Y Rhedegydd

DEISE-BAU ETHQLIADOL. I Mae sierwydd wedi ei rcddi eisoes y deisebir yn erbyn etholiad ddaw o'r gwyr a ddychwelwyd yn yr etholiad ddiweddar. Un o honynt yw Mr Ingleby, yr hwn a orchfygodd Mr Gibson Bowles yn Kings Lynn. Deis- ebir yn ei erbyn gan dri o'r etholwyr, ac nid ydym yn deall fod gan Mr Bowles ddim i'w wneyd aIr mater. Y Hall ydyw Mr Hazleton, Cynrycbiolydd Gogledd Louth. Mr Tim Healy-oedd yy ymgeisydd aflwyddianus, ond nid ydym yn dea-U ei fod yn hawlio'r sedd. Yn yr achos cyntaf cyhuddir Mr Ingleby o'r math hwnw o lwgrwobrwyaeth a elwir treating; ac yn yr olaf haerio fod etholwyr wedi cael eu dirgymell a'u bygwth. Nid yw wedi ei wneyd yn hysbys eto yn mha sawl achos y gwneir cais am ad-gyfrif. 'AAA

Damwain Asugfeuoi yn Chwareli Oakeley. Boreu d'ydd Mawrth, wrth ddiiyn ei orchwyi vn Chwareli Oakeley, cyfarfyddodd Mr Griffith Williams, Afon Row, Tany- grisiau, a damwain brofodd yn argeuol iddo. Ymd'dcngvs ei fod ef a'i gydweithiwr Mr William Evans, Caeclyd, newydd ddechreu gweithio boreu ddydd Mawith, ac yn codi careg tua thunell o bwysau i'w dedi ar wagen i fyned allan, yr hon, trwy ryw fodd nad yw'n hvsbys, a ddaeth yn rhydd ac a drodd ar G. Williams nes ei blygu o tani. Wedi ei gael yn rhydd, a chafodd ei feddyg Dr R. D. Evans ei fod wedi tori asgwrn ei gefn a'r llinyn arian,"—y rnadruddyn, ac nad oedd un gobaith am ei fywyd. Cludwyd ef i'r Ysbytty lie bu farw boreu dranoeth. Gedy weddw mewn galar ar ei ol, a'r hon y cydymdeiwlwn yn d phrofedigaeth lem. Yr cedd y cyfaill tua deugain oed, ac yn un a fawr hoffij gan ba wb a'i adwaenai.

I TRAWSFYNYDD. ANRÍIEGu-Prydnawn dydd Iau diweddaf cafodd plant yr Ysgol Genedlaethol eu anrhegu ag eurafalau gan Miss Pugh. Bryngwyn, a Mrs Davies, y Rectory. Deallwn fod trefniant pell- ach eto i w anrhegu a ths a baia brith. Prydnawn ddydd Gwener diweddaf, cafodd plant Ysgol y Cyngor dreat rhagorol ar y Christmas Tree. Yr oedd yr ystafell wedi ei haddurco yn ardderchog, a'r goeden a golwg dda ami, a rhaawyd ei chynwystad cydrhwcg y plant gan y staff, o dan ofal Mr. J. R. Jones, y Prifathraw, Prydnawn Sadw: n, drachefn, yr oedd Mrs Richards, piiod y Parch. J. D. Richards,rrin- wnion, wedi darparu coeden ragorol i ddos barth ieuengaf Ysgol Sul yr Annibynwyr, a chafwyd llawer o hwyl a difyrwcb. Haeadant oil lawer o ddiolch am gofio'r plant mor gared- ig eleni eto. ADLONIADOL.-Nos We 'ner, cafodd Eglwys St. Madryn, gyfarfod adloniadol yn vr Ysgol Genedlaethol, o dan lywyddiaeth y Parch. D. Davies, Rheitbior, ac arweiniad Mr. John Hughes, Penrallt. Agorwyd y cyfarfod trwy gael can gan Barti Mrs. Jane Jones. Tanllan. Cystadleuaeth canu carol, goreu *Mr. Owen Williams, Bryntirion. Adrodd Yfory," goreu Nellie Jones,, Llys Arenig. Ateb chwech o i blant, 1 Sarah Williams, Ardudwy Terrace. Araeth ddesgtifiadol o'r dull i wneyd Plum Pudding, 1 Mrs. Morris, Bronygan, 2 Mrs Jones, Tanllan, 3 Miss Kate Jones,Llys Arenig. Canu Carol i bjaatT~l Nellie Jones, 2 Winnie Jones, 3 Maggie Evsms>\Atteb chwe gofyniad i bob oed, 1 W. J Edwafds, 2 Mrs. Morris