Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
5 articles on this Page
COR MEIBION Y MOELII-VV YN.I
COR MEIBION Y MOELII-VV YN. I Gan Perorfryn. I Nanticoke, Pa. Chwef. 6, 1310, Syr.-Ysgrifenais fy Hith diweddaf o Tow- anda, Pa. Da oedd genyf dderbyn y Rhedeg- ydd am Ionawr 29aia, a gweled eich bod yn rhoddi lie i'r ilithoedd. Yr wyf yn gorfod myn'd yn faith, oDd gallaf ddweyd na fyneg, wyd mo'r haner; a cheisjaf arfer y mesur byr, 1 and nid am fad yr hwyliau yn myned yn lias, ond am y buasai rheidrwydd arnaf arfer yr un an- soddeiriau, am fod canlyniad y gwahano 8L_- _:1..À gyagherddau mor ceoyg i w gi.y??? gwelwcb, yr ydym yn nhalaeth enwog Per _? fannia ac yn y dyffryn hwn 0 r daetb  miloedd lawer o Gyry, y mwyafrn r  Tnae yn ddeheuwyr, ac niae'r r o r rhai s ?? ?? yn ddeheuwyr. ac mae r 0 r 301 S j'dâ \\e:H tyfu i fyny yn deal! yr hen la? yn ^,sddo]) "q s?adrhyw"gr3p"ohom. O-e?   '20", flin i ymro yw fd plant y w' /r hyn sy'n dwy4 i fylay yn qaesort i gyd, c yn cael eu dwyn i fyny Y? Saeson i gy r belled ag y mae iaitb yn y cweshwn, r fbcm 0 andal wledig brydferth To?nda ? ?ethom o 3.K? ??? ? laa?.r 27ain, i -,veithf I I ??ph?t. Pa. Yr oeddym yn te1thl gyd ??au r Susquehanna, afonfawr oedd yn cd ,jh yn addurntfl. Yr cedd y llanerchau 1Ilcwn harddwisg o fan goedydd o amgylch r oeddym yn dyfod i ddinas enwog gan Ftestiniog-i Wilkes- barre. Yno yr tIJ!D i giniawa. Daethom ar draws 11u o Qytary yn ystod y ddwy awr y buom yno. A-efeom i Oliphant yn gynar yn y prydnawn. 'Ab,cr.-n y teimiasom mai Gogledd- wyr cedd^yta/canys myn y deheiawr ddangos mai efe ytlyw ac ri theimlais erioed fod cym- aint g' .vahsniaeth rhwng De a Gogledd Cymru. Yr Olddwn yn arfer meddwl fod Cymru, fel y dyv/ed Lloyd George, yn rhy fecban i ymranu, Wel, cawsom dderbyniad da gan yr Hwntw, a threfnwyd Hetty i ni gyda phobl led groesaw- tIs. Ond am y Cyrgherdd, tsimlem nad oedd cystal gwrandawyr ag yn y lleoedd oeddym wedi bod yn canu iddynt o'r blaen, ac nid oedd y brwdfrydedd yn rhyw uchel. Ond wrth glustfeiuio, yr oedd ambel1 i Gymro o Sir Caernarfon yn dweyd fed rhai o'r Deheuwyr yn addef yn ddistaw fod y cor hwn yn tra rhagori ar y corau ddaeth yno o'r De. Am ein Soprano, Miss King Sarah, dywedeot mai hi oedd yr oreu groesadd y Werydd, a chsfodd dderbyniad tywysogaidd. Felly befyd y delyn a'r gosod. Nid oedd cymaint o frwdfrydedd hefo'r unawdwyr ag a welais mewn lleoedd er- aill Cawsom gwmni amryw o wyr y De a'r Gogledd i'n dyddori foreu dranceth. Nos Wener, yr oeddym mewn lie tsbyg, o'r enw Taylor, ger Scranton, a chododd llanw y brwdfrydedd dipyn yn uwch yma. Credaf fod yma fwy o'r yspryd Cymreig. Nid oedd yma lawer oeddym yn adnabod, ond ambe!! un a ddaetbent o'r cyicboedd. Daetb Bob Giifiitb brawd Mr. J. 0. Williams, Church Street, yma o Proviflence. Trefnwyd i arcs yma dros y Sul, a chan fod geuym noson wsg nos Sadwrn, aeth rhai yma ac acw, ond arhosodd y rhsn fwyaf cboaom yn y ty gan ei bod yn dywydd mawr, Yr cedd trweb yr eira wedi cynyddu yn ystod oriao cwsg, ac yr oedd y gwynt yn ei luwchio, Mae ein prefkd o'r dydd yn sicrbau fod pobl America yn cael tywydd enbyd. Aeth Ted a roinau ac eraill am dro i weled dinas hardd Scranton, ac er cymaint y storm, mwyn- hasom ein hunain yno. Dywedir mai dyma y ddinas oleuir hsrddaf yn y wiad Trydan sydd yn ei goleuo, ac mse goiw? ardderchog ar ei ?bnf beolydd, pan fodd gcreu dyfais dyn yn dargos ei gwrbydri. Yma y mae llu o Gymry mewn safleoedd