifogydd a y! >lynodd ymddrylliad y cymmylau ddifrod ofnadwy. ttddeugyg fod Bucup, Burnley, Accrington, Tod- orden, a threfydd ereill, wedi eu llenwi a dwfr. 'nacd trwm i weithiau ilordd haiarn sir-  L?c?ter BC York, a thaflwyd y cymmundeb PJn U^i rol mewn lliaws 0 ardaloedd i ddyryswch mawr. n ?mo'-den couwyd tri o fywydau drwy y llifog- vdd & "y?y?? gohebydd o air Sta?ord yn y ?aK- l)r sle,' Examiner am farwolaeth gencth ieuange yu t-troKe upou-Treat, drwy gael ei thsro gam fouten.

gtl- ætd1\ O"tø. I EUIF. CXLIV. I U GAI mlynedd yn ol yr oedd amaethwr crebach a rheibus yn byw ar gyfliaiau Cader Idris. Gwnaed ffordd newydd drwy ddaru o'i dyddyn, yr hon oedd yn bui, gyflsus iddo ef ei hunan, yn gystal ag i amaetkwyr ereill y gymmydogaeth; ond nid cedd dim taw ar g'fig yr hen greadur cybyddlyd, gan fel y cwynai yn barhaus o her- wydd i rar, o'i dir gael ei gymmeryd oddi arno i wneyd y ffordd. Teinilai yn ddiolchgar yn ei gal on am well ffordd i'r farchuad, ond nis gallai faddeu y doll a godasid ar ei dyddyn. Mewn gwirionedd, er fod yn well ganddo y ffordd na'r tir, etto mynasai gael y ddau, fel pe buasai bos-iibl gwneyd ffordd heb dir. "YfFwn" meddai rhywun; cage, nid cymmaint o ffwl, wedi y cwbl. Yr oedd pen yr amaethwr yn ei le: gwyddai cystal a neb nas gellid gwneyd ffordd gyfleus iddo heb fyned Xi dir. Calon y creadur crebach oedd yn cyfeiliorni: yr oedd y tir wedi meddiannu hono mor hylwyr, fel y mynai ei serch lywodraethu ei reswm ac ebych- ian yn ddi-daw am yr liyn oedd ammhossibl; sef, y tir a'r ffordd. Y mae rhai ysgrifenwyr ar gyflwr presennol yr Eglwys Sefydledig yn Lloegr a Cliymru yn ymddangos yn bur gyifelyb i amaethwr godre Cader ldris. Beiant y sawl sydd yn ymdrechu am ddadgyssylltiad a dadwaddoliad, a galwant am ddiwygiadau Pad oes un sail i obeithio y ceir hwy byth tra fyddo yr Eglwys mewn undeb &'r wladwriaeth. Arswydant rhag ysgariaeth, a llefaut yn nehel am y bendithion a ellid gael fel ffrwyth ysgaiiaeth. llhed dwfr o ddannedd llawer 0 Eglwyswyr Cymru with edrych ar effeithioldeb pwlpud yr Ymneillduwyr, a gofyn- ant am wneyd pwlpud yr Eglwys yn fwy effeith- iol etto amddiffycant gyfundrefn sydd yn rhoddi pob mantais i ddynion anghymmhwys wasanaethu swyddau cyssegredig. Dyma fel yr ysgrifena gohebwr newyddiadur Eglwysyddol:— "5Ti ellir gwneyd dim nos y bo dyioofysggwi, Gymry, dynion hynod am eu eydwybodolrwydd a'u galin, ae nid am gymmhwysderau arianol, yn cael eu dewis yn weinidogion yr Eglwys. Pa fodd y gall dyn ieuangc yn Nghymru fyned i'r Eglwya, os bydd yn diawd ? Cyfarfyddir ag ef ar yr iiiniog gan y ffaith fod yn angenrheidiol iddo godi o loiaf 200 0 bunnau i'w alluogi i basio drwy yr hyffordd- iant angeniheidiol. Gall fod yn grefyddol, yn allu- og, yn ddifrifol, ae yn hyawdl: ond ni fydd ddim gwcll er hyny." Yna 61 yr ysgrifenydd yn mlaen i sylwi gyn- nifer o rai mor anghymmhwys a ordeinir, ac mor ddymunol