Baner ac Amserau Cymru

1J otutda. TY Ylt AKOLWYDDI. Dydd LInn, Gorphenaf 4ydd.—Ymgyfarfu yr Ar- lwyddi am bedwar o'r gloch. Adroddiad y Dirprwywyr ar y Llyfr Uweddi Cyffredin. Mown attcbiad i larll Stanhope, dywedodd Yr Arglwydd Ganghellydd ei fod ef yn ei hystyr- ieel yn deg i ddwyn mesur i mewn i gadarnhau ad- roddiad y dirprwywyr a bennodwyd i wneyd ym- chwiliad i'r Llyfr Gweddi Cyffredin. Ar ol hyny, yr oedd efe wedi dyfod i wybod fod adroddiad arall 1 gael ei gyflwyno mewn perthynas i rubrics y Llyfr Gweddi, ond gellid pasio pob anhawsder drwy ar- graphu y Uithlyfr newydd ar ddalen, yr hon y gellidci rhwymo i fyny gyda'r Llyfr Gweddi presen- nol. Yr oedd efe yn cynnyg darllcn y mesur a I ddygasai i mewn yr ail waith ddydd lau. GwrtJiri/fel yr AJon Goch. Cynnygiodd yr Ardalydd Clanricarde fod cais yn cael ei wneyd ?u gopi o'r ohebiaeth Pa,ch. G. 0. Corbett, un o dirfeddiannwyr yr America Brya- einig, mewn perthynas i wrthryfel yr AfonGoch, a r ach?icn a arweiniasant iddo, ac hefyd o'r holl ddeisebau ar y cwestiwn. Dywedai mai ei amean effoedd cael allan hyd sicrwydd natury gwrth. ryfel a gerid yn mlaen yn awr yn nhiriogaeth yr Afon Goch, pa ham yr oedd y gwrthryfelwyr yn ymgodi mewn gwrthryfel, ac yn erbyn beth yr oeddynt yn gwrthryfela. larll Granville a ddywedai y byddai i bapurau gael eu gosod o flaen y Ty a roddentbobeglurhad ar boll amgylchiadau yr achos hwn. Yr oedd ym- gyreh wedi ei hanfon allan, nid er mwyn ennill buddugoliaeth ar y gwrthryfelwyr, ond i dros- glwyddo y diriogaeth o feddiant cwmpeini Hudson's Say i Canada. Ar ol rhai sylwadau gan larll Caernarfon, tyn. wyd y cynnygiad yn ol. TY Y CYFFREDIN. Dydd Llun, Gorphenaf 4ydd.Cymmerodd y Llefarydd y gadair am bedwar o'r gloch. Mesur Prawjlwon y Prifi/sgolion. Ar adroddiad mesur Prawflwon y Prifysgolion, cynnygiodd Mr. Cavendish Bentick fod i adran gael ei rhoddi i mewn i'r pcrwyl na byddo dim yn y,mesur hwn yn agor unrhyw swyddogaeth i ddynion na byddont yn aelodau ° Eglwys Loegr. Gwrthwynebodd y Cyfreithiwr Cyffredinol yr adran, am ei bod yn hollol wrthwynebol i'regwydd- orion llydaiu a chyffredinol ar ba rai yr oedd y mesur wedi ei sylfaenu. Cefnogv/yd dygiad yradran i mewn'gan Arglwydd J. Manners a Mr. Newdegate; Lond gwrthodwyd ef heb i'r TJ ymranu. Ar adran 2, Cynnygiodd Arglwydd E. Fitzmauricc fod i ben- aethiad y colegau gael eu cynnwys o fewn gweith- rediad y mesur. Arwyddodd Mr. Gladstone ei barodrwydd i gyd. synio &'r gwelliant. Y na rhanodd y Tj" a chafwyd Droa y gwelliant 205 Yn erbyn 86 Mwyafrif 119 Mesur Addysg. "na ymffurfiodd y TJ yn bwyllgor ar y 