Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
4 articles on this Page
Hide Articles List
4 articles on this Page
v 1 pWYLLGOR SENEDDOL AR 'ADDYSG.
News
Cite
Share
v 1 pWYLLGOR SENEDDOL AR ADDYSG. HUGH OWEN, Ysw., LLUNDAIN. Ebrill 13 eg, 1866. 2Q;, A y¡]yh ehwi y,n mcddwl, pe byddaii'r c,yn- yna, gael ei fabwysindu, a chymmeryd dynion, l'i 1 iel V djlent fod, ond fel ag y maent, y byddai u0 veithio yn gydgoi-diol ?— it wyf yn meddwl y r i-wnelw. Credwyf y gwelai y clerigwyr y byddai yn f nteisiol inwii iddynt hwy. Ya bresennol, os bydd rji,nTyn ewyllysio sefydlu ysgoJ. y niae yn sicr o i ll,,twer o drafferth, ae o ddwyn arno ei bun ilicli annyoddefol o gyfrifoldeli arianol, mewn trefn '•iiiei'adu Ysgol Wladwriaethol. Y mae yn gwneyd jnny lieb gael yr hyn ag y gallesid yn rhesymol ddis- gvryl i ddyn ei gael, sef diolcligarwch ei blwyfolion, oddi eitlir I yehydig iawn o raddau edrychir ar yr vsjjol fel moddiou i broselytio plant y dosbarth iweithiol, ae nid fel sefydliad i'w liqddysgu ond pe Imasai y fath gynllun a r hwn a awgrymwyd genyf (i yn cael ei fabwysiadu, byddai y clerigwr yn cyd- veithredu a'i blwyfo ion, yn Eglwyswyr ae Yll Ym- neillduwyr, ae edrychid i fyny arno, yr wyf yn credu fcl person a'i unig amcan am ledaenu addysg, ae nid fel un yn awyddus i ddefnyddio ei ysgol fel moddiou i dynu ymaith blant Ymneillduwyr o'r capel. 2848. A ydych chwi yn meddwl y buasai nifer lied fawr o glerigwyr Cymru yn derbyn y cynllun a gry- bivyllasoch ?-Nid wyfyn barod i ddywedyd. 8.19. Clywsoeh opiniwn Sir. Phillips gyda golwg ar ei deimlad o berthynas i'r clerigwr yn meddiannu awdurdod bersonol i gyfarwyddo addysg grefyddoly phvyfolion ?-Do ond nid oes genyf no arnheu aelh fod y çJrlgwyr yn teimlo anbawsdra dirfawr i .?adw y sefy Ilia bono. Siaradais ag amryw o'r cler- igwyr yn bersonol, a pha bryd bynag y cyfeiriais at y manteision a ddeilliai i'r Eglwys oddi wrth gyd- weithrediad o'r tatu hyn, yr oedd y manteision yn y cyffredin yn cael eu cydnabod. 285o. A oes rhy wb;th i rwystro y clerigwyr yn bresennol i uilo yn y fath gynllun ?—Dim, o fatli yn y byd. •2831. A ydych chwi yn gwybod am amgylchiadau yn y rliai y gwcaethant hyny ? Nid wyf yn meddwl iui eu yliir wedi cael ei dy iu yn ddigon uniongyrch- ul at y mater i warantu y disgwyliad iddynt wneyd hyny. 2S52. L'u o'r materion cyntaf a deilyngai syhv o dan y cyfryw gynllun, fyddai appwyotiad ysgol- iei-itr; y tebygolrwydd ydyw, yn y rban fwyaf o amgyicliiadau o leiaf, mai Yaineilldiiwr fyddai yr ysgalfeistr It ddewisid. A ydych chwi yn meddwl y galk-ch gael cydweitbrediad calonog y clerigwr mewn cynllun ag y byddo yr ysgolfeistr yn Ym- ncillduwr ?-Yr wyf yu meddwl fod y pwyligorau yn gyilredinol yn cydnabod y pwysfawredd o gael ys- golfeistr da, pa un bynag ai Ymneilidi'twr ai Eglwys- wr a fyddo. Yr wyf fi yn dal cyssylltiad ag Ysgol Frytan:\idd fawr yn Llundam, yn yr hon y tnae ath- raw ysgol y bechgyn ac athrawes ysgol y merched yn aclodau o Eglwys Loegr, tray mae athrawesysgol y babanod yn ptrtbyn i'r Bedvddwyr. Er fy ruod mewn cyssylltiad a'r pwyllgor Iiwnw er's 23 o Ilynyddoedd, ni cblywais erioed, ar appwyotiad athraw neu athrawes, y cwestiwn o'i opiniynau cref- yddol ef neu hi yn cael ei ddadleu. 2853. Dud r. oes clerigwr yn gadeirydd, yn rliin- wed 1 ei swydd, o'ch pwyllgor chwi ?-Nae oes. 2854. Onid yw hyny yn creu yr holl wahaniaeth ? -Nitl oes un ammheuaeth ei fod yn gwneyd gwa- lianiaeth. 2855. Golygwch fod phvyf gwledig byeban yn Nghymru, gyda chlerigwr yn ben ar y pwyllgor, a phump neu chwech 0 Ymneillduwyr yn eistedd yn IWOS ato, onid oes tebygolrwydd y byddai iddo gael eloruwehreoli mewn materion cyssylltiedig a llyw- odraethiad yr ysgol ?