Y Rhedegydd

WRTH FEDD I T. Ap Ieuan yn raynwent hynafoi Eglwys Trawsfynydd. Yr oedd T. Ap Ieuan yn fardd aweDgar" yn gyfaiil pur, ac yn adna- byddus iawn flynyddau yn ol yn ardaloedd Trawsfynydd a Ffestiniog. Rhown flodeuyn ar ei fedd. I'r Fynwent Hen cyrhaeddais, do, Oni aid ar Sul y Blodeu, 'Rwyf yma'n un o biant y fro, Am hiraeth yn troi'n ddagrau Dan gysgod muriau dwys y Llan, Heb neb ond fi fy hunaa Yn rhoi blodeuyn bach ar fan Lie gorwedd T. Ap Ieuan.- 0 Fynwent Hen "-y llanerch fud, Yn gorwedd dan dy briddell; Y ceir gwroniaid, na wyr byd, Am lecyn cudd eu huneli; Cnd ar y beddau dirgel hyn, Taenedig wlitli rydd anian, Rhof Sanau odlau'r Gwenith Gwyn" Ar feddrod T. Ap Ieuån. "0 Fynwent Hen," mae'r Pentre'n brin, O'r liu fu im' gyfeiilion A ydynt oil mewn tawel hun, 0 dan dy feini mudioa ? Ceir ynu. rai; ond eraill gwn, Adawsant Walia burian Ond yn y beddrod distaw hwn Y gorwedd T. Ap Ieuan. 0 Fynwent Hen"—Hedaenuhedd Bu "r Bardd sydd dan dy guddlen Mewn Caa ac Englyn,-ona dy fedd Ddistawodd dine ei awen Ei bert eaglynion, yn fy nghlyw, Ar y Bedd-feini yngan, Mewn cyaghaneddion cain, mai byw 0 hyd yw T. Ap Ieuan. ,1;( 0 Fynwent Hen "—mae Robin Ddu 0 Feiiion, yn dy oror, A Robia Meirion, Fardd oedd gu, A'r diddan Owain Prysor; Tywysogion fu yn arwaia gwlad, A hunant dan dy geulan Ond riisgyn wna fy neigrya mad, Ar feddrod T. Ap Ieuan. "0 Fynwent Hen "—rhaid i mi fyn'd, i-viae'r Groes yri galw arnaf; Gadawaf yma fedd fy ffrynd, A'i genadwri ddwysaf Slae ysbryd lleddf yn Nghlochdy r Llan, Yn dweyd 0 Dewi druan;" Mae engyl Duw yn gwylio'r fan Lie gorwcdd T. Ap leuan." Hailech. DEWI EDEN.

ER COF Am Samuel Edwards (Crydd), Penlan, Trawsfynydd. 0 fonwes plwyf Trawsfynydd-ehedodd Yn ddidwrf fel hwyrddydd; Tros y melyn ewyn aur, I laaau'r dirgel lenydd. Bu yn was cymwynasol-a mirain 11 Hen gymeriad gwreidaiol;" Ei wybodaeth danbeidiol Wawria o hyd ar ei ol. Gwr ydoedd a fu'n garedig-wrth bawb .Hyd borth y bedd urng Nef ei oes cedd mwyn fiwsig gjggAwel gwawi ar lasddail gwig. Hen gyfaiil, hawdd ei gofio-a'j eirf oil, Ar ei Fainc yn gweithio Ar hyd ei ddydd fe rodiodd o Yn deg onest a di-gwyno. Ar fin ei ddidwrf anedd "—awelon Giat wylo'u melodeod; A'u caa fel cwyn rhianedd, Ar ei fud ddigynwrf fedd. Trawsfynydd. HEDD WYN.

WEDI HUNO YN FFESTINIOG. Wedi huno yn Ffestiniog, 0 fewn daer oer doreithiog; 0 gnawd dyiiol rhai a greodd, Yr anfeidrol Dduw y lluoedd. Er i'r cnawd dfoi's fwyd i bryfaid CaiLf ei uno gyda'r enaid I fawrygu Crist yr Arglwydd, Yn y nefoedd yn dragywydd. Ync byddaf gyda'r lesu, A'r aagyiioa yn gwas'naethu, Wrth y bwrdd mewn gwleddoedd hyfryd Ar ddanteiihion pren y bywyd, Pwllheli. JOHN LEWIS JONES. (Gynt o Penybryn, Ffestiniog).