Can gan Mr, E W. Davies, Telyn&u'r Saint," Canu emyn, i blant, 1 Picton D vies. The Rec- tory. Cyfansoddi tri pheniM ie?'r rlum Pwdin, 1 Mr. Owen Williams, Brvnthion. Terfynwyd trwy ganu carol gan Mr W. J. Wa'tdS CYFARFOD PjR;EGIr?n. Methodistiaid eu gwyl bregethu C?y haliodd y hyd nos Lun. Y gweinidogJ' wfsinaethent eledi oeddynt y Patchn. W. ()wan, Bethes da, John Williams, Brynsieocyn, ac Owen Owens, Rhyl. Yr oedd /y gweision yn tu hwyliau go»eu ar hyd yr wyl, a'r genadwti yn finiog^ceffeithiol, a Chafwyd cynulleidfa dda ar bv'd yr wyl. a gwrandawiad astud. /"Yn nghapel Salem (B), cafwyd gwasanaeth un o blant yr ardal, sydd wedi dvfod adref dros y gwyJiau, sef Mr. John Pugh, New Shop Fel y gwyr llawer, efrydydd yw ef yn Nghclag y Bedyddwyr, Aberhonddu. Da genym d. eill iddo roddiboddlonrwydd llawn i'r gynulleiafa. Yn Eglwys y PIwvf cafwyd gwasanaeth a'r Cymun am 8-30. Yn y boreu a'r hwyr pre-' gethwyd gan y Rheitnior, Parch. D. Davies. Yr oedd yr 8Eglwys wedi ei haddurno gan y chwiorydd sef Mrs. Davies, Rectory, Miss Davies, Glandwyryd, Miss Jones, Eden View, a Miss Evars, Tyn-y-ffordd. CYMDEITHAS EBENEZER (A).—Nos Iau, Rbag. 22, trsuliodd yr uchod noson i Ganu Carolau a chystadiu. Llywyddwyd gan Mr Richard Jones, Dolgam, a rhoddwyd gwran- iad astud i'rbrawddegau gwerthfawr a lefarodd Arweiniwyd y cvfarfod gan y Parch J. D Richards, yn absenoldeb yr arweinydd penod- ejig. Gwasanaethwyd fel beirniaid gan Mri 1). Morris, Bronygan, ac R. Evans, Ty'nllyn. Y blaenaf ar y ge?ddoxiaeth a'r olaf ar yr araethio Agorwyd y cyfarfod trwy ddatganiad gan Miss S. A. Roberts Chapel Street a'i chyfeillion. Datganiad rhagorol o hen Garol gan Mr Owen Richards, Fronwnion. Cystad- leuaeth datganu unrhyw garol, goreu Mr Evan Roberts, Prysor View a'i barti. Araeth Y Nadolig," a dyfarnwyd Mr Edwin Lloyd, Rhiwlas yn oren. Carol eto gan .Mr E. Walter Davies, Glandwyryd. Cystadleuaeth Corau Plant, goreu Cor Miss S. A. Roberts, Chapel Street Mawr ganmolid yr arweinydd- es ieuangc, ac hefvd elddo y cor arall dan arweiniad Miss M. Laura Owen, Glasgoed' Canodd y cor buddugo] eto i derfynu y cyfar- fod. Cyfeiliwyd gan Mrs Morris, Bronygan, a'r cyfeilydd ieuanc gobeitbiol Ricnie Jones, Dolgam. Ymwahanodd pawb mewn hwyl. Nos Fawrth cynhaliwyd cyfarfod amryw- iaethol gan Obeithlu Bethel. Yn absenoldeb y Parch Richard Jonefl, B.A., cymerwyd y gadair gan Mr Robert Mortis, Vron Haul. Ton gan y plant dan arweiniad Mr D. Morris. Adroddiad "Coeden Nadolig," gan Gwen G. Evans. Eto, Prun i foddi," gan Annie Vaughan. Carol gan Mr David Morris. Cystadleuaeth darn heb ei atalnodi, I, Gwen Jane Evans, 2, Evan R. Evans. Adroddiad Buddugoliaeth Dirwest," gan Lizzie J. JOwen. Dadl gan Polly a Jennie Williams, Adroddiad, Cais y ferch wrth farw," gan Ellen H. Hughes. Eto, 0 byddwch yn ddirwestwyr," gan Mary Jones. Eto, Can Robin Goch," gan Gwen Williams, hefyd "Ymwe iid a thy naia," gan Mrs. Jennie Jones. Anerahiad gan y Parch R. Jones, yr hwn a ddaeth i mewn yn hwyrach ar y cyfarfcd. Terfynwyd trwy ganu Emyn. Gofalwyd am y plant