-Nid wyf yn meddwl hyny, a golygu fod y clerigwr yn ddyn doeth. 2856. Clnvi a glyIVsoch dystiolaetb Mr. Phillips, onid do ?-Do. 2857. Chwi a glywsoch ei awgrymiad, pan fyddo nifer digonol o blant i gynnal dwy ysgol fechan, y dylid rlioddi cynnorthwy i'r Eglwyswyr a'r Ymneill- duivyr, heb wueuthur un ymgais i'w huno yn yr un ysgol; a ydych chwi yn cydweled a'r hyn a ddy- wedodd ar y mater yna ?-Nac yd wyf; buaswn yn gwneyd pob ymdrech i'w huno A'ti gilydd. 2858. Onid oedd achos Gellifor, at yr hwn y cyf. eiriasocb yn awr, yn un o'r achosion yn mha un y gwnaed ymdrecli i uno y ddwy blaid: ac oni ddarfu i bleidwyr yr ysgol, yn y modd mwyaf pendant, wrth- od cydnabod uurhyw safle swyddogol ar ran y cler- igwr ? Nid wyf fi yn gwybod mai dyna fel y bu pethau; ond yn yr enghraifft hono, fel ag y g\Vyr yr Aelod Gwir Anrhydeddus, cynnygiwyd cyfansodd- iad iddynt, yr hwn a ofynai fod nifer pennodol o'r ymddiriedolwyr yn aelodau o Eglwys Loegr. 2S59. Awgrymwyd hyny iddynt fel cynllun ag y gallent ei dderbyn, ond nid fel yr unig un y gall- ont ei dderbyn. Os ydwyf fi yn cotio yn iawn, eynnygiodd y clerigwr yn yr achos hwn gyfarfod â'r Ymtieillduwyr yn deg a rbyddfrydig; ni ddarfu Swyddfa y Cynglior gynnyg gosod unrhyw delerau arbenigol, ond awgrymu yr achos neillduol hwn fel lIn a allai ffurtio sylfaen cyttundeb rhwng y ddwy Maid, a gwrtbododd yr Ymneillduwyr yn beoderfyn ol i ddyfod i gyttundeb. Onid dyna y ffaith ?—Yr wyf yn credu niaiic. Gyda golwg ar ddyfed i gyt- undeb, myfi a welais yr ohebiaeth ar yr acbos, ae y mae y fath anghydweddiad yn y tystiolaethau gyda golwg ar yr achos, fel ag yr ydwyf fi yn ei gweted yn ddymunol mewn gwirionedd i ddwyn y pleidiau ger bron y pwvllgor hwn-i'r clerigwr, a Mr. Gee, prif bleidiwr yr Ysgol Frytanaidd, gael eu galw yn mlaen. Gellid cael gafael yn y fleitliiau mewn yehydig iawn o amser; ac yr WyfYD credu pe y caliai y Pwyllgorytfeithia o'n blaenau, na fyddai un anhawsder iddynt weled pad oedd y tir a gymmerai pleidwyr yr Ysgol Fryt- anaidd yn agored i lawer o wrthddadl. 2860. A ydych chwi yn ystyried y gyfundrefn 0 gael Ysgolion Eglwysig gydag Adran Cydwybod, yn gyfaddas i Gymru ? Nae ydwyf. 2861. Am ba reswm ?—Ymddengys fod Adran Cydwybod wedi cael ei ffurfio gogyfer a sefyllfa pethau nad ydyw yn bodoli ond yn dra anaml, os yn un roan yn Nghymru, sef i gyfarfod ag amgylchiad o leiafrif; tra yn Nghymru y m.ie Adran Cydwybod yn cael ei gyssylltu ag ysgolion yn y rliai y mae y tnwyafrif yn cyfansoddi y personau ag ydynt i wneuthur defnydd o Adran Cydwybod. 2862. Hyny ydyw, at y rliai y byddai iddo gael ei gymmhwyso, pe buasai mewn grym ?-Dywederfod 20 o blant aelod»u o Eglwys Loegr, a 100 o tvant YmneilIduwyr; i roddi caaiatad i'r 100 i fod yn rhydd oddi wrth reol nad ydyw yu dal cyssylltiad ond a, 20, a ymddengys yn anghyssondeb. 2863. Fa pcth, yn ol deb barn chwi, fyddaioy llwybr cyfiawn i'w gymmeryd pan fyddo sefyllfa fleithiau fel hyn:—fod cais yn cael ei wneyd am ys- gollle y byddo 80 o blant ag y disgwylid iddynt ddyfod i'r ysgol, 30 o ho'.ynt yn blant Eglwyswyr, a 50 yn blant Ymneillduwyr, a fuasech chwi yn rlioddi cynnorthwy tuag at un ysgol neu ddwy ?— Tybiwyf y byddai yn annhegweh a'r cyhoedd i wavio arian i adeiladu dwy ysgol, pan y gwnelai un y tro. Pit, barhau. [Yir ydym wedi gorfod gohirio y gweddill 0 dystiol- I aetb Mr. Owen, hyd y rhifyn nesif, It lierwydd meithderein fcadroddiadi weithrcdiadau yr Eis- teddfod, y Gymdeithasfa, &0. ] GOL.
