Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
9 articles on this Page
: PWYLLGOR ADDYSa DOSBARTHI…
PWYLLGOR ADDYSa DOSBARTH I FFESTINIOG. y Pwyllgor uchod yn Adeiladau Slrol Blaenau Ffestiniog, prydnawn ddydd wener, gan i'r Cyngor Sirol gyfarfod y dil,,r,ic)d ib-laenorol, pryd yr oedd y pwyllgor Wn 1 eistedd. Presen 01 Y Parch. J. Cn Parry (Cadeirydd) Andreas J p aberts, Owen Jones; G. Parry Jones, Parcb. John Hughes; Ellis Hughes; J. LloYd Jones (leu,); Thomas Roberts; R. I g. Davies (Clerc) Edward Jones (Clerc > W. Jones a W. Evans SWyddogion Presenoldeb). A,- Cydymdeimlad. L yfd a gyfeiriodd mewn modd tyner I ;?? at Y ?"weddar Miss Jones, Frondeg, B? 131ae,;Lu yr hon a fu yn ngwasanaeth ?kwdr- bu' dysg y ?? am ??°? ddeng mlynedd a'r I huggm- 'Pasiwyd pleidlais o gydymdeimlad a'i t? ? i mham yn eu profedigaeth o'i cholli. I v- Yr Athrawon. I  M?ss Rosie Hughes wedi ymddi- sw?ddo ?? ??Sol y Manod a Miss Davies 11 I Oedd in° am ??sr amser £ el P. T., wedi ei ?n?? yn P. T. ar amser cyflawn ar yr un tei_ t8lerau a9 o'r blaen. Eglurodd y Cadeirydd fel hyr thra.won yn dod i fyny a'r rheolau fej penodi neb yn rhagor atynt.- fas- ^-sd penodi neb yn rhagor atynt.— J 0 bryd. a ael psthau fel y maent yno ar hyn Penodw .d ,11" G A L M Miss Gwen A. Lewis, Maesgwyn, IN?I 8)"od Read, Blaenau, yn aihrawes (Aruc!e 68) S?,'Ol ronaber, Trawsfynydd. ? Y? oedd saith yn ymgeisio am Ie y ddiweddar ^iss '°?' yn Ysgol MaenoSereG. GweHd ?a.! ?? Arhc¡e 50 eHid benodi vno, a devdswyd ?{, L ?te Hughes, 13. Pa? Square, Blaenau, y? ?sydd yn awr yn Ysgol Garn Dolben Dja 'l r swydd. Un wedi ei mbagu yn yUe y^y ?c yr oedd ei Hythyrau cymeradwyaeth iyu °ai canmoliaethus iawn. I. Arianol. I y Pwyllgor Ananol fod y dercod ? W cyfrif 0 bobpeth gyHenwir at waith  ?! y gellid cael cyfrif beth gostiai bsh -P'?tyn ar gyfartaledd yn mhob ysgol.— y?? yr argymell?d. Yr una'rddeg o'r athrawon wedi anfon c? ???ae! codiad yn eucySogau. Pasiwyd i?g-cyilog Miss D. Roberts, Ffestiniog, f5 1l1 sq race WiHtams, Ysgol y Babanod, Maen- offer ?' ? lbs Oc; ? Miss Hughes, Tanygris- i? ?' ?? oeddid yn gweled y ge!Hd codi tyfiri |Vlr. Hugh Ellis Hughes a Miss Edith loz, 0 r Ysgolion Uwchraddol hyd nes y cY?gjjS?ybad beth a v.'aeir gydag uno y ddwy Ys» -L  Osdwyd cais Iri am!l i arcs cael ag Q ddlad yr ysgolfeistri ar en gwaith. Methid aa a SymeU cyfnewidiad yn nglyn a'r gweddill Vti .?ya a'r Glo ddefnyddid yn yr ysgoHon, syiw y ?wyl!gor fod mwy wedi ei ddefnyddio y '°'' hwn ,a, arferol er i'r Ysgolion fod yn !]p? am amryw wythnosau. Nid oedd Q?*??? Sc!y Pent hyn ac Ysgol GlanypvÆ wadi ,?Y),'odio Ccl,a ? :'r PwyUgor anion cais at ? ?S?eistri yn gofyn iddynt eu cynorthwyo Yn --ost-,tti i law.-? P as- iwyl? 0 i gadw y costau i lawr.