Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
9 articles on this Page
LLYS METHDALIADOL BLAENAU…
LLYS METHDALIADOL BLAENAU FFESTINIOG. Dydd Mawrth o flaen Mr. Thomas Jones, Cofrestrvdd. \CHOS JOHN ROBERTS, 8, CLOS- YGRAIG, BLAENAU. Daeth John Roberts i fyny am ei Arholiad cyhoeddus, a dangosai ei gyfrif i'r Derbynydd Swyddogol ei fod mewn dyled o [108 9s 6c. 20 o ofymvyr am nwyddau brynwyd ganddo a thri o hcnynt wedi cael archebion yn Llys y Manddyledion yn ei erbyn. Yr oedd 4 dyled yn cyraedd y swm o [78 12s 2c, a thros [10 yr un. Dywedodd ei fod yn greigiwr 4. mlwydd oed, yn enill [I 4s 6c yr wythnos, ac yn byw yn Tanyfron, Closygraig er's deng mlynedd, i'r hwn le y symudodd o Freeman Terrace, a bu yn byw mewn manau eraill yn Blaenau Ffestiniog. Saith mis yn ol aeth i weithio i Tylorstown, Dyffryn Rhondda, fel glowr, ond wedi bod yno am beth amser dychwelodd i ail dfiechreu gweithio yn y Blaenau. Ei unig eiddo oedd ei ddodrefn y rhai a werthodd i Mr. John Davies, i gael arian i wneyd hi hun yn Fethdalwr. Bu yn Fethdalwr o'r blaen Medi 3, 1904, ac yr oedd ei ddyledion y pryd hwnw yn [100 10s Oc, ac ni tbalwyd dimi'rgofynwyr hyny. Rhoddodd achos ei Fethdaliad i lawr i afiechyd a marwolaethau yn y teulu yn achosi costau trymion, a theulu mawr i'w cynal."—Cauwyd yr arholiad gyda'r sylw can- lynol gan y Derbynydd Swyddogol: Y mae yn dod i hyn, y mae y dyn hwn yn gwneyd can' punt y flwyddyn wrth wueyd ei hun yn Fethdalwr."—Y Cofrestrydd, Mae y busnes yn talu iddo." ACHOS GRENVILLE T. HUGHES, LLANRWST. Daeth Grenville Thomas Hughes, Saermaen 8, Bridge Street Llanrwst yn mlaen am ei arholiad cyhoeddus.—Yr pedd Mr. R. O. Davies yn ymddangos dros y prif ofynwr, a Mr Twigge Ellis, Bethesda dros y Methdalwr. Yn ol y Derbynydd Swyddogol, yr oedd y dyledion yn £61 14s lOc. Rhoddai fel rheswm dros ei Fethdaliad, "colli Cyngaws yn Llys Manddyledion ddygwyd yn fy erbyn yn Llys Llanrwst gan fy nghefnder Thomas Fletcher Hughes," Yr oedd y Methdalwr yn 24 mlwydd oed, yn saerman, dibriod, yn enill 22/- yr wythnos o gyflog yn byw mewn Ilety gyda'i dad Gwysiwyd ef yn Llys Manddyledion Llanrwst gan ei gefnder, Mr. T. Fletcher Hughes am £ 24 Os Oc a roddwyd iddo gan ei gefnder pan ydoedd ac ei ffordd i Wallgofdy Dinbych. Wedi i'r cyngaws fod o flaen y Llys amryw weithiau, rhoddwyd dyfarniad yn ei erbyn am f 45 5s lc yn cynwys y costau. Yr oedd cost- au ei gyfreithiwr ef ei hun yn yr achos yn £7 145 0. Dywedodd iddo werthu ei olwynfarch a'i enwair bysgota ym £ 3 5s Oc, ei oriawr am t2, a benthycodd £ 4 15s 2c oddiar ei frawd i wneyd y £ 10 at fyned yn fethdalwr. Nid oedd ganddo eiddo o gwbl yn awr.—Holwyd ef yn galed gan y Derbynydd Swyddogol, a gwadai yn bendant iddo gael arian gan ei gefndeeer i'r Barnwr ddyfarnu yn ei erbyn. Pan ofynwyd iddo lle'r aeth yr arian, yroedd yn awgrymu yn gryf mai i John Myddleton gan iddo ei weled yn dal ei ddwylaw allan am gael rhywbeth. Yr oedd ei dad hefyd yn y lie, ond yr oedd yn sicr na chafodd ef ddim o'r arian.-Mewn atebiad i Mr. R. O. Davies dywedodd mai yn mhen tua mis ar ol i Fletcher Hughes fyned i ffwrdd y prynodd yr olwynfarch am £ 4. Wedi cynilo yr arian yr oedd yn Nghlwb Mrs Hyde, yn Scotland Street. Gweithiai fel saerman yn Gwydir am 22/- yr wythnos, a lletyai gartref gyda'i dad i'r hwn y talai 12/- yr wythnos am ei le. Ni wyddai i'w gyfreithiwr gynyg talu yr arian yn ol 7/6 y mis, Nid oedd yn bwriadu talu dim o'r ddyled. Gwerthodd ei dair gen- wair a'i olwynfarch i Joseph Roberts, Scotland Street am £ 3 5s Oc. Ni wyddai beth oedd bil ei Dwrne, ond talodd dair gini iddo i ymladd yr achos rhyngddo a'i gefnder.