Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
13 articles on this Page
SYNIADE JOHN JONES. I
SYNIADE JOHN JONES. I BWLCHYGWYNT. Syr,—Mi 'roedd pawb wedi meddwl fod y 'storm wedi chwythu drosodd ac na byddai dim mwy o son am Gynrychiolaeth Meirion, hvd nes y byddai Haydn yn eistedd yn ei le yn St. Stephan. Mae'n debyg mai'r rheswm am hyny oedd bod pawb yn meddwl nad oedd gan neb alia i wneyd stwr yn y Sir ond y Rhydd- frydwyr a'r Labour Party, ac wrth bod Haydn wedi llyncu nhw i gyd iddo ei hun yr oedd pawb wrth reswm yn meddwl fod y cwbl dros- odd. Mi rvdw i'n cvfaddef. Svr. mod inau wedi meddwl y buasai Toris yn bar swat ar ol gweled mor unol oedd pawb ohonom yn y 'Bermo. Mi roeddwn wedi paratoi 'meddwl am gwffance pe tase yna siawns am fatl tair congl, ond ddychmygodd y nghalon i rioed J buasent yn ddigon b)f i ddwyn dyn allan yn erbyn nerth unol Rhyddfrydiaeth a Llafur yn y Sir. Ond mae'r anisgwyliadwy wedi dig- wydd. 0 ran hyny mi glywes fod o'n boint gan y Toris i destio'r Sir rhyw unwaith yn y pedwar amser er mwyn cael gweled yn He maent ami, ac mae'n debyg bod hi'n adeg i wneyd hyny yrwan. Wei, os mai cael gweled lie maent arni yw yr amcan, mi gant y pleser o wario cryn swrn o bres i ddim ond gA O!ed nad ydynt yn unlle. Ond gadewch iddynt, mae ganddyn nhw ddigon o bres-mwy lawer nag sydd ganddynt o ac os nad wyf yn twyllo fy hnn, mwy lawer nag sydd ganddynt o ganlyawyr yn Sir Feirionydd. WN i ddim yn iawn beth ddylwn wneyd ai canmol eu gwroldeb, ai diarhebu at eu twb- ineb." (Dyna i chwi air da, wedi dwad o'r twb fel y gwelwch chwi; er fod yna ryw- beth mewn "baril" sy'n dygymod yn well hefo'r Toris yma). Maent yn w/ol dros ben i anturio yn erbyn cymaint o odds, os mai gobaith Uwyddo sydd wedi eu galw allan ond y maent yn dwb ofnadwy os gwyddant mai myned i chware losing game y maent; ac os na wyddant hyny maent yn dwb yr un fath yn union. Ar yr un pryd gallant ei gwneyd yn, > atgas iawn i Mr. Haydn Jones, ac mi rydw i yn un yn gofidio ei fod yn cael ei daflu i gostau diachos ynglyn a'r mater, ond raid i mi beidio dangos hyny rhag ofn mai dyna'r sport fwyaf gan y cnafon Toris yma. Oad nid drwg i gyd ydyw etholiad. Gall fod yn foddion i ddeffroi a bywiogi meddyliau gwerin, a'u dwyn i gym- eryd dyddordeb gwirioneddol yn mhynciau y dydd. Ac nid oes dadl nad yw yr etholaeth hon mewn angen ddisgyblaeth boliticaidd. Mae canoedd o etholwyr y Sir na wyddant prin beth yw enw y Prif-weinidog heb son am ddeall ei raglen wleidyddol. Nid yw yn gredyd i Ryddfrydiaeth i gael pleidlais ddall y cyfryw etholwyr, ac ds nad oes dim daioni arall yn perthyn i etholiad dylid cydnabod y bydd yn foddion i oleuo deall ac enyn dyddordeb gwleidyddol mewn llawer, fuasai ar wahan i hyny, yn ddall ac yn farw i bynciau'r dydd. AM yr ymgeisydd Toriaidd yr wyf yn ei adnabod. Amaethwr bodlon, braf, yw Mr. R. Jones-Morris—mor radlon dyn a'i frawd Mr. J. Jones-Morris a enwyd fel Rhyddfrydwr tebygol. Dyna lwe na fuasai'r ddau wedi cael eu galw i gwffio yn erbyn eu gilydd, mi fuasai raid i rywon fyned rhyngddynt run fath a rhwng y ddau ddyn hyny yn yr Aifft er's talwm. Wel, mae Mr. R. Jones-Morris yn gynefin ag aredig, ond pita y bu erioed yn bwrw ei swch i ddarn o