Y Rhedegydd

Budd-Gymdeithas Adeiladu Sir Feirionydd. Cynbaliwyd cvfarfod blynyddol y Gymdeith- as uchod nos lau yn y Greffyn Temperance Hotel, Mr J. Joseph Jones, cadeirydd y cyfar- wyddwyr yn y gadair. Daeth nifer dda yn nghyd, a chafwyd cyfarfod calonogol. Darllenodd Mr Richard Jones, yr ysgrifenydd y fantslen, ac adroddiad y cyfarwyddwyr yn cynwys adroddiad Mr Thomas Charles yr Archwiliwr. Yr cadd 50 o gyfranddalwyr yn perthyn i'r Gymdeithas a'u hawliau ynddi yn 2,026p. 7s. 6c.; ac yr oedd 4,619p. 9s. 6c. yn ddyledus oddiwrth 69 o fenthycwyr. Gwnaed elw o 229p. 16s. 9c. yn ystod y flwyddyn, yr hyn oedd yn gyfartal i 5p, 10s. y cant ar gyfalaf y gymdeithas, a chynygid talu pum' punt y cant o log. Yr oedd Mri David Lewis a Morris W. Jones, Glasdo House, Bethania, yn myned allan o swydd. Eglurodd yr ysgrifenydd fod mwy o elw wedi ei wneyd, er y dirwasgiad oedd yn yr ardal, o 72p. n&'r flwyddyn ddi- weddaf, a 27p. na'r flwyddyn cynt; ac yr oedd 515p. 3s. 5c. at y drysorfawrth gefn.—Ar gyn- yg!ad y Cadeirydd, a chefnogiad Mr Thomas Jones, Trefriw, pasiwyd yr adroddiad a'r fan- tolen, a bod Hog o 5p. y cant yn cael ei dalu. i Ail ddewisiwyd y Swyddogion a'r ddau gyfarwyddwr oeddynt yn myned allan o swydd. Hefyd dewisiwyd Mr Evan E. Griffith, o'r newydd fel cyfarwyddwr er mwyn cael aelod o ardal Tanygrisiau, Anerchwyd y cyfarfod gan Mr. John Roberts, Fccheswen, yr hwn a sylwodd y dylai pob cyfranddaliwr wneyd ei ran yn bersonol mewn galw sylw at y Gymdeitbas a dadleu drcsti. Cynygiai ddiolch i'r cyfar- wyddwyr am eu gofal mawr am fuddianau y Gymdeithas—Mr. R. O. Jones, Cyfreithiwr, a gyfeiriodd at ragoroldeb y Gymdeithas, and yr cedd yn un gafodd lawer iawn o gam yn y gorphenol; ac os daUodd ei thir ya nghanol yr ystormydd mawrion hyny, y mae yn sicr o ddal ei thir yn awr wedi i'r stormydd dawelu, -Mr, R. O. Davies, Cyfreithiwr, a sylwodd fod 52 miliwn o bunau mewn cymdeithasau o'r fath yn y deyrnas hon, ac yr oedd bron yn anhygoel mewn nad oedd ond rhyw haner cant o gyfrandalwyr yn y Gymdeithas hon, yn ceiil- duol pan ystyrid nodweddion yr ardal. Dangoswyd gofal neillduol gan y cyfarwydd- wyr, y Cadeirydd, a'r Ysgrifenydd. Nid oedd Ilogau y Bank and dwy a haner y cant, tra yr oedd y Gymdeithas hon yn rhoddi pump y cant. Gellid rhoddi ymddiriedaeth lawn ynddi, a synai na fuasai mwy o weithwyr yn rhoddi eu harian i mewn yma. Dangoswyd pob cynildeb gan y swyddogion, gan na dder- byniai y chwech cyfarwyddwr ddim and £6 17s Oc am eu ilafur yn ystod y flwyddyn. Yr oedd ganddo ef feddwl uchel o'r Ysgrifenydd a'i ddull medrus o wneyd ei waitb.-Mr. Thomas Jones a ddywedodd fod y Gymdeithas hon yr oreu o'r fath oedd yn Nghymru, ac nid oedd yr un tebyg iddi yn gallu troi swm bob blwyddyn i'r Drysorfa wrth gefn, ac ar yr un pryd yn talu pum' punt y cant o log. Cefnog- ai y cynygiad o ddiolch i'r cyfarwyddwyr a phasiwyd, hyny.-Ar gynygiad Mr. David Lewis, pasiwyd pleidlais o ddiolch i'r Ysgrif- enydd. Llawenydd mawr i'r ardal yw deall am gyflwr iach a chadarn y Gymdeithas hon sydd bellach yn hen sefydliad yn ein plith.

