Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
9 articles on this Page
CYMDEITHAS GORAWL BLAENAU…
CYMDEITHAS GORAWL BLAENAU FFESTINIOG. Arweinydd-MR. J. TUDOR OWEN, A.R C M. Mr. Golygydd.-Teimlwa yn hynod ddiolch- gar i chwi os byddwch mor garedig, a chaniatau rhan fechan o'ch gofod i ni alw sylw yr ardal at y Gymdeithas uchod. Teimlwn ei bod yn ddyledswydd arnom fel Pwyllgor yn gyntaf tuagat Arweinydd galluog y Gymdeitbas, ac hefyd tuagat y Gymdeithas ai hun; i symud unrhyw gamargraph a all fod yn Ilocbesa yn mynwes neb o berthynasau iddi. Dymunwn yn gyntaf wneyd yn hysbys nad yw y Gymdeithas hon er ei chycbwyn cyntaf wedi cyfyngu ei hunan i unrhyw ran neu ranau neillduol o'r Ardal. Mae wedi bod yn agored i bob rhan o'r ardal a'r Plwyf fel eu gilydd a dymunwn hysbysu ei bod yn parhau felly, ac i barhau vn y dyfodol, Hefyd bydd i'r Gymdeithas barstoi ei hunan i gymeryd ei lie yn mbJith y gwahanol Gorau yn Nghylchwyl Castell Harlech y flwyddyn nesaf eto fel y gwnaeth y llynedd. Mae yn bosibl y gallem ni fel Pwyllgor fod yn gyfrifol i ryw raddac drwy ein Harweinydd, am y camargraph hwn. ond bydded i bawb ddeall yn glir bellach fod y Gymdeithas yn llawn fwriadu rhoddi eu gwasanaeth yn y Gylchwyl, etto y flwyddyn ddyfodol, a hyny mor effeithiol a'r flwyddyn ddiweddaf, ac o bosibl yn fwy felly. Un peth arall garem ei hysbysu i'r ardal yn ychwanegol. Erbyn hya mae y Gymdeithas wedi ei chofrestru o dan yr Evening Continuation Schools" gan y Bwrdd Addysg, a bydd i'r Gymdeithas dderbyn Grants gan y Llywod- raeth yn ol presenoldeb yr Aelodau, a thelir ymweliad a'r Cor gan Arolygydd ein Mawrhydi yn ystod y tymhor dyfodol. Sicr genym y teimla hell garedigion Cerddoriaeth yn yr ardal fod hwn yn gam yn yr iawn gyfeiriad. ac y bydd yn gaffaeliad pwysig i'n pobl ieuanc tuagat dderbyn hyfforddiant a disgybliaeth gerddorol. Tuagat sicrhau y cyfleusdra bendithiol yma i'n pobl ieuanc. Yr oedd yn rhaid i Fwrdd Addysg gael eu boddloni fod Arweinydd neu Athraw y Gymdeitbas yn gyfryw, ag y gallasai gyfranu addysg gerddorol i'r aelodau. Ac yr ydym fel Pwyllgor yn teimlo J n Ilawen ein bod wed I sicrbaugwasanaetb gwerthfawr Mr Tudor Owen at y gwaith, a bydd ei ddyled- swydd iu yn ychwanegol at ddysgu y Cor i feistroii rhai o'r Prif weithiau yn golygu ei fod yn rhoddi gwersi a "Darlitboedd" mewn gwahanol ganghenau o Gerddoriaeth a Chan- iadaeth, a mawr hyderwn y bydd i'n pobl ieuanc gymeryd mantais y gauaf dyfodol ar y cyfleusdra rhagorol hwn. Os oes rhywrai o'n pobl ienanc wedi ymuno eisoes a rhyw gym- deithas neu gymdeithasau cerddorol yn yr ardal tuagat dderbyn hyfforddiant cyffelyb. Ni ddymunem er dim wreyd dim i aflonyddu ar heddwch y cyfryw, pobpeth yn dda, a rhwydd-hynt i bob ymdrech a chydymdrech anrhydeddus yn y cyfeiriad hwn yn ogystal a phob cyfeiriad arall. Ac yr ydym fel pwyllgor yn lied hyderus y byddi ninnau fel cymdeitbas. dderbyn yr unrhyw deimladau da a heddwch oddiwrth bawb eraill Nid oeddis fel pwyllgor yn golygu i'r Gymdeithas rifo mwy na 150. gan y credwn fod byny yn ddosbarth lied gryf ar y cychwyn, ac yr ydym yn deall nad ydyw yn llawn 150 ar hyn o bryd, ac os teimla rhywun on pobl ieuanc ag sydd wedi ei beh- ditbio a'r dalent hon gael ymuno. Bydded iddynt anfon eu ceisiadau i Mr Tudor Owen, Bydd y Gymdeithas yn cyfarfod ddwy waith yn yr wythnos, a bydd y dosbarth nesaf nos Wener nesaf, yn yr Assembly Rooms am 7 30. Drwg genym, Mr Golygydd, i ni gymeryd cymaint 'och gofod. Erfyniwn eich hynawsedd, a theimlwn bellach yn lied dawel fod sefyllfa y Gymdeithas uchod yn glir i bawb. Ydym ar ran y Pwyllgor, OWEN OWEN, Llys Dorfil, Llywydd. ROBERT GRIFFITH, Tegfan, Trysorydd. WM. MONA ROBERTS'L YSgriferyddion. R. G. HUMPHREYS, j Ion. Hydref 26ain, 1910.