— Cauwyd yr arholiad. ACHOS W. P. ROBERTS, CYFREITH- IWR, LLANRWST. William Pierce Roberts, Cyfreithiwr, Llan- rwst, gynt o Firm Mri. David Jones a Roberts, a ddaeth i fyny am ei Arholiad Cyhoeddus. Yr oedd v Derbynydd Swyddogol wedi gohirio yr Arholiad yn Awst 1903. hyd amser anmhenodol ar gyfyif fod y cyfrifon wedi eu cadw mor anfoddhaol gan y Firm. Yr oedd Mr. Roberts yn awr yn awyddus am gael ei ryddhad fel Methdalwr, a chyn y gallasai gael hyny, yr oedd yn angenrheidiol iddo gael ei Arholiad wedi ei gau, a gwnaeth gais am hyny. Aeth y Derbynydd Swyddogol trwy bentwr anferth o bapurau allyfrau cyfrifon, a holwyd Mr. Roberts am oriau. Awd trwy y cyfrifon cysylltiol a John Williams, Cae Ucha; yr arian gafwyd o Lys Manddyledion Conwy; Richard Hughes, Foty; Mrs. Jeminah Hughes, Plas-y-Blaenau; Thomas Hughes, Gorsaf- feistr Glancon vy; John Davies, Bryn Eidda; John Roberts, Tan-y-benar; W. W. Williams, a J. W. Williams, Oxford Terrace, a Wynne Road, Blaenau Ffestiniog; Robert Hughes, Junction Mrs. Lloyd-Mills, &c. Gan nad oedd y Derbynydd Swyddogol yn cael yr hyn a ofynai yn ddigon clir, yr oedd yn tueddu at Ohirio yr Arholiad hyd amser anmhenodol; ond ar gais Mr. Roberts, caniataodd y Cof- restrydd i benodi Hydref 23 i fyned trwy y cyfrifon, a Mr. Roberts i gael hyd Hydref 13 i fyned trwy yr oil er bod yn barod at y diwrnod penodedig.
Arwesi Farddonol Glangeirionydd.
Arwesi Farddonol Glangeirion- ydd. Cyhhaliwyd yr uchod ddydd Iau, ond yr oedd yn mhell iawn o fod yn deihvng o'r Ar- westau gafwyd yn amser y Prif-farad Gwilym COwlyd, ond gwnaeth Ellis o'rNant a Mr John Williams, eu goreu o dan yr amgylchiadau. Nid osdd unrhyw drefniant wedi ei wneyd at gynal Gorsedd o werth a dylanwad. ac felly, "rhanu urddau a fu eleniheb arholiad, a felly feI y dyvedwyd tra gyda'r gwaith, heb fod dim grym ynddynt," ac "nid oeddynt i sefylL" Agorwyd yr Orsedd yn ffurSol ar ben Bryn y Caniadau gan Ellis o'r Nant, yn cael ei gyn- orth\vyo gan Mr. John Williams. Wedi hyny awd o gwmpas i gasglu enwau y rhai oeddynt yn awyddus am gael eu hurddo. Yr oedd yr J Urddo i fod ar sail argymellion cyfeillion, heb fod yn safadwy. Galwodd Mr Williams yr enwau, ac aeth Ellis o'r Nant drwy y seremoni o urddo ar ben Bryn y Caniadau. Offrym-I odd Ellis o'r Nant Weddi yr Orsedd," ac anerchwyd gan Arifag, Pwllheli; J. Herbert Hughes, (Eryr Arfon), Llanrwst; loan Dwy- ryd, Rhiwbryfdir Huw Tudur, Trefriw Dewi Mai o Feirion, Blaenau Ffestiniog. Canwyd gyda'r Tanau yn feistrolgar gan loan Dwyryd, a'r Telynor Dall o Feirion yn cyfeilio. Wedi hyny awd am giniaw at Mr a Mrs Williams, ar lan Llyn Geirionydd, yr hwn a fwynhawyd yn fawr. Cafwyd Cyfarfod Adloniadol gerllaw Colofn Taliesyn, lie y mae gweddillion ei Lys a'i Ath- rofa. Llywyddwyd gan Mr Samuel, Cyfreithiwr Aberystwyth, ac arweiniwyd gan y Parch. Henry Jones (Nefynfab), Trefriw. Cymerwyd rhan mewn datganu gan Eirionwern, Trefriw Geirionferch (Boneddiges o:A wstria sydd yn awr yn aros yn Trefriw, ac yn yn benderfynol o feistroli y Gymraeg)," Yn iach i ti Gymru loan Dwyryd gyda'r Tanau yn wir alluog, a gorfu iddo ail ganu bob tro. Hefyd datgan- odd Mr Pierce Jones, Trefriw, gyda'r Tanau. Adroddwyd gan Cyrau, Bettwsycoed a Nansi