—Pas- '?vd ? ?neyd ymchwiHad i'r holl fater. yr °-dd yr Arolygydd Iechydol yn galw SVK> i,y diiethdod sydd ar y dwfr yn Nhy VSgolaTanygrisiau:, a phasiwyd i edrych i ttjoXv ?yr.yarumTS?h. J y?. oedd y i'??.vyligor -,ve'.i ar amryw achi»^on bwngc cyflogau y GIa?;hawyr ?go!- a cha.n nad oeddynt wedi gaUu 80!-r)!?? ? gwaith, p&siwyd i gynal cyfarfod Sv»aith, pasiwyd i gynal cyfarfod ?b?n?''aU er mwyn cwblhau y rhestr, a phgQje^ r'ynu ar g? f?c?g pob un o'r glanhawyr. "1".)1 11 Y F 'd pa 'wy3 ? osod yr Hen Ysgol rytanalQ, B3aeafH i'r adran Leol o'r Fyddm Diriog- ?tho? ^yneJ trwy eu hymarferiadau am ar??t) laid'i dl 0 Ugó.in punt yn y flwyddya y tenant- "II' à dwy? y ?rau? o wneyd y cyfns?idiadau ?'r ?(yo ???'a'dau ar y lie.—Cynygid hyn gan y Ile,-Cynygid hv'n gan Mr ?'? Jones a chefnoghd Mr. G Pa.rry ?s II lY1:r Presenoldeb. ll»am Evans, a gyilwynodd ei adrodd- IYírau. YmlS yn d?ugcs fod 2041 o eawau ar 'yirau y*sgoii°a y Blaenau a Ffestiniog, a chyfar, yn 1613. Y?wsiodd y presenoldeb yn 1613. Ymwelodd ??60?'? p'?nt oeddynt yn absenol o'r t ?SoHf'- ?' a chafoddfodfod 202 o'r plant yn se?Q? Mr," "???n'' Jones a adwddodd am y Dos- Jones a adroddodd am y Dos- I'artij ^^ledig yn cynwjs Trawsfynydd, b'fr???raetb a'r cylch. 'Yr oedd 899 ar ^yfr^n YsSoiion Rhyddion, a chyf¿rt&ledd y Pres6nbn PresQQ?b ya 728, Ar lyfrau yr YsgoHoa ^Ii 204 ?' a cbyfa'taledd y presenoldeb ?t, 0 ?4 IN?-?odd t 180 o- rie-Lii plant, tc yr 'yn ?Qd. ??'?eiodd a. 180 o rieni plant, ac yr °e^d j4' 7 yn seilion. n i (, n.
I r FOOTBALL. -11"-Fc;¡OTBALL.
I r FOOTBALL. -1 1" Fc;¡OTBALL. ''St Sat d Festiniog Town Team ^°UrnevJ c ur ay Festu3'iOg former eam ?ere eYd to Ho1yhead. The forrr¡(;:¡r team ?sfe?. weekly represented, and were ^efeate >y Holyhead 5 goals against 1. ThG p!LesliP,0g Reserves met Cnccieth at| ?whor??'?. on Saturday in a fnendly ?co!?''te?' 3-ad after an mterestl3? game, the h o  ^0,*T 't! ''?? by 2 goals against 0. ?ex'; p ?stcr Monday promises to be a red We In  anQ?J of footbaU Rt P?estiniog. "Uer up, ^8. annal of football at Festiriiog. ^mit;lt3Uud tht *or some time past the 'tt" c;f the Festiniog Town Clwb has ^en Otiating ?''?? ?? directors of the ?'?tcn?*°???"? U Clpb with a view to having a strpbDip Qt«kPreser>tiva team to play Festmiog at are ???°"S? ?? on Easter Monday. We ?e PJ"'r.rough Park on EsterMonday. "Ve Pro tO state that such effods has been ^WnedV ???s. but it must be borne in ^iad tha 1. 1 Uccess, but It must be borne In "e.Ctu" t It IS at no smal!. expense that such ? ?tu..p-. ??''??' therefore we hope that ??otb? entl' ".1' h t footbii* i entlu?,i,s give the committee ?v sunn Possible to bring it.to a successful ter- rt'- nation Further particulars will appear ? ??e cour will appear 11 due coursa
- - YSBYTTY SFARS..