l PENMACHftO GALWAD.-Mae'n sicr y bydd yn dda gan luaws cyfeillion Mr John Owen Jones (Hyf- reitbon), glywed ei fod wedi cael galwad un- frydol o eglwysi Graig a Dylife, Llanbrynmair, Sir Drefaldwyn. Bydd Mr Jones yn darfod ei gwrs Colegawl yn y Bala ddiwedd y tymor, a dechreua ar ei waith newydd tua mis Hydref nesaf. Mae y rhai hyn yn eglwysi pwysig yn y C. M., a gwyr o fri wedi bod yn eu bugeilio yn y gorphenol. Bu Mr Watkins, Bryn Crug, un o bregethwyr mwyaf poblogaidd Sir Dref- aldwyn, a Mr D. P. Jones, Rhyd-ddu, yno am dymor maith. Mae pawb sydd yn adnabod Mr Jones yn teimlo yn berffaith dawel y gwna olynydd teilwng o'r gwyr clodwiw ucbod. Llongyfarchwn eia cyfaill ieuanc yn galonog ar ei alwad.

LLYSFAEM. ER COF.-Dydd Llun-y 22ain o Fawrth ymgynullodd tyrfa luosog i dalu y gymwynas olaf i'r foneddiges garedig Mrs. Eleanor Hughes, priod Mr. Samuel Hughes, Mount Pleasant. Yr oedd arwyddion galar i'w weled yn amlwg yn y pentref y dydd hwn, am fod un o ragorolion y ddaear wedi diangc adref. Daeth ei gyrfa ddaearol i ben ar y 18fed a bydd colled mawr ar yr aelwyd, fel priod a mam ddarbodus a gofalus, a bwlch yn Eglwys Mynydd Seion o'i cholli. Dygodd fawr sel ar bob amser; pethau yr Arglwydd oedd ei phethau, a mawr yclyw ei gwobr heddyw. Bu ei brwdfrydedd crefyddol yn gynorthwy i lawer egwan dori drwodd ac ymofyn lie yn Seion. Coded yr Arglwydd lawer o rai cyffelyb iddi mewn sel a brwdfrydedd. Yr cedd Mrs. Hugbes yn enedigol o Penmachno ond wedi ymsefydlu yn Llysfaen er's llawer o flynyddoedd, brawd iddi ydyw Mr. Richard Jones, Salem House, Blaenau Ffestiniog, Mae cydymdeimlad mawr a'r teulu oil yn eu galar. Bydded nawdd y Nef dros6i phriod a'r plant, ydyw dymuniad,—CYFAILL. VNAAAAAAAAAA^AAAA/VVVVVNAAAAA/

Genedigaethau. LLOYD.—Mawrth 21st, priod Mr. R. T. Lloyd, 45, Ea. Mansions, Stoke Newing- ton, Llundain (gynt o 21, Glanrhiw, Rhiw- brytdir), ar fab. HUGHES.—Mawrth 23, priod Mr. E. R. Hughes, Prince Shop, Tremadoc, ar ferch (cyntafansdig). WILLIAMS.—Mawrth 26. pried Mr. Wm. Williams, Maen Street, ar fab, WILLIAMS. -Ilawrtla 28, priod Mr. Evan Williams (Glya Myfyr), 27, Lord St., ar fab.

I BLAENAU FFESTINIOG. I Y DIFFYG TREULIAD.—Mynwch gael Potel ar unwaith o DR. WOOD'S REMEDY at y Diffyg Trentiad. Nid oes dim gwell i'w gael at yr afiechyd hwn. I'w gael gan Hugh Jones, Medical Hall, Blaenau Pfestiniog. 4 FFAITH.-Nid oes unrhyw Optician yn y Deyrnas yn meddu ar Dystysgritau I uwch ar ol pasio Arholladau mewn Profi y Golwg, &c., na Mr. Hugh Jones, Med- ical Hall, Blaenau Festiniog. Os ydych am CNWD DA o'ch Gardd' rhoddwch HAD DA ynddi. Y mae gan W* H. PARRY, Chemist, High Street, Stoc newydd o HADAU GERDDI. Hefyd Had Gwair, Clovers, Llwynhidl, Swedes, Mangolds, &c., ar gyfer Amaethwyr. Ymofyner am Samples a Prisiau. f SALE.—Deallwch nad oes ball ar ganmol y nwyddau werthir yn rbad yr wythnos hon yn New London House. Y mae galw mawr am y nwyddau yn y ffenestr swllt a'r ffenestr haner coron. Nag oedir myned i bwrcasu cyn i'r Sale fyned drosodd. a AM PROVISIONS GOREU —Gwerthir Smoked Bacon wedi ei slishio am 10c y pwys, a Plain Bacon goreu am 8c; neu wrth gvmeryd darn am saith geiniog y pwys. Hefyd gwerthir Hams, Caws, Lard, a Menyn goreu sydd bosibl gan Parry, Shop Newydd, High Street. Mae digonedd o GIGOEDD rhad i'w gael yn Siop J. T. Owen. Deuwch a gwelwch dros eich hun. Cofiwch hefyd fod 8 bwys o'r I blawd goreu i'w gael am SWLLT. PLANT BETHANIA.