I Î!!!th!Jnm 8!?¡¡:tj\g¡¡Î+l.…
News
Cite
Share
I Î!th!Jnm 8!?¡¡:tj\g¡¡Î+l. I TftEitAwsov, PATAGONIA, Mehefin 20jed, 1866. Cjtflwyno ty hun. ,I I Fe ddealla pob un a ddarlteno liyn, pa betti yw ty mhrif amran; ond ring i neb gamddeall y manylion, yr wyf yn barnu y bydd yn llesol i mi a pliawb wy- bod y cynlluniau a'r bwritidau yu a),vr. Yr wyf yn deall fod rhai yn ystyried Uytliyrau a gyhoeddwyd yn acblysurol amser yn ol, fel wedi en coginio erbyn yr amgylchiad." Dymunaf i bawb ddc.,Il y bydd betb bynag a ddaw oddi tan fy llaw i wedi eu coginio mor berffaith ag y gallaf fi. Nis gallaf addaw eyfansoddiad diwall, iaith goeth na disgrifiad- au bywiog. Pe buasai liawer un yn if lie, gallasai wneyd littwer o Ir sefyllfa anghyfredin, golygfeydd newyddion, a'r digwyddiadau rhamantus sydd dan ein sylw yn barhaus. Nid wyf fi ddim yn proffVsu meddu y dalent i fod yn ddim yn amgen na cbof- nodydd syml, etto hryderaf yr addeiir yn awr, ac mewn amser i ddyfod fy mod yn safon mewn cywir- deb. Os caf fywyd, iechyd, a clianiatad, yr wyf am redeg dros ein helyntion o ddydd ein glaniad yn mlaen am gyfnod, Pe'd ysgritenasid yr banes ar y pryd, buasai yn peri mwy o flinder nae o les. Y mae y Wladychfa wedi cael ei hysgytio gryn lawer; ond erbyn hyn, yr ydym wedi cael ein gwadnau iiaaom, fel nad oes acbos ofni. Gellir dyweyd am y cym- mylau duon eu bod yn mlilith y pethau fti. Pe ys- grifenwn am ein dyryswch a'n hetyDtion pan oedd- ynt yn digwydd, buusai yn peri blinder i berthynas- au a chyfeillion, a hyny ar amser pan tieddym ni wedi myned drwy y blinderau hyny, gan fod o ddeutu deufis yn myned i drosglwyddo newyddion oddi yma i Frydain. Yn awr, cofied pawb cyn gwy- bod y manylion, ein bod belbich yn ;gysurus—pawb yn Ilafurio ac yn byw ar ei dyddyn, a golwg obeith- iol am y dyfodol. I I'a le yr ydym. I Nid oes modd cael barn gywir am ein sefyllfa, heb yn gyntaf gael dirnadaeth lied agos am y fan mewn amryw o'ygon; ae 'yr wyf yn gwybod oddi wrth lythyrau a syniadau liawer o'r fintai hon, tra ar y daitb yma fod barn nifer mawr yn dra ehyfeiliorn- us. Y mae ganddynt ddrychfeddyliau fod yma dai maesydd, gwrychoedd, ffyrdd, &c., fel yn yr hen wlad. Nag oes ddim o'r cyfryw. Tybiant fod yr hin yn debyg y dydd ar nos, heb fawr o wahaniaeth. Nag ydynt ddim yn debyg. Y mae ereill yn barnu gan eill bod bron yn wrthdroedwyr i chwi fod y gwahaniaeth yn y petliau hyn, ae ereill yn eithafol. Ond nid yw felly chwaith. Yn awr, gadeweh i ni gylwi. Y mae y Wladychfa ar lan yr afon Lwyd (Chu- pat yw yr enw Indiaidd), rhwng y graddau 43 a 44 Iledred delieuol. Yr ydym felly wedi eroesi llinell yr haul, ae y mae liwnw ar y tu gogleddol i ni bob amser, tra y mae ar y tu deheuol i chwi yna. Yr ydym fiefytt yn nes i'r llinell na chwi o tua 9 gradd, felly y mae ein dyddiau yn fwy cyfartal na chwi- y dyddiau hirion yn fyrach ar dyddiau byrion yn hwy; ac o herwydd ein bod yn nes at y llinell, nid oes yma gymmaint o amser rhwng tywyll a goleu, ar doriad y wawr, a machludiad haul ag sydd genych chwi yna. Hefyd am ein bod y tu deheuol i'r Uioelly mae yn haf yna, yr un pryd y gauaf yma. Yforu yw ein dydd byraf ni, a'ch dydd hwyaf chwi. Y mae y He hwn hefyd 65 o raddau i'r gorllewin o Greenwich; ac y mae eicli amser chwi 4 awr ae 20 munyd o flaen yr eiddom ni. Nid codiad haul cofier, ond yr