YSBYTTY SFARS. Dymunwn longyfarcb Mr. Owen Evans. Pandy, ar ei etholiad. a hyny'n ddiwrthwyn- ebiad, yn aelod drcs ran o'r phvyf ar y Cyngor Dosbarth a Bwrdd Gwarcheidwaid Llanrwst. Credvmy gwna aelod rhagorol, mae'n ddyn o fam dda, sc yn hynad o egwyddorol. Aeth y sedd yn wag trwy ymddiswyddiad Mr, Wm. Evans, Ty Nant, oherwydd afiechyd, gyda'r hwn y mae ein cyr-lvrndeimlacl Ilwyrif. Llafur, Gorphwysdra, ac Adlomant," ydoedd testyn darlith Mr. W. O. Jones, Aber, yn Ysgoldy Capel yr M.C., nos Wener di- weddaf. Cafwyd darlith gampus, yn llawn o addysgiadau, teneu braidd oedd y cynulliad. Cadeiriwyd gan Mr. W. Howelfryn Jones, Gwern Howel, un sydd bob amser yn barod i gynorthwyo-gyda phob achos fydd a'i duedd at,wneuthur d,ioni.-Ap EIDDA. I
Family Notices
E^ARWOLAETHAU. WILLIAMS.—Bore Gwsner, Mawrth, 12, bu farw Mary Ellen, merch ieuengaf Mr. a Mrs David J. Williams, Frongoch, Tanygrisiau, vn 5 mis bed. Cydymdeimlwl1 yn fawr a'r teulu yn eu profcdigaeth chwerw. MORRIs-Ma.wrth 15, Mrs. Ann Morris, Cwinorihm Road, gynt o Fencraig, Tan-y- grisiau, yn 77 miwydd oed. Cleddir dydd Gwener yn mynwent Bethesda, cychwynir am 2 o'r gloch. WYNNE.—Mawrth 15fed, Ellen, merch Mr. a Mrs. John Wynne, Penybryn, Ffestiniog, yn 23 miwydd oed. (Englynion Elfyn yr wythaas nesaf.) V M
Y diweddar Mr. David Roberts,…
Y diweddar Mr. David Roberts, Ponlralit, Bettwsycoed. Wedi myn'd 1 Ie, ond erys ei gy me riad dis- glaer mewn adgofion per o'i ol. Yr oedd ei natur dda, ei dynerwch a'i gymwynasgarwch yn eithriadol, ac nid syndod yw foi cymaint yn cwjnfan yn brudd oherwydd ei golli o'n mysg, a'r ddynoliaeth bur oedd ynddo Llawer gwaith y gwelwyd (f yn myned o'i ffordd i wneuthur cymwynas i arall; gwnai yr byn a fyddai yn ei allu, a mwy yn ami, i gynorthwyo ei gymydogion, a hyny bob amser yn siriol, tawel a dirwgnach. Yr oedd yn model a ddyn yn byw crefydd, gresyn fod y cyfryw gymeriad- au mor brin yn ein gwlad. Nid oedd ef yn credu, fel llawer ysywaeth, fod cysondeb ym moddion gras, &c., yn sicrhau bywyd tragy- wyddol, ar wahan i'r bywyd bob dydd, ar y fferm, gyda'i gymydcg, mewn ffair a march- nad, &c. N3, nid crefydd y Sul yn uaig oedd ei grefydd ef. Nid oedd yn ddyn y ffrynt, er o ran gallu a chymwyster yn fwy teilwng i fod na llawer. Nid oedd y swyn o gael ei weled gan ddynion yn ei natur ef. Yr oedd llawer mwy ynddo nag a ddeuai allan. Yr oedd o duedd fyfyrgar a dwys, a meddyliai lawer yn ei oriau hamddenol. Yr oedd hsfyd yn fedd- ianol ar yspryd pwyll, a barn aeddfed, yr hyn a'i gwnaeth yn aelod defnyddiol o Gyngor Din- esig Bettwsycosd. Gallesid helaethu llawer ar ei amrywiol rinweddau, a'i fywyd, godidog ond gadawer i'w fywyd distaw, eithr eglur er hyny, wneyd ei -ol a'i argraff arnom. Nid ceid yn dda ei iechyd ers blwyddyn neu ragcr, ond dicddefai yn ddistaw, gan wneuthur ei oruch- wylion hyd v gallai, a gwelwyd fod yn rhaid iddo fyned dan law-feddygaeth. Ond yr cedd ei afiechyd—y cancer-wedi cael gafael rhy dyn ynddo, a gorfu iddo droi adref at ei deulu, a'i obaith am adfeiiad wedi diflanu. Ehedodd ei yspryd at Dduw, nawn Sadwrn, Chwefror 27ain, ac ere yn 49 mlwydd oed. Gadawodd briod a chwech o b!ant i alaru ei ol. Bvdd- ed nawdci Duw drostynt ya eu profedigaeth chwerw. Cyfaill i eraill yn rhydd—wna'i oreu, Tyneraf oedd Dafydd Wr byfwyn, byw ei grefydd A wnaeth e'n ddoeth yn ei ddydd. Aeth gwir sydd am y tirion,—anwyl un, Mae'i le'n wag weithion Heb y Ilais na'r gwyneb lion, Wr gwylaidd, tyner gaion. Bettwsycoed. O. ARFON JONES.
I. FEKSRflAOHIVJO.
FEKSRflAOHIVJO. Nos Sadwrn, cynhaliwyd Cymdeithas Dèiw- ylliadol Bethania, dan lywyddiaeih y Pa?ch.W Lloyd Davies. Dechrduwyd trwy ganu emyn, a. gweddiwyd gany Patch. T. Gwilym Roberts, Eglwysbach, Yna galwodd y llywydd ar arwr y cyfarfod, Mr. Caradoc Mills (Sigma), i dra- ddodi ei anerchiad ar Goleui a Swn," (Light and Sound) a gwnaeth ei waith yn ardderchcg. Datguddiodd ini lawer o bethau rhyfedd, a hyny mewn modd ymarferoi. Lle'r oedd- wn gynt yn ddall, yr wyf yn awr yn gweled." Talwyd diolcb gwresog i Mr. Mills am ei an- erchiad godiClGg gan Mri' E. Davies Jones, W. D, Davies, J. R. Jones, Dolgarrog, ynghyda'r llywydd ac eraill. Brysied Sigma yma eto.- 1 Ysg. Prydnawn hn diweddaf, cymerwodd ym- drechfa y Bel-droed le ar faes yu Penmachno, cydrhwng Bettwsycoed Thursdays a. Machno Rovers. Canlyniad, Machno Rovers 3; Bet- twsycaed Thursdays 1.
