Baner ac Amserau Cymru

I RHUDDLAN. evhoeddus i FJodan yr Oes yn nehapel y yn y JJe hwn nos 11>0, yr 22ain mis diweddaf. Mynediad i mcwCl trwy docynau Gch, Yn ddiweddar, yr Anrhydeddus Owen Bromley, o'r Ameriezi, yma I areithio or ddirwest, a rhoddodd an. i ni i gydio 0 ddifrif yo y Balld of lIop., do dyma y mnddion mwpf i sabri y by". Cafwyd ereill pnvrnao, a phen. derfynodd ra!i cyfeillion pertaynol Methodistiaid Calfinaidd yn y eyehwyniad ar y ymdeithas roddi i'r boll eTeill i ymuno â ni i symmud ymaith y gelyn yd,1 yn difwYDo y DaEth 0 yfeiJJion Rhyl yma i y ae yr ydym un ae 011 yn teimlo yro iddynt am eu parodlwydd cynnorthwyo bob amseT 0 ddifd yu yr achos yrhydig o'reyfoillbn, Daeth lliaws mawr 0 blant ynghyd i ymuno ar gym, dcith", ae y mae yn i chwech ugaio o'r plant Ibwnodi yr Nid oeddym yli deTbyo wyneb neb, cae I y plant oedd eio bamcan i ba hlaid bynag y bywjo a difvrus. Yr oedd yr adroddiadau yn ac yn e fl,.itbi.], hyn nedd yn adaliad )iawc i ni fm ein trafferth. Yr oe(H y cyfeitiion SF plant yn eael ple&er. Wrth welci rhaolygon y bod yn ychwanegll mewo rhif a dylaD- y yn sefyIl mewn aften am ariau'R'ti)yffst!atW!Mnaethyp]a[.t,pendetfyaw.i'd cael Yr oedd genym ddau ameun mewn golwg, sef dangos y gymdeithas yn oi gwaith, er mwyn eael chwaneg 0 blant i ywatioabi, a ohael cefnog. aetb hieDi a phawb i gario am can y gymdeithas dda;onus bon alia", ae befyd i I cynorthwy arisnol tnag at yr amean uchod, Penderf¡ nwyd cynnal y oy farfod yma ar d lull newyd(1 i ti, sef wasanaeth y piant heb ael cynnorlbwy yo 01 ein h3ffer mewn ryfaTfolydd cvffelyb Dewlswyd 1\lr. Job. Daviesyu Wedi cael anercbiad gn y yr ffjddJon a sef Mr. William y" mlaeo i roddi adroddlad 0 weith. rediadau y ymde't1's, Yn nesaf, anerehiad gan Mr, Robert ar yr ymrwymiad yn by-nod dd, Yr a ddejJJia 0 hyny gan Mr; Samnel Jones. Yn nosar, barddoDiaelh gan Mr. Wm. Roberts, y Baebgen dall, or Ty y a Tb" y dirwestivr, Yr oedd hyn ynddo ei hun i baVlb dlrag- t'arn,Š a ddaeth i'r eyfarfod, yn Hawn werth y chwe eholDiog a dalwyd am fyned i mewn, Yr oedd bacbgen dall na erioed Iythyren ar I1fr ar esgyn- lawr yo adrodd peoniIlioQ 0 waith ei hun. gan roddi desgrifiad byw i lJi 0 èrueni un, a y Ilail, yn olygfa effeithio!. Hefyd y mae y baehgen bwn wdi adrodd allan eleni boll Efengyl Maltbew a Marc, a rhan 0 Lur, Ac heblaw hyor, y mae yn awr Wlthi yo dysgn Gram, madeg Cymrtieg. Yr oedd gwelsd hwn ar yn ddion i cywilydd i wyneb llawer am eu y rnae Ilafur y bachgen hwn yo werth siand am dano ö'i efelychu, a fel trer fod yn faleh 0 hono, a byddai YI} treat i holl drefydd Cymru ei glywed yn cae! ei boli yn egwyddorion crefydd, diau y Bynent glywed ei Yn nesaf, lôa ar BWlhyn y gan o Rhyl, YI1 ddl1 fawn, Yn Mae fy caw i lawr, gan Mary Jones. Mab y Meddwyn, ran Thos. Jones. DYDes feddw. an Gochelwch feddwdod, gan Ann E, a Catherine Jnnet. Dadl Maurice JaDe., 20 Edwatd