Y Rhedegydd

EISTEDDFOD FFESTINIOG. A ganlyn yw y caneuon desgrifiadol budd- ugol yn yr Eisteddfod uchod a gynhaliwyd Medi 30ain a Hydref laf, 1910, o dan feirniad- aeth y Prif-fardd Elfyn CAN DDESGRIFIADOL I RINWEDDAU OLEW MORRIS EVANS AR GYFER ANIFEILIAID. Amaethwr. ifn diwedydd Gysgodai rbag y gwlaw, A'i gan fel can ehedydd Mewn llwyn o gyll gerllaw A phwy wahardd i fardd ar hynt I odli'r gan wrandawodd gynt ?— Mae'r fuches heddyw'n llwyddo, A brysio 'i odro raid, Mae'r heintiau wedi cilia, A'r psswch marwol baid Ac Olew Morris Evans sydd Fel llif o aur dros dyrau'r dydd. Mae'r praidd ar lesni'r bryniau Yn brefu mewn boddhad, A'r clwy fu'n ysu 'u rhengau Yn cilio'n llwyr o'r wiad A threnga'r pryfaid llidiog, gun, Yn arogl iach yr Olew hwn. Pan ddaw yr, Wyn i brancio Ar fynydd ac ar ddol, Pan ddaw y rhew wynt heibio A'i gleddyf yn ei gol Mae dafn o'r Olew dan bob cwyn Yn adfer haf i fyd yr wyn. Bu'r Gaseg gynt yn gerain Dan friwiau dyfnion, hyll, 'Roedd cynghor liwn yn gywrain, A'r Hall yn falch ei ddull; Ond trengu wnai yn wael ei drych Cyn profi balm yr Olew gwych. Mae'r briwiau wedi gweila, A'r creithian wedi myn'd; A chlod yr Olew'n para I swyno llawer ffrynd; Gwynebaf adwyth yn chwareus Os bydd yr Olew yn gyfleus, Nid yw y Clafr yn -aros Ond mewn adgofion pell; Ni faidd y Frech ymddangos Dan wawr y dyddiau gwell; Ymana'r mcistr gyda'r gwas I foli hwn mewn bwth a phlas. Mewn agen yn y gorlan ) Ar ddiwrnod cneifio cawn Yr Olew'n well nag arian Pe bai'n llogellau'n llawn Toriadau fu yn peri braw igyfanan llwyr o dan ein Haw. Ei glod a gaer i gastell Ymleda drwy y wlad, Afreidiol yw ei gymhell, Ei rin sy'n enau rhad Ond mwyn chwedleua am ei werth Ar hafnos frwd yng nghysgod perth. Mae pryder pob amaethwr Ar encil dan ei wg Mae gofid yr uchelwr Ar dranc fel ysbryd drwg; I'r dyddiau gwell ni welir trai Tra llifa Olew Meurig Mai." BRYN YR HENDRE, (Sef BRYFDIR).