ddaear mor galed ag y mae wedi anturio arno yn awr. Mi gaiff weled nad ydyw aredig tywod Morfa Harlech yn ddim ond recreation, wrth ymyl troi rhai manau creigiog sydd ym Meirion. Nid wyf yn bwrw na chaiff wrandawiad parchus a boneddigaidd yn mhob man. Mi gaiff hyny pe tasai ond er mwyn y teulu yr hanodd o 'hono. Ond mae ym Meirion greigiau cedyrn o argyhoeddiad, a'r.rhai hyny wedi eu calcdu gan genhedlaeth ar ol cenhedlaeth o draddodiadau y Rhydd- frydiaeth buraf, ac nid gwaith hawdd fydd aredig arnynt. Mae Sir Feirionydd wedi profi ei bod yn un o'r rhai enwocaf i roddi Deddf y Mandyddynod mewn gweithrediad ynddi, ond bydd yn anhawddach fyth i enill erwau newydd i Doriaeth, a gobaith gwan fydd ganddynt os na eniilant lawer iawn o dir newydd. SUT mae'n bod gyda golwg ar political machinery y blaid yn y Si yma yrwan, tybed ? Go stiff y mae wedi arfer bod yn ddiweddar, a gwaith gorchestol oedd rhoi tro bach ar yr olwyn gan gymaint o rwd oedd ami. Ond ,gydag etholiad yn y golwg 'does bosib na bydd pethau yd well. Byddai yn g'wilydd g4warth" (chwedl (faydn weithiau) i Ryddfrydiaeth fod mor gysglyd ag atfer. Rhaid gofalli beth bynag fod iojan fawr y Sir mewn working order, a dylai pob olwyn fach fad yn ei He ac yn barod i droi Ar utrhvw foment; achos does neb wyr na ddaw'r etholiad fel huddyg i botes. Mae'n debyg y bydd y gost o iedeg etholiad yn rhywle o adeuddeg i bymtheg cant o bunoedd i'r Toris. Ond dylai y Rhyddfryd- wyr allu ei gweithio ar haner y gost, beth bynag am lai, yn enwedig os ceir parodrwydd rhesymol i wneyd er ei fwyn rai o swyddau taledig etholiad yn ddidal. Rhaid cyd-aberthu ac nid wyf yn amheu na cheir llawer o Volun' teers pan fydd galw am danynt. Ni byddai yn iawn i ua milwr ddwyn traul brwydr y Sir, ac nid Meirion yw y sir i ddisgwyl hyny. Peth arall, gan bod hi'n myn'd yn etholiad, dylai Rhyddfrydwyr Meirion benderfyna o'r dech- ren i daro dyrnod i bwrpas, a gyru'r ergyd hyd adref. Feallai mai ein perygl mwyaf fydd cyf- rif gormod ar ein crylder a myned i ddiofalu, a chydio yn ein gwaith gyda bys a bawd. One good blow is worth twenty scits," meddai un hen greadur wrth landior gath nerth braich ac ysgwydd, ac mae eisiau i ninau ddyspn'r wers, Os boddlonwn ni ar ddim ond dweyd sciats mi fydd yr ben gath yn estyn ei thrwjn eto cyn gynted ag y bydd hogla cig o gwmpas, ond os rhown ni good blow siawns na chawn ni lonydd am dipyn. JOHN JONES. I
EISTEDDFOD QENEDLAETHCL I…
EISTEDDFOD QENEDLAETHCL I LLUNDAIN. ) Mae'n debyg y cofir am ail Eisteddfod Llan. gollen yn benaf oherwydd y bwrw gwlaw a barhaodd bron o ddechreu yr Wyl i'w diwedd. Tybiaf mai yr hyn a osododd fwyaf o fri ar Eisteddfod Genedlaethol Llunain (gyda phob parch i enwogion eraill) oedd y bwrwcythreul- iaid a fu yno dros ddau ddiwrnod. Na, nid cythraul canu ddaeth i dori ar ein heddwch y tro hwn. Mae fyr ysbryd aflan yn ddigon enbyd pan gymero feddiant o greadur o gerddor; ond ar ol yr hyn a welais ac a glywais yn yr Albert Hall, rhaid i mi gael dweyd (serch peryglu fy enw da am foneddig- eiddrwydd) nad yw Satan byth mor arswydus a phan fo wedi ymwisgo mewn plu a sidanau merch. Ddydd Mercher y dechreuodd y chwareu. Prin yr oedd Mr. Asquith wedi llefaru dwsin o eiriau pan