Y Rhedegydd

CYNGOR DiNESiQ FFESTINIOG. Cynhaliwyd cyfarfod rheolaiad y Cyngor uchod ncs Wener, bryd yr csdd yn bresenol Mri, Cadwaladr Roberts (Caddrydd), |Richsrd Jones (Is-Gadeirydd), Lewis Richards, Dav- id Jones, Hugh Jones (Adeiladydd), D. J. Williams, H. E. Jones, D. J. Roberts, David Davies, W. J. Rowlands, John Jones, Cad- waladr Morris, Hugh Jones (Ffefyilydd), R C. Jones, Evan Jones, Robert Jones, W Miam Edwards, John Cadwaladr, David Wi 1 ams, Evan T. Pritchard, T. J. Roberts, R. 0 Davies-(CIerc), Edward Jones (Clerc Cynorth wyol), E. Lewis Evans (Rheolwr gwaith), George Davies (Peirianydd ac Arolygydd Iechydol), a W. Williams Jones (Cyfrifydd) Adeilad Pren. Caniatawyd cais Mr. L. EtiSOf i gael dodi ei gwt pren, i wneyd gwaith crydd, with yr Orsaf Dan, yn Bwlchgwynt. Cydnabod. Mr. J. Lloyd Jones a anfcnodd lythyr yn cydnabod yn ddiolchgar y bleidlais o gyd- ymdeimlad basiodd y Cyngor ag ef yn ei waeledd. Drwg ganddo nad oedd yn gwella nemawr. Cadarnfcnu. Cadarnhawyd gwsithredkdau y tri Cyngcr Arbenig gynhaliwyd yn nglyn a'-r adran 2 o'r Carthffcsydd. Yr oedd y gwclyau hyn ydynt yn Conglywal wedi myned allan o drefn am fod y muriau a'r llawr wedi ymollv/ng.—Yr oedd cynygion wedi dad i gyflenwicerig at wneyd y gwelyau hyn, a phasiwyd i gymeryd rhan gan Mr Griffith Owen, Bethanis, Cwmni Cefn- bychan, a Chwmni yr Arenig. Ysmygu. Pan oedd y drafodaeth hon yn myned vn mlaen yr oedd amryw o'r aelodau yn ysmygu, rhai a'u pibelli ac eraill a't] cigarettes.- Cadeirydd, "y mae y gwaith yn pwyso yn drwm ar rai o honoch. Wnewch chwi beidio smocio.Mr David Davies, "Y mae yn anheilwng hollol. Nid lie i ysmygu ydyw hwn Dylid ei atal arunwaith.-Cadeirydd, "Cofiwcb beidio gwneyd hyn eto. Ni wnaf ei oddef." Addysg Gelfyddydol. I Ar gynygiad Mr. John Cadwaladr, pasiwyd gwaith y Pwyllgor. Dargcsai fod £ 122 11s 6c o arian mewn Haw. Yt oedd 22 o geisiadau am adnewydcu Ýsgõloriaethau, a 18 o geisiadeu am Ysgolor- iaethau newyddion,—Cafwyd adroddiad gan Mr. Dodd ar y gwaith wnaed gan y dysgyblion, a phasiwyd i roddi 21 o adnewyddiadau, a 17 o Ysgoloriaethau newyddion. Y rhai gawsant adnewyddiadau ydynt:—Evan H. Robeits Ffestiniog; Gwennie Morris. 2, Tyddvngwyn Edward Wiiliams, Treeawel; Jennie Janes, 7, Dorfil Street; Jane Alice Jones, Picton Terrace: Win fredDaviss. West End; W. J, Ellis, Llwyn Eithin Btodwen Griffith, Bool-seller Nellie Hughes, Lord Street Kate E, Hughes, 172, Manod Foad Catherine J. Jones. 20, New Square; D, M. Jones, Mona, Benar View; Edward J. Jones, Blaenycie; Lizzie Jones, Bronclcdwr; R. G. Lewis, Cynfal Terrace Jennie P. Roberts, 101, Mancd Road; Jennie Owen, 5, MiHs Row Maggie O. Jones, Bcdegryn Sydney M Jones, 75, Manod Road Hugh Lloyd, 7, Cromwell Street a Morris Roberts, Bryn- ffynon.- Ysgoloriaethau newyddion :-Hughie N Tones, 80, Manod Road Mary Roberts, Gwynfryn Sarah Hughes, Ffestiniog Rowland Edvards, 3, SummerhiH; Tommy Morris, 81, Mimed Road; John Ellis Ed wards, 133, Manod Road; Gwilym E. Owen, 93, High Street; John Rhys Roberts, Plas Canol; W. J. Hughes, 29. New Square; oil o'r Ysgol Sirol; B'olwen,. Salisbury, 36, Lord Street; Morfudd Owen, Blaenafon Gwyneth Thomas, 20, Station Road; Janey Jones, Mostyn House; Owen Ellis, Brynheulog, Ffestiniog Katie Rob:rts, 5, Maenofferen Lizzie K. Jones, Ty'iillwyn oil o'r Ysgol Galonog; ac Antia Vaughan Davies, 3, New Square, o'r Ysgol Uwch Elfenol. iJewiswyd tri o bob Rhanbarth, ac una'r- ddieg o foneddigesau atynt, i drefnu atddar. lithoedd Gilchrist sydd i'w traadodi yn y Neu- add yn ystod y gauaf. Pwyllgor y Dwfr a'r Nwy. I Adroddwyd fed haner gini o danysgrifiad ■wedi el dderbyn cdJhvrth Gwmni Ysuiriol yr Ocean at yr Orsaf Dan.