CAN DDESGRIFIADOL I RINWEDDAU OLEW TEULUAIDD MORRIS EVANS, FFESTINIOG. Haedda Olew Morris Evans Yn mhob teulu gael ei le Dylai beirddion goreu'r deyrnas Ganu i'w glodfori e'; Y mae iechyd ac mae cryfder Beanydd ynddo'n ddibrin stor; Mwy o les a wna mewn wythnos Na wna mis yn nglan y mor. Clod yr Olew sydd yn rhedeg Heddyw'n chwimdrwy Ewrob fawr; o un hen y gwna un ieuanc, Ac o gorach y gwoa gawr; Tua Threfriw ni bydd clwyfus Mwy, yn myn'd i roddi tro, Ac am rinwedd dwr Llandrindod Ni bydd neb yn meddu co' Os y coesau fo'n ddolurus, Gan roi i chwi bryder blin; Gydag Olew Morris Evans Deuant hwy yn haws i'w trin; Ni raid papyr i gyhoeddi I chwi ddod o'r boen yn rhydd; Dweyd yr hanes mewn distawrwydd Wna y gwrid fydd ar eich grudd. Profi'n drech na crydcymalau Wna'r ddarpariaeth gelfydd hon, Fe ystwytha gefn a choesau, Nes gwneyd gelyn o bob ffoa Bydd i Olew Morris Evans Symud ymaitb lawer pwn Neidir perthi a llidiardau Fel ewigod, ar ol hwn. Drwy yr Olew mae y ddanodd, A'r gewynwst yn ei dro, Gyda briwiau a Than Iddwf, Wedi gorfod myn'd ar ffo Yn ei hol, efe, i'r wyneb Ddug yr hir-golledig wen; Wedi 'i arfer, dynion canmlwydd Sydd yn methu myn'd yn ben. Os y daw afiechyd milain, Mewn sydynrwydd arnoch chwi, Yn eich ymyl, cymwynaswr Leddfa'ch loes, dawela'ch cri; Ni bydd eisiau rhuthro allan Ar y noson stormus, ddu, I ymofyn am y doctor- Bydd y doctor yn y ty. I'r chwarelwr ac i'r glowr, I'r nSarsiandwr-mawr ei stor, I'r amaethwr ar y bryniau, Ac i'r lIongwr ar y mar, I'r barwnig yn ei gastell, A'r llafurwr ar ei 'stad, Hylaw Olew Morris Evans Ydyw doctor goreu'r wlad. I ANEIRIN. I Sef Thomas Jones, Chain Bridge, Aberdar.

I TREFN OEDFAON Y SUL I Y METHODISTIAID. ENGEDI.-Parcb J. E. Hughes. PENIEL,-Parcb J. R. Jones. BETHESDA.—10, Mr Ellis Ll. Williams, B.A., Llanllechid, Coleg Bala. 6, Mr Ivor Hael Jones. GWYLFA.—10. Mr Ivor Hael Jones. 6, Mr Ellis Ll. Williams, B.A. TABERNACL.—10, Parch Lemuel Jones, Pont- ardulais. 6, Parch R. R. Morris. MAENOFFEREN.—10, Parch R. R. Morris. 6, Parch Lemuel Jones, Pontardulais. GARREGDDu.-Parcb Joseph Jenkins. BOWYDD.-Parch Enoch E. Joces, RHIW.—-Parch Thomas Hughes. BETHEL.-Parch R. Silyn Roberts. CAPEL SEISNIG (English Chapel). Rev. Ellis Edwards, D D. YR ANNIBYNWYR. BETHEL.— HYFRYDFA.—10, Patch George Davies. 6, Parch J. Williams-Davies. BETHANIA.-10, Parch J. A. Morgan. 6, Parch J. R. Parry. JERUSALEM.—Parch John Hughes. BRYNBOWYDD.-IO, Parch J. R. Parry. 6, Parch George Davies. SALEM.—Parch Thomas Griffith. CARMEL.-IO, Parch J. Williams Davies, 6, 6, Parch J. Albert Morgan. Y WESLEYAID. EBENEZER.—10, Parch J. Pughe Jones. 6, Parch P. Jones-Roberts. DISGWYLFA.—10, Parch P. Jones-Roberts. 6, Mr G. G. Roberts. SOAR, RHIW.—10, Cyfarfod Gweddi. 6, Mr E. R. Evans. TANYGRISIAU.—10, CliArfod Gweddi. 6, Parch J. Pugh Jene; .FFESTINIOG.-10, Cyfarfod Gweddi, 6, Mr D. O. Jones, Blaenau. Y BEDYDDWYR. SSION.—Mr Llew Humphreys,:Goleg Bangor. CALFARIA.—Parch E. Cefni Jones, MORIAH.- CILERSALEM.-MR Stephen Jones, Portmadoc. PISGAH.-Mr J, D. Davies.