q bwys. Dywsdir am Hyde Park fod miloedd o Gymry ynddi. Yma y ba y Parch. J, Cromwel Hughes, B A,, yn weici- dcg pan ddaeth gyntaf i'r wlad hot. Aethnm i weled ei hen egiwys. ac mae yn un 0 gbpeJi barddaf y ddioss, Ei olynydd yw y Patch. T Teificn Richards, gynt o Ravsahill. Bu ea- wogioa yma, megis Dr, Fred Evaas (Ednvfed), a J P. Harris (Ieuan Ddu), swdwr y Ddrama berfformiwyd g-m Gwmni Maenoffaren. Yn y ddinas hon y mae Mr, Richard M, Williams, Tanygrisiau, gynt o Swyddfa'r Rhedegydd, sc y mae yn lachgen sydd a pharch mawf iddo gan yr holl weinidogion. Cefais ymgom hefo'r Parch. D. E. Richards, M.D. (Ieuan Fardd), ac yr oedd ganddo adgofion melus am adeg cvhoedui Eisteddfod Genedlaethol Ffestiniog, 1898, a gofynodd i mi anfon ei gofion at bawb a adwaenodd yna, yn mhUth eraill enwai Bryfdir, Barlwydon a ]. N. Edwards. Dydd Sal, aethum i'r Capel Cymreig, a daeth Ted hefo mi. Peidiwch synu os byddaf wedi gwneyd Bedyddwjr o amryw o'r boys yma cyn y dof yn ol, Gweinidog y Bedyddwyr yn Ta,-Jor yw y Ratch IX C. liOwarss, gynt o Brymbo. Brawd i'r Parch. W. Edwards Conway. Mae iddo yntau lu o gyfeiliion yn Seion a Chalfaria. Cswsofa csdfs felus, Yr oedd Cor 3 Pharti Taylor yn practaisio yn y prydnawn, a gwahoddwyd ni i'w gwrando. Yr arweinydd yw un o'r enw lams Watkins, Cymro 0 waed ac iaith, ac wedi dringo o'r pwll glo i fod yn un o gyfieithvvyr enwocaf y cylchoedd, Dywedodd eiriau canmoliaethus am Gor y Moelwyn yn y cynghsrdd nos Wen- er. a'r practice dyed Sul, a rhediodd gyfla i Cadwaledr Roberts daia y pwyth yn ol yn y practice, a gwnaeth hyny ynei ffordd aiferol, ,heb hel dim dau. Y maent yn gyiff cerddorol -campus iawn, ac ecillasact lawer. Rboddodd C. Roberts wahoddiad cynes iddynt i Eistedd- fod Ffestiniog 1912 Cawsom gyngherdd campus yma nos Sal, a'r lie yn orlawa. Yr oedd y Parch. T Humphreys (A), yn garedig iawn, ac wrtbi ei oreu i n gwneyd yn gysurus Canmoiai yr hogia iu'n ei wrando y boreu ei bregeth yn fawr. (I w barhau) [Oherwydd pwysau pethan etholiadol gorfodir ni ranu y llith hwn Ym:'dengys y gweddil; ohono etc. Mae feefyd wytbfed ilith mewn ilaw, yn cynwys banes y proSad cySous gafcdd y Cor yn y gerfaydres oedd yn iryned ar dan. Trwy drugaredd ni chawsant niwed, ond diangasant fel pentewynion o'r tan.— GOL]
LLADRATA PRES, 0 CHWAELII…
LLADRATA PRES, 0 CHWAELI I FFES", tlNIOG. I Pcdwar o Dc*  0 E? 'ion Be?a?.c ?ew? I Helbul. I iraar AMli i'r FrawclYys Chwar- I 'n-.2..7 teroi. l J3 J3 uyuu fca?e; ??5aer. 0 flaen Dr. Robert Roberts w i ll, Dr.. R. D. E ?;. ??. Dr, R. D. Ev?cs. W. P. Evans, R y^m Owen, John Vauphan Williams, a Dr. fanes, Ysweiniaid. "!lr Arolygydd S. Owcm a gyhuddodd David rrbbet,s. dyn sengi. o New Street, Eliemu Ffestiniog; Robert Griffith, gwr priod a thyaid o blant, 3 Tanyfron Terrace, Blaenau; a Griffith Evans, gwr priod a phlant, Back Giynllifon Street, Blaenau, o ladrata pres perthynol i dair chwarel yn yr ardal; ac Evans a Griffith o latrata rbanau pres o beiriant yn Chwarel Fcty a Bowydd. Hefyd, cyhuddwyd John Jones, masnachydd pysgod, GlynilifoD, Blaenau, o dderbyn yr eiddo yn y padwar achos ac yritan yn gwybod eifod yn Hadratedig Yr oedd y Prif Gwnstabl yn bresenol yn y Llys, yr hwn oedd yn orlawn o wrandawyr Erlvnid ar ran yr Heddlu gan Mr. R. 0, Davies, ac amddiffynwyd Evans a Jones gan Mr. Louis Jones (o Ffirm Mri. Lloyd George a George) Cymerwyd David Roberts a Robert Griffith i'r ddalfa ychydig wedi chwech boreu ddydd lau (Chwefror 17), y naill ar yr beol a'r liall yn ei dy, a gobiriwyd eu hachos gan y Llys a gynhaliwyd dranoeth am wythnos, ac awd a hwy i Gaernarfon i arcs hyny. Gollyngwyd John"Jones all an o dan feichiafon i'r swm o £ 75. Cymerwyd Griffith Evans i'r ddalfa yn Builth, a dygwyd ef i'r Blaenau nos Wener, a dydd Sadwrn gollyngwyd ef yn rhydd 0 dan feichiafon i'r swm o £75. Dydd Gwener daeth John Jones a Griffith Evans i fyny 0 dan eu meichiafaeth, a daeth David Roberts a Griffith Evans i fyny o'r carchar i ateb i'r cyhuddiadau oedd i'w berbyn eu pedwar. Mr. R. O. Davies a ddywedodd ei fod ar ran y Prif Gwnstabl yn dymuno dywedyd nad oeddid am fyned yn mhellach ca rhoddi tyst- iolaethau ffurfiol yn yr achosion oedd o flaen y Llys, gan y byddai raid myned a'r holl achosion i Lys arall, Yr oedd yr achcsion yn ddifrifol i'r eithaf fal y gwelid oddiwrth y canoedd o bwysi o bres oedd yn y Llys wedi ei adwsen fel eiddo cwmniau pedair chwarel yn y gymydogaeth a'r pres hwnw. lawer o heno, yn nwydd, Yr oedd niwed arswydes wedi ei wneyd i beirianau. Collwyd eiddo o Bwlch Slatters, Cwt y Bugail,, Foty a Bowydd, a Wrysgan. Buwyd yn bit iawn yI1 ceisio cael aSlsn pwy oedd wedi Hadrata o'r ddwy chwarel gyntaf, ac wedi dechreu erlyn y cawd s?Ian ?m y llatrata o'r ddwy chwarel arall. Wedi cael c.-yn, yn mhlith pethau eraill, awd at John Jones i holi a oedd wej prynu metel 110m rywun. Gwadai yn bendant, ond wedi pwyso arno dywedodd iddo brynu peth unwaith gan ddyn oedd yn awr yn America. Cawd alian iddo anfon 436 o bwysi i Newrast'e-on-Tyne ar Cbwefror 9. Codwyd gwarant i'w ddal. ar y cyhuddiad o lad rat a yr eiddo, a'r pryd hwn addefodd y mcdd y cafodd yr eiddo, Wedi dal David Roberts a Robert Griffith, cyfaddef- odd Roberts iddynt eu dan a Griffith Evans iadrata tua chan' pwys o chwarel Bwlch Scatters,,ond gsvadai y ddau iddynt fod yn Cwt y Bugai!. Pan ddaeth Griffith Evans i'r gell o Builth, addefodd iddo ef a'r ddau arall fod yn Hadrata yn Cwt y Bugail, a chymeryd tua chan w}'s oddiyno; Roberts doredd un clo, a Griffiths y clo arall, Aethant a'r eiddo mewn tri bag, hansr awr wedi pump boreu Linn, wedi'r Jladrad nos Sadwrn, i ystab) John Jones, yr hwn a dalodd 23/- iddynt am dano. Gwelai y Faitic ar unwsith fod cyrlfradwriafetb amlwg wedi ei gynllanio yn ofalus a gwirfoddoI. ac yn cael ei anog a'i gynorthwyo gan y derbynydd John Jones, Cafwyd ol traed yn y Wrysgan oedd yn ateb i eiddo un o'r ddau fu yn N,c,b narfon, a thrwy hyny olrheiniwyd y Hadtad hwnw hefyd i'r tri curcharor. Wedi derbyn y tystio??ethaaJ brofi yr hyn a nododd, fe ?'s!;d y Faingc nad anent yn ngwyneb gwedd ddifrif61 yr achosion wneyd dim ond trai o^i y pedwar i'r Frawdlys. Mr, L. Jones a ddywedodd ei fod yn cydsynio yn Dghylch difrifweh mawr vr achosion, all fod ar unwaith yn'pledio "Eucg i'r hon gyhudd- iadau ar ran Griffith Evans a John Jones Hyderal yn fawr y gorphsnai y Faiagc gyda hwy y dtwrnod hwnw, ond gwelai nad oedd hyny yn bosibl. Y Uadrad 0 Chwarel BwIch Slatisrs. Cyhuddwyd y tri carcharor o ladrata pres a chopr o'r chwarel uchod rhwng boren Sadwrn, Chwefror 5, a boreu Linn, Chwefror 7, a John Jones o dderbyn yr eiddo' ganddynt. Mr. John Jones, a ddywedodd ei fod yn Oruchwyliwr y chwarel uchod, ac yn byw yn Ty Mawr, Pantllwyd, Archwilicdd y lie Chwefror 9, a chafodd fod o 60 i 70 pwys o bres a chopr we?i ei gymervd Gada.wyd y lie ddydd Sadwrn yn g>i ^ig. 0 3 -VI' ? peirianau y cymerwyd yr fi o. Yr oedd