Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
11 articles on this Page
TORONTO, OAMADA.I
TORONTO, OAMADA. I CYMRY TORONTO YN EU GALAR.-Anhawdd myned o afael angeu. Cyfeirio yr wyf yn awr at farwolaeth Mr JohnO. Morgans, Youge St., brodor o Deheudir Cymru. BLi farw yn IY General Hcspital Mawrth 9fed. Bu farw yn dawel pan yn gynar o'i oedran, 32 oed. Llai na blwyddyn yn ol yr oeddym fel Cymry yn galaru ar ol ei anwyl briod, fu farw yn yr un Yspytty. Cymerodd ei angiadd Ie y dydd lau canlynol, Mawrth lleg. Cymerwyd rhan yn fwyaf neillduol gan aelodau achos Cymraeg trwy ganu rhai o'i hoff emvnau. Arweinwyd y gwasanaeth gan y Parch Dr. Thomas, cvn- weinidog eglwys Jarvis Street. Yr cedd nifer dda o Gvmry wedi dod i dalu y gymwynas olaf iddo. Yr oedd blodau-dorcbau heitdd wedi eu rhoddi ar ei arch gan aelodau Cymraeg, a hefyd gan Bwyllgor y Feibl Gymdeithas, lie yr oedd yr vmadywedig yn Caretaker. Aethom i Mount Pleasant Cemetary i'w roddi i orphwys yn dawel gyda'i anwyl briod. Canasom "Bydd myrdd o ryfeddodau," H 0 fryniau Casrsalem," &c yn bynod o effeithiol. Dyma yr ail angladd yr oedd canu Cymraeg ynddi. Hedd- wch i'w lwch gwael hyd fore yr adgyfodiad mawr. Yr oedd Mr Morgan yn aelod ffyddlon gyda'r achos Cymraeg yn ein mvsg. Bu yn Athraw, ac yn pregetbu i ni lawer gwaith. Yr oedd yn weddiwr gafaelgar, amlwg ar don ei weddiau taerion ei fod yn aeddfedu i fyned adref ar ol ei anwyl briod. Cynhaliwyd gwas- anaeth angladdol nos Sul, Mawrth 21ain, trvy gynal Cyfarfod Gweddi yn yTe-nperance Hall. Anerchiadau cynea am ein hanwyl frawd. Dat- ganodd y Parti "Abergele:" "Lausanne" a Nefoedd." Yr oedd brawd i'r ymadawedig wedi cyrhaedd yma wythnos ar ol marwolaeth ei frawd, o Mantoba, taith pedwar diwrnod ar y rheilffordd. Yr oedd yn amlwg ei fod o dan deimladau dwysion iawn. Anfonwyd cydym- deimlad oddi wrih yr achos Cymraeg at ei fam weddw i Gym ru.-Ai- GELERT.
[No title]
Mae y Parch. T. Ogwen Griffith, Rhyl, wedi cael galwad daer ac unfrydol i fod yn weinid- og Eglwys Annibynol Pendref, Bangor, un o eglwysi mwyaf yr enwad yn Sir Gaernarfon. Ni yw Mr. Griffith eto wedi ateb i'r alwad, I
I FFESTINIOG A'l RAGOLYGON.
I FFESTINIOG A'l RAGOLYGON. Mr. Gol,-Caniatewch i mi trwy gyfrwng eich papur, gyfeirio gair at lywodraethwyr ac arweinwyr ein plwyf. Ceir sibrydion yn llanw yr awyr fod cymylau duon yn crynhoi uwchben ein bro, ac y mae lie i ofni fod gormod o wir ynddynt. Nid wyf yn hani aoffaeledigrwydd, ac ni chymerwn lawer a cheisio dysgu rhai am- genach a mwy profiadol na fy hunan.wrth agor ychydig drafodaeth ar y pwnc dyrus uchod. Nis gellir rboddi gormod o bwys ar y ffaith y dylid meddwl yn ddifrifo! am ragolygon yr ar- dal. Mae'n wybyddus beliach, er mawr ofid, fod Ila mawr cisoes yn cioddef llawer iawn o galedi. A chwestiwn anhawdd ei ateb yw pa fodd i'w leddfu. Ond credaf y dylai pob gofal a medr gael perffaith le i weithio i rwystro pethau i fyned yn waeth, ac nid oes modd gwneyd hyny yn rhy gynar a charwn wasgu y prlodoldeb o ystyried ein sefyllfa fel treth- dahvyr at feddwl y rhai sydd wrth yr awenau. With ddarlien adroddiad o weithrediadau y Festri blwyfol, sylwais fod un gohebydd yn dweyd gair (wrth basio) mai "ychydig sylw roddwyd i sefylifa'r p'.wyf." Gwir bob gair; ac yn ngwyneb y ffai th fod beichiau trymion yn gorphwys ar ysgwyddau gweiniaid y trethdal- wyr yn barod, ac nad yw llawer ohonynt yn gallu eu cario, beth ddaw o'r ychydig sydd yn gallu gwneyd os daw y pwysau yn drymach? Ac os gwir y sibrydion, mae 1'e i ofni mai felly v bydd. oddigerth i awdurdodau a rheolwyr y chwareli wneyd eu goreu i osgoi hyny cystal ag y gallont, Ni charwn ddweyd dim ynfych- an am weithiwr na meistr, ac ni welais lawer o wahaniaeth rhwng y naill na'r Hail erioed, ond mewn safle a c-hyfleustra. Cwynir liawer yn erbyn gormes arnbell lywodraethwr; ond IHw- yr bach, pan siff, cwynir y golled, ac mi fydd y diwedd yn ami iawn yn waeth na'r dechreuad. Y llywodraethwr caletaf a welais i erioed ydyw y gweithijvr prill ei amgyffredicn a'm profiad yn ami yw, Da y gwyr Duw pwy i'w roddi i deymasu arnom." Ood nid ymhelacthaf yn y cvfeiriad yna, deuaf at y pwnc. Os gwir y sibrwd fod yn rhaid gwneyd i ffwrdd a niter o weithwyr ein chwarel fwyaf, mae dau neu dri o ymholiadau yn anesmwytho fy meddwl, ac mi garwn i'r boneddwyr y cyfeiriais y ISith svriii atynt. eu hystvried yn ddifrifol, sef 1, Pwy ddylid eu natal ? 