fyddai cael trysorfa ar gyrcr cyn- northwyo dynion ieuainge teilwng, a dywed yn mhellaeh "Kid oes dim rhwystr ar ffordd dyn ieuangc galluog yn ngweinidogaeth yr Ymneiilduwyr. Gall ddringo i beu yr ysgol, a hyny gydag ychydig o ddysgeidiaeth. Yna, a ellir rhyfeddu fod cyunifer o ddynion galluog yn ymgeiswyr am y weinidog- aeth yn mysg yr Ymueillduwyr-nid am eu bod yn neillduol yn argyhoeddedig o gyliawnder a gwirion- edel eu hachos, ond am eu bod yn cael ffordd hawdd a rhwydd i ddyfod yn siaradwyr cyhoeddus a gwein- idogion. Mae dynion sydd yn meddu dylanwad o'u plaid yn myned i'r Eglwys, ae yn cyrhaedd dyrchafiadau uchel; ond dyma y dyn- ion y gellir gwneyd hebddynt, a'r dynion sydd yn gWlleyd drwg dirfawr i'r Eglwys. Yn yr ystyr yma, gallai dadsefydliad wneyd lies, Y mae arnom cisieu gweithwyr, ac nid scgurwyr." Wedi y cwbJ, gafaela yr ysgrifenydd hwn yn dyn yn y cyesylltiad a'r gwaddoliadau. Wedi cacnoedd o flynyddoedd o brawf ar y drefn, a chael allan mai y canlyniad yw cael segurwyr yn bwyta y gwaddoliadau lie y dylasai gweithwyr fod yn byw ar ffrwyth eu gwaitb, mae yn syndod yr ymlyniad a ddangosir wrth yr hyn a brofir yn gymmaint o fethiaut. Digrif clywed Eglwys- wyr yn haeru fod Ymneillduaeth yn fethiant yn Nghymru er ceisio cuddio eu niethiantweh eu hunain, gau gwyno ar yr un pryd am ddynion cyifelyb i weinidogion Ymneillduol i lanw en pwlpudau. Digrifach fyth yw eu clywed yn galw ar yr Eglwys i ymysgwyd oddi wrth ei marweidd-dra, a cliyfodi i ymdrech â'i gelynion -i wneyd ei dyledswydd yn wrol a ffyddlawn- gan annog ei gweinidogion i lafurio i daenu gau anno' el g egwyddorion crefydd yn mysg y bobl-tra mae yn amlwg fod awdurdod a dylanwad y wladwr- iaeth yn gwneyd yr Eglwys yn ddiallti i ym- ysgwyd na ehndi, ac nas gall mwyafrif ei gweiu- idogion ymdrechu it1! gelynion na thaenu eg- wyddorion crefydd yn mysg y bob!, nes y dysg- ont yr egwyddorion hyny eu hunain yn gyntaf. Mewn gair, mae llawer o Eglwyswyr yn dyheu am i'r sefydliad wneyd gwaith eglwys rydd, ond yn gwrthod y rhyddid angenrheidiol i ddwyn i mewn gymmhwysderau i wneyd y gwaith; a di- brisiant gyfundrefn wirfoddol lwyddiannus yr Ymneiilduwyr, er mwyn dal eu gafael yn y gwaddoliadau ag sydd gyssylltiedig Schymmaint o rwystmu i gyrhaedd y tir dymunol ag sydd yn ymddangos mor agos, ae etto mor bell. Yr wyf yn meddwl y dylai Eglwyswyr gynnyg gwobr anfeidrol am y traethawd goreu yn dangos pa fodd y gellid gwneyd yr Eglwys yn effeithiol heb ei dadgysbylltu a'i dadwaddoli. Hyd yma, mae pob lief a gyfodir am ddiwygiad yn yr Eglwys yn rheswm dros ddadgyssylltiad; canys nid yn erbyn drygau damweiniol y ewynir, lond yn erbyn drygau ag sydd yn ffrwyth naturiol cvfundrefn. Y mae ymosodiad ar y drygau yn ymosodiad ar y drefn, ac ar unwaith yn gon- demniad ar gyssylltiad anachaidd crefydd Crist H gorsedd Cocsar. o. Hwyrach y dyfeisir macs o law pa fodd y gall yr amaethwr gael y "ffordd" a r tir," a pha fodd y gall yr Eglwys Sefydledig gael dwylaw rhyddion i weithio bod yn ffyddlawn brM i Shon-ben-tarw, ac hefyd pa fodd i dalu y cyliog i weithwyr tra byddo gallu anorfod yn mjrn ei roi yn wobr cgurwy", Ond tu yma i byny, y bobl fwyaf anghysson â hwy eu hunain o bawb yw yr Eglwyswyr sydd yn gwaeddi am ddiwyg. iadau yn yr Eglwys, ac ar yr un pryd yn anwylo yr egwyddorion hyny ag sydd yn gwneyd eu awy- law hwy eu hunain yn hollol ddiffrwyth i gyn- nyrchu y diwygiad lleiaf gyda dim sicrwydd. Yn wyneb cynnygiad Mr. WATKIN WILLIAMS, gwelais ofyuiad, Pa beth oeddid yn ei ddalparu yn lie yr Eglwys, ynghyd & haeriad y gwnai ym- drechiadau gwirfoddol o angenrheidrwydd brofi yn annigonol i gyfarfod anghenion erefyddol Cymru, ac fod cannoedd o gapeli dan ddyledion dirfawr nas gallai yr oes bresennol obeithio eu talu, ac fod s61 danllvd yr Ymneillduwyr dros y gwirionedd wedi llwyr ddiffodd. Os bydd ar rywun eisieu rywbeth yn lie yr Eglwys Sefydl- edig, cynnalied y pefch hwnw ei hunan, dan y ffurf o eglwys]e3gobyddol rydd, Babaidd, Busey- aidd, neu Brotestanaidd, lydan neu gul, dofn neu fâe, yn ol ewyllys ei galon a dyfnder ei logell. Yn|mherthynas;i annigolonrwydd ymdrechiadau gwirfoddol i gyfarfod kg aughenion crefyddol Cymru, y mae hyny yn myned yn fwy annhebyg bob dydd. Y mae un oes o wiifoddolrwydd wedi gwneyd gwaith y methodd oesau o orfod- aeth ei gwblhau. Geill gorfodaeth.ddal ei dafod pan y myna yn ngwydd ei gydymgeisydd mwy galluog a llwyddiannus, Ac am y ddyled sydd ar y capeli—pa ryfedd ] Gwyddys fod y cnpelau dyledog gan mwyaf yn newyddion. Y mae tirf- der Ymneillduaeth i'w weled yn ieuengctid y capelau, ac y mae yr oee bresennol yn gallu gobeithio eu gweled yn ddi-ddvled. Gwn am un ardal, lie nad oes na thref na pheutref o'i mewn, a agorodd gapel liwyddyn yn ol gwerth 1,800 o bunnau, ae y mae eisoes 900 o bunnau wedi eu talu o'i ddyled, a phob gobaith y bydd y 900 ereill wedi eu llwyr ddileu, nid yr oes nesaf, ond ddechreu y flwyddyn 1871 Hefyd, er mwyn cynnyrchu ffydd yn yr egwyddor wir- foddol yn yr ysgrifenydd y cyfeiriwyd ato, aed i gymmydogaethau Ffestiniog, a ehaiff weled gwerth miloedd o bunnau o gapelau newyddion wedi eu hadeiladu Sg arian y cloddwyr-arian wedi eu rboddi yn menthyg yn ddilôg-a chaiff wybod hefyd y telir yr arian hyny yn ol fesur a'r cannoedd o bunnau bob blwyddyd, fel y mae pob gobaith y bydd yr hollllcleiladau ysblenydd yn ddi-ddyled yn mhell cyn diwedd yr oes hon. Ac yr wyf yn meddwl y gallaf sicrhau i enllib- wyr Ymneillduaeth y gallint gyfarfod etto yn Nghymru a mwy o &C1 danbaid dros y gwirion- edd" nag a fyddai yn ddymunol gan y riiai sydd bob amser yn dangos eu hunain fwy o eCI dros y "sefydliad" na thros grefydd. Nid oes gan Ymneiilduwyr ddim ond. y gwirionedd i ymladd drosto yn ol eithaf argyhoeddiad eu cydwybod. Caiff ereill glera y wild i ddadleu eu hawl i'r torthau a'r pysgod.