i'w hyfforddi gan y brodyr John G. Jones a jEcob Jones, a'r gerddoriaeth gan Mr D. Morris, a chyn vm- wabanu i bu Mr J. G. Jones fod mor garedig a rhanu aurafalau i'r piant am yr hyn y diolch- wyd yn gynes iddo. Llongyfarchwn Mr Ellis H. Jones, Idris View ar ei ddyrchafiad ar Linell Great Wes- tern, Cofus iddo fod yn Sorter yn ngorsaf v Traws, ac yn ddiweddaracL cafodd ei benodi yn Guard ar dren y Gweithwyr, a dydd hu di- weddaf cafodd ei ddyrcbafu i drafaelio ar y brif linell o Ruabon. I fyny yr elo eto yw ein dymuniad. Derbyniodd Mr William Williams, Tycerrig, bsliebyr ddydd Llun fod ei fab yn nghyfraith wedi matw. yn Abercynon, Deheudir Cymru, gan adael priod a dan blentyn i alaru ar ei a), gyda pa rai y mae ein cydymdeimtad dyfnaf. Brodor ydoedd o Talsarnau.

LLANRWST. I uwneir casgiiaaau yn y cspan y baoboth nesaf er hyrwyddo y mudiad yn erbyn Darfod- edigaeth. Mr Owen Williaias, Crown Buildings, oedd enillydd y wobr gyntaf a'r wobr arbenig am yr Irish Terrier goreu yn Arddacgosfa Gogledd Cymru gynhaliwyd yr wythhos ddiweddaf yn Llandudno. Enillwyd y gwobrau gyda cbwareu peli yn Ystafell^ Llyfrgellgan Mr Jackson, o'r Gwaith Nwy; 2, Mr David Jones; 3, Mr Arthur Richards. Turkey, Gwydd ac Hwyaden oedd y gwobrau. Bu canu cyffredinol ar Garolau eleni yn y dref, ac yr oedd arwyddion amlwg o sirioldeb yr wyl i'w canfpd ar bob Haw. Dewisiwyd swyddogion Capel Seion nos Sul. Llywydd, Parch W. Thomas; Islywyddion, Mri T. Rogers Jones, D. J. Williams, W. Jones, a J. Davies; Cyhoeddwr, Mr Robert Williams; Ysgrifenydd, Mr William Hughes; Organydd. Mr D. D. Parry; Gofalwr am y G'addfa, Mr W. Jones, Llys Idwal; Arweinydd y can,u, Mr John Davies; Cofnodydd ac Ysgrifenydd Arianol, Mr W. Williams, Ysgol Sirol. Daeth gair oddiwrth Mr T. R, Jones ei fod wedi cyraedd Buenos Aires, a'i fod yno wedi cyfarfod Mr Gwilym Roberts, mab Mr W. Lloyd Roberts, Avondale, yr hwn sydd yn, gymeriad rhagorol mewn tref enbyd," chwedl Mr Jones. Ceir gair ganddo eto pan gyr- haedda i 'Patagonia. ¡ Dydd Iau, yn Permel, cymerodd y seremoni ddyddoro] o briodas Mr John Owen Jones, unig fab Mrs Jones Evans, Rhydwen House, Llanrwst, a Miss Jennie G. Jones, merch Mr a Mrs D. G. Jones, Rbiwdafnau, Maenan, le o dan weinyddiaeth Prof. Evans, Bangor. Wedi mwynhau y boreufwyd yn Grosvenor House, aeth y par dedwydd am wibdaith i Lundain. Bwriadant sefydlu yn Dolgellan. Yn mhlith yr anrbegion yr oedd Silver Tea Service, rhodd plant ac athrawon Ysgol y Cyngor, Llanrwst, lle'r oe'dd y briodasferch yn athrawes, a Silver Sardeen Stand gan Gymdeithsws y Merched, i'r hon yr oedd hi'n Ysgrifenyddes, Anrbegwyd y priodfab hefyd gan gyfeilHon capsl Penuel, lle'r oedd yn aelod defnydniol ac ymroddol. CYLCHWYL LENYDDOL EBENEZER,—Dydd Llun, cynhaliwyd y Gylchwyl flynyddol 0 dan lywyddiaeth Mr fJ. 0. Jones, Aneddle, a Dr Owen, a Mr R. Maddoxyn arwain. Clorianwyd y cerddorion gan Mr T. R. Wiliiams; Trefriw. Gwnaeth Mr S. G. Roberts, Carrington Terrace, ei waith fel Ysgrifenydd ya foddhaol iawn. Enillwyr y gwobrwyon oeddynt:- Unawd i rai dan 10 oed, 