Y Rhedegydd

0 GADAIR YNYS FADOG. MADDEUANT PECHODAU. Cynhaliodd gweinidogion a phregethwyr y cylch, gyfarfod i drafod y cwestiwn o "Faddeuant Pechodau." Y Parch. W. T. Ellis, B.A., B.D., agorodd y mater. Nid oeddwn yn y cyfarfod, am nad oeddwn o ach yr offeiriaid Ymneillduol, ac felly nis gallaf ddweyd dim am yr ymdrafodaeth. Gallaf ddweyd hyn, fod pechod yn cynyddu yn y He tra y mae y pregethwyr yn dyfod at eu gilydd i athronyddu ar y cwestiwn. Y CARTHFFOSYDD.—Y mae y Cynghor Di iesig o ddifrif yn ceisio dadwneyd y drwg a gyilawnwyd gan ] eu rhagflaenoriaid yn nglyn a cbarthffosiad y He. Nid mater bawdd ei benderfynu ydyw, er fod ei benderfynu yn hanfodol i ddiogelwch iechydol y trigolion. Y GWAITH Nwy.-Myn awdurdodau Ystad Madog oedi ateb cais y Cynghor Dinesig am gael darn o dir at eangu y Gwaith Nwy. Mae y mater mor bwysig fel nad oes le i oediad o gwbl. Gofynir gan lawer o dai-ddalwyr am slot meters. WILLIAM SEARRELL. Diau y bydd yn ddrwg gan bawb a'i hadwaenent ef, glywed am farwolaeth Mr. William Searrell. Arosai yn Sygyn Fawr, Beddgelert, gyda'i chwaer Mrs. Tones. Yr oedd efe yn 76 mlwydd oed, ac yn dra adnabyddus fel cymeriad gwreiddiol. DIOLCHGARWCH AM Y CYNHAUAF.-O herwydd ffair Fourcrosses, bu raid cynal cyfarfodydd diolchgarwch am y cynhauaf dydd Llun diweddaf mewn lluaws o leoedd yn y wlad yn Lleyn ac Eifionydd. Dydd Llun nesaf y cynhelir hwynt yn Nyffryn Madog. Yn Eglwys St. Cynhaiarn cynhaliwyd gwasan- aeth dydd Mercher. Pregethwyd gan y Parch. Herbert Jones, Pentir. DIRWEST. —Ymddengys fod Cymdeithas Ddirwestol y Merched yn fywiog. Yr wythhos ddiweddaf yr oedd ganddynt gyfarfodydd cyhoeddus. Marwaidd yw yr achos dirwestol 1 yn mysg trigolion ereill yr ardal. DERBYN BLAENORIAID.—Derbyniwyd Mri. John Kyffin ac R. Lloyd, blaenoriaid newydd- ion y Tabernacl, yn aelodau o'r Seiat Fisol. NEWID PWLPUDAU.—Bydd y Pregethwr fydd yn capel Saesneg y Sabboth yn newid pwlpud yn y boreu a'r pregethwr fydd yn y Tabernacl. CRFGIN GLU-ISION.Cesglir llawer ogregin gleision yn y porthladd a'r Llyn Bach, ac anfonir hwynt i Loegr i'w gwerthu.