DYN YN CEISIO LLADD EI GAEIAD. YNIly yr heddgeidwaid yn Eelpcr, sir Derby, dydd Mercher diweddaf, cyhuddwyd glowr o'r enw Hen- ry Brown, o Heage, o areholli Martha Storer, merch ieuangc, Yr oedd y carcharor a'r ferch ieu- angc wedi bod yn cadw cwmpeini am ysbaid fel car- iadan, ond yn ddiweddar, yr oedd hi wedi amlygu gwrthwynebiad penderfynol i dderbyn ei gyfarch- iadau, ac effeithiodd hyn yn fawr ar ei feddwl. Boreu dydd Mawrth diweddaf, ymguddiodd y carch- aror jnewn gardd gyfagos, i wylio a ddeuai hi allan o'r tf- 0 ddeutu haaner awr wedi saith aeth y ferch ieuangc i mewn i adeilad bychan yn yr ardd. Ar hyn rhuthrodd yntau o'i ymguddfan, gyda chyllell fawr yn ei law, ae ymosododd arni yn y modd mwyfaf cieiddlyd. Archollodd hi mewn amryw fanau ar ei chorph, ond yn ffodus nid ydynt o natur beryglus, gan iddi allu llwyddo i ddiangc oddi arno: Traddodwyd y earcharor i sefyll ei brawf.

CI YN CAEL EI LADD GAN LYGOD. I YN agos i un o'r ystordai ýd mawrion ar Ian afon, yn Milwaukee, Unol Daleithiau America, y mae heidiau anferth o lygod yn arfer ymgasglu i wledda ary gwenith a gfint o amgylch y lie. Yehydig ddyddiau yn ol, daeth daeargi du i wybod am yr arferiadhwnoeiddoyllygod o ymgasglu i'r lie, a gwnaeth ymosodiad ar ddwy o honyut a anturiasant yn rhy bell i'r awyr agored. Gan afael mewn un o honynt á'i ddannedd, ysgydwodd hi yn egnfol. Gwiohiai y llygoden yn y modd mwyaf cwyufanua, yr hyn a ddygodd ddwsin neu chwaneg o gymdeith- ion iddi i'r lie. Pan welodd y rhai hyn pa fodd yr oedd pethau yn sefyll, cydunasant i roddi bloedd am gymmhorth. Mewn llawer llai o amser nag a gymmer i ni i ysgrifenu yr hanes, yr oedd y llecyn --m?es y frwydr—wedi ei orcbuddio gan rai can- ??oedd o Jygod. Wedi lladd y gyntaf, ymosododd y daaargi de?7r ar yr holl haid, gan benderfynu, yn ddiammheu. roddi i bob un yr un 'a'r unrhyw dnn- iaeth. Ond am unwaith, bu raid i'r daiargi ymladd a'r anifeiliaid y buasai bob tro blaenorol yn cael eu dyfetha wrth ei bleser; ac mewn moment, yr oedd wedi ei amgylchu gan haid o ellyllon ffyrnig yn or. awyddus i ddial gwaed eu cydymaith. Yr oedd yr olygfa bellach yn annisgriliadwy ae ofnadwy. Heidiai y Uyirod o amgylch eu gelyn, gan blanu eu dannedd a'ti pawenau yu ei gnawd. n gynddeiriog-wyllt gan boen, ymladdai y ci gyda phenderfyniad, a lladdodd ugeiniau o honynt. Ond yr oedd nifer ei elynion yn llawer gormod iddo; ac ar ol ymdrechfa boethlyd, yr hon a barhaodd am bum munyd, gorfu iddo roddi i fyny. Yr oedd ei gorph yn llythyrenol wedi ei fwyta i fyny gan y Uygod, acymddangosent fel pe yn cymmeryd dirfawr bleser yn y gwaith o'i gigyddio wrth eu hamdden. Nid oedd braidd ddim gweddillion o hono wedi eu gadael ar ol. Bu y daeargi farw dan ymladd hyd y foment olaf, ac yr oedd o ddeutu banner cant o'i wrthwynebwyr yn gorwedcl yn gelaneddau meirwon ar y maes, ereill wedi eu clwyfo i'r fath raddau fel na allent sym- mud i'w tyllau.