—Fod John Davies, Llechwedd Isaf, wedi derbyn 5s cydnabydd- iaeth am dresmas wnaed gan y Cynor. Dangosai adroddiad Rheolwr y Gwaith Nwy (Mr. W. J. Pritchard) fod y derbyniadau oddiwrth y Stoves Coginlo yn £ 343 10s 5c, yr hyn oedd yn elw o £ 139 2s 7c. Dangosai adroddiad y Rheolwr Gwaith fod chwe' troedfedd a naw modfedd o ddwfr yn y Llyn, ar gyfer saith troedfedd, a thair modfedd a haner ar yr un dydoiad y Hynedd. Yn nglyn a'r Orsaf Dan yr oedd eisiau cael girder haiarn tewach na'r un fwriedid uwch- ben y drv. s ar y dech-fsu ar gyfrif y pwysau fyddai atno.—Gwrthodwyd i'r Contractors gael rhodcii Sills ilechi yn He rhai ithfacn.-Y RhEolwr Gwaith i adrodd i'r Pwyllgor nesaf ar y Drws a r Gloch i'r Orsaf hon. Pwyllgor Iechyd a'r Ffyrdd. J Yr Arolygvdd Iechydol a adroddbdd, yn jffafriol ar GYLL AT iechyd y Dosbarth Pasiwyd y p.an o gyfnewidiad ar ffrynt I Newborongh Buildings (rnasnachdy Mr W. T. Jones, Gemydd) Bydd y cytaewidfa hwn yn harddwch maw* i'r lie, Cafwyd adroddiad maith gan Mr E. Lewis Evans am y gwaith a wnaed a'r y ffyrdd a phethau eraill yn ystod y mis, a chymeradwy- wyd ef. Dr. Jones a adroddodd i 23 genedigaeth gael ei cofrestru yn ystod mis Mehefiu, 6 marwol- aeth.—Mr Hugh Jones (Cadeirydd y Pwyllgor) a sylwodd fod nifer y mafwolaethau yn nodedig o iset ac yn dangos mor iach oedd y llosbarth. Pasiwyd i gael adroddiad gan Mr T. J. Williams ar y Malwr Cerrig.—Fod y Square i'w hagor ar y Sabbothau yr un amser a dyudiau eraill, a bod amcan-gyfrif i'w ga.e! o'r gost i gael cysgod priodol ar y He a m- einciaii, —Penodwyd Is-bw vllgor i ystyried beth eilid ei wneyd i gael He i biant yr srdal chwareu. Ysbytty Aneddol. Ar gynygiad Mr. Evan Jones a chsfnogiad Mr. D. J. Williams pasiwyd i benodi yr Is- j bwyllgor i ystyried beth ellid ei wneyd i gael Ysbytty Ar-eddol. -Dywadvdd Mr. Joi n Jones, fod boneddwr yn barod i roddi tip- am ddim at yr amcaa.—Dewisiwyd un o bob Rhanbarth yn Bwyllgor :-VV. J. Rowlands, T. |. Roberts, Robert Jones, Owen Jones, D. J. Williams, John Jones, David Williams, Evan Jones, a H. E. Jones. Pwyllgor Aricnol. Pasiwyd i dalu galWadau yn gwneyd y swm o f451 lls 4e. Methwyd a gweled y ffordd yn glir i ganiatau cais y cssglyddion cynorthwyol am godiad yn eu cyfiogau. Yr oedd 13 wedi anfon eu ceisiadau am gaol gofalu am Lyn y Morwynion a dewisiwyd Mri. Joseph Ephraira, Cae Canol, a William Roberts, Pant'.lwyd i ddod o fiaen y Cyngor.— Daeth y diau o flaen y Cyngor,-Willi.-m Roberts a ddywedodd ei fod yn gwybod yn iawn am y Llyn a'r gwaith oedd i'w wneyd yno, Nid oedd yn Ilwyr ym.vitbodwr.— Cadeirydd, Hwyrach na fyddai genych wrth- wynebiad i fod os cewch ddigoa o'r Llyn" (Chwerthin).W. Robel ts, "Na fyddai o ran dim wyf yn ei yfed gailaf wneyd hebddo. Bu yn gweithio am 23 mlynedd yn Chwarel Maenofferen, ac ni chymerwyd erioed yn fy erbyn." Joseph Ephraim a ddywedodd na bu erioed wrth y Llyn.—Mr D. J. Williams, "A ydych yn ddirwestwr?—J. Ephraim, "Ydwyf, yn aelod o Gymdeithas Ddirwestol."