glywyd gwich ar wich yn tori allan drwy yr eangder ac yn dias- pad amgylch ogylch nes darfod yn nghilfeydd vr orielau uwchben. Am enyd disgynodd syfrdandod ar bawb. Tawodd Mr. Asquith ond efe oedd ymwyaf digyffro yn y lie. Cod- odd canoedd ar eu traed i edrych pwy oedd wedi aflonyddu ond nid hawdd oedd dal ys- grech mewn lie a chymaint o eco ynddynt. O'r diwedd gwelwyd baner wen yn dwyn y geiriau Pleidleisiau i Ferched yn hongian ar ymyl un o'r orielau; a chyda hyny clywyd benyw yn tywallt cenllif o eiriau anghall ar ben Mr. Asquith. Yna, am ychydig amser,anrhefn mawr; gwnaed rhuthr ar y ferch, ac wedi peth trafferth cludwyd hi fel baich o bechod, i'r cyntedd allanol. Erbyn hyn yr oedd yr organ fawr tucefn i'r Ilwyfan wedi taro Hen Wlad fy Nhadau," a'r nodau dwfnruol yn boddi pob swn arall. Trech gwlad na suffragette. Wedyn bu heddwch, a chafodd' Mr. Asquith chwarae teg i draddodi ei genad- wri. Na, nid yn hir. Waeth am Gymro na Sais, yr oedd cythraul y bais am fynu bosio'r cwbl. Y tro nwn cododd ysgrecho r Ilawr; a gwelwyd benyw wedi neidio ar un o'r stalls ychydig latheni oddiwrth y llwyfan. Ond byr fu ei hanes hi. Cododd gwr talgryf o'r sedd tu ol iddi; ac wedi gafael am dani yn serchus, aeth a hi yn goflaid i lawr y grisiau i ryw ystafell danddaearol, a mawr oedd ychwerthin. Aeth y miri hwn ymlaen ar hyd y prydnawn tra bu Mr. Asquith yn llefaru. Yr oedd y terfysgwyr fel ataldodau yn ei araith. Prin yr oeddys wedi cludo un allan, nad oedd un arall yn gollwng ei sgrech un ai o'r llawr neu oddi uchod. Ni bu prinder ar wyr i'w bwrw allan. Nid gorchwyl ysgafn oedd hwnw bob amser. Y mwyaf deheuig a welais wrth y gwaith oedd lienor adnabyddus i lawer yn Llundain. Gwr mwyn ac amyneddgar.yw ef: a i ddull oedd tynu ei law dros gefn y fenyw anrhefnus, nes ei llwyr ddofi a'i hudo allan yn heddychol. Oni welais fy nhaid yn cael llawer mochyn anys- tywallt i'w gwt drwy gosi ei groenla gwaeddi- Cis, cis, cis." Yn debyg i hyny y cafwyd ymwared o bump neu chwech o'r unarbymtheg suffragettes a fwriwyd allan y dydd hwnw. Ddydd Iau daeth y giwed yno drachefn i ddial ar ein cydwladwr enwog, Canghellydd y Trys- orlvs. Ond bu Lloyd George yn rhy gelfydd iddynt. Yn lie colli ei dymher, cellwair gyda'r suffragettes wnai ef, nes aethont i deimlo ei fod yn gwneyd cyff gwawd o honynt; Ber hefyd oedd ei araeth, a hono yn Gymraeg, felly drwy y naill beth a'r Hall dyryswyd cyn- lluniau yr aflonyddwyr. Pan gododd Silyn ar ei draed i ddarllen beirniadaeth y Goron, .gwelodd Cythraul y Bais ei bod ar ben arno, a diangodd ymaith i htnsawdd fwy cydnaws a'i anian. Wedi ystyried y cyfaa nid wyf yn sicr mai anffawd digymysg oedd dyfodiad y suffrag- ettes i'r Wyl Gymreig. Buasai dipyn yn fflat yno ar brydiau beb eu hantics digrif hwy.-O'r Geninen am Hydref.
BALA.