2, Pam y dylid eu hatal hwy mwy nag eraill ? 3, A beth fYiJd y can- lyniad ? Ni wnaf ond bron gvffwrdd ar tri, gan ddweyd, fel y ceisiais eu hstteb i mi fy hun ac i eraill, a deaUaf drwy syhvi, fod y tri cwestiwn yn llosgedig iawn yn yr ardal er's tro. Parthed y cyntaf, sef "Pwy ddylid ei hatial ? Ni charwn i'm hattebiad aroglt un math o ysBryd diffyndollawl. ond carwn fod yn glir a gonest. Fy marn onest yw, a deallaf y cydolyga mwy- afrif trethdalwyr ein bro, mai y dosbarth hwnw sydd yn lluosog iawn yn ein plith fel chwarel wyr sydd yn dod yma bob boreu, ac yn myn'd a'u hsniliion yn ofalus iawn i'w canlyn bob dimai, ac cithrio hyny gynortbwyant o'u han- fodd i gyllid perchenogion cefnog y ffordd haiarn Ni chawn ddweyd gair am y dynion fel dynion, ni chredaf eu bod yn waelach dyn- ion na'r cy tired in o'n chwareiwyr, ac yr wyf yn mhell o gredu fel y cred llawer ohonynt hwy, eu bod yn wall na'r cyffredin o fechgyn a fagwyd yn ngodreu y tomenydd. Na, nid a'r cyfryw fel dynion yn y gwaith, ond yn syml ar cyfryw fel y rmetst yn defnyddio eu heniilion yn anheg. gan belled a bod trethiant ein p] wyf yn cae! ei brisio i raddau mawr ar gynyrch y chwarelau. Ai teg ydyw edrych ar weithwyr gonest yn benau teufucedd, a meibion yn gorfod troi eu cefnau ar ardal eu genedigaeth, pan y maent wedi arfaethu cartren mewn adeiiadu tai &c o herwydd nad allent gael diwrnod o waith, pan mae tren arbenig yn cario pobl i'r lie bob rborou, a'r cludo yrhwyr? credaf y dywed pob perchen cydwybod, n ige. 2. Pam y dylid eu stopio ? Wel, rwyf wedi atteb yn rhanol yn y cwestiwn cyntaf, ond mae amryw resymau eraill. Deallaf fod llu mawr o honynt yn berchenogion, neu o leiaf fferm- ddalwyr, ac y gallent yn hawdd arcs gartref a chynal eu hunain yn dda, credaf fod hyna yn ddigon o reswm dros y golygiad, befvd, am mai mewn plwyf arall y gwariant eu holl eniH- ion, tra mae masnachwyr a thai-berchenogion yma yn gorfod dioddef oherwydd fod cymaint o dai gweigion yn yr ardal. Na chamddealler fi, nid wyf dros stopio yr un gweithiwr sydd yn dod yma gyda'r tren, os nad all ddod yma i fyw, a chynal beichiau yr ardal, am fad y baich yn trymhau, am fod cynyrch y chwareli yn priohau a,c mi ddylai pob cynyrch droi yn fantais i'r gweithwyr yn ogystal ac i'r meistr mewn ffordd uniongyrchol. Bu amser pan oedd gair y cyfeillion hyn yn ddigon o reswm am fynd a dod fel hyn, a hyny oedd nad oedd modd casl ty am bris yn y byd yma, ond mae pethau wedi newid, a digonedd er ein gofid o dai yn difetha a dialw am danynt. Mawr hyderaf y cymer y rhai y pertbyn iddynt y cyfle i wnayd yr hyn sydd deg a chyfiawn, tuag at y gweitbiwr a'r meistradoedd, ac bsfyd at yr oil ofjr trethdalwyr. 3. Yr hyn fydd y canlyniad.—Bydd yn rhaid i bob un weithio yn Ffestiniog, gario baich yr arl-l'a l sydd r ardal sydd yn dal y chware'i yn gyfrifol am ran helaeth o reoleiddiad y trethi, cawsai y mas- nachwyr &c., sy'n cibynu ar y chwareli holl gynyrch anbebgorol. y cyfryw fel ac i allu gwerthu am yr un pris ac y medr y masnach- wyr ac y maent yn dda arnynt. Ni byddai yn rhaid gwario cymaint o gyfalaf y chwarel (neu yn hytrach o gyflogau) i gwmniau cryfion y reilffyrad. Byddai yn hawddach cynal gofyn- ion trymion ydym wedi myn'd iddynt ar gvfrif dvlifiad pobl yma y dyddiau a basiodd drwy adeHadu capeli ac vsgolion, &c. Ac yn benaf oil, byddai cyfiawnder tuag at ddyn a dyn, a thuag at weithwyr a meistradoedd, dymunaf ystyriaeth ddifrifol ein rheolwyr ar y pethau byn, gan hyderu y traetha eraill galluocach na I mi ar y pwnc. "A chwi yn gwybod y pethau I hyn, gwyn eich byd os gwnewch hwynt. I LLEF UN DAN FAICH.