TANYGRISIAU. f TE PARTI.—Prydnawn Sadwrn yn ngbapel Horeb (A.,) mwynhaodd aelodau yr Ysgol Sul yno wledd wedi ei pharottoi gan frodyr a chwiorydd ffyddlon y lie, a Mawr ganmohd Y danteithion oedd wedi eu harl wyo. ^Gwasan- aethwyd gan y chwiorydd canlynol. 'Mrs. Jones, Glanaber, Mrs. Thomas, Bodycham, Mrs. Roberts, Horeb Cottage, Miss Roberts, Bodlondeb, Miss Roberts, Haulfryn Terrace, Miss Lizzie Owen, Mrs. J. Hughes, Mrs.. H. Jones, Mrs. M. Jones a C. J. Jones,sRhya- ygro, Mrs. Lewis, Mrs. Parry, Mrs. :Jones, Afonrow, Mrs. Jones, Castell Barlwyd, ,Mrs. Jones, Penybont, Mrs. Lloyd. Mrs. L. Hughes, a Mrs. Janet Roberts. Am 6, cafwyd cyfarfod cystadleuol, pryd y gwobrwywyd fel y canlyn, —Safon la, 1, Lizzie Jones, Rhydygro, 2, Lizzie Jones. Safon lb, 1, Maggie Jones, 2, Kate Parry. Safon II, 1, Annie Hughes, 2, Laurah Jones. Safon III, 1, Jennie Jones, 2, Gwladys Lewis, Safon VI, 1, cydradd 0 11 Jones a Gwenie C. Jones 2, Louisa Rober • Cystadleuaeth canu i blant dan 7 oed, 1'L'z?,g Jones 2, Maggie Jones Etto, i rai dan 10 oed, 1, Kate Jones 2, Gwladys Lewis. ?"? i rai dan 16 oed, "Llais yr Iesu," 1. Jenm?c Jones 2, Mary Williams Jones. Cystadleutu adrodd i rai dan 16 oed Can y Wyry*' Mary W. Jones 2, John Jones. Cysta?, ie? aeth atteb nifer o gwestiynau i'r dosbarth hynaf, 1, Mr. John Jones, Glanaber. Pe^ penill, Yr Iesu yn mrcichiau Simeon, j• John Jones, Dolrhedyn. Cystadleuaeth CaLill. "Cor Caersalem," ymgeisiodd 4 parti, go? parti Mr. W. 0. Williams. Llywydd Y CYfor- fod oedd y Parch. J. Hughes. Arweinydd Mr. D. J. Rowlands, Bethania. Beirnia; Cerdd- orol, Mr. Richard Morris. Bethania ? ? Adroddiadau, Parch. J. Hughes, a Mr. E- 13- Griffith; ar y Safonau, Mri. E. E. Gr?? Arthur Jones; Cwestiynau, Mr. Morgan Roberts Penillion, Parch. J. Hughes. A chymerwyd gofal y canu gan Mr. C,dwaladr Roberts. Cafwyd cynulliad gorlawn a chyf fod hynod o ddyddorol. t CYFARFOD YSGOL.-Dydd Sul yn Ca??t cynhaliwyd yr ucbod yn y drefn a gadyn"' 10, o dan lywyddiaeth Mr. John  Gwynfryn. Wedi cael adroddiad o'r viii dechreuwyd trwy weddi gan Mr. J. Jones. 1401- wyd y Dosbarth hynaf gan y Parch. J. Hug ?? yn Man; x, 23-34. Am 6, o dan Mr. Arthur Jones, holwyd y plant yn ha Elizeus gan Mr. Robert Lewis, Gwyndy. Alf dosbarth canol yn Marc x, 17-22 gan Mr. George B. Hughes. Yn ystod y Cyfarfo dd cafwyd unawd gan Miss Maggie Jones. Dolydd Terrace, a phapur rhagorol gan Mr. ?? Evans, Wrysganfawr, ar "Ddyledswyd"  aelwyd er cynorthwyo yr Ysgol Sabbotl'01-'? Cafwyd holi ac ateb gwlithog yn Y ° ? gyfarfod, a phawb yn t?imlo eu bod w edi derbyn budd ac adeiladaeth, ?j CYFARFOD GWEDDI. Mewn cyfar f0(j gweddi nos Sadwrn, yn Festri Bethe ?l cododd y gwres yn uchel iawn da genym 'veled naa yw gwres y diwygiad wedi diffodd ettc? -])YMX y cyfarfod mwyaf gwresog sydd ymar a diall fod y rhyddid sydd ynddo yn cyfrif ain hyny. AWGRYM I BREGETHWYR,-Nos Fer diweddaf, pan yr oedd blaenor yn yrnell Y plant i adrodd y testyn yn uwch yn y i-axt dywedodd un brawd fod y plant yn ei ?a'?jct yr un fath yn union a'r pregethwyr. aAA

if f:  il makes C 3 makes P ? "!I' tha N EW :'w.  better way-of makina: cakes. It is a perfectly pure cake I# flour of fine quality, with all up j the dry ingredients wanted in a# a cake. The proportions are Vg got exact and the mixing is per, w fect. *S It saves time and trouble, J* ? and It makes the nicest &? W lightest cakes possible. 5# jJ It makes any and every cake and not only one kind. jjF* '? And it is economical in  ? use-it costs less than the  old-fashioned way. ^3 From all Grocers, Stores, In the British Isles, in 3d. packts, each one containing a sheet of u;duJ and practical cako recipss. g LA THAllI & Co., Ltd., f -1"- 3 7

"Y GENINEN."—Tnmr ynddi bob  bwnc, yn en?va?,o], duw?nyddc!, atjlroi1ydo.' gwyddonol, bywgraffyddol, hyDafiaet ieithyddo!, eisteddfodol, llcnoro]. hanesyda amaethyddc?, chwareJyddol, glofad, &c.