yn adwaen amryw o r pethau gollwyd yn mysg y rhai ddaDgosid yn y Llys, megis y cSnih v bibeH gopr, &c. Yr oeddynt yn wcrth tU2 £ 5 103, Oc. Yr Arolygydd S. Owen a ddywedodd iddo gymeryd gwarant i ddal y pedwar carcharor ar Chwefror 16. Dykwyd David Roberts a Robert Griffiths i'r Orsaf ar y 17 —Wedi en rhybuddio cyhaddodd hwy o ladrata pres &c, o Bwlch Siatters, ac attebodd liavid Roberts, mi fuom yno, fi, Robert Griffith, a Griffith Evans, ac mi gymeiasom bn s o n Nid wyf yn cofio ei bwysau. Oaethom s-g ef i lawr yr incline, a caddiasom ef yn nhy Robert GuSTith tan foreu ddydd Llun, a rhwng pump a I h net awr wedi pump y boren asthom sg ef at siabl John Jones mewn tri b ig Talodd 23/- i ni nos Lun yn nhop Giynllifon Street," Wedi hyny dywedodd Robert Griffith, fed David Roberts wedi dywsdyd yn hollol wir, Pelleb- rodd at yr Heddgeidwaid yn Gainshead, am ■ ■ ■ iddynt gymeryd meddiant o dri bag oodd wedi eu cyfeirio 0 Ffestiniog i "Mri. 1, Adams & Son, Swalwell, Gainshead, Newcastle on- Tyne." fel old lead." Daeth y bagiau yn ol, ac adnabyddodd y tyst Joha Jones, eiddo Cwmni Bwlch Slatters yn mysg pethau oedd ynddynt. Pan yn cymeryd Roberts a Griffiths, i Gaernarfon, Chwefror 18, dywedodd wrthynt yn y Penrhyn fod achosion eraili i ddod yn eu herbyn, a rhybuddiodd hwy. Dywedodd Robert Griffiths iddynt eu tri gyfarfod John Jones wrth gapel Bowydd Chwefror 5, a rhodd- odd swllt iddynt bob un. Dywedodd wrthynt am ddod i nol bagiau a myned i Bwlch Slatters a dod a'r bagiau iddo ef i'r stabl boreu"ddydd L'un rhwng pump a haner awr wedi pump. Cawsant y tri bag ganddo, a gwraeth fel y dywedodd. Cawsant 3/6 rhyngddvnt wrth y stabl boreu ddydd Llun, a thalodd 22/- neu 23/- nos Lun. Bu i Griffith Evans gyfaddef yr un modd ar ol ei ddwyn yma o Builth, Ymneillduodd y Faingc, a dywedodd y Cadeirydd eu bod yn penderfynu myned yn mlaen gyda'r achosion eraill, Y Lladrad o Chwarel Voty a Bowydd. Cyhuddwyd Robert Griffiths a Griffith Evans o ladrata rhanau o beiriant y Chwarel uchod. Mr J. Lloyd Jones (leu ), a dystiodd ei fod yn Is-oruchwyliwr y Chwarel, ac wrth arch- wilio cawsant fod dwy ran o fittings y peiriant yn eisiau, ac yr oedd yn adwaen yr eiddo yn mysg y pethau ddsngosid yn y Llys. Yr oedd un yn pwyso tua 13 pwys ac yn werth f,6 10s, a'r Vall yn pwyso tua 60 pwys ac yn werth £ 5. Ni wyddai pa bryd y collwyd hwy o ystafell y peiriant.-Tystiodd yr Arolygydd i'r ddau garcharor addef y lladrad, ac iddynt gael 121-1 am yr eiddo gan John Jones. Y Lladrad o Chwarel Cwt y Bugail. Cyhuddwyd y tti carcharor o ladrata pres o'r Chwarel uchod rhwng Chwefror 5ed a r Chwefror 7fed. Mr John Robert Williams a dystiodd ei fod yn Oruchwyliwr y Chwarel uchod,^ ac yn byw yn Penmachno. Archwiliodd y He Chwefror 7fed, a chafodd fod y ddau glo a ddangosid wedi eu tori: clo yr Efail a chlo yr Ystorfa. Yr oedd o 100 i 150 pwys o bres wedi ei golli o'r He. Yr oedd yn adwaen yr eiddo yn mhlith y pethau ddangosid yn y Llys, ac yr oeddynt yn werth tua J,4 lOs,-Y Carcharorion a ddywedasant, os oedd cymaint o bwysau wedi ei golli, mai nid. hwy cedd wedi eu lad- rata. Yr Arolygydd a ddywedodd i David Roberts a Robert Griffithsddywedyd "Ni fuom yn agos i'r lie," pan y c ihuddodd hwy; ond pan gy- huddodd Griffith Evans, dywedodd, Do, buom ein tri yno hefyd. David Roberts dorodd un clo, a Robert Griffiths y Hall, gyda pwt o nam-n. Aetacm a rhyw gan pwys o bres o Cwt y Bugai!, a rhyw hsner cant o Bwlch Slaters. Cuddiasom