Y Rhedegydd

Sbopt SH „• ~Y ?R banp. op R yr I p R, ale ? ? Church Street. AM 14eg D1WRN0D YN UNIG. Gwneir Gostyngiad Gwirioneddol yn yr oil o'r Nwyddau. Mae genym luaws o bethau i'w Clirio am haner eu Gwerth. Gelwch i'w gweled. W. EVANS, Manager. THE TEA m w Of ALL TEAS IS "JVIBYPOLE" TEll ikT ik L WHY PAY MORE? In lb., lb., & i lb. sealed packets. In I b., Full weight of Tea without including the weight of wrappers. mAYPOLE PAIRV CO., LTP. 12, CHURCH STREET, BLAENAU FESTINIOG. OVER 520 BRANCHES NOW OPEN. Dyma gwestiwn a ddylai I gael eich sylw difrifolaf, a | A ydyw eich hyny heb edl Os ydyw eich golwg yn ( GolWfl yn ddrwg nid oes modd ei wella | (;Oltvg yn heb rhyw gyfrwng allanol i I Ddiffygiol ? ? wneyd hyny. I Gochelwch rhag dewis eich Spectol 1 eich hunain^ :galR hyny brofi yn I fwy o nawed o laiwer. I Yr wyf yn barod i brofi eich ■ golwg yn rhad, ac os bydd angen Spectol arnoch gallaf gael rhai i'ch siwtio am bris rhesymol. W., Thomas Optician, H ,'h,,¡,D,.ilAnr,l) "R!\ 4-' r' ew IJiJ. u' e SL, 1,1'1 Stationery Æk f210ty Qoods. ■ Note Paper of every description, in neat boxes 6d. and is. Penny Packets, the trade supplied at wholesale prices. = = = FOREIGN NOTE PAPER. = =   f. At ,,1II:9! 6 Shop y Rh^degydd, BL ffes?imo& IBR MER'S GREAT SALE. Stoc Fawr yn mhob Adran i'w Clirio yn Rhad. Gelwir eich sylw at y Lotiau canlynol yn mysg lluaws eraill 50 Lady's Holland Jackets i'w clirio, Is. yr un. 190 llath Fancy Dress Muslins, 3c. y Hath. Pris arferol 5c. y llath. 60 Pinafores i Blant, pob size, 62C. yr un. 50 Corsets Cryfion am Is. yr un. 150 yards Floor Oilcloth, dwy lath o led (Painted Back), Is. 3c. y llath. 60 Men's Tweed Trousers at 3s. 6d. 100 par o Slippers, 6ld. y par. BRYMER, Blaenau Ffestiniog a'r Ganghenau.

At ein Gohebwyr. Unwaith eto mae yn rhaid i mi grefu ar ein Gohebwyr anfon eu Gohebiaethau i law yn gynarach. Dylai pob peth sydd i ymddangos yn y RHEDEGYDD fod mewn llaw erbyn boreu Mercher y fan bellaf.