-Nid oes yr un ardal ond odid all ymffrostio yn ei pblant yn fwy na Bethania fel cantorion, &c. Ya Nghyfarfod Llenyddol Hyfrydfa gynbaliwyd ncs Wener a nos Sadwrn diweddaf, profwyd hyny tu hwnt i bob amheuaeth. Yr oedd chwech o'r genethod yn gwneyd i fyny Gor Plant o ddeuddeg Cae- gwyn, y Cor enillodd y gamp, i'r rhai y rhodd- odd Mr. Tudor Owen, A R C.M., feirniadaeth eithriadol. Dywedodd na chafodd nifer can lleied o blant yn gallu cynyrchu cymaint llais mor naturiol a rhai hyn. Hefyd ar y Ddeuawd i blant enillodd Lizzie Jones, Bronycludwr, a Maggie Jones, Cadvan, ac maent hwythau bron yn ddiguro. Ar yr Unawd i rai heb enill 7/6, eniliodd Kate Ann Jones, Cefnbrith, yr hon ganodd Angels ever bright and fair," nes gwefreiddio v cynuIliad enfawr. Yr oedd ar ben ei hun fel y dywedodd y Beirniad, a'i bod yn treat o'r mwyaf gwrando ami. Yr oedd yn Artistic ebai. Yr oedd pawb fel ps yn dal eu gwynt tra caûai, ac y mae hyny yn syniad bychan mor effeithiol ydoedd. Am, ddarlun o Gapel Hyfrydfa hefyd enillodd Robert Jones, Cadvan. Gwelsom y Mti. Griffith Ellis a Owen Roberts ar y llwyfan gyda'r ddeuawd Sibrwd yr Awel." Drwg genym am yr an- ffawd ddaeth i Mr. John Henry Jones ar y Prif-adroddiad Y Berth ynLlosgi." Da iawn genym gael llongyfarch plant Bethania gyda'u hymroddiadau teilwng i ddringo ysgol llwydd- iant.—GWYLIWR. CYNGERDD ELUSENOL.—Nos lau, yn y Neuadd Gynull, cynhaliwyd cvngherdd elus- enol y diweddar John Griffith Jones, Park Square. Llywyddwyd ac arweiniwyd gan Bryfdir, yr hwn a wnaeth ei ran yn hynod gymeradwy. Agorwyd yn gimpus gan Sein- dorf Frenhinol Oakeley. Y datgaowyr oedd- ynt Miss Enith Davies, Wrexham; Llinos Dwyryd, Eos Brychan, a Mr Vaughan Davies, Caernarfon a'r adroddwyr oeddynt Mri Tom Jenkins, Wynn Road, a Vaughan Davies. A ganlyn oedd y rhaglen r" Gwraig y Morwr," Mr Vaughan Davies. Dreams of Home," Miss Davies, ac mewn atebiad i encore canodd You'd better ask me." Gogerddan (trefn- iant newydd), Ens Brychan. "Nanty Myn- ydd," Llinos Dwyryd. Oeuawd Tell me gentle stranger," gan Miss Davies a Mr Vayghan Davies, a chawsant encore gwresog. Adrodd John Jones a'r Clock gan Mr Tom Jenkins. ac ar ei ail-alw, adroddodd Y nos." Unawd, Corn y Glyn Miss Davies, ac encoriwyd hi. "Adgofion Morwr," Eos Brychan. Unawd gan Mr Vaughan Davies, ac encoriwyd, a chanodd "New Year's Eve." May Morning gan Miss Davies. Admiral Brooks gan Eos Brychan yn nodedig o swynoi, a chafodd encore wresog. Diweddwyd trwv i Mr V. Davies adrodd Charge of the Light Brigade." Cyfeiliwyd yn feistrolgar gan Mr Dodd. FESTRI.—Cynhaliwyd y Festri flynyddol i ddewis Goruchwylwyr v Tlodion (Overseers) prydnawn Sadwrn yn y NecadJ, a daeth nifer dda yn nghyd.-Etbolwvd Mr. J Lloyd Jonop, U.H yn Gadeirydd, yr hwn yn ol ei. arfer a gyflawnodd ei waith yn hynod o ddeheuig.— Darllenwyd y rhybudd yn galw y cyfarfod, yn nghyda chofnodion y cyfarfod diweddaf.— Cyflwynwyd y rhestr o'r rhai yr ceddid yn argymell maddeu eu tretbi, a deuai y cyfa.n- swm i £121.