Y Rhedegydd

ER COF I Am Owain William, plentyn bychan Thomas a I Mary Evans, Dolrhedyn, Tanygrisiau. Am Owain William na wylwch-chwi gewch Ei gwrdd mewn dyddanwch; Gyda Christ uwchlaw tristwchi Y llanc gyfodir o'r Ik. '1. Rhyw seraph difyr siriol-yw yn awr Gyda chwmni nefol; Uwch pob galar daearol Heddyw'n iach-ni ddaw yn ol. I, Dolrhedyn. EVAN R. JONES, I

DEIGRYN Ar ol y ddiweddar Mrs. Gwen Williams, Greigddu Isaf, Trawsfynydd. aeth hiraeth a'i bwyntil dros lawer grudd, nd mwy sy'n y fynwes o ofid cudd Trwm alar sy'n llafar y car a'r ffrynd, rth gofio y wyneb sy' wedi myn'd. ?? welwyd y Henni yn disgyn draw, t r gelyn o'r pel1der yn taenu braw '?c ardal o'i hofnau a Hygad syn, Yll gofyn mewn dwysder,"Pa beth oedd hyn ?" u iechyd am flwyddi yn gwrido'i gwedd, 4 bywyd oedd frenin ar gadara sedd 4 thonai 'i diwydrwydd fel bendith fwyn, ryd aru a medi—bryd cofio'r wyn. n mellt ami storom esgynai 'i chri gwylan glwyfedig o dyrfus li, e i gwelwyd hi wedyn ac haul dros dô. n canu a'i gofid i'r gwyll ar ffo. i Beibl a'i Sabboth ca dd well na gwin, eWn ami ymwared i'w henaid blin; rweinydd ei phrofiad oedd goleu'r Gair, A chadwai'r gyfrinach dan set, fel Mair. 9,r Rhinog i'r 'Renig daeth tyrfa faitb, -A r Gwanwyn, daeth yntau i'r fintai laith, "W Chludo yn dawel me?n dagrau a du I daear ei htn-fro i gysgu'n gu. Wae'r aelwyd yn friw dan y chwerw gam- å tad heb ei briod. a'r plant heb fam gwelsom alaru'n y Ilan-fin bedd,— nd clywsom am "godi ar newydd wedd." ?Q wylom ar feddau a'r dydd ymhell, L"f atom obeithion boreuau gwell ?'40t felus fydd croesaw rhai anwyl draw 6Wa gwynfyd, ar fryniau rhy bell i fraw tlanelli. Ebrill 15fed, 1909. J.D.R

LLINELLAU I Drtodas Mr. W. E. Thomas, 88 High St., ^lss S. M. Jones, 33 Dorvil St., Ebrill 7fed. Mae Serch fel gwawr y boreu, Yn llawn o obaith hud, Ai lwybr drwy'r canrifau Yn fiodau per i gyd. Mae fel y gwanwyn ieuanc Ar riniog haf a'i gan A phrin mae un yn dianc ■Khag teimlo naws ei dan. Cynheuwyd fflam angherddol Yn mron fy nghyfaill cun, Pan welodd angel siriol Yn llygad pert y fun, Canfyddodd yn ei llygad Allweddau aur yn nghudd, "Nes teimlodd ryw ddeliroai Oedd rhwng y lion a'r prudd. 'O'r llewyg daeth yn union A'i galon yn ei law, J- w rhoi i Sallie wiwlon Yn eofn a difraw. serch yn fwy gynyddodd Nes aeth ei froa yn fflam, Ac yn ei wres y cerddodd v I amod wen ddinam. Wrth roi ei galon iddi Fe gafodd ddwy yn ol, < A chafodd Sarah Mary Ddwy galon yn ei chol. k p Felused wrth yr ailor y Yw gwel'd y ddeuddyn lion dechreu gweini tymor Yn nghylch y fodrwy gron. koes fo'n llawn o wenau u gwynfyd fo'n ddidrai, Nl chlywais neb yn dadleu FOd serch yn myn'd yn llai. • > laweDydd a dedwyddwch n hardd goroni eu taitb, 'f"1 » /^ybrau fo'n hyfrydwch v .heiny'N llwybrau maith.—PERORFRYN