NODIADAU WYTHNOSOL I Y Terfysg yn Morocco. I Gan fod rhai Ewropeaid wedi cael eu lIadd, a bod y gweddill o honynt mewn perygl mawr, prysurodd cad-longau Ffrengig a Hispaenaidd i w gwaredu, ac mewn tref o'r enw Casa Blanca glaniodd yohydig o filoedd o filwyr Ffrengig. Dydd Sul ym- laddwyd brwydr ffyrnig a gwaedlyd rhyng- ddynt hwy a'r brodorion, y rhai a orchfyg- wyd a Uaddfa fawr—tua 2,000 meddir. Nid oes le i ameu gallu'r Ffrancod i drechu'r brodorion; nid oes achos i bryderu dim ynghylch hyny. Ond wedi iddynt eu trechu, beth wed'yn ? Hyny sydd yn peri pryder. Gwyr ein darllenwyr mor chwerw fu'r teimlad rhwng Ffraingc a'r AImaen ynghylch Morocco. Er nad ydynt cyn chwer- wed ag y bu, y mae yn chwerw eto. Gellir bwrw fod yr Almaen yn gwylio'rgweithrediad- au yn fanwl iawn, ac na cheir hi yn anmharod i ymyryd os caiff achos, neu hyd yn nod achlysur. Oherwydd hyn gall y rhyfelgyrch yma, sydd yn gydmarol ddibwys ynddo ei hun, arwain i ganlyniadau mawrion a phwys- ig iawn. Ni fyn yr Ymherawdwr Gwilym i'r Ffrancod gael yn Morocco ddylanwad mwy na'r eiddo ef, a'i perygl ydyw i'r eiddigedd a'r genfigen sydd o'r ddeutu eu dwyn i wrthdarawiad a'u gilydd. Mae'n dda genym feddwl y gellir dibynu ar y Brenin Iorwerth, yr hwn sydd yn awr ar y cyfandir, i wneyd pob peth yn ei allu i j ddwyn yr Almaen a Ffraingc i gydweithredu yn hytrach nag i wrthwynebu eu gilydd. Ond er fod yr hyder hun genym, ni pheidiwn a theimlo'n bryderus hyd oni bydd milwyr Ffraingc a'r Hispaen wedi gadael Morocco a dychwelyd adref. Fel y mae pethau yn awr, gellir yn hawdd iawn gyneu tan dinys- triol ag y cymer amser hir i'w ddifoddi.

Mr. Ellis J. Griffith, A.S., a'i sedd a'i swydd. Cyfarfu atweinwyr Ceidwadaeth yn Mon, a phénderfynasant nad buddiol fyddai gwrth- wynebu ail-etholiad Mr. Ellis J. Griffith. Nid ydym yn cyfrif eu bod trwy benderfynu fel hyn wedi gosod y boneddwr hwnw a'i gyfeillion dan unrhyw rwymedigaeth i deim- lo yn ddiolchgar iddynt, oblegid y gwir syml ydyw eu bod wedi gwneyd rhinwedd o raid." Gwyddent hwy a phawb eraill yn dda mai ofer hollol fuasai eu gwaith yn dwyn allan ymgeisydd i'w wrthwynebu, ac y mae yn amheus genym a allasent er ceiso cael yn withwynebydd iddo unrhyw ddyn ond un a chanddo lawer iawn mwy o arian nag o syn- wyr cyffredin. Trwy ddwyn alian ymgeis- ydd yr oil a allasent ei wneyd fuasai pari i Mr. Ellis Griffith fyn'd i gostau hollol ofer, ac ni fuasai yn bosibl iddynt wneyd hyny heb wario agos (os nad llawn) cymaint eu hunain. Mae'n deilwng o sylw fod y swydd hon wedi ei rhoddi i'r aelod dros Fon wedi iddo fod am lawer o fisoedd yn beirniadu'r Llywodraeth yn ddyfal ac yn Ilym oherwydd ei harafwch i ddwyn ymlaen fesur Dadgys- yllttad yr Eglwys yn Nghymru. Guyddom fod swydd wedi ei rhoddi i ambell un cyn hyn er mwyn cau ei enau fel beirniad, ond nid swydd felly ydyw hon. Bydd Mr. Ellis Griffith mor rhydd ag y bu erioed i feirniadu'r Llywodraeth, ac y mae yn ddiamen genym y bydd iddo arfer ci ryddid hycl yr eithaf. Nid ydym yn dywedyd ein bod >n c\luno og tf yn hollol; ar hyd yr amser yr ydym wedi cydnabod ein bod yn teimlo mesur helaeth o b_t,.?;d? ynglyn a'r mater. Yr un pryd credwn ei fod wedi gwneyd gwasanaeth da i Gymru yn y peth yma, oblegid y mae'n fwy na phosibl y buasal y cwestiwn gryn lawer yn mhellach yn ol nag y mae onibae am ei ymdrechion ef, tu hwnt i bawb eraill.