ADOLYQIAD.II
ADOLYQIAD. "A GAWN NI DDEALL Y BEIBL?" —Gan y Parch. T. Rhondda Williams,(wedi gyfieithn gan y Parch. Ivan T. Davies, Llandderfel a LlaRdrillo). Pris I/ Llun- dain Percy Lund, Humphries & Co,, a'r County Press, Bradford. MAE y dydd yn prysur agoshau pan fydd dadleuon crefyddol Cymru yn troi oddi aragylch awdurdod y Beibl. Mae swn y frwydr eisoes yn y wlad, ond nid yw yr hyn a glywir ond ernes o'r hyn sydd yn dod. Ar un olwg mae crefydd Cymru a'r Beibl yn dermau cyfystyr, a bydd uarhyw gyfnewidiad yn safle yr olaf yn rhwym o ddylanwadu ar y blaenaf. Y cwestiwn pwysig a ofynir heddyw yw. a ellir newid barn am y Beibl ac etto iddo barhau i deyrnasu ar feddyliau a bywydau ein plant, gyda'r un awdurdod ac y teyrnasai gynt ar feddyliau a bywydau ein iadau ? Pa fodd bynag yr attebir y gofyniad hwn, mae rhaid ini wynebu y ffaith fod y Beibl yn rhywbeth tra gwahanol i'n hoes ni rhagor yr hyn ydoedd i'n tadau haner canrif yn ol. Dywedodd Dr. Forsyth, ychydig wythnosau yn ol, "fod hall osgedd y byd Cristionogol yn newid tuagat y Beibl ac os yw dyddordeb y bobl i gael ei ail ennyn ynddo fod yn rhaid i ffrwyth addfettaf bsirniadaeth gael ei ddwyn adref at en meddyl- iau." Nis gall y syniad am y Beibl yn sylfaen- edig ar ysprydoliaeth eiriol ac anfiiialedigrwydcl ei holl osodiadau, barhau yn hir eto i deyrnasu dros feddwl y Cymro, Gan hynny dylem fed yn ddiolcbgar am bob ymdrech i roddi i ni y Beibl mewn goleunl newydd a bar iddo barhau yn liusern i'n traed ac yn Uewyrch i'n llwybr. Mae'n bleser genyf alw sylw darllenwyr eich newyddiadur at gyfrcl fechan fydd yn sicr o newid barn llu ohonynt am y Beibl, ac etto yr un mor sicr o yebwanegu eu p rci: atto a'u g werthfawrogiad o honno. Ei hawdwr yw y Parch Rhondda WiiHa,ms, Bradford, y cyfieith- ydd yw y Parch Ivon Davis, LlandriHo, a.'i phris yw swllt. Gwyr pawb a adnebydd Mr. Williams ei fed yn wr o vvybodaeth eang, barn glir, ac yspryd gwir grefyddol. Yn y gyfrol fechau hen cawn uwchfeirniad- aeth bur a digymysg yn siarad Cymraeg. Rboddir y Beibl ger ein bron ynddi yng ngoi- euni beirniadaeth ddiweddar, a gweeir hyny mewn yspryd leg ac addolgar. Cynwysa y gyfrol chwech o ddarlithoedd draddorwyd ar gais Pwyllgor Ysgolion Sul Annibynwyr Brad- ford. Ymdrioia a rhai o'r prif gwestiynau a gyfer- fydd y darilenydd ar faes astudiaeth Feibiaidd, megis Beirniaeth hanesiol y Beibl, ar angen am dani." Yn y beanod bon eglura yr Awdwr pa beth a olygir wrth ddehongliad hanesyddol, a'r gwasanaetii anmbrisiadN,,?v s wndr tnvyddi i'r Beibl. "Daw yn llyfr bvw, l'awn o ddydd- ordsb dynol, ac o werth parhaus Yn y nesaf ymdrioir a'r Gwahanol syniadau am