—Mr Hugh Jones (Fferyllydd), Yr wyf yn protestio yn erbyn gofyn cwestiynau fel hyn.Mr E. T. Pritchard, Ewch yn mlaen i benodi dyn yn lie holi eu cymeriadau fel hyn !Mr David Davies, "Yrydyrn yn gwneyd yn iawn wrth holi. Ni fuasem yn dewis cael dyn digymeriad i'r swydd, fC yr ydym wedi gofyn i'n swydd- ogion eraill fod yn ddirwestwyr. 'I-P! eid leis- iodd 8 dros Ephraim, a 13 dtos Roberts, a Roberts a benodwyd. Wal Mynwent y Llan. I Bu trafodaeth faith ar y mater hwn gan y I gofynai y Cymerwyr am y gweddill oedd yn ddyledus iddynt am y gwaith, ac yn y diwadd rhoddodd y Clerc hanes yr achcs o'i ddechreu, a bod y Cyngcr yn hollol ddiogel wrth dalu yr holl arian, gan fod ymrwymiad gan y ddau Gymerwr a'u Meichiau y gwneir i fyny bob colled all ddigwydd gyda'r wal yn cghorph y ddwy fivnedd nesaf. Ya ol y cyfrif an&nol, bydd yr holl draul yn £ 668 153 Ie, yn cynwys y tir costau cyfre¡thiol, a'rgw:ith¡,r yHe. Yr oedd y Contract ar y wal yn 1405 2s, ar yrhwn yr cedd £ 90 2s heb eu tala. Amcan gyfrifid costau pellarh ar y He, at yr hyn yr oedd £ 121 mewn llaw.—Ar gynygiad Mr David WiIHams a chefnogiad Mr John Jones, pasiwyd i'r Is- twyllgor ystyried y gwaith sydd yn arcs heb ei wneyd gyda'r amcpn o geisio lleihau y gost. Yn ddiljnol derbyniwyd yr awgrymiadau wneid gan y Clerc, a bod y Cymerwyr i gael yr arian sydd yn ddyledus iddynt. Y Peirianydd a'r Arolygydd Iechydol. I Dewisiwyd Mr. George Davies i fod yn Beirianydd Iechydol ac Arolygydd Iechydol athosol i'r Cyngor. Gwneid y penodiad o I flwyddyn i fiwyddyn o dan yr hen drefniad. Cydnabod. I Y Piif Gwnstabl a gydnabyddodd yn ddiolch- gar y bleidlais o gydymdeimlad basiwyd ag ef I yn ei brofedigaeth o golli ei briod. Niweldio eiddo. I Mr W. Wynne Williams a anfonodd i hysbysu iddo ddodi c!o ar ei warehouse yn Tanygrisiau. ond fel y cyfryw wedi ei dori a 1 oi yr hoilleyn agored. Yr oedd niwed mawr yn cael ei achosi fel hyn i'w eiddo yn barhaus, -Siaradadd amryw o'r Cyngorwyr yn nghylch y difrod mawr a wneir trwy yr ardal ar adeiladau a thai gweigion, a phasiwyd i alw sylw yr Heddlu at y psth, a'u bod i erlyn pwy bynag a ddelir gan nad pwy fyddo. Trwydded i'r Neuadd. Yr oeddMrG. R. Davies, Bethania, wedi anfon cais am gael gwasanaeth y Neuadd at ddacgos darluniau, ond gan nad oedd yr Arolygydd Sirol wedi gwneyd ei adroddiad ar yr adeilad, pssiwyd i anfon ato i ofyn iddo wneyd hyny yn ddioed. Y Cyfrifon, I Darllenwyd adroddiad yr Archwiliwr Swydd" ogol. Galwodd sylw fod dros fil a haner o bunau o'r irethi allan heb eu casglu ar ddiwedd y flwyddyn, Ofnai os digwyddai hyny etc y byddai yn rhaid iddo surchargio y casglyddion a'r rhai a arwyddent y cheques pan fyddai diffyg yn yr Ariandy. Yr oedd y cyfrifon yn cae! eu cadw mewn modd boddhaol, a phob ymdrech yn cael ei wneyd i gadw pobpeth mewn cyfl wr priodol, Adroddiad Blynyddol y Swyddog I Meddygol. Dr. Richard Jones, Swyddog Meddygol y Cyngor, a aeth yn famvl trwy ei Adroddiad Blynyddol" am iechyd y Dosbarth (gweler grynhodeb o'r adroddiqfi [mewn colofn aralij. Ffaith i'w chcfio ydoedd nad cedd ond un o bob-mil o'r gweithwyr yn cyfarfod a damwain angeuoi wrth ddilyn eu galwedigaeth, 'Ar gynygiad Mr. Hugh Jones a chefnogiad NIl" R. C. Jones, codwyd y thai canlyno! yn Is Bwyllgor i. ystyried mater Cartliffosiaeth Adran 4 Evan Jones, David Jones, R. C. jores, Hugh Jones, W. J, Rowlands, John Jones a John Cadwaladr. Mr. T. J. Roberts a alwodd sylw at Lyn-y- Msfc-wynion, Yr oedd y dwfr oddiyno yn anmhur ac sfiach, a dylid cael yr offerynau diweddaraf at buro y dwr. Aibedid canoedd o bunau trwy atal y mawn i fyned i'r pilelli.