1 Ceridwen Roberts, 2 Sarah Ann Harker unawd pianoforte i rai dan 14, cydradd, Samuel Tudor Hughes a Hannan May Hughes, Carrington Terrace; pencil sketch, "Eglwys St. Crwst," Aled Parry, Station road adrodd i rai dan 8 oed, 1 Gwennie Williams, George street, 2 cydradd Glannant Jones, Groesffordd, Berthddu, a Harold Williams, Scotland street, 3 Elsie Parry, Station Road deuawd i rai dan 16 oed, 1 Sarah a Hannah Harker, 2 Hannah Mary Hughes a Harmah Williams, 3 Kite Roberts a Enid Wynne; deuawd, Soprano ac Alto, 1 Mrs Roberts a Miss Jones, V.ctoria Tenses unawd i rai dan 10 oed, 1 Hannah Williams, Willow street; adrodd i ri dan 12 oed, 1 Roberts, Nantyrhiw, 2 Efcid Wynne, 3 Sarah A. Harker; 6 Petil Ei seren ef," loan ap loan, Rcewen ps,r o feoyg, "Ada"; prif adroddiad, 1 Miss Williams, Llandudno Junction, 2 K-te Roberts, Victoria terrace; penillion coffa j'rdiweddar Mr John- Williams, Conway terrace, EiJIteym, Diobych; adrodd i rai dan 16 oed. 1 Jennie Roberts. Nantvrhiw, 2 Enid Wynne; parti o blant. J. Lloyd a'i barti; englyn, Hygan T. Herbert Hughes vEryl Menai) tie a book mark. Miss joues. 42, Denbigh street.

VVI LLANGERNYW. Cynhaliwyd y Gylchwyl Lenyddol er budd trysorfa adeiladu y Capel Newydd (M,C ), a throes allan yn liwyddiant mawr. Gweithredai Miss Lloyd Hughes yn gyfeilyddes, a hyny gyda medrusrwydd, a gwnaeth Mr Owen Jones; yr ysgrifenydd gweitbgar ei ran yn ganmoladwy dros ben. Y Beirniad Cerddorol eleni ydoedd Mr T. Osborne Roberts, Llan- dudno. a boddhaodd bawb gyda'i ddyfarniad- au. Enillwyd y gwobrwyon fel y cmlyn:- Adrodd (dan 10), 1 Stephen Jones, Bodunig; 2 Sam Hutton, 3 Jennie Hutton; Unawd (dan 10). 1 Winnie Jones, 2 Robert Parry, 3 cyfartal Robert Williams, a Bessie Jones; Drawn thread tray cloth (dan 16), Megan Jones arholiad (dan 10), 1 John Owen 2 cydradd Robert Parry a Blodwen B. Jones; unawd (dan 13), 1 cydradd Mary Annie Williams a Elizabeth Jane Jones; 2 Edith Aled Jones; adrodd (dan 13), Mary Annie Williams, 2 cydradd Naomi Jones a John S. Jones; deuawd (dan 16), 1 Robert a J. E, Williams, 2 Winnie a Bessie Jones, 3 Mary H. Parry a Edith A. Jones arholiad (dan 13), 1 cydradd, R. Parry a Elizabeth J. Jones, 2 Bessie Jones, 3 Naomi Jones, 4 Katie Roberts, 5 Mary H. Parry; traethamd (dan 16), 1 Elizabeth Jane Jones, 2 Bessie Jones Cor Plant, Llangernyw, yn cael eu harwain gan Miss Lloyd darllen (dan 15). 1 Bobbie Williams, 2 cdradd Bessie a Winnie Jones; traethawd, Cysylltiad y Parch J. Jones, Talysarn, a Llangernyw," J. Thomas Jones; unawd (dan 16), Mary H, Parry adrodd (dan 18), Mary A. Williams; traethawd. "Eglwysi Pbillipi a Colossa," Ellen Roberts; traethawd i ferched, Mary Roberts; Basged Oatws, William Davies; Rhaffwr, John Foulkes; unawd (rhai heb enill 5/- yn flaenorol), Lizzie Hughes; Pencil Sketch o traction engine, John Thomas Jones; wythawd, W. Williams a'i barti; llythyr, Hafod Davies; ateb cwestiynau ar Gartrefi Cymru," John Thomas Jones; Prif Unawd. W. H. Davies, Llansanan Prif Gystadieuaeth Gorawl, Cor o'r wlad, o dan arweiniad Mr W. Williams.