PWN Y FFARMWR. Nid rhyfedd gwel'd y ffarmwr Yn crymu tua'r llawr, Pan gofir maint y pwysau Sy'n gwasgu arno i lawr Ystyriwn beth yw cynwys Y baich sydd ar ei gefn, Mor llwyth. ac mor lethol Yw'r baicaf ac mor ddidrefn. 'Roedd Adda 'rffarmwr cynta', Yn ddedwydd iawn mae'n wir, Heb rent, na threth na degwm, Na neb yn feistr tir Ond yn yr hen ewyllys Adawodd ar ei ol, Mae'r plant yn cario pynau Ar fynydd, bryn a dol. Ac erbyn hyn mae brenin, A senedd, a Chwrdd Plwy', A thlodtai a charcharau, A byrddau fwy na mwy Y milwyr a'r heddgeidwaid, A'r holl wallgofiaid sydd, Yn pwyso ar y ffarmwr, Nes gwneyd ei wedd yn brudd. Mae'n awr yn troi rhyw ddarnau O'r lie caiff gnwd o yd, Er mwyn cael modd i ateb Y llefau hyn i gyd; A thafla'n ol i'r ddaear Rhyw gyfran gyda brys O'r grawn a ga'dd ohoni < Yr haf, trwy golli chwys. A phan y dod i'w giniaw, Mae'r wraig yn codi ei Haw, Gan ddywedyd am iddo ysgwyd Oddiar ei wisg y baw, Fod dyn trwsiadus hynod Yn eistedd yn y ty. Ac eisiau tal am wrtaith, Yn union arno sy'. A dyma biliau hefyd Am galch a Basig Slag, A'f Superphosphate hwnw A wnaed gan rhyw hen wag; Mae'r forwyn yma befyd, Yn flin iawn, ebe hi, Rhaid codi yn ei chyflog Rhyw bunt yn siwr i chwi. Ond wedi talu'r arian, A throi y dyn i ffwrdd, A dyweyd ei gwyn wrth Siwsan, Mae'n nesu at y bwrdd Ac erbyn bwyÜ. tamaid 0 datws a chig moch, Fe glywai'r clock yn taraw Yr unig un o'r gloch. Ac aiff i'r maes yn union I fwrw'r had drachefn, Mae mil o frain pryd hyny Bron disgyn ar ei gefn Ac ami i hen phesant Yn dra llechwraidd sydd, Yn gwylio ar y dalar Y grawn heb fod yn gudd. A phan y tyf yr egin, Y rhewynt drwyddo draidd, Nes gwneyd ei flaen yn felyn, A tbyrchod dan ei wraidd 'Rhen ffarmwr druan eto, A'i lafur sydd dan len, A rhydd ei fysedd ceimion I godi gwallt ei ben. Ac os ceir cnwd toreithiog I greu llawenydd mawr, Pryd hyny daw ystorom I'w guro oil i'r llawr A rhaid wrth fwy o weithwyr Er ceisio'i gael yn rhydd A chyflog i'r rhai hyny Yn saith a chwech y dydd. Mae'r wraig yn cyfri'r wyau, A'r menyn ffres bob pwys, A thra'n eu symio i fyny Fe rydd ochenaid dwys, Wrth weled nad oes digon I gwrdd a'r gofyn sy' Heb son am gael ei hangen, Fel gwraig yn cadw ty. Mae hi a'r plant yn gwisgo Hen wisgoedd gwarthus, gwir, Ni charant fyn'd i olwg Urddasol meistr tir; Cyfiawnder! gwna Agreement I Gymru oil cyn hir, Y ddaear i'w ilafurwyr, A Duw yn feistr tir. Cerr ygy dr uidion. AP ISAAC, I

LLYGAID DOLURUS. ELI ANFFAELEDIG. BLAENAU FFESTINIOG. "Yr wyf yn diolch yn fawr am yr hyn a wnaeth eich ELI i mi. Y mae yn werth i ddweyd yn dda am dano." Mr. Pris (ic. drwy y post. Canoedd o dystiol- aethau o Gymru a Lloegr. JOHN HUGHES, Chemist, Castle House, Holyhead. YN AWR YN BAROD! PRIS SWLLT. "O'R SIABOD I GAERSALEM," sef HANES TAITH 0 DOLWYDDELEN I AC YN NGLWAD CANAAN. I'w gael gan yr AWDWR:— E. C. ROBERTS, BRYN HYFRYD, DOLWYDDELEN. RHAD, DYDDOROL, ADEiLADOL. ROBERTS9 BOOT & CLOG FACTORY, LLANRWST. Dymuna W. H. ROBERTS, (Gynt yn ngwasanaeth Mr. William Hughes, Watling