Y Rhedegydd

UNDEB YR ANNISYNWYR I CYMREIG. Yr wvthnos ddiweddaf, cynhaliwyd cvfarfod- ydd yr Undeb yn Llanbedr, Sir Aberteifi. Yn rghyfarfod y lleygwyr boreu ddydd Mawrtb, bu cyflogau gweinidogion o dan sylw, ac wedi trafodaeth faith, pasiwyd i godi safon y cyflog i /80 y flwyddyn, ac i ffurfio oronfa 1 r perwy! hwnw. Derbyniwyd £1,793 yn ystod y flwyddvm pddiwrth werthiant llyfrau. Yr oedd gwerth- laut llyfrau emynau yn cyraedd £ 864, Dyblodd Cylchrediad misolyn y plant er Ionawr, pryd y cymerwvd ef mewn Haw gan yr Undeb. Gwnaeth y Genhadaeth Gartrefol roddicn i'r swm n bedair mil o bunan, a rhoddasant fen- thyg /45 mil o'r cychwyn i eglwysi gweiniaid, o'r byn y mae f24,773 wedi eu had-dalu. Cvfarwyddwvd y Pwyllgor Llenyddol i bar- atoi Hares ac Egwyddorion Anibyniaetn Gym- Wig. Dywedir y cymer bymthsng mlynedd i'w gwblhau, a gweithir arno gan wyr cyfar- Wydd yn mhob cangen. Yr oedd mwyafrif mawr dros gynal yr Undeb cesaf yn Aberaman. Yr oedd Bethes- da, Lnpwl, a Bryomawr, yn gwneyd cais, nenderfyniid cryf o blaid fod HywodtMib hwa i'w roddi i'r awdurdodau Addysg ar bcb ysgol gynheHr a'r trethi, sc i ddiklu prawf crefyddol" fel cymwysder i benodiadiu addysgol. Yr oedd gan yr enwad 5°2.142 o leoedd eis- tedd yn eu haddoldai: cynydd e 6,298 vn ystod Y flwyddvn. Nifer yr aelodau ydoedd 176,581, a 171,995 o ae'edau yn yr Ysgolicm Sul. Cyf spswm y cyfraniadau oedd ?225 534, a gwe?tb eiddo vr eglwysi ydosdd ?1,889.927. Yn Nghynhadledd y Gweinidogion, darllen OM y Parcb W. Pari Huws, B.D., feapur ?tapus sr "Anhawsderau y WeinidogaEtb ?ionogol 'thQlwyd y Parch John Thomas, Me?tbyr, yn Blywydd am y flwyddyn Mr E H. Davies yn Drysorydd ail etholwyd y ddau Ysgrifen- ^d—j Parchn D. A. Griffith a H. Eyaon Lewis, gyda'r Parch Lloyd Jones, Fencader, yn Ysgrifenydd ieueragaf. Cafwyd Cyfarlod Dirwestol grymus nodedig nos Lun. pryd yr anerchwyd yn hyawdi gan J. J. Jones, Llanelli, ar Y Pioot"; Parch tJewelyn Williams, Nefyn, ar Dirwest fel diogelwch i'r dyn ieuangc ar ei ymadawiad oddicartref" Parch Ellis Jones, Bangor, ar 'Ddirwest yn Nghymru, ddoe a heddyw a'r Parch Ben Evans, Barry, ar "Er mwyn eraill," Traddodwyd anercbiadau grymus befyd yn y cyfarfodydd cyhseddus eraill gan Mr D. LIeJJÍer Thomas; vr Athraw Joseph Jones, Abertonddn. ar Gadwraeth y Sabbath y Parch T. E. Thomas, Coedpoeth, ar Yr ]Eglwy,i "iviedig a symudiadau cyhoeddus"; y Patch T. Eynon Davies, Llundain, ar Philiip Pugh, un o'r Tadau Acibynol yn Sir Aberteifi"; a'r Parch D. Eurddf Walters, Abertawe, ar Dr Phillips, Neuaddlwyd Yr oedd anerchiad y Cadeirydd, y Parch William Davies, Llandilo, ar Genhadaeth Gymdeithssol Crist a.'i eglwys," yn deiiwng o'r amgylchiad pwysig. Dywedodd mai cwestiwn y dydd heddyw ydyw,—Pa beth oedd ceahad- aeth Crist a'i eglwys i'r byd heddyw p\fodd yr oeddynt