awr o'r dydd. lir enghraiift, dywedir pan y mae hi yn 12, yna y mae hi yn hanner awr wedi 7 yma, Ond yforu bydd yr haul yn codi yna wyth awr a banner cyn y gwna yma. Cyfyd yna tua banner awr wedi tri o'ch amser clIwi, a bydd yn 12 yna cyn y cyfyd yma. Drachefn a Uydd GAyl Domos, Rhag- fyr yru21ain, cyfyd yna ac yma tna'r un rnunydau, seftua 4 o'n hamser ni, a banner awr wedi wyth o'ch amser ehwi. Y mae gwabaniaeth hefyd yw weled mewn bodau wybrenol ereill. ? Y mae y lleuad fel yr haul yw gweled yn y cyfeiriad gogleddol; ac y mae yr ym- ddangosiad ynddi a gyffdlybir i ddyn ar baich drain yw weled yma ai ben i lawr. Ni welir yr Arth Fawr, neu y saith seres llongwr; ond gwelwD Lath- en Fair ar Twrser, ac ereill welir yna. Givelir liawer na welir yna; ae yna, tra hynod yw y G'owes Ddelieuol, yr hon sydd yn gyfeiriad da i deithwyr yn y nos, gan ei bod yn lied agos i'r pegwn deheuol. Cymmaint a hyn yna am y bodau fry. Dyifryn yr Afon Lwyd. I Hwn fel yr awgrymwyd yiv y fan lie y mae syl- faen y Wladychfa wedi ei gosod. Mae yn ymestyn o bob tu i'r afon, tua 6 milldir ar gyfartaledd, a tbua 8\1 ar i fyny, felly o ddeutu 480 milldir betryal, neu 300,000 o erwau. Kbodder 25,000 at bentrefi a ifyrdd bydd yn weddill ddigon i 2,500 o dyddynod 100 erw yr un. Nid oes yn y dyffryn hWIJ un bryn neu godiad tir fwy na phum Hath neu chwech na'r afon, oddi gerth un neu ddan, am ba rai y mae petrusder pa un ai, naturiol ai gwaith dynol ydynt. o gylcb y dyfEryn y mae gwastadeddau uwch wedi eu gorchuddio a drain, i raddau mwy o lawer na'r dyffryn. Mae liawer I ban o'r dyffryn yn rhy am- ddifad o ddrain; ond y mae y ddaear yn liawer bras- ach nag eiddo y gwastadeddau cylchynol. lilac y Morlyn Newydd (New Bay), tua 35 milldir oddi yma, a Phorth Madryn™ lie y glaniasom ni yn ei gwr de-orllewinol. Nid oes yao ddim dyffryn, y mae yn dwyn cymmeriad y gwastadeddau uche], ac yn cyrhaeiid hyd o fewn yehydig i'r traeth. ofewn tua thair milldir i'r Morlyn, ar y ffordd i'r dyflryn hwn, y tnae bryniau. tua 300 troedfedd o uchder, ac yn rhedeg ar draws y gwastadedd uchel hyd at y dytfryn, yna yn troi i ganol y wlad yn ol. Pymtheg milldir y tu deheuol, y mae rhes arall o fryniau, yn ymestyn o'r tnor, ae yu taraiv ar yr afon yn mhen uchaf y dyffryn. Wrth dilyn yr afon i fyny, y mae oyfres o fryniau cyffelyb, a chymmoedd rhyngddynt am amryw filldiroedd cyn y cyrhaeddir dyffryn arall. Daw bancs ymchwiiiadau am y pethau hyn yn rheolaidd yn eu tro. Awgrym neu ddau. Fe allai y bydd yr uchod yn ddefnyddiol i bawb sydd yn teimlo dyddordeb ynorn, neu yn bwriadu dyfod atom, ae i'r olaf y mae genyf awgrym arall. Y roae digon wedi ei barotoi i id mewn ffordd o fwyd o hyn i'r Nadolig. Elbyn byny bydd ein eyuauaf yn barod, a rhaid edryeh ar ffrwyth ein llafur ein hunain o hyny allan. Yr ydym newydd ban cym- maint o wenith ag a allem gyda'r celH oedil wrth law. Palu neu geibio Ofdd rban llawe, ond y mae digon yn y ddaear i'n digoni, a mwy os cynnyrcha yn weddol. Y mae yr egin yn addaw yn dda. An- turiaeth dda fydd i ry.wun ddyfod a melin allan. Nid oes dim ondun tu yma i Buenos Ayres (GOO milldir oddi yma), ae y mae pris mawr ar flawd yn mhob man oddi yma i Rio Janeiro. Ie, os cynnyrcha pob grawn yn gymmedrol gallwn wahodd mintai arall. Yr oeddym yn rhy drliweddar i iiau y llynedd, ond codwyd