Street), hysbysu y CYHOEDD ei fod WEDS AGOR Y MASNACHDY UCHOD YN No. 1, WILLOW jSTREET, LLANRWST, (Y drws nesaf i Mri. E. B. JONES & CO.), at Prwsio, 9 gwneuthur Estidiaiu a Clogs. Dyma, heb os nac onibai, y lie GOREU a RHATAF yn Nghymru. Sicrheir y gwaith a'r defnyddiau goreu am y prisiau gostyngol isod, gan un sydd wedi cael 13 mlynedd o brofiad mewn trwsio a gwneuthur Esgidiau. Caiff pob cwsmer ein sylw personol. Gwadnu a Sodlu Esgidlau i Ddynion, 2s 6c. Eto eto i Fechgyn, 2s. Eto eto i Ferched, Is 6c. Eto eto Plant, is. i fyny. Gwarentir y gwaith a'r defnyddiau. Mae genym Stoc heiaeth o CLOGS newydd, ac hefyd rhai ail-law i'w cynyg am brisiau rhesymol. Cofiwch y Cyfeiriad :— ROBERTS', Boot & Clog Factory, Llanrwst. (Y Drws Nesaf i Mr. E. B. JONES & CO.) D.S.-Trwsir Esgidiau a Clogs tra byddwch yn y dref, neu danfonir hwy. NEUADD GYNULL, BL. FFESTINIOG Cynhelir BUDD-GYNGHERDD MAWREDDOG yn y lie uchod NOS IAU, EBRILL 29ain., 1809. Gwasanaethir gan y ROYAL OAKELEY SILVER PRIZE BAND, a'r Baritone Byd-enwog MR. DAVID CHUBB, PONTYPRIDD, (Winner of Nine First Prizes at the Roya National Eisteddfod of Wales). SOPRANOMiss Davies, High Street, Blacnau Ffestirilog. BASSMr. W. O. Jones, Ffestiniog. ADRODDWRMr. John Henry Jones, Bethania, Bl. Ffestiniog. yn nghyd a PARTI MEIBION ENWOG GRAIGDDU, (o dan arweiniad Mr. W. Jones, Bodunig). LlywyddRICHARD BOWTON, Ysw., Cartre' Arweinydd :-DAVID DAVIES, Ysw. Wynnes Road. CyfeilyddF. P. DODD, Ysw., M.A. Drysau yn agored 6-30, dechreuir am 7 o'r gloch. Yr elw at gynorthwyo y brawd Robert Ellis, un o weithwyr Chwarel Graig- ddu, sydd yn wael er's blwyddyn a haner, ac mewn gwir angen. Mynediad i mewn trwy docynau 2/ 1/ a -/6.  ?!??S ?? r CANADA LLYWODRAETH HWNT-FORAWL AGOSAF PRYDAIN. YN YR YMERODRAETH. DAN Y FANER. BWYD-FASGED PRYDAIN. f 30 ERWAU 0 DtR Y LLYWDDRAETH i'w amaethu. TFERMYDD DIWYGIEDIG ar Delerau Esmwyth. Gwna RHENT DWY FLYNEDD am Fferm yn Lloegr brynu ar unwaith Fferm Ddiwygiedig yma o faintioli cyfartal, yn ymyl sefydliadau llwyddianus. CARTREFI DEDWYDD A CHYSUR. MAGU ANIFEILIAID yn Llwyddiant. .^NJBYHJAETH yn gynar mewn bywyd. CYNAUAFAU TOREiTHIOG. mn mum. trethi ysgafn. MARCHNADOEDD m BOB CYNYRCH. LLAETH-WERTHIANT yn Taiu. FFRWYTHAU Diguro. Am fapiau, pamphledau, a llawn fanylion apelier at Mr. A. F. JURY, Canadian Govern- ment Agent, Old Castle Buildings, Liverpool; neu at Mr. J. OBED. SMITH, Assistant Superintendent of Canadian Emigration, 11 and 12, Charing Cross, London, S. W. t: _Jt. 'l!Alllr.¡m-.r< _118 OR DIWEDD. WEDI DOD 11 COMIC POSTCARDS GOREU WELSOCH ERBOED-JUST YR HYN SYDD ARNOCH EISIAU. Y MAENT YN WIRIONEDDOL DDIGRIF I'w cael am lc. yr un yn SHOP Y RHEDEGYDD.' Eisteddfod Trawsfynydd^ A gynhelir DYDD SADWRN, MEDI 18fed, 1909, Testynau yn awr yn barod, ac i'w cael trwy ddim ond talu y cludiad, oddiwrth yr Ysgrifenvdd, J. ? JONES, ] Council School. CYFARFOD LLENYDDOL BETHEL, TANYGRISIAU, wedi ei OHIRIC hyd MAI y 7fed a'r Bfed. Y CYFANSODDIADAU i fod mewn Haw erbyn Ebrill 24ain, 1909. Arcadian Pottery, with Local Coat of Arms. Prices from 6d. to 1/4 per piece. Suitable for Presents.