- Mr Hugh Jones a ofynodd a oedd Mr Roberts yn gywir a yjyw y dwfr yn afiach fel y mae ? Y mae yn bwysig cael gwybadasth glir ar hyny gan y Swyddog Meddygol.—Dr Jones a ddywedodd fod dwfr Llyn y Morwynion yr iachaf yn bosibi, Nid yw mawn yn niweidiol i iechyd Yr oil oedd y lJiw, Un o'r dyfroedd goreu yn y byd oedd hwn. Gallai broil hyny heb fyned o'r lie. Cyn cel y cyflenwad o'r dwfr hwn yr oedd o 12 i 13 bob blwyddyn yn marw o'r coluddghvyf, yr hyn a olygi fad 0 gant a haner i ddau gant bob blwyddyn yn cael y clefyd difrifol hwnw. Ond wedi cael y cyflenwad ysgubwyd y clefyd yn llwyr o'r lie, ac ni chafodd neb ef ar ol hyny yn y dref. Dygwyd ef yma unwaith neu ddwy o leoedd eraill, eithr ni thorodd allan yn ein mysg ni yma o gwbl. —Mr. Evan Jones a gynygiodd, a Mr. Robert Jones a gefnogodd i'r hoi! Gyngor gyfarfod yn ymy! y Llyn, a bod puro y dwfr i gael ei ystyried ar y Ile.-hlir. Richard Jones a gefnogai i gael darpariaeth at buro dwfr y Llyn. Bydd gweddill o ganoedd o bunau oddiwrth y cyflenwad dwfr gan fed y gwaith bron wedi cael ei Iwyr glirio. Dylid cael puro y dwfr os gellid rhywfodd fel y byddo ei liw yn ogystal a'i ansawdd yn bobpeth ellid ei ddymuno.—Mr. R. C. Jones o'r un farn, ond costiai filoedd o bunau, a dylai Adran 4 o'r Gyfundr^fn Garihffcsol gael y £amori: eh ar hyn —Mr. Evan Jones a ddywedcdd mai ychydig ganoedd o bunau oedd yr amcan gyfrif am y gost i buro y dwfr. Nid cedd raid egenluso Adran 4 o'r Carthfiosydd am fod y dwir yn cael ei buro.—Pasiwyd ypenderfyniad. Mr John Jones a alwodd sylw at yr arigen am Ladd-dy Cyhceddus. Gailai ddwyn eng- reifftiau o anifeiliaid afiach yn cael eu lladd a'u gwerthu yn y dref. Cynygiai eu bod yn dar- paru Lladd dy Cyhoeddus.—Mr David Jones a gefnogodd. Yr oedd yn llawn bryd symud yn y mater hwn.—Mr John Cadwaladr a ofynodd pabam y dywed Dr Jones yn ei adroddiad fod y Lladd-dai presenol "yn weddol foddhaol," paham nad yu hollol foddhaol ? Oni ellid eu condemnio os nad yn foddhaol ?—Dr Jones, "Y mae y mwyaflif o honynt yn ol yr hen ddull, ac yn foddhaol o'r safle hono, ond yn anfodd- haol o'r safle bresenol gyda'r gwelliantau diweddaraf mewn Lladd-dai."—Mr John Jones a ddaliai y byddai Lladd-dy Cyhoeddus yn fantais i'r cyhoedd ac i'r cigyddion,-Is-gadair- ydd, Beth am y cigoedd dieithr sydd yn dod yma ? "—Dr Jones, Y mae genym allu i ata! gwerthu cigoedd drwg. Y mae y cigoedo tramor ddaw yma o dan arolygiaeth manwl y Llywodraetn."—Mr Hugh Jones (Adeiladydd), "y mae cwynion mawr am y Lladd-dai, a'r modd y gwneir gyda chlirio yr ysgerbydau. Pasiwyd i godi Lladd-dy Cyhoeddus, a bod engreifftiau o gig a llaeth i'w cymeryd yn amlach, a bod gwysio diluedd yn cymeryd lie yn mhob achos, Yna codwyd pwyllgor o naw i ystyried y mater, set William Edwards, W. J. Rowlands, D. J. Roberts, R. C. Jone?, D. J. Wiiliams, E. T. Pritchard, D. Davies, Evan Jones, a Hugh Jones (Adeiladydd). Galwodd Mr Hugh Jones (Adeiladydd) sylw at yLlan fel lie rhagorol rhag y Darfodedigaeth, a dywedodd Dr Jones fod safle ddaearyddol y He yn iachusol iawn.