Daves, aryGwirodarFt'rwd.T6nganH. A. Ellis, Caou "y'n mhcb man, yr 011 yo dda iawn, Tôn gan y C& Mae fy enw i laM. Adroddiadau etto :—Y p!entyn Hardd, Rlln Sueanah Jane. I'f Gad Arwyr dirwest, gan W m, J oneB, Y lie diogel plant, m Mary J'onM. yr hen wr da)), glta Wai. Jones. Oi wyt am yn ddyn, John Joacf. Merch y medd. wyo, gan Hannah Jones. Y Bont gqn Ann Parry, Dadl gan Peler a 11, Joncs, aT Llangc Dirwest 8 A B C, Quett, gan I. L, Humphreys Jonea, y 0 Rhy), yD gampas. Digest & ThobMO, gall Thoa. Jones. De9'rowchynKhyd,ganEtiz<bethJoM! Cyf.  y lIafurwr i'r DarllawYdd" gao Joseph Jones. Toa Robia Goeh, ?an Io9. Latimer Humphreys John Turner, gM William Bobe:ts. Do? dim i'w gael heb draff-rth, gan Atjn Morris. BR hrw y Meddwyn, ?itn Susanah Roberts. Bedd y Meddwyn, gan Dinah Jones. Dt''t XM Wm. aoUand. ao Esther WiUiams, Y Baohgen ar Bate). T3a g!n y C8r. Cafwyd ey?rfod da iawn, a chynnulleidfa iluosig,'orid diau Dad oedd wrtb fodd ?awb.o;aoho6ymee cyf?f.id o'r fath yn bethnewydd iawn yn y Ile h?n.-J. J, CON,;AH 's QuAy.-Llofi-uddiaeth ac ymgais at Ilunanladdia(l.-Ar ddydd Sadwrn, Mawrtb 2hin, darfu i ddynes o't enw Mary Bennett, gwraig i Mr. WiUiam Becnett, o'r lie InvD, ddistrywio ei phlentyn JeUODgCllf, bab3n naw niwrnodoed, dnvy dori ei wddf, ao ar o) hyny ceisiodd dori ei gwddf ei haa. Oddi wrth y tystiolacthao a roddwyd ar y trengh!iad a e!Hn&I:wyd ddydd L'fn, yrnddengya fed y wraig an- Kodnt mewn gweudid meddytiol a chorphoroi eye ao M 01 iddi gael ei gwely. Dygwyd y theithfam gan- tynol i mewn, yn sylfaenedig yn beMi ar dystiolaeth- an Dr. Jones a Dr. Moa.tt, sef fod y plentyn wadt cael ei )add gan ei fam tta mown oynw); o waUgof-

GWïRYF LON LLANSANNAN. Arforeut9f;ynn;h9no)ht', O'r mynyM daw yr awel braf, At Cogor m;ooeu ä At Wyryf Jon Llanswran; Ac bydd hi '0 dwr., Ac hefyd yno ddion siwr Y cura elision bacb an wr, o blHil y bpebyn gwiwlao Ao I) ¡ mor brydrelth y bydd hi, fel y boeh ftl rbosyn oGch mewn bri, Gwyryf Jon Llansanusn, wehof draw dan Yn h,1 gwylition gwych, Pan baul, hin yn aych, GWYlyf Jon LlansanMn Ucha, Nnt, glJwdd Rhydloyw ei chwant, In CABgJIl mefus plant, Gan ganu eerddi diddan A, yn oi gwallt ar ben y bryn, Mae rhosyo eoeh 8 gwyn, A phwv na holTa ferch fd hyo, ef G loj2 LIsnsannan ? Pan gwyd oi ben lion, Y r .d,r bygci3r,t hon, AcbannfyddoGedyFron, Hyd Fryniau moe) Tan Tfyfan Bydd Ftrlth y Llan dan ADntyPioBynfciHionbiydd, A'fhenI''rynCnaptrewntifrMfydd, Y D gwenn ar Llnaabnnn; evaid byw y fro j gyd A fydd y feimr Jân ei phryd, A hi dlysaf yo y byd, Sf Gwyryf Ion Gwir nad oes otifeddiaeth fawr Yn eiddi) i hon, yo deg ei gwafir, Ao old mown sidan mae hi awr, phen èan purian; lHorwynig dlawd 0 bethau byd, Y w wyryf wen, a gis. oi phryd, 011,1 plwtjn natUt yw i gyd, chyfoeth yn ei hanian lIlae'n werth i foneddigion eun 8y'n hotli ddur., bob un I weled ynddo hun, Yn Ngwyryf Jon IORWIIRTH GLAN ALED.