ychydig wenith mewn gardd, ac y mae yn ronyn ardderchog; hefyd peth haidd Cymreig, na welais ei gystal erioed, a cheirch gwych. Digwydd- odd fod un heidden Nottingham yn mysg ccirch un dyn, a chynnyrehodd dros dri chant o rawn. pwy bynag sydd am ddyfod yma, boed iddynt harotoi pob math o gclfl allant feddwl am danynt. Y mae yr Indiaid wedi bod gyda ni, ae yr ydym ar delerau o'r fath oreu gyda hwynt. Yr eiddocb, &e. H. BmWYN JoNIiti. A ganlyn sydd lytbyr a dderbyniw.vd gan Owen Roberts, Festiniog; o Idiwrtb ei frawd John Koberta, o'r Wladychfa Gymreig, yn Patagonia. TYN y DÐOL, Trerawson, Meh. loain, 18G6. Aswix FR.WD. Mae ein llong wedi myned, a dyfod, unwailh etto, a chau ei bod ar gyehwyn ymaith etto. Vt wyf yn cym- meryd y cyfiensdra i anfon ga r neu ddau attoch. Yr ydym yu byw yn y Tyddyn, et's tri mis; ac 711 gyrn yn mlaen gortm ag y gallwn. lae genym ddwy erw o wenith wedi ei hau. lIIe yma tua thrigain efw wedi ei ban rhwDgt pawb. Dolfn i ni droi tin d"g erw-Yt oedliym yn gorfod elybio i wneyd i fy y wedd aa aradr. Hwn yw yr amser goreu yma. Ecbdoe oedd ein dydd byi af L-i a'ch dydd hwyaf chwi. Y diwrnod eyn hyny yr "edd yma gencea denen o eirn, ni ddarfu i ni willed dica eira yraii o'r blaeD; oad y mae yma farag te^ o'r bron bob nos, a phlisgyn o rew a'r bob dwtV llonydd. Bnom ni yn lied anffodns rai wytbnosan yn ûl, trwy Fn ty (yned ar dan ae nis gwyr neb o honom pa sut llosgwyd lliaws o bethau, pa rai oeddynt o ddefoydd ne llduo! yma, tra y mae hi mor aahawdd cael dim. fn mblith pethau eraiil llosgwyd fy esgidiau, oddi gerth y rhai oedd am fy nbraed ar y pryd II chan nad ces yma yr nn crydd, nis gwn pa bryd y caf rai, os na bydd brawd i mi 0'1' enw Dwen, mor fl'1Y" a;! anfoti par; gallwn eu coel yn rhwydd tlWY Oavid Lloyd Jones, lieu Mi'. David Jones, Bala, 'i cefnan sydd yu gwisgo slhii gyntaf yma, mae gwadnau gweddol dewion yn parhau yn hwy na'r cefnan cry fai. Byddai mynawyd cam, a dyrnaid o edau at drwsio yn betban y diolobwn yn fwr am danynt. Hoffwn gael hoelion elocs. Mae ycbydig or Indiaid wedi bod yma-wedi bod yn eintai, ac yn atos wrth y dref am wytbnosan, ae nid oes yma neb yn en hofni mwy na haid o wyddeiod. Maent yn bobt nertllal o gyrpb ond mae ei clunian yn feinion a gweiniaid-11 lw melynddu budr-gwallt du gatw yn cael ei wisgo yn llaes. Gwisgant iat'tell fawr o grwyn guanacod-mie giin y dynion srifedog o groen o dan hYIIY, a'r mercbed bais o'r un peth- y p'aut beb ddim. Croen clun coes ol ceffyi yw en besgidiau. Maeut yn tynu y croen odeliar y gluD, beb C nor fel blingo llyey wen, fcynant y blsw, ac wedi ei drin nes y bydd yu ystwith tyrm>:t !¡Ot!) y g or, i fyny en coes nes y bydd y sawdl yu n-bamedd y gar; a duiiaiit ef i fyny gyda Ilinyn fel g rdas ain hosan torant le y troeddipyn yn rhy hir a gwiiiant y twll gyda gewyeau o goesau estrys. Coiia ni oil yn garedig at fy nhsd, a'm mam, itlm naiu, a Catherine fy cbwaer, yn ngbydi'r holl deulu Hefyd at Edward Griffiths, a'i deulu a phobl y barc-dy, Mae Thoma yn colioat ei iidn-mae efe yn tyfu yn glamp mawr, tew, ac yn siarad liawer I Anfonweh bob tro y eeweh lytbyr 0 leiaf. Yr ydym ni yn anfon bob cydeu a gawn. Ydwyf dy sercbog JOHN ROBLIRTS, O. y.-yehydig iawn o fassaeha sydd yma hyd yn hyn er ein bod ni wedi casglu gryn lawer o bethau -Illcgis pluf estrysod, &c &J. R.