0 Borthmadog i BwllheH. Dangcsodd Mr, Teddy Williams, Graves' Wharf, Fortmadoc, wroldeb mawr ar yr 22ain o'r mis o'r blaen trwy neidio i'r dwfr i arbed bywyd ei gydysgolor David Evans. yr hwn oedd weei syrthio i Is dwfn, ac ar fia trengu onibai am bresenoldeb meddwl a gwroldeb Teddy, yr hwn oedd yr unig fachgen oedd yn y He yn ga 1 i nofio. Yr wythncs ddiweddaf, cydnabyddwyd ei wroldeb gan y Gymdeithas Ddyngarol Frenhicol. Mae paratoadau yncael eu gwneyd i wahodd y Fyddin Dirol i wersyllu i ororau Porthmadog y flwyddyn nesaf. Rboddodd Mr T. Garth Jonss eglurhad ar y mudiad yn y Cyngor Din- esig nos Fawrth diweddsf. Bu Mr Thomas Roberts, B.A., Borthfechan, Is-Athraw yn Ngwrexsam, yn llwyddianus i sicrhau y radd o M.A. yn Mhrifvsgol Cymru ac y mae Mr William Jones. Sea View Terrace, Borthygest, wedi pasio ei Arholiad terfynol fel Capten liong; a Mr Edward Hughes, Mercy Street, fel prif Swyddog Morwrol. Y mae ymwelwyr yn bur lluosog yn y glanau yma ar hyn o bryd. Mae eglwys Moriah, Llanystumawy, wedi pasio i roddi galwadj'r Parch W. Wynne Wil- liams, Ffestiniog, sydd yn awr yn Ngholeg Duwinyddol Aberystwyth. Dydd Sadwtn diweddaf, aeth Miss Maggie Jones, 6, Chapel Terrace, ymaith at ei hewythr i Galiffornia. Mae Arweiriyddion Canu cynulleidffol Pwll- heli yn hwylio i sefydlu Cymanfa Undebol yn niwedd yr haf. Mae rhagolygon am Eisteddfod ragorol Gwyl y Banc yn Mhwllheli eleni. Dydd Llun bu Ysgolion Sul o Ffestiniog a Phenygroes ar ymweiiad a'r Dref, a chawsant ddiwrnod hwyliog dros ben, Sicrhaodd Mr W. H. Davies unarddeg o wobrwyon yn arddangosfa ddofednod Colwyn yr wythnos o'r blaen. Ac y mae Mr Davies wedi ei sicrhau i feirniadu dofednod yn ardd- angosfa Dolgellau. Gwnaeth Mr Robert H. Humphreys, Car- trefle, Cardiff Road, wrydri mawr trwy sicrhau y safle uwchaf yn Sir Caernarfon o'r rhai oedd llyn ymgeisio am Ysgoloriaethau yr Ysgo! SiroL Bydd yn ddyddorol gan drigolion Ffestiniog ddeall mai brodorion o Ffestiniog yw tad a mam y bachgen nodedig hwn. Gwyr Bobbie beth yw ciplo y prif woDrwyon ya yr Arholiad- au Biblaidd Sirol. Eled rhagddo.