I NANTMOR, BEDDGELERT. CYFLWYNO GWOBRWYON YR YSGOL DDYDD IOL —Cynhaliwyd dydd Mercher, o dan lywyddiaeth Carneddog. Yn ystod y cyfarfod, cafwyd caneuon ac adroddiadau gan y plant, o dan arweiniad Miss Jones, Brif-athrawes, a Misses Lilly Hughes a Morfydd Hughes ei chynorthwyesau. Gwnaetb y plant eu rhan yn rhagorol iawn. a dygent oil anrhydedd ar y rhai sydd yn gofalu am danynt. Gwobrwywyd nifer fawr am bresenoldeb, ac enillodd wyth yn y dosbarth cyntaf, a saith yn yr ail ddosbarth. Cyflwynwyd y gwobrwyon ar ran y Cyngher Addysg gan Miss Priestley, Cae- ddafydd (un o'r rheolwyr), a chafwyd anerch- iad rhagorol yn Gymraeg ac yn Saesneg. Rhoddodd Miss Priestley, ei hunan wobr hardd i'r bachgen a'r enetn oreu yn yr ysgol. Yr eneth oedd Annie Hughes, Tanrhiw, a'r bachgen Willie Thomas, Bryntirion. Cafwyd anerchiadau gan y Llywydd, Parch J. Jenkins, B.A Beddgelert; Mrs Hughes, Tanrhiw Mri E. C. Jones, Aberglaslyn; John Hughes, Oerddwfr; Thomas W. Evans; Owen J ones, Shop; a Evan Enoch Jones, Rhoddwyd hefyd oranges i'r plant gan Mr T. T. Evans. Portmadoc (gynt o Gelligrin Isaf), a diolchwyd iddo hefyd, a Miss Priestley am ei anrhegion gwerthfawr i'r plant, ac am ddarluniau prydferth oedd wedi eu rhoddi i harddu muriau yr ysgol. Yn ystod y cyfarfod hysbysodd y Parah J. Jenkins, BA, fod Mrs Satow, Ddolfriog, am roddi gwledd o de a seigiau, &c., i blant ysgolion Nantmor a Beddgelert yn Mhlas Ddolfriog, prydnawn Sadwrn, Rhagfyr 31. Cludir y plant yno mewn cerbydau. Yr oedd y newydd yn cael eu dderbyn gyda llawenydd mawr. Llawen genym ddeall mai Mr William Parry, Post Office, Nantmor, Iwyddodd i enill /1 Is ar y prif adroddiad yn Eisteddfod y Port nos Fawrth, Prysur iawn ydoedd hi ar Carneddog yn ystod y Gwyliau, yn beirniadu ac yn arwain mewn cyfarfodydd yn ngwlad Lleyn,

TREFRIW. I Cafodd cyfeillion Peniel Gylchwyl Lenyddol hynod lwyddianus ddydd Llun. Llywyddwyd y prydnawn gan Mr Llewelyn G. Joces, Maes-yr-haf, a Dr W. Morris Williams y nos, a Mr J. M. Williams, Gwylfa, Llanrwst, yn arweinydd y ddau gyfarfod. Beirniadwyd y datganwyr gan Mr Owen Williams, Eglwysbach, Dyfarnwyd y gwobrwyon fel y canlyn :-Arholiad irai dan 10 oed, ar Rhodd Mam, 1 Myfi Roberts, Tanybryn, cydradd ail W. T, Williams, Tanymarian a Eigra Williams, 3 J. Macquarie, Trefriw; adrodd i rai dan 10, John a'i geffyl," 1 Gwladys Owen, Plas Draw. Maenan, 2 George Williams, Neuadd, Trefriw. 