YSBYTTY IFAN. I
News
Cite
Share
YSBYTTY IFAN. I Parch i'r hwn y inae parch yn ras. I Dydd Gwener, y 24ain u'r mis diweddaf, etibriwyd yehydig ar ddit,(I(ledd y lie neil duedig hwn, ar yr sch- ysur 0 ddyrchafUd yr A"rhydddlls Fil»ri«il Pounaiit i yr Arglnyddi. Nid ydym yo mcddwi ceis:o sm- dditfyn ymddygiad .r1al ag v roae yr oil <r trijjobou (odllierth yehydig eithriadau) yn proffesu egwyddoiioa Rltyddfrydi, yn gwneyd y Ltb arddangosiad o gymtner- adwyaetb ar ddyrthafiad gwr sydd a'i holl yrfa seneddol yn brawf cadarn fod ei I, uwes yn llocbes i'r casmeh llwyra', a'r elyniaeth atg.isaf tuag at y cylryw egwydd- orion. Ond ni a symmudwn yn mlae, gan adael y diehellgar achos o'i ddyrohafiajl yn hollol dd^sylw, i ymdreeliu rhoddi i'r darlleoydd falh o diii«griflad o'r doll y cydna- byddwyd yr amgylcbiad gan Eglwyswyr ae ymneilldu- wyr Y?bytty. WY¥nY; y dydd a nodwyd, gaJlesid cofod ugdoian o faoeri yn ymdoni yn yr awel allan a ftinestri ta', uweh. ben liwybrau esgynawl y mwg, ac ar beoau rhai o'r bwiiau deiliog a gyfodwyrt, arall ar ben pinacl yr eglwys, arall yn addumo brig yr hen ywen ddu, ae arall wedi ei giBOd ar Irigyn coelen uchel, tua hauner y ffordd i'r cymmylau. Ac yr oedd ar ainryw 0 iionyntyn argraph. edig yr arwydd-eiiiau eanlynol-" Long life, happiness, aud prosperity, to the noble family of Peornyn," "The hotisa ot Penrhyn for ever," &e. Y, ocid yr oiwg ar y peutref oddi ar un (j'r lleohweddau cyfigos yn darawiad- ol dros ben. Ymddangosai pob man yn llawn bywyd. 1 Ymg.,gl?,, d nifer nid byebau a bob 1 at ea gilydd, a cb)d,yllai p%wb i'r cyfeiriad y disgwylid ymddangoaiad Arglwydd '?"r'y" .c o'e diwedd, t,,ni??d y He g?,? y newydd ei '.? yn dyfod. Y. oedd h.yfi,d.u tonog y llumaaau, tiocladau s miarus y clyehau, ymgrymiasiau a ti oeddiadau ilongyfatchiadol y dorf, yngbyd 4 byddarol d»rf olyuol cyfre. hirfaith a fa?neiat', vn awgrymu der. byi'iad cioesanus i'w arglwyddiaetb. Ymddygodd >ntau yn y>t bonedd'g iawn-ysgydwai law, a siaratlfti "tet hen Gyoiro, ys dywedir, arrna ay>'y a 'liei t e< ddc^tl .,t? yn mlae#diw» y p-ntref, gan sv'lu ar- ,,yd,?'on a,ighyll,?,l »< y gw.baool a dl.ng o,.ial"u"'Oe,&-us,edl.ntyntr¡I"ttl, V 1 a lly ntd ef .a" orym ii itn, yo gynowy,edg o"dodau "ym 'elthu Htf(!lg.rym-'?on.ft?doyfnr??f),nf-fa'<ro bIant y, 3,dal, 11 tbèMntlaid eJ r),o¡!ddi."th, yo "<.1 eu bbsn?i gan t?h?no) )um'n;in, a chw?.e?id at d?yddor. deb yr olyta g ,n bt'?''?no)debsemdortbr?i'?tu?acit. n y ),.i ?, cbwa; euent amryw ddarn.u Yo ,w y nolaw". Ni ei ar,-Iwyd(l,a?!th ond ych,yd!p &?tisr Y. y il,, ?,dd, ?i a. yet?,dig ,r ?i ady,h??t- i.d. Ni chyrnmero id djw odJlouo\ yu l?? I,y(l .nol y pryd,. pryd yr .?dd t? y. cael ei roddi ?'r plant yn yr ysgoldy. PychweiodJ wedi byny am yehydig amier. 1 Yo debyg i hyn y treuliwyd y dydd o gydnabyddiaet,h yo Ysbytty. Ijydd o gvdnabjdd (dh ar ddyrctiafiad un o elynion riisgfarn 1yd Diwygiad Sttneddol—pleidiwr eg- wtddor orfo iui y D etn Eglwys-ua t, 'r gwj'r byey sytld am gadw dryssu y Prif Y.