-Y Cadeirydd a sylwodd fod dwy neu dair punt mwy wedi eu mhaddeu eleni na'r llynedd, ac yr oedd hyny yn4oddhaLol iawn ag ystyried amgylchiadau gwasgedig yr ardal. Bu achosion o flaen yr Ynadon gan mai hwynthwy yw'r awdurdod i allu maddeu.' Maddeuwyd yr haner i rai, a'r oil i'r lleill.— Mr. J. R. Davies, Bowydd Road, a ofynodd a'i yr un rhai oedd yn cael maddeu eu trethi bob blwyddyn; ac atebodd v Cadeirydd, yn rachaol.—Ar gynygiad Mr-, R, J. Williams, a chefnogiad Mr. R. R. Williams, Bronymanod, ail ddewisiwyd y pedwar Gorucbwyliwr, sef, Mri. J. Lloyd Jones, John Parry Jones, John Joseph Jones, a William Parry Evans.—Y Cadeirydd a ddywedodd fod eisiau y flwyddyn hon J14,420. Yr oedd Ilawer iawn o dai gweigion yn yr ardal, fel na cheid treth oddi- wrthynt. Yr oeddynt, yn dysgwyl rhwng pobpeth y byddai deuddeg mil wedi eu casglu at ddydd Mercher.-Mr. Edward J. Owen a ofynodd beth ddeuai o'r ddwy fit araIl oedd eu hangen i wneyd y £ 14,420, a dywededd y Cadeirydd y byddai y swm hwn ganddynt wrth geln- i aros gwneyd y dreth newyetd.—Ar gynygiad Mr. D. W. Williams, Bowydd Roddl. a chefnogiad Mr. Hugh Jones. Lord Street, pasiwyd pteidlais o ddiolch i'r Goruchwylwyr am eu Ilafur a'u gofal yn ystod y flwyddyn.— Pasiwyd i amser y Festri fod o hyn allan am chwarter wedi pump er mwyn i gyfeillion y Lian allu cyraedd iddi gyda'r tren bump. CYFARFOD LLENYDDOL HYFRYDFA (A.)— Cafwyd Cyfarfod Llenyddol nodedig o lewyrchus yn Hyfrydfa nos Wener a nos Sad- wrn. Llywydd y pwyllgor ydoedd y Parch. D. Davies. Preswylfa. Trysorydd, Mr. E. Edwards, Tyddyngwyn Terrace, a Mr. J. W. Thomas, Tanybwlch, Manod Road, yn Ysgrif- enydd, gwnaeth ei waith yn ddiguro, a llawen- ydd iddo oeddweJed y lath Jwydd ar ei ym- drechion. Y Beirniad Cerddorol ydoedd Mr. J. Tudor Owen, A.R.C.M., a gwnaeth ei waith i foddlcnrwydd pawb, a hyny mewn modd eglur a digwmpas. Cyfeiliwyd yn fedrus iawn gan Miss A. E. Owen-Davies, A.R.C.M. Y Llywydd nos Wener oedd y Parch. J. Will- iams-Davies, a Mr. Robert Griffith, Tegfan yn' arwain. Nos Sadwrn gofalai Mr. Griffith am lywyddu ac arwain a gwnaeth hyny yn hapus nodedig. Enillwyr y gwobrwyon oeddynt:— Adrodd (dan 8 oed). 1, Blodwen Roberts; 2. Kate Owen; 3, Nellie Owen. Canu (dsn 8 oed). 1, Nell Jones 2, Kate Owen 3, Blod- wen Roberts. Gweu Hosanau i^blentyn, Mri. Williams, Rhydsarn. Englyn, "Y Llygad," "Canwyll," yr hwn ni ddaeth yn mlaen. Crys. Mrs Roberts, 4, Brondwyryd. Unawd (rharheb' enill 7/6 o'r blaen). Kate Ann Jones, Cefn- brith, Bethania. Traethawd i Ferched, Mrs. Jane Roberts, Manod Road. Prif Unawd, Richard Lloyd Vaughan, Glandwr Terrace, a W.O.Jones, Ffestiniog. Cywydd, "Diwyd- rwydd," Oddifewn i'r ddau Fanod," yr hwn ni ddaeth yn mlaen. Prif Draethawd, Rhys Rhys, Scranton, Pensylvania. Unawd i rai o 8 i 12 oed, 1, Nell Pritchard cydradd 2,. Kate Winnie Ellis ac Alice Ann Roberts. Adrodd (rai dan 13 oed). 