BALA. CYDNABOD GWASANAETH —Nos Fercher diweddaf yn y Gyfeillach yn Festri Capel yr Annibynwyr, cyflwvnwyd i Mr. Humphrey Evans, Swyddfa Wythnos a'r Eryr," Bala, am heg o lestri arian prydferth fel arwydd fechan o werthfawrogiad yr eglwys o'i lafur diflino fel trysorydJ yr eglwys am yspaid o 28 mlynedd. Gwnaed y cyflwyniad ar ran yr eglwys gan y Parch T. T. Phillips, B.D., yr hwn mewn an- efcbiad bwrpasol, a gvfeiriodd mewn modd toddadwy o'i adnabyddiaeth bersonol o Mr. Evans, a dvwedodd-er ei fod yn fasnachwr prvsur ei fod wedi gweithio ac wedi mynychu cyfarfodydd yr eglwys g/da c'lysondeb. a llafur diorphwys, ac yr oedd yn falch o'r cyfle hwn i ddangos rhyw gydnabyddiaeth fechan o'u gwerthfawrogiad o Jafur Mr. Evans. Er nad oedd yr anrheg ond becban, gallent fel cynull- eidfa fod yn bur sicr vn eu meddyliau nad oedd ond megis ernes o wobr y Gwas da a ffyddlon yn y dydd diweddaf Siaradwyd yn mhellach gan ddia.coniaid yr Eglwys, Mri John Edwards, G. Rees, a D. W. Jones, pa rai a wnaethant gyfeiriadau bron i'r un cyfeiriad am eu hadnab- yddiaeih o Mr. Evans, fel dyn llafurus a gwerthfawr yn mhob rhan o waith y Cysegr, ac a ddymunasant i Mr. a Mrs. Evans, a'r teulu flynyddoedd laweretoonerth a iechyd i fod yr un mor ddefnyddiol yn yr Eglwys yn y blyn- yddau sydd yn dod. Cyn terfynu dio'chodd Mr Evans mewn modd cynes am yr anrheg. Dy- wedodd nad oedd erioed wedi meddwl am yr un wobr am ei lafur gan ddynicn yr ochr hyn i'r bedd," ond yr oedd yn hyderu nad oedd yr anrheg hon fel y dywedwyd ond megys ernes iddo o'r wobr yr oedd yn ei disgwyl ar oi cyr- aedd adref. Credai pawb oedd yn bresenol y gallai Mr. Evans yn ddibetrus ddweyd ei fod wedi Ymdrechu ymdrech deg yn ei waith, ac mae yn dda iddo allu cofio mae wrth ei waith y byddo ar 01 mynd adref: Yn dy waith ar ol mynd adref Drwy gystuddiau rhif y gwlith. Moli'r Oen fa ar Galfaria Dyna waith na dderfu byth. CYFAILL. II
COR MEIBION Y MOELWYN I IYN…
COR MEIBION Y MOELWYN I YN LERPWL. Dydd Sadwrn diweddaf, cafodd ein Cor Meibion" enwog groesawiad cynes a brwd- frydig Cymry Lerpwl, mewn Cyngherdd uwchraddol yn y Sun Hall" am yr ail waith. Yr oedd y bobl yn dylifo i'r lie, yn mhell cyn adeg dechreu; a hawdd oedd deall fod rhyw atdyniad neillduol yn nghyfeiriad Kensington, gan fod pob tram yn orlawn oedd yn cyfeirio tuag yno. Wedi cyrhaedd, yr oedd tyrfa fawr yn disgwyl ymddangosiad y Cor ar y llwyfan, a rhoddwyd derbyniad tywysogaidd iddynt hwy, a'u harweinydd clodwiw Mr. Cadwaladr Roberts, Y.H. Ailalwyd y Cor bron bob tro, a thrydydd alwyd unwaith. Gwnaeth yr unawdwyr gyfrif da o honynt eu hunain. Ailalwyd Mri. Ted Jones, Evan Morris a W. O. Jones, a'r Tenorydd melus Mr J. Coris Jones. Yr oedd ei ddadganiad gyda Mr. Ted Jones o'r ddeuawd Excelsior yn un o bethau goreu y Cyngherdd, ac ailalwyd hwy. Tynodd Mr. Ffestin Jones encore bob tro yr ymddangosodd wrth ganu penillion gyda'r tannau. Telynores Lleifiad yn "tynu mel o'r tannau man" wrth gyfeilio iddo gyda'r delyn. Yr oedd y Cor mewn hwyl arbenig, ynghyda'r holl unawdwyr. Cyfeiliwyd yn feistrolgar (yn ei dull medrus arferol) gan Miss A. E. Owen- Davies, A.R.C.M., ac nid oedd ball ar ganmol y Cyngherdd trwyddo, a sicr genyf nad anghofir y Cyngherdd gan Gymry Lerpwl yn hir iawn, ac nid oedd modd cael gwell derbyniad nac a gafodd bechgyn Cerddgar y Moelwyn yn unman, ac os byddant mewn cystal hwyl yn yr Ural Dalaethau, ni ryfeddafglywedsy byddant yn tynu miloedd ar eu holau. Sicr fod Eglwys M.C., Rock Ferry, wedi cael elw mawr oddi- wrth yr ymdrech ganmoladwy a wnaethant yn hyrwyddiant y Cyngherdd, a'r gair amlaf a glywid ar ol y cyfryw oedd, Melus, moes, mwy. "—CYFAILL.