TAN GATRAWD BL. FFESTINIOG.…
TAN GATRAWD BL. FFESTINIOG. Syr—Goddefwch gongl o'ch newyddiadur i alw sylw at fater sydd wedi ei drafod ddegau o weithiau yn flaenorol yn eich colofnau, ond hyd yn hyn i ddim pwrpas, sef, ein Tan Gat- rawd. Rhwng wyth a naw o'r glocb boreu ddydd Mawith, rhoddwyd gwaedd allan fod tån yn masnachdy Mr W. J. Roberts, Arlunydd, Church Street Aeth vr hysbvsiad i Gadben y Dan Gatrawd (Mr John Jones), ac mor gyfiym ag oedd modd parotowyd y peiriant a'r bibell, ond yr oedd y tan wedi ben ddiffodd cyn i neb o'r Gatrawd symud eu hofferynau at y lie, ac nid oedd ond nifer fechan iawn o'r catrodwyr ar gael pe buasai galw difrifot am danynt. Yn ffodus, nid oedd achos o gwbl am eu cael allan gan nad oedd y tan fwy na ilai nag ychydig ffagl mewn papur gerllaw Counter y masnach- dy, ac yr oedd yn dda iawn genym weled na ddifethwyd nemawr ddim trwyddo. Pan aeth- om i'r beol ar y pryd, beth welem ond un o'r chwarelwyr ieuangc v dref yn dringo i fyny i'r polyn pengatn ar Bont y Queens a hwnw yn ysgwyd o tano fel brwynen mewn cors. Methem yn ein byw a deall o draw beth oedd a wnela dringo polyn a diffodd tan ond yn y man canfyddem y llangc yn myned i'w logell am linyn i'w rwymo wrth y Glcch Dan" er mwyn ei chanu, a phan yn tynu yn y llinyn torodd hWDW, a tbaflodd y Ilangc y gwaith i fyny gan ei fod yn gweled y bobl yn dod o gyfeiiiad Church Street yn hysbysu nad oedd dim tan i'w ddiffodd. Gyda hyny aeth un o weithwyr y Cyngor Dinesig ar ben y clawdd, a chafodd afael yn y darn llinyn crogedig, a chan sefyll ar ben y Railings blaenllymion a'i fraich V aswy am y polyn, tynai ei oreu yn y llinyn i gael ambel! dingc ar y gloch, a'r hen bolyn yn siglo i'w sodlau o dan yr oruchwyliaeth, a hyn oil pan yr oedd sicrwydd nad oedd angen canu y gloch na chael Catrawd allan. Yr oedd y Rheolwr Gwaith (Mr E. Lewys Evans), a Cadben y Gatrawd ar y lie, ac yn gwneyd eu goreu o dan yr amgylchiadau. Y mae y digwyddiad hwn yn fantais i alw sylw difrifol at gyflwr hollol anfoddhaol pethau yn nglyn a'r Gatrawd a'r Offerynynau ac yr ydym yn dal mai aelodau y Cyngor Dinesig, heb eithrio un o honynt, sydd yn gyfrifol am y sefyllfa waradwyddus hon yn yr ardal. Byddai ffigyrau am y gwastraff anesgusodol fu gyda'r Gatrawd o'r cychwyn yn ddyddorol ac yn agor- iad llygad i'r trethdalwyr:—Swm yr arian dalwyd i'r aelodan. Y swm dalwyd am yr offerynau ddifetbwyd o es'au gofal gyda hwy a lie priodol i'w cadw. Am yr Orsaf Dan, y mae hono fel pobpeth arall y Cyngor yn ddelw o honynt, ac mor anhebyg i fod yn barod heddyw ag ydoedd chwe' mis yn ol. Yn enw pob rheswm paham nad orphener y lie hwn bellach ? Buwyd fel ceiliogod thed- yn ysbongcio o'r naill gwr i'r Hall am le i godi yr Orsaf, ac yn y diwedd dewisiwyd yr on mwyaf peryglus o fewn yr holl ardal. Yn awr, o ofn symud y peiriant a'r offerynau