3 Annie J. Jones, Aberllyn unawd i rai dan 12 ced, Dyma Feibl anwyl Iesa," 1 Blodwen Hughes, Ty,r Bont, 2 E. J. Jones. Llanrwst, 3 Robert Williams, Nantisa, 4 Daisy Roberts hemio cadach poced i rai dan 10, 1 Emily Williams, Nant, 2 Katie Davies, Berthiwyd; ateb yn safon IV., l Blodwen Hughes, Ty'r Bont, 2 J, M. Jones, Bee Hive; eto, safon VII, 1 Cecil Hughes, Paris house, 2 David Thomas, Hill Crest; adrodd i rai dan 14. Nid y wisg sy'n gwneyd y dyn," 1 Nancy Prysor, Uwchydon, 2 0 Thomss, Hill Crest; traethawd i rai dan 18 oed, Hanes Joseph," cyfartal 1 Ted Roberts, Brynafon, Trefriw, a [John Haydn Owen, 2, Carrington teirace, Llanrwst; unawd i rai dan 16, "Fecdigedig Iesu," Gertrude Davies, Bryn Pair, Trefriw, a Katie Owen, Plas Drain, Maenan arholiad yn Genesis i rai dan 21 oed, 1 E R. Thomas, Hill crest, 2 E. Ll Roberts, Tanybryn, 3 Lilian Hughes, Ty'r Bont; cvfieithu, Miss Lei Williams, Regent house, Llanrwst; deuawd i rai dan 16, "Y Faner Wen," 1 Annie C. Roberts a Gertrude Owen, 2 Gwladys a Kitie Owen, Plas drain cofnodion o Bregetbau r flwyddyn yn Peniel, 1 G. Thomas, Rcsa cottage. 2 Cecil Williams. Paris houoe, 3 D. Thomas, Hill crest; crochet tie, Miss Evans, Eryn awel; unawd i unrhyw lais, "Cartrof," Miss Leah Williams, Hill crest; traethawd ar "Jacob," i rai dsn 25, Jesse Williams, Redditch corau plant," Gweddi yr Argfwydi. Heol Scotland, Llanrwst, Peauel, ac ki-ianfa. Heol Scotland o dan arweiniad Mr David Williams, yn oreu englyn, Dwr Cae Coch," T. Herbert Hughes (Eryl Mera;): chwedl Nadolig, Jesse Williams, Redditch; unawd Contrako neu Baritone, Robert Roberts (Trebor Crafnact) traethawd i ferched, Dilyn Crist," Un yn treio y ti o cvntaf, yrhon ni ddaetth yn mlaen; casgliad o Len Gwetin. E. Roberts, Brynafon; wythawd, "Litany," Robert Roberts a'i barti; prif adroddiad, "Cyffeshd Judas," 1 John Evans, Henryd, 2 J, Lloyd, Shop; 12 cwestiwn ar Phil. I., Robert Evans, Crafnant House ffon bugail, Richard Jones, Penybang Llanddewi; Desgrifiad o Wyl yn Trefriw, Mr Davies, Llys Gain; prif draethawd, Hanes dechreuad a chynydd yr achos Methodistiaid yn Nhrefiiw," J. Lloyd, Shop parti "Arabia" a "Tydvil," Lobert Roberts a'i barti; serch gan, 1 Carwr Swill, 2 Robert Evans. Crafnant house Hanes ac ystyron hen fyrddyrnod Trefriw a'r cylch, Mr Davies, Llys Gan; prif unawd "Star of Bethlehem," Tim Evans, Talybont; darn cymwys i'w adrodd, Ednant, Dolgellau t prif gystadleuaeth gorawl, Addolwch yr Arglwydd," Cor Trefrim, dan arweiniad Mr Robert Roberts.