Dywedir foi George Francis Train yn darlithio i'r I Ffeniaid yn America, yn ei ddull bombastaidd cy- ffredin. Nifer y llongddrylliadau am yr wythnos ddiweddaf ydyw 22 yn gwneyd cafanswm o naw cant am y flwyddyn iion. Colled y Ffeniaid drwy ymosodiad diweddar ar Cana- da, oedd un ar ddeg wedi eu lladd, a dau ar bymtheg wedi eu clwyfo, tri ya farwo4

CYMMANFAGERDDOROL RHUTHYN, AWST IAF, 1870. GORI'IIENAP 4ydd, cynnaliwyd pwyllgor er hyr- wyddo gweithrediadau y gymmanfa ddyfodol. Daeth ynghyd y personau a ganlyn:—Parchn. J. Peters, Bala; D. Ll. Jones, Rhuthyn; J. Lewis, Corwen; J. Pritchard, Graig fechan; a Mri. J. D. Jones; E. Roberts; J. Rowlands; S. Bryan, Rhuthyn J. Morris, Dinbych T. Hughes, Rhudd- lan; J. Davies, Treffynnon; It Georges, Pennel; T. Richards, Llandrillo; R. Owen, Ty'n y celyn, Cor wen J. Griffiths, Wern; J. Jones, Pentrellyn- cymmer; a derbyniwyd llythyrau yn cyfrif am absennoldeb Mr. Frederick Owen (Alaw Maelor), a Mr. R. D. Edwards, Llandderfel. Penderfymvyd ysgrifenu at amryw o foneddigion am eu henwau fel noddwyr y symmudiad. Y rhai sydd wedi addaw eisoes yw y rhai a ganlyn Jos- iah Jenkins, Ysw., Maer Rhuthyn W. Cornwallis West, Ysw., Castell Rhuthyn; George Osborne Morgan, Ysw., A. ').; Watkin Williams, Ysw., A.S.; a W. Lloycl, Ysw., Cae'r Fron. Xrens rhad.—Pennodwyd y Parch. D. Lloyd Jones i fyned i siantd Sg ai-olygwyr y London 4* North Western Railway Company ynghylch cael trons rhad i'r Gymmanfa, yr hyn a wnaeth yn ddi- attreg. Gellir cael return ticket am banner y pris o unrhyw orsaf i bartion o ddeg ac uchod, ond rhoddi tri diwrnod o rybudd i'r station master. Pwy bynag a ddymunai gael taith rad i Ruthyn ddiwrnod y Gymmanfa, gofaled am roddi ei enw i flaenor y gan, neu rywun arall, a ystyrir yn deilwng i gychwyn deg o deulu oddi cartref. Y mae y telerau hyn yn agored i unrhyw barti o ddeg ac uchod, a gychwyn- ant o unrhyw orsaf ar linellau y London & Ndfth Western, y Great Western, y Cambrian, a'r Denbigh, Ruthin, tt- Corwen. Y mae cael treulio diwrnod yn rhodfeydd y castell yn adloniadol i'r eithaf i unrhyw un sydd yn hoff o olygfeydd ardderchog a rhamant- us, ac yn enwedig felly i'r liynafiaethwr. Dywedir fod y Castell wedi ei adeiladu er amser Edward y Cyntaf, os nad cynt; a cheir hanesion dyddorol mewn cyssylltiad ef o hyny hyd y dydd hwn. Ceir crynodeb tra dyddorol o hanes y Castell yn "Jland-bookfor the Vale of Clwyd," oyhoeddedig gan Mr. Clarke. Treulir y cyfarfod ddeg o'i, gloch mewn rhydd. ymddiddan gan gerddorioM y Dywysogaetb, y rhai a ddisgwylir i'r cyfarfod i groesawu ymweliad cyn- taf Mr. Curwen a Gogledd Cymru, Hyderaf