yn myned i gyfarfod anghenion ymarferol bywyd a ph", mor bell yr oeddynt wedi eu cynysgaeddu a gallu i wella, diwygio, a phrydferthu bywyd naturiol yn ogystal a bywvd ysbrydol dynion ? Ei ateb i hyn oedd fod Crist a i athrawiaetb a'i grefydd yn cynwys yr oil oedd yn argenrheidioi i fywyd dvn yn Onigol a chymdeithssol. Nid oedd yr Efengyl yn fath o fceilen o. athrawiaethau ond trysorfa o feddyli u Duw wedi eu datguddio mewn cynllun ymarferol, yn tueddu i ddyrchafu dyn- oliaeth i gyflwr iechyd, rhyddid, purdeb. a chydweithrediad cyffredinol. Nid oedd yn sicr rad oedd yr eglwys wedi esgeuluso y flfarf ymarferol hon ar GrJstionogajth, ac wedi trigo yn rhy hir mewn palasau duwinyddol, beb droi ei thrÝsorru i gvfarfod anghenion trigolion y bwtbyn, y gweithdy, a'r siop. Yr oeddynt yn clywed cymaint y dyddiau hyn am efengy! Sos- ialgeih ac efengyl Llafur, fel yr oedd pobl yn c&el eu barwam i gredu fod yna ryw efengyl eangach ei chyich, mwy elussno! mewn ysbryd, cyfoethocach yn ei darpariadau i'r tlawd, y gwan, a'r atighenus, nag Efengyl y Testament Newydd a'r Eglwys Gristionogol, ond rid oedd hyn vn Efengyl newydd aid oedd ond dysgeidiaeth Crist mewn gwisg ddieithr i'n llygad. Yr oedd y gwirionedd mawr a ddysg- Wyd gan Grist, hyny yw, brawdcHaeth gvff redinol dvc, wedi ffurfio s^lfaen c^frifoideb dynol. Yr oedd gan Grist Genhadaeth i fywyd ngtanot dyn, ac yr oedd anghenion cymdeithas heddyw yn galw yn nchei am gyfl swui y gonhadaeth bono, Yr oedd gan yr eglwys genhadaeth i ofalu am fywyd naturiol dyn, am ei iechyd, am ei gynhaliaeth. Yr oedd yna genhadaeth at lafur dyn, Yr oedd ganddi Renhsdaeth befyd at fywyd deailol cymdeithas. Yr oedd yr-eglwys i fod yn athraw dealiol i'r byd, ac felly yn genhadaeth addysgol i'r byd. Er nad oedd H1 cytuno a sefydliad gwlad- Wriaethol a grefySd, yr oedd yn credn mewn crefydd i safydlu y wladwriaetlj. Ni fyddat iddo gyfl-vyno gwleidyddiaeth i grefydd, ond byddai iddo ddwyn crefydd i ddylanwadu ar wjeidyddiaelb. Yr cedd gan yr eglwys befyd gfenadwri i fywyd moesol cymdeithas. Yroedd yna berygl i'r eglwys ymostwcg i ddarparu Pob math o ddifyrion ar un Haw BC i wrthwynebu yn ddaL-bieiiiol pob ffuil ar ddifyrion rbesymol ar,y Haw arall. Ni ailai difyrlcn ynddynt eu btmain newid nptur fcesol dyn. Gr:;s a gwiricne?ju yr Efengyl yn onig a all godi nstnr foesol dyn. Dylasent felly gofio'r dydd Sabbbth a rneithrin parch i ddysgeidjaeth y Beibi. I-'cha'vdwriaeth y byd yn gorfforol, toeddyl'oS. moesol, ac ysbrydol oedd ceohadaeth Crist ei hun, a'r cdyledswyda a ytnadiriedodd a nsodorld ar Ei pg-lwys. .IIt..A A.

I Bu i Ghvb Ceidwadol y maesbenodi Mr ^Hdward Watkins, Arfor, West End, yn ysgrifenydd yn lie Mr W. M. Jones, a b'er.od- Wyd yn Swyddog Elusenol yn Nefyn, ac sydd yn dechieu ar ei oruchwylion yr wythnos hon.