yno, neu rbywbeth, y mae y lIe fel hogldy gwag, a'r ymdeithydd a'r dyeithr-ddyn yn ein pyrth yn gofyn beth yw ei bwrpas fel adeilad haner or- phenedig. .Yn awr mewn difrif, oni allai ein Cvngor Dinesig ddwyn petbau i drefn bellach. Ffurfir Catrodau o'n deutu yn ddiymdroi, ac y maent yn addurn i'r lleoedd eu sefydlwyd; paham y mae Ffestiniog yn ymlusgo ? Beth pe buasai y tan ddydd Mawrth yn an eang pa Ie y bualem neu yn bytrach, lie y buasai eiddo ein cyd- drefwr Mr Roberts ? Y mae y Cadben yn awr yn ddigynorthwy iawn at alwadau pwysig. Gwelsom y Gatrawd yn yr amser a basiodd yn myned allan yn U full rigged" fel pe yn barod at bob galwad; ond lie oeddynt druain pan oedd galw am iddynt fod gyda'r offerynau boreu ddydd Mawrth. Gwir fod yno dri neu bed war o'r aelodau yn eu lie y tro hwn fel bob amser, ac oni bai am danynt bwy bydd yr enw Catrawd yn wag a diystyr mor bell ag y mae Blaenau Ffestiniog yn y cwestiwn. Wrrh gwrs, nid ydym yn meddwl y bydd i'r Cyngor wneyd dim, canys gwneyd dim yw eu hanes ar hyd y blynyddoedd; ond daw amser gwneyd cyfrif, a gall rhywrai eraill wneyd llawer. EMRYS. I
iMASNACH RYDD : PA BETH YW…
MASNACH RYDD PA BETH YW ? A PHA LE Y MAE ? Syr,—*Fe roddodd Crispin yn eich rhifyn diweddaf arddangosiad gwych o hyd a lied, uchder a dyfnder ei wybodaeth ar v pwnc yma, nghyda bychander a tlodedd ei allu rhes ymegol. Os na allai amddiffyn ei ffydd newydd yn well na hyn, cyngoraf ef i ddychwelyd yn ol i'w hen ffydd, bon y bu yn ffyddlon iddi am lawer o flynyddoedd. Dywed iddo ffurfio ei qfyniadau gyda'r amcan o ddangos faint o wir oedd yn yr haeriad nad all masnach yr un wlad ddifiyndollawl lwyddo. Nid oes neb mor ffol i wadu nad yw masnach Germany ac America yn llwyddo. Mae America yn llwyddo nid o herwydd toll ond am mai hi yw y wlad gyfoethocaf yn y byd. Maeiiatur wedi bod yn neillduol o garedig wrthi, Mae ganddi gyf- lawnder o'r meteloedd goreu. Nid yw yn llwyddo fel y dylasai yn ol ei chynyrch natur- iol. Mae Germany yn llwyddo am ei bod ar y blaen gyda addysg a gwyddoniaeth, ac mae ei rheilffyrdd a'r coedwigoedd yn eiddo i'r wlad- wriaeth. Heblaw fod y railwav rates yn isel. maent yn cael dros £ 10,000.000 o brofit bob blwyddyn oddiwrthynt at lies y wlad yn gyff- redinol. Os mai y Tariff yw yr achos o lwydd- ient Germany, a ddywed Crispin paham y mae ganddi Fasnach Rydd yn y shipping a'r glass trade ? Hefyd pa un ai Tariff Germany, neu America, France, Spain, Portugal neu Russia mae am i ni efelycbu ? Pa un sydd i fod yn gynllun i ni ? Mae toll America ddwy cymaint a Germany. Methodd a rhoddi un rheswm pabam na byddai Spain a gwledydd eraiil oddi dano Pan yr oedd Spain o dan Fasnacn Rydd yn 1891, ei allforion yn £ 34,000,000 yn 1892, newidiodd am Protection yn 1894, yr oedd yr allforion £ 25,000,000. Ca eich darllenwyr farnu drostynt eu hunain paham