-goli,m yn ¡¡Iö ,d,¡ reig Ym- neillduwyr—i'a, mewo gw rJo0edè, gwr Iydd yn perthyn i'r bóid bono oall (drychant oinorii lJi, y (iotbaitb gweithio1, ond yehydig, ad diu, yn UWen i.»'r aniiail a d .'itetbi) Yn wir, tiis gallem jaj na gresynu (iios yr Ymneillduwyr hyny a; oeddynt (yo eu d n Weiurwydd, crcdwn) yo It t*n Iffldan gw) lit wrth gjia o hjruyddo yn m:,en wii h ediidau y dy id, a ihiwy hyny yn eyf- llawm ameanion diouellldrwg "Jeroboam mab Ncbat, yr hwn awnaeth i Israel bechu."—Gohebydd. FFYNNON GROEW. Cwrdd l* <Ce. Ar y 29iio o'rm's diweduaf, cynt aliwyd cwrdd (è yn y II, bwo, yn yr ysgoldv, yr hwn oend wedi i-i dr. fi.u yn bryd'ertb, n'i adduruo a gwyrad ddnii a bludau eibyn yr aChly,ur. 1' rniowyd y wlejii ddaifteithiol boo gan uifer a fernbed let,ain.e yr ar yn cael eu cyn>iOrtht>yo gan rai ,r g.rag" d Syd dawn a obaiedig. A'n lamer 1' H' weli ehwech, aathpwyd i gapel y Metiiodisiiaid C prv-J y d<Chrrllwj d trwy ddarllen a gweddi'j gan y far h. E. Lloyd, Treffytirion. Yna cytomernryd y gadair gall E. Lewis, to. Mottya Giuay, yr own a diiywedodd mat amcan y cylarfod yd- nedd nyrwyddo liwyudimt addyeg ddyddiol yu y lie, yn^hyd ii HongyftrcH y Pardi. O. ilvms ar ei dd/fodiau a'1 ym efydlud yn em plitli M gweiiidig eglwysi y Treiny Ilhn CaiViuai.id yU y ile hwn—Moatyn a Llau. eich y llÔ. Yna galwodd y llywyd l ar \1'. O. Joil1e;, T i-ffynnon, i auiroh y e,tadod, yr hyn a wi.asth mewn modd ditjf us, ade' ra wIt a tiira etieitnn 1. Gilwjd yn nesai r y l'ar.;h. E. L oy1, Trflfynmin, i antrob y eyf.irfo S/l«odd .Ur, L oyd ar werlii addyjg ddy .dol a i hr>f>d ol. Oywedai utid oedd cei eili y Cymry yn 01 i III) gecedl düD y uei yn yr i-laf, ond gi.fi" iai r ai yCoidd yu aiung i Jdywedyil jr un mond am y cyns f. Nid oedd efe yo uiedJul tod y Oymro yn ol we*a (iawn un dyu ar IV, neb y ddaear, a greSyD ei fod jo .1 intwn d,?g. Dr*g ge -y.. almiu rudii dyfyn- i,d hoUeth honi—yr Oodd yn arit,? wir dda a b,d ?io I iawn, Yu nepaf, gahvyd ar illr. L. Hugh"$, GRespyr, i a. trch )" cyt'aifjd. Gw, astb s/lwaiia i gwir deiiwug or y pwys giv»ydd 0 roddi addysg ,'r rnftr gall mai ainynt hwy yn beimt y disgyuu gotal am arolyg- laeih d;i) eg yr aelwjd. (1"I.yd yu necaf ar y Parch. O. Evanf, yr hwn a diiys ed u er fod yn teimlo yn gysurus ar amry w gytrifon, yo banaf 0 herwydd y parodrwydd a odacgoee t i gyd- w^.thredu tuag at ddyrchafu setylifi foesoi yr ardal. Yr y.loedd cydweithrsdiad yn nsrthol hyd yn oed pan byddo yr oSerynau yo wacl. Y mse y ty wotl, er u or tao, yn eu huudeb, yn idig.. givrol i ddjwedyj yo tu hiaith with y rnô, "Hyd yuua y deui, a viia yo niheiiach." t as eio cyisrf id, meOd;, y didd beddyw yo g«asan- aethu tri byd-byd y corpb, byd y "edd..i, a kyd jr ysbryd. Gwasanasthai y ie s'r holl dda ,citoon tyd y corph. YlDa drachtfo y mae yr amcar yn ddeublyg, sef hyrfcvtdo llwydfliant addysg adyd-iiol, yr hyn a beithyn i ly,1 y meddwl ac hefyd cifaogi addysg gre. fyddol, yr hyn a berthyu i fyd yr yspryd. Gobeitliiaf yr euyb y eyfarfed ei ameaoioa oil. Crcdafe n bod oil waii ein boddloni yn yr amoan cyntaf, aa yr »y. yn liydfru na byad ym neb heb dderbyn rbyw les oddi wrth y ddau a'af, Y mae y nadl ya gwascnasthu y lialls ni wea yr adnysg