TAITH I'R AIFFT. GAN MR. J. R. ARTHUR. Y GRAIG ANORCHFYGOL. Am saith o'r gloch yr hwyr I canfyddem yr Invincible Rock, craig fawreddus Gibraltar yn ymgodi yn urddasol ar y chwith ) i'r Llestr, am 1500 troedfedd tua'r net. Ac ar y pen deheuol iddi yr oedd goleuni llachar, gloeyw, siriol, goleudy Europa Point, yn am- neidio arnom ac fel pe yn gwahodd y "Tabor," ar ol mordaith o 1200 milldir a'i haner yn derfysglyd, i orphwys yn dawel a dibryder o fewn i'r porthladd, dan aden amddiffynol craig uchelwych Gibraltar. Pan oedd em Llestr yn roundio am y Bau Algercirus— cododd awel gref o'r gorllewin, 1 igwydda yr awel hono ymweled a'r culfor yn ebrwydd ar ol machludiad haul, r-c fe achosodd i'r can- oedd llongau a llestri o bob math oedd yn yr harbwr i ddawnsio fel cyrc n gwmpas eu hangorion. Am 8 o'r gloch ar tri o honom ar y forecastle i'r Tabor i WI ein morwyr yn bwrw yr angor, ac wedi j ;d hwnw yn rhuthro o'r golwg i'r dyfnder r oruchwyl- iaeth o sicrhau y LIestr ddoc i ben, gwelem "job lot" o Spaniards cynhyrfus ac Iuddewon trwstfawr, yn feibion ac yn ferched, yn dringo ar y bwrdd fel morgrug, ac mor hoenus a chathod—a'u hamcan oedd masnachu a'r teithwyr yn gyffredinol, ond y pen feddal yn fwyaf neillduol, Gan y frawdoliaeth hon oedd wedi goresgyn ein LIestr gellid cael furs, flowers a phastynau, ffyn a phlu a phom- granadau, watches, muslin a matches, baco, a brwshes a braces, &c. Ni chaniateid i neb fyned am y Ian y nos hono, ac oherwydd hyny goleuwyd holl deck y Tabor a thrydan, daeth y captain a'i gramaphone, a rhyfedd mor fywiog oedd penau yr hen a'r ieuanc yn ateb i gerddoriaeth ddawnsiol y gramaphone, a goleuadau yn Electrict-light, Gas-light, a Search-light yn amrantu mewn ffurfafen glir a gloeyw. Am 9 o'r gloch y boreu canlynol cafodd holl deithwyr y Tabor drwydded i lanio ac i aros yno os y dewisant am bum' diwrnod gyda rhybudd na byddai iddynt gael eu dal tuallan i'r pyrth ar ol y "sun down gun." Fe wydd- om ni yma yr hyn a olygir wrth yr ymadrodd- "Sun down gun," ond y mae yn amlwg oddi- wrth hanes un hen wreigan nad yw pawb yn gwybod hyny. Pan glywcdd hono ergyd yn myned allan o fagnel ar fachludiad haul, gofynodd i Slwr a snfai ger llaw, beth oedd achos y fath gynhwrf dychrynllyd. "O!" meddai y mihvr Yr haul sydd wedi myned i lawr." "Dear me ebe hithau, "wyddwn i erioed o'r blaen fod yr haul yn gwneyd y fath dwrw wrth fachludo. Ivhaid ein bod yn agos iawn ato yn y fan hon, rhagor y lie yr wyf fi wedi fy ngeni." Yr oedd yn foreu hyfryd y boreu hwnw yn Gibraltar, a'r mor rhyngom ar lanfa yn esmwyth ryfeddol, a bu hyny yn achlysur i holl deithwyr y "Tabor" fynu treuiio y diwrnod yn y dre. Yn ystod ein crwydriadau drwy rai o'r amddiffynfeydd, ceisiem werth- fewrogi a phrisio ci safle a'u teilyngdod milwr- 10I, a'r llafur a'r gost enfawr fu yn tyllu y lefelydd a'r ponciau, ac yn gosod yr atfau a'r peirianau dinystriol sydd a'u ffroenau bygyth- iol wedi eu cyfeirio at symudiadau y Spaniards a'r Llestri sydd yn myned a dod drwy y Culfor hwnw. Ar y cwr deheuol i'r graig, aethpwyd yn nghwmni milwr drwy lefelydd llydain a threfnus nes cyrhaeddwyd ystafell eang.