1-Llyfrgell Lianrwst: Beirniadu…
1- Llyfrgell Lianrwst: Beirniadu Mr. Carnegie. Yn nghyfarfod cyffredinol Pwyllgor Llyfr- gell Llanrwst ddydd Sadwrn hysbyswyd fod Mr. Carnagie wedi anfon atebiad i'r cais wnaed ato am gynorthwy arianol nad oedd yn cyfranu ond at sefydlu Llyfgelloedd newyddion lie y codid adeiladau pwrpasol i hyhy, ac nid at SefydJiadau oeddynt wedi eu hen sefydlu. Sylwodd Mr. D. J. Williams, fod eu Llyfrgell wedi ei chadw yn fyw trwy gyfraniadau gwir- foddol am un fiynedd a'r hugain. Yn awr, ar argyfwng yn ei hanes, pan oedd fwyaf o angen cynorthwy arianol, yr oedd y dyn arianog hwn yn cau ei law. Yr oeddynt yn Llanrwst wedi ymdrechu yn ngwyneb amgylchiadau anffafriol i ddarparu ar gyfer budd deallol y boblogaeth; ond aml-wg oedd na werthfawrogid ymdrech felly gan Mr. Carnegie, yr hwn a ddewisiai yn hytrach gefnogi y trefi hyny na wnaethant un- rhyw aberth eu hunain, ond dibynent yn nollol ar roddion dieithriaid. Cyfeirid ymdrech Mr. Carnegie yn amlwg i gynorthwy y rhai nad oeddynt yn gwneyd ymgais i gynorthwyo eu hunain. Yr oedd dyngarwch felly wedi ei gamgyfeirio, ac yn rhoddi pris am esgeulusdod a diogi. Mr. W. H. Williams, a ddywedodd fod dau ddosbarth o bobl elusengar y rhai a gyfran- ent ac a wnaent lawer o swn yn ei gylch, a'r rhai a gyfranent heb wneyd swn o gwbl. Syciad Mr. Carnegie wrth gynorthwyo gwahan- ol drefi i godi adeiladau i Lyfrgelloedd oedd codi cofgolofnau sefydlog iddo ei hun trwy'r wlad, a chymerai ofal fod y geiriau gwefreidd- iol Llyfgell Rydd Carnegie wedi eu cerfio mewn llythyrau breision ar bob adeilad a godid. Nid dyn i guddio ei ganwyllau o dan lestri oedd Mr. Carnegie.
- - - - - - - - - Priodas…
Priodas y Parch. J. Lloyd Jones. Medi 28, yn Nghapel Rehoboth, Coedooetb, priodwyd y Parch. John Lloyd Jones, mab Mr. a Mrs. Jones, Glanaber, Cwm Penmachno, gyda Miss Mary Owen, merch Mrs. Owen, High Sfreet, Coedpoeth. Gwasanaethwyd gan y Parchn. William Davies, Wrecsam. a Richard Morgan, Tregarth. Y gwas oedd y Parch. W. R. Roberts, Tregartb, a'r morwyn- ion Misses Selina a Ruth Owen, chwiorydd y briodasferch, a Miss Annie Edwards,, Pwllheli.
IMarw Dr. Roger Hughes, Bala.…
Marw Dr. Roger Hughes, Bala. I Ddydd Iau, bu farw Dr. Roger Hughes, Bala, yn una'rbymtheg a thriugain mlwydd oed. Yr oedd yn ynad heddwch, yn henadur y Cyngor Sir, yn Rhyddfrydwr aiddgar, ac yn Ymneillduwr. Cyflawnodd lawer o waith dyngarol, a bu o werth mawr i addysg. Yr oedd Dr. Roger Hughes yn un o'r dynion mwyaf adnabyddus yn Meirion rai blynydd- oedd yn ol, a chwith gan lawer fydd cl'ywed ei golli.
GARN DOLBENMAEN.
GARN DOLBENMAEN. PRIODAS FASIYNOL.-Dydd Mercher, Medi 29ain, yn Horeb, addoldy y Bedyddwyr, unwyd mewn priodas Mr. David Hughes, Nanhoron House, Nefyn, a Miss Bessie Williams, Cam- brian House, Garn. Gweinyddwyd gan y Parch. D. Wyre Lewis, Nefyn. Cyflwynwyd Beibl hardd a dau Lawlyfr Moliant i'r par ieuanc gan Mr. John Roberts, Bryn Moel, ar ran yr eglwys, gan mai hon oedd y briodas gyntaf fu yn yr Addoldy. Gwasanaethwyd fel gwas gan Mr. R. Hughes, brawd y priodfab. A'r morwynion oeddynt Misses J. Myfanwy Williams a Nesta Williams, chwiorydd y briod- asferch. Rhoddwyd hi ymaith gan ei brawd Mr. R. Carey Williams. Yr oedd banerau amryliw yn chwifio o bob bwthyn, ynghyd a phontydd croesaw uwch y rhodfa o gartref y Briodasferch i'r Addoldy, pa un a orlanwyd yn ystod y seremoni gan edmygwyr o'r par ieuangc. Yn yr hwyr dathlwyd yr amgylchiad gan fechgyn yr ardal gyda phelenau tan. Deallwn fod yr anrhegion yn lluosog iawn. Hardd oedd gweled ardal gyfan, A'i banerau yn cyhwfan; A chalonau llawn o roddion, I Ion feinir Ian o Rifion. Hon oedd testyn ein hedmygedd, Parchai bawb y gwreng a'r bonedd Denodd Dewi gyda'i swynion,™ Lonaf feinir lana Eifion. Cadw Allor ar dy aelwyd, Wrth yr hon, yn fwyn y'th fagwyd; Cadw gred dy Riant tirion, Lonaf feinir lan o .Eifion, Rhodia ar hyd ffordd uniondeb, Cofia anrheg Eglwys Horeb; Cadw'i ddeddfau yn dy galon, Lonaf feinir lan o Eifion. Ffodus iawn a fuost Dewi, o bydd deilwng gydmar iddi; A bydd dithau iddo'n goron, Lonaf feinir lan o Eifion. I l ¿ ¿ ¿ GWILYM.