y bydd yn dda gan gerddorion cin gwlad gael y eyfleusdra hwn i longyfareh gweithiwr mor ddifefl a llwydd. iannus ag ydyw Mr. Curwen, yr hwn sydd wedi eff- eithio cymmaint diwygiad yn nghaniadaeth y cyssegr yn mysg pob enwad o grefyddwyr yn ein gwlad. Na fydded i ragfarn plaid gadw neb o'r gynnadledd yn y horen, Gofelir i'r holl drafodaeth yn y cyfarfod ddeg o'r gloch fod yn hollol gerddor- ol a phivy a Ivyr nas gail (, y cyfarfod hwn fod yn ddcchreuad eyfnod newydd ar ganiadaeth yn ein mysg fel cenedl. Disgwyliwn anerchiad l'rathraw- on gan Mr. Curwen yn y gynnadledd a threulir y gwecldill mewn ymddiddanion a ddigwydd godi yn mysg yr athrawon mewn perthynas i Solffayddiaeth Gymreig. Byddai yn dda gan lawer gael gweled y Parch. J. Roberts (Ieuan Gwyllt), a Mr. Roberts, Liverpool, fel rhai sydd wedi bod yn dra ymdrech- gar i hyrwyddo lludaeniad y system yn N ghymru, yn rhoddi eu prcsennoldeb yn y cyfarlod hwn. A phe bai yr enwog Tanymarian yn dyfod y ffordd yma, gan chwythu bygythion a chelaneddau yn erbyn athrawon a dysgyblion y system newydd, pwy wyr na chyfarfyddai a'i argyhoeddiad mewn ffordd mor amlwg ag y eyfarfyddwyd a'r erlidiwr enwog gynt, ac y caffai ei hun yn dadebru yn nghol yr addfwyn (Ananias) Pritchard, o'r Bala. Byddai dychweliad y fath gawr yn werthfawr arnmhrisiadwy i'r achos Solffayddol yn N ghymru. Treulir cyfarfodydd y prydnawn! i gann, oddi gerth ychydig anerchiadau gan y llywydd, ac ereill. Bydd y tonau yn cael eu cyfeilio ar yr harmoniums, yn cael eu chwareu gan Meistri tFrederiek Owen (Alaw Maelor) R. Davies; a Miss Williams, Tre- ffynnoii; o dan arweiniad Mr. B. M. Williams, yr hwn bellach sydd yn dra chydnabyddus A'r gwa- hanol gorau. Dymunir ar flaenoriaid y gan anfon am y nifer gofynol 0 docynau i'r cantorion bedwar diwrnod ar ddeg cyn y Gymmanfa. Y mae ffurf-ddalen wedi ei hanfon i'r gwahanol gorau i'w llenwi; goreu po gynta y daw yr unrhyw yn ol i law yr ysgrifenydd, fel y gallo wneyd lleoedd y gwahanol leisiau yn gyliells; ac hefyd, restru y corau yn ei lyfr. A fydd- ai yn ormod i ni ofyn i holl undebau yr Annibynwyr yn y Gogledd anfan cynnrychiolydd i'r Gymmanfa i Ruthyn; ac os gellir, mewn mor lleied o amser, cael rhifedi y corau perthynol iddynt, a pha nifer o ddarllenwyr yn y naill nodiant a'r llall sydd yn barod wedi eu rhestru gan yr ymwelwyr? Y mae ysgrif- enydd Undeb Arfon wedi addaw gwneyd a all efe at gael hyn i ben. Disgwylir gair ar y mater hwn oddi wrth ysgrifenyddion yr undebau ereill. Bydd yn rhaid dechreu y cyfarfodydd prydnawn. ol am un a phedwar o'r gloch, er mwyn bod yn barod i ddychwelyd gyda'r trfins.