4S Emynwyr Gwynedd." TRAETHAWD HANESIOL A BEIRN- IADOL AR YR EMYNWYR A'U GWAITH, (Buddugol yn Eisteddfod Gadeiriol y Bala), gan J. D. DAVIBS. Ychydig gopiau SWLLT eto ar law i'w cael gan yr awdwr,—J. D. DAVIES, RHEDEGYDD OFFICE, HIGH STREET, BLAENAU FFESTINIOG. DDRAIQ QOCH TEMPERANCE. HOTE L Blaenau Festiniog. Accommodation for Cyclists, Tourists and Visitors. COMFORTABLE APARTMENTS for Commercial Travellers at reasonable charges, Sunday Schools and Parties catered for. Domestic Servants Registry Office. Mrs. OWEN, Proprietress. V CYLCHWYL Lenyddol a Cherddorol i NAZARETH, PENRHYNDEUDRAETH, yr hon a gynhelir RHAGFYR y 3ydd, a'r 26ain, 1910. Rhestr o'r Testynau. Cyfarfod Rhagfyr y 3ydd. BARDDONIAETH. 1. Pryddest Goffa i'r diweddar Mr. Morris Roberts, Pensarn (heb fod dros 80ain o linellau). Gwobr, XI Is Oc (Rhoddedig gan Cadben J. H. Jones, Angorfa). Beirniad :-Parch. R. Silyn Roberts, M.A. CERDDOR1AETH. 2. 1 Gor heb fod dan 30ain o nifer Gwna'n llawen wr ieuangc"(J. T. Rees, Mus.,Bac.) Gwobr, £7 7s Oc, a darlun (Oil painting) o hono ei hun i'r Arweinydd buddugol. 3. Pedwarawd "Good night beloved" (Pinauti). Gwobr, 16s. 4. Deuawd "Excelsior" (Balffe). Gwobr, 16s. 5, Unawd Soprano neu Contralto. Unrhyw Unawd o waith Handel. Gwobr, fl. 6. Unawd Tenor neu Baritone, Morfydd fy Nghalon" (W. Davies) neu Pientyn Duw" (Jenkins). Gwobr 91. Beirniad Mr. J. T. Rees (Mus., Bac.). ADRODDIADAU. 7. I rai uwchlaw 20ain oed Y Dymhestl (Eifion Wyn). Gwobr, £ 1. 7. I rai rhwng 16eg ac 20ain oed, "Carlo y Ci," (Tanymariaa). Gwobr, 7s 6c. Beirniad :-Parch. R. Silyn Roberts, M.A. Cyfarfod Rhagfyr y 26ain, BARDDONIAETH. 9. Pum' Penill wyth llinellarol y ddiweddar Mrs. Mary Lloyd, Noddfa. Gwobr 5s (rhodd- edig gan y teulu.). Beirniad :—Parch. R. Silyn Roberts, M.A. CERDDORIAETH. 10. I barti heb fod dan 16eg mewn nifer "Olaf hun. y Milwr" (D. Lloyd Evans). Gwobr, .£1108 Oe. 11. I Gor o Blant dan 16eg oed Mae Iesu'n g&lw (Eos Alaw). Gwobr, jEl. 12. Unawd i ferched "Cenwch im yr Hen Ganiadau" (J. Henry). Cyfyngedig i rai heb enill dros 7s 6c. Gwobr, 7s 6c. 13. Unawd i feibion "Gwlad y Delyn." (J. Henry). Cyfyngedig i rai heb enill 7s 6c yn flaenorol. Gwobr, 7s 6c. Beirniad :—Mr. Ffestin Williams. ADRODDIADAU. 