Prysor. Darllenodd Mr Rathbone (Merlin Lleifiad) ddarn o Farddoniaeth Seisneg. Anerchiad gan Mr. J. Charles (loan Medi), Pontypridd, ar Emynyddiaeth Gymreig," a chafwydeiriau gan Isgoed ac Ellis o'r Nant. Yr oedd yr acenion peraidd o Delyn Mr. David Francis yn dderbyniol iawn, ac ychwanegodd lawer at ddyddordeb yr Arwest. RHESTR O'R URDDEDIGION :— Beirdd — (Disgyblion Ysbas): J. R. Jones (MyfyrMedi), Plaswaenydd Lodge, Blaenau Ffestiniog; J. D. Jones (loan Dwyryd), Rhiwbryfdir, B1. Ffestiniog; Robert B. Jones (Cyrau), Bettws. (Disgyblion Hawl) Harold Rathbone (Merlin Lleifiad), Llandudno. Ofyddion—(Disgyblion Ysbas): Wm. G. Roberts (Gwilym Eigiau), Talybont; H. P. Jones (Harri Ddu o Fon), Brynhyfryd, Llanrwst; Thomas Griffith (Gwaenydd), Bettws; John Charles (loan Medi), Pontypridd; John F. Griffith (loan Glyn Taf), Cplwyn Bay Hugh Thomas (Huw Tudur), Rhostryfan; Miss Sydney Jones (Llinos Ceiri), Trefriw; Miss Therisa May Goldbuger (Geirionferch), Awstria; Mary E. Williams (Eirion Wern) Trefriw; Annie Williams (Nansi Prysor), Trefriw. (Disgyblion Hawl): John Williams (Ynyr), Llanrwst; R. Wm. Jones (Trebor Cybi), Trefriw Parch. Henry Jones (Nefynfab), Trefriw; Mr. Samuel (Teifi), Aberystwyth. (Disgybl Cyfallwy) J. Roger Dawson (Iden), Llandudno. Cerddor- ion—(Disgybl Ysbas): David Francis (Telynor Dall o Feirion). (Disgybl Cyfallwy); Margt. E. Williams (Arfonferch), Conwy.
IMarwolaeth y ddiwedd?;-r-i?r-s.…
IMarwolaeth y ddiwedd?;-r i ?r-s. -Williams, ddiweddar Mrl! Dydd Mercher, y 18fed o'r mis hwn, bu farw y chwaer uchod yn Viewfield, Bl. Ffestiniog, preswylfod ei chwaer Mrs Thomas, yn 52 mlwydd oed. Ganwyd hi yn Mhantymeusydd ger Llanfrothen, a bu fyw gyda'i rhieni ar ol hyny yn y Llan Brondanw, lie y triga ei chwaer Mrs Roberts yn bresenol. Yn ddilynol aeth i drigianu i Bryn Llewelyn, Bottwnog, hwn le a ddaliai pan y daeth yr alwad. Oddeutu blwyddyn a haner yn ol cafodd ym- osodiad a'i rhanol ddiffrwythodd, aco herwydd hyn dygwyd hi at ei chwaer Mrs Thomas, Viewfield o'r ardal hon, lie y cafodd bob gofal a thanerwch a aHasai braich o gnawd weini iddi. Drwy ei hafiechyd maith a blin gwyliwyd yn dyner a gofalus drosti nos a dydd byd nes y cafodd ddiangfa o'i chaethiwed i helaethrwydd bywyd y nef. Yn ystod ei bywyd bu ganddi gyflawnder o bethau y byd hwn, ond er ei llawnderni roddodd ei chalon arnynt. Dysgodd drin y byd heb ei gamarfer, a thrysor- odd iddiei hundrysoryny nef." Dewisiodd yn gynnar ar ei bywyd y rhan dda, yr hon nad allai neb na:dim ei ddwyn oddiarni, a bu farw mewn meddiant o'r golud gwell a'r un parhaus. Pe wedi cael arbediad bywyd, bwriadai roddi i fyny amaethu a threulio prydnawnddydd ei hoes mewn tawelwcn, ac yr oedd wedi sicrhau ty yn Mhorthmadog i'r amcan hwnw, ond gwelodd Duw yn dda roddi symudiad gwell iddi, a'i dwyn i'w adeiiad ei Hun, i dy nid o waith Haw. tragwyddol yn ynefoedd. Yroedd ein chwaer ymadawedig yn aelod gwerthfawr yn eglwys y Bedyddwyr Llangian, ac yr oedd ei charedigrwydd a'i chymorth i'r achos yn y Ile yn ddiball. Cafodd yr enwad yn gyffredin- ol hefyd le mawr yn ei chalon, yr hyn a ddangoswrd ganddi mewn modd sylweddol. Claddwyd ef gweddillion marwol prydnawn Sadwrn diweddaf yn Llan Ffestiniog, (angladd anghyoedd) pryd y gwasanaethwyd gan y Parchn Moses Roberts, Seibn, E. Cefni Jones, Calfaria, a W. Richards, Llangian, (ei gweini- dog). Nawdd y nef fyddo dros y ddwy chwaer sydd yn aros a'r perthynasau oil.