TANYGRISIAU.
TANYGRISIAU. DIRWEST .-Cynhaliwyd Cyfarfod Dirwestol yn Carmel nos Lun, Llywyddwyd gan y Parch. R. Silyn Roberts, M.A., gan yr hwn y cafwyd anercniad rhagorol wrth ddechreu y cyfarfod. Arweiniwyd gan Mr. W. J. Will- iams, Pencraig, a chyfeiliwyd gan Miss Roberts, Bodlondeb, Dechreuwyd gan Mr. David Jones, Glanrafon Terrace, a chafwyd pedwar- awd gan Lizzie Jones a'i chyfeillion, ac adr6dd- iad gan Olwen Lloyd. Yna cafwyd anerchiad hyawdl gan Mrs. Owen, Lerpwl. Wedi talu y diolchiadau arferol, terfynwyd trwy adrodd Gweddi'r Arglwydd.
VV V W V V WW V - VWV V V…
VV V W V V WW V VWV V V -,V? | nnnn'W'v;FEnIMoa:vvvn..vvvv I TE PENIEL.-Fel y gwelir oddiwrth golofn yr hysbysiadau cynhelir Te Parti a Chyngherdd heddyw yn Peniel. Mae y chwiorydd wedi bod yn nodedig o ymroddgar i drefnu ar gyfer yr Wyl, ac ni arbedwyd dim llafur na gofal i barotoi yn deilwng. Aiff yr elw at gynorthwyo yr achos yn y lie, ac mae'r amcan sydd iddi yn gystal a'r wledd ei hun yn haeddu cefnogaeth.
BEDDGELERT. I
BEDDGELERT. I Swn ymadael sydd yma y dyddiau hyn. Symuda John Thomas, Cwmcloch Isa, a'r teulu, nid oes sicrwydd i ba le. Bydd yn chwithdod a cholled i'r pentref ar ei ol ef ar gyfrif ei sel gyda phob achos da. Dywedir mai Griffith Jones, o'r Ty Hen, sydd wedi cymeryd Cwmcloch Isa. Aiff Margaret Owen hefyd o'r Sygun Bach; a bydd un arall sydd yn llanw swydd bwysig, neb Uai na'r heddgeid- wad Pugh, yr hwn sydd yn terfynu Tachwedd, ac yn symud oddiyma i fyw ar ei bension yn Lleyn. Caffed iechyd a hir oes hefyd yw dymuniad pawb. Un arall ag y mae yn chwith genym ar ei ol ydyw Edward Owen, Church House, sydd wedi troi ei wyneb tua'r Gorllewin Cymeriad gwerth ei efelychu ydyw E. Owen. Aiff at fodryb, chwaer ei fam, sydd yn yr America. Caffed gartref clud a ehysurus yr ochr draw i'r Werydd. Llawer yn ddiweddar o fechgyn Beddgelert sydd wedi croesi, ac sydd hefyd a lwc i'w canlyn. Gwyddom am rai sydd yn gwneyd yn dda. Edmygem y gofal sydd gan rai o honynt am eu rhieni yr ochr yma, yn cyfranu yn haelienus at eu cadw uwchlaw tlodi ac angen. Credaf y daw mwy o Iwydd i'w rhan trwy wneyd hyny. Mae llythyrau gwerth eu cronid yn dyfod oddiwrth Evan R. Roberts a Richard Goodman, o Mexioo, rhagor eto o lwc ddelo i'w rhan, maent yn gwneyd yn dda. Mae Owen R. Williams, Lliwedd View, Gwynant, wedi dod adref o'r Americaoherwydd gwaeledd. Brysied wella. PLANT HEB LE I CHW AREU .-Gwelais yn y newyddiaduron o dan y penawd uchod, fod Pwyllgor Addysg Arfon yn trafod y mater, ag fod mewn Ilawer lie nad oedd gan y plant ond yr heolydd i chwareu. Digon gwir hyny am Beddgelert beth bynag am leoedd eraill. Mae y trethdalwyr yn edrych yn mlaen at yr adeg y caiff plant y pentref le o ddiogelwch i chwareu ynddo. Trethi yn llethu a chael dim yma, paham yn enw pob rheswm na bai y cyngorau yn symud yn mlaen. Cyngor Sir a Chyngor Dosbarth, maent yn hynod o araf. Mwy o waith bobl.-GWYLIWR.
-PENRHYNDEUDRAETH.