Dduw yn y Beibl Daogosir nas gallwn ni, sydd ya meddu goleuni yr Efengyl, gymeryd grisiau cyntaf datguddiad yn rheol i'n bywyd heddyw, hynny yw. nas galf" yr holS Feibl fod yn rhsoi ffydd d.C yrnnrweddiad." Danghosir i ni yma rai o gerrig milltir yradaith y datgaddiad dwyfol j gyrhaeddodd ei ogoniant yn y Groes. Yn y drydedd bennod cawn Y Gwahanol syniadau yn y Beibl am Ragluniaeth ac yn y bedwer- edd "Y Gwahanoi syniadau am fywyd dyfodol." Y nessf, sef y burned, hwyrach yw un o'r pen- codau mwyaf dyddoro) yn y llyfr, i lucedd yn ein hysgolion Sul. Cawn ynddi Ilanes dad- blygiad Satan. Ond ymddengys i mi fod ar tuda!en 81 rai brawddegau ydynt yn gwrthdaro yn erbyn eu gilydd. Ma'r cyfieithiad yn gryf a chlir, ond anffod- us yw "athronyddiaeth" (tud 35) a hunanol- iaeth (tud 83). Ceir yn y llyfr hefyd !u o fan wallau a lith- rasant i mewn yn y wasg. A gaf fi gymhell pobl ieuainc Ffestiniog i brynu y llyfr a'i ddarilen yn ystyriol ? Nid oes ynof y petrusder lleiaf na ddeffry yndynt vm- chwiliad a meddylgarwch; ond gwna fwy, deffry ynddynt barct), i wirionedd, parch i'r Beibl, a chaiiad at Dduw sydd wedi siarad gyda holl oesau y byd, ac yn parhau i wneyd hvnv heddvw. S.?l b i w Salem, Rhiw, T. GRIFFITH,
I Liys iySanddySedion Porthmadog.I
Liys iySanddySedion Porthmadog. Dydd Mawrth, o fiaen y Barnwr Wm. Evaxis. Gwysiodd Hannah Smith, Croesor, David Williams, siopwr, Croesor, am £ l 12s 6c, arian yn ddyledus dan gytundeb at dalu am gadwriaeth plentyn. Ymddangosodd Mr. R. 0. Jones, Ffestiniog, dros y diffynydd, a. Mr. William George dros yr hawlyddes. Rhoes y Barnwr ddytarniad o blaid yr hawl- yddes gyda'r costau. Hawlia Jane Williams, 5, Eryri terrace, Penrhyndeudraeth, feddiant ar dy yn High street, Penrhyn, yn awr yn rneddiant W. 0. Williams, Wern, Llanfrothen, grocer, ac hgfyd hawliai iawn ar gyfrif fod y Diflynydd wedi esgeuluso cadw y ty mewn cyflwr priod- ol Ymddangosodd Mr. W. 'George dros yr hawlyddes. Nid oedd y diffynydd yn bre- sentol, ac ymddengys nad oedd wedi derbyn rhybadd priodol, ac felly gohiriwyd y mater. Gofynodd Mr. A. Ivor Parry ar fod y swm o oedd yn ddyledus i Elizabeth Roberts, Pwllheli, dan ewyllys y diweddar Mr. Owen Davies Owen, Penrhyndeudraeth, yn cael eu talu iddi. Ymddangosodd Mr. Wm. George dros y diffyryldion, sef gweinyddwyr ewyllys. Ymdcsengys fod gwraig y cymunwr yn Wallgofdy Dinbych. ac yr oedd Gwa'c'a- eidwaid Undeb Ffestiniog yn hawlio swm o arian am ei chadwriaeth yno. Gohiriwyd yr acbos byd y llys nesaf, er mwyn i'r Gwarcheidwaid ac unrhyw bersonau ereill anfon eu hawliau i mewn. Ar gais Mr. Parry, pasiwyd i dalu £ 10 ilr hawlyddes rh?g blaen.