- - - I I NODION 0 DOLWYDDELEN.-I
I I NODION 0 DOLWYDDELEN. I I [GAN DRAENOG] I I BRWYDR YR ETHOL-RESTR.—Dydd Mawrth yrwythnoshon daeth Mr. Yates, y Bargyfreith- yma i gynal ei Lys i brofi yr Ethol-restr newydd am y flwyddyn nesaf. Bu cryn baratoi yma ar gyfer hyn, gan y ddwy ochr, y Rhyddfrydwyr a'r Toriaid. Yr oedd y Tori- aid wedi anfon naw o rybuddion y byddant yn gwrthwynebu y pleidleisiau. Lhvyddasant yn eu hamcan, gyda rhai: ond aflwyddasant gida rhai eraill. Bu cryn siared a cliolli tipin ar y dymer gyda phenderfynu hawl ami un. Yr I oedd nifer lied dda yn bresenol a chymerid dyddordeb nid bychan yn yr ymdrechfa. Gwr diymhongar a didderbyn wyneb yw Mr. Yates. Os gall unrhyw un ddangos ei hawl i bleidlais vn. ddigon amlwg iddo, waeth beth fo gallu a medr y cyfreithiwr a ymladd yn ei erbyn, efe a'i caiff. Y mae y boneddwr hwn yn sicr o fed yn ddyn iawn yn y lie iawn. FFAIR LLAN.—Cynhaliwyd hon ddydd Mawrth yr wythnos ddiweddaf. Diwrnod pwysig anarferol ydyw yn hanes pobl y Ddol yma. Dyma ein Majuba Day ni. Bydd pawb o'r brodorion yn amcanu bod gartref ar y dydd oll-bwysig hwn os yn rhywle o fewn cyrhaedd. Gwelsom eleni brawf o hyny. Un o urddasolion pwysicafeein plwyf yn tori i fyny ei wyliau ac yn dod gartref o gryn ffordd, er mwyn cael cadw y ffair a thrwy hyny gadw yn ddilychwin urddasolrwydd ei ibersonoliaeth. Yr oedd yn ddiwrnod gwyl gweddol gyffredinol Yr oedd:nodwyddau y teilwriaid a'r gwniadydd- esau wedi eu cadw, curiadau labstone y crydd- ion wedi distewi ac yn dawel huno. Yr ysgolion wedi eu cau, ei ysgol-feistri a'r ysgol- feistresi yn mwynhau y dydd gystal a neb. Gwelsom nifer fawr o ferched ieuaingc a gwragedd wedi ymdyru yma ac acw, a phrif bynciau y dydd yn cael eu sylw, yn arbenig pwnc y dwfr. A gallwn feddwl ar osgo ambell un o honynt eu bod yn perthyn i gylch cyfrin y Women's Suffrage League, Fodd bynag cafwyd ffairaddymunol ar lawer cyfrif eleni. Daeth nifer luosog o'r anifeiliaid yma a llu o brynwyr a gwerthwyr. Ond gofidus croniclo mai truenus o isel ydoedd y pris am yr anifeiliaid. Yn yr arwerthiad y prydnawn gan yr adnabyddus T. Rogers Jones, yr oedd y prisiau ychydig yn uwch. Un diffyg mawr yn y ffair eleni ydoedd absenoldeb yr Ex-conncillor David Davies, a'r Cynghorydd Feddyg, D. R. Williams. Ond fel yua y mae hi wyddoch, bodau meidrol ydynt hwythau. Er cymaint y gal wad ar eu gwasanaeth, nis gallent ateb ond un alwad ar unwaith. Dyna ddigon ar ffair Llan mi wranta. YMADAEL.—Ymadawodd Mr. a Mrs John Williams, Ty'nycoed, oddi wrthym yn nghanol y dymuniadau goraf. Pawb yn rhoddilwc dda iddynt, ac yn gobeithio y bydd y Iwc yn parhau yn lwc dda 'rol glanio a sangu o'u traed ar dir y cefnder Jonathan. Y GENHADAETH.—Nos Wener diweddaf yn nghapel Moriah, traddodwyd anerchiad peni- gamp ar y Genhadaeth ar Fryniau Cassio, gan Dr. John Roberts y Cenhadwr. Yr oedd yn ei hwyliau goraf a chadwodd y gynulleidfa fawr am dros ddwy awr a haner, yr hyn sy'n gryn gamp gyda phobl y Ddol yma.