Y FfORUD I WEITIIIO A TURIN CEFFYLAU FFERM. KID oes un anÏfail y gwyddom ni am dano a chanddo ystUIHOg fechan mewn faint ag sydd gan y ceUyl; 0 blegid y mae ystulUog dyn o faintioli cylfredin yn ddigon i gynllltl tri chwart 0 ddwfr, tra ns wna eiddo ceify1 0 faintioli canolig, pwysau yr hwn 0'1 gyfartalu àg eiddu y dyn sydd megys deg i un, 0'1' braidd gyunwys tri nen bcdair gwailh sg eiddu y dyn, cr fod gan ystUtUog yr anifail y briodoledd 0 gymmhwyso ei hnn 0 fcwn terfynan pennodol at lielaetlir?y?kdyyr ymborth a Oddi wrth liyn, y mae yn all11wg fod y ceffy1 yn gofyn cael borthi à SWill bychan yn amI. Y mae y naturiol sydd ar yr yn galw am gyflawnder 0 ymborth i gadw i fyuy a cliyniial- ei gyfliiisoddiad. Y mae galluocdd y yn fwy nerthol a chyflym rban fwyaf hanifeiliaid dofloil, pc amgcn, Ilis gallassi bywyd gad ei gyullal. ystumog yn eglnro yr angcnrheidrwydd a!J1 ddef- nyddio ymborth sydd yn cy'mwys elfenau angen. rheidioltneithriniaet)tmewneanUeiedagneIliro 08 aiiigeii, y mae y gldluoedd treuliadol yn cael en gorweitliio, yr anibil yn myned yn afiaeli, ac yn dyfod yn analluog i gyflawni y llafur gofynedig oddi wrtto, Dylai cetrylan sydd ar waith bob alllser gael en porthi yn wastadol. rim roddir yr ymborth iddynt wcdi ei barotoi yn briodol, njd yw 3,11 gofyn cymnmillt 0 amser ag y mae Yll ei feddwl i ddi- walIu eu pan y lIlac yr ymborth heb ei barotoi ac 0 ansawdd wael-dyiia y mae yn afynol i'r gyrwr aros am ddwy awr neudair. Gwel- 20m hen y rhai a ymfjlchiant yn eu giveddoedd, Yll trculio hanner y nos gyda hwynt, yn dcchreu eu porthi gynnar a dau o'r gloch y boreu yn y gauaf, ac yn parh?Lu hyd doriad y d?,dd Dcchreuent bob amser drwy roddi y bwyd gnvaelai yn gyntaf, ac mewn symian b cliain 0 tua dau ddyrniad ar y pryd, gall weUhan y bwyd yn 01 fel y byddaiyraHifaiIyncaeteiddigoni. Dylaiyrym- borth gael ei barotoi yn dyll1i pob math t) ýd gael ei gwellt gwair gael ei dori yn dylai yr yd malarie,l ig U8 gael ei gylIlmysgu gilydd yn gyda digon 0 ddwfr i wneyd iddynt lynu; mae hyn nid yn unjg yn rhwystro gwas- traff, eithr hefyd yn ei iviie3rd yn fwy ac yn cynnorthwyo y galluoedd treuliadol. Gall ceff- y)au, os porttur Iiwy yu ddigonol ac yn rbcolaidd, wneyd gorehwy)ion cyitredin y Kerm a.m naw neu ddeg o oriau yn ddyddiot, heb arddangos unfhyw ar- wyddionotuddedi.ettomddylentgMleugada.eI am chwaneg na chwe awr heb