14. Unrhyw ddadl neu ymddiddan i unrhyw nifer (i rai dan 18 oed). Gwobr, 5s. 15. Adroddiad i rai uwchlaw 18 oed Mr. Moody, a'r fam, a'r plentyn" (allan o'r "Adcoddwr," Deiniol fychan). Gwobr, 5s, (rhoddedig gan Mr. J. E. Williams, Coal Merchant). Bei*aiaid -Miss Kate Pritohard a Mr. J. E Williams. Enwau yr Ymgeiswyr ar y Gerddoriaeth a'r Adrcddiadau at Gyfarfod Rhagfyr 3ydd i fod yn llaw un o'r Ysgrifenyddion erbyn Tachwedd y 22ain, ac at Gyfarfod y Nadolig erbyn Rhagfyr y 14eg. Y cyfansoddiadau ar y Farddoniaeth erbyn Cyfarfod Rhagfyr y 3ydd i Efod yn Haw ei phriodol Feirniad erbyn Tachwedd 1ge, ac erbyn cyfarfod y Nadolig erbyn Rhagfyr 12ed. R. G. NE' } YSGKIFEXYDDIOX. R. T. JONES SGRIFENYDD.ION. "O'R SIABOD I GAERSALEM," sef HANES TAITH 0 DOLWYDDELEN I AC YN NGLWAD CANAAN. I'w gael gan yr AWDWR:— E. C. ROBERTS, BRYN HYFRYD, DOLWYDDELEN. RHAD, DYDDOROL, ADEILADOL The GREAT SKIN CURE. Wonderful is the Effect of BUDDEN'S S.R. SKIN OINTMENT. will care Itching after one application; destroys every form of Eczema; heals old Wounds and Sores; acts like a charm on bad Legs; is Infallible for Piles; Prevents Cuts from Festering; will cure Ringworm in a few days; removes the most obstinate Eruptions and Scurvy. Boxes 7id andlslld. Agent for Blaenau Festiniog, Mr. W. H. Parry, Chemist. Portmadoc, Ivor J. Jones. Bettws. ycoed, Mr R. Parry. Cylchwyl Lenyddol a Cherddorol Y TABERNACLE, PORTHMADOG, Rhagfyr 26ain a'r 27ain, 1910. Awdl, tdward VII—Yr Heddychwr." Gwobr £ 2 2s. Tuchangerdd, Diwrnod Golchi." Englyn, "Maen Llifo." Beirniad—EM YR. Cystadleuaethau-Corau Mawr; Corau Meib- ion, Corau, Plant, Corau Aelwyd, Partion, Deuawdau ac Unawdau i bob llais. Beirniad—-Mr. D. Thomas.; M.A,, Mus. Doc. Prif Adroddiad (Merched) Gweddi Owen Bach." Gwobr tl Is. fMeibion), Ie Arwerth. iant y Caethwas." Gwobr'£l Is. Lln o destynau a gwobrwyon sylweddol. Am restr o'r Testynau anfoner Stamp Dimai i'r Ysgrifenydd Owen J. Roberts, 49, New Street, Porthmadog. Mr. OWEN, L.D.S., R.C.S., (London), DENTIST, LLYS DORFIL, New Market Square, Blaenau Ffestiniog. Gellir ei weled yn BLAENAU FFESTINIOG, bob Dydd Linn o 10 hyd 8; Borea Dydd Ian o 10 hyd a Boren Gwener o 10 hyd 1 o'r gloch. LLANRWST, bob Dydd Mawrth a Dydd Mercher o lleg hyd S o'r gloch yn nhy Mrl; Parry, Station Road. SEFYDLWYD DR08 25 MLYNEDD. Mr. DAVID WILLIAMS, (gynt Mrl. Edwards & Williams,) BODGWYNEDD, PORTMADOC, A ddymuna hysbysu ei fod wedi cymeryd drosodd y busnes uchod yn y rhan hon o'r wlad, ac yn parhau i ymweled yn rheolaidd a'r Lleoedd canlynol:- Blaenau Ffetitlnlog-Bob Dydd Llun o 12 hyd 7, ac hefyd pob Dydd lau o < hyd 6, yn nhy Mr. Roberts, 42, High Street, y drws nesaf i Maenofferen Hotel. Lianrwst-Bob bydd Mawrth a phob Ffair (on lydd Mawrth o £:¡;.r. y Ffair), yn nhy Mri. David Jones & Son, Station Roaa r/ferbyn a Boars Head, o II hyd 6. Pwithelf-Bob Dydd Mercher yn nhy Mr. Roberts, Chemist, o 11 hyd 4. Cricaleth-Bob Dydd Mercher yn nhy Mrs. Davies, Llys Caradog, High Street, t 4-30 hyd 7. Portmadoc-Bob Dydd Gwener yn 76, High Street, o 9 hyd 8 y nos. Sain-Bob Sadwrn a phob Ffair yn nhy Mr. David Jones, Saddler, Tegid Street 9 11 hyd 4. Dolgellau ao Abermaw-Trwy appwyntiad ar'Ddyddiau Sadwrn. DALIER SYLW.-Nid yw Mr. David Williams yn dal unrhyw gym* ylltiad a'r un ffirm arali olr ui-i enw, a dymuna ar 1r cyhoedd gymer. yd sylw manwl o'r lleoedd y mae yn aros yn y treti uchod fel na byddo camgymerladau yn y dyfodol. H. R. GRIFFITH PLUMBER, SANITARY ENGINEER & GASFITTER, 75, High Street, Blaenau Ffestiniog. All Latest Improvements in Gas Fittings kept in Stock. Cisterns, Baths, Lavatories, Lead Piping, and ail MATERIALS pertaining to Sanitary Engineering always on hand. Hot & Cold Water Fittings fixed at Best Workman- ship and Moderate Charges. ESTIMATES FREE ON APPLICATION. NOTE THE ADDRESS:— H. R. GRIFFITH, Plumber & Gasfitter, High Street, 81. Ffestiniog. Safed pob unfar ei Wadnauwel hun. Yr HEN POST OFFICE, Square, Llanrwst, Dymuna W. H. ROBERTS, Gynt o I, Willow Street, Hysbysu y Cyhoedd ei fod WEDI AGOR y Mascachdy uchod, He mae ganddo STOC 0 ESGIDIAU RHAGOROL. Dyma, heb os nac onibai, y lie GOREU a RHATAF yn Nghymru. Sicrheir y gwaith aIr defnyddiaa goreu am y prisiau gostyngol isod, gan un sydd wedi cael 13 mlynedd a brofiad mewn trwsio a gwneuthur Esgidiau. Caiff pob cwsmer ein sylw personol. Qwadnu a Sodlu Esgidiau i Ddynion, 2s 6c. Eto eto i Fechgyn, 2s. Eto eto i Ferched, is Go. Eto eto Plant, Is. I fyny. Qwarentir y gwaith a'r defnyddiaa. D.S.-Trwsir Esgidiau a Clogs tra byddweh yn y dref, neu dantonir hwy. Mae genym Stoc helaeth o CLOGS newydd, ac hefyd rhai ail law i'w cynyg am brisiau rhesymol. Cofiwch y Cyfeiriad- Yr Hen Post Office, Market Square, Llanrwst. ? ??? y«ttMMbqdM<thnphMtB<tOM ",i kU RIVETS. ??N??BMt?"M??P'?<??'e' StmptTdtt? NM?MBM???,)MMM md MM btA tbe M??jM?M?????? pfeat*. NettMdttMM. Of ?ttSMMM????'*? henmentttt. M aena b. M !BB)B??t???t ?' ?*' Mtttted <« Bifurcated nd Tubular RWet COL. Ltt.. igPppw Thamas St Irandoc6 M rdee Lid on appUcatioo, MEDICAL HALL, HARLECH. Physicians Prescription Dispensed with the Best and Purest Drugs only. HORSE and CATTLE MEDICINES. SOLE AGENT for GOSS HERALDIC CHINA and DOULTON WARE. D. H. PARRY, M.P.S. Am brisiau Argraffwaith o bob desgrifiad ymofyner yn gyntaf yn Swyddfa'rRhedegydd,