HARLECH. I FFAITH.—Nid oes unrhyw Optician yn y Deyrnas yn meddu ar Dystysgrifau uwch ar ol pasio Arlioliadau mewn ProfJ y Golwg, Sc., na Mr. Hugh Jones, Med leal Hall, Blaenau Festiniog. Nos Sul, yn nghapel Tryfer, pasiwyd pleidlais o gydymdeimlad a Robert Williams, Fron, a'r teulu yn eu profedigaeth o golli ei fab Bob dyn ieuangc naw a'r hugain oed, Bn farw nos Wener trwy doriad gwaed lestr. Claddwyd yn y Deheudir ddydd Mawrth. Drwg genym am brofedigaeth Mr a -Mrs Robeit Williams, Capel Dwr, trwy golli eu plentyn naw mis oed. Caddwyd ef yn mynwsnt yr Eglwys ddfrdd Gwensr.—Hefyd Mf a Mrs Griffith Edwards, Brongadair, yn eu profedigaeth o golli eu bachgen dwy flwydd oed. Claddwyd ef yn mynwent plwyf Llanfair. Llongyfarchwn Mr Ronald Davison, mab Mr George Davison, Plas Wernfawr, ar ei ddyweddiad a Miss Cheilia Grant, Rothie Morchus. Gogledd yr Alban. Mae'r dyeithriaid yn dylifo i'r drsf gan brysar lenwi'r tai er fod rhai yn aras hsb eu 11 mwi. Cynhaliwyd Cyngor PIwvi Llandanwg yn Ystafell Gyhoeddus y Ddarilenfa, nos Wener, dan lywyddiaeth Mr John Edwards (Is- Gadeirydd). Yr oedd hefyd yn bresenol, Lmxi William James Morris, Owen Merris, Samuel Williams, John Morris. Edward Griffiths, Hugh J. Hughes, Dayid Pugh, Morris Jones, a Robert Owen (Cltrc).—Darllenwyd ilytbyr o swyddfa'r "Woods & Forest," Llundaio, yn hysbysu-y trefniadau newydd yn nglyn a I ravnediad i mewn i r hen Gastell, a phasiwyd i beidi. gwneyd sylw o'r llythyr hyd y Cyngor nesaf, nes cael allan a ydyw tiigjolion Catnarfoo a Conwy yn talu am fyired i mewn i'w CastelJi hwy,—Pasiwyd i bwyligor y II Nvbrau fyned i CHwg twybr Pencerng a llwybr Tynygwter, a'u gweead yn hwylus i'r cyhoedd eu tramwyo.— Pasiwyd i ahv am gynygion i oieuo y latnpau am y cyfnod o ddechreu Medi hyd 'ddiwedd Mawrth 1911, sef diwedd blwyddyn arianol y Cynghor, a phasiwyd hefyd i bwyllgor y I lampau fyned o amgylch i edrych a oes eisiau rhyw welliant arnynt cyn cechreu en goleuo at y tymhor nesaf.—Cafwyd trafodaeth eto ar yr angenrheidrwydd am dai i weithwyr yn I Prlech, a darllenwyd llythyr hefyd oddiwrth y Gwir Anrhydeddus John Burns, ar y mater :J.c i symud yo mlaen.—Pasiwyd fod dirprwy- aeth o'r Cyngor i ymweled a Mr Davison a Mrs Greaves i edrych a oes yn büsibl gwneyd rhywbetb i gvfarfod a'r angeo >ma yn Hadech. -Cafwyd sylw ar y Development & Road Improvement Fund Act. 1909" gyda golwg ar gael ffordd gvfleus i Gknymor.—Pasiwyd i cfyn i Mr Edward Griffith wneyd ei oreu yn pwyllgor pdf ffyrdd y Sir, a Mr Davjd Pugh yn y Cyngor Dosbaith i geisio cael hyn oddi- amgylchGwnawd sylw ar y rhybuddion neillduol i'r Modurwyr, a phasiwyd ett) i Mr Griffith ddyfod a'r mater yma o flaen y Cychor Sirol, gan fod yma rai lleoedd neillduol beryglus i blant.—Pasiwyd i a!w sylw Cvrnni y Reilffyrdd at yr Orsaf achwylus sydd yma, a'r anghenrheidrwydd am ddau "blatfoim," a gofyn iddynt ystyried y maier a symud yn arisen i wella Harlech yn y cyfeiriad yma.—Pasiwyd i'r Cyngor gyfarfod yn Tantwthiil ncs Fercher nesaf am saith o.'r gloch, i edrych i mewn i amryw o faterion. CynheHr Cynhadledd Genedlaethol Dref y T!of.ion yma eleni, a bydd yr oil o dan reolaeth Mr a Mrs Sydnay Webb. Dechreuodd y cyf- arfodydd ddydd Sul, ac anerchir ynddynt gan amryw o wyr mawr y deyrnas. Yn mysg enwau y siaradwyr gwelwn,—Mr a MTr, Sydney Webb, Mr A. Greenwood, Leeds, Dr. R. A. Lyster, Swyddog Meddygol ..Hampshire, Mri. Clifford Sharp, Wiliiarn George, Robert Harcaurt, A.S Patchn. Dean Wo: caster. Thomas Rees, R. Silyn Roberts, R^organ Jones, ProB. T, Jones, Belfast, Proff, St&nley jevons, Caerdydd, Proff. James Leith, &c. Cynhelir y cyfarfodydd yn Ysgol Llanbsdr a'r Neuadd oddigerth d-jyiJa Mercher, yn Wernfawr. Y nos Fercher o'r blaen, ymwelodd MiJodfa Sedgwicks a'r lie hwn, ac yn y Tug of War gyda'r Cawrfil becbgyn crylion Harlech enili- odd, ac nid y Cawrfil fel y dywad y RHEDEG- YDD "dh..edàa.L S vrthiodd y gwpan i ran John Williams, Gogan Terrace, Daeth yr adranleoI o'r Tiriogactbz-vyr adref c,'r Wersylifa yn Bow Street, ger Abarystwyth, nos Sadwrn, wedi cael wythnos oer a gwlyb wn. Agorwyd y Pellseinydd i Dy newydd y Golf yr wythnos diweddaf. Bydd yn gsffeiliad mawr i.Iawer o Golfwyr Ffestiniog a'r Port i wneyd trefniadau ar fyr rybudd.