1, Willie Owen 2,. Alice Ann Roberts 3, Bessie Humphreys. Crotchet Tie, Elizabeth Rowlands, Hendre- ddu. Unawd (dan 16 oed), 1, Nell Pritchard; 2, Alice Annie Roberts 3, Cassie Williams. Cofnodi Pregethau, 1, Willie John Ellis; 2, Cassie Williams cydradd 3, Caradog Will- iams a Annie Humphreys. Darllen (dan 13), 1, Kate G. Roberts 2. Kate Ellen Eilis. Eto- r (dros 13), Cassie Williams; 2, Mary Humphreys. Deuawd, Y Lili." 1, Lizzie a Maggie Jones 2, Cassie Williams a'i chwaer. Pillow Slips, Mrs. Rowlands, Hendreddu. Pencil Sketch, Robert Jones, Cadvan House. Ebysgrifiaeth, 1, Maggie Williams 2, Marv Humphreys 2, Nell Pritchard. Pedwarawd. Bwthyn ar y Bryn," William Jones, Manod House a'i gyfeillion. Llythyr, 1, Willie John Ellis; 2, Cassie Williams, Starchio, 1, Kate Ellis, Llwyn Egryn; 2, Jane Williams, Manod Road. Unawd o waith R. S. Hughes, Jennie Williams, Conglywal. Traethawd (rhai dan 25), Robert Jones, Manod Rd. Chwareu y Berdoneg, Ellin Ann Evans, Llan. Adrodd, Sul y Blodau," Gwladys May Jones, Cwmbowydd Road. Wythawd a Pedwarawd. Cwmniau Robert Jones, Manod House. Frif" adroddiad, 1, Mary Trywana Jones, Tanrallt Terrace; 2, John H. Jones. Glanygors. Ateb Gwestiwnau, D. R.. Jones, Bodafon. Cor plant, Cor John Hughes, Caegwyn. Datganu (rhai dros 50), William Thomas, Caegwvn. Hosanau i ddynion, Mrs. Williams, Blaenrhiw, Rhydysarn. Penillion, Edward Rowlands, Hsndreddu. Emyn, John Pughe, Llanuwch- lyn. Deuawd, Ted Jones, Oxford Street, a Hugh J. HngheslJ Llan. Prif gystadleuieth Gerddorol, Deuwch canwn i'r Arglwydd." Daeth corau Hyfrydfa, Brynbowydd, St. Martha, Gwylfa, a Pantllwyd yn mlaen, a'r olaf a orfu. CYFARFOD Y CLWB RHYDDFRYDOL —Nos Wener, yn Ystafelloedd y Clwb, Church Street cynhaliwyd y Cyfarfod Pentymor oedd yn dirwyn i fyny gyfres o gyfarfodydd campus- gafwyd yn ystod y gauaf. Trwy garedigrwydd Mri John Cadwaladr, D. White Phillips, a W. Owen, arlwywyd gwledd o Svper i'r holl ael- odau, ac ar ol i bawb gyfranogi ohono, cafwyd cyfarfod smrywiaethol hwyliog ac adeiladol dros ben o dan '.ywyddiseth Mr. Morgan E. Phillips, B Sc., Ysgol Uwchraddol. Rhodd- odd Mr. John Richsrd Jones, Plasweunydd, ddetholiad campus ar y Gramophone. Yr oedd Mr J. P. Roberts, Gorsaf-feistr y Diphwys yn tynu y ty i lawr gyda'i adroddiadau, a rhaid fu iddo ail adrodd bob tro. Y mae ef yn feistr ar y gorchwyl. a gwna bobpeth mor naturiol ag anadlu yr cedd ei Chwerthin a "Bethma" yn eithriadol o dda-YParch John Owen, M.A, Bowydd, a draddododd anerchiad grymus yn yr hwn v sylwodd mai anffawd fyddai tynu y Faner Ryddfrydig i lawr yp y Sir. Cynt yr oedd dwy Blaid yn gofyn am eu cefnogaeth, a go chwyl hawdd oedd dewis rhyngddynt; ond yr oedd trwydded Blaid yn awr ar y maes yn eu mysg. Yr oedd rhai pobl yn byw ar feirn- iadu: gwneyd beirniadu yn alwedigaeth. Pwysig iawn ydoedd i gorph Rhyddfrydol y Sir ddeffro. Yr oedd y Clwb yn lie iddynt ddysgu eu gilydd, a dyna oedd ei hamcan. Gofidiai weled cymaict o fri yn ei roddi ar bethau salw yn yr ardal. Ni ddylai y bwrdd peli fod y prif at-dyniad i'r Clwb, and rhyw- beth uwch a mwy sylweddol. Detholiad ar y Gramophone. Can bwrpasol i'r aohlysur gau Mr W. J. Williams, New Square, yn rhagorol. Y Parch. George Davies, B.A., Brynbowydd a gyfeiriodd at yr argyfwng presenol mawn gwleidyddiaeth, ac y dylent oil fel Rhyddfryd- wyr fod yn effto i'w gwaith er mwyn gallu sicrhau mesurau Diwygiadol grymus, megis Dadgysylltiad, Mesur tirol, a pbethau llosg^wl o'r fath.—Wedi i Mr. 1. P. Roberts ad odd, diweddwyd y cyfarfod^rwy basio plei ilais o ddiolch i roddwyr y wledd, ac i bawb a gymer- asict ran. v Mae un dos oEASINEyn fwy effeithiol na dim arall at Gur yn y Pen, Niwralgia, a'r Ddanodd. I'w gael gan Hugh Jones,, Medical Hftll, piacnau Ffestiniog.