YSBYTTY. Brydnawa Sadwrn, Medi 10, cynhaliwyd Nodachfa iwyddiaaus yn Ysgoldy y lie uchod er dwyn oddiamgylch welliaatau ty i eglwys fach brycfeith y plwyf. Daeth Arglwyddes Penrhyn, yn cael ei diiyn gan ei rnherch hynaf, Miss Pennsat, a Mrs Wynne Finch, Voelas Hall, i agor y gweithrediadau am dri o'r glcch, a pharhaodd y gwerthu a'r rhiaitweh tan wyth o'r gloch yn yr hwyr. Yr oedd t&ir o Stalls Amrywiaethol, un o daa ofai Miss Phcebs Owen, Rock Ferry; a'r Hall o dan ofai Miss Myfi Williams, Penraachno a'r drydydd o dan ofai Miss Roth will, Walkden, Manchester, Cymerwyd gofal y Refreshment Stall gan Miss Maggie Roberts, Pentrefoelas; Miss Williams, Mostyn Villa, Penmschno; Mrs Maxwell Roberts, Mrs Harold Wood a Mrs Jane Rob- erts, Ysbytty. Cynorthwyid gan Lwer o enethod a bschgvn hynaf yr ysgol ddyddiol, a caaa Miss Robeits a Miss Mabel Roberts, y Shop, Ysbytty; Miss Jane Roberts, ac Annie Jones, Ysbytty. Dylid hefyd gvfeirio at y cynonhwy mawr roddadd Mr Grifikh Jones, y Vicarage Mri R. Maxwell Roberts a Robert Williams (Church Wardens), Frank Wood, David Jones, a Herbert Wood, Yr oedd y Vicar (T Liechict Jones) hefyd a'i holl egni yn y gwaith. s: Hebiaw y rbai a euwvd eisoes, gweisom yn bresenol, Reithor Penmachno a Mrs Jones, Rheithcriaid Bsttwsycoed a Llan- ddoget; y Parch a Mrs Lumley, Llandudno Mr a Mrs William Kent a'r teulu, a Miss Kent, Bettwsycoed Mrs Perkins, Miss Langton, a Miss veronica ireuans, Bettwsycoed; Mrs Fream a MissMorgan, Llacgwm a MrsDickie, Voelas Gardens; a llawer eraill o'r piwyfi cyfagos. Ond yr hyn dynodd ein sylw yn neilldual oedd ftyddlondeb plwyfoiion Ysbytty ei hun. Mae yn amheuaeth genym a -oedd amaetbdy neu fwthyn yn y plwyf heb un a'i y wraig neu y ferch neu rywun arall o'r teulu, ac mewn rhai achosion amryw o'r un ty, heb fod yn breseaol, Nis gallwn hi na chyfeirio at gynorthwy dau ymwelydd a'r ardal, sef Mr Newton, Foreman Sawyer gyda Mr Green, y Timber Feller, a Mr Matthews, Ordnance Survey Service. Gwnaeth y ddau waith dy- heuig yn rhan olaf y gweithrediadau. Yr oedd yr ysufeli wedi ei^haddurno yn brydferth gan y boaeddigesau gymerent ofai y Stalls, ac mae befyd dd:olchgarwch yn ddyledus i Mrs Wyan Finch am roi benthyg coedydd a biodau o'i gerddi prydferth yn Voelas Hall ac i Mr Dickie y pengarddwr, yr un modd, er dwyn hyn oddi- amgylch. Da geaym gyhoeddi yn benaf oil fed y Bazaar .wedi bod yn liwyddiant arianol tu hwnt fu disgwyliadau. MARWOLAETH.—Boreu ddydd Sadwrn di- weddaf, Medi 10, bu farw Mrs James Foster, has Paddock, yn 55 m.wynd oed. Nid oes ood rhyw dair wythnos er pin y bu farw Mrs Fester, Bettwsycoed (gynt o Bias Paddock), a mam James Paddcck, a heddyw gorfodir ni i gofnodi marwolaeth ei anwyl wraig a mam idyner dwy ferch fach. Mae ein cydymdeim- lad yn ddwfn gydag ef a'i amddifaid, ac befyd gyda Miss Charles a Mr David Charles, brawd a cbwaer yr ymadawedig. Mae yp chwith genym feddwl na weiir mwy ei pherson hardd a lluniaidd yn rhodio yr hen ddaear bon. Yr oedd yr ymadawedig yn aelod ffyddlon a chyson, er maithed y tfordd, ya