[No title]
  "S0 b -llth ddef-yddi, Yrg,ifel,. i,, caelI ,,?y Rhedegydd.lv ^'w cae^ w
HEDDLYS BLAENAU FFESTINIOG.…
HEDDLYS BLAENAU FFESTINIOG. I Dydd lau. o flaen G. H. Ellis (cadeirydd); J. Lloyd Jones, D. Togid Jones, Dr. R. D. I Evans, a J. Vaughan Williams, Ysweiniaid. Cydnabod. Mrs. Wynne, Psniarth, a gydnabyddodd y bleidlais o gydymdeimlad basiwyd a hi yn ei phrofedigaeth o golli ei phriod, Mr. W. R. M. Wynne, Arglwydd Raglaw y Sir. Llongyfarch. I Y Cadeirydd, ar ran y Faingc a'i hunan yn I bersonol, a ddywedodd eu bod yn dymuno anfon eu llongyfarchiad mwyaf calonog a chynes i Mr. A, Osmond Williams, yr aelod anrhydeddus dros y Sir, fel Cadeirydd y Faingc YnadoI yn y Dosbarth, ar ei benodiad gan ei Fawrhydi yn Arglwydd Raglaw y Sir. Gobeithient y caffai ces hir i fwynhau yr anrhydedd. Nid oedd yr amheuaeth lleiaf yn nghylch ei gymwysdar i'r swydd bwysig y pen- odwyd ef iddi.—Mri. William George ac R. O. Davies ar ran y cyfreithwyr a arferant ym- ddangos yn y Llysoedd hyn, a gyd-unasant yn y llongyfarchiad.—Archvvyd i'r Clerc (Mr. J. Jones-Morris) anfon llythyr i hysbysu Mr. Williams o deimladau y Faingc a'r Bar. Creulondeb at Anifall. Arolygydd W. Gibson, o'r Gymdeithas er Atal Creulondeb at Anifeiliaid, a gyhuddodd John Wynne, Dolrhedyn, Tanygrisiau, o greulondefe at ei geffyl ar Chwefror 15, trwy ei weitbio pan yn dyoddef o dan friwiau a chloff- ni.-Cymerodd y Faingc olwg dyner ar yr achos, a'r un modd yr Arolygydd Gibson. Gorchymynwyd i'r Diffynydd datu 7/6 o gostau, a dod yn mlaen am ddedfryd yn mhen tri mis, er mwyn rhoddi cyfle iddo werthu y ceffyl i fyned i weithio ar y tir. Meddwdod. Yr Heddgeidwad Owen Jones a gyhuddodd William Arthur Owen, Brynbrysgyli, Ffestin- iog, o fod yn feddw ac afreolus Chwefror 20. Gwelodd y Swyddog ef gyferbyn a chapel y Tabernacl haner nos, ac yn gwaeddi yn enbyd. —Dirwy swllt a'r costau. Rhingyll J. Lloyd a gyhuddodd Robert Parry Jones, Blaenafon, o fod yn feddw ac afreolus Chwefror 20. Nid ymddangosodd, ond daeth ei fam yn mlaen yn ei le.-Dywed- odd y Rhingyll mai llangc tua ugain oed ydoedd, a'i fod allan o waith.—Dirwy 1/- ac 8/6 o gostau. Yr Heddgeidwad David Lloyd, a gyhuddodd Griffith Parry, Dolwen, o fod yn feddw ac afreolus Mawrth 6. Addefodd y Diffynydd iddo gymeryd dropyn at yr anwyd, ac i hwnw droi yn ei ben."—Dirwy swllt a'r costau. Yr Heddgeidwad W. Edwards a gyhuddodd David James Wyatt, Penygelli, o fed yn feddw wrth y Neuadd Chwefror 20.—Dirwy swllt a'r costau. Y Trwyddedau: y cyfresthiwyr avr Fainge. (jomriwyd y Liys ar ol gwrandaw yr achos- ion uchod, ac aeth yr Ynadon a ganlyn i weled y pedwar Ty oeddynt wedi gohirio adnewyddu eu trwyddedau yn y Llys diweddaf, sef Cross Keys Inn, Maenofferen Hotel, Railway Inn, a.'r Queen's Hotel. Gohiriwyd y tri cyntax er rhoddi cyfle i'r psrehenogion cydsynio a chais y Faingc i gau eu drws neu Iidiart iceín am chwech o'r gloch y nos yn y gauaf, ac wyth o'r gloch yr haf,—G. H. Ellis (Cadeirydd), J. Lloyd Jones, J. Vaughan Williams, Dr. G. J. Roberts, D. Tegid Jones, a Dr. R. T. Jones, Yr oedd y Llys yn !lawn pin wrandewid yr achoslon hyn, ac amiwg oedd fod dyddordeb dwfn yn cael ei gymeryd ynddynt. Gwrthwynebiad cyfreltMol i'r Gwelth-1 rediadaii. Mr. R O. Davies a ddywedodd ei fod! yn ymddangos i ofyn am adnewyddiad y pedair trwydded y gohiriwyd eu hadnewyddu yn y Llys diweddaf, a deallai fod Mr. W. Georg-3 yn ymddarlgos i wrthwynebu. Yr