- Ystafell wedi ei thori mewn craig bur, ganoedd o droedfeddi uwchlaw arwynebedd y dwr. Yr oedd yr ystafell hono wedi ei dodrefnu a chynyrch athrylith addfetaf gwyddoniaeth, a'r arfau mwyaf dinystriol wedi eu trefnu a'u gosod yn barod i wneyd galanastra annisgrifiadwy ar eiliad o rybudd. Ystafell cedd hono hefyd, lie y ceid swyddogion y sefydliad milwrol yn derbyn, ac yn croesawu merched bonheddig, y rhai a elwir yn awgrymiadol gan rai sydd yn gwybod eu neges yn Fishing Fleet." Wei, O'r Banqueting Hall hono, neu ystafell ag y gellir ar eiliad ei gweddnewid yn fangre mwg a saltpetre, edrychwn, oddi- oddiar ystlys magnel cawraidd, heibio i Iwyn o rosynau, a rhywogaetlielu eraill o hardd wisgoedd anian oedd wedi gosod 'i'w guddio rhag llygad gelyn,—edrychwn i lawr sr wddf main o dir tywodlyd, y neutral ground, neu dir neb," llain gul oddeutu 300 Hath o led ar y goreu sydd yn gwahanu Prydain cddiwrth Spaen. GOLYGFA O'R GRAIG. WRTH edrych i lawr felly o'r ystafell hono am ganoedd o droed- feddi canfyddwn, yn nghyntaf oil, gladdfa y Milwyr Prydeirig —yna, y Barracks eang—ychydig yn nes yn mlaen, Ihneli hir, o for 1 for, o filwyr Prydeinig, yn cerdded yn ol a blaen yn barhaus, eu goruchwyliaeth oedd cadw gwyl- iadwriaeth ar y gelyn oedd yn nes yn mlaen. Tu draw i'r milwyr a'r "tir neb," canfyddir 17inell o filwyr Spaen, yn cerdded yn ol a blaen fel y milwyr Prydeinig oddigerth eu bod hwy yn ngeiri-u un milwr, yn gwneyd hostile show." Tu ceCni filwyr Spaen wedi hyny, ceir Barracks helaeth iawn, ac yna. tre San Rcque ar godiad tir. Dyna yr olwg geir o un o'r ogofan a gafniwyd yn Nghraig Gibraltar, ?  i 'L a 7, ar Spaen a Phrydain, yn nyddiau gras a Christionogaeth, yn gwylio eu gilydd yn am- heus ac yn elynol, tra y mae trigolion y ddwy deyrnas yn cydgyfarfod mewn cyfciJIgarwch, trafnidiaeth a masnach. Gwrthrych amlycaf ire San Rcque yclyw y Bull King—adeikd enfawr ydyw hwnw o gerrig drwyddo draw ac arwydd yn ol doctoriaid Spaen, o gerddediad gwareiddiad yn mhlith trigolion y Peninsula Cynhwysa y Bull Ring eisteddleoedd i 12,000. o gwmpas San Roane fe geir coedwigoedd o gorcwydd, ac yno yr ymga g'a pic-ric parties o Gibraltar. EPAOD BARBASY. FFAITH ddvcidorol i'vhanesvdd anianyddol ydyw, y cartrefa mewn ogofe,.J, yn nghwr• dwyremxol G ibr a vre&ciil I trefedigaeth, hen a pharchus o Epaod—neu y Barbary Apes digynffon a