I BR-DOGELE RT. YMGATS I SEFYDLU NURSE (MAMAETI-I) YN yDOSBARTH.LJawer cr! sydd wedi bod am gael Nurse i'r dosbarth ac erbyn h;D crcdwi y bydd i'r ymgais droi yn llwyddiat t. Mae PwylJgor cryf wedi ymgynseryd a'r gwaith scmaenifer o foneddigesau weÓi bod trwy y Dosbarth yn casgla ac wedi derbyn addewidion o symiau mawr gan rai, maeat yn barod wedi derbyn dros [GO. Paswyd yn y Pwyllgor yr wythnos o'r blaen i wabadd Miss Davies, Brif Ysgrifen- yddes, Cymdeithas y Mamaethod i g\'na.! Cyfarfod Cyhoeddus. Haedda y PwylJgor glad mawr am eu hymdrech a'u hegni yn y gwaith da hwn. 1- Mas golwg y ceir "Yill rysrmia Cvvn Defaid ragorol dydd Sadwrn Awst y 27ain. Mae srnryw o foneddigion sydd yn y dosbarth vn cyfranu symiau sylweddoi at y gwobr&u. Mae yn cael ei chario ymlaen ar nddfa. eang, Ni welwyd y fath brysurdeb yma dydd LIun er's Hawer o amser. Gwibiai y Mnttors a'r Bicycles o bob cyfeiriad nes llenwi y He.

Y LLAN, Y CYNGORWYR A TRETH- DALWR. t Mr Gol -Teimlaf fod gwerth yn eich gofod, ac felly, nid wyf am wneyd un-sylw o Trethdal- wr yn nglyn a mi, nac ychwaith o'i safia a'i deilycgdod fel ysgolaig, anveinvdd na doethwr, yn ]»pstbau hyn; a dilynaf y Cyrgorwyr drwy dosturio wrtho, yn ucig roddi iddo un cynghor bach—" cheap "with reswm, a dyna yw, gwylied rhag i'r dolur am atebiad i'w ddeg gofyniad oil bwysig, fyn'd ar ei fein gwan yn ormodol, 0 dro i drc, syr, cymerais ran i ^alonogi dynien da pan y byddai "ambell i gorach 3rii ymosod arnynt dan gysgod ffagenw, megis o'r tu ol i'r gwrych. Weithiau dan fy enw priodol, bryd arall arferwn enw cudd fel y tro hwn. Ni bu atnaf ofn dyn arioad, ac nid wyf yn caru gwen. Parchaf ddyn, ond casaf y balch a'r cecfigenus a chas cvilawn. Credaf, fod y Cyngorwyr dros Ward Teigl yn ddynisn tailwng o barch ac edmygedd, a chant hyny oddiar law y dynion goreu. hvyaf y gwna, Trethdalwr ymosod arnynt, maw mwy o'u gwerth i'r golwg i mi Dynion ydyrt, byd v gwelet wedi ymdaflu j'w swyddogaeth. Yn gweled gwaith, a meddant g,,Ion i'w wneyd, ac ysbryd eofn i ganlyn ymlsen, fel na wna "cll- omma" dychmygol Trethdalwr atal dim arnynt 0 berthynas i "ddydd eu cyfrif," gallant ei wyaebu heb y pryder ileiaf. gan nad bqth am y msllt a'r taranau a fygythir. Bydd yn ddrgon huan y pryd hwnw i gyhceddi ded/ryd. Camatewch i mi ddatgan fy edmygedd oy^Df^d fhagorol a thacgnefeddus y ddau aelod. Nid oes ynddynt ratsd leiaf o awydd at ymgegru Beth bynag a ysgrifenwyd genyf fi, Did ces dim a wnelo y ddau Gyoghorvdd a hyny. Teg yw gwneud- hyn yn giir.— HEN DRETHOALWK.