'Mesur Addysg, gan ddechreu gydag adran 27ain; sef, yrun sydd yn cyfansoddi byrddau addysg. Mr. C. Dillte a gynnygiodd fod i'r byrddau addysg gael eu hethol gan drethdalwyr y gymmydogaeth, ac nid gan y cynghor trefol, yn y bwrdeisdreli, ac y. y plwyfydd mewn festri. Cefnogwyd y gwelliant gan Arglwydd 11. Mon- tague, Syr S. Northcote, a Mr. Candlish. Gwrthwynebwyd of gan Mr. Cowper-Temple, Mr. Dixon, Mr. Cawley, a Mr. Beresford Hope. Air. Forster a ddywedodd mai amcan y llywodr- aeth ydoedd sicrhau i'r ysgolion y byrddau addysg goreu a fyddai yn bossibl, ar yr hyn, yn eu barn hwy, yr oedd Uwyddiant y mesur yn dibynu. Yr oeddynt wedi cyfarfod a llawer iawn o anhawsder i ddarparu ar gyfer etholiad y byrddau hyn, ae yr oeddynt yn foddlawn iawn i ymostwng i farn y Ty. Cefnogwyd y gwelliant hefyd gan Mr. Hardy a Syr J. Pakington. Wedi peth dadleu chwanegol, rhanwyd y Ty, a chafwvd Yn erbyn y gwelliant. 150 0 blaid. 145 Mwyafrif 5 TY Ylt ARGLWYDDI. Dydd Mawrth, Gorphenaf Bed.—Ymgyfarfu yr arglwyddi am bump o'r gloch. Mesur Prawjlwon y i Dygwyd y mesur hwn i mewn 0 DJ y Cyffredin, a darllenwyd of y waith gyntaf. .ilfe3iii, Tir yr Iwerddon. Ar adran 30, Cynnygiodd Arglwydd Oranmorc a Brownc fod ehwanegiad yn cael ei wncyd ati i'r ] icrwyl yr ystyrid fod y tenant wedi ad-ranu neu ad-osod (sub-let) y tir a fyddo yn ci ddal, os ceir fod, mewn pedwar mis allan o ddeuddem: mis yn olynol, mwy na dau bar priodasol wedi bod yn byw yn ei dj. Gwrthwynebwyd y gwelliant gan Arglwydd O'Hagan, a thynwyd cf yn ol. Yna cynnygiodd larll Bessborough i adferu y ddarpariaeth wreiddiol i ad-dalu tcnantiaid yn dal tir gwerth lOOp. ac isod am niweidiau a dderbynid mewn canlyniad i derfysg neu aflonyddweh. Gwrthwynebwyd y gwelliant yn gryf gan Ardal- ydd Salisbury, Ardalydd Clanricarde, ac creill. Cefnogwyd ef gan larll do Grey a Ripon, larll Grey, y Due o Marlborough, ac ereill. Rhanwyd y Ty ar y cynnygiad, a chafwyd Dros y gwelliant 13U Yn erbyn 48 MwvaMf. 82 Wedi ymdrin a rhai adranau dibwys ereill yn y I inesur, gorphcnwyd dadleu amo mown pwyllgor, a phennodwyd dydd Gwener fel adeg ei drydydd dar- I lleniad. TY Y CYFFREDIN. I Dydd MMTth, Gorphenaf 5ed.— Cymmerodd y  LMarydd y g?dM heddyw am ddau o'r gloch. I | Mesur Prawjhwn y Prifysgolion I ],Jesllr Praui/[won Prif!lo:q':Jn_lln- ?, I Ar y cynnygiad i'r ??urnwn g? „ ?.? drydedd waith, cynnyglOdd dr?rdedr,IentfodyiddoSgael ei ddar1lon y drydedd waith vn mhn ytri mis, a chwynai fod y Uywodr. ,,?tilw?ditori oil delerau y cyttundeb yoyttun.s? arjiynt yu Hacnorol. '?? H?d?dd?wedai, cr nad oedd cfcyn barod i codi