Meistr Meirch y Brenin. -1 Yr wythnos ddiweddaf hysbyswyd fod Iarll Sefton wedi rhoddi i fyny y swydd hon a ddelid ganddo, ac fel rheswm dros iddo wneyd felly, cyhoeddwyd gyda meaur o rwysg honiadol ei fod yn anghytuno a mesurau eithafol y Llywodraeth. Tybiwn fod syniad y gwr hwn am ei bwysigrwydd ei un a phwysigrwydd ei swydd y fath ag i beri iddo dybied y byddai i'w ymddiswyddiad roddi ysgytiad i'r Llywodraeth a'i siglo hyd ei syl- feini. Dyddorol fyddai gwybod i ba un o bob cant o'n darllenwyr yr oedd bodolaeth Iarll Sefton yn wybyddus. Fel y digwyddai fod, yr oeddym ni ein hunain yn gwybod fod yn byw rywun yn dwyn y teitl hwn, ond pe gofynasid i ni rywbeth am dano y cwbl allas- em ddywedyd fuasai ei fod yn byw ac yn perchen tir yn rhywle heb fod yn mhell iawn o Lerpwl. Rhaid ein bod wedi gweled ddar- fod iddo gael ei benodi yn Feistr Meirch y Brenin wedi ffurfiad y Weinyddiaeth bresen- ol, ond yr oeddym wedi ei lwyr anghofio ef a'i swydd hyd oni chyhoeddodd ei fod wedi ei rhoddi i fyny. Gan iddi gael ei rhodd iddo, rhaid ei fod yn cael ei gyfrif ar y pryd yn rhyw fath o Ryddfrydwr. Gan aelod o Dy'r Arglwydd y delir hi bob amser, dyb- ygwn felly nid oedd gan y Prif-weinidog lawer o Ie i ddewis pan aeth i chwilio am un i'w rhoddi iddo. Mewn atebiad i gwestiwn a ofynwyd iddo ddydd Mawrth, dywedodd Syr Henry fod yn rhaid ei llenwi eto, ac na ellid hyd yn nod pe peidid a'i llenwi arbed i'r wlad y E2,000 a delir i'r sawl fyddo yn ei dal. Yr eglurhad ar hyn ydyw fod cyfanswm treuliau o'r fath wedi ei benderfynu ar esgyn- iad y Brenin i'w orsedd, a bod cytundeb a wnaed ar y pryd a'i Fawrhydi yn rhwymo'r Llywodraeth i dalu iddo y cyfanswm ag y mae y £ 2,000 yma yn rhan o hono. Pan holwyd y Prif-weinidog yn nghylch gwaith y swydd dywedodd ei fod yn rhy hen i gredu ei bod yn segurswydd." Gwr cyfrwysydyw ef. Trwy gyfrwysdra ymgadwodd rhag dywedyd ei bod yn segurswydd ar y naill law a rhag gwadu hyny ar y Haw arall. Atebodd yn y geiriau a ddyfynwyd. Yr ydym yn ddigon argyhoeddedig mai segurswydd ydyw yn ymarferol. Dyma un o'r ffyrdd y gwerir arian gwlad sydd yn rhy dlawd i drefnu blwydd-dal i'w phobt yn nyddiau henaint. Rhaid i ni ddweyd fod Cynrychiolwyr Llafur yn Nhy'r Cyffredin wedi ein siomi mewn un peth. Buasem yn disgwyl iddynt hwy wneyd ymchwiliad trylwyr i bethau fel hyn a gofalu am roddi gwybodaeth lawn am danynt i'r wlad. Gwastreffir arian lawer mewn ffyrdd nas gellir eu hesgusodi heb son am eu cyf- iawnhau, ond o'r braidd y clywir yr un aelod seneddol un amset yn dywedyd gair yn erbyn hyny. Dylent gydweithredu a'u gilydd mewn materion fel hyn pe gwnent, gwerth- fawrogai'r wlad eu gwaith a rhoddai iddynt ei chefnogaeth. — ❖ Ofr