CYLCHWYL CKSTELL HARLECH 1911 Syr,'—Ymddangcsodd yn eich newyddiadur clodwiw ohebiaeth, wythnos cyn y ddiweddaf, yn rhai rhai awgrymiadau i'r Pwyllgor Ilafurus a selog ynglyn a'r uchod. Creda.f mai priodol iawn yw cael pob awgrym all fod a'i arncan i wella pob symudiad newydd fel yr nchod. Carwn ioau eto wneyd ymgais i roddi awgrym neu ddau fyddo ya werth i'r Pwyllgor eu hystyried yn bwyllog. Cwyna eich gohebydd y cyfeitiais ato, mai priodol fyddai cael rhyw gynilun i dori ychydig ar unrhywiaeth y rh3glen yn nghyfarfod y boreu a'r prydnawn ac wedi ymgynghoriad a rhai o gerddorion y cylcb, ac a rhai o brif gefnogwyr y madiad, medd'/liais mai dv-rnunei fyddai cael rhyw gynlinn i sicrhau rhywfaint o Ie i ddwyn i syiw gynyrcbtoa rai o gerddorion y sir a'r .geaedl Gymreig, drwy ddarparu fod cyfansoddiad neu ddau yn cael eu dadganu yn mhob Cylchwyl Nid oedd dim yn fwy derbyniol eleci na dadganiad cory Pearhyn o ddam o e:ddo eu harweinydd galluog, Mr D, LJoyd Evans; a da fuasai genyf pa bg, pob cor wedi trefnu i gydgana y cyfryw. Ona at y flwyddyn nesaf y bae a wnelom yn awr, a'r dydd o'r blaen daethum ar draws cyfansoddiad teilwng iawn o svlwat y flwyddyn ddyfodol, ssf y Requiem Fuddugol ardderchog ar ol y diweddar Batch Evan Peters, y Bala, o waith y cerddor ieuanc athrylitbgar a dorwyd ilawr yn deiyn gysar, pan oedd ei genedl yn edrych ac yn disgwyl iiawer oddiwrtho, sef y diweddar J. Osborne Williams, R A M., Blaenau Ffestiniog. Nid oes eisiau paentio dim ar enw eg athrylith y cyfaill ym~.dawedig, nac ar y cyfansoddiad ucuoa, mae y ttattn toa y cytansoddjad wedi ei wobrwyo yn gyfartal achyfansoddiad o eiddo Aiaw Ddu yn Eisteddfod y Bala yn ddigon o brawf o'i werth, ac yn dweyd yn fawr am alia y cyfaill J. O. Williams. Pan y cofiwn fod Alaw Ddu yn un o brif gerddorion y genedl yn si oes, ac y ihestfir ei ganig anfarwol i'r Gwlithyn yn mhlith y cbwe' eanrg orsu yn I vr iaith, ac nid oedd J, O. Williams end bachgen deunaw oed. Ar wahsn i'r hyn a nodais, y mae y ffaith fod yr yn ei amgylchiadau cyfyng yr adeg bono pan oedd yn gwanbau yn ei nychdod, wedi argraffu canoedd o gopiau o'r dernyn, a'u bod yn aros heb eu guerthu eto ar law ei deulj, yn deiiwng u sylw I chvdymdeimlad, a phe llwyddid i órefnn i w chaei i'r.Gylchwyl uchod byddis yn gwneyd gwasaoaeth triphlyg, sef yn (a) csel newyddbeth o waith cerddor Cymreig, un o'r sir i sylw, ac yn anrhydeddu y sir with wneyd, ac yn goffadwriaeth i'r diweddar Barcbedig Evan Peters, a'r awdwr ieuanc ymadawedig yn (b) yn cael tori ar unffcufueth y rhsgleh yn cghwrdd v prydcawn. Yn He fel yr oedd eleni fod y corau yn canu dau ddernyn yr uu. Nid oes eisian ond rhyw haner awr i fyned drwy y cyfanwaith hwn, ar mae yr adolygiadau gafwy'd arno adeg ei gyhoeddiad yn bcawf. y buasai yn "wledd i'w wrsndo," a chsel yr unawdydd Tenor cvflogedig yn yr wvl i yragymeryd a'r Unawd Tenor sydd yn y Requiem yn werth ei glywed, gan ei fod yn unawd campus: ac nid oes dim sy'n rhy anhawdd i'r un o'r corau sydd yn gwneyd i is BY y cactorion a gymetant ran yn y Gylchwyl ac yn (c) byddera yn gwneyd mawr garedigrwydd a'r tenia hon: aberthnsant gymaict er mwyn yr awdwr. er ei berfleithio yn ei hotf waith, wrth ymgymeryd a nifer fawr o'r dernyn oddiar eu dwyiaw. M&e'n syn genyf na buasai un o'r cymanfaoedd cryfion yn yr ardal wedi ymgymeryd a'r cyfan- waith teiiwng hwn er's Uawer blwyddyn. gan eu bod wedi ymgymeryd a damau tebyg, a myned i gost a ihsi o honynt er eu cael, ac iiwyrach aad oes dim mwy nac enw Sais wrth y dernyn yn cyfreitbloni hyny. Dyrauaaf ar i gerddorion teilyngch draethu eu golygiadau yn mbellacb, ac helyd am i'r pwyilgor feddwl uwchbsn y mater yn hollol ddiduedd a gonest. Yr eiddocb yn bur, PERORFRYN. /v'V'VVV'V'"V'V'V"V