unrhyw wrthwynebiad wedi i'r mesur gyr- hSd ei safle bresennol, etto nad oedd ganddo ef yr un llwybr i'w ddilyn ond cefnogi y gwelliant fel yr oedd wedi ei gynnyg. Mr. Parker a ystyriai fod y mesur yn cynnwys terfyiiiad boddhaol ar y cwestiwn, a rhybuddiai y blaid wrthwynebol rhag bod mor annoeth a cheisio awrthwynebu y mesur yn mhellach. ° Cefnogwyd y gwelliant gan Mr. Floyer, y Milwr- iad Beresford, a Mr. Newdegate. Cefnogai Mr. Vernon Harcourt y mesur. Ar raniad y Ty, cafwyd I Dros y trydydd darlleniad 247 2 Yn erbyn i 113 Mwyafrif 184 I S Yna darllenwyd y mesur y drydedd waith, a I phasiwyd ef. 1 Y Mesur Addysg. I Ymffurfiodd y TJ yn bwyllgor ar y mesur hwn, gan ddechreu gydag adran 29ain. Dywedai Mr. Forster y byddai i'r llywodraeth gynnyg fod i'r byrddau addysg fod yn gynnwysedig o ddim llai na phump, a dim mwy na phymtheg o aelodau, a bod iddy nt gael eu hethol bob tair blyn- edd, ac hefyd y bydd gan y swyddfa addysg awdur- dod i'w tori i fyny. I'r perwyl hwn byddai iddo ddwyn adran newydd i mewn. Cyttunwyd a'r cynnygiad hwn, ac hefyd fig un arall yn rhoddi gallu i'r swyddfa addysg i nodi rhif y byrddau addysg o fewn y terfynau uchod. Cyttunwyd &'r adran. Cyttunwyd ar adranau 30ain, 31ain, ar 32ain: Ar adran 33ain, Cynnygiodd Mr. Holt welliant yn rhoddi gallu i'r swyddfa addysg i ranu plwyfydd yn wahanol diriogaethau. Gwrthwynebai Mr. Forster y gwelliant am y byddai iddo, mewn ymarferiad, arwain i anhaws- derau mawrion gyda golwg ar y galluoedd treth- iadol. Wedi peth dadleu, gwrthodwyd y gwelliant heb raniad, a cliyttunwyd ar yr adran. Cyttunwyd ar adranau 34ain hyd 44ain, gyda gwelliantau mewn geiriau. Ar adranA5ain, Cynnygiodd Syr M. Lopes na byddo i'r drethfod yn fwy na cheiniog yn y bunt. Yr oedd efe yn hollol wrthwynebol i'r dreth gael ei gosod ar eiddo tirol yn unig. Gan fod addysg yn gwestiwn cen- hedlaethol, dylai poh eiddo fod yn ddarostyngedig i'w trethu at ei gynnaliaeth. Cefnogwyd y gwelliant gan Arglwydd Mahon a Mr. Liddell. Gwrthwynebwyd ef gan Mr. Forster. Y na gwnad adroddiad o'r cynnydd oeddys wedi ei wneyd. Cododd y Tý am ychydig cyn saith. Y Ddyled Wladol. Ail eiateddodd y TJ am ychydig wedi naw o'r gloch, pryd y cyfododd Mr. Lambert i alw sylw y TJ at y llwybr a gymmerai Canghellydd y Trysorlys i leihau y ddyled wladol fel ei dadlenid yn ei gyllideb, ac i gynnyg fod y Ty yn ei hystyried yn ddymunol ar fod i ryw lwybr pendant gael ei ddefnyddio er ci lleihau yn raddol a sicr. Beirniadodd yr aclod anrhydeddus (ligyrau Canghellydd y Trysorlys yn ei gyllideb I ddiweddaf gyda'r amcan o ddangos nad ceddynt yn