oedd yn dymuno ar y dechreu alw sylw y, Faingc at ddau beth wnelai yr holl weithredladau yn ofer. Ei ddadl gyntaf oedd, fod Mr. G. H. Ellis yn anghymwys o dan y gyfraith i eistedd ar y Faingc i wrandaw achcsion trwyddedol am fod ganddo fudd mewn gwesty neillduol yn y dosbarth, sef yn y Queen's Hotel; ond gadawai i Mr.. Casson ddadleu yr aches hwnw yn mhellach gan ei fod yn ymddangos dros berchenogion y Gwesty. Yr oedd y fflithhon am Mr, Ellis yn gwneyd fod gwaith y Llys di- weddaf yn gohirio adllewyddu y pedair trwydd- ed byn yn ho'ir.l afreolaidd a dirym gan mai efe oedd Cadeirydd y Faingc ar y pryd.—Mr. Casson. Yr wyf yn hollo) gvtuno a dadl Mr. Davies."—Mr. G. H. Ellis," Nid oes genyf fudd o gwbl mewn unrhyw Westy na thafarn." —Mr. R. O,Davies, "Yr oeddid wedi dywedyd yn y Llys diweddaf fod yr holl drwyddeda'u i.'w hadnewyddu os ymrwymid i gau y dryau celn. Anfonwyd gait atynt ar ran y Faingc, yn gofyn ary ^tebiad at Chwefror 27: Yr oedd ef yn dal all an nad oedd gany Fafcgc hawl yn ol y gyfraith i csod telerau o'r fatb, ac feny nad oedd dim i'w waeyd ond adnewyddu y trwydd- edau neu gau y tai.—Y Cadeirydd a ddywed-. odd ei fod yn dymuno am i'r peth gael ei wneyd yn hysbys nad oadd ganddo ef fudd o gwbl mewn unrhyw dafarn yn yr holl wiad, sc nad oedd ganddo ddimeu yn y fasnach o gwbl. Nid oedd neb a wyddai yn well na Mr. R. O. Davies am hyny. Mr. W. George a wnaeth sylwadau ar vvrth- wynebiad Mr. Davies, a dymunai gaelgwybod sut yr oedd pethau yn sefyI.I.Clerc, "y mae y pedwar trwydded wedi eu gohirics j hyd I heddyw-Cadeirydd, Felly y mae y Faingc hefyd yn deall." Mr. George a ddywedodd ei fod yn gwrth- wynebu adnewyddiad trwydded y Cross Keys, ac yr oedd wedi rhoddi rhybudd o hyny. Nid oedd angen y Ty, ac yr oadd yn anghyfaddas i gario y busnes yn mlaen oharwydd y drws cefn. Yr oedd y drws cefn yn gefnogaeth i feddwdod. Nid allai y Faingc hawlia ymrwymiad i gau y drws cefn, ond rhoddi cynygiad caredig i hyny gael ei wneyd yn wirfoddol. Yn ol y gyfraith ) nis gellid gorfodi i ymrwymo, ond yr oedd yr Uchel-lys wedi cymeradwyo hyny mewn achos ddygwyd o'u blaen. Mrs. R. R. Morris a dystiodd iddi anfon rhybudd o'i gwrthwynebiad i'r drwydded trwy lythyr cofrestradig Chwefror 23. Nid oedd angen y ty gan fod digon o dafarndai hebddo. Gwynebai ffrynt J y ty i High Str««t ar drws cefn i ffordd gefn. Yr oedd hi yn meddwl y dylai y drws cefn gael ei gaa gan ei fod yn gwneyd arolygiaeth yr heddlu dros y lie yn anhawdd. (1 Mewn atebiad i Mr. R. O. Davits dywedcdd iddi arwyddo y rhybudd ei hun, end nid y hi a'i tynodd allan. Arwyddodd rybudd o wrth- wynebiad i'r pedwar ty, a chredai y byddai liigon o gyfleusderau yfed pe cauid y pedwar ond credai fod mwy o angen ty fel y Queen's na'r un o'r lleill oherwydd y cyfleusderau oedd yno i dderbyn pobl i amcanion gwahanol i ym- yfed. Gwrthwynebai ddrws cefn y Cross Keys at ddibenion busnes yn unig, Credai y byddai yn well cau y ty yn gyfangwbl os na cheuid y drws cefn. Gwelodd ddynion yn ami yn myned i mewn ac allan trwy ddrws y cefa yr oeddynt yn waeth er diod nid oedd neb yn well ar ol cael diod. Gwelodd ddyn yn dod oddiyno trwy ddrws y cefn yn feddw. Adwaenai y dyn: a oedd yn deg iddi roddi ei enw?—Mr. R. O. Davies: O ydi, yr ydych yn dweyd ei fod yn feddw a'ch bod yn adwaen y dyn."—Y Clerc, Ysgrifenwch ei enw i'r Faingc, a chaiff y cyfreithwyr ei weled wedi hyny."