diniwed. Ufuddhant yn mhob peth i'w harweinydd ac wedi diar- ddel eu cynffonau fel appendage trwsgwl a difoes, ymddanghosant fel yn ceisio datblygu yn ddineswyr a phleidleiswyr. Nid ydynt eto ond wedi cyrhaedd gwareiddiad carnladron yr ardaloedd cylchynol, ac oherwydd hyny, hoffant gyfyngu ar gynhaliaeth pobl ereill, a goresgyn ac ysbeilio'r gerddi i sicrhau amryw- iaeth cynhaliaeth. Ymddengys i mi fod yn mhlith yr epaod hyn gyfle rhagorol ac anogaeth i ddamcaniaeth y datblygiad." Ymddengys befyd nad ydyw yr oes wyddonol bresenol yn byw i fyny a'i chyfleusderau, oblegid beth sydd eisiau ymbalfalu yn y gorphenol pell i brofi fod dyn unwaith yn meddu ar gynffon, a chynrychiolaeth yn ein hymyl, yn dal cys- ylltiad mor agos ar cyfnod cynffonol, ac yn disgwyl yn amyneddgar a dyfal am gyfnod yr higher education." Paham na wna gwyddon- wyr y ddamcaniaeth gynffonol afael ynddi- nid yn y gynffon fel y buaswn i yn gwncyd- ond gafael yn y cyfle i godi yr epaod hyn i safle uwch yn ngraddfa gwareiddiad. Yn ngolwg y Spaniards diwyddiant y maent mor gyssegredig ar Stork yn Holland neu Ibis gwyn yn yr Aifft. COLOFNAU HERCWLFF. MAE stori Gibraltar yn un faith, a buasai ei hadolygu yn orchwyl anferth. Ychydig o filoedd o flynyddau yn ol, pan oedd llynghesoedd yr henafiaid yn hwylio yn hamddenol i gyfeiriad y gorllewin dros For y Canoldir, daethant i gysylltiad a dwy graig gawraidd, a elwid y pryd hyny yn golofnau Hercules. Adnabyddir hwy yn bresenol gan y brodorion yn Mount Abyla a Mount Calpe. Gelwid hwy yn golofnau Hercules gan yr hen- afiaid, am fod traddodiad yn dweyd wrthynt hwy fod y ddwy graig unwaith yn unedig, ac mai y cawr Hercules a'u holltodd, er mwyn i'w longau gael mynediad i Cadiz, sef dinas ar draeth-diroedd gorllewinol Spaen, i ddwyn gwartheg tewion. Bu llestri yr henafiaid yn hir yn gwau o gwmpas y ddwy graig—y ddau bentir lie mae cyfandir Ewrop a chyfandir Affrica, o fewn ychydig o filldiroedd o for, yn cydgyfarfod. A chan fod yr henafiaid yn can- fod yno yr haul yn suddo i'r mar, ac yn ym- ddangos mor agos atynt, tybient eu bod wedi cyrhaedd, yn ngliyffiniau colofnau Hercules, derfynau eithaf y ddaear. Fel yr oedd canrif ar ol canrif yn lapio heibio, darfu i ryw eneid- iau anturiaethus ymwroli a myned rhwng y ddwy graig, a thrwy y culfor o'r canoldir i'r werydd, ac wedi hwylio gochelgar hyd y glan- au i'r gogledd, darganfyddasant, nid terfynau eithaf y byd fel y tybid yn flaenorol, and fod colofnau Hercules fel sentinels, yn gwylio drws neu y fynedfa i drigfanau newydd a thiriog- aethau helaethacli. Ac yn gydmarol ddiwedd- ar y canfyddwyd, fel yr edrychir ar bethau heddyw, bwysigrwydd milwrol un o golofnau Hercules, sef Gibraltar. Cyfrifir y graig hon heddyw yn un, a'r bwysicaf, o'r