Boneddigeiddrwydd Crach- bendefiff. Yn mhlith aelodau Toriaidd Ty'r Cyff- redin eistedd dyn ieuangc a adwaenir fel Arglwydd Tumour. Gan ein bod yn bwrw fod yn rhaid fod gan ei dad gywilydd o hono a chan nas gall efe wrth ei ffolineb ei etifedd, ymgadwn rhag ei enwi ef. Ar hyd y senedd-dymor mae y Tumour hwn wedi cvmeryd rhan yn y gweithrediadau Ty'r Cyffredin yn dra mynych, ac y mae agos bob amser yn gwneyd ei waith mewn modd sydd yn peri hyd yn nod i'w gyd-Doriaid deimlo cywilydd, tra y pair anfoddlonrwydd mawr i'r Rhyddfrydwyr. Heblaw ei fod yn ffol, mae'n anfoesgar hefyd. Eisteddodd y Ty drwy nos Lun rywbryd yn oriau man boreu dydd Mawrth yr oedd Mr. John O'Conner, un o'r aelodau mwyaf parchus a chymeradwy, yn siarad; tra y siaradai chwarddai Tumour yn fynych gan siarad mewn llais uchel a'r rhai eisteddent o'i amgylch; ac yr oedd ei chwerthiniad yn chwerthiniad yr ynfyd mewn gwirionedd. Fwy nag unwaith, apeliodd Mr. O'Conner am ddystawrwydd gweddol ond yn ofer. Yn y man, yn lie gwrando ar ei gais, ateb- odd Arglwydd Tumour ef mewn geiriau nad ydynt wedi eu cyhoeddi ond a glybuwyd yneglurgan Mr. O'Couner. Ymddengys eu bod yn waeth nag anfoneddigaidd yr oeddynt yn sarhaus dros ben—yn g-ymaint felly fel y cyffroisant yspryd Mr. O'Conner yn ddirfawr. Gan daflu golwg ddirmygus ar yr ysgogyn oedd wedi ei gythruddo, dy- wedodd mewn llais angherddol jawn" Ped ymddygai yr aelod anrhydeddus fel yna o'r tu allan i'r muriau hyn cawsai genyf y drin- iaeth a haedda." Cododd Arglwydd Tum- our i fyny ac apeliodd at y Llefarydd gan ofyn iddo a oedd yn iawn i Mr. O'Connor ei fygwth felly. Cyn i'w gwestiwn gael ei ateb cyfeiriodd Mr. O'Connor yn mhellach ato fel cenaw anwybodus" {ignorant puppy) Gahvodd y Llefarydd ar yr aelod digllawn 1 alw y geiriau hyn yn ol, a gwnaeth hyny gan bwysleisio ar y ffaith ei fod yn eu tynu yn ol o barch i'r Llefarydd ac i'w awdurdod—h.y. nid o barch i'r ysgogyn oedd trwy ei ym- ddygiad hyll weii ei" gyffroi i'w 'dywedyd. Buasem yn gobeithio fod Arglwydd Turnour wedi cael gwers nad anghofia oni bae ein bod yn gorfod credu nad oes ganddo ddeall i ddysgu. Pa beth sydd yn cyfrif am mai rhai o'r dosbarth y pc;rth?n <? iddo sydd yn ym- ddwyn yn y modd iselaCo holl ae'odau Ty'r j Cyffredin. We'ie, c!y 13(?j,,defig,O" Os rhai fel hyn yw dy fonedd, pa fath yw dy wren g ?

OyhudcSiacI a Gwrth-gyhuddiad. Yr wythnos ddhveddaf cyhoeddwyd fod ymgais wedi ei gwneyd i Jofruddio tirfe<id«an- ydd Gwyddelig, o'r enw Arglwyod Ashtown.