fwyd, os fel y dig- wydda. we thiau, y bydd rhM o'u gwaith mewti peH- der oddi wrth y buirtli. Pan y mae yn digwydd bod fel hyn, mae lla wer 0 aluser yn cael ei ar ddyddiau byrion y gauaf, pin gymmerir y ceffylau gartref i gael ynibortli. A.r lianiier dydd, os 'dyiii- niunir arbld aniser, a bocl yn ofalus o iechyd yr .tn- dylid arier trwyn-gydau, a phorthi y ceff- ylau yn y macs; bydd pedwar pwys 0 yd, wadi ei gymlUysgu êg ychydig us yn lIawn ddigon, ac ni ofynir nd alIlser byr ei fwyta. Byddent ar ol hyny wedi eu hadfywio, a.c yn barod i nil ddech- reu ar eu g aith; a phan fydd Dai'ur y dydd dros- odd dychwelMt i'r ystabt n)ewn Hilwer gweU ysbryd na phe buasent wedi gwetltio &m wyth o oriau heb ymborth na dwfr, o blegid ar a.ch)ytur feHy dy- c'iwe)MtynUuddedig!tmMwaidd,ynfynychyn gwrtliod cii Ilymbortli, neu yn ei dr,,tflyngou gyda chyflymdra et- niwed i'w hiechyd, ac yn rhwystro i'r galluoedd treuU&dot aymma.ethu y rhM -feithrimad- ol o'r ymbort)). Mewn rhai parthau o'r Gogtedd, mae bwyd wedi ei goginio. yn gynnwysedtg yn beuaf o bytatws, maip, neu sweeds, wed) eu meddatu, yn fynycb iawn yn cael eu cymn'ysgu a gwemth neu us ceirch. Er fod ceffylau a borthir fel hyn yn amIynedrychynU)fnion!tthewion,maeyrhe.- aethrwydd o ddwfi- a gymmerir i mewn i r cyfan- soddiad yn ntweidioi i iechyd, o bleg.d ei fod yn gosod mwy o lafur ar rai o gynuedd&u y co b ?a? ceSyiau trol yn mmlyn dioddef gan yeoKe, Mu'r gao&, pan osodir hwynt i twyta SweUt wedt misocdd y gwinivy-I y !11acllt YII bur ducùdol gael Y1' arwyùdion ydynt crafu y ddacar yn anesmwyth fig un traed blacti, ae weithiau y bol gydag un o'u tmed o). Bydd yr nnifai), oa yn rhydd, yn ducddot i orwtdd i]a.wr ac ymrolian ar ei gcfn. Corph rhwym, ac Y1' ymbo1'th yn Y1' ystumog ydynt y prif aoh08ion o'r aiiliivyldeb. Os!e''geuhMiref,byddicnuyniadyrymysg!tr- oeddgymn]eryd,,ile,yrhwnyaamlsyd(iyn terfynu yn Chwart 0 furym ffrcs pv y feddyginiaeth ddyogeta.f a goreu a brofasom nit Os na wna y chwart cyntaf effeithio 0 fcwn ctnvech !)eu wyth' o ori<m, yr ydyn) ni yn gyffredin yn rhoddi yr uu peth dr.tchefn, M ar yr 11n pryd )n gweinyddu rhefr. olchiadan (glysters) cyfMsoddedig o litticii a dwfr, gydig ychyd'g o lard, Y Scrdd orca i'w att:tt ydytv ftrfor cymmysgti rhyt! yu yr neu ychvdig 0 elelsen had dywedcrpwys yii y dydd. Dydd hyn yr. attatfa sicr r]mg y colic, Yr ydym wedi proll y diodydd rhag y colic It barotoir gan Day, Son, & Holvett, yn ell nc yr ydym yn eyng. horl pa wb sydù yn anifeillaid i bcidio bod hob bcth ohollynt ar law bob amser, LLAKBwsT.