cerrig sylfaen ar ba rai y mae uwcbafiaeth yr Ymherodraeth Brydeinig yn gorphwys. Nid yn unig y mae Gibraltar yn agoriad i for y canoldir, ond y mae hefyd yn ddrws drwy ba un y mae y dwyreinfyd a'r gorllewinfyd yn eymdeithasu, a'u gilydd, ac oherwydd hyny mae bodolaeth ein hymerodraeth faith yn dibynu i raddau helaeth ar gadernid milwrol Gibraltar. An- hawdd i'r cyffredin ydyw synio yn briodol ei bwysigrwydd, a'r fath gysur a dedwyddwch y mae cadernid y lie yn gyfranu tuagat ein cysur a'n dedwyddwch ni yn Ffestiniog. 1'w barhau. "V\v"A,/V

RHOS A'R CYLCH. Mr. Caradoc Roberts, Mus. Bac., ddewiswyd yn arweinydd Cymanfa Ganu Gymraeg Bir- mingham eleni. Llawen genym oedd de all fod Mr. Caradoc Jones, Creigfryn, Poncie, wedi derbyn galwad i fugeilio eglwysi Cathays a'r Meindy perthynol i'r Bedyddwyr Seisnig yn Nghaerdydd. Bu am bedair mlynedd y efrydu yn Ngholeg Spurgeon, a'i fryd ar'fyned yn genhadwr, ond gwarafunwyd hyny iddo gan y meddygon. Llwyddiant iddo yn ei faes newydd. Mae y pryder oedd yn yr ardal hon oherwydd helynt y g!owyr wedi ei symud trwjk fod y pleidiau wedi dyfod i gytundeb boddhaol. Dychwelodd Dr, J. C. Davies a'i deulu dydd Sadwrn, ar ol bod yn treuiio eu gwyliau yn Jersey. Nos Iau, bu Mr. A. D. Foulkes, alhraw cyn- orthwyol yn Ysgol y Cyngor, yn anerch cyn- ulleidfa gref yn Ysgoldy y TabernacI ar "Waith yr Ysgol Sul." Ymddengys ei fod wedi cwbl ymroddi i ddiwygio'r ysgol. Llywyddwyd gan Mr. J. S. JongK. Nos Wener, o dan lywyddiaeth y Parch. R. Roberts, agorwyd tymor cymdcithas ddiwyll- iadol Bethlehem a Salem gydag anerchiad ddarluniadoi gan Mr. A. E, Jones. Gwnaeth v Bedyddwyr Albnnaidd gasgliad mawr dydJ Sul iuag at ddik'j dyleJ Ca1faria, a chyrliatnldodd y swm antliydeddus o /101 5s. I -wiiaeO, c?,,?,,i;,id yn I ;f;dù ,;II: :I¡;: f 14s 8e T:n.? k-dxv y d (krlith yn S'doni, ?enycae.er CVf;ïth\v\CI 1{,1¡lif1?'rj:¡l, g;ln}c: e addysg ar g-(,i-?'i y Parch. Danie! Hughes, Lc!p wJ, ei dcstyn oedd Car-II ch aror er mwyn c'ydwybcu. Cynbaliv/j'd, cv'farfodydd diolcbgarwch am y cynhauaf yn Calfaria, Soar a,'r Tabernacl, a thtaddodwyd pregeth ar yr achlysur yn y lie olaf gan Mr. James Jones. !Io.o. A ..a.a. A. A .& A.. A £

Bydd Y GENINEN," y flwyddyn nesaf, yn rhoi ni-benigrwydd i bynciau ag y mae y dos- batlh gweithiol yn dal cysylltiad uniongyrchol a hwy, megis, Yr Eglwys a Sosialaeth, Cyfalaf a LUfur, Cyfiawnder i'r Gweithiwr, y Chwar- el u K i»varelyddiaeth, Hanes ChwDreli Arfon a Me. 10", y Chwarelwyr a'r Glowyr: eu Rbag- G' a'u Diffygion, Cyilwr y Dosbartb

