Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

11 articles on this Page

DIRPRWYAETH Y CHWARELI.

News
Cite
Share

DIRPRWYAETH Y CHWARELI. Cynhaliwyd eisteddiad arall o'r Ddirprwy- aeth uchod ddydd Gwener a Sadwrn yn Win- chester Heuse, Llundaln, pryd yr oedd yn I hresecol,—Syr Henry Ctmcynghams (Cadeir- ydd), Profiesor Redmayne, Dr Haldsce, Mri R. M. Greaves, J. G. Arasworth, R. T. Jones, W. L. Lewney a Mr Lovatt. Y tyst cyntaf bohvyd ydoedd Mr Owen Rowland Jones, un o fachgyn y Blaenau, sydd er's 16 alynedd yn Arolygydd o dan y Llyw- odraeth, Rhoddocd amryw awgrymiadau I gwerihfawr gyda golwg ar leihau damv.-einiau. Nid oedd yn meddwl fodadroddiad meddyg yn uglyn a damweiniau yn ateb uarhyw bwrpas I ymarferol. Dylid cael person cymwys i ar- chwilio y Berwedyddion (Boilers), Gwyddai am un fu yn archwilio berwedyddion am ul-lain miynedd, ac yn y diwedd digwyddodd ffrwyd- riad gyda'i ferwedydd ef ei him. Dywedodd y Bwrdd Masnach nad osdd yn bersoa cymwys ar 01 hyny, a phenodwyd un arall; ond nid oedd ef yn meddwl fod hwnw fytaryn cym- wyssch pa'r ihlJ, heblaw ei fod Hai profiadol. Dylai yr holl ffrwydraD a arferir gael eu cyf- leawi gan y perchecogion, ac ni ddylsi neb ddefnyddio firwydron eraiil o gwbl. Dylai y percheriogicn cfaln am '.warming pans i dym- eru ffrwydron arbeaig, msgis nitro glycerine, a gwneyd hyny yn cdcdolarnynt. Gwelodd rai yn defnyddio y ffrwydrcn, hyny a hwythau wedi "rhewi, a phan wysiodd y Rheolwr, addefodd hwnwaa wyddd eu bod yn defnyddio firwydron, Dylid cosbi pwy bynag a gsid yn euog-a ddefnyddio stamper haiarn neu ddur. Nid oedd yn credu y byddai yn fuddiol penodi parson nsiUduol i daaio ttHsu mewn chwareli tel y gwneid yn y g1oddfeydd; and dvlai y Goruchwyliwr ohIu ca 'byddo neb cad y cymwys yn tanio, a hyay o dan awdurdod ysgrifanedig ganddo ef am ei fod yn gvmwys i ,-wneyd y "gwaith hwmv, Yr oedd r'iofalwch mawr yn ,g! 'yn a hwy, yn enwedig mewn chwareli bychain yn parthyn i awdardodan cyhoeddus, Dylid gorfodi y percbenogion i gadw Rheolwr irwyddedig Tie y bydd deg- a'r-bugain yn gweithio. Gallai un feddu profiad maith ond yn ddiffygiol mewn gwybod- asth v.yddonol. Nododd fel eDgrrdfft ddamwsin ddigwyddol ddydd Iau diwajdaf trwy i gad wen cod ar incline, a peri niweidiau persoDoi ac i dildo. Dangosodd y Goruchwy1. iwr fod y gadwen yn hoUol ncwydd, ac o'r defnydd goreu yn bosihl, a phrofodd hyny gyda'r bill .?'n daci Ocd ni wyddai ei fed yr,l rhoddi y strz,,e,-x tori" ami bob t,, a bron y defnyddid hi, a hyny oedrl achos y ddamwais. Gweithiai èhu gant y11 y Pe, ac nid osdd gan yr un o bonynt sysiad o gwbl am ncrÜt y pethau ddefnydniect vno. Pylai rrsynsgiid fod ar bob crane o'i nerta, a dylai y cadwyni gyfatefc i hyny, Dylid gy. ahardd cwrw i f,ned j'r gwaith 0 daD unrhyw amgylcbiad, Gwe!odd ef yriedydd yn feddw ac ya cysgu ar y peidant I oedd ten ei ofal, Bo3dlooai iddo gasl ei ddefnyddio trwy ganiatad y Goruchwyliwr, Ni walai Mr R. T. Jones y dylid gwahardd cwrw i ddyn gyda'i giniaw os oedd yn well ganddo na. the, er nad ef yn ei ddefnyddio ond dywededd Mr Lovstt ei fod yn bsryglus iawn i'w ddefnyddio dan y ddaear. Yn, nglyi a'r Rheolaa Neillduol