—Rhedegydd Office, Bl. Festiniog. PESWCH Ni raid i DAVIES'S COUGH MIXTURE with ganmoliaeth, y mae wedi bod o HU(ill ??ei y cvhoedd er's blynyddau, ao y HttJKHJ ?? H *< mae y percheno/, drwy draul a 11afur di- F^ ) A VI FS'S ijdio, wedi ei berffeithio yn y fath fodd, —" ° fel y mae yn cael ei gydnabod fod dar- C0I1GH ganfyddiad gwertlifawr at yr anhwyl- CftHG"H devau nchod. Y mae miloedd lawer MIXTUDE wedi caellacliad ac yn gwneyd eu goren i'w frymhell ar ereill svdd yn dyoudef. at Ni raid ond eymeryd UN DOSE er profi ei ddylanwad uniongyrchol yn rhyddhan BeswclJ y phlegm, yn clirio y Hais, yn cynhes-a Beswc ac yn cryfhau y frest, gan weithio pob A nwyd anwyd a chrygni ymaith. Ni, aid i neb ARWVJ d J ofni canlyiuadau allwyd a phesweh ond AsM?a a eofaln fod poteb,id 0 DAVIES'S COUGH Asthnia ? MIXTURE yn y ty. Bydd pob dyn yn Bronchitis ?d'?S'i'wreuI? athollanhwylder?ny R ruiivullls. aV f,?est, os bvdd DAVIES'S COUGH MIXTURE wrth law.) 9 13ld. a 2/9 y botel. Y mae y poteli 2/9, yn cynwys mwy na thair o'r rhai lieiaf; gyda'r post 3c. yn ychwanegol. HUGH DAVIES, Chemist, Machynlleth. Y Pills mwyaf dyogel at RWYMEDD Oweithiant yn esmwyth, yn sicr, ac heb boen. Davies's Tonic lw Mntibiiious Pills at BBSFFYQ TRIEUlIAO. 13d.. a 2/9 gan bob Druggist. at DdifTys Treulisd. DA VIEt"8 PILLB at Boen yu y Cefn. D¡\.VIES'R PILLS at Guriad y Gflon. DAVIES S PILLS at y Piles a'r Gravel. DAVIES'S PILLS at y Ddanodd. DAVIES'S PILLS at Wynt yn yr Ystumofr. DAVIES'S PILLS at Boen yn y Cylla. DAVIES S PILLS at ddiffyg awydd bwyd. DAVIES S PILLS sydd ddiogel iiollol. F- CROEN IACH AGWAED |I I PUR.—Dynayr hyn y mae 7 y "Sarzine Blood Mix- tu re" yn ei sicrhau, a dim I 1 arall. Nid yw yn honi ijjsjBKB I weita pob peth, fcl yr | Yankee Patent Medicines; j J i ond os blinir chwi gan groen afiach, ysfa, pim- I« ples, toriad allan, scurvy, I I dolurtau, pen d dyiiod,&c., /7 yn tarddu o waed drwg ac am rnhu r, mynwch bote- laid o "Bas,zine Blood Mixture," gan y Drug- '??g??? 'ist nesaf atoch, 1s.1ic. ( a 2s. 6c. y botel, neu gyda 3c. at y cludiad yn chwanegol, oddi wrth y Pe,'chenog. LHUGH DAVIES, Chemist, Machynileth. "GWELL DYSG NA GOLUD." Cylchwyl Lenyddol a Cherddorol Carmel (A.), Penrhyndeudraeth, yr hon a gynhelir Dydd Sadwrn, Mai 15fed, 1909. Beirniad Cerddorol: Mr. W. D. JONES, Council School, Morfa Bychan. RHESTR O'R TESTYNAU (AGORED I'R BYD.) BARDDONIAETH. 1.—Tri Penill Coffadwriaethol i'r diweddaf Miss Kate Jones, Werdon, Penrhyndeudraeth, Gwobr 5/ Rhoddedig gan ei chwaer, Beirniad :—" Glan Tecwyn." CERDDORIAETH. 2,-I'r Parti heb fod dros 20 mewn nifer a gano yn oreu y ddwy don ganlynol St. Aelred," emyn 908 allan o'r Caniedydd Cynnlleidfaol," a Whitford," emyn 454 o'r un llyfr. Gwobr 20/ a 5/- i'r Arweinydd 3.