Cyngor Dosbarth Geirionydd. Cynhaliwyd Cyfarfod arbenig o'r Cyngor uchod prydnawn ddydd Mawrth, pryd yr oedd yn bresenol Mri. John Gower (cadeir- ydd); R. T. Ellis, E. W. Roberts, Parch. J. Ll. Richards, D. G. Jones, R. R. Owen (clerc) a R. H. Williams (Arolygydd). Gosodwyd sel y Cyngor wrth y cytundeb a Mr. Morgan Jones, Penmachno, i godi mur wrth y Gronfa Ddwfr yn Cwm, Penmachno. Anfonodd tri eu prisiau i mewn am gyflenwi pibelli i gario dwfr o'r brif bibell i gefn Glan- aber Terrace, Cwm, a chymeradwywyd eiddo Mr. Tudor Williams, yr hwn oedd yr isaf, a'i bris yn £ 6 10s Oic. Bu trafodaeth fanwl ar gynygiad Cwmni presenol y Gwaith Trydan gyda thalu y swm o /560 costau awd iddynt yn y Cyngaws gymer- wyd yn eu herbyn gan yr awdurdodau cysyllt- iol a'u gwaith.—Penderfynwyd i Mri. D. G. Jones a R. T. Ellis gyfarfod cynrychiolydd y Cwmni ddydd Iau, er mwyn dod a'r mater i derfyniad boddhaol os bydd modd. Pasiwyd i siarad a Bar-gyfreithiwr i ym- ddangos ar ran y Cyngor yn y Cyngaws gymer- id yn erbyn Mri. Green, Masnachwyr Coed, am niweidio ffordd Dylasa, Penmachno, wrth gario coed ar hyd-ddi. Mr. D. G. Jones a roddodd adroddiad y Ddirprwyaeth fu yn ngolwg Ffordd Pant Isa, Pontypant, yn nglyn a pha un yr oedd Mr. Fitz Norman Ellis, Llyn y 'Menyn, wedi anfon cais am i'r Cyngor adgyweirio rhan o honi. Dywedodd Mr. Jones fod y Ddirprwyaeth yn ddwyblaid pan yn cychwyn i'r lie: plaid Dolwyddelen am adgyweirio y ffordd, a'r blaid arall yn erbyn. Wedi myned yno, synwyd hwy gan yr olygfa hardd oedd ar y lie, yr hwn o fod yn lie gwyllt a chorsiog oedd wedi ei wneyd yn nodedig o brydferth. Ffordd gul riwiog oedd at y lie, ac yr oedd cost fawr wedi myned i wneyd y ffordd yn y darn agosaf ato mor dda. Nid yw y darn y gofynir i'r Cyngor ei adgyweirio ond o ddeugain i haner cant o latheni, ac ni byddai y gost ond bychan. Yr oedd y blaid oedd yn erbyn gwneyd dim i'r lie wedi eu llwyr argyhoeddi, ac wedi newid eu barn. Yr oedd yn glod i Dolwyddelen gael dynion o'r fath, y rhai oeddynt yn codi gwerth trethiadol y plwyf: codwyd gwerth y lie hwn o fod yn rhyw ddau swllt, i fod yn ;C30. Tua pum' punt oedd yr amcan-gyfrif o'r gost, ac yr oedd y boneddwr gyda boddhad yn barod i gynorthwyo gyda ffrwydro y graig oedd ar y ffordd y gofynid am ei gwella, Argymellai y ddirprwyaeth i'r gwaith gael ei wneyd.— Cymeradwywyd yr adroddiad ar gynygia 1 Mr. D. G. Jones, a chefnogiad Mr. E. W. Roberts. —Parch, J. Ll. Richards, Y mae yn iawn i mi ddyweyd fod y Ilyfr y soniwyd am dano mewn Cyngor blaeno-rol wedi dod i'r golwg, ac yr oedd gan y Ddirprwyaeth pan fuont yn y He." —Y Cadeirydd, "Nid yw o ddyben yn y byd son am hwnw, gan nad yw o bwys yn y byd. Y gwaith a wnaeth Mr. Ellis ar y lie ddylan- wadodd arnaf fi. Y mae y dyn wedi cam- gymeryd wrth feddwl fy mod i yn ei erbyn. Am gael yr hyn oedd iawn a theg yr oeddwn, ac nid oedd dim yn erbyn Mr. Ellis yn berson- ol o gwbl."—Datganwyd boddhad fod y mater wedi dod i derfyniad mor foddhaol.