Fob math o Babyr Ysgiifenu i'w cael am i brisiau a foddlona pxwb yu Shop y Rliedegydi

I O BORTHMADOG I BWLLHELI. I BORTHMA_DG I LL:HELI. Dymunwn Iongyfarrh y bardd Tryfanwy sr ei Iwyddiant yn sicrhau Cadair Eisteddfod PwHheli ar y "Lloer." Mae y bardd bron yn fud a byddar, ond can add Bryddest, yn 01 y prif fardd Pedrog, a fydd byw yn bir yn lien. yddiaeth el wlad. Mae y tywydd gwlyb wcdi troi allan yn bur anfanteisiol i'r miloedd ymweiwyr ddaeth i'r trefi yma i fwynhau Gwyl y Banc. Yn Mhwll- heli yr oedd prif atdyniad y dydd eleni. Caf- wyd yno ddewisiad mawr o bethau i'r tyrfa- oedd i ddyddori eu hunain. Un at y chwareu- on yn yr Adlonfa, y liiodfa ar y Maes, ac Eis- teddfod y bobl iauahc yn y Neuadd Diefol. Ac er gvs?aethaf y darogan fu, trodd vr olaf nllan yn llwyddiant perffaith, Y prif-fardd Pedrog ydoedd y prif feirnisd eleni, a Mr David Evans, Caerdydd y gerddoriaetb. Gwnaeth Arifog a Mr Sam Williams eu gwaith yn odidog fel arweinyddion. We!e restr o'r buddugwyr —Pwyntil ddarlun, Mr Moses Williams, Caer- narfon chwareu ar y berdoneg, Mr J; D. Williams, Bangor unawd i blant. Miss Kate Ann Jones, Bethania, Blaenau Ffestiniog, allan o 15 o ymgeiswyr, gyda chaumoliaeth eithriad- 01 o Ftel dpwol hosannsu, Mrs Margaret Wil- liams, Tatysarn; colar wlan, Miss Morris, Garn, Dolbenmaen pais i blentyn. Miss Mary Roberts, Llanfrothen gwobrwywyd seindorf IJanrug ar yr yinderthgan s'r dernyn englyn, Glyn Heflti, Waenfawr; unawd cyfyngedig, Mr Elias Pritchard, Llanberis; gwobrwywyd cor p'ant Machynlleth J R. Tryfanwy, Porth- madog a eaiilodd y gadsir allan o ddeunaw o ymgeiswyr; canwyd can y cadeirio gan Miss Maggie Jones, Pwllheli; airoddiad Seiscig, Blodwen Robests, Llifhfaen; gwasgod wsuenjg Miss J. Davias, Llanberis; llian bwrdd, Mrs Jones, Brecon eto, Miss Jones, Waenfawr ni ddaeth ond Bangor i'r brif-gystadleaaeth gorawl dan arweiniad Mr Richard Davies, a dyfarnwyd hwy yn deiiwng o'r wobr. chwareu offeryn, pres Harris Speeding; unawd baritone neu bais, Mri H. R. Humphreys, Machynlleth, a 1. J, Jones, Llandwrog unawd tenor, Mr Evan Lewis, Capel Curig unawd soprano, Mrs Henderson Jones; prif adrodd- ja1, Mr loan Howell, Cwmtwrch. Cafwyd cystaaieuasth corsu meibion wir ragorol, a dyfarmvyd cor meibion Machynlleth yn oreu prif draethawd testyn, ".O(argmjiaeth." ) r oedd padwar-ar-bymtheg yn ymgeido, goreu, Mr Williaaa Morris, Manod Road, Blaenau Ffestioiog flyn, Mri William Roberts, Dyff, ryjj, a Griffith Thomas, Llanbsdr telyneg, Mr J. R. Tryfanwy Pryddest gofifa, Bryfdift, El. Ffestiniog; parti, Tydweiliof,, tynu darlun mewn crayon, Mr Witfiam Hughes, Cenigy- druidion; cssjliad o flodau. Master R. W. Humphreys, (a1 trdle, Cardiff Road. Dyfarn- wyd corau Rhostryfan a Capel Helyg yrt gyd- fuddugal yn nghystsdleuaeth y corau Ueol.