na soniai Crispin druan am Spain. Yr oedd ei gwestiynau yn thy benagored a I dibwynt i'w trafod ar ystadegau. Nid yw ystad- egau parthed masnach America a Germany 80 1 mlynedd yn ol ar gael. Os ydynt gan Crispin, bydded yn syth ac yn agored trwy ei cyhoeddi. Hefyd os yw nifer y llongau masnachol er's cymaint o flynyddoedd yn prcfi rhywbeth, paham mae yn ofni dodi y ffigyrau (os yw yn eu gwybod), i gadarnhau hyny. Prydain yn 1840, yr oedd llongiad shipping yn 2768.262 o dunelli; Prydain, 1908, yn 11,541,394 o dun- elli; America, 1840, yn 899,765 o dunelli; America, 1908, 940,068 o dunelli. Rbaid i Crispin gael ami i boteliad o Cod Liver Oil i lyngcu y ffeithiau cadarn ac anwad- adwy yna. Cysurodd y 11 xynog ei bun ar ol methu cyrhaedd y grawnwin yn y winllan, trwy droi ei gynffon arnynt, gan ddweud, "Wel nid yw wahaniaeth yn y byd, grwawn sur ydynt." Yr un modd cysura Crispin eu hun wedi methu ateb fy ngwestiynau, try droi ei gynffon atynt gan ddweud, Nid rhaid hidio, ben gwestiynau ready-made ydynt, dimeu dwsin yn marchnad anwybodaeth." Dywed fod ein fewlad yn suddo o dan ein gwadnau, ond gofalai na ddeuai ac un ffaith i brofi hyny. Hawdd iawn yw haeru, ond rhaid cael ffeithiau diambeuol i brofi hyn mae Crispin druan yn amddifad o hono Yn 1900 yr oedd eia National Income yn [791,000,000, yn 1909, £ 1,010,COO,000. cynydd 4219,000.000. "Gogoneddus Fasnach Rhydd onide," Crispin ? A all ef fynegu ffigyrau i'w cydmaru gan unrhyw wlad arall. Gorfu i Germany, y paradwys nefolaidd, a'r holl fanteision a nodais, gyfarfod a diffyg o £ 25,000.000, Darfu i Brydain mewn tair blynedd lleiljau y National Debt, £ 47,000,000, a Germany yn yruacyfnod eu gynyddu [114,000,000 (more Cod Liver Oil, please). Dywed mewn ton alarus, Ond yn Mhrydain rhaid i'r Llywodraeth gynal yr amaethwr," druan o honno. Yr ateb goreu i dristwch Ctispin yw yr hyn ddywedodd Mr. Balfour yn Nhy'r Cyffredin Mai 3ydd, 1909, The progress, and all that has been done for British Agriculture, without the aid of the Government (did you hear that Crispin), is in the highest degree creditable to every class connected with Agriculture. In many respects we still retain ehe lead." Sonia am rhoddi tusw o wair i mi i ginio, mae yn sicr y buasai yn well gan Crispin lyncu y gwair ei hunan na llyngcu y ffaith effeithiol yna o'i bwlpud ef ei hun. Cyfeirla at Salisbury fel y meddyg byd enwog. A ydyw yn gwybod mai ef oedd tad Lord Hugh Cecil a Lord Robert Cecil dau Free Trader cadarn a galluog. Bwriada yn awr encilio o'r ormes. Y fath rhyfeddod i Crispin, yr hwn a driga yn myd y rbeswm a goleuni" ildio i un sydd yn dibynu am ei ffeithiau o farchnad anwybodaeth." Fe ddylai Tariff Reformers yr ardal hon iongyfarch eu hunain fod ganddynt un o leiaf, sydd yn gallu dadleu dros eu egwyddorion mor gadarn ac effeithiol. ROLLIE WILLIAMS.