gywir, ac yna aeth yn mlaen i d(ladleu na chaflai y lleihad bychan oedd y .necldwr gwir anrhydeddus wedi wneyd ond effaith fechan ar y ddyled—mor fechan fel na fuasai gwaoth gadael y mater heb ei gyffwrdd. O'i ran ef, buasai yn well ganddo wcled y lleihâd yn caeJ ci wncyd yn radJol, ond yn sicr a sylweddol, drwy drethiad uniongyrchol mewn fl'ordd o dreth ar incwm. Wedi dangos y byddai i dreth o 9c. ddileu y ddyled mewn 35ain mlynedd, a threth o 6c. mewn 44ain mlynedd, eymmhellai y Ty i basio ar fod i'r cyfryw dreth gael ei chodi. Mr. P. Urquhart a gyttunai a'r boneddwr an- rhydeddus o barth i'r dymunoldeb o gael hyn oddi amgylch, ond gwahaniacthai yn hollol oddi wrtho gyda golwg ar y dull drwy ba un y cynnygiaiefe ddyfod allan o'r anhawsder. Kid oedd Canghellydd y Trysorlys yn barod i amddiffyn y ffigyrau a ddcfnyddiodd. ar achlysur blaenorol, o blegid nad oeddynt ganddo yn barod wrth law, ond yr oedd y ffigyrau hyny wedi eu cymmeryd o un o'r papurau seneddol. inid oedd efe am ddadleu y priodoldeb o leihau y ddyled wladol, ond byddai yn ddrwg ganddo ef weled yrhollarian gweddili, o ba le bynag y ceid hwy, yn cael eu defnyddio at yr amcan hwnw. Nid oedd efe, gan hyny, yn barod i fabwysiadu cwrs a gymmerai yr effaith hwnw, yn enwedig ar adeg fel yr unpresen- nol, pan oedd y wlad bron newydd ymadfywio o gyfnod o iselder mawr; nis gallai efe fcddwl am osod baich trwm ar ysgwyddau y werin. Terfyn. odd drwy gynnyg gwelliant, fod i'r geiriau, "fod i ryw lwybr pendant," yn cael eu gadael allan. Gyda'r cyfnewidiadjhwn, yr oedd efe yn barod i dderbyn y cynnygiad. Parhawyd i gario y ddadl yn mlaen gan Alder- man Lawrcnee, Mr. 1ac1ic, Syr J. Lubbock, Mr. llhngworth, a Mr. Liddell. Vna cyttunwyd ar welliant Canghellydd y Try- sorlys, a chariwyd y cynnygiad yn ci tfurf ddiwyg- iedig. TYYCYFFtiEDHf. Dydd Mercher, Gorphenaf CeJ.—Cymmerodd y Llefarydd y gadair am ddeuddeg o'r gloch. Deddfau yr Ilelwrlaetk. Cynnygiodd Mr. Brown ail ddarlleniad y mesur hwn, gan eglun mai ei amcan ydyw dileu deddf 7SGZ, effaith yr hon ydoedd troi yr hedd. gcidwaid i fod yn geidwaid holwriaeth. Dangosai fod yr ymarferiad o'r awdurdod a rqddai y ddeddf hono wedi arwain i achosion lliosog o galedi mawr, tra yr oedd adroddiadau troseddau herwhela yn eglur ddangos nad oedd wedi gwneyd dim tuag at ddileu y trosedd. Gan hyny, gofynai. i'r TJ i alw yn ol act, yr hon, tra nad oedd wedi gwneyd dim daioni, a gynnyrchodd gymmaint o anfoddlonrwydd drwy y wlad o ben bwy gilydd. Eiliwyd y cynnygiad gan Syr D. Wedderburn. Arglwydd Galway, wrth gynnyg fod i'r mesur gael ei ddarllen yr ail