ddyddiol ao'r tro heb addysg grtfydd- ol. Wid oea dim a egyr teddwl dyn ood meddwl Uuw. Pan y m Ie y blodau hychcio yn y b ireu a'u hemryut yn giuadiy, n' wnai y Haw fwyaf ctltydd a thyner ond eu dryllio wrib eu hagor; ond gadavser i'r baul dywallt ei belydrau aroyot, ceir eu gw Jed yn fuan ya agor eu llygaid gan wenu yn siriol yn ti wynsb j leUy, b<f,d, go'alwch cbwitbnu alII ddwyn y blodau bjohaio h/u (an gyfo'tio at y plant) o dan belydia-i gwresog haul datgudd- iad D;;w yn ei air, a eiiwi gewch yr hylrydnch yo luao 0 weled lljg id eu med'iybau yn ymagor, yn sirioh, an yn ymddisgleiro yn ei belydau d-yf,?l. C"withau, y dyn- 'OD zeud,,ge befyd, me, t,r,,?.?h chwaeth at d<J.riJoD. Prynwoh lyfrau dn, a mynweh eu meislroh hwyut-wedi unwaith feiatroli y meddwl, y mae gobaith mei>tuli y llyfr. Fe gym mer ami. ddyn ieUangc dftftcrih fawr i orclifygu ei flalur i ddysgu ysmocio, tia y taflai ei lyfr lieih,o yn ddismynedd, beb fyou gorabtygu ei ltdlwl, a II wer llai gorchfygu y llyfr. Wedi i ddyn ieuau«c un- waith gaei yr omchafinetb ar ei feddwl, y mas yn myfyiio, yr hyn oedd drafferth iddo o'r blaer, yn h, fryd- weo iddo yo awr-y o ae yn teimlo yn ei tltcv. Fel y PysO.10 yn chwareu yo y dyfnder är e:g on ar ei gefn, gall yntau ymddifyru bellach wetll dreiduio i ddyfoder- odd givybodaeth meiva gwyddouiaeth a cbiefydit. Mi a obeithiaf, modd byuag, y cawn ni oll sefy l yo un yis. pryd 8e un euaid, gan gyd-ymdrech gyda ffydd yr efengyl. Will t 111 diolcbgaruch y cyfarfod i'r bonedd:gesau, a phawb fu yn darparu nt, ac yu gweinyddu yo y "Ie Id, ac >' leade rydd ain uyflawm ei waith mor hylaw, aeth pawb adrei yn weddaidd ae mewn trefn, yn ymddangts wedi a eu llvyr fodnlon'. Dylid hy-bysu fod y mynediad i mewn i'r te er cyfar. f d y nos Ir". docynau swllt yr UP, a chwa chetniog i blant o dan ddeoddcg oed. Yr holl elw at yr ysgol ddyddiol yn y He.
[No title]
News
Cite
Share
PONTGOCII.—Darlilh—Ar ddydd Gwener, y 2laiu o'r mis diweddaf, traddodwyd dariith addysliadol a difyrus yn Ysgoldy lie hwn, ar Yr Aiphta'r Be bl," gan y Parch. T. Gwynne, yr hwn syld newydd ddy- chwelyd, or ol bod yn teithio yn y wlad enwog bono. Yr oedd yr ysgoldy wedi caal ei orlenwi a ohynnuil- eidia barchns, y rhai a yrnddaiigossiit with eu bodd. Cymmerwyd y gadair gan y Parch. W. J. D.vieq, B. A" Salem, yr hwn a'i llauwodd yn anrhydeddus. Yr oedd yr elw i fyned at ddiddyleda cupel y Wesley- aht. MACHYNLLEIH.—M •> e yn (Ms genym weled fod am- ryw adeiladau newyddion ar waith ya y dref hon. Y mae bwthynoi cysurns i fod yn elusendai i'r tlodion a'r oedranas i gael eu badeilada mewn JJeoedd dy- monol, gyferbyn i Penrallt House, drwy baeiioni Iarll ar Arglwyddes Vane. Y mae cyullnniauyr adeiladau wedto -el ea trnu gan y Meiatri Paundley & Walker, Back Hall, K,-rry. Y msa y Metlwdi-trait Oftltfn- aidd betyd wedi dechreu adeilaou ooVel newydd eirug a helaath yu Maengwyn Street a p&au otpieuir ef, ùydd yn na o x adeiladtu arddfKhocitt o'r fath yn y Dy. wysogaetb, y mae Mr. Griffiths,y niArsiaiidwr coed, yu clirio darn o dir yn Doll-Street, yn agoa i'r ysgol, i adoiladu dau annedd-dy.