yr oedd yn dal y dylent fod yn unffurf, Gofynid mewn rhai i lanhau berwedydd a'i archwilio yn fewnol bob mis; mewn rheoi arall, bob tri mis; mewn un arall, bob blwyddyn, ac eraiil heb nodi hyny o gwbL Holwyd Mr Jones yn mhelSach am chwareli Sir Gaernarfon, end dywedodd nad oeddynt o dan ei aro!ygiaeth ef. Crecisi y dylai Chwar- eli Dinorwig fod y rhai dioge'af yn Sir Gaer- narfon, Cafwyd tystiolaethau gan weithwyr am y gweddill o'r eisteddiad, ssf Mri David Jooes Williams, o'r Llechwsdd; T J. Evans, o'r Oaksleys Robert J, J ones, Chwarel Dinorwig; Mcrris D. Jones, etc W. R, Williams, Dor- othea a Fro?b?ulog W. M. lone?,, -■ '->• a David John Jones. Chwarel Setis  mawr. Yf o?ddyEt yn gwnsyd -i:- .:?;? gyda gchvg ar y lhvcb mewn gw,I" &c g V d c r y 1, 1 t h S,-? t t, c, Dyweicdd Mr W. R. Williams y c Sticking Plaster at doriadau geid gyda'r gwaith, oDd dywededd y Cadeirydd fod hyny yn ber- yglus fawn—Mr R. T. Jones a ddywedodd fod hyny yn Mghytaco a'r boil feddygon caddyht yn rhoddi Sticking Plaster i'r d,zio-,i.-Y eirydd a ddy wedodd os ef oedd y psth goreu dylid glynu wrtho, end yn ei farn t,, f aid oedd y peth goren.—Mr W. M, Josss, Ak-xsadria a ddywedodd fod yno Boracic Lint i'r dycion. Gofynwyd barn Dr Haldane ar y mater, a dy- wededd mai ei farn ef y dylid golchi y toriad a boracic a dwfr ee yna roddi boracic lint arno. A gaalyn cedd tystlolaeth y ddau dyst o'r Blaenan gan en bod yn dwyn petthynss DD1rm,- g.yrchol a ni yn y cylch hwn.—Mr Dai i' I 's Wihiams, o Cawsrel y LIechwedd, t»t e* \a F/tisiiaiog, yr hwn, pan ofynvvyd id-do gan y Ca.deirydd, a oedd ganddo ryw awgrynmi i'w wneyd parthed y s^ethu, a ddywadodd fod y gofal mwvaf yn cael ei gyrasryd gan y goruch- wylwyr a'r dynion ar hyn o bryd. Nid cedd- yct yn defnyddio ond powdwr du; y dynioo yn talu am dano, a'r m''isin" yn ei q; ]>nwi. Y Caueu'sdd A yJycn yo Jr.t:i,;wi y byddal yna umhliw i i gael v pawdwr drwy y meistri am bris leg ? Y Tyst: Na fydd, A oes g?nych rywbstb i'w ddvwedyd yn nghylch arolygiaeth y Llywodraeth ? Nid wyf yn gwybod pamor fyuych yr ymwel yr arolygydd a'r gwaith-cyn billed ag y deallaf. bob tro y digwydd damwain. A fydd llawer a ddamsveiniauyn digwydd yn eich gwaith chwi ? Dim llawsr iawn. A ydyw y damweiniau hyn i'w priodoli i ddiofalwcb, neu pa achos ? Nid cymaint i ddiofalwch 3g i ormod brys. A ellwch roi esiamplau i mi o'r damweiniau a fydd yn digwydd fynychaf ? Damweiniau i'r dwylo a'r trsed gan gerig miniog, and nid ydynt yn ddifrifol iawn. TYST ARALL. j Y tyst nesaf a roddodd ei d/stiolaeth oedd Mr. T. J. Evans, o'r Oakeieys, Ffestiniog, yr hwn a gytunodd a'r dystiolaeth uchod, Pan ofynwyd iddo gan y Cadeirydd yn nghylch bodolaeth darfodedig-eth yn mhlith y chwarelwyr, dywedodd Evans, yn unol ag adroddiad y meddyg, tbd dyaion a weithiant o dan y ddaear yn agored i pneu mo nia. a thybiai y t? st f oi hyny yn Taimlod?d y tyst ei ban effeithiau y llwcb, ond ni ddioddefodd iawer odciwrtho. Y Cadeirycd Pa fath deimlad ydyw ?  