ef nos Sadwrn yn nhy Robert Griffiths, a boreu dydd Llun aethom ag ef i John Jones at ei stabl." Cyhuddwyd y tri, ond nid oedd ganàdynt ddim i'w ddweyd, Y lladrad o Chwarel y Wrysgan. Yr Arolygydd a gyhoddodd y tri carcharor o ladrata pres o'r Chwarel uchod yn nghanol mis Ionawr. Mr Robert Owen a ddywedodd ei fod yn byw yn Nantgwynact, ac yn gefalu am Ystordy Chwarel y Wrysgan. Pan archwiliodd y lie Chwefror 19. cafodd fod o 40 i 50 pwys o bres wedi col i o'r He Nid oedd yn abl i ddywedyd ei werth. GweSodd yr Arolygydd a dyn arall yno yn tynu llun y marcis-u oedd ar do yr Engine Room. Yr oedd gwydr wedi tori ar y to gyda throed rhywun gerddodd y He, ond ni ailai neb fyned i mewn trwy y twll hwnw Gwelbddesgidiau gan yr Arolygydd, a gwnaeth fare ar y to gyda hwy. Mr Llew P. Griffith, Photographer, High Street, a dystiodd iddo fyned gyda'r Arolygydd Owen i Chware! y Wrysgan ddydd Mawrth, a ihyira llun yr cl trasd oedd ya y llwch ar do y Peiriandy Gosodwyd esgidiaa wrth ochr yr ol, a gwnaed ol a hwy gan eu marcio gyda chroes er ea gwahanfeethu oddiwrth yr hen rai.. Yr Arolygydd a dystiodd iddo fyned i Wrys- gin ac esgidiaa" David Robeits a Robert Griffith gydag ef: yr esgidiau oedd ganddynt pan gymerwyd hwy i'r ddalfa, a daethant iddo ef o garchar Caernarfon. Atebai yr esgidiau i'r olion ar y to. Bcreu diwrnod y Liys, cv- haddodd D. Roberts a R. Griffith o 1 pres o Wrysgan tua chanol y mis diweddaf. a chyfaddefodd y ddau, gydag ychwanegiad gan Roberts mai gan John Jones y cawsant y bag- iau, fic mai nos Lun ydoedd. Pan gyhuddodd Griffith Evans, ar y 18fed, o fod ganddo tua I chan',pwys'o bres Hadratedig iua chasol Ion- awr, cyfaddefodd i'r ddau garcharor arall ac yotau gychwyn oddiwrth fasmchdy Mrs Ellis Roberts, High Street, tua haner nos, i Wrys- gaa. Yr dan fag ganddynt, a bu iddynt glirio yr holl bres allent gsel yn y He. Daeth- ant r! rhwcg dau a thri o'r gloch y borea, a cl>u y bagiau wrth ystabl John Jones. Cawsa 8/- yr un am y pres. I Achos John Jones. I CyJu'^dwyd John Jones o ddc-rbyn yr eiddo 1J"ëf;,tedig ac yntau yn gwybod mai lladrad Tystiodd yr Arolygydd y modd y bu a'r ci?,rch-Aror, a'r cvfa-.idefiallau a wnaeth., er iddo wa,du ar y dechreu. Cafodd gan' pwys o bres gan y tri carcharor ganol Ionawr s'thalpdd 8/- yr un- am dano. Yna cafodd 74 pwys gan R. Griffith a G. Evans a rhoddodd 7/- yr an iddynt. Wedi hyny-'cafodd tua 145 pwys gan y tri, a thalodd 32/6 am dano. Rhwng yr oil yr oedd wedi talu iddyn £ 3 2s 3c, V* J. Robert Hughes, Goorls Foreman., C'Tssf L. & N. Western a dystiodd i'r carchar- or anion tri bag wedi eu harwyddo fel Hen Blwm i Mri. Adams, Gainshead, a phnvysent 482 pwys. JVSr Louis Janes a ddadlcuadd dros Griffith Evans, iddo fod yn wael, a chael ei dyn a i mewn i'r drwg gan y ddau arall. Yr oedd yn briod a chanddo ddau blentyn bychan. Am John Jones, yr oedd ynta yn meddu cymeriad diargyhoedd hyd nes yr ymollyngodd gyda'r trosedd hwn. Yr oedd ganddo wraig a phedwar o blant bychain. Hyderai y byddai i'r Faingc fod yn drugarog wrth y ddau. Ymneillduodd y faiogc, ac yn ngwyneb difrifweh y cyhuddiadau yr oeddynt yn tra- ddodi y pedwar i sefvll eu prawf yn y Frawdlys Chwarterol, yr hon: a gynhelir yn y Bala Ebrill 5. Caniateid meichiafaeth yn y swm o £ 25 yr un yn bersonol, a haner can' punt yr un gan rhywun drostynt.—Gollyngwyd John Jones a Robert Griffith o dan feichiafaeth i'r symiau a nudwyd, ac aeth y ddau arall i aros eu prawf.