Eglwys Pen- trevoelas a rhyfedd meddwl na welir hi mwy yn ei lie yn yr eglwys a garai mor fawr. Gorphwysed mewn heddwch. gadawa berarogl ar et hot. "Hyn a allodd hon hi a'i gwnaeth." Ymgysured y gwr sydd wedi ei adael yn y meddwl iddi "ymdrechu ymdrech deg." Tad yr amddifaid fyddo yn gysur i'w dwy fercb iach, Gracie a Daisy, y pryderai gymaint yn eu cylch. Dydd Llun, am haner awr wedi deuddeg, rhoddwyd y rhan oedd farwol o honi i orwedd ym meddrod ei theulu yn Mhentre- foelas. Gwasanaethwyd gan y Parchedigion D. Albarr. Lloyd, Pentrefoelas, a T. Llechid Jones, Ysbytty. RRIODAS.—Am hanar awr wedi naw loreu Sadwrn aiweddaf, unwyd mewn glan briodas ya Egtwys Plwyf Ysbyttv, Miss Jane Roberts, merch ieuengaf y diweddar Mr Samuel Roberts, a Mrs Ruth Roberts, Post-feistres, Ysbytty, a Mr Sylvanus Williams, mab hynaf Mr a Mrs Henry S jones, Penyboat Farm, Ysbytty, Gweinyddwyd gan y Parch T. Liechid Joaes, y rheithor. Y forwyn briodasol ydoedd Miss Ellen Jones, Caeclyd, Bl. Ffestiniog, yn cael ei chanlyn -gan enethod bach prydfertb, sef Misses Birch, Blodwen Owen, Maggie Roberts, Myfi Roberts, Kitie Ellis. Rhoddwyd y briodas- ferch ymaith gan ei brawd Mr Evan Roberts. Gwasanaethwyd fel gwas priodas gan Mr Griffith S. Jones, brawd y pnodasfab, yn cael ei ganlyn gaa Mr Henry S. Jones, y tad, a Mr Robert Roberts, brawd y briodasfeich, a Master Ellis, Llanrwst, Mae y par ieuangc yn barchus lawn yn yr ardal a dymuniad bawb yw ar iddynt gael hir oes a dedwyddwch a phob bendith.

O'R SIABOD I GAERSALEM," sef HANES TAITH 0 DOLWYDDELEN I AC YN NGLWAD CANAAN. I'w gael gan yr AWDWR:- E. C. ROBERTS, BRYN HYFRYD, DOLWYDDELEN. RHAD, DYDDOROL, ADEILAD OL, 1 ■ EISTEDDFOD Frenliirsol Geoedlaefhol Cymru, COLWYN BAY, 13eg ili- 17@n^ 191§, DYDD ifclAWRTM Y Brif Gystadleuaeth Gorawl a Chystadleuaeth v Corau Merclied. CYNGHERDD SAUL OF TARSUS.' Miss EDITH EVANS, jIr. LLOYD CHANDOS, Mr. IVOR FOSTER, a Chor yr Eisteddfod, clan arvreiniad Mr. John Williams, Caernarfon. -oYDD MEROHER Diwrnod y Goron, a'r Ail Gystadleuaeth Gorawl. I CYNGIIERDD: A PSALM OF LIFE,' BLEST PAIR OF SIRENS,' ac amrywiaethol. Miss PERCEVAL ALLEN, Madame EDNA THORNTON, Mr. DAVID EVANS, Ia Chor yr Eisteddfod. DYDD FAU Diwrnod y Gadair, a Cliystadleu- aeth Corau'r Plant. Y Gwir Anrliyddedns D. LLOYD GEORGE, A.S., yn y gadair. CYNGIIERDD Y MESSIAH,' Miss PERCEVAL ALLEN, Miss DILYS JONES, Mr. BEN DAVIES, Mr. DAVID HUGHES, a chor yr Eisteddfod. Lllf DC) GWEMER Gystadleuaeth Corau'r Meibion. Cyngherdd Amrywiaethol. Madame ADA CROSSLEY, Madame LAURA E VANS-WILLIAMS, Mr. GWILYM WIGLEY, a Mr. JAMES COLEMAN. DYDD SADWRN S Cystadleriaeth Seindyrf Pres. Cyngberdd Cymreig Poblogaidd. Miss AMY EVANS, Miss DILYS JONES, Mr. DAVID ELLIS, Mr. JAMES SAUVAGE, Mr. DAVID EVANS, EOS DAR, Miss BESSIE JONES (Telvnores Gwalia), DEINIOL FY CHAN. a Chor yr Eisteddfod. Tocynau—1s.» 2$., 3s., a 5s. Tocynau y pedwar diwrnod cyntaf, 20s. a 30s. Trens rhad o hob eyfeiriad Ilanylioti pellael-i oddi wrth yr Ysgrifenydd Cyffredinol,-T. R. ROBERTS, Swyddfa'r Eisteddfod, Colwyn Bay.