0 BORTHIMADOa I BWLLHELI I Dydd Iau diweddaf bu farw Mrs J. J, Roberts, Porthmadog, priod y gwr adnabyddus Iolo Caernarfon. Claddwyd dydd Llun. Bu liwyddiant mawr ar gyfatfod Llenyddol Blynyddol y Tabernacl, Portmadog eleni fel arfer, a gynhaliwyd nos Lun a nos Fawrth. Mae helynt plant ysgol Tremadog wedi doli i'r terfyn o'r diwedd. Anogodd y bargyf- reithwyr fod y rhieni i roi arfau i lawr gan lod yr awdurdodau yn llaw y Pwyllgor Addysg. Cymerodd amgylcbiad dyddoiol iawn le yn nghyfarfod Llenyddol Penmount, Pwllheli nos- Lun. Yr oedd Mr Owen Williams, mab Mr a Mrs Samuel Williams, Tanygarn, yn bresenol ac yr oedd ef ar fwrdd y llong Brydeinig Snowdonian pan fu iddynt achub y dwylaw llong Amercanaidd oedd wedi suddo. Anfon- odd Arlywydd Unol Dalaethau yr America Fedal aur yn anrbeg i Mr Owen Williams trwy Faer y dref, yr Henadur R. Ifor Parry yr hwn a'i cyflwynodd i'r morwr ieuanc gyda sylwad- au pwrpasol. Bu i Lady a S f Herbert Ellis, Rhylech fod yn bresenol i gyflwyno gwobrwy- on i'r goreuon. Mr Richard Roberts a lyw- yddai. Mrs D.- H. Williams, M.A, a Miss Muriel Price, B A., fu yn cyflwyno y gwobrwyon yn ysgol Troedyrallt, Pwllheli. Bu i efrydwyr a rheplwyr ysgol Ganolraddol Bottwnog gyflwyno oriawr aur yn anrheg i Mr Griffith Jones, un o'r athrawon, ar ei ddyrch- afiad i fod yn un o athrawon adran amaeth- yddol Coleg Bangor.

Cofied pawb am y Gyngherdd Mawreddog a gynheiir HENO yn y Neuadd Gynull, pryd y gwas- anaetha y Birstall Hand-bell lingers (darlun o ba rai awelir mewn colofn arall), ac yn werth dod o fforddbell i'w gwrandaw.

I TANYGRIGIAU Blwyddyn Newydd Dda. yw ein dymuniad i I bawb ObObl Tanygrisiau yn h&n ac ya ieuaingc, yn mhell ag yn agos. CYMDEITHAS DDIWYLLIADOL CARMEL A'R CANGHENAU —CynhaUwyd yr uchod nos Fawrth diweddaf yn Vestri Carmsl. Llywydd- wyd gan Mr Richard Lewis, London Place, pryd y cafwyd papur gtiiuog ar "Goronwy Owen," gan Mr Richard Jone?, Glan'rafon Terrace Cafwyd gair yn mhellach gan amryw o'r brodyr. Diweddwyd trwy ddatganu ton gvnulleidfaol, o dan arweiniad Mr William J. Williams, Bodiwan. Nid oes gwell Cod Liver Oil i'w gael yn un- man na'r hwn a werthir am bris hynod o isel gan HUGH JONES, Medical Hall, CLEIFION -Y mae amryw o gleifion yn yr ardal hon, I hai o honynt yn dioddef er's gryn amser, dymunwn adferiad llwyr a buan i'r oil heb enwi neb. CYDYMDEIMLAD—Dymunwn ddatgan -ein cydymdeimlad llwyraf a Mr Robert Pugh a'i deulu yn eu galar trwm ar 01 colli ei mherch hynaf trwy farwolaeth yn Ngolwyn Bay yr wythnos diweddaf. PREGETHU-Y Sabbath a Nos Lun, cvn- haliwyd cyfarfod pregetha yn Moriah (B ), pryd v llanwvd v pwlpurt gan y Parchn, E. Cefni Jones, Williams y Rbos, a J. Albert Morgan (A). Cafwyd pregsthau grymus, DAMWAIN—Drwg genym ddeall i Mr Griffith Williams, Aforraw, gyfarfod a damwain yn Chwarelau Oakeley boreu ddydd Mawrtb, ac i'r ddamwain brofi yn acgeuol iddo. Llongyfarchwn Gor Plant Bethel, o dan ar- weicit-.1d Miss Lizzie Jones, Dolydd, yn enill yr ail wobr, allan o bedwar o gorau yn ymgeisio yn Eisteddfod y Nadolig. COEDEN NAr)OLIG.