CYNGOR DINESIQ FFESTINIOG.I
CYNGOR DINESIQ FFESTINIOG. Cyfarfu y Cyngorwyr canlynol nos Wener, Mri. Evan Jones (Cadelrydd), Cadwaladr Roberts (Is gadeirydd), Owen Jones, E. M. Owen. Ben T. Jones, Hugh Jones (Llan), J. Lloyd Jones (leu.), W. J. Rowlands, E. Lloyd Powell, David Wllliams, William Edwards, T. J. Roberts, E. T. Pritchard. R. C. Jones, David Davies, T. R. Davies, R. O. Davies (Clerc), W. W. Jones (Cyfrifydd), Dr. R. Jones, M.D. (Swyddog Meddygol), George Davies (Arolygydd a Pheirianydd Iechydol), ac E. Lewis Evans (Rheolwr Gwaith). Llyfrgell. j Yr oedd y prif Lyfrgellvdd (Mr. J. Lloyd Jones), wedi rhoddi allan 1775 o lyfrau yn ystod; y ddau fis ddiweddai Ion 31 cynydd o 335 o'r rhai "r oedd cynydd o 153 yn adran Ltenydd- iaeth Gymreig. Rhoddodd Llyfrgellydd y Llan (Mr. Pierce Jones) 95 o lyfrau allan yn ystod yr un amser. Pasiwyd i dalu C142 lis. 10c yn nglyn a'r gofynion ar y Llyfrgelloedd. -Yr oeddid wedi trefnu gyda Mr, Dodd i blant yr Ysgol Sirol berfformio Caradog (Beriah Evans). Yr holl draul fyddai cael y llyfrau.— Adroddodd yr Arolygydd Iechydol ar y Trefn- iadau Iechydol yn ystafell y roerched ya y Brif Ddarlienfa, ac awgrymai welliant yno. Hefyd galwodd sylw at fod genethod yn troi i mewn i'r ystafell i bwrpas gwahanol i'r un ei bwriad- wyd ac yr oedd eu hymddygiad wrth fyn'd a dod trwy y drysau yn anheilwng.-Paslwyd i'r Is-bwyllgor gymeryd y mater mewn llaw. Y Nwy a'r Dwfr. Pasiwyd argymeilion y Pwyllgor, yn cynwys trefniadau gyda golwg ar godi Gorsaf Dan yn Bwlchygwynt. Yr oeddid wedi cyfarfod Mr Thomas Jones, Goruchwylydd Arglwydd New- borough, ar y He, ac wedi caniatau telerau esmwyth a: boddhaol i godi Adeifad ar y lie. Yr oedd 12 troedfedd o ddwfr yn y Llyn uwchlaw y brif bibelicynydd o chwe' troed- fedd a haner ar yr un amser y llynedd. Iechydol a'r Ffyrdd. Yr cedd Adroddiad yr Arolygydd a'r Swydd- og Meddygol yn ffafriol. Ganwyd 20 yn mis Ionawr, a bu farw 12. Yr oedd amryw ddi- ffygion yn nhrefniadau iechydol nifer o dai, a phasiwyd i wasanaethu y perchenogion a rhy buddion. Yr oedd y contract clirio carthion yn dod i ben yn fuan, a phasiwyd i bwyso ar bawb oedd heb gysylltueu tai a'r Carthffosydd i wneyd hyny yn ddioed, a bod Hysbysiad am gynygion i glirio y cartbion f gael ei gyhoeddi. Yr oedd y wal a godwyd i gau i mewn Fyn- went y Llan yn anfoddhaol iawn, ac yr oedd v Pwyllgor yn awgrymu i ddarn o honi gael ei thynu i lawr gan nad oedd yn 01 y cytundeb. Yr oedd Cyngor Arbeuig i'w gynal ar y lie ddydd Llùn, Yr oedd y brif-ffordd o Bentrwynygarnedd i'r Efail yn cael ei hadgyweirio. Gosodwyd diffynglawdd ar ochr Llyn Ty'nfforddfawr, a gestyngwyd wal Sam Maentwrog, Yr oedd amryw ffyrdd eraill yn cael eu hadgyweirio, a gosodwyd 321 tunell 0 geryg ar y fforcid o Bwlchygwynt i Tanyg?aig.—Pasiwyd i alw sylw Cwmni y Re.ilffordd Gul at gyflwr peryg- lus Pont y Queens. Caniatawyd mis o seibiact i'r Arolygydd Iechydol i fyned i Bath an driniaeth feddygol, Yr oedd ef wedi gwneyd trefniadau i'w. waith gael ei gario yn mlaen yn ei absenoldeb. ¡ Rhoddodd y kheolwr uwaitn gyfrif arianol I am y cerig gafwyd o Chwarel Cefnbychan, a chost y cario.