PENRHYNDEUDRAETH. Mae un 4os o EASINE yn fwy effeithiol na dim arall at Gur yn y Pen, Niwralgia, a'r Ddanodd. I'w gael gan Hugh Jones, Medical Hall, Blaenau Ffestiniog. GALWAD.—Mae y Parch. Christmas Jones (B.), wedi rhojdi rhybudd o'i ymddiswyddiad o fod yn fugailyn eglwysi Bryngwyn, a Ramoth Llanfrothen. Mae amryw eglwysi yn galw am dano nid ydys yn gwybod pa le y mae yn mynd. Teimla yr eglwys yn fawr o'i golli o'i plith. CYMDEITHASAU.-YN ngymdeithas y Teml- wyr Da nos Wener, dan lywyddiaeth y Prif Demlydd, Mr. J. Moses Jones, cafwyd adrodd- iad gan Miss Maggie Williams, Blaenddol, o'r Gymanfa Ddirwestol Meirion a gynbaliwyd yn Dolgellau dydd Mercher. Nos Wener nesaf, gwahoddir yr holl aelodau i'r etholiad. Swn brwydr etholiadol sydd i'w glywed eto. Mae paratoi mawr yn bod ymhlith yr ymgeiswyr. Mae tri ar y maes, R. J. Williams (R.), J. M. Jones (T.), H. J. Richards (LI.) Dymunwn ei llwyddiant a gwylir ei symudiadau.x CYMDEITHAS YMDRECH GREFYDDOL NAZ- ARETH.—Nos Sul cafwyd Cyf. Ymgysegriad, a derbyniwyd dwy chwaer yn aelodau. SALE.—Dydd Llun rhoddwyd ar Auction eiddo perthynol i Mr. John Evans, Fair View. Yr oedd ar y dechreu wedi bwriadu ymadael o'r ardal, ond mae wedi ail gytuno a Cwmni y Cambrian, a bydd yn cario fel o'r blaen. BAND OF Hop F-Dechreua eglwys Nazareth ei Band of Hope nos Iau (heno), am 7-30. Gwahoddir y plant yn llu, i ymuno a'r fyddin fawr ddirwestoI. t
[ BLAENAU FFESTINIOG* ii
[ BLAENAU FFESTINIOG* ii You've tried the rest. Now try the BEST. If you want a piece of the best Smoked or Plain Bacon, Gorgonzola, Cheddar, or American Cheese, and all kinds of Provisions, try- PARRY'S New Shop. SPECTOLS.-Os bydd rhywbeth aUan 0 le ar eich Spectols, gellir el gwneydy" foddhaol gan Mr. Hugh Jones, MeditfJJ Hall, Blaenau Ffestiniog, yr nnig Optido yn Sir Feirionydd, sydd wedl paslo Arhol iadau yn y cyfeiriad hyn. PWYLLGOR Y PLANT.—Dymuna'r pwyllgøt sydd yn gofalu am y plant sydd mewn angeli, gydnabod yn ddiolchgar rodd o bunt dderbyD" iasant, dtwy law Mr. William Hughes, Taflj" fron, oddiwrth ei frawd, Mr. Ellis Hugbes, California. MEDDW AO AFREOLUS.-Boren Sadwrfli 0 Baen Mri, W. P. Evans, a j. Vaughan Will" iams, y Rhingyll J. Lloyd a gyhuddodd Bog Morris Hughes, gynt o Back Park Square. fod yn feddw ac afreolus y noson cynt. raid ei gloi i fyny.—Dirwy 10/- a'r ciDstao, Ltell 14 niwrnod o garchar. Nid oedd ganddi ddim i dalu, ac awd ag ef i garchar. I PATAGONIA.—Dydd Mawrth, cychwyticda Mri. Griffith Jones, Fron, Tanygrisiau, a William Lloyd, New Terrace, am Patagonia. Y maent yn gadael eu tealt" oedd ar ol yma er gweled sut y bydd petba, yn Patagonia cyn eu cymeryd hwythau YO gartrefu. Chwith genym weled cynifer TrL gadael yr ardal oherwydd y dirwasgiad sya yn y Chwareli yma. CYMANFA'R WESLEYAID.-Cafwyd Cy? anfa ddymunol iawn eleni o nos Wener i fl0^ Sul. Yr oedd eneiniad arbenig iawn 0 1 Gyfeillach prydnawn Sadwrn, a'r ilrafodget?? yn gref ac yn apeliadol. Dymunol ilawn fYddO gweled ffrwyth i'r cyfarfodydd mewn iai? bywyd sancteiddiach yn ein plith. _1d CYNGERDD.—Cafodd y Seindorf GyQgft^ eithriado! o Iwyddianus nos Iau (ii,ed?W' Aeth Cwmni Telynfab Gwalia trwy eu gvvglitb yn feistrolgar, a chawsant gymeradwYh uchet gan y dorf fawr. Soprano, Miss Saro King Sarah; Contralto, Miss Mary Ricb^ Tenor, Mr. Harry Lewis; Crythwr, sB?