waith yn mhen y tri mis, a attebodd yr wrthddadl nad oedd herwhela wedi Ileihau dim, fel yr oedd yr adroddiadau yn dangos, drwy awgrymu fod cynnydd mawr wedi cymmeryd lie yn nifer y boblogaeth er pan basiwyd y mesur hwnw, a'r nifer mwy o droseddwyr a ddygid i'r ddalfa mewn canlyniad i ddyfalwch a gwyliadwr. iaeth yr heddgeidwaid. Dadleuai fod y ddeddf nid yn unig wedi effeithio yn dda er attal herwhela, ond ei bod hefyd yn foddion rhagorol i attallladrad, as i'w ddwyn i'r amlwg; o blegid yr oedd ganddynt lawer o enghreifftiau yn mha rai y ceid da pluog a phethau ereill yn meddiant herwhelwyr yn gystal ag helwriaeth, Wedi peth siarad o bob tu gan Mr. Greene, Syr G. Grey, Mr. W. Egerton, Mr. A. Johnston, a Mr. C. S. Reed, dywedodd Mr. Bruce nad oedd efe wedi clywed dim cwyn. ion yn erbyn gweithrediad yr act, ac nad oedd dim ammheuaeth nad ydoedd wedi gwneyd daioni mawr mewn attal herwhela yn y noa. Gyda golwg ar y cwrs a ddylai y llywodraeth ei gymmeryd, tra yn addef fod Iliaws o ddrygau yn gyssylltiedig a'r deddfau helwriaeth, yr oedd efe yn credu y byddai yn hollol wrthwynebol i deimlad y wlad iddynt ymwneyd ag hclwriaeth yn gyffredinol fel eiddo. Nid oedd ganddo ef ddim i'w ddyweyd ond y byddai i'r Ilywodraeth roddi yr ystyriaeth fwyaf dyfal i'r cwestiwn, mewn gobaith i allu dwyn mesur i mewn na fyddai yn agored i'r anhawsderau sydd yn am. gylehynu y mater hwn. Nis gallai efe, pa fodd bynag, addaw y byddai iddynt ddwyn un ger bron y Ty yn yr eisteddiad nesaf, gan fod cymmaint o gwestiynau pwysig yn gofyn am ystyriaeth y Ty. Gobeithiai y byddai i'r illesurpresennol gael ei dyuu yn 01. Ar raniad v T1. cafwvd Dros yr ail ddarlleniad T °2 I Yn erbyn 141) Mwyafrif 78 Masnaeh ar y Sabbetth. I Mr. T. Hughes a gynnygiodd ail ddarlleniad y mesur cr Attal Masnach ar y Sabbath. Cynnygiodd Mr. P. A. Taylor fod iddo gaol ei ddarllen yn mhen y tri mis, gan ddyweyd y dylai y TJ ymbwyllo cyn pasio cyfreithiau i gyfyngu ar gysuron y tlodion. Cefnogwyd y gwelliant gan Mr. Rylands. Cefnogai Mr. Bruce ail ddarlleniad y mesur, gan ddyweyd ei fod yn eydgordio a'r syniad cyffredinol o barth i gadwraeth y Sabbath, tra ar yr un pryd ei fod yn rhoddi digon o gyfleusderau i'r tlodion i brynu angenrheidiau bywyd. Rhanodd y TJ, a chafwyd Dros yr ail ddarlleniad 109 Yn erbyn 64 Mwyafrif 45 Avian Gweinidogion Edinburgh. Pasiodd mesur Treth Blynyddol Gweinidogion I drwy bwyllgor. TY YR ARGLNVYDDI. I Dydd lau, Gorphenaf, 7fed—Ymgyfarfu eu bar- I glwyddiaethau am bump o'r gloch., Y Mesur ynghylch y Llyfr Gwcddi Cyffredin, I Cynnygiodd yr Arglwydd Ganghellydd ail