—Mr. Cadwaladr Roberts a alwodd sylw at y mater hwn. Yr oedd wedi gwneyd hyny yn y Cyngor dtweddaf, pryd y sylwodd Mr. John Cadwaladr ei fod yn "llyngcu camel ac hidlo gwibedyn" ac yn ceisio codi ysgyfarnog." Dywedodd Y mae genyf eisiau gwybod pwy sydd wedi altro y cardiau pwyso ar ol dod a nhw i'r Office ? Yr ydwvf am brofi. pethau yn awr gan fod rhai yma ync eisio fy nirmygu. Caiff y dyn amser i lyngcu y csmel a'r gwibedyn ei hun os yw yn meddwl na fedraf brofi y pethau. Pwy sydd wedi twyiiu gycla'r tickets ? Os nad ydyw y twyllo fu yn yr Office yma y blynyddoedd diweddaf yn ddigon, y mae yn amser i ni fyn'd oddiyma Rhaid chwilio y mater yma i gael alian pwy fu yn ceisio twyllo y Swyddogion Yr wyf yn cynyg i'r Adran hon fod allan, ac i ni gael sylw arno eto."—Cefoogodd Mr E. T. Pritchsrd, a gofynodd a fuasai yr helbal wedi digwydd pe c.adwesid y oytandeb.—Mr. E Lloyd PoweU, A dorwyd y Contract ? "— Cadeirydd, U Do. 'Does dim dadl-am hyny. Yr oedd y cerig i'w cario ar y ffordd gan Gwrnni Cehbychan "—Mr, D, Williams a ddywedodd mm cbippings oeddid wedi cytuno am danynt, ond macadam gafwyd. Galiesid maIn y cerig yn Tiefeini a'u peiriant eu huaaia yn rhatacb, ac ieily roddi gwaith i bobl -Mr, Hugh Jones (Chemist) a ddywedodd mai efe' fel Cadeirydd y Pwyilgar aroddoddgyfatwydi- yd i Mr Evaus i gario y cerig gan fod y Cwmni ar ol g)da'u ca i Gwnaeth hyny yn unol a dealitwriaeth oedd yn y PwyOgur Pa un a! macadam ai cbippings oedd y contract ?— Cadeirydd "Gwyr pawb mai chippings yw cerig haner modfedd,- a dyna y cerig y cafwyd eu pris gan y Cwmni."—Pasiwyd i'r Cyngor edrych i r holl fster. Daeth- cwynion i'r Pwyllgor yn nghylch cyflwr y ffordd o Holland View i Oakeley Square, a phasiwyd ganddynt i alw ar y percb. enogion ei hadgyweirio.—Mr. E. Lloyd Powell' a ofynodd paham gofyn i'r perchenogion hyn drwsio y ffordd hon mwy nag i berchenogion ffyrdd eraill. Gwnaeth y Cyngor ffordd naw troedfedd o Oakeley Square i Holland View,. a'r Cyngor ddylai ofalu am dani.—Mr R. C. Jones a ddywedodd mai efe gynygiodd yn y pwyHgor i ofyn i'r percbenogion wneyd y gwaith. Pasiwyd planiau:tai ar ochr y ffordd ar yr amod fod y ffordd yn cael ei gwneyd gan y perchenog, ac efe a'i gwnaeth,—Mr. Powell, Efe ledodd y ffordd wnaeth y Cyngor."—Mr. Owen Jones a ofynodd a oedd y Cyngor wedi cymeryd y ffordd hon o dan eu gofal ac ateb- odd y Cadeirydd nad oeddynt.—Clerc. y mae y mater yma wedi ei egluro nag unwaith yn ystod y chwe mis diweddaf, fel nad oes eisiau dadlu yn mhelIach yn ei gyIch,-Mr. Ben T. Jones, Y cwestiwn yw, pwy sydd i drwsio y ffordd hon ?"—Mr. C. Roberts, "Gofynwch pwy sydd i drwsio Powell ?" (chwerthin).—Mr, Powell, Ni wna dirmyg Cadwaladr Roberts ddim niwed i mi.Cadeirydd, Paham nad dangos eich doniau ar hyd y flwyddyn yn He dechreu yn awr yn ymyl yr ethoiiad ? practisio mae'n debyg (chwerthin mawr).M,r. W. Edwards, Y mae yn amlwg y dylai y ffordd yma gael ei thrwsio, ond daw i fyny eto yn y pwyllgor ar ol cael atebiad y perchenogion,—Mr, Powell, a gynygiodd fod y Cyngor yn trwsio y ffordd, Cadeirydd, Yr wyf yn synu at eich anwybod- aeth ar y miter. Y mae digon o fe chiau ar y trethdalwyr heb iddynt fyned i ofalu am ffyrdd perchenogion tiroedd. "-Clerc. "Y perchenog- ion sydd i ofalu am y ffordd yma." Arianol. I jrasiwya 1 aaiu gotynion yn gwneyd cytan- ) £ 1232 14s 11c, yn gadael gweddill yn ff,: r y Cyngor o Z653 6s 9c. Llythyrau. Cwynai Mrs Ann Pugh, 3, MaenoSeren, yn; nghylch dwfr elai i'r ty cefn 6 a, Maenofferen, o'r ffordd, a gofynai i'r Cyngor ei atal.