rv WVVV VVV V vv vvv VVVV WV V VV^P DAVIES, -Pi:E R c E. -Gorphenaf 12, yn Swydd- Ccfrestrydd, Porthmadog, Mr Daw-id William Davies, 39 Dorfil Street, a Miss Annie Pierce, 5 Dolgarregddu; y ddau o Blaenau Ffestiniog,

CYMANFA GANU CASTELL HARLECH. Mr. Golygydd,-Byddaf yn ddiolcbgar os caniatewch i mi draethu fy marn ar yr Wyl uchcd. Y peth mwyaf sydd genyf dan svlw yw y seindyrf pres a'r gerddorfa. Mi 'rwyf yn cofio llawer o siarad oddiar lwyfan yr hen wy! gan Dr Joseph Parry, Bridey Richards, J. H, Roberts (Pencerdd Gwynedd). ac eraill, ein bod fel censdl ar ol fel offerynwyr, end ychydig iawn ydym wedi weila yn y Gogledd er yr amser hono; ond rhaidcydnabod fodDelieudir Cymry yn rbagori Hawer iawn arnom ni y gogleddwyr. Dywedodd Mr L. J. Roberts, y llywvdd yn nghyfarfod y prydnawn, beth oedd yn dda yn yr wyl a pha beth sydd ar ol; a chyn ceir gweliiant mae yn rhaid cael mwy n offerynwyr ar y pwyllgor nag sydd. sef aelodau o r seindyrf ag sydd yn deal! y gwahanol offer- ynau. Rhaid cydnabod fod yn fwy anhawdd gwneyd i fynv Band o chwareuwyr na CDor, ac felly mae eisiau mwy o ymdrecb. Mae yr offerynau yn costio arian beblaw talu am wevsi ar yr offerynau. Dylai y pwyllgor cyffredinol benodi pwyllgor bychan o offerynwyr i reoli y gerddorfa. Pabam na cheir mwy o offerynau pres i mewn i'r gerddorfa, sef 1st a 2nd Cornets, French Horns, Euphonium, 1st Trombone, a Bass Trombone. Nid gormod o offarynau llinynol oedd yn mherfformiad "Y Messiah," ond dim digon o'r offerynsu pres. Yr oedd y gerddorfa yn caei ei boddi yn hollol gan y Heisiau yn y "double ffcrtes." Mwy o amryw- iaeth sydd eisiau yn y ddau gyfarfod cyntaf: miwsig'offerynol yn lie cot- ar ol cor; ceisio cael chwareuad gan y gwahanol seindyrf, set Porthmadog, Blaenau Ffestiniog, Dolgellau, Harlech, &c., a thris cael Mass Bands. Yr wyf yn cofio yn dda pan ddywedodd Dr Parry oddiar Iwyfan yr hen wyl, pan oedd seindorf HarJech newydd chwareu darn o waith Doniz- zttti, mai y ssindorf cedd wedi gwneyd mwyaf o gynydd er pan oedd ef yn adnabod yr wyl. Nid oedd yn, llyncu hyny yn hwylus iawn chwaith, ond dywedodd Dr Parry hyny, digio ceu beidio. Mi rwyf yn deall fod y pwyllgor wedi dewis "Judas imacibeas at y flwyddyn nesaf. We], fe ddylaiy Gerddorfa gael ei gwaith mewn pryd, ac nid rhyw wythnos neu ddwy cyn diwrnod yr wyl. Mi roedd hyny i'w ganfod yn blaen iawn lirfo rhai o'r chwareuwyr lleol. Disgwyliaf weled llythyr eto gan rai o'r offerynwyr yn y RHEDEGVDD er mWYD rhoddi symbyliad i godi y safon mewn offerynau cardd. Yr eiddoch, OFFERYNAVR,

YR AGORIADAU A'R CANLYNIA.DAU, Mr Golygydd,-Teimlai nad i\' Trethdalwr yn weith i'w ateb, ond yn unig galw ei syiw nad yw yn gywir pan y dywed mai yr aelodau drcs Teigl adaeth a mi allan i'w hamddiffyn. Bydded yn fwy gofalus beth a ysgrifena. Hefyd dysged fwy o foesgarvsch. Brawddeg hollol ddichwaeth yw hon o'i dildo" Y C——1 yn gweled bai ar bechod." Gwridcd o'i herwydd, Eto taled fwy o sylw i resymeg. Condemnia ei hunan yn deg; yn ol fel yr ysgiifena ef, mae yn rhaid fod y ddau aeiod wedi gweithredu yu y modd gcreu posibi drwy symud yr agol iadau, gan iddynt dderbyn cymeradwyaeth y Cyngor. Gobeithiaf mai ymddvvyn ato yn o! ei haedd- iant, drwy beidio gw naud un sylw o hono, a phasio heibio i'w wendid, wna y ddau frawd. HEN DRETHDALWR,