ddarllen. I iad y mesur hwn, gan egluro fod y cais am ddiwygiad yn y rhestr o wersi perthynol i wasanaeth yr eglwys, wedi derbyn cymmeradwyaeth y gymmanfa eglwysig, oddi wrth ba un yr oedd y cwrs o wersi a awdurdodid gan y mesur wedi ei fabwysiadu. Ar ol rhai syJwadau gan larll Shaftesbury, Esgob Gloucester, Archesgob York, Esgob Llundain, Esgob Lincoln, Arglwydd Dynevor, ac ereill, darllenwyd y mesur yr ail waith. I TY Y CYFFREDIN. I Dydd fau, Gorphenaf 7fed.-Cymmerodd y Llefar- ydd y Gadair am bedwar 0'1' gloch. Difrciniad Bivrdeisdreji, Mewn attehiad i Mr. Locke King, dywedodd Mr Gladstone nad oedd y Llywodraeth etto wedi cael hamdden i ystyriad y cwestiwn beth a wneid gyda'r eisteddleoedd hyny a aeth yn wag, mewn canlyniad i ddifreiniad Bridgewater a Beverley, a chan hyny nid oedd efe yn alluog i atteb pa un a roddid un i Croydon ai peidio. K Milwr a fa farw pan yn cerdded yn ol gorchymyn ei swyddogion. Mewn attcbiad i Mr. Anderson, aywedodd Mr. Bruce, wrth gyfeirio at wrthodiad y treng- holyclcl i gynnal trengholiad ar gorph y milwr per- thynol i'r 9fed adran, yr hwn a fuasai farw pan yn cerdded gyda'i gydfilwyr, yn ol gorchymyn ei swyddogion, nad oedd gan y Swyddfa Gartrefol yr un awdurdod i orchymyn i drengholiad gael ei gyn- nal. Os ystyrid ei bod yn anhebgorol i drenghol- iad gael ei gynnal arno, y llwybr mwyaf priodol i'w ddefnyddio ydoedd, i'r Cyfreithiwr Cyffredinol wneycl cais ffurfiol am hyny at Lys y Frenhines. Pla, y Gwartheg. I Mown attebiad i Mr. Gore Langton, dywed- odd Mr. W. Forster ei fod of wedi derbyn adroddiad- au oddi wrth yr awdurdodau Ileol o sir Somerset, gyda golwg ar nifer y gwartheg a darawyd gan y pleuro-pncumonia, ft chlwyf y traed a'r genau yn y sir liono; ond gan ilad oedd yr adroddiad hwnw yn cyttuno ítg eiddo yr arolygwr, ni byddai yn un fantais ei osod ar y bwrdd. Y Mesur Aildysg. Yintlurliodd y Tý yn bwyllgor ar y mesur I hwn. I Ail ddcchrcuwyd ar welliant Syr Massey Lopes ar adran 45ain. Cynnygid yn y gwelliant i adael allan y geiriau, "gwneir unrhyw ddiffyg i fyny gan y bwrdd addysg fel y darperir yn yr ysgrif hon," a rhoddi i mown yn eu lie eiriau i'r perwyl fod i un. rhyw symiau chwanegol y bydd eu heisieu, argyfer costau yr aethpwyd iddynt neu yr eir iddynt i gael eu talu gan yr awdurdodau lleol, ond nad ydyw y swm a delir felly i fod yn fwy na chciniog yn y bunt. Gwrthwynebwyd y gwelliant gan iJr. Melly, a dadganai efe ar yr un pryd ei wrthwynobiad i dynu y dreth o ddimai allan o'r mesur. Parhawyd y ddadl gan Syr M. H. Beach a Mr. V. Harcourt. Mr. Forster a wrthwynebai yr ymrcsyiniad oedd