_ Haydn Gunter. Cafwyd hefyd ddethobadj gan y Seindorf o dan Arweiniad Mr. W- J* Owen. Arweinydd y Cyngerdd ydoedd 14" Ben T. Jones, a gwnaeth ei ran yn dda. MARW YN AMERICA.—Gyda gofid dwys 1* hysbyswn am farwolaeth y diddan Wiiiian2 Owen. "Will Owen. 'Rhen Hafod," ?t if- adwaenem ef yma. Tua phum' mlynedd y° ^0 ynfudodd i'r America, a Uwyddodd i fod 10 Pit boss o dan y Carbon Slate Co., Si ton. Tra yn dilyn ei orchwyl, disgynodd dar o'r graig a tharawodd ei goes gan ei chl^yj. yn dost iawn. Awd ag ef i'r Ysbytty, ac ofaid ar un adeg y buasai raid tori yr aelod i ffwrddl. ond llwyddwyd gyda gofal y meddygo0 a oddefgarwch yntau i osgoi hyny; a thra y oeddid yn edrych yn mlaen at ei weled w ø llwyr wella, yn sydyn tua haner nos sadwt t Medi 25, cafodd gload yr en (lockjaw). Ofer fu pob ymdrech i'w adfer, a bu farw ddyo Mawrth wedyn, yn ei ddeuddegfed flwydo Ar hugain o'i oedran, gan adael priod a W eneth fach mewn galar ar ei ol, yn ogysta' a mam, dau frawd, a cbwaer vn Nghy°?"J Claddwyd ef yn nghanol arwyddion o d-?vys. der a galar, pryd y gwasanaethwyd gaD y Parchn, John Williams, a Gnmer Gadawa fwlch amlwg ar ei ol yn yr eglwYS J oedd yn aelod mor ffyddlon o honi, ac af Yi aelwyd yn nghanol ei deulu. YMGEISYDD —Y mae Llys Rheolwyr  gell Genedlaethol Aberystwyth yn cyfarfod y? y Wyddgrug ar y 27ain, ac ystyrir yno y p?'? o gael un i wneyd y Rhestr (C??o??' Y mae pump ymgeisydd i fyned yno i gael 110' ddiddan a hwy, ac yn eu plith gwelwn D. R. Jones (AfaHon). Y mae ein cyt? Afallon yn meddu amryw gymwysderau YO ffafr i wneyd gwaith o'r fath, a dymunwn & lwydd yn ei ymgeisiaeth. COR Y MOELWYN.—Fel y mae yn hysbYS > bellach fod y Cor llwyddianus uchod, YP bwriadu talu ymweliad a'r America yn OIlS Ionawr nesaf, ar gais amryw o wahanol bw sonau, a chymdeithasan cerddorol. mae yn wybyddus i amryw, bwriadant dr 11 nifer o Gyngberddau yn yr ardaloedd cyfagoS er ceisio gwneyd cronfa i wvnebu'r ant'á iaeth. Da genyf ddeall fod rhai ardaloeda wedi amlygu eu parodrwydd i'w cynorthwrO, trwy drefnu Cyngherdd iddynt. Mae y cyfeill- ion yn Portmadoc, yn barod wedi galw nifer 0 garedigion awen a chan, i weithredu fel pwy's gor i drefnu y cyfryw. Credaf mai da fyddai I amryw e, hefelycbu; byddai hyny yn gyn- orthwy mawr i'r Cor, gan fod eu ha.mse., 010f brin. Pwy gymer yr awgrym i fyny yn Do wyddelen, Trawsfynydd, Penmachno, y Llan" a Maentwrog, &c. Sicr y cawsant bob cyfar- wyddyd gan vsgrifenydd y Cor ond dangos et parodrwydd, a thra yn gwneyd cymwynas SY- weddol a'r Cor. sicr genyf y byddant yn daf" paru gwledd uwchraddol iddynt eu hunain- EDMYGYDD O'R COR. THE AMBULANCE.—The Annual Inspection, of the Blaenau Festiniog Division of the St. John's Ambulance Brigade was held at the Drill Hall on the 29th ultimo, The Inspecting Officer being Chief Surgeon Lt, Colonel J. D. Lloyd of Chirk, The Division were drawn op for Inspection under the Command of Supt. R- Jones, M D J.P., and First Officer W. M* Owen in charge. After a careful inspection ot the men's uniforms, etc., the Division weic marched past the Saluting point after which movements were performed including Infantry Drill under the command of Sergt. LlOyd Jones, m P.s,, and Stretcher Driil under the Command of Sergt. J. R. Hughes. Lt. Colon- el Lloyd expressed his satisfaction at the way in which the various movements had beca- performed.