PEN CYFRIFON NESAF OAKELEY—(Sub),A\?tl3. I LLECHWEDD-(Tl). Awst 13. MAENOF5JTREN—(Tal), Awst 2". VOTTY & BO\VYDD—AWST 6cd. GP.AIGDDU -A wst 13. RHIWBACH—Awst 6ed. BWLCH SLATERS—Awst 27. RHOSYDD-A wst 27, NEW WELSH SLATE—Aswt 13. DIPHWYS—Awst 27. WRYSGAN—Awst 27.

'V'.I"YVV-V v v Y y Y'V 'W"" 'C/' "T 'V w Y GOLWG.—Mee ya fantsls! b&wb sydc arnynt angea Gwyarau cywlr I'r iloiwg, dtSeail mac yr unig OpricLin yn Sir Fclr- ionydd sydd wedi paslo Aiiio.ll.a<taa mcwu POFI Y GOLWG ydyw Mr. Hags Jones. F.S.M.C.. Medical Hall, Blaenau Festiniog.

BLAEEMAU FFESTBiMiOG. SPECTOLS.—Os bydd rhywbeth allan o le ar eich Spectols, gellir el gwneyd yn foddhaol gan Mr. Hugh Jones, Medical Hall, Blaenau Ffestiniog, yr nnig Optician yn Sir Feirionydd, sydd wedi pasio Arho!- iudau yn y cyfeiriBd hyn. ADDYSG.—Y mae genym yr wythnos bon eto i loogyfarch un o dciisgyblion yr Ysgol Sirol, ssf Miss Elizabeth F arry, ar si gwaith yn pasio arboliad Matriculation Prif Ysgol Cymru yn yr Ail Daosbsita. Nid oes gwel! Cod Liver Oil i'w gael yn un- man ua'r hwn a werthir- am bris bynod o iSel -ir. br,,s hynod o isel íFHl HUGH JONES, Chemist, Medical Hall, Blaenau Ffestiniog. CA PEE MAENOFFEREN,—Bydd yn dda gan hen gyfeillion y Parch Howell Harris Hughes, B.A,, B.D,, ddeall y bydd yn pregethu yn y cipel hwn am ddeg a chwech y Sabboth nesaf. Y mae Mr Hughes erbyn hyn yn un c brif bregethwyr y Sasiynsu,' FOS THE TOIIET.—J a dies cen rely upon gstting the finest Perfumes and reliable To! Set Preparations frexn fiagli Jones, Chemist, The Medical Hall. Sole Agent fnr the "Arak" Powder Papers for the complexion. YMWELIAD Y PARCH R. B. TONES-Y mse vr Efengylydd enwog a llwyddianus, y Parch 1R. B. Jones, o'r Deheudir, i yro-weled a'r ardal hoo yr wythnos gyctaf o fis Hyilref nesaf. Bydd yn pregetbu yn ngh-pel Calfaria bob nos o Hydref v 3ydd dros y 7ei..Mae gwaith mawr wedici wneyd drwy gwfrwng y gwr parchsdig hwn yn ystod y purn' mlynedd di- wedd&f, yn Nghymru. Lloegr, ac Amcrica, ac hyderir y caifi yr ardal hon fendith fawr drwy ei yrnweii-"d. LLONGYFARCHIADAU.—Da genyf Icmgyfarch | M ifiS Kate Ann Jones, Bbthsni-a, ar ei gwaith yn enill oddiar lu mawr ar vr Unawd i rsi dan 16g oed yn Efsteddfod P» liheli. • Yr oedd y feirniadaeth roddodd Mr. David Evans iddi yn un o'r pstnau mwyaf c-'mmoliasthus a glywais er's tatm. Da iawn Kate Ana. Hefyd ein cyfuM Bryfdirar y Bryddest Goffa allan o 6 o ymgeiswyr, ar wobr yn 1.2 2s, Oc. Hefyd, c-jfodd Cor Meibion y Graigddu feirniadaeth gampus, er na chswsant y wobr yn yr un lie. Dymunat hefyd longyfarch y bardd Tryfanwy o'r Port, ar ei waitn yn enill y Gadair yno, pryd yr oedd IS 0 gewri yn ymgeisio, a rhai o'r cynyrchion, meddai Pedrog, yn Ilawer gwell naa: a wobtwyodd am Gadair a Choron yn yr Eisteddfod Genedlaethol. Ffaith hynod oedd gweled Tryfanwy yr hwn sydd yn gydmarol ddall