—Ysgrifenodd Mrs. Morris yr anw, a rhoddwyd ef i fyny i'r Faingc, Ni ddywedoddl wrth yr heddlu am y dyn hwn er ei bod yn cwyno am y lie o hyd nid oedd yn meddwl y dylasai ddweyd wrth yr heddlu. Defnyddiai llawer o bobl y ffordd gefn, a byddai bithau yn ei defnyddio yn ami. Ni welodd neb erioed yn defnyddio yr yard gyda defaid ac anifeiliaid, ond hwy eu hunain. Ni fu erioed yn gwylio y ty y nos. Arwyddodd y rhybudd ar gais y Gymdeithss Ddirwestol. Ni fu yn siarad hyd y cofia;. a'r un o'r Ynadon yn nghylch4 y trwyddedau dan s,),Iw, ond,nii ai ar ei 11 w ar hyny. Gan Mr. George, Nid oedd yn meddwl iddi fod yn siarad a neb oedd ar y Faingc heddyw. Yr Arolygydd Roberts a dystiodd ei fod yn gwybod am y drws cefn o dan sylw, sc yr eedd yn anhawdd ei arolygu gan yr heddlu. Awgrymai ei gau am chwech o'r glocho Medi i Fawrth, ac am wyth o Fawrth i Fedi. Yr oedd lamp gyhoeddus fawr wrth y drws cefn yn goleuo yr holl le. Crybwyllodd Mrs. Morris uowaith wrtho fod y drws cefn yn cael ei ddefnyddio at fusnes yfed. Gwyddai am y lie ei hun, Nid oedd ganddo ddim yn erbyn y dull y cedwid y ty, ac ni ddymunai ddywadyd dim yn anffafriol am dano. Nid oedd o blaid y drws cefn at fusnes ar oriau neillduol o'r nos, Defnyddid y ffordd gefn yn hollol gyhoeddus, a Mrs. Morris yn unig a gwynodd wrtho am y drws cefn. Mrs. Thomas a ddywedodd ei bod yn byw yn Cross Keys er's deugain mlynedd, ac ni chwynodd yr Heddlu erioed yn erbyn y dull y cadwai ei thy. Bu o flaen y Llys ar 01 iddynt ddywedyd wrtbi am gau y drws cefn flynyddoeed yn ol, yn cwyno nad allai gadw y drws yn ngbauad oherwydd y galw oedd am y buarth gyda'r defaid a'r ceffylau, Ni eblyw- odd erioed o'r blaen am y peth y soniai Mrs. Morris. Gwnelid llawer o fusnes gyda defaid yr amaethwjr ya y buarth, a thrwy ddrws cefn y ty, a'r busnes hwnw oedd yn ei wneyd yn nesaf peth i anmhosibl iddi alia cadw y drws yn gauedig fel y gofynid. Nid oedd iJeb ya dod trwy ddrws y cefn yn y Boreu wrth fyned at eu gwaith gan na fyddai y ty yn agored at y pwrpas hwnw yn y boreu. Nid oedd o wahaniaeth i bobl y He ddod trwy 'y drysau ffrynt, ond byddai yn gryn gwmpas iddynt hwy o'r ty i fyned i'r buarth pa ceuid y drws cern. Mr. R. O. Davies a auerchodd y Faingc gin godi achosion ddaliai ef oeddynt yn dangos yn glir nad oedd gan y Faingc hawl i aichymyn can y drws cefn mewn ty fel Cross Keys. Yr oedd yn apeHo at y Faingc a oedd yn deg fod yr un pobl yn dod flwyddyn ar ol blwyddyn i wrthwynebu Mrs. Thomas oedd o dan y fath gyfrifoideb gyda'r tretb,i mawrion a dalai yn y pJwyf, ac yn erbyn yr hon na'i- thy nad oedd i ) n na'i- thy nal oedd yr un gair i'w ddywedyd, ac eto teflid hi i gostau parhaus. Nid oedd ymddygiad o'r fath yn deg nac aorhydeddus yn sicr dylid bod yn gywir hyd yn nod gyda dirwest. Ofnai fod teimladau heb fod y rhai goreu wrth wraidd y cwLI, Mr. "\V. George a ddadleuodd fod achosion wedi bod beb law rhai nodid gan Mr. Davies, megis achos Bushel v Hamnzond, yn yr hwn V dyfarnwyd yn 1904 fod hawlgan yr Ynadon i gau drws cefn. Ymneillduodd y Faicgc, a thra buont o'r neilldu bu Mr. Davies a Mrs. Thomas yn ymgyngori a'u gilydd. Pan ddaethyr Yaa.don yn ol i'r Llys, dywedodd Mr. Davies ei fod yn batod ar ran Mrs, Thomas i ymrwymo na byddai y drws yn agored i ddybenion yfed ar ol wytb o'r gloch yn y g-aaaf a naw o'r glocb. yn yr haf; ond y byddai yn agcred i douiu y ty, y gweision a'r mcrWynioo, a phawb fyddsi ganddynt fusnes yn y buarth. Y Cadeirydd a ddywedodd eu bod yn adnewyddu y drwydded ar waith Mrs. Thomas yn arwyddo ymrwymiad fel yr un fynegodd Mr. Davies.