Cyngor Gwledig Geirionydd.I
Cyngor Gwledig Geirionydd. Cynhaliwyd cyfarfod rheolaidd y Cyngor uchod yn Ystafell y Bwrdd, Llanrwst, dydd Mawrth diweddaf, o dan lywyddiaeth y cad- eirydd newydd y Parch. John Gower. Yr oedd hefyd yn bresenol Mr. Matthew Roberts (is- gadeirydd), Mri. J. Lloyd Morris, O. E. Parry, E. W. Roberts, R. T. Ellis; Mr. R. R. Owen (clerc), Mr. R. H. Williams (arolygydd). Ar gynygiad Mr. J. LI. Morris, yn cael ei eilio gan Mr. Matthew Roberts, pasiwyd yn un- frydol fod yr Arolygydd, Mr. R. H. Williams, yn parhau yn eu swydd am flwyddyn arall ar yr un telerau ag o'r blaen. Cynygiai Mr. O. E. Parry ac eiliai Mr. R. T. Ellis eu bod yn cyhoeddi sedd y diweddar Alr. E. Jones Williams, dros blwyf Eidda, yn wag, a hysbyswyd fod y rhanbarth hwnw at ei rydd- id i ddewis aelod newydd os ewyllysient. Darllenwyd llythyr oddiwrth Gyngor Plwyf Dolwyddelen yn cwyno fod y dwfr yn cael ei atal bob boreu yn gyfagos i Fodegroes, yr hyn achosai anghyfleustra mawr, a bod amryw dap- iau yn cael eu gadael i redeg yn ddiball. Ad- roddai yr Arolygydd fod saith o dai nad oedd yn bosibl cael dwfr iddynt heb ei atal ryw gy- maint. Yr oedd wedi cynghori y bobl i arfer eu doethineb gyda golwg ar yr adeg i'w atal. Atelid y dwfr yn awr yn y prydnawn yn lie y boreu. Ystyriai Mr. O. E. Parry y cyf- newidiad hwn yn foddhaol. Cwynai Mr. A. J. Wright, Ty'n-y-fynwent, Trefriw, yn erbyn niwsans honedig. oedd yn codi o waith rhai yn gwneyd Chip Potatoes a Fried Fish lleyr oedd y mwg a'r aroglau an- hyfryd yn dyfod i'w dy ef, a gofynai i'r cyngor atal y peth. Dywedodd yr Arolygydd iddo fod yn edrych i mewn i'r achos hwn, ond nis gall- ai wneyd allan fod y peth yn niwsans mewn ystyr y gallent hwy ymyryd ag ef. Hysbysodd y Clerc ei fod wedi ysgrifenu at Dr. Frazer yn nghylch y peth ond nad oedd wedi cael atebiad i'w lythyr. Pasiwyd i adael i'r mater sefyll hyd nes cael barn Dr. Frazer. Yn ol adroddiad y Swyddog Meddygol, gan- wyd 10 a bu farw 6 yn ystod mis Awst. Dang- osai hyn gyfartaledd o 9 0 yn nghyfer 14'5 y flwyddyn ddiweddaf. Sylwodd y Clerc fod hyn yn foddhaol iawn, a bod y marwolaethau yn llai nag y gwelwyd hwynt o gwbl. Darllenwyd llythyr oddiwrth Gyngor Plwyf Penmachno, yn galw sylw at y ffordd o Dan Rhiw, y Cum, i Lyn Penrhiw. Yr oedd yn anmhosibl ei thramwy ar ol y llifogydd diw- eddar a chan fod y plant yn gorfod myned ar hyd-ddi i'r ysgol yr oedd yn bur bwysig iddi gael ei hadgyweirio. Daliai Mr. J. Ll. Morris nad oedd y cyngor yn gyfrifol am y llwybr hwn, ond barnai Mr. E. W. Roberts eu bod. Ar argymelliad y Clerc pasiwyd i ofyn i'r Cyngor Plwyf roddi rhyw brofion mai hwynt- hwy oedd yn gyfrifol am y ffordd. Cwynai Mri. J. R. Williams, Plas Derwen, a John Richards, Park Hill, Penmachno, fod y dwfr a gyflenwid iddynt yn IIwyd, a bod rhyw sylwedd gwyn yn gwaelcdi oddiwrtho, nes gwneyd y tu fewn i'r tegell fel pe wedi ei wyn- galchu. Gofynent am ymchwiliad iddo, a phasiwyd i wneyd y cyfryw. Galwai Mri. John Griffith, Griffith Evans a Robert Roberts, Arhosfa, Penmachno, sylw at Feudy oedd i gael ei godi gyferbyn a'u tai, a dywedid y byddai yn beryglus i iechyd y trig- olion. Dywedai y Clerc fod Dr. Frazer i ym- weled a Phenmachno yn fuan, ac y gellid galw ei sylw at yr achos hwn y pryd hwnw, a gweithredu yn ol ei gyfarwyddyd. Pasiwyd i wneyd felly. Ar hyny trowyd y cyngor yn bwyllgor.