—Ychydig ddyddian yn ol cynMUwy<t treogholiad 0 fiaen Dr, Pierce ar gorph Owen Jones, hen wr, yr hwn oedd yn Nhtettv Lian- rwet, Tua chwech wythnos yn oj, cafodd gantatàd i ymweled it'i chwaer yn Nghonwy, ac ni wttwyd ef tr ot hyny hyd nes y cafwyd ei gofph marw ar tan afoN Couwy, getUaw Tal-y-eafn, ft di))ad yTIottyam <ano. DychwelwyAyrheithfMD, "Cafwyd wedi :boddi;" eithr coryddwyd meistr y TIotty yn fawr am na fu- asai yn gWDeyd ymebwiliadalI digonol 0 bertbynas I absennoldeb yr hen "'r, ae hefyd am esgoaluso od yn bfe<ennot i foddi 'tyetio?tth M y treBghoiiad. CyrhMddodd yno pan cedd peb peth wedi tM<ya.

Brod, pried Mr. Wiliiam Jones, magnaebydd, POllt rena;, sr ferch. 28,10, priod Mr. Robert 0. Tj'3 y fawnog, or 2S,1n, Mr. William MOlgn8. Di. no'wic, ar fereh. 29,10, pdod Mr. HeDry 0, Thomas, Congl y niy idydd, Dit1orwic, ar 29.io, priod Mr, W. W, ffiidd, Tan y sr fercb, PRIODABAU. Mawrth nghlPcl y Mr, Ihvies, Albion House, dg J. Jone9, s'1,ilmaker, 260;0. yn gan y Parcb. J, 1'. yn mhresennoldeb Mr, P. M. Evans, cof. restrydd, Mr, J osepb Jonu, Llxww, â MiSl Sarab JODe., )100\ y c, i,. 27a;n, DglJapel y Trefnytldion 00nw1. Ifàn y Parcb. 0. JoneF, Llandnd08, Mr. Owen Parry, y maes, A Miss Muy Davies, draper, 2[)aio, yn y Calfinaldd Mr. Dowell, â Grifliths, o'r dref hOD. 29aio, yn Trinity, capol y Abertswe, an y Parcb. D. II owelJ, yn cae I ei gynnorthwyo y Parcb, Dr, Reep, Thomas, uoi fah Alderman Phillips, II Mllrgaret Mary, merch hynaf John HugheF, Ysw., lantitir, gynt 0 halJ, air Dre. 29.¡D, yn nbapel J'r y,lanelwy, gan 1 Parob. J, Wi\liaŒ8. Nly. Joaes, A ;Wain. yn ngbapel CalBD&idd, swydd FBint, y Parch, Edward Adam., y Ie, Mr. Michael JODes, â Mrs. Mary Reed, Llyn y pDdy, Gwernaffie!d. 31ain, yn yr New Tredegar, 'yuwy, IItD y Parcb. D, J one', ;l;wr.inldolJ y lie, Mr. Enn gôr, â Miss Anne Lewis. Ebrill2i1. vn nghapel y Calflneidd, Din. bych, Mr, H'J2h ger y hon. a Miss Martha Williams, Hendre Bodfaii. MARWOLAETHAU. Mawlth 'Jhin, Groce, unig blentyn James a Janll RobertR, 139 Yale, Everton, yn 6 mi. oed. 27.in. yn Coedpoeth, ger John miner, yn 75 mlwydd oed, Wedi gyrfa hir yn yr an. ialweli, fYlled adref a fwyn- hau yn awr, nid mewn dryeb tla end