TREFN OEDFAON Y SUL I Y METHODISTIAID, ENGEDI.-Pai-ch Hugh Williams, D.D., Bala. PHNIEL.—Parch Richard Evans, Harlech. GWYLFA-Parch Griffith R. Jones, B.A., Borth. BETH F-SDA.-Cvfarfod Ysgolion. Llywydd, Mr Johi R. Evans. Nos Wecer. yn v Gar- fpgddu am 7 o'r gioch. Mate-. Perthvnas dioddefiadau'r saint a dioddefiadau Crist," Colosiaid i. 24, i'w agor gn y Parch Enoch Ellis Jones, Bowydd Boreu Sul am 9, holi y Swvddogion gn Mr G. G. Davies, Rbiw Am 10, holi y Plant yn banns Joseph pan adref gyda'i frodyr (vlenes s 37-39 penod), Am 11,—Mater, Dyledswydd yr athraw tnagat ei ddosbarth," i'w agor gan Mr G. G. Davies. Am 2, holi y Dosbirth Canol yn Hanes Joseph pan yn yr Aipbt" (Genesis 40 penod). Am 6, holi y Dosbarth Hynaf yn Epistol at y Phiilipiaid. 2 benVd. Holwydd- orwr^ Parch R. Sitya Roberts, M.A. TABERI^ACI..—10, Parch D. C. Edwards, M.A. Llanbedr. 6, Parch Hugh Ellis, Maen- twrog. MAENOFFEREN.—10, Parch Hugh EIIis. P, Parch D. C. Edwards. M.A. GARREGDDU.—Parch S. T. Jones, Conway. BOWYDD.—Parch Rd. Rowlands, Llanrwst. RHIW,—Parch E. Trevor Evans, Llwyngwril. BETHEL.— CAPEL SEISNIG (English Chapel). Rev. D. E. Jenkins, Denbigh. YR ANNIBYNWYR. BETHEL.—Parch R. T. Phillips. HYFRYDFA.-Parch Mr Idris Davies, Coleg Aberbonddu. BETHANIA.—Mr John Ellis, Llan. JERUSALEM.-Parch John Hughes. BRYNBOWYDD.—Mr D. R. Jones (Afallon). SALEM —Parch Thomas Griffith. CARNIET-Parch J. A. Morgan. Y WESLEYAID. EBENEZER.-IO, Parch J. Maelor Hughes. 6, Parch P. jones-Roberts. DiSGWYLFA.—10, Cyfarfod Gweddio. 6, Mr D. D. Hughes. SOAR. RHIW,—10, Cyfarfod Gweddio. 6, Mr E. R. Evans. TANYGRISTAU.—10, Parch-P. Jones-Roberts. 1, Cyfarfod Gweddî Neillducl. FFESTIM IOG.—Pregethwa Dyeithr. Y BEDYDDWYR. SEION.-Myfyriwr o Goleg Bangor, CALF ARIA.— MOR I AH.— CAERSALEM.—Mr J. D. Davies. PISGAH.—Mr Robert Humphreys, Harlech,

V -V vvvvvvvw VVVVWV B I L.L.I=:IOS-rl N G i i Dymuna HARRY. PARRY, Pertllech, Harlech, hysbysu ei fod yn gwneyd gwaith BILLPOSTER yn Nosbarth Harlech, Talsaraau, Llanfair, Llanbedr, a Gwynfrvn, Byrddau da yn mhob rhan o'r Dcsbarth, Rhoddir sylw uniongyrcbol i bob archeb. Telerau rhesymol. BILLPOSTING I! r? Q ?f? ? Mr OWEN, L.D.S., R.C.S., (London), DENTIST, LLYS DORFIL, New Market Square, Blaenau Ffestiniog. GeHir ei weled yo BLAENAU FFF.STFNZOG, bob Dydd Llun o 10 hyd 8: Borea Dydd Isu o 10 hyd a Boreu Swener a 10 byd 1 o'r gioch, LLANRWST, bob Dydd Mawrth a Dydd Merchcr o Heg byd 5 o'r glccb yn nhy Mrs] Parry, Station Road, SSFYDLVVYO DROS 25 ML YNEDD. Dt"I'?"V I D W ITN, L. i I.Z-l M-?. S? Mr. DAVID WILLIAMS, B 0 0 G Vi Y N E Edw&nis & WiHiams,) A D ^-f BODQWYNEDD, POS5TSADOS, A ddymuna hysbysu ei fod wedi cymeryd drcsodd y busnes uchod yn y rhan hon o'r wiad, ac yn parhau i ymweied yn rheoSaidd a'r Lleoedd canSynoi- Bfaen&u Ffssilnlog-— Bob Dydd Liun o tZ hyd 7, ac hefyd pob