—I'r Cor Plant, heb fod dan 16eg mewn nifer, a gano yn oreu Lw-li-bei," (J. Jones- IOen). Gwobr 10/ a Medal Arian i'r Ar- weinydd. 4.—Unrhyw Bedwarawd. Gwobr 6/ 5.—Unrhyw Ddeuawd. Gwobr 8/ 6.-Unrhyw Unawd o weithiau Dr. Parry (agored i unrhyw lais). Gwobr 7/6. 7.-Unrhyw Ddeuawd Offerynol. Gwobr 2/6. ADRODDIADAU. 8.-Unrhyw Adroddiad i rai dros 18 oed. Gwobr 4/- CELFYDDYDWAITH. 9.—Par o Fretwork Phot: .J.1es (Cabinet size). Gwobr 3/ 10.—Pipe Rack Fretwork. Gwobr 1/6. Beirniad:—Mr. Llewelyn Williams, Council School. 11.—Ffon Gollen oreu. Gwobr 3/ Beirniad :—Mr. William Jones, Ty Fry. 12.-Par o Hosanau Cochddu i ddyn. Gwobr 3/ 13.-Childs Wool Petticoat (knitted o'r crotchet) i blentyn dwy flwydd oed. Gwobr 2/ 14—Par o Pillow Slips. Gwobr 4/ 15.—Table Centre goreu. Gwobr 5/ 16.-Tea Cosy goreu. Gwobr 2/6. 17.-Wool Antemicasser. Gwobr 2/6. 18.—Crotchet Ties. Gwobr laf, 1/6; 2il, 1/ 19.-Set of three D'oyleys. Gwobr 2/6. Beirniaid :—Mrs. Llewelyn Williams, Erylfa, Penrhyn; Misses Wennie Hughes, 2, Church Street; Mary Williams, The Stores,Minffordd, AMODAU. Atelir pris tocyn Blaensedd oddiar y budd- ugol os na fydd yn bresenol. Yr oil o'r Gelfyddydwaith i fod yn eiddo rhoddwyr y Gwobrwyon. Y Farddoniaeth a'r oil o'r Gelfyddydwaith i fod yn Haw eu priodol Feirniaid ar neu cyn y 6ed o Fai, ac enwau yr ymgeiswyr ar y Gerdd- oriaeth a'r Adroddiadau i fod yn llaw un o'r Ysgrifenyddion erbyn y 10fed o Fai, ynghyd ag enwau y darnau y maent yn myned i'w hadrodd. Rhestr gyflawn o'r Testynau i'w cael ond anfon Stamp Dimai i'r Ysgrifenyddion,—Mri. W. Morgan Roberts, Ty'nyrardd, neu Joseph H. Roberts, 10, Griffin Terrace. WHIT-MONDAY, 1909. VALE OF CONWAY CHAIR EISTEDDFOD, to be held at LLANRWST. LIST OF SUBJECTS NOW READY, to be obtained from the Secretary, J. D. JONES, Watling Chambers, Llanrwst. PRICE 2jd. EISTEDDFOD GADEIRIOfc MON, AMLWCH. GWYL Y SULGWYN, 1909 (LLUN a MAWRTH, MAI 31ain, a RIEHEFIN laf). TWr AE Rhestr Gyflawn o'r TESTYNAU 1YJL yn awr yn barod, ac i'w cael pris 2c drwy'r Llythyrdy 2jc, gan yr Ysgrifenydd, ROBERT JONES, 11 Parys Lodge Square, Amlwch. Eisteddfod Gadeiriol Rhosilanorchrugog. Dydd Llun, Gorpbenaf 5ed, 1909. PRIF DESTYN Y FARDDONIAETH- Awdl Bryddest: Hen Gartref Meddyliau a Hedd." Gwobr £5 a Chadair Dderw Hardd. Beirniad, Bethel. PRIF-GYSTADLEUAETH :-(a) "Worthy is the Lamb (Handel); (b), Tyr'd tiwynol Serch (Dowland). Gwobr £ 35.- CORAU MEIBION:—" Cydgan y Pererinion" (Dr. Parry). Gwobr f20. AIL GYSTADLEUAETH GORAWL:- Dyddiau'r Haf (J. Price). Gwobr /10. CORAU PLANT" Y Fordaith (Hopkin Evans). Gwobr laf, t5 2il £ 2. Beirniaid y Gerddoriaeth-David Evans, Ysw., Mus. Bac., a Mr. W. O.Jones, Cilfynydd. Rhestr o'r Testynau i'w cael gan yr Ysgrifen- yddion S JOSEPH DAVIES, 25. Brook Street, Rhos: J. T. EDWARDS, 72, Bank Street, Ponkey, Ruabou V.