wyneb yn wynab, y person y lawer am dano yn lei dahh. Hfddwch j'w lwcb. 27.in, yn 39 mlw1dd oOd, ar 01 byr gystudd, MtI. Jontl, priod Mr, William JoneF, masnaebidd, Pont Menai. adael priod ae wytb 0 blant i alaru ar ei hol. yr ei magu yn eglwy. Dd. Methodistiaid Calliaaidd yn Llan{air. a bu yo didramgwvdd byd angen, Treul. iodd ei boes yn ddiwyd 3 a phriodol yw dy. wed vd, ac ui fwvtaodd hi fara 27 aio, MTB, Calherine Rnwlands, gweddw y diwddar BDgh Rowlands, Yaw.. Balog, Llaneilian, Môo, yn 86 mlwydd oed, Yr oedd yr ymaawediK un a fawr bercbid gan bawb liadwaenai, 0 ei a chrefyddoldEr ei byebryd. Codai am bedwar o'r glocb bob boren ei hoea, ac yr oedd yo nodedig am ei diwydrwydtl. Parbaoddeihieoh- yd chyoneddfan heb eu bammbaru bron byd di. wedd. Cawsai y fraint pan YII ieuangc 0 glywed rhai 0 bregethwyr enwocsf yr oes o'r blaen, a ei hadgofion am danyint. Y r oedd yn saiD Parcb, D, Rowlands, B, Ltnebrynmair. 3hin, yn Min Margaret Owen, CrowD. YD 52 mlwydd oed, 29ain, Mr, Jobn Mr. R. Roberts, Bryn- tition, Hlaenau 3lain, Mr. Johu Williams, Tanygrisiau, Blaenan Ftestiniog. Yr oedd yn oymmeradwy CaJfiDaidd yn ac 1n un y mM pob hyd.r Cod merwolaeth yn el IV iddo, and gystudd, and sicrhaodd Cwynhad iddo o'r eti. anllygredig sydd yo yn 01 i "obi Ddnw, Efe a aeth i mewn i lawenydd ei 29ain, yn 57 mlwydd oed, Mr. David Jonas, 8arnsd Gwyn, Clawdd Newydd, g?r Rhuthyn, Ni chafedd and tri diwrnod 0 afiechvd o'r Inflamation on Ihe lunu., 80 yoa di&ogodd ei ysbryd i'r wlad lie UB. neb or preawylwyr ydwyf." Er nad oedd yn meddu ar lawer 0 bethau'r bywyd hwn, elto gallwD ddyweyd Yft ddibetfus ei fad yn meddiannu pob peth, Yr oedd yn ddyn trwy.dl-o gymmeriad difrycl1eulyd a dihoced. Ba yn ngwasanaeth y diweddar Owen Williams, Clawdd N ewydd, dcaiii, am yr ysbaid Imith 0 ddong mlyn" add ar hugain. Fel Cristion yr oedd yn tTa rhaori Ir bobpeth orall oedd YII yoddo, er yn wyneb lIawer 0 Yr oedd waoi ennill iddo d hunan radd dda gan bawb, a cban y ej bunan, Yr oedd ar byd ei oe. yn ;awn i aoboa y ao amryw tlynyddoedd wedi ei In ar  y Metbodistiaid yn Clawdd Newydd, yr bon .ydd ? i.nwodd yn tleilwng, a cbyda gradd heheth iawn 0 gymmeradwyaetb e1 frodyr olJ. Cafwyd dangos. iad amlwg iawn 0 hyn Yn y dyrfa 1i050g a galaTUB a ym.  i'w bebrwugi dt ei hirg,rtrefddydd Mawrth iwed?laf. Boed.heddwehi'wlwcb,abeedithiereglwyal Cymru A Iliaws o'i gyffelyb.