FESTINIOGCHWAREU BILLIARDS…
FESTINIOGCHWAREU BILLIARDS PA BETH YW? Mr Gol.—Torwyd ar ddistawrwydd yr hen dreflan brydferth bon, y canfyddir holl ogon- iant y Ctead ynddi, gan dwrf magnelau, a thinciadau hogi cleddyfau ar y pwnc Pa an ai drwg ai da yw chwareu Billiards?" Ond rhaid mai drwg neu dda yw. am mai drwg neu dda a all fodoli ym myd natnr pethau. Nid yw symol ar eirlyfr byd natur pethau Ond drwg neu dda sydd yno o angenrheidrwydd. Felly rhaid fod chwareu Billiards yn dda neu yn ddrwg, ac wrth eu chwareu yr ydym yn gwas- anaethu Duw neu Ddiafol, a hyny o angen- rheidrwydd. Ond fy ngred i yw, pe bawn yn eu chwareu, mai gwasanaethu y Diafol a fuaswn. Ac yn awr, Mr Gol., rhoddaf fy rheswm dros ddywedyd hyn (ond cofiwch hyn Syr, nad wyf am wneyd eich newyddiadur clodwiw yn gwdya huddigl i daflu easyniadau at neb na allaf eu profi, ond gall y cwdyn huddigl yn Haw cyhuddwr y brodyr lechwyno y lliain gwynaf i olwg y caawdolwyr. Ond er hyny, lliain gwyn a fydd er ei holl barddu, a phrofa yr hwn a wna hyn ei Ddiafol Fabol- aeth. Ac felly Mr Gol., yr wyf am ysgrifenu hyn yn Gristionogol sc nid fel Cyfreithiwr). Yn gyntaf, y mae anghenion mewn dyn, a hyny o angenrheidrwydd, am mai creadur yw, ond aaghenion dibechod ydynt. A'r gweith- redoedd hyny a ddiwalla yr anghenion hyn y mae genym ryddid ac awdurdod i'w cyflawni, sef y gweithredoedd hyny y mae anghenion dibechod dyn yn galw am danynt. Y mae angenicn hyn yn galw am y tan, gwisgoedd, ciod, ac ymborth. Ac wrth i ddyn wneuthur y gwahanol alwedigaetbau hyn, y mae yn diwallu anghenion dite:hod dyn, a dysgwyd hyn yn eglur gan Grist pan y dywedodd Na chollai y dyn a roddai gwpanaid o ddwfr oer i'r sycbedig ei wobr." Yma rhoddiad y dwfr yw y weithred, a hefyd y dwfr sydd yn diwallu. Yma niellir cyflawni y weithred heb ddiwallu, a diwallu beb y weithred sydd anmhosibl- rwydd. Ond y gweithredoedd hyny nad ydynt yn diwallu anghenion dibechod dyn, nid oes na rhyddid nac awdurdod i'w gwneuthur. Ac yn awr,.yngwyneb byn, ym mha Je y saif cicio y bel droed, chwareu golf, chwareu cardiau' a billiards hefyd. A ydynt hwy wrth chwareu un o'r pethau uchod yn diwallu angbenion eraill. Os yw anghenion dyn yn galw am eu chwareu, y maent yn dda. Ni all un roddi ymborth i'r newynog na fydd yn diwallu ei angen. Felly os yw anghenion dibechod dyn yn galw am y chwareuadau hyn, rbaid iddynt eu chwareu neu fatw. Un o anghenion di- bechod dyn yw angen ymborth, ac onis diwellir ef marw a wna, am mai angen sydd ynddo o angenrheidrwydd yw. Ac felly onid yw yn ffaith fod dynion yn byw beb chwareu yn un o'r chwareuon uchod yn profi nad ydynt angenrheidiol nac yn gyfreithlon. CRISPIN.
! A GREAT INVENTION.
A GREAT INVENTION. ACCOUNT OF A WONDERFUL ROCK-DRILL. Dear Friends.-I wish to draw your attention in this letter to a great invention. The mining industries of the world are in a state of revol- ution and it is gratifying to see that Mine and Quarry Owners are becoming aware of the situation before it is too late. They fully realize that new methods of working Mines and Quarries must be adopted, and old schemes are dropped for modern ideas. Intense appli- cation is needed now adays to ensure success in all circles of life from Postmaster General down to a messenger boy. Mr Kellow, of the Park & Croesor. Slate Quarries, is the gentleman who has invented the above Rock-drill I wish to refer to. Some time ago, I was told by certain miners in our district of this wonderful machine, so I deter- mined to see it for myself and ascertain the truth about its drilling record, &c. On a fine Tuesday morning in September, I was on my way to the said Quarry, accompanied by two friends of mine, and after a stiff waik for about 4 hours we found ourselves on the Quarry Bank, on the