I GWRECSAM. I BYGWTH Y FICEII. Yn Ilya ynadon bwrdeisdref Gwiecsatn, dygwyd dyn a roddai yr enw Francis Jones, ger bron dan y cyhuddiad o arfer iaith fygythiol at ficer y plwyf. Y m. ddengys fod yr amgylchiadau fel y canlyn:—NOB Sad- wrn diweddaf, daeth y carchoror i dv y Parch, George Cunliffe, y ficer, gan ddyweyd fod nifer o liiwyr allan ger llaw yn dymuno ei weled, ae erfyniai at-no gyd. synio a'u cais. Gwrthododd efe ufuddhau, acarhyny dywedodd y carcharor y byddai iddo ef ou dwyn oil o flaen drws y ffrynt, ac y gwnaont dynu ei hen o dy i lawr, ond mai y peth cyntaf a wnaent fyddai ei Jadd ef. Wedi clywed yr iaith fygytbiol hon aeth y ficer i chwilio am yr heddgeidwad, a dilynid ef gan y carcharor hyd oni chollodd ef yn y dyrfa. Nos Sab- bath daeth yno dfachefn, ond ar hyny byddai i'r fOI wyn roddi ei tbystiolaeth. Yna galwyd ar Ellen Jones, yr hon a ddywedai fod y carcharor wedi dyfod at ddrws y cefn yohydig cyn saith o'r gloch, a gof3rnam yrfiouse-keeper. Nid oedd neb ond hi yn y ty, pawb eraill wedi myned i'r eglwya, ni ddywedodd hyny wrtho ef. Nid agorodd mo'r drwg, ond siaradai gydag ef drwy y ffenestr. Defnyddiai y carcharor yr iaith fwyaf difriol ac anweddus ag oedd bossibl. Dedfrydwyd ef i chwech wythnos o garchar, gyda Ilafur caled.

 Cymmer Cynnadledd o ddaearyddwyt 10 yn ? Antwerp, priHdmM Betgmm, y mis n?af.