I FFESTINIOG.
I FFESTINIOG. "CYFARFOD RHYDDFRYDIG."—Nos Iau I diweddaf, galwyd y Blaidynghyd i ddewis cyn- rychiolwvr i fyn'd i Dolgellau, i Gyfarfod Blynyddol y Gymdeithas, pryd y byddan: yn dewis Swyddogion am y flwyddyn ddilynol, yn ystyried sefyllfa arianol y Blaid, ac yn codi cynrychiolwyr i'r Cynghor Rhyddfrydig Cen- edlaethol a'r Cynghor Cymreig, yn nghyd ac amryw faterion eraill perthynol i'r Blaid yn y Sir, a pasiwyd fod cyfarfod Cyhoeddus eto i'w gynal i gael Adroddiad gan y cynrychiolwyr, ac i ddewis pwyllgor lleol. Cofied pawb am dano, DAMWAIN ANFFODUS.—Drwg iawn genym dros ein cyfaill Mr. G. M. Jones, Penybryn, iddo dderbyn niweidiau i'w ben pan yn cych- wyn at ei waith boreu Llun ar ei olwynfarch. Wrth ddod i lawr Penybryn i'r heol, torodd y brake, a chollodd reolaeth arno ond yn Ile troi at y Blaenau medrodd ei arwain at glawdd y Fynwent, ac wrth geisio troi wedyn taflwyd ef i lawr, a chafwyd ef yn anymwybodoi hollol yn ochr y ffordd. CYMRU SOBR.—Cyfarfod Amrywiaethol gafwyd yma nos Wener diweddaf, pryd y gwas- anaetbwyd gan Misses Lizzie Jones, Blodwen Edwards, Sarah Ann Lloyd, Annie Humphreys, a Mri. W. O. Jones, a H. J. Hugheg. Gwas- anaethir y Gymdeithas yr wythnos nesaf gan Mr. Hugh Roberts a'i gyfaill o'r Blaenau. DERBYN CEFNOGAETH.—Yr ydym yn teimlo yn falch o weled ein Seindorf Newydd yn derbyn cefnogaeth mor ragorol tuallan i'r cylch. Y mae arian yn llifo i mewn. Daeth ein Haelod Seneddol, Mr. Osmond Williams a'i rodd i fyny yma yn ei Fodur, gan na fyddai adre i'w derbyn yn y Castell dydd Sadwrn. Chwareu teg iddo am ei haelioni ac i bawb arall hefyd. Y maent yn bwriadu casglu yn y Cylch Lleol yma dydd Sadwrn nesaf, a galw gydag amryw o'r boneddigion cartrefol. Mae Arglwydd Newborough, Bryn Llewelyn, wedi cychwyn y rhoddion yn uchel, ac y mae yn debyg iawn na fydd boneddigion eraill ddim ar ol. Y mae cefnogaeth o'r natur yma yn galw yn uchel am i'r aelociau fod yn ffyddlawn, ac ymdrechu gwneud eu goreu.