Y Tyst Y mae'r dyn yn myn'd yn sychsdig Y Cadeirydd: Y mae dyn yn myn'd yn syc'ie?ig oherwydd schosion eraiH heblaw !!wch—a ces yea rhyw dcimlad srbenig—a fyddaat yn poeri gwaed ? Y Tyst Na, 01? wyf yn mddwl v bydd ant yn ?wasyd. Yr cadd wedi gwe?ed tyiiu creigiau gyda pheiriaat, ond gan nad oeddynt yn ymarfer hyny yn y gwaith He y gweithiai y tyst, ni allai ddweyd pa beth cedd effeithian y llwch, Aeth y tyst yn mlaen a dywedodd fod damweiniau wedi digwydd lie yr oedd ef yn g'veithio, ond nid oeddynt ynrhai difrifol iawn yr oeddynt gan mwyaf yn arcbollion ar y (hvylo gan Jedii miniog. Y Cadeirydd A allasecb wisgo menyg ? Y Tyst: Na allwn; oherwydd na allwn ddefnyddio eia harfau. Yr oedd llawer iawn o Jweh, ODd ni wisgai y gweithwyr yn Chwarel Oakeiey ddim ar eu geneuau. Y Cadeirydd Paham ? Y Tysi: Byddai yn llawer gweH i ostwng y ilwch gyda dwfr. Mewn atebiad i Mr R. T. Jones, dywedodd y tyst ei fod yn hollol foddhaol ar y cynllun presenol o weithio y chwareli I!cc;ii. Nid oedd y nifar o d-damweiniau oddiwrth saetha yn èyfiawnháu cyfnewidiad yn y cynllun presenol yn ol barn v tyst. Yr osdd y trefaiadau pres- enol yn hollol ddigonol. Mr Jones: A oss genych ryw awgrymiad i'w wneyd parthfed arolygiaeth y Llywodraeth ? Y Tyst Oes hoffwn i'r -roli-,gydrl ymweled ;:r chwareli a'r mwnfeydd.yn,fwy mynych Ar yr un pryd, gailaf ddweyd fed y gofal mwyaf yn csel ei gymeryd gan y goruchwylwyr ar hyn o bryd, ond pe bussai yr arolygwyr yn ymweled yn fwy mynych buasent yn cael gwell cyfle i cbv\ilio i mewn i bethau, yn cynwys cyflwr y top. Ychwanegodd y tyst nad cedd yn gweled yst; r o gwbl yn arolygiaeth y Llywodraeth fel yr oedd yn cael ei chario yn mlaen ar hyn o bryd, cherwydd fod yr yftiweliadau bobamser ar ol damweiniau. Ei hnnac, ri welodd etioed yrachwiliad i gyflwr top y siarnbar lie y gweith- iai ef gan Arolygydd y Llywodraeth-fel rheol cyrnerai air y goruchwyliwr, lvlr Jones Dywedasccb fod y damweiniau i'w priodoli i frys—paham ymaent yn brysio gyda'r gwaith ? Y Tyst: Nid. oes ond IX) rheswm; y mae arnynt eisieu cyflcgau, a rhaid iddynt frysio i wneyd hyny. Mr Greaves: A ydych yn meddwl fod yn bosibl cael Arolygydd y Llywodraeth i archwilio yr holl chwareii ? Y Tyst: Credaf fod yn bcsibl. Mr Greaves; Gyda gwybodaeth ymarferol ddigonol ? Y Tyst: Y mae'r Llywodraeth yn cael dynion da i aroiygu iieoedd eraili—paham na allant gaal dynion cystal i arolygu mwnfeydd a chwar- eli? Mewn atebiad i Dr Haldane dywedodd y tyst nad oedd ganric o ef wybodaeth bersorol, am Iwch llechi yn achosi afiechyd. A ydych yn meddwl fod dynion yn gweitbio yn y shifdiaa yn fwy tueddol i ddarfodedigaetb. na'1' lleill P—Gallon dybio eu bod oddiwrth awgrymiad y meddyg, Oddiwrth eich profiad hun, a welsoch chwi ddycion oedd yn yrriddangos fel pe'n dioddef mwy ?—Do, gwelais ddynion ac amhariad ar eu hysgyfaint. Credai y tyst fod y liwc.h yn niweidiol, See awgrymodd gadwr lloriau'n wiyb. Gohriwyd yr eisteddiad hyd ddiwsdd Medi, ac ya y cytamssr deailir y byda i'r Ddirprwyaetb ymweled a Chwareli (,ogledd Cymr-,i. A A A .A. A A A. A. "'A.

....,v....,V'-I PEKMACHNO.…

[No title]

PETER PRICE A'R DIWYGIAD.

CREFYDD-BETH YDYW? I

I, Y LLAN-Y CYNGORWYR A'R…

[No title]

BWRDD OWAROHEIDWAIO PEN-I…

vvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvv…

TRAWSFYSMYDD.

- - - - - - - - - - - - .…