?'T?f'?dd)' boneddwr anrhydeddus, gan fad y i.mld blaenoro wedi ei basio, nas gallai efe yn nnVSSM'eUiantarai). ?'" ???iodd Mr. Richards fod i'r Ty gael ei  a dywedai ei fod yn cynnyg hyny er mwyn 0irit, eis r, i t>fyn i'r Hywodraeth pa un afyddai £ liHvnt rhyw wrthwynebiad ar eu rhan hwy i'r 0 'fr" v\v ddirprwyaeth gael ei .happwyntio. Pan y fod 0 ddeutu y be(lwar? d ran o holl boblog. ?'? tfladjnteimlo dyddordeb'yn .n!ogyrohol neu Injou"yrehol Yll y cwestiwn. appeUai at y T? i r;Kl'.li ychydig o ystyriaeth tra y byddai efe yn cyf- cl c ). Y? oel(l yr Odyddio?l it Coedwigwyr eu hun in yn meddu dros beclair 'wn 0 bnuuau, tea m\S gallai 6yfalaf yr holl gym- ""??tt cyfoi])garercillsydd yn y wlad fod yn nag o,it e? i ugam miliwn o bunnau. Y r lj.-nt c,li cael e, hysbysu gan swyddog c?,frifol '??(Iraeth. ydiweddar .Mr. Tidd Pratt, y byddai ). ,J dedclfwriaeth dda ar y ewestiwn yn dra dy. ?" ? ?er g.?laogL y cyfryw gymdeitbasau i gario en ^wvlion yn mlaen, fac yr ocdd hyn hefyd va addef gM yr YsgrIfenydd Cartrefol. Yr "It dymun'ad cryf am ymchwiliad yn cael ci J;lTl!O gau aelodau y cymdeithasau hyn eu hunain, lid oedd efe IVCI ?. elywed unrhyw wrthwynebiad et 011(i n ni?,, y byddai hyny yn gostus r e ewilia(l yn angenrheidiol er ?'"?..bod a oedd y llywodraeth wedi cyflawni ci ?te?wyddau tuag at y eyfryw gymdeithaaau. Yr !h! cie yn crcdu nad oedd y tablau marwoldeb ac '■hvd a wnaed yn angenrheidiol drwy ddcddf sen- l!w ?'edi eu taflenu i fyny er y liwyddyn 1850, a vnai y (.ymdeithaMU cyfcillgar fod yr adrodd- ??yeymmerenthwygymmaint o gost a thra- V; th i'w cael byth yn cael eu taflenu o gwbl. t,?g'mia'yL!efMydft tynwy.i ycynnyg)!? ■ obirio y V ol's c'iynnysi0dd Mr- fod '• Tv ymllurflj yn Bwyllgor er mwyn pleidleisio ?,?a(}M,y'y"oeJdyacMi!ttMigyanygittd r 11,d anrhydectdu9MffUfe:KWf!Uiant. Yna tynwyd y cynaygiad i ohirio y Ty yn ol yn Ccnnygiodd Mr. Bruco fod i'r Ty ymflurfio yn bwvUgoryn ddioed, ar ol hyny rhoea Mr. Richards Cj ivnoVRimHel y gwolliant. :lIr. G. ilirdy, wrth gefnogi y eynnygiad, a dlywedai fod yn rhaid addef fod angen mawr am wnenthur ymchwiliad i sifyllfs cymdeithasau cyf- eill,(.r, Yr oedd rhi milo2dd 0 dlodion yn derbyn cymmhortb plwyfjl a fuasent yn IIclodau 0 gym- ,I,itt,3Fa,i eyfei]ILar, ne yr oedd hyny yn profi fod 0n«»ntheWrwj'dd am ryw well diogelwch. !lr. Bonh im Cartir a yst,, rliti ei fod yn llawn liryd i'r grfraith mewn pertbynas iddynt gael ei ir»tll». Yr oe< d yn arwydd dda fod yr Odyddion a'r Co»1wig*y yn galw am ymchwiliad. -Yr celd Ar<lwy'd Galway yn teimlo vn llawen taijr Yegrifenydd Cartrefol yncydsynio ar cynn) g. a oedd evmdeltbafau (jofynodd Syr If. Beach'; a oedd cymdeittai-su ,dtihdu i gasl eu cynnvryn ya yr ymchwiliad, yr OJjd Ihwer o bonyst hwythau yn ei farn ef yn gofyn om vmchwiliad trwvadl Cifnogodd Mr. Corrance y cynnygiad. Mr, Richards a gredai y cyunwysid cymdeithasau adeiladu yn yr ymchwiliad, gan eu bod yn cael eu cvnnwys yn Neddf y Cymdeithasau Cyfeillgar. Yr oedd byny, tybiai Mr. Bruce, yn gamgymmerial; end gan fodnifcr mor liosig o'r dosbarth gweithiol yn perthyn i'r cymdeithasau adeiladu, yr oedd yn deHwng kwu o yatyriaeth oni ddylid eu cymmeryd i mown. YLa cyttunwyd ar y rhybudd am ymchwiliad.