'VVVVVVV V VVVVVVVVVVV WVVVVYVV ,vvvvv;v;.vvvvv MARWOLAETH A CHLADDEDIGAETH- Drwg genym hysbysu am farwolaeth, Mrs Mary Roberts, anwyl briod David Robeit-, Twr Maen, Cwm-yr- Alit- Imryd. Yr oedd yn godro y gwartheg nos Lun yn ei hiechvd arfer- ol, a chafodd haul darawiad (Sitiz Stolec). An- fonwyd gair at Dr R. D. Evans boreu ddydd Mawrth, a bu yn gweini arni yn ddyddicl hv-rt ei marwolaeth 'nawn Sadwrn. Trwy drugarecld eithriadol yw marwolaethau o haul darawiad yn y cylchcedd hyn, a deallwn mai hwn yw yr achos cyntaf i Dr. Evans fod yn gweini arno yn ystod ei ymarferiad IT ai h fel medcyg. Yr oedd Mrs. Roberts yn uchel ei pharcb gan bawb a'i hadwaenai, a magodd dyaid o blant ydynt yn addurn i'w gwlad. Torwyd hi lawr megis o ganol ei hiechyd a'i nherth yn ei 64 mlwydd o'ihoedran, gan adae! patarogl ei henw da i anfarwoli ei choffadwriaeth, Y mae etc cydymdeimlad dyfnaf a'i pbriod a'r plant yn eu galar ar ol un fu'n briod serchcg a mam ofalus. Dydd Mawrth cychwynodd y cyoheb- rwcg o Twr Maen deg o'r glcch, a chyrhaeddodd j Trawsfynydd dri o'r gloch. Dacth torf fawr yn nghyd i dalu y gymwynas olaf iddi, a hawdd oedd gweled mor uchel ydoedd yn marn a theimlad yr ardalwyr. Y NEUADD.—Swn gweithio a glywir ar bob Haw y dyddiau hyn gyda'r neusdd fwriedir godi. Deatlwn fod y Pwyllgor bron wedi cwblhau pryniant y tir a tbalu am dano, yr hyn sydd yn gam pwysig er sicrhau neuadd, 9. thus-g at y symudiao™hwn fe gafwyd cyngerdd mawr- eddog yn y Wersyilfa nos Iau diweddaf, o dan lywyddiaeth Colonel Hunter Blair, gan yr hwn y cafwyd anerchiad rhagorol, ac atwei&iwyd yn cldeheuig gan Mr Jones, C. M. Ysgol y Cyngor. Cymerwyd rhan yn v cyfatfod gan Misses Annie Jones, Eden View Winnie Williams, Graigddu Mri W. 0, Jones, Ffestiniog Dd. Morris, Evan W. Davies, Herbert J, Jones, Jfthn R. Williams, Peter Williams, y Cor Undebol oan arweisiad Mr Edwin Lloyd, a'r Parti Meibion dan arweiniad Mr John R. Jones. Cymercdd rhai canoedd o'r miUvyr fant-is i gael clywed canu Cymr&eg, a mawr oedd eu boddlonrwydd yndco, DealSwn fed symwdiad ar droed i gael cyngerdd neu ddau eto yn y Wersyilfa, ac fod cyrgerdd mawreddog arall IM IIWill Mill IIIIIWHHHWlWMIIWIIHHIWHH IIIMIW II 004 f wedi ei drefnu ganddynt i fod nos Sadwrn, y 13eg o Awst. Fob llwyddiant iddynt yn eu hs,mt-ll:c,c l l, fel y gal, hymdrech, fel y gallwa ddisgwyl Neuadd, a hyny yn fuan. FOR THE TOUET.-Ladles cr,nrIY upon getting the finest Pel fumes and reliable Toilet Preparations from Enih Jones, Chemist, The Medical Hall, sole Agent for the :"Arak" Powder Papers for the complesficn. CYDYMDEIMLAD Y mae ein cydymdeimlad dyfnaf gyda 1\1rs Roberts, Tygivyn, ar dder- byniad y cewydd ptudd am farwolaeth ei chwaer. TAN —BrydnawnSul diweidaf taflwyd ardal Llawrphvyf i ddychryn pan dde&llwyd fod adeiladau perthynbl i Mrs Roberts, Tyddyn Du, ar can. Digwyddodd hyn pan oedd pawb o'r Cwm yn yr addoldai. Gwelwyd y tan gyntaf gan ddau o swyddogion y Camp, gan fod y lie yn taro arno, ac aethant ar unwaitn i hysbysu y teulu, end erbyn cythaedd y ty yr oedd hwnw yn gloedig, gan fod Mrs Robe ris a'r gwasanaethyddion yn y capel ar y pryd. Ond fel yr oedd cynulleidfa capel Jerusu'em yn codi i ganu darfu iddynt hwvrhau weled y fflamau, ac aethant yno yn uniongyrchol, ond er cael peb help gan y cymydpgicu a'r milwyr, y tan orchfygodd aes Hwyr ddinystrio yr adeilad yn llwyr a'r holi gefi amaethyddol oedd i mewn fel nad oedd ganddi na chribin na phladur at waith dydd L!un. Ac i ychwanegu at y golied yr oedd yr holl wair oedd wedi ei gasglu ynghyd yn ystod yr wythnos, yr cedd hwnw yn nghyraedd y msmau, a dinystriwyd y cyfan. Y mae yr achos o'i gychwyniad hyd yma yn ddirgelwch. Cydymceimlwn a Mrs Roberts, yr hon sydd yn weddw, yn wyneb y goiled fiwr a gafodd. LLYWYDD NEWYDD. — Llongyfarchwn y Parch David Hughes érvr c ) ar ei benodiad yn Llywydd y Cyfarfod Misoi. Dymunwn iddo bob llwyddiant a nerth, a Duwyn rhwydd iddo i gyflawni ei swydd.