yn rhedeg drwy y ddadl hon; sef, fod y mesur pres- ennol yn cynnyg am y tro cyntaf i osod costau cario yr ysgolion yn mlaen ar y trethdalwyr, y IFaith ydoedd fod mwy na'r drydedd ran o gostau addysg yn bresennol yn cael eu talu o gyllid y wlad, Gwrthwynebwyd y gwelliant hefyd gaa AIr, Disraeli a Mr. Gladstone. gaD Mr, Wedi ychydig sylwadau gan Mr. Dix Syr Massey Lopes, a Syr H. Hoare, on, Syr Rhanodd y pwyllgor, a chafwyd Dros y gwelliant SS Yn erbyn .273 Mwyafrif ? 135 Cyttunwyd ar adran 45ain. Ar adran 4Gain, Cynnygiodd Mr. Harcourt welliant I 'ranu v r ffyg yn nghyllid yr ysgol rhwngy drcth btwyf? ,1. cydsawdd. al' Ar vmraniad. cafwvd I "no blaid y gwelliant; 21 Yn erbyn. 176 Mwyafrif 155 Yna cyttunwyd ar yr adran, ac ar yr holl adran au 0 47ain i 53ain. Ar adran 54ain, Cynnygiodd Mr. Cross wolliant yn' gofyn fod j gyfrifon yr ysgolion gaol eu cyhoeddi yn y new. yddiaduron lleol. Wedi i'r pwyllgor ymranu ar y cynnygiad hwi3 I' cafwyd I o blaid y gwelliant 8!! Yn erbyn .217 Mwyafrif i 12S Yna cynnygiodd Mr. Forster y gwelliant fod cy. hoeddiad y cyfrifon yn cael ei adael at ddoethineb y bwrdd, a chyttunwyd i'r gwelliant; ac mewn canlyniad, rhoddwyd yr adran wedi ei gwella yn y modd yma at ymesur. Ar ad ran 55ain, Cynnygiodd Mr. Corrance welli aut yn cyfyngu ar awdurdod y bwrdd addysg gyda golwg ar godi trethi, defnyddio swyddogion, &c. Collwyd y gwelliant. TY YR ARGLWYDDI. Dydd Gwener, Gorphenaf 8fed,—Ymgyfarfu oil harglwyddiaethau am bump o'r gloch. Mesur Tir yr Iwerddon. Cetnogodd Arglwydd Granville drydydd darllen- iad Mesur Tir yr Iwerddon. larll Clancarty a feirniadai brif ranau y mesur, effaith pa rai a fyddai, yn ei farn ef, siomi y dis gwyliadau gyda pha rai y dygwyd ef yn mlaen; ond er ei fod ef yn ystyried y mesur fel un yn cynnwys anghyfiawnder mawr tuag at y tirfeddiannwyr yn yi Iwerddon, ac fel un tebygol 0 wneuthur llawer 0 ddrwg pan ei rhoddid mewn ymarferiad, er hyny byddai iddo ef wneyd pob peth 0 fewn ei allu i'w wneyd yn effeithiol a llwyddiannus. Buasai yn well gan larll Granard y mesur fel y daeth o Dy y Cyffredin, ond er yr holl gyfnewidiad. au awnaed ynddo; credai efe y byddai iddo roddi terfyniad boddhaol i'r cwestiwn a pha un y mae yn ymwneyd. Wedi rhai sylwadau gan Arglwydd Oranmore ac larll Longford, Darllenwyd y mesur y drydedd -,vaith,la phasiwyd ef. TY Y CYFFREDIN. Dydd 'Gwener, Gorphenaf Sfed.Cymmorcid y Llefarydd y'gadair am ddau o'r gloah. Cyflog Pi if Arglwydd y Trysorlys. Mr. Lambert a roddodd rybudd y byddai iddo alw sylw at yr angenrheidrwydd o chwanegu cyliog Prif Arglwydd y Trysorlys, as y