a byddar, yn curo pawb ymgeisiodd ar g.anu i'r Lloer," par. yn cgeimu uno'rbeirdd wrth ei anerch, na wslodd "leuad llawn." Hefyd, Mr. Willie Motris, 154, Manod Road, ar ei waith yn enill ar y Tmetli%wJ yn yr un Eisteddfod, ar H Ofergoeliaetb." allan o 19 o ymgisw) r, a Mr. Evan Lewis, Capel Curig. ar yr Unawd Tenor. Galkvn hefydiongyfarch Mr. T. Lloyd J ones (Tom. Lloyd, gynt o Drefeini). ar Iwyddiaut arbsnig yr Eisteddfod, gan fod llawer o'r cyfrvv? yw biiodoli iddo ef, fel un o'r ysgrifenyddton. LSongyfarchaf Mr. Hugh Jones, Summerhillr ar ei waith yn enill dwjt wobr sylweddol gyda'i deurodyn yn Llanrwst eleni eto, pryd yr oedd Rhedegwyr goceu y (gogledd n dyrfa yno.—P. fa. BOON TO MOTHERS.—" Narserine*" is the ideQ 1 Nsry fomsde. It destroys Msts and Ver.min and all pests in children's hair. It makes the hair soft and Siiky. Sose Ager»t, Hugh Jones, Chemist, Medical Hall, Blaenau Festiniog. EGLWYS MORI AH, TANYGRISIAU.—Pasiwyd, ftos SabfiOth diweddaf, gan yr eglwys uchod, yn hono] unfrydol,—" Ein bod yn datgan ein cydymdeimlad dyfnaf a'r brawd Richard Roberts, Diacon a Ttrysorydd yr eglwys, ac a'i deulti, yn ugwyneb yr ystorsau anwireddus a daenwyd am dsnynt yn yr ardal yn systou yr wythnosva diweddsf, aj c bed yn mynegi ein hymddiriedaeth lwyraf, yn ein brawd. fel un sydd bob amssr wedi ymddwyn yn deg a Christicnogol ".—WILLIAM JONES, Diacon. SYRTHIO I LHVR I GLOGWYN.—Nos Lun, tua saith o'r gIech, yr oedd dau fachgen bychaa yn chwa.eu ar y cae sydd rhwng Careg-y-defaid ar clogwyn serth sydd ar yr ochr uwch i Goed Cwmbowydd, Yr oedd Caerwyson yn digwydd my oed i Jawr am y Coed, a gwe!odd un o'r hogiau bach yn heceg ei ho;l rym i fyny am adref, tc with basic nifer o hogiau mwy digwvddai fod ar bisa Caregdefaid dywedodd wfthvnt fod bogyn wedi syrthio dros y graig." Cyflymwyd am y lie, a chafodd Caer- wyson a Mr Robert Jones, bugail Mrs Thomas, Cross Keys, y bychan wedi syrthio o gryn uchder a'i atal a'r haner y clogwyn gan fsen mawr yn erbyn yr hwn y tarawodd ei ben nes sgcr briw hagr iawn arno o'r hwn y gwaedai yn enbyd. Cariwyr] ef i fyoy, a cbymerwyd ef adref, lie v gweinyddwvd arno gan Dr R. D. Evans. Ffodas iddo fod y maen wedi ei atal ar gatiol y clogwyn, nau pe cisgynassi i'r mar- ion ceng dyfoder mawr isiaw, ga.Hasai brofi yn akcthus iddo. Yr oedr^-esgiciau y bychan yn agoriid, a meddylir ID1.1 s;i,tbra ei garai a wnaeth a syrthio, fel ag i hthro, Ores y clogwyn ar {in yr hvin v chwareuai Bachgen b_vchan M/. John Davies, cysodjdd, 6*, Maenofferen, ydoedd y bychan, a da gtsuym dcle-tfieifod yn dod yn mlaen cystal a dysgwyiiad o dan ofal y Meddygon Jones a Vyiiiiams. SYLWER! BydcS y RhecSesjydd i'w gaeS o hyn aSlan yn yr fe'.mif, Tanygrisiau, aan rlirs. Davies. p Byddwn ddiolchgar am hys- try-,i-ieiye.e, o unrhyw ran o'r ardal nas cyfienwir y-i 'Vryson aV Bheclegrycci.rt