BEDDGELERT.i
BEDDGELERT. Wel erbyn hyn gellir rhestru ffair Bedd- gelert yn y pethau a fu, gan mae un ffair a gynhelir mewn blwyddyn, gellir tybied mae nid ychydig o ddyddordeb a gymerir yn yr hen wyl flynyddol. Cwynir yn fawr gan yr amaethwyr mae gwan iawn oedd y ffair wartbeg eleni, ychydig oedd y gwerthwyr, llai fyth oedd y prynwyr. Ond cafodd Mr. John Pritchard, Hafod Wydr arwerthiant rhagorol iawn. Yr wythnos o'r blaen aeth Eglwyswyr Bedd- gelert am eu gwibdaith mewn cerbydau i Dinas Dinlle, cawsant dywydd hafaidd. Dydd Sabbath diweddaf yr oedd y Parch Robert Griffith, Dinbych, yn pregethu gydag arddeliad neillduol. Brodor o Beddgelert ydyw, ac mae ei gariad yn fawr tuag at ei ardal enedigol Dechreuwyd yr oedfa hwyrol gan ei hen gyfaill Mr. Howell Davies, Llan- beris, un eto o blant Beddgelert. Cyfarfyddiad hapus y tro cyntaf yn Beddgelert er pan y gadawsant yr ardal er's llawer blwyddyn bellach. Yr oedd eu gwrandoyn adroddhanes eu hen athrawon pan yn blant yn dra dyddorol. Nid oes yr un o'r hen athrawonlyn fyw heddyw yn Beddgelert. GWAELEDD.—Drwg gan luaws ddeall am waeledd y boneddwr caredig Capt. Higson o balasdy y Craflyn.-Parhau yn y gornel y mae yr hen chwaer dirodres Mrs Gaynor Pierce, Bryn Eglwys mewn oedran mawr,-Deallwn fod Mrs Morris, perchenoges mwyafrif o dai Beddgelert wedi ei tharo yn wael yn Rhyd-ddu. AMRYFUSEDD.—Drwg genyf i enw Miss Williams, Shop newydd, Ysgrifenyddes y Pic- Nic i blant ysgol y Safonau gael ei adael allan. Gwnaeth ei rhan yn ganmoladwy iawn i ddwyn y gwaith yn mlaen. DIANGFA GYFYNG.—Yr wythnos o'r blaen tra yr oedd y boneddwr a'r Aelod Seneddol Mr Osmond Williams yn dyfod gyda'i Fodur trwy yr ardal ac wrth geisio cael am bont y pentref methodd a throi, a bu agos i'r car a'i gynwys ddymchwelyd i'r afon a gallasai droi yn ddifrifol befyd. gan fod yr olwyn flaenaf wedi myned peth drosodd. Bu raid cael cymorth y gweitbwyr i'w gael yn rhydd, ac wedi ei gael yn ddiangol, aeth y boneddwr caredig i'w logell ac estynodd swm o arian i'w rhanu am eu cymwynas, a thranoeth talodd ymweliad a'r gweithwyr i ddiolch iddynt.—Aeth car modur Dr. Jones, y Penrhyn, yn erbyn y cymrawd Thos. Roberts, gan ei daflu i lawr ar y bont, on d daeth yn ddianaf, ond rhyfedd Iddoddianc heb ei ladd yn y fan.- —AP UELEKT.
EIN HYSGOLION.I
EIN HYSGOLION. Syr,—Da genym ddeall fod y mater o add- ysg elfenol yn ei heffeithiolrwydd i gael ystyr- iaeth fuan ein llywodraethwyr lleol. Addefir ei fod yn gyfryw mewn pwysigrwydd cyffred- inol, y dylid arfer pob ymdrech a phwyll i ddod i farn oleuedig arno. Digon posibl y gwahaniaethir mewn barn ar y mater. Iechyd i bob cwestiwn yw gwahamaeth barn, am y sicrheir I holl agweddau yr achos gael sylw. Teimlwn yn wrthwynebol i droi yr Ysgolion Uwchraddol yn Higher Elementary Schools am resymau ymddengys i ni yn gryfion iawn. Gwelwn mai y brif gwyn ynglyn ag addvsg yn yr Ysgolion Uwchraddol ydyw, y Iiafurir yno dan amodau sydd yn lluddias i lenwi dim cylch arbonig, na chyraedd un nod penodol yn addysg y plant. Wrth ddarllen brawddeg fel hon cyfyd y gofyniad, A yw yr amodau o dan ba rai y llafurir, yn gyfryw ag i beri un- i rhyw anhawsder i wneud gwaith trwyadi mewn arwain y plant trwy waith Safonau VI. a VII.? Beth yw ton adroddiad Arolygwyr v Llywod- i Parhad ym Tudalen 8. î
Advertising