—Mr. Davies,. Yr wyf yn gofyn am i un.path gael ,ei wneyd yn hollol glir naO, ellid cadw yn bendant^a, manwl at nad elai neb i mewn trwy y cefn i'r ty, ond gwneid yr ymdrech cywiraf at gario allan ddymuniad y Faingc."—-Cadeirydd, j "Gelhvch ei gymeryd na bydd i ni bwyso ar fod yn or-fanwl yn y mater. Yr oil syddgenym eisiau yw cynorthwyo yr Heddlu i wneyd eu gwaith." Wedi ymgyngoriad, dywedodd Mr. Davies ci fod yn barod i roddi yr un ymgymeriad, gyda'r un daalltwriaeth, ar ran Mr. M. R. Jones, Mienofforon Hotel; ond gofynai am ohiriad yn aches y Railway Inn, er mwyn cael yragyn- ori a'r Faingc a'r cais. Trwydded y Queen's Hotel. I Yr ynadon a eisteddant ar y"Faingc j wran- daw yr achos hwn ydoedd Dr. Jones, Harlech (Cadeirydd), D. Tegid Jones, J. Vaughan Williams, a J. Lloyd Jones. Mr. R. O. Davies, a ofynedd am adnewydd- iad y drwydded ar ran Mr. F. W. Kisby, y trwydded ddaliwr presenol, a Mr. Randal Casson a ategai y cais ar ran perchenogion y Gwesty. Mr. Casson a gododd y ddadl fod yr hyn wnaed yn y Llys diweddaf yn afreolaidd, am mai Mr. G. H. Ellis oedd Cadeirydd y Faingc, tc yr oedd ganddo fudd yn y Gwesty hwn. Gwerthodd y lie am drOs wyth mil o bunau, ac efe oedd prydlesydd y lie. Adnewyddodd y brydles yn Tachwedd 17, 1898. Yr oedd Achos Regina & Gibbon yn penderfynu y pwngc. Nid oedd yn ofynol i roddi rhybudd fod y Faingc eisiau cyfnewidiad ar yr adeilad, ac nid oedd gan Mr. George hawl i roddi rhybudd o clan Adran 11 o'r Act. Mrs. R. R. Morris a dystiodd iddi anfon rhybudd o'i gwrthwynebiad. Gwrthwynebai oni cheuid y taproom, ac os nad ellid gwneyd hebddo dylid cau y ty. Ni wrthwynebai y drwydded os ceuid y taproom. Gan Mr. Davies, yr oedd yn y Penrhyn pan drosglwyddwyd y drwydded o enw Mr. Wild i enw Mr. Kisby, Ebrill 30. Ni wvddai fod anghydwelediad rhwng Wild a Kisby a'r Perchenogion: nid aeth yno i wrandaw beth cedd rhwng Mr. Wild a hwy. Nid oedd yn meddwl iddi gwyno am y taproom wrth yr heddlu. Gwelodd nifer yn dod o'r taproom o dan ddylanwad diod yn bur ddiweddar. Daeth un i'r Grsaf o dan ddylanwad diod. Ni I wyddai enw y dyn welodd yn dod oddiyno gan ei fod yn ddieithr. Yr oedd yn ddigon meddw i eraill ei helpu i'r t;:en. Nid oedd yn meddwl fod eisiau taproom wrth Westy o'r radd oreu. Mr. Richard Griffith, Llyfrwerthwr, High Street, a dystiodd ei fod yn gwybod am y taproom gan ei fod yn ei basio deirgwaith bob dydd. Credai na ddylai y lie fod yn nglyn a'r Hotel. Y syniad cyhoeddus, a'i syniad yntau oedd ei fod y He iselaf yn yr ardal. Yr oedd vn anghydnaws a'r Hotel. Gau Mr. Casson Cwynai yn erbyn y tap- room am ei fod yn lloches yfwyr isel. I'r tap yr elai y dosbarth isaf. Gwelodd ddynion meddwon yn dod o'r He yn feddw.—Mr. Davies, "A ellwch chwi en wi un?"—Tyst, "Gallaf, Gwelodd ddyn a dynes yn dod allan o'r lie yn feddwon haner awr wedi dau o'r gloch, ac yn eistedd ar waelod y ffen- estr. Yr oedd basged ganddynt, ni wyddai eu henwau. Ni fu yn y lie ei hun erioed. Sylwai ar y rhai sydd yn myned i mewn ac allan. Dylai y Goruchwyliwr fod a'i lygaid ar yr holl dy, ond yr oedd hwn o'r ty ac allan o'r brif- ffordd. Gan Mr. R. O. Davies, Yr oedd y ddau welodd yn feddwon yn dod oddi yooo fewn llai na chwe' mis yn ol, a o fewn tri mis yn ol. Ni ddywedodd air wrth yr heddlu am y pel am na welodd bwy