Itrefn OEDFAON Y SUL
Itrefn OEDFAON Y SUL I Cymanfa y Pasg. I Y METHODISTIAID. PENIEL. Nos Sadwrn, Parch. T. C. Wil- liams, M.A., Menai Bridge. Sul am 10, Parch. J. H. Howard, Cwmafon. 2, Parch, John Williams, Brynsiencyn. 6, Parchn. W. Adams. B.A., a Dr. J. G. Moelwyn Hughes. Llun am 10, Parch. R. E. Morris, B A., Wrexham. 2, Parch. J. H. Howard. 6, J. H. Howard, a T. C. Williams. BETHESDA.—Nos Sadwrn, Parch. John Wil- liams, Sul am 10, Parch, R. E. Morris, B.A. 2, Dr. J. G. Moelwyn Hughes. 6, Parchn. J. H. Howard, a T. Charles Williams. Llun, 10, Parch John Wil- Hams. 2, Parch. W. Adams. 6, Parch. R. E. Morris, a John Williams. TABERNACL. Nos Sadwrn, Parch. J. G. Moelwyn Hughes, PH D., Aberteifi. Sul aim 10, Parch W. Adams, B A.. Llanelli. 2. Parch. J. H. Howard. 6, Parchn. R. G. Morris, a John Williams. Liun am 10,. Parch. T. C. Williams 2, Pa.rch. R. E. Morris. 6, Parchn. W. Adams, a Dr. J. G. Moelwyn Hughes. GARREGPDU.—Sadwrn am 6-30, Parch. W. M. Jones, Lerpwl. Sul am 10, Parch.. Griffith Ellis, M A.. Bootie 2. Parch. M. P. Morgan, Blaenanerch. 6, Farchn. M. P. Morgan, a David Williams. Llun am 10, Parch. David Williams, Llanwnda. 2, Seiat Gyffredinol, mater: "Dibyniaeth Cynydd Crefydd Ysbrydol ar iawn- ddefnydd o'r Beibl." 6, Parchn. W. M,. Jones, a Griffith El is BETHEL.—Nos Sadwrn, Parch. M. P. Morgan. Sul am 10, Parch. David Williams. 2, Seiat Gyffredinol, mater: Y Seiat a'r Cyfarfod Gwedi fel Cynydd Ysbrvdol." 6, Parchn. W. M. Tones, a Griffith Ellis. L'ua sin 10, Griffith Ellis. 2, Parch. W. M. Jones. 6. Parchn. M, P. Morgan, a David Williams. RHIW.—Parch. R. E. Morris, M.A., Wrexham. CAPEI. SEISNIG (English Chapel). — Rev, Edward Griffith, Qonnnh's Quay. YR ANNIBYNWYK. BRTHEL.—P?rch. R. Taifor PhiUips. HYFRYDFA.—Parch. J. Williams-Davies. BETHANIA.—10, Parch. George Davies. 6, Parch. J. Rhydwen Parry. JERUSALEM,—Mr. John EUis, FIestiniog. BRYNBOWYDD.—6. Parch George Davies. SALEM.—Parch. Thomas Griffith. CARMEL,—-Cyfarfodydd Gweddio. Y WE5LEYAID. 6, Parch, P. Jones-Koberts. DISGWYLFA.-—10, Mr. D. O. Jones. 6, Parch. J. Maelor Hughes. SOAR, RHIW.—10. Parch. P. Jones-Roberts. 6, Mr. J. M Jones, TANYGRISIAU.—2. Parch. P. Jones-Roberts. 6, Mr. Alun Griffiths. FFESTINIOG.—Mr, W. Roberts, Maentwrog. Y BEDYDDWYR. SEION,-Parch. E. Cefni Jones. CALFARIA.-Parch. MORIAH.-Parch. CIERSALEM.—10, Mr. John Griffiths, Traws- fynydd. 6. Mr. D. Garfield Owen. PISGAH.-IO, Mr. W. Humphreys (Elihu). 6, Mr. John Griffith,
- -Marwolaeth PSentyn yn y…
Marwolaeth PSentyn yn y Tren yn Ffestiniog. Dydd Llun, o flaen Mr. R. O. Jones, Trengholydd Meiricn, a, deuddeg o Reithwyr i'r rhai yr oedd Mr. Morris Evans yn flaenor, cynhaliwyd trengholiad yn Nghorsaf yr Hedd- geidwaid Ffestiniog, ar gorph William George Davies, plentyn 18 mis oed, i Mr. George ac Anne Davies, 20, Florence Street, Pendleton, Manchester. Tystiodd Mrs. Davies fod y bychan wedi bod o dan driniaeth dau feddyg yn ei chartref, ac i un ohonynt ei hysbysu mai Bright's Disease oedd arno, a.'i hanog i fyned ag ef i newid awyr. Cychwynodd foreu Sadwrn hanei awr wedi deg o'r gloch, a chyrhaeddodd Blaenau Ffestiniog tua thri o'r gloch, Gadaw- odd y Blaenau am Ffestiniog gyda'r tren bum' munyd wedi saith o'r gloch. Gyda bod y tren wedi cychwyn c^fodd y bvchan wasgfa, a bu farw cyn cyrfiedd Ffestiniog—Tystiodd Mrs. K Owen, 12. Belle Vue, ei bod gyda'r fam a'r plentyn, sc yr oedd yn gyfnither i'r fam. Yr oedd y plentyn yn ymddangos yn iawn yn cychwyn o Blaenau, ond cafodd wasgfa yn y tren, sc awd ag ef st Dr. Roberts mor fuan ag y cvrhaeddwyd y Llan.—Dr. G. J. Roberts a dystioad i'r plentyn gael ei ddwyn ato ef o'r orsaf, ac yr oedd newydd farw. Bright's Disease oedd arno, ac yr oedd yn dueddol iddo gael gwasgfeuon o'r he wydd.—Dych- welwyd rheithfarn o Farwolaeth o'r Bright's Disease. A
YSPYTTY IFAN.