northern side of the Moelwyn. Awaiting otir arrival there, was Mr William Griffith, under Manager, and we were soon joined by the Manager, Mr Kellow, who ascended from the opposite side of the moun- tain, and who on his arrival gave us a very cheerful welcome. We were asked to follow Mr Kellow to the Engineering department, where the Rock Drill was to be seen in the making. The appearance of this place in itself suggested the nature of the manufacture. I Inside the place on every hand was to be seen the highest class of machinery, including lathes, drills, cutters, &c., the class of machin- ery that is only to be seen In a large arsenal One of the Rock Drills was brought forward and laid on a table for our inspection, and also dlssembled-Mr Kellow. explaining every part of it in detail to us in a most interesting and instructive manner. We left the fitting shop to see the Drill in action down in the mine. We were taken inside with an Eleetric Engine, passing on our way many Electric depart- ments. At last we arrived in the chambers where the Drill was to be seen working. It was fixed on the face of the rock in which 7 feet of hole was required. The Machine was set in motion in a very simple manner by turning a small lever. Immediately I'took out my watch for timing 22 seconds had gone when a squeechy noise occurred unlike the ordinary sound of the drill, after this noise I was expecting a stoppage, but downwards it went the seconds rolling into minutes then it stopped time 3 minutes 44 seconds. The Drill was taken out for inspection and to our surprise the bit was broken in two. This occured soon after the commencment of operation. After- wards we measured the hole 7 feet 7 inches, 6 feet of which was driven with a broken tool (and worlo's record). I witnessed another drilling as follows:—7 feet 7 inches in 2 minutes 45 seconds, and the third one in 3 minutes 15 seconds. In our district at the present moment we have foreign Rock Drills in operation and while setting my pen in motion I can imagine to hear the thumping of an Ingersoll or the pelting of a German Rock-drill quite different in sound to the humming wizzard of the Kellow Drill. I will give you an illustration of what the world's greatest Rock Drills are capable of doing. In a competition for a prize of £ 4000, second £ 1000 in South Affrica Time 1 shift 8 hours. The Siskol Machine, 110 feet; Holman Machine 109 feet; Cher sen Machine, 98 feet. Another account I have seen as follows:— The Simplex Hammer drill record, 2 feet 6 inches in 5 minutes. These comparison, are given for curiosity and to compare them with the record of the Welsh Drill. I have closely examined this new patent Rock Drill and have discovered very much to admire in the construction and arrangment of its parts. I consider the action of this drill the most in- genious piece of mechanism ever applied to an instrument of this kind; and I have no hesita tion in declaring, as my opinion, that it would be impossible to invent a machine to act better, either for rapidity of Drilling or general appli- cability and although at first sight it has the appearance or being complicated, further con- sideration convinced me, that to effect all those objects which are necessary in the construction of a perfect rock drill, this arrangement is both simple and efficient. It appears to me to ppssess in a high degree the leading requisites of a good rock drill being strong and durable, offering perfect security to the inner workings and not being liable to be put out of order. I deem the invention a highly important one, which from its merit must be extensively adopted. The inventor of the machine is a man who has touched the button in the game of life, and I congratulate him on producing a machine worthy to represent the Union Jack and the Royal Stantard in any Slate Rock Drilling Competition against all comers. W. J. PENNY. I (VWVWVAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA
LLANRWST.I
LLANRWST. TREFN Y MODDION SABBOTHOL. I Yr Bglwys Sefydledig, ST. CRWST.—10 30 a 6, Gwasanaeth Cymreig. ST. MARY.—11, a 6, Gwasanaeth Seisnig. Y Methodistiaid, SEION.-Parch. Thomas Hughes, B. A., Rhiw. HEOL SCOTLAND.-Parcia. W. Jones, Conwy. Annibynwyr. TABERNACL.—Parch. Thomas Jones, EBENEZER.- Wesleyaid. HOREB.—Mr, Owen Ffouskes. ST. JAMES (Englisb).-Rev. W. Mellor, Conway. Bedyddxvyr. PENUEL.—Mr Jones, Llanfairmathafarneithaf. EGLWYS BABAIDD.—11, Cymun Sanctaidd- 6-30, Gwasanaeth Cymreig, y Tad Treb- aol, O. M 1. Nos Wener, dan nawdd Cymdeithas Seion- traddododd Mr. Samuel Maurice Jones. Caernaifon, ei Ddarlith ddyddorol ar Gartrefi Enwogion Cymru." Diolchwyd yn gynes iddo am ei !ylwadau gwertbfawr ar gynygiad y Parch, W. Thomas a chefnogiad Mr. E. Mills. U. H. Nos Fercher, yn y Neuadd Drefol, traddododd Dr. Huw Williams anerchiad rhagorol ar Reddf a Dealltwriaeth." Llywyddid gan Mr. John Hughes, a chymerodd amryw ran yn y drafodaeth a ddilynodd yr anerchiad. Nos yfory (nos Wener), cynhelir cyfarfod diolch am y Cynhauaf yn YstafeU Genhadol yr Eglwys yn Heol Scotland. Penderfynodd Eglwys Horek i gadw Rhestr Beiblaidd yn y Gymdeithas yn nhymor y gauaf yn lie Cyfarfodydd Amrywiaethol fel a gyohelid y llynedd. Llywyddodd y Parch W. Cynwyd Williams yn Nghymdeithas y Tabernacl nos Wener, pryd y darllenodd Miss Berry bapur gwerth- fawr ar Esther," a chymerodd y rhai canlynol ran pellach yn y drafodaeth, Mri D. O. Jones, R. Maddock, W. Davies, Enos WHliams, R. G. Davies, Oswald Davies, Mrs G. Jones, Mrs Cadwaladr Jones, Mrs Hughes, a Miss Davies. Gwnaed cyfraniadau caredig yn Nghapel Seion nos Sabboth, at ymadawiad Mr David Howell Jones. Elwy House, yr hwn sydd yn myned ar staff ysgrifenu Mri Wiliam Wiliiams, & Sons, Rhyl. Bu yn selog iawn yn Seion fel Ysgrifenydd Cymdeithas y Plant. B) dd llu o'r dref yn myned i Lundain yr wythnos nesaf i dystio yn nghyngaws Mr Isgoed Jones yn erbyn y Cyngor Dinesig. Y mae golwg prydfertb nodedig ar ddail y coed ar hyd y llechweddi o Dolgarog i fyny i gwr uchaf y Dyffryn, gan mor amrywiol yw y lliwiau sydd arnynt. Cynhaliwyd cyfarfod diolch am y Cynhauaf yn Nghapel Tafarn-y-fedw nos Iau, ac yn Tanlan nos Wener. Nos Wener, decbreuodd Cymdeithas Ddir- westol y Merched ar ea gwaith dros dymor y gauaf. Y gorchwyl penaf ydoedd dewis swyddogion, a gwnaed y penodiadau canlynol: -Llywyddes, Mrs Rowlands, Grove House; Is-lywyddes, Mrs Roberts, Llys Myfyr; Trysoryddes, Miss Jones, George Street; Ysgrifenyddes, Mrs Williams, Gwynfa. Diolch- wyd i'r hen swyddogion am eu gwasanaeth gwerthfawr yn ystod y tair blynedd basiodd. Rhoddodd Miss Jones, Tynycaeau, adroddiad manwl o'r Gynhadledd Ddirwestol gynhaliwyd yn Wrexham. a diolchwyd yn gynes iddi am ei gofal a'r drafferth a gymer gyda'r gwaith da. HEDDLYS.—Dydd Llun, o flaen y Milwriad Sandbach (Cadeirydd). W. B. Halhed, a John Elackwall, Ysweiniaid. Dirwywyd Edward Jones, Wellington Place, 2/6 a'r costau am fod yn feddw ac afreolus un a'r ddeg o'r gloch nos Sadwrn Hydref 15. yn y Square. David William Jones, Narrow Street, a gyhuddwyd o fod yn feddw ac afreolus nos Sadwrn, ac o ymosod ar y Swyddog. Hwn ydoedd ei 43 ymddangosiad yn y Llys. Erfyn- ai am drugaredd y waith hon. ac addawodd na ddeuai i'r Llysar ol hyny. Tystiodd y Swydd- ogion fod y Diffynydd yn myned trwy ei gampiaa ffol fel y bu raid i ddau ohonynt ei gymeryd mewn llaw i'w osod yn y gell. Yr oedd ganddo glamp o lygad du yn y Llys ar ol yr ymdrechfa gyda'r Heddgeidwaid—Dywed- odd yr Arolygydd fod ei feistr yn barod i fyned yn