byddai iddo gyn. nyg iddo gael ei gyfodi. Y Mesur Addysg. Yna ymffurfiodd y TJ yn bwyllgor ar y mesur hwn. Cyttunwyd a'r adranau i fyny hyd y 61ain adran. Ar adran 65ain, yr hon sydd yn dal pcrtbynas â dyfodiad y plant i'r ysgol, Cynnygiodd Syr T, Bazley welliant, amean p, un ydoedd peri i'r swyddfa addysg orfodi y byrddau addysg i roddi rheolau mewn grym gyda golwg ar ddyfoaiad y plant i'r ysgolion. Gwrthwynebwyd y gwelliant gan Ir. Liddell, Mr. Pease, Arglwydd R. Montagu, a Mr. Leatham. Mewn araeth wresog, eefnogodd Mr. Mundella y cynnygiad, gan ddyweyd fod y cais am orfodaetii yn dyfod oddi wrth y bobl eu hunain. Mr. W. E. Forster a addefai fod gorfodacth iryw raddau yn angenrheidiol. Yr oeddynt yn awr yn ymdrechu pasio cyfraith, yr hon, am y tro cyntaf, a sicrhiiai, can belled ag y gallai cyfra:ith y wlad wneyd, fod darpariaeth ar gyfer addysg yn cael ei ddwyn yn gyffredinol i gyrhaedd yr hon wlad. Hya oni ddarperid yr ysgolion, ofer fyddai cael gorfod" aeth, ac elai 0 leiaf ddwy flynedd lieibic cyn y gellw darparu digon 0 ysgolion ar gyfer yr he 11 wlad. Y cwestiwn mawr ydoedd, pa un a oedd. yn angen- rheidiol, a chymmeryd y ffaith hon i ystynaeth, rhoddi darpariadau yn cynnwys gorfodE Leth 1 Iewn yn y mesur; ac os oedd, beth fyddai y darpari??u gortodol hyny. Yr oedd tri Ilwybr .yn agored 0 daen y TJ; un ai gwncyd yr orfodaeth 'ya agore(I o inol,?el y dymunai Syr T. Bazley a Mr. Mundc a, tatlu yr holl gyfrifoldeb ar y swyddfa addysg, re yr awrgymai Mr. Pease; ncu ei adael at farn » doethineb pob ardal i wneyd prawf or pcth, os byddent yn dewis, fel yr oedd y mcsur ;yn camatau iddynt wneyd. Yr oedd efe yn gryf o'r farn mai 1 llwybr olaf a ddylid ei fabwysiadu; ac adgotiai y TJ y byddent, yn mhen y ddwy fiynedd, pan fyddaI cyflawndcr 0 foddion addysg wedi eu scfj dlu, mcna gwell mantais i ystyried yr holl gwesti wn nag yr oeddvnt vn awr. Grth,vynebai Mr. Lowther y gwellia[ ,t; aG ar Vl rhai sylwadau chwanegol, Mr. G. Ha?y Yad?Md h?wly Wtad'wriMth • waredu picntyn o anwybodaeth yn gysti d ag oddi wrth droseddau; ond credai efe ei bod yi "'Y'" ymgyfreithio ar y pwngc. Os oedd ar y Ty eMM. gorfodaeth uniongyrchol neu anulliongyrchol, bydd- cd iddynt ei basio; end yr oedd islaw urdd as y sen- edd i adael y fath gwestiwn i gael ei be nderl) gan fyrddau lleol. Ar raniad y Tj, cafwyd 1 Droi y gwelliant. 92 Yn erbyn. Z;JO Mwyafrif 133 j I Cymdeithasau Cyfetugar. Cyfododd Mr. Evan Matthew Richards, yr MMO dros sir Aberteifi, i ofyn am ddirprwyaeth 1 7, ymchwiliad i ansawdd a sefyllfa bresennol cflll. I deithasau cyfeillgar; ond byebysodd