MAE. sr&Mi iiHAI B ilEB t\w AT y 'j n ) GWAED. Y Gwaed yw'r Bywyd. Y Gwaed yw'r Nerth. Y Gwaed yw Pobpeth. Y mae pawb-y chwi yn eu mysg-yn agored i nifer fawr o giefydau, Paham telly ? Am fod Anmhurdeb yr Awyr, Anmhurdeb y Dwfr, Anmhurdeb Bwydydd, ac Anmburdeb pethau amgylchynol yn creu Anmhnrdeb y GWAED. A phan bydd y GWAED yn cael ei lygru a'i wenwyno, mae yn gwneyd yn bosibi i'r SCURVY, ECZEMA, TARDDIANTAU Y OROEN. LLYGRIADAU, RASH, COESAU CLWYFEDIG PENDDYNOD, RHEUMATISM, CORXWYDOJI, NEURALGIA, A 11a o Glefydan eraill y Oorff a'r Ymenydd, i ruthro ar wahancl ranau o'r cyfansoddiad. Fe ellir atal axhagflaenu y rhan fwyaf o'r clefydau ag sydd yn blino yr hil ddynol, drwy gadw y GWAKD yr BUR. Y mae miloedd yn barod i dystio a phrofi fod HUGHES'S BLOOD PILLS YN PURO Y GWAED, AC YN EI GADW YN BUR. Heb "tü weled llunhyny y Galon Twyll ar bob box Ipr ydyw. Os by dwch yn dioddef oddiwrth DOLUR PEN, AFU DDRWG, DIFFYG TRAUL OORFFRWYMEDD, POEN Y CEFN, NERVES EGWAN, BILIOUSNESS, ANHWYLDERAU Y GWYNT, OYLLA A'R ARENAU. SEL YSBRYD, Oofiwch fod gwreiddyn y drwg yn y GWAED, a bod yn rhaid myned at y GWAED cyn y gellir cael iachad gwinoneddol. Mae HUGHES'S BLOOD PILLS yn cael effaitli nniongyrcliol ar y GWAED, ac ar yr hol gyfansoddiad. Rhoddwch brawf arnynt. Ar werth gan bob Chemist a gwerthwyr Patent i Medici,ne am Is lie, 2s 9c, 4s 6c, neu danfoner en gwerth mewn Stamps neu P. O. at TACOB HUGHES, M.P.S.. L.D.S., Manufacturing Chemist, Penarth, Cardiff. Rhoddwch brawf /???-????\ ?r ^i4^T^Gomer's. 1 w'— ???.?r?? DautT! MAE GOMElt S BALM YN ELI AT BOB CLWYF, AC YN HYNOD AO ANIFAELEDIG AT BOB MATH GLEFYDAU ALLANOL Y CORFF. A oes genych Goes Ddrwg? Y mae CrOMERS BALM yn iachan y Olwy braidd yn wyrthiol. Hefyd Archollion, Llosgiadau, Tarddiantau y Cnawd, Exzema Cedwir llawer Aelod. Drwy ddefnyddio GOMER S BALM. Y mae yn iachau Crach ar y Pen a Gwyneban Plant, Yscaldanan, Piles. Llygriadau Plant a Benywod, Malaethan, Tarwden. Traed Chwysedig, Gout, Gwynegon, Scurvv. Blood Poison. Gair at Faman, Gweithwyr Haiarn, Alcan, Glo,Cemg Ffermwyr, Morwyr, Engineers, Ymdeithwyr, Crefftwyr o bob math, ni ellir cael dim mor effeithiol a sicr a Comer's Balm at bob Archoll a Damwain i'r Cnawd, a sicrhad rhag y Blood Poison marwol. SYNDOD YN SWYDD DEVON. Syr.—Mae eich Eli, set Oomers B um, yn feddyginiaetb rhyfedd o effeithiol. Fe gafodd wyr i mi ei ysgaldann yn ddrwg iawn yn ei gefn a'r bol. Fe gafodd y Gomer's Born ei roddi arno mor fuan ag oedd yn bosibl, yn mhsn yr wythnos yr oedd yn abl I'w gael ei wisgo, ac yn bur fuan yr oedd ei wellhad yn drwyadl. Ar ol hyny fe gafodd fy merch ymosodiad llym iawn pan y Blast (neu Erysipelas) ar ei choes, ar ol dioddef am chwech wythnos aeth o dan driniaeth Doctor, yr hwn wnaeth mawr ddrwg iddi. Wedi hyny hi a ddefnyddiodd Gomer's Balm yr hwn a'i gwellhaodd mewn ychydig ddyddian. Mae dwseni wedi bod yn gofyn am enw yr eli, ac y mae pawb wedi ei brofi yn anmhrisiadwy. Mae yn bity nad yw pawb ddim yn gwybod am dano.—H. LEWIS, Brixham, Devon. CLWYF GYMAINT A SAUCER. Syr.—Ni allaf byth ddiolch digon am eich Gojner's Balm, y mae yn iachan fy nglna yn gyflym iawn. Mae fy nglun wedi bod yn ddrwg iawn am bum' mlynedd. elwyf mawr cymaint a sauccr, ae yn boenus iawn, pawb yn rhyfeddu fy mod yn fyw, mae wedi esmwythau y poen yn rhytedd. Yr wyf wedi gwario pnnocad lawer i ddim diben. Fe ddylai pawb wybod am dano. J. BUTLER, Dale-end, Dalarston. Rhodder Prawf arno. Gofyner am Gomers Balm. Na thwyller ChWI, mynwch weled enw "JACOB HUGHES" ar bob blwcli. Ar werth gan bob Chemist neu werthwr Patent Jlediciae as Is lie., neu danfoner eu gwerth mewn Sta.mps lieTI P, O. i'r gwLeutiinrwr, JACOB HUGHES, M.P.S.L.D.S t:A:l:}'AtJTUP"IXG CHEMIST, PENARTH, CARDIFF I