Dydd lau o < hyd 6, yn nhy Mr. Rübtrts 42, High Street, y drws nesaf i Maenoffcren hvd 6, yri n 't-, y Ro b c-rt-q 42, H-, g c', E- ,Lree-L, y d-:vis nesaf i LI a new st—Bob Dvdd Mawrth a phob Ffair (on lydd Mawrth o y Ffair), yn nhy Mri. David Jones &: Son, Station Roaa j/fsrbyn a Boars Head, c W hyd a. pwn¡fjU-BGb Dydd Mercher yn nhy Mr. Roberts, Chemist, o ft hyd 4. Crica;et.fi-Bob Dydd Mercher yn nhy Mrs. Davies, Llys Caradog, High Street, o 4-SQ hyd 7. Poftmsdoc—Bob Dydd Gwener yn 76, High Street, o 9 hyd 8 y nos. Bala-Bob Sadwrn a phob Flair yn nhy Mr. David Jones, Saddler, Tegid Street • II hyd 4* Bolgellstu tta AbapmaAF-Tr-,vy appwyntiad ar'Ddyddiau Sadwm.i BAUER SYLW.—Nid yw Mr. David Williams yn dal unrhyw gya- yiitiad a'r un Ifirm un enw, a dymuna ar ilp cyhoedd gymer- yd sylw manwl o'r llecedd y mae yn aros yn y trefi uchod fel na b yd do camgynte ria da u yn y dyfodol.  F  *??' F   F F   a. H. R. GRIFFITH PLUMBER, SANITARY ENGINEER & GASFIITER, 75, High Street, Blaenau Ffestiniog. All Latest Improvements in GasfFittings kept in Stock. Cisterns, Baths, Lavatories, Lead Piping, and ail MATERIALS pertaining to Sanitary Engineering always on hand. Hot & Cold Water Fittings fixed at Best Workman- ship and Moderate Charges. ESTIMATES FREE ON APPLICATION. NOTE THE ADDRESS:— H. R. GRIFFITH, Plumber & Gasfitter, High Street, HI. Ffestiniog, Safed pob unfar ei Wadnaujoi hun. Yr HEN POST OFFICE, Square," Llanrwst, P Dymuna W. H. ROBERTS, 6ynt o 1, Willow Street, Hysbysu y Cyhoedd ei fod WEDI AGOR y Mascachdy uchod, lie mae ganddo STOC 0 ESGIDIAU RHAGOROL. Dyma. heb os nac onibai, y He GOREU a RHATAF yn Nghymrn. Sicrheir y gwaith aIr defnvddian goreu am y prisiau gostyngol isod, gan un sydd wedi cael 13 mlynecit3 e brofiad mewn trwsio a gwneuthar Esgidiau. Caifi pob cwsmer ein sylw personol. GwacEnu a Sodtu Esgidiau i Ddynion, 28 6c. Eto eto i Fechgyn, 2s. Eto eto i Ferched, ts 6c. Etc eto Plant, is. i fyny. Gwarentir y gwaith a'r defnyddiau. D.S.-Trwsir Esgidiau a 01098 tga. byddwch yn y e?ef, neu danfonir ;?wy. Mae genym Stoc helaeth o CLOGS newydd, ac hefyd rhai ail law i'w cynyg am brisiau rhesymot. Cofiwch y Cyfeiriad:— Yr Hen Post Office, BVBarket Square, Llanrwst. I ? Mandin arness Belis yourself is uite 5'.Plo if YOU use tB?J?B!FURC?EO' RIVETS. ?S??SSB?-Noneed to punch holes. S4mply drive Rivefs and bend back the By prongs. Neat and strong. Of ■V Ironmongers, or send Xs. Hy for box assorted to Bifurcated ■f and Tubular Rivet Co., Ltd.« fil aSSUpper Thames H Ipwl Price List on application, iB MEDICAL HALL, HARLECH. Physicians Prescription Dispensed with the Best and Purest Drugs only. HORSE and CATTLE MEDICINES. SOLE AGENT for GOSS HERALDIC CHINA and DOULTON WARE. D. U. PARRY, M.P.S. Am brisiau Argraffwaith o bob desgrifiad ymofyner yn gyntaf yn Swyddfa'rRhedegydd,