gyfrifol drosto i dalu y ddirwy, os dirwyid yn yr achos. Nid oedd wedi tain y ddwy ddirwy ddiweddaf, yn gwneyd y swm o £1 4s —Dirwy o 10/- a'r costau am ymosod ar y Swyddog, a chaniatawyd mis o amser i dalu. Dirwywyd John Evans, Masuachydd Glo, Glanconwy, ddeg swllt a il 4s 7c o gostau am dori Deddf Pwysau a Mesur. Medi 25, cafodd y Swyddog fod ei beiriant pwyso yn wyth pwys yn erbyn y prynwyr mewn pob wyth pwys a'r hugain, fel mai ugain pwys a geid yn lie wyth pwys a'r hugain. Nid oedd wedi myned a'r peiriant i'w archwilio pan oedd y Swyddog yn yr ardal y tro diweddaf i wneyd hyny. Dywedodd iddo brofi y peiriant wythnos cyn ymweliad y Swyddog ac yr oedd yn iawn y pryd hwnw. Nid oedd y Swyddog yn dymuno pwyso yr achos, gan fod pobpeth wedi ei osod mewn trefn yn awr, a dau beiriant pwyso yn y He yn bresenol. PWYLLGOR TRETHIADOL. Dydd Mawrth, cynhaliwyd cyfarfod maith o'r Pwyllgor Trethiadol, Mr. John Roberts, U.H., yn y Gadair. Ymddangosodd nifer fawr o flaen y Pwyllgcr i apelio yn etbyn eu trethiad ar gyfrif y doll ychwanegol osodid arnynt o dan y Ddeddf Newydd. Cynrychiolid pedwar Trwydded-ddalwyr o'r Bettws gan Gwmni o Lundain, ac ar eu cais gohiriwyd yr apeliadan, ond gwrandawyd amryw apeliadau Heol. Y safle a gymerodd y Pwyllgor ydoedd,—nad oedd Achos Shoreditch yn gosod arnynt y rhwymedigaeth o ystyried y trethiant yn ngwyneb y doll newydd, a datganasant y farn eu bod yn rhwym, cyn cydsynio ag unrhyw gais am ostyngiad yn y trethiad, o ystyried pa un a oedd y trwydded-ddalwyr yn cael eu digolledu trwy yr ychwanegiad yn mhris y gwirodydd, neu mewn geiriau eraili, pa un a oedd y doll ychwanegol yn cael mwy na'i had-dalu trwy y cynydd yn yr arian dderbynid. Yn acbos Victoria Hotel, Llan- rwst, drethir yn ol [200, dywedodd Mr. R. O. Davies, ar ran y Trwydded-ddaliwr, i gais gael ei wneyd at y perchenogion i egluro nad ellid cario y Gwesty yn mlaen o dan y tollau presenol, a chafodd y tenant ostyngiad sylweddol yn y rhent. Teimlai y Pwyllgor fod hwn yn achos eithriado!, a bod y tollau newyddion wedi peri fod yn rhaid gostwng y rhect. Tra yn cydsynio i ostwng, dymunent ei wneyd yn eglur nad oedd yr achos hwn i fod yn gychwyniad nac yn engraifft at y dyfodol: bernid pob achos yn hollol ar ben ei hun, ac ar ei deityngdod ei hun. Teimlai amryw o'r pwyllgor yn gryf iawn y byddai i'r cynllun i gael rhagor o doll trwy y trwyddedau ysbeilio yr awdnrdodau Ileolo symiau sylweddol at y trethi.
LLANDDOGED.
LLANDDOGED. Cynhaliwyd cyfarfod diolch am y cynhauaf yn yr Eglwys nos Fercher a dydd Iau. Gwas- anaethwyd gan y Parch George Salt, Bodfean. Cyfranogwyd o'r Cymun am haner awr wedi wyth boreu Iau. Caed cynulliadau lluosog, a phregethau grymus. Yr oedd y gweinidogion canlynol yn bresenol,-Parchn J. Titley Williams, O. G. Pritchard, T. Llechid Jones, a T. Roberts. Y mae yr Eglwys, wedi yr adgyweiriad fu ami, ar draul y Milwriad Higson, yn edrych yn brydferth iawn. Yr oedd y boneddigesau wedi gwisgo yr adeiiad yn chwaethus iawn a hadau a ffrwythau. Deallwn fod yr anghydwelediad rhwng y Parch. Ellis Davies. a Mr. Roberts, Ysgol- feistr, yn nghylch y modd y cerir yr Ysgol yn mlaen, wedi bod o dan sylwy Rheolwyr Leolr yn nghyda'r llythyrau aanfonwyd gan y ddau i Awdurdod Addysg y Sir. Y mae y cyfryw Reolwyr wedi penderfynu argymell i Reolwyr Addysg y Dosbarth adael i'r mater derfynu lie y mae. a pheidio ei drafod yn mhellach,
|BETTWSYCOED.
BETTWSYCOED. Y mae y Cyngor Sirol ar ystyried y cynllun diwygiadol er cryfhau Pont Waterloo. Hyder- ir y llwyddir i gario'r mudiad trwodd yn fodd- haol i bawb, gan fod llwyr angen am wneyd y gwaith. *SAAA/WSAAAAA^AAAAAAAAA/^AAAA/
Advertising
I Nid oes gwell Cod Liver Oil i'w gael yn un- man na'r hwn a werthir am bris hynod o isel gan HUGH JONES, Chemist, Medical Hall.