eyNOHOR EINESIG FFESTINIOCI. I ?"?wydcyfarfod rheolaidd y Cynghor nos pryd yr oedd yn bresenol Mr John Cad ?'' (cadelrydd). Evan Jones (is-gadeir- David Williams, Ben T. Jones, Hugh ? T,?'Hugh Jones (Han). T. J. Robots. E. 1-10yd Powell W. J. Row!ands. E. T. Pdtch- 4rd, T R- Davies, R. C. Jones, J. Lloyd lot es, J. Lloyd Jones (ieu.). Cadwaladr Ro- berhf' William Edwards, R. 0. Davies (clerc), DDr?? 'c?d Jones (Swyddog Meddygo?). George Da v- .^ro^ypydd a Pheirianydd Iecbvdol), W w (J,°nes (Cyfrifydd), ac E. Lewis Evans eolwr Gwaith). Cadarnhau Cofnodion. w asiwYd cofnodion y Cyngor rheolaidd di- *eddf a chofnodion Cyngor Arbenig gynhal- lwyd i? yried y cyflenwad dwfr. Yn y Cyngor oiaf J?asiwyd i'r Rbeolwr Gwaith adrodd yn a*be eto ? y cyflenwad, a bod y rhybudd- joll D I n a gwastraffu y dwfr yn cael eu ev ap, i n Gymraeg. Dangosai adroddiad r J. Pritchard iddo wneyd archwiliad yn yn ar ? offerynau dwfr perthynol i dai yr ar<3al er cael allan pwy oedd yn gwastraffu y ?fr ? c^afodd 5 tap yn agored, 4 vn colli d'Alfr ?P??yg'oL 12 I!ed ddiffygiol, 10 pibell "eli't ?'' a 3 ce!wrn diffygiol, cyfanrif o 41 o  diffygiol. Yr oedd enwau pawb gan- ?o. cs byddis yn gofyn am danynt. wyllgor y Nwy, y Dwfr, a'r Goleuni. 4rgyrrelli y Pwyllgor y pethau can!ynol:— od ???YB'on -m gyflenwi y Cyngor a Glo yn C,  gwahodd fel arferol. Yr oedd cwyn i o«' dod ynghylch y cyflenwad diffygiol o nwy I R"POI y Rhiw, a chyfarwyddwyd Mr Pritch- ;krd 1 ???sied a'r Ile yn y nos gyda'r swyddog- '0?1 j ?e! sHaa yr acbcs o'r diSyg. DangosM aj? er 3e* R"an yr ac^os o'r diffyg. Dangosai a<3rnXr P'itchard gyfrif manwl o'r hyn b erbyn i'r gwaith nwy yn ystod y mis, a'r ?hr y- ? ?? aH an. Gan fod cymaint o wastraFu P?siwyd fod y cyfrifoldeb o weled ?ad ?? hyny yn cymeryd He yn cael ei osod ar bob ? 0 weithwyr y Cyngor yn ei ddosbarth e| jj ?' a bod Mr Evans yn pwyso ar i hyny Rael ei gario allan, Awgrymai y Pwyllgor i lIe6nlon i .y Cyngor beidio cyflenwi washers i Ceb nac i ymyraeth mewn un modd a'a pibelli ?-M'' '?'? Williams a gynygiodd welliant ar yr a??beniad, a bod washers yn cael eu rboddl- Os yw y tap yn ddiffygiol, dylid gor- fodi Cae' un newydd ond pan na bydd dim onj Washer, gellid ei dodi mewn Hal o amser ? fiyd,a. gymerai i anfon at y Clerc ar y mater. .c'h(w?1 ^ynion y Cyngor yno eisoes, sc m stia or ne'saf peth i ddim.-Mr E. Lloyd 8ell  efnogodd.-Mr C. Roberts, Y mae ??yS '?og'on y cyngor yn myned o gwmpa.s gy ?soyg, a byddai yn Hawer gwell rboddi  ?" id^ynt pan ar y Ile.-Mr Hugh Ion L?n, a ddaliai na ddylai dynicn y Cyng- or liey dim ond gwaith y Cyngor, a Mr Ben hJOes a sylwodd nad oedd gan y dynion hav! ? fvne ar le anghyhoedd i ymyraeth.— Cier ? hyny a olygir, ond trwsio pan na ?dfty??- a ddim ond washer.-Mr Hugh Jones, Yr 6 barn ?? o'r P?y?S°'' yr un fath.-Mr "dvaladr Roberts, Yr oeddym yn talu ?35 il r cri, w yma ?y?? yn myned 0 g-mpas i edrych y tan* a ?yient wneyd rhywbeth.-Cododd wvtllell Haw dros y gweUiantacwythdros {ajj y^adu argymelliad y pwyllgor.-Cadeir- yad Nr Ivf yn p!eidleisio dros y gwelliart,- ?r H? wyf yn p!eid!eis!0 dros y gweHiant.— u§h Jones, Llan, a ofynodd a oedd gan y eiry haw I i bleidleisio ddwywaith ?—Is- G? ????' Y mae pawb yn gwybod fod, ac y ae bhynv i lawr yn Rheolau Sefydlog y Cyng- Or i K °»»b ei weled. „ Plan.  68 dau Is-bwyllgor wedi eu cynal i ed- rVch P,an a dynwyd allan gan Mr W. E. ?j], 'll Williams, o holl ffosydd a phibelli y Alu, en Williams, o boll ffosydd a phibeUi y i ?' a cbydsyniodd ef a chais y Pwyllgor ? ?cegu dangos y ffosvdd dwfr wyneb at y d eraill er mwyn cael yr 011 ar y plan. ro lechydol a'r Ffyrdd. ???ynwyd adroddiad y Pwyllgor yn cyn- G:Ilddo yr Arolygydd Iechydol, y Rheolwr S??'