i siarad y diwrnod hwpw. Yr Arolygydd Roberts a dystiodd fod y Vaults wediei threfnu yn dda, a chymerad- wywyd y plan gan y Faingc yn 1900 er mwyn cadw yr Hotel yn un o'r dosbarth goreu. Ni bu cwyn am feddwi yn amser Mr. Kisby. Bu i'r Heddlu ganlyn dynson oeddynt yn feddwon yn myned i mewn i rybuddio rhag rhoddi died iddynt. Bu cwyno am feddwi yno cyn amser Mr. Kisby. Gan Mr. Casson. Yr oedd y Vaults ar lefel is na'r Hotel, ac nid oedd yn bosibl gwneyd cyfnewidiad yno heb gau y lie yn gyfangwbl. Cradai fod y taproom yn gynorthwy i gadw yr Hotel yn gysurus i'r rhai oedd ynddi. Os cedwid y lie yn briodol nid oedd eisiau ei gau. —Mr. Casson, A fuasech chwi yn meddwl y buasai Barman yn well yn y lie na Barmaid, a bod eisiau lamp uwchben y drws?"—Arol- ygydd Roberts, Buasai hyny yn welliant, a tdylid goleuo y cyfleusdra icchydol sydd ya ymyl gan ddodi cysgod at y fynedfa."—Mr. Casson Bydd i ni ofa'u cario hyn allan. Byddyn gyfleasdra i ni pan fydd cwynion i hyny gael ei hysbysu yn uniongyrchol er mwyn edrych i mewn iddynt." Adnewyddwyd y drwydded ar y telerau a nododd Mr. Casson a.'r Arolygydii.
lawn am Athrodi Mr. D. Lloyd…
lawn am Athrodi Mr. D. Lloyd George. Yn Llundain, dydd Gwener, dyfarnodd y Barnwr LawrsscR, Fil o bunau o iawn i'r Gwir Anrhydeddus D. Lloyd George, yn erbyn Syr George Armstrong a Mr. W. T. Madge percbenogion y People," am athrod maleisus a gyhoeddwyd yn y papur hwnw yn Ionawr diweddaf. Cynwysai yr athrod ei fod i ym- ddangos yn gyd-atebydd mewn achos o ysgar- iad; fod yn sicr nad oedd amheuaeth am ei euogrwydd ei fod wedi ymddwyn yn anwedd- us gyda. gwraig briod, gwr yr hon oedd wedi cymeryd yr achos i Lys Ysgariaeth, ac y deuai yr achos ymlaen yn lied fuan, ac o acgenrhaid tiiai y can!yniad fyddei dinystr cymdeithasol a gwleidyddol llwyr, a dirarldiad i Mr. Lloyd George fod ei gyfeillion yn ceisio mygu yr achos, ond fod gwr y foneddiges yn benderfyn- 010 wasgu'r peth ymlaen." Yn ddiweddarach ymddangssodd erthygl arall yn dweyd fod ei gyfeillion wedi IIwyddo yn eu hymdrechion. ac ma i'r pris y bu raid i Mr. Lloyd George ei na fu erioed y cysgod lleiaf o wiriooedd yn hyn; ond bod y gosidiad&u yn ffug i gyd. Gwnaeth y diffyn- yddion ymddiheurad llwyr a gostyngedig, beb. gadw dim yn ol, am y cyhuddiadau disail ac hollol anghyfiawn. Gwnaeth y Barawr sylw- adau cryfion am y gwaith iselwael wrth roi ei ddyfarniad yn erbyn y diffrayddion. Derbyniodd Mr. Lloyd George In o 1 ongy- farchiadau ar ei oruchafiaeth. Fel hyn ? can- odd Gwyndud ar yr ymosociad maleisddrwg Pa beth sydd yn corddi'r Toriaid yn awr, I geisio parddno Rhyddfrydwr mor fawr, Yr nwn sydd yn fendith o'r mwyaf i'n gwlad ? Nid dim ond cenfigen wenwynig ei brad. Fel llu'r Pharseaid mewn amser a fa, Yn ceisio a'u parddu droi'r Gwvnaf ya dcu Ond ineihu a wnaeth holl gynllwynion y fall, Bradwriaeth y gelyn a drodd yn fawr ball. Fe laddodd ein Samson lew etc, gwir yw, Ac allan o'i 'sgerbwd caed moddion i fyw Bydd myrdd o dylodion yn moli am hyn Gwcaad duwch yn dduach, a'r gwyn yn fwy gwyn, Na failed ein Harwr doriaid ní":n sen, Beidithion myrddivnau goronant ei ben. A Brenia y nefcedd a schub ei gam, Mil gweli fydd Ef iddo na hoff dad a mam. Dos rhagot, wych Arwr, na falia'u hyll swn, Naturiol yw chwyrnu a chyfarth i gwn Gnd torwyd eu danedd, ni frathant byth mwy, Darfyddodd, darfyddodd, hwre ei dydd hwy. 'A"i, A.A..A.I'A.AAÅ.AAAAA..A A. A. A JIt.. A.A. A A.A.