—Yr Arolygydd lechydol a ddywedodd fod cegin y ty dan sylw yn is na'r ffordd, ac 'mai ar wal talcen y ty yr oedd y diffyg: pe gwnelai y per- chenog y wal yn iawn nid elai y dwfr trwyddi. —Cyfiwynwyd y llythyr i'r Pwyllgor Iechydol. Anfonodd Mrs Williams, Wynne's Arms, I- egluro yn nglyn a chwyn-wnaed i'r Cyngor ym nghylch trefniad iechydol ar ei heiddo, ac yn dangos i'r gwyn godi o deirnladau angbaredig: ati hi yn bersonol, He y dylasai y saw! gwyn- odd tu ol i'w chefn wneyd hyny wrthi hi,—Mr David Davies, Mae y llythyr yn rhesymol iawn." Dychwelodd Mr Thomas Jones y Plan yn dangos saile yr Orsaf Dan, a chaniateid cau yr holl dir wrth odrau Craig Bwlchygwynt am 2/- y flwyddyn o ardreth yn ychwsnegol at y 30/- ardreth am y tir prydlesol ddelir yn awr gan y Cyngor. Cyfiwynwyd y pwngc o ail gychwyn Ysgol- ion Nos i'r Cyngor newydd. Anfonodd y Post FeistrCyffredinol air yn nghylch cau Llythyrdy Tanygrisiau am ddau o'r glach bob pr- o'r gloch bob prydnawn lau. Yr oeddy busnes yno yn fychan iawn ar y dydd hwnw fel nad ymddangosai y parai nemawr anghyfl- eusdra i'r lie wrth ei gau.-Mr Cadwaladr Roberts, Y mae y trethdalwyr yn hollol unol yn erbyn can."—Ar gynygiad Mr W, J. Row- lands, a chefnogiad Mr W. Edwards pasiwyd ii wrthwynebu cau. Darllenwyd atebiad i lythyr aafoawyd at Awdurdodau Addysg y Sir yn gofyn am iddynt atal gosod yr Ysgol Sir i gynal dosbeirth i ddysgu dawnsio, gan i'r Llywadraethwyr Lleol ei gosod i amcan felly, a gwrtbod gwrandaw ar lais yr ardal i ddadwneyd hyny. Yr oedd y Pwyllgor Sirol yn hollol wtthwynebol i unrhyw Ysgol gael ei gosod o gwbi at amcanion o's fath os byddai teimlad yn erbyn hyny yn y He. -Mr Cadwaladr Roberts a gynygiodd eu bod yn anfon eu diolch i'r Pwyllgor am eu sylw o'r cais. Gwrthododd eu House of Lords" hwy wneyd dim, ond dyma bwyilgor y Sir yn ein cydnabod yn fodau dynoL-Mr E. M, Owen a gefnogodd, a pbasiwyd hyny.
'; - - - - - - - -.."","Vv.vY'V'V""V''VV'-V'4,…
.V v .vY'V'V""V''VV'-V'4, Cyfarfod CysiadSeuoS Bli"y.,]gwyn, Penrhyndeudaeth. Cynhaliwyd cyfarfod cystadleuol nos lau yn nghapel Bryngwyn (R.), dan arweiniad Mr William Jones, High Street. Beirniad y Get- ddoriaeth, Mr J. H. Roberts, Tecwyn View, Adroddiadau, Mri Samuel Pierce a Joseph H. Roberts, Arholiadau, Mr Samuel Pierce. Daeth cynulliad rhagorol ynghyd, ac edrychid yn mlaen at y gystadleuaeth gorawl, grm fod dau awenydd newydd wedi ymgymeryd t, phar- otoi at y gystadleuaeth. Gresynwn fod dau awenydd mor benigamp wedi bod cyhyd o'r golwg. Wele restr o'r budd&gwyr :—Adrodd- iadau I blant dan 12 oed, 1 Elizabeth Owen, 2 Barbara Thomas; unrhyw adroddiad, 1 Eliz* abeth E. Davies, 2 Annie Griffiths; eto, y Canu dan 12 oed, 1 Elizabeth Owen, 2 Bar- bara Thomas canu i ipi dan 16 oed, Mary Grace Roberts a Elizabeth Owen yn gyfartal unrhyw nnawd, 1 May Grace Roberts, 2, Blodwen Roberts unrhyw ddeuawd, 1 R. D Roberts, Ty'n yr ardd avVmhm Edwards unrhyw bsdwarawd, John S. Jones, Bryn- gwilym a'i.barti; cor plant, cor Mr, William Jones, High Street; cystadleuaeth y parties ag y bu cymaint o edrych yrrslaen ato, y don "Balducci" cor Mr. John Williams, School Street a cor Mr. Rd. Davias, Penlan yn gyfartal ac yr oedd gwobr arbenig i'r arweinydd goreu, a hwnw ydoedd Mr, Davies cystadleu- aeth enwi lleoedd vn dechreu gyda llythyren arbenig, Barbara Thomas; ysgrifonu Hythyr. Griffith H, Jones; arholla.d ar Hanas Moses i biaot dan 10 oed Mary A, O^c^. i'.nrr.ahrey Owen a William D. Lewis yn cêifwyd anerchic1(1" Barddonol gan "Vi'rjra Jones, High stieet.
Advertising
Y GOLWG,—Mae yn ftmiais i o&wb sydd araynt aagen Gwydrau cywir i'r golwg, ddmll mae yr unig Optician Yl1 Sir Feir- ionydd sydd wedi paslo Arholiadau mewn PftOFI Y GOLWG ydyw Mr. Hugh Jones, F.S.M.C., Mcdlcal Hall, Blacmau Festiniog.