? ?'r Swyddog MeddygoL—Yr oedd dau 'vydd9 cyntaf yn ogystal a Mr Pritchard yn ,ddwf ??' lawer o wastraffu gwifoddoI aT ??frt ?wy yr ardal, a phasiwyd i g'ymeryd ca? '?Peodant lie y cafwyd troseddau amlwg r f,I ysbysodd yr Arolygydd i 64 o ach ?? o glefydon gae! eu Nhodi yn ystod y ?is IOn 0 glefydon gael eu Nhodi yn ystod y ]lyt)'e ?er55ym!scynt, a 7 yr un mis y ]IV nedd '-46 ach,?s o Dwymyn Cach 12 WG^djf ^yf a 6 Taniddwf. Yr oedd 41 o'r I TW Vttl y T, ?°? yn Rhanbartbau Rhiw a Than- Vg!u "Adroddodd Dr Jonse yn fanwl ar taCey Twymyn Coch yn yr ardal. Bu 175 o ??o ? bu farw 6, Gorfuwyd ean Hawer ar yr ?sgQ;.??' ? gwaed pobpeth allesid i atal ei led- ?'ad ?\ Ganwyd 23 yn V dosbarth yn ystod y ?is 4 cu farw 15. t, Ffordd Brynffynon. !)e uch^f3^11 o g?el tir at ledu y ffordd yn y 1\'r "bad, pris Mr. Lewis Thomas y perchencg,I ?'r a??°Syfrif o'r hoB gost o dan ysryriaeth ??ry liVčln'W ??" y pwyllgor, a phasiwyd i Mr. ? ?'?n' Sydmaru y pris ofynid am y tir a'r hyn d<Sm dir yn Cwmbowydd.-Pasiwyd fod ?n r){" ? dir yn Cwmbowydd.—Pasiwyd fed GIV!lI.Jr] rhoddi i fyny cadw moch yq Dghefn ?n& P Street; ac i gymeryd plan Mr. ^•v4n T? 0 Caersalem House, o'r cyfnewid- '?u < '?'?dawneydar ei le.-Yr oedd Mrs'. J. jj T°aes' Blaenddol, yn foddlawn i'r brif ?attb?? ????' ? ei hestyn trwy gefn TabernacI Terrace at Fucheswen ar yr amod fod Gwy- RelJi y pU eswen yn cae! ei chysylltu a hi yn ???rat? Amcan-gyfrifai Mr. Evans y gost ? ?6f 1 ? Oc. Pasiwyd i wasanaethu rby- ar m rs' Jones i ddod i drafod y mater.- yr 0?. iw ?r "edd Mr. ?' Vaughan Williams yn barod i ?atu ban ? y gost 0 wneyd yr hyn oedd eisiau ? Pen ??°?' Bethania; a chydsyniai y Cyngcr j  roddl ymgymeriad i symud y pibelli riso W n ca'e chwareuon unrhyw amser y '?dafpj ? yny ganddo ef neu ei olynwyr.- ^ytrier»H, 'ytnera??yd cynygion Henry Hamer '0 ?y??°Dosbarth 1 a 3 am £ 125, a'r ^rnao ??s) am ?80; Dosbar* 2. Heary Williams am £ 20; a Dosbarth 4, Richard Jones, am /3I.'—Gwadai Cwmni y Reilffordd Gul eu cyfrifoldeb i adgyweirio llwybr Fron- hiul, Tanygrisiau, a gadawyd y mater i r Pwyllgor edrych i mewn iddo.—Hysbysodd Mr. Evans mai 31 o ddynion oedd yn gyflog- eei4 gan v Cyngor. Mrs Thomas, Cwmbowydd, a anfonodd hawliad am y ni wed dchoswyd gyda tnori ffos ar draws ei tbir o'r Gwelyau Bactereidd i afon Bowydd, a'r posiblrwydd i anifeiliaid gael damwain drwy y ffos.-Adroddodd y Pwyllgor fod Mrs Thomas wedi cydsynio i dderbyn naw punt am yr oil, a'i bod yn cymeryd yr holl gyfrifoldeb yn nglyn a diogelu y lie ar ei llaw ei hun.—Ar gynygiad Mr Evan Jones a chef- nogiad Mr David Williams mabwysiadodd y Cyngor yr hyn a argymellid. Arianol. -1 Pasiwyd i dalu biliau yn gwneydcyfanswm o I f442 11s 3c. Derbyniwyd yn ystod y mis £ 453 2s 7c, yn f 1321 5s 9c. Pasiwyd i Ym- ddiriedolwyr Capel Bowydd gael dwfr i'r swm o ddau gant a haner o filoedd o alvvyni yn y flwyddyn at chwythu yr Organ am y swm o £3 a 6c am bob mil o alwyni dros ben hyny, ac ar yr un telerau i TabernscI i amser eyffelyb,- Wedi i'r Clerc egluro bu i'r Cyngor basio i dalu £5 dyledus i Mrs Jones, Brynllech, fel ardreth a thresmas ar ei thir. Y Fyddin Diriogaethol. I Yr oedd y Pwyllgor Ariano I wedi cyflwyno llythyr Mr. O. Owen, Llys Dorfil, i'r Cynghor i'w ystyried. Cais oedd hwn am fenthyg Neu- add y Llan am bris gostyngol at wasanaeth y Fyddin Diriogaethol. Yr oedd y Cyngor di- weddaf wedi pasio eu bod i dalu y pris arferol am dani, sef 10s y tro. Gofynid yn awr am i'r Cynghor adystyried y penderfyniad a'i chan- iatau am 2s v tro, neu am swm blynyddol heb fod dros £ 5. Ymneillduodd Dr Jones a'r Clerc, a daethant i mewn gyda Mr. 0. Owen i osod eu cais o flaen y Cyngor.