TANYGRISIAU. Am brisiaa Argraffwaith o bob desgrifiad ymofyner yn gyntaf yn Swyddfa'rRhedegydd," VvEDI MYNED YN OL.—Yr wythnos ddi- weadaf gadawodd Miss Tasson yr ardal hon, wedi bod yn ein gw!ad am ddwy flynedd, Arhosai gyda'r Parch R. Si'yn Roberts, M A., a'i briod. Bu hefyd am flwyddyn yn y Brif Ysgol yn Aberystwyth yn psrotoi ei hun ac gyfer cyfranu addysg belIach a pherffeithiach wedi myned yn 01 i Denma: k. Yn ei chwmni yn myned i'r wlad hono y mae Mrs Silyn Roberts. BA, yn myned yno eto unwaith yn rhagor i wnevd arholiadau a thraddodi darlith- osdd i'r myfyrwyr yno. Dymunwn iddynt rwydd hynt ar dir a mor. ■" Y CYNHAVA F.-pzysur iawn ydyw holl ffermwyr y fro yma gyda'r gwair, gan ddal ar y cyfle gyh'r tywydd rhagorol hwn. DAMWAIN.—Dydd Sadwrn, cafodd plentyn bychan 4 oed i Mr Robert Parry, Pencraig, ddiangfa wyrthiol bron, er ei fod wedi derbyn niweiaiau try mien. Rywfadd neu gilydd syrtbiodd dtos ymyl y llwybr wrth da!cen tai Pencraig i lawr dros y clcgwyn i'r ffcrdd. Yr oedd wedi cael brhv mawr ar ei ben, ac yn flodus iawn digwyddai P. C. Davies fod yn ymyl, yr hwn sydd yn aeiod o St John's Ambulance, ac a weinyddodd smo hyd nes y daeth meddyg. Wedi i Dr Williams ddod yno a'i ymgeieddu, da oedd gan bawb ddeall nad oedd wedi tori asgwm. ETO,-Fel yr oedd Mrs Edwards, o Rhiw- bryfdir, yn myned heibio y Factory, trodd i edrvch at yr afon, a baban ar ei braich. Wrth wneyd hyny tarawodd ei throed yn erbyn rhywbeth gan ddisgya ar ei gwyneb ar ganilaw y bont, gsn dori asgwrn ei thrwyn. Cymerodd IVJr Jacob Jones hi i'w dy i'w hymgeleddu, ac yn ffodus iawn daeth Dr Jones heibio ac a weinyddodd ari i. A BOON TO MOTHERS.—" Nurserine. is the idel Nursery Pornsde. It destroys Nits and Vermin and all pests in children's hair. It makes the hair soft and silky. Sole Agent, Hugh Jones, Chemist, Medical HaD, Blaenau Festinicg. MARW.—Boreu dydd Mercher, bu farw Mr. Griffith Hughes, Hen Shop, yn nhy ei ferch, Mrs. Willinm Jones, Dolydd Terrace, yn 76 mlwydd oed Cafodd ei gystuddio yn drwm, bu yn orweddiog am rai blynyddoedd, ond yr oedd yf;) bynod o dawel a hawdd ei drin, a chafodd bob triniaeth a gofal oedd yn bosibl gan y Meddygon, y Nurse, a cban ei deultl tuag at ei welia, a'i gadw yn gysurus yn ei. gystudd, ac yr oedd yn eu canmawl am eu gofal am dano. Yr oedd G. Hughes yn gymeriad adnabyddus iawn yn yr ardal, a phawb yn bur hoff o hero. Daeth yma yn wr ieuangc a ardal Rhostryfan a bu yn gweithio yn Chwarel Flo!'and am lawer o flynyddoedd. Yr oedd hefyd yn Gristion gloew iawn, ac ya aelod yn eglwys Bethel M.C. Cafodd gyffyrddiad neuilduol yn y Diwygiad diweddaf, a mynych y byddii yr hen frawd ar ei draed gyda'i lais clir ac uchel yn gorfoleddu, ac yn. canmol ei Waredwr, Teiralir yn chwith iawn ar ei ol yn y cyfanodydd gweddio, ac yn y seiadan, He y byddai yn hynod o rwydd gyda'i; broiiad. Y mae iddo bedwar o blant yn fyw, sef, Mrs, W. H. Jones, Dolydd Dr. Moelwyn Hughes; Mrs Eiddug Jones; a Miss Ellen. Hushes. Cydymdeinila yr ardal yn ddwys a'r teulu yn eu galar.