Y GENINEN" am y flwyddyn nesaf.— "Yr Iaith Gymraeg pa un ai mantais ai anfan- tais fyddai ei pharhau ?" Yr Eisteddfod Genedlaethol a yw yn werth y draul o'i chynal ?" Pwlpud Cymru pa. un ai cryfhau ai gwanhau y mae ei ddyinnwad ?" A fyddai Ymreolaeth yn fantais i Gymru?"

TREFN OEDFAON Y SUL Y METHODISTIAID. PENIEL.—Parch. R. Silyn Roberts, M.A Tan- ygrisiau. ENGEDI-Parch. J. E. Hughes, B.A., B.D. GWYLFA-Parch. Thos. Hughes, B.A., Rhiw. BETHESDA.—Parch. T. M. Jones, Colwyn Bay. TABERNACL.—Parch. E. J. Williams, Acrfair. GARREGDDU.—Parch. J. Howell Hughes, Bala. MAENOFFEREN.—Parch. Robert Jones, Rhos. CAPEL SEISNIG (English Chapel).—Rev. John Owen, M.A. BOWYDD.-Parch. Thomas Lloyd, Llanberis. RHIVV.—Parch. R. R. Jones, Abergynolwyn. BETHEL.—Parch. E. J. Evans, Penrhyn. YR ANNIBYNWYR. BETHEL.—10, Parch. John Hughes. 6, Parch. R. Talfor Phillips. HYFRYDFA.-6, Parch. J. Williams-Davies. BETHANIA.-IO, Parch. George Davies, B.A. 6, Parch. J. Rhydwen Parry. JERUSALEM.—Parch. J. R. Jones, Roewen. BRYNBOWYDD.-6, Parch George Davies, B.A. SALEM.—Parch. Llewelyn Jerman, Nebo. CARMEL.—10, Parch. R. Talfor Phillips. 6, Parch. John Hughes, I Y WESLEYAID. EBENEZER,—10, Cyfarfod Gweddi. 6, Parch. J. Maelor Hughes. DISGWYLFA.—10, Parch. D. D. Jones. 6, Mr. G. G. Roberts, Blaenau, SOAR, RHIW.—10, Parch. J. Maelor Hughes. 6, Cyfarfod Gweddi. TANYGRISIAU.-IO, Cyfarfod Gweddi. 6, Parch. D. D. Jones. FFESTINIOG.-IO, Parch. T. Isfryn Hughes. 6, Cyfarfod Gweddi. Y BEDYDDWYR. SElON .-Myfyriwr o Goleg Bangor. CALFARIA.-Parch. E. Cefni Jones, Calfaria. MORIAH.-2, Parch. E. Cefni Jones, PISGAH.Mr. J. D. Davies, Bl. Ffestiniog. CAERSALEM.—Mr. Phillip Lloyd, Bl. Ffestin- iog.