—Dr Jones a ddywedodd mai eu holl cais ar ran yr Adran Leol o'r Fyddin newydd oedd cael y neuadd ar delerau rhesymol.-Y Clerc a ddywedodd nad oedd ganddo ddim i'w ychwanegu, gan ei fod yn teimlo y cyfrifoldeb o fod yn Swyddog I'r Cyngor ac yn y Fyddin. Ni buont yn y Lian yn abl i Ddrilio o ddiffyg lie oriodol at hyny, gan nad oedd un man i'w gael ond heolydd cefn a hyny heb oleu nemawr gwell na chanwyllau brwyn.—Mr. Owen Owen a ateg odd, gan alw sylw at y ffaith fod y Seindorf yn cael gwasanaeth y Neuadd am bedair punt yn y flwyddyn.—Mr. Evan Jones a ddywedodd ei fod ef yn gefnogol i roddi y Neuadd yn unol a'r cais.—Mr. Cadwaladr Roberts a ddywedodd ei fod yntau yn foddlon os ceid deg punt am dani. Addawai y Llywodraeth Newydd lawer o bsthau, ac addefant fod y Fyddin Newydd yn costio dros dair miliwn o bunau yn fwy na'r Gwirfoddolwyr, ond nid oedd yn gwario dim o honynt yma. Dysgwylient i'r trethdalwyr godi adeiladau iddynt ar hyd a lied y wlad, a hwythau wario yr arian ar longau rhyfel.—Galwyd sylw y Cadeirydd nad oedd y gweithrediadau mewn trefn gan fod y pender- fyniad basiodd y Cyngor diweddaf heb ei droi o'r neilldu. Pasiwyd i wneyd hyny, ac ar gyn- ygiad yr Is-gadeirydd a cbefnogiad Mr Hugh Jones pasiwyd i gaiiiatau y Neuadd am 2s. y tro, ar y deall clir nad oeddynt i'w chael ar nosweithiau fyddo yn ymyraeth a phethau er- aill drefnid gan y Cyngor, a'u bod i'w defnydd- io hyd y gellid ar brydnawn Sadwrn.—Dr Jones a ddiolcbodd yn gynes t'r Cyngor am eu caredigrwydd. I Arddangosfa. Daeth cylchlythyr oddiwrth Faer Caerdydd yn galw sylw at yr Arddangosfa Freiniol Rwng-wladwriaethol gynhelir yn Caerdydd, ac yn gofyn am gefnogaeth y Cyngor i'r mudiad. -Ar gynIgiadsMr. E. T. Pritchard a chefnog- iad Mr. -Hugh Jones pasiwyd i'r Pwyllgor benodwyd i wneyd trefniadau gyda'r Reilffordd a'r Llytbyrdy i gymeryd gofal y mater a cheisio cael cyd-weithrediad y Chwareli gydag ef. Trysorfa yr Arwyr. Diolchwyd i'r Clerc a r pwyllgor am eu Igwasanaethgyda Thrysorfa Arwro! Carnegie, a phasiwyd i argraffu Cylch-lythyrau i'w dos- barthu trwy y dosbarth. I Rheolwyr. Ail-ddewisiwyd Mrs. Dr. Jones, J. Lloyd Jones (Hynaf), a R. Walker Davies yn Rheol- wyr yr Ysgol Sirol. Tan. Pasiwyd pleidlais o ddiolch cynes i'r Heddlu am eu gwasanaeth yn nglyn a diffodd tan yn Penybryn, Ffestiniog. Cymerodd y tan le trwy i un roddi tan yn y simdde. Trethu a'r Prydlesoedd. Mr. Ben T. Jones a ofynodd beth a ddaeth o'r Gynhadledd gynhaliwyd yn Caerdydd pryd y bu y Clerc yn anerch ar Drethu Gwerth Tirol a Rhyddhad Prydlesoedd ? Yr oeddynt wedi csel addewid o gyfarfod ar y mater, a cbael anerchiad y Clerc yn y Neuadd.—Y Clerc a ddywedodd ei fod wedi trefnu i gael cyfarfod, a chael Mr. Hemmerde iddo, gan ei fod yn awyddus i ddod yma i siarad, ond daeth yr etboliad yn Sir Ddinbych, ac atallwyd ef, Trefnid gyfarfod mor fuan ag y byddo modd. Diolch. Wedi pasio pleidlais o ddiolch cynes i'r Cadeirydd a'i Is-gadeirydd, a hwytbau gyd- nabod hyny, terfynwyd y Cyngor.