-Ya Vestri Bethel gwnaed cyfarfod gyda phlant Bethel a'r Cang- benau i ranu anrheRion iddynt oddiar y Goeden Nadolig, a ddarparwyd gan athrawon y piant ac eraill. YN GWASANAETHu-Yr oedd y ddau ddat- oranwr ieuaingc y Mri. O. D. Owen a J. E. Williams yn gwasanaethu fel unawdwyr yn Meddgelert nos Sadwrn. CANU CAROLAU.-Nos Iau yn Dolrhedyn o dan lywyddiaeth Mr H. H. Roberts, cafwyd cyfarfod i ganu Csrolau, pryd y cymerwyd rhan gan y rhai canlynol:-Gobeithlu Dolrhedyn o dan arweiniad Mr John Rowlands, Gwyn- ftyn; parti gan Mr J. W. Roberts, London Place; Pedwarawd gan Lizzie M. Jones. Cwm- orthin, Annie Roberts. J. W. Roberts, a Richard W. Jones. Hefyd unawdau gan Mrs, Griffith, Tegfan, Miss A. L. Owen, Miss Bessie Thomas, Miss Lizzie M. Jones, Miss Kate Powell Roberts, a Mri. John E. Griffiths, Robert D. Davies, J. W. R. a Richard Jones, Hefyd adroddiad pwrpasol gan Miss Kate M. Williams. Cafwyd cyfarfod rhagorol drwyddo. Ncs Sul yn Carmel ar ol yr odfa, canwyd Carolau gan Mrs Cadwaladr Roberts, Buarth Melyn, a'r Mti Daniel 0. Williams, John E. Williams, a W. J. Williams. Hefyd nos Sul ar ol pregeth fer yn Bethel, treuiiwyd yn agos i awr i ganu carolau. Cym- erwyd rhan yn mhellach gan y rhai canlynol Cor gan Mr W. M. Williams, unawd gan Miss K. Powell Roberts, adroddiad rhagorol ac i'r pwrpas gan Mr W. R. Williams, Penlan. Carol gan barti J. W. Roberts. Carol gan barti Mr, W. J. Jones, Erfyl, eto gan Miss Annie L. Owen. Yna pedwarawd gan K. P. Roberts. Miss M. Hughes. Penlan. Mr J W. R. a Mr John Pritchard. Carol gan Mrs. Griffith. Tegfan, eto gan gor Mr W. M. Wil- liams. Unawd Lizzie Jones. Dolydd, eto gan Mr Humphrey Roberts (Eos Barlwyd) a thynwyd y cyfarfod i derfyn drwy i barti J. W. Roberts, ganu carol arall. Tystiolaeth pawb oedd yn y tri cyfarfod ydoedd na chlywyd gwtll na melusach canu carolau erioed.

Y GOLWG.-Mae yn fantais I bawb sydd atnynt angen Gwydrau cywir i'r golwg, ddeall mae yr unig. Optician yn Sir Feir- ionydd sydd wedi paslo Arholiadau mewn PROFI Y GOLWG ydyw Mr. Hugh Jones, F.S.N.C., Medical Hall, Blaenau Festinlog.

1900 yn 134 ac yn 1906 yr oedd mwy- afrif Rhyddfrydwyr (a Phlaid Lafur a'r Blaid Wyddelig gyda hwy) yn 354. Pedair-ar-bymddeg o weinyddiaethau fu er y flwyddyn 1832; ac yr oedd mwyaf- rif pedair-ar-ddeg o'r rhai hyny yn llai na mwyafrif y weinyddiaeth bresenol— yn aehos nid ychydig o honynt yr oedd yn llai o lawer iawn. Yn 1852 cafodd y Toriaid fwyafrif o 20—dyna'r cwbl. Er hyny bu gweinyddiaeth Doriaidd mewn awdurdod am bum' mlynedd. Beth bynag ellir ddywedyd am natur gyfans- awd mwyafrif Mr Asquith. y maent oil wedi ymrwymo i ddwyn Ty'r Arglwyddi i drefn. I wneyd y gwaitb.