YSPYTTY IFAN. YR EGLWYS -NjTIIe tymor dwys adgoffa temptiad yr Arglwydd wediei W'j,dw y flwyddyn hon eto yn eglwys y plwyf uchod drwy gael gwasanaethau neillduol am burn wytbnos. Yr ydym wedi cael gwasanaeth y Parchedigion J. R. Jones, G,.vythe,in Benjamin Jones, Penrnacbno; 0 G. Pr itch irfl, Capel Garmon; W. G, Jones, Tyddyngwyn; a D. Alban Lloyd, Pentrevcelss, Uygir y gwasanaethau neillduol hyn i ben gan wasanaethau Gwener y Groglitb. Cyboedda y Ficer (y Parch. T. Llechid Jones), y bydd ef yn pregetbu nos Wener y Groglith ar "Fuddugoliaetbau y Groes"
Advertising
I Pob math ;;d:U;g:;e: yn Shop y Rhedegydd." I I-
r CYMANFA GERDDOROL Y ? """HODISTIAID…
r CYMANFA GERDDOROL Y ? "HODISTIAID CALFINAIDD. C' YLliaizwy-d ? Gymanfa uchod dydd Sadwrn ?wed—??t ''?'yprydnawn yn Nghapel Bowydd, a'r n« J y Nghapal y Tabernacl. Yr arwein- ydd ,??Sbapa! y Tabernacl. Yr arwein- Ydd e nl ydoedd Mr. David Evans, Mus Bac '??y?d. Y. mae Mf. Evans erbyn hy?? ?"'? ??o ci bun edmygedd a pharch c*ntor 10n ^estimog,—prawf diymwad o h?ny Ydyw X ?ou rhagoro? a'r sylw mawr a delir id?o ?' arweinydd bob tro y daw atom i ar? ei• n Cymanfa Ganu. Y mae rhywbeth Eit?;;?° ei fedrusrwydd i dynu a dangos yn ei fedrusrwydd i dynu a dangos 411 an rhyw ddarlun prydferth 0 wir idea y cerddo r a ,r bardd ym mhob path a genid. Ydi YGymanfa ?doedd Mr. Morgan E. Fb"?iP"LT-S C., MaanofTeren,—gwnaeth yn- tall e L)o?  yn ganmoladwy iawn. Mr. John Llovrf awards, A.C., Gem, weithredai fel Ag?r? L??? 7 Rehearsals, ac ymweled a'r gtyjL n° Eglwysi i ddarpMU y cyfryw ar ?er  Uchel-w?l Gerddorol. Gwnaeth ?itb '.?'490rol, a haeddai glad am dano. A ch YmerYd go Iwg cySredino!. cid ydym yn ^edd ft *°d y Gymacfa e!eni i fyny o gryn ?'Pyc _y Maenoroi. Cawsom ganu da, raedd,t,; ,r, ae'n siv, end cly-,vsom ei we l ?' y ?edd??' mae'n sivvr, end clywsom ei well y iy,y. oe a basiodd. Hwyrach mai caled- Wait^ Rhaglen, a'r diffyg sel yn y rhan f*,af i geisio meisfroli y gwaith, Oe? i° r ?6'wysi i geisio mClstroh Y gwaith, g- ??"? am hyny. Yr oedd y rb&giea yn caej ???y? i fyny o 15 o DOMiU. Sa?m-don, ?ths?' ?'r Cyfanwairh Festgesan? (Men- de)? 1 J h  ) ?"' Hsin&u o waith Mr. John ?iN?'th -'?sgol Sire!, Dolgeilau. Haeddai Mr. On ejn cynsaf fei Cymsnfa am ei ?'tb ?? ?o!ch cynesaf fei Cym?nfa am ei ??"s. Dyma'r aiJ gyfamvaith y m?e ?'edi 5' • baratpi ar gyfer ei,n Cymanfa, ac y H?g -j?P3'HfeJ byn yn goiygu gwaJth ca!ed y)]???.?? ??o, pan gofiwn mai oddiar gar- i?d t, "P'S yn unig y gwnaeth v gwaith. Ni a!lw 1 rja chdu nad oes gail Ys?rifendd y Gy? ? ?a chredu nad oes gan Ysgfifenvdd y i'Q ?"?YsgoHaa—Mr. Ben. T. jcnes.haw! Cy? ???Sarwch am ei ran ef ysg?yn a'r Cyf, tl',?'aiih hwa, yn ei waith yn gaUu cae1 gan !?.'?'??wneyd y gwaith. Y mce y ddau yQ?'?'!OQ mawr-leI Jonathan a Dafydd Ill., Y REHEARSAL.  '?ener, yn NghapelMaenofferen, cyn- haii%, Rehearsal GySredino! o dan arwein- i? '??' ?'??s. Canwyd amryw weitbian yn dda-aWl?' nes am Gymanfa dda dran- °eth • Cyfeiliwyd gan Mr. Phillips, A CYFARFOD Y PRYDNAIVN, I ba ddau o' g]ocb prydcawn Sad win, cyn- cyfarfod cyntaf y Gymanfa. Yn ab- Qzcldeb y Ily-,?,?.dd cyrr!.erwyll ei '?g-i ???h John Owen, M.A. Ar 01 canu ? dn ? Ceredigion," awd trwy ygwas?naetb ?t defo, YnOl gaa Mr. David W. Williams, Bow Road. Cafwyd a?ercbiad byr, cyn- ? ?s'?'  Mr. Owen, yr hwn sylwodd mai arn ar^^c ? ??? ??° oedd ce^° dod i gyffyrdd- '? ''?ddy!iqum??wr y gwa.hmol gyhnsodd- wyrtrW^ yr engreiStiau mawr oadd yn cael ei 4rdd algc?s yn eu gweitbi&u. Meddai y cyfan- so,jj c? ?? hyn eneidi-m ma\vr. Ofnai fad J}yt ?' "r ardal ya myned ar y gOrlwHered yn I iytr ach ?? ar i fyny, ac yn cgv/yneb hyny y ?Se ??w am ei godi a'i buro. Credai fod  ?? hyn trwy godi cbwaeth y rhai ?Ca ?'y?arfer a gweithiau fel ag oedd i'w caEu ?twrnod hwnw, a thrwy hyny osod nod BeW ?d ? bywyd. Yna cyflwynwyd y cyfar- foij j ^y David Evacs a cbanwyd ytonau, ?o;?. ?'?&erwen, Corinth, Salm don, yr AC ?j? ? Y Dwfn Ddistawrwydd," a'r Cyfan- ■^es^esaEg-" Yn ystod y cyfarfod 8alv\. 0 j d y ?'y?y?? ar Mr. Andreas Roberts i ?oh ?y? (heb go?o y pryd hyny mai Mr, Sob-rts i iywyddu cyfarfod v cos ) Yr 0ed(j ?'s yn teimlo dipyn dros y difatenvch yn fcgjv1 Ckmiadneth y Cyssegr yn thai o'r 91?vy,, Clywcdd mai dwv EgUvys yn udg jrtjv^ "jOsbarth cedd wedi darparu eu hunain ar RYfer S?'aith y Gymanfa, yn yr oil ohono. 1?)"' ?odd Mr. Roberts nad oedd dim byd R?,vell na cbasu am dyna allan enaid dyn. 3^ae cJ"in^ ?? cadw dyn yn ieuanc, hoenus, ac Ysbr  yn. 3èv" Yl1. yn leua?c. lOenus, ac Y1:I Idol. l.IYlcm D.l fel cynu1!lda?edd erby rYla fodYn geràdonon. Gobeithai y byddai i'r an):0!on ?? enyn sel gyda Caniadaeth y Cys?S?- Gan ei fod i lywyddu yn cgbyfarfod y U ° oedd am ddweyd ycbwaneg hyd y Cy? ? ??wsw. Yn ei ddu!! ffraeth a doniol e?ih. ?' dvwedodd am y Ilywydd, Ni chlywais favvj. ?? ericsd yn siarad mor rhagorol am et??,ria o-dd ef yn gwybod dim am dano P, ei? ddonaeth) °?S a wnaeth Mr. Owen y P'Ua. .yDa." ysm;:dod a barodd nid ycbydi? Q???'?ch. Wedi cacu y don Gobaith. ter'?'yd y cyfarfod trwy weddi gan Mr. 0? '.en. A CYFARFOD Y NOS. sy?hwyd yn Ngbapel y T&berEac!. c d" ly??jydeiaeth Mr. Andreas Roberts. Ar 01 I'?a"u y don Hcnryd," aed trwy y gwasan- aeth ???''euo! gan Mr. R. Williams, Bron- eirja n' ianygrisiau. Wedi cael gair byr gan y?); ??a. cyawyncdd y cyfarfod i ofal Mr. ^van S' a c^anw"d y tonaacaclyc?l :—Saxony, ?C?'j ?h. Dychweliad, Salm-don, Gweddi lith r Llanddewi, Artro, Griddfaniad, Tref- d eyrr- rinkfort, yr Anthem, "Y Dwfn deVf. ??o?. yr Aatbem. "Y Dwfn Vn Istawrwydd," a'r Cvfanwaith "Festgesang." Ya ?. ?? y cyf?rfod. cafwyd gair gan y Parch. £ >. Tj0STI'NS. M A., Betbesda, a Mr. Cadwaladr J^0FA erts> Bodlondeb, Tanygrisiau. Hefyd ar ?goh ??s. odlondeb, Tnygrisia. Hefyd ar ymri ? Hywydd. p?siwyd pleidlais o gyd-  a Mr. Robert Jones, Caedu, yn ei 13r e e; ac ar gynygiad Mr. R. Williams, ?ror?'-?"' Taaygrisiau, pasiwyd pleidlais o 8? vdyJ?seimlad a'r Parch. T. J. Wheldon, B A.. Ban °r' Xn ei waeledd. Cefnogodd v Parch, t>. Ho'?kinS. M,A. Ar gynygiad y Parch. D. Ho? ?' a chefnogiad Mr. G. G. Davies, ?biw' ? cael ei ategu gan y Parch. John 0We ??'' pasiwyd penderfyniad cryf yn Pfot ° y° srbyn gwaith C!wb y Bel Droed rotest io erbyn gwaith Clwb y Bel Droed Vr al yn cyflogi Clwb neillduol i ddyfod y'Qa' chwareu prydnawn Llun y Pasg, athrwy hy,f3 gwaradwydd ar y Cyfarfodydd ^reapfAua gynbelir yn rhai o'r addoldai y ?rnfoSo hwnw, a denu y rbai ieuangc yno i'w gweled. Gan fod y Cyfarfod Pregethu yn hen sefydliad yn yr ardal ar Wyl y Pase, gofidient yn fawr fod y cyfeillion hyn wedi mentro gwneyd yr hyn a wnaethant, Hysbysodd Mr. OWen nad oedd y sail leiaf dros ddweyd y byddai i'r Seindorf gymeryd rhan gyda'r gwaith, a thrwy byny cododd y Band eu hun- ain yn fawr yn ngholwg pobl oreu yr ardal. Pasiwvd y penderfyniad yn gyftredinol trwy godiad Haw. Ar ol canu, terfynwyd y cyfarfod trwy weddi gan Mr. Wm Evans, Newborough Street. Y REHEARSAL YN BETIIESDA. 1  -? I- Ar 01 yr oedteuon nwyroi yn y gwanano! Eglwysi, casglwyd ynghyd i Gapel Bethesda, i ganu amryw o'r tonau, &c., o dan arweiniad Mr. David Evans. Cyfeiliwyd yn ystod y cyfarfod gan Mr. M. E. Phillips (piano), a Mr. J. Hugh Evans, Bethesda (organ). Ar ol i Mr. Hoskins offrymu gweddi, aed yn mlaen i ganu y tonau canl ynol Cofio I r lesu, Griddfaniad, Trefdeyrn, Dychweliad, Corinth, Rhyl, Gobaith, Salm-don. yr Anthem, Y Dwfn Ddistawrwydd," a'r Cy fan waith Fest- gesang." Cafwyd canu rhagorol iawn, yn tra rhagori ar ganu y Gymanfa. Er rhoddi ychydig seibiant i'r cantorion, cafwyd gair gan Mr. 0, Jones, Dolawel, yr hwn ddywedodd fod rhywbeth neillduol i'w glywed yn y canu y noson hono-yr cedd yn ganu gafaelgar dros ben. Gwnaeth yntau anogaeth daer ar i'r cantorion gydio ynddi o ddiirif gyda Chaniad- aeth y Cyssegr. Gofidiai yn fawr nad oedd rhaglen y Gymanfa nesaf wedi ei thynu allan a'i hargraphu, fel ag i'r Eglwysi ddechreu ar y gwaith yn ddiyrndroi yn yr un ysbryd ag oeddyn't pan yn canu y noson hono, ac nid gadsel y gwaith hyd o fewn rhyw ychydig o fisoedd i ddiwedd y flwyddyn, Ar ddymuniad Mr. Hoskins, ail-ganwyd un o'r .tonau y plant, sef Cofio' r I Iesu. Terfynwyd y cyfarfod trwy weddi gan Mr. Jones, o Goleg y Bala. I-
j vv VVVWVVWWVVWWVVV WW V…
vv VVVWVVWWVVWWVVV WW V V Rheolwyr yr YsgoS Ga?e?a.cSdc?. I Cyfarfu y Rheolwyr canlynol prydnawn ddydd lau,—Mri, J. Lloyd Jones, J. Rhydwen Parry, R. Walker Davies, B.A., W. P. Evans, Miss Brymer, Morgan E. Phillips, B.SC., John Owen, M.A., a'r Cierc. Ar gynygiad y Parch. J. Rhydwen Parry a chefnogiad Mr. W, P. Evans, etholwyd y Parch. John Owen, M A., yn Gadeirydd am y flwyddyn. Cymeradwywyd i giel. gwneyd y ffordd at yr Ysgol i fyny gyda cherrig oddiwrth Chwarel Cefn Bychan, y rhai a gostient f 15 15s Oc. Pasiwyd, i ddodi tar ar y Tennis Court, y draul i beidio myned dros £ Z, Cyfarwyddwyd y Clerc i ohebu sg ysgrifen- ydd y Sir yn nglyn a'r £ 28 grants i P.T's. Adroddai y Pwyllgor Arianol fod J710 8s 6c yn yr Ariandy, ac wedi ta!u cyflogau a gofyn- ion eraill byddai gweddill o f 155 3s Ie, yr hyn, trwy y swm oedd wedi dod i law, a wnelai weddill yn ffafr y Raeolwyr £ 625 3s Ie. Pasiwyd i ddodi y Pierce's Grant roddwyd i Alfred Williams, yn yr Ariandy ac i'w talu allan fel bo'r galw am dnnynt, ond rhaid cael penderfyniad y Rheolwyr cyn eu codi. Diolchwyd yn gynes i Mii, Griffith Roberts, D. White Phillips, a Mri. Gait & Co., am eu rhoddion o. lyfrau i'r Llyfrgeli. Dewiswyd Miss M. C. Jones a Mr. Morgan E. Phillips yn aclodau cyd-weithiol. Pasiwyd i'r holl Fwrdd fod yn Bwyllgor Arianol a